In deze paragraaf worden de toeristisch-recreatieve functies in het plangebied beschreven en wordt aangegeven in hoeverre de ontwikkeling van een samenhangend toeristisch-recreatief product mogelijk en wenselijk is. Waar relevant is ook gekeken naar de recreatieve voorzienin-gen in de omgeving van het plangebied. Afgesloten wordt met het wensbeeld van de sector re-creatie en toerisme voor het nieuwe bestemmingsplan.
Voor dit hoofdstuk is gebruikgemaakt van provinciale gegevens en van de gemeentelijke be-leidsnotities Toerisme en Recreatie (2000) en Visie Toerisme en Recreatie (2004).
3.6.2. Huidige situatie
Algemeen
Het plangebied vormt, als onderdeel van het West-Brabantse kleigebied, een recreatief uitloop-gebied voor de dorpskernen. De recreatieve mogelijkheden beperken zich momenteel tot water- en oeverrecreatie en recreatief medegebruik (wandelen, fietsen) van het agrarisch gebied. Be-langrijke recreatieve kwaliteiten zijn onder andere de belevingswaarde van het open landschap en de Mark-Dintel, de natuurwaarden van de oevers van het Hollandsch Diep en Volkerak en de cultuurhistorisch waardevolle elementen (vestingsteden, forten). Een samenhangend toeris-tisch-recreatief product is momenteel niet aanwezig. De bereikbaarheid van het gebied voor re-creanten is redelijk, met uitzondering van de oevers van de grote wateren.
De economische betekenis van de recreatieve functies in het plangebied is momenteel gering.
Het gebied heeft echter toeristisch-recreatieve potenties, gezien de specifieke kwaliteiten van het agrarisch gebied (rust, ruimte) en de nabijheid van omvangrijke watergebieden.
Bij de beschrijving van de huidige situatie is een onderscheid gemaakt in de volgende vormen van recreatie:
- verblijfsrecreatie;
- dagrecreatie:
. oeverrecreatie en kleine watersport;
. recreatief medegebruik (wandelen, fietsen);
. overige voorzieningen.
Figuur 3.6 geeft aan welke recreatieve structuren en voorzieningen in het plangebied voorko-men.
Verblijfsrecreatie
In het plangebied zijn de volgende kampeerterreinen aanwezig (zie tabel 3.4).
M
M T
Combinatie natuur / recreatie
Vestingstad of fort
Kampeerterrein
Plangrens
Manege
Jachthaven
Informatietuinen
M
T
M
T
M
T
MT
M
T
M
T
M
M
M
M
Figuur 3.6:
Recreatie
Adviesbureau RBOI
Rotterdam / Middelburg 264.10404.00
Tabel 3.4 Campings en kampeerterreinen in Moerdijk
naam kampeerterrein ligging huidig aantal stand-plaatsen
na uitbreiding
toeristisch vast toeristisch vast
Camping Bovensluis ten oosten van Willemstad 30 360 30 480 Camping Jolly bij kern Moerdijk 65 180 70 250 Camping Markdal bij Standaardbuiten 26 4 26 4 Camping Lansen ten zuiden van Moerdijk - 30 - 30 Naturistenterrein
Vere-niging Mens en natuur ten zuiden van Zevenbergen 17 - 17 - De campings Bovensluis en Jolly hebben plannen voor kwaliteitsverbetering op hun terreinen (per standplaats meer ruimte, landschappelijke inpassing). Op camping Bovensluis wordt bo-vendien een chaletpark gerealiseerd. Minicamping Markdal wil uitgroeien tot een volwaardig kampeerterrein.
In het plangebied komen enkele minicampings voor. Deze zijn niet in tabel 3.4 opgenomen.
Dagrecreatie
Oeverrecreatie en kleine watersport
Water- en oeverrecreatie vindt verspreid plaats in het plangebied. De Mark-Dintel is geschikt voor roeien, kanoën, zwemmen en vissen. Vanuit Willemstad en Fijnaart kunnen rondvaarten worden gemaakt over het Volkerak en het Hollandsch Diep.
Hollandsch Diep, Volkerak en Mark-Dintel maken deel uit van het landelijke toervaartnet. De laatste jaren is een duidelijke groei waarneembaar van de waterrecreatie, met name op de grote wateren. Dit heeft geleid tot uitbreiding van bestaande en aanleg van nieuwe voorzienin-gen.
In en nabij het plangebied zijn de volgende jachthavens aanwezig:
- jachthaven Noordschans (Klundert);
- jachthaven/watersportcentrum Hollandsch Diep/Roodevaart (Moerdijk);
- Nolleke Sas (Zevenbergen).
De huidige ligplaatscapaciteit is onvoldoende om aan de vraag te voldoen. Dit geldt voor zowel vaste ligplaatsen als voor passanten. Uitbreiding is derhalve gewenst.
Door het plangebied lopen enkele recreatieve vaarroutes:
- de Vaarroute West-Brabant;
- kanoroutes over de Mark-Dintel.
Recreatief medegebruik
Wandel- en fietsroutes zijn in het plangebied ruim voorhanden.
Wandelroutes zijn met name aanwezig in de kernen en bij de forten. Deze routes richten zich vooral op de cultuurhistorische en stedenbouwkundige aspecten van de vestingdorpen en de omgeving. Voorbeelden van wandelroutes bij kernen en forten zijn de stadswandelingen te Willemstad en Klundert, de route "Tussen Vesting en Fort" en de Sabinatocht. Verder loopt er een Lange Afstandwandelpad (LAW) door het plangebied, te weten Muiden - Bergen op Zoom (het "Floris V-pad" met een lengte van 226 km).
In het plangebied zijn verschillende fietsroutes gemarkeerd. Deze routes zijn zodanig gelegen dat in een fietstocht de landschappelijke afwisseling en de cultuurhistorische elementen in het gebied kunnen worden ervaren. In een aantal gevallen is sprake van ontbrekende schakels tus-sen routes. Voorbeelden van fietsroutes in het plangebied zijn:
- de Zeedijkenroute;
- de Fortenroute;
- het Volkerakroute;
- route "Zouaven, vruchtbaarheid en suikerbieten";
Sectorale analyse 55
Adviesbureau RBOI
Rotterdam / Middelburg 264.10404.00
- route "Kom eens kijken op de boerderij";
- de Ruigenhilroute;
- de Westpolderroute;
- de Amerlandroute;
- de Stedenroute.
In Willemstad is het mogelijk om fietsen te huren. Momenteel komen er geen skateroutes in het plangebied voor.
Overige voorzieningen
In en nabij het plangebied is een aantal maneges aanwezig. Het betreft de manege "Oranjerui-ters" aan de Stadsedijk 81 en manege "De Clundert" aan de Niervaertweg 2. Aan de Langeweg 15 is stoeterij/hippisch centrum "Mangnus" gevestigd. In de meeste gevallen ontbreekt een aansluitend netwerk van ruiterpaden.
Aan de Drogedijk is een sportterrein aanwezig met een kantine en kleedruimte.
Aan de Hellegatsweg en aan de Schansdijk bevinden zich volkstuinen. Ook zijn in het plange-bied enkele informatietuinen aanwezig, waar rondleidingen worden verzorgd.
Voorzieningen voor natuurgerichte recreatie zijn nauwelijks aanwezig. De natuurgebieden langs het Hollandsch Diep zijn niet toegankelijk en slechts gedeeltelijk te overzien.
3.6.3. Toekomstige ontwikkelingen
Toename toeristisch-recreatieve vraag
De toeristische en recreatieve betekenis en potenties binnen Moerdijk hangen sterk samen met landschappelijke aantrekkelijkheid. De verwachting is dat recreatie en toerisme de komende ja-ren een (bescheiden) groeimarkt vormen met een toenemende behoefte aan kwaliteit. Met name het cultuurhistorische erfgoed is in trek. Tevens vertoont de waterrecreatie een boven-gemiddelde groei en is er een toename van het aantal korte vakanties, veelal in eigen land. Ook sportieve recreatie en extensieve, natuurgerichte recreatie (kanoën, fietsen, wandelen, klein-schalig kamperen) kennen een meer dan gemiddelde groei. Bij de gemeente Moerdijk is een aantal verzoeken in behandeling voor het oprichten van nieuwe campings/kampeerterreinen (zowel klein- als grootschalig).
Deze ontwikkelingen leiden ertoe dat in het plangebied, vanwege de natuur- en landschaps-waarden en de situering nabij stedelijke gebieden als Breda en Roosendaal, de recreatieve druk zal toenemen. Deze toenemende druk kan conflicteren met de bijzondere waarden (land-schap, ecologie, cultuurhistorie), zodat moet worden gestreefd naar recreatieve ontwikkelingen die de landschappelijke, cultuurhistorische en ecologische waarden in het gebied geen schade doen toekomen. Alle recreatievormen binnen het plangebied zijn immers gekoppeld aan deze waarden.
Recreatie als neventak
Als gevolg van de ontwikkelingen in de agrarische sector (zie paragraaf 3.3) is te verwachten dat agrariërs in toenemende mate naar (recreatieve) neveninkomsten zullen zoeken. Dit kan leiden tot de ontwikkeling van activiteiten als verhuur van volkstuinen, paardrijdactiviteiten of kleinschalig kamperen.
Beleidsnotitie Toerisme en Recreatie (2000)/Visie Toerisme en Recreatie (2004) In de gemeentelijke beleidsnotities inzake toerisme en recreatie zijn de volgende beleidsuit-gangspunten geformuleerd:
- kwaliteitsverbetering van bestaande voorzieningen;
- versterken en ontwikkelen van voorzieningen voor individuele sporten;
- versterken en ontwikkelen van routegebonden recreatie;
- versterken en ontwikkelen van toeristische kampeermogelijkheden;
- versterken van de recreatieve diversiteit.
Adviesbureau RBOI
Rotterdam / Middelburg 264.10404.00
De notitie Toerisme en Recreatie geeft voor de volgende onderwerpen een toetsingskader weer:
- watersport;
- vestigingen en forten/cultuurtoerisme;
- agrarisch gebied/landelijk toerisme;
- verblijfsrecreatie;
- routegebonden recreatie/landelijk toerisme;
- overig.
Het toetsingskader geeft voorwaarden en criteria voor toeristisch-recreatieve ontwikkelingen.
Veelal is een directe relatie met het bestemmingsplan gelegd. Het toetsingskader is uitgebreid en gedetailleerd in de notitie weergegeven. In deze paragraaf wordt volstaan met een verwijzing naar deze notitie. In de verdere uitwerking van het bestemmingsplan wordt dit toetsingskader uiteraard wel betrokken.
Enkele belangrijke punten uit het toetsingskader zijn:
- bestaande jachthavens mogen (beperkt) uitbreiden;
- de aanwezige dag- en verblijfsrecreatieve bedrijven worden positief bestemd en krijgen be-perkte uitbreidingsmogelijkheden;
- er mag geen aantasting van het cultuurhistorische karakter van de forten plaatsvinden;
- parkeren dient op eigen terrein plaats te vinden.
Reparatieherziening Bestemmingsplannen Buitengebied 2002
Met het oog op enkele actuele knelpunten in de vigerende bestemmingsplannen voor het bui-tengebied is een Reparatieherziening opgesteld, waarin voor een aantal algemene beleids-thema's juridische uitgangspunten voor het gehele buitengebied van Moerdijk zijn vastgelegd.
Eén van deze beleidsthema's is kleinschalig kamperen.
Ter verbreding van het aanbod en als aanvulling op het inkomen van agrarische bedrijven, wordt kleinschalig kamperen (10 à 15 standplaatsen) binnen het bouwvlak/bouwstede bij alle functionerende agrarische bedrijven via vrijstelling toegestaan. Aan deze vrijstelling zijn criteria gekoppeld ter bescherming van overige belangen. Kleinschalig kamperen is op grond van de reparatieherziening in het hele buitengebied toegestaan, met uitzondering van natuurgebieden, multifunctioneel bosgebied en natuurontwikkelingsgebieden.
Op basis van een recente evaluatie van het beleid inzake toerisme en recreatie (tot uitdrukking komend in een nieuwe beleidsnota visie Toerisme en Recreatie) wil de gemeente Moerdijk on-der voorwaarden ook mogelijkheden bieden voor kleinschalig kamperen bij burgerwoningen in het buitengebied en hier gevestigde horecabedrijven.
Ook hiervoor geldt 15 kampeermiddelen als maximum en is het kamperen enkel toegestaan in de periode van 15 maart tot en met 31 oktober. Daarnaast moeten er voldoende ruimtelijke mo-gelijkheden zijn om de kampeerplaatsen op verantwoorde wijze in te passen. Dit houdt in dat de ontwikkeling milieuhygiënisch inpasbaar dient te zijn en derhalve rekening wordt gehouden met de omliggende, bestaande agrarische bedrijven (dit betreft zowel de bestaande bedrijfsvoering als de uitbreidings- en ontwikkelingsmogelijkheden).
3.6.4. Sectoraal wensbeeld
Ter behoud en bevordering van bij het buitengebied passende recreatieve mogelijkheden zijn de volgende sectorale uitgangspunten relevant:
- behoud van rust en ruimte en de natuur-, landschaps- en cultuurhistorische waarden, die het gebied voor recreatief medegebruik aantrekkelijk maken;
- uitbreiding van recreatieve routes door bestaande routes te koppelen aan aantrekkelijke gebieden (gebieden met bijzondere natuur-, landschaps- en cultuurhistorische waarden) en door lacunes en barrières in bestaande of potentiële routes op te lossen;
- toestaan van bescheiden extensieve recreatieontwikkeling in het agrarisch gebied, in sa-menhang met verbrede landbouw en recreatief hergebruik van vrijkomende agrarische be-bouwing;
- versterken en ontwikkelen van recreatieve voorzieningen en versterken van de recreatieve diversiteit;
- kwaliteitsverbetering op bestaande kampeerterreinen ruimtelijk mogelijk maken.
Sectorale analyse 57
Adviesbureau RBOI
Rotterdam / Middelburg 264.10404.00