Overheidszorg voor den handel

De overbrenging van de afdeeling H a n d e l naar Batavia, welke in M a a r t 1933 haar beslag kreeg, verbeterde h e t contact m e t de kamers van koophandel en

handelsvereenigingen en k w a m t e n goede aan de behandeling van verschillende handelsaangelegenheden voor het particuliere bedrijfsleven op deze atdeelmg.

M e t vruchtbare r e s u l t a t e n werden de aan het einde van het jaar 1931 aan-gevangen w e r k z a a m h e d e n ter bevordering van den hoedenhandel m W e s t - J a v a

gedurende 1932 voortgezet. . W e g e n s bezuiniging op materieel e fondsen gaf de af deeling m Wo* geen

nieuwe publicaties uit. Zelfs m o e s t worden afgezien v a n de jaarlijksche uitgave, in de Hollandsche en Engelsche taal, van het „Verslag o m t r e n t den handel .

M e t ingang van 1 J u l i 1933 verscheen de inmiddels gereorganiseerde weke-liiksche uitgave van het D e p a r t e m e n t van Landbouw, Nijverheid en H a n d e l , de

Korte B e r i c h t e n voor Landbouw, Nijverheid en H a n d e l " , onder de benaming

".Economisch Weekblad voor N e d e r l a n d s c h - I n d i ë " in uitgebreider vorm en m e t een meer aan de eischen des tijd s beantwoordenden inhoud.

H e t moderniseeren van het aan de afdeeling H a n d e l verbonden M u s e u m tevens Informatiebureau voor economische botanie werd voortgezet door uit-breiding en vernieuwing van monsters en h e t meer aantrekkelijk en begrijpelijk m a k e n van het voorgestelde door toelichting m e t foto's, k a a r t e n , grafische voor-stellingen en beschrijvingen.

Gedurende 1932 werden 430 nieuwe monsters ontvangen. Regelmatig kwamen vragen binnen over verschillende producten en gewassen. Aan tal van personen en instellingen werd op verzoek materiaal verstrekt voor wetenschappelijke onderzoekingen. D e voornaamste producten waarover informaties werden ver-strekt waren Chineesche houtolie, Amorphophallus, copal, d a m a r , benzoë, lutta, Derris-soorten, drakenbloed, zeer veel geneeskrachtige kruiden, rotan, teng-kawang, vezels en vanille. _ ' '• •

U i t de m o n s t e r k a m e r werden verschillende monsters verstrekt aan particu-lieren en scholen. •

Vele monsters werden gezonden aan de afdeeling H a n d e l s m u s e u m van de Koninklijke Vereeniging „Koloniaal I n s t i t u u t " t e A m s t e r d a m , waarbij hulp werd verleend' om bet onderzoek van eenige producten mogelijk t e m a k e n .

8. IJkwezen.

De invoering van den verplichten ijk en herijk heeft in 1932 weder eenigen voortgang k u n n e n hebben, doordat het ijkgebied m e t enkele gebiedsdeelen kon worden uitgebreid (zie I. S. 1932 nos. 375 en 555).

H e t ijkkantoor te Poerwokerto is evenwel als gevolg van de opgelegde personeelsbezuiniging opgeheven; het tot dit kantoor behoorende ressort is gevoegd bij dat van h e t ijkkantoor t e J o g j a k a r t a (zie B b . n°. 12924).

T h a n s zijn ijkkantoren gevestigd t e B a t a v i a , Soerabaja, S e m a r a n g Bandoeng, Cheribon, Jogjakarta, Soerakarta, Malang, Bondowoso, P a d a n g , P a l e m b a n g , Medan, Bandjermasin en Makassar.

H e t ijkgebied, d a t is h e t gebied, waar de ijk en herijk van bepaalde m a t e n en gewichten verplicht is, o m v a t geheel J a v a en Madoera, het voornaamste deel van het gouvernement Celebes en Onderhoorigheden en van de residentie Zuider-en Oosterafdeeling van Borneo, het belangrijkste gedeelte v a n S u m a t r a (de gouvernementen Atjeh en Onderhoorigheden en Oostkust van S u m a t r a , de resi-dentiën Tapanoeli, Djambi, P a l e m b a n g en L a m p o e n g s c h e Districten de onder-af deeling P a d a n g en enkele voorname plaatsen der residentie S u m a t r a s West-k u s t ) , de onderafdeeling M a n a d o der residentie Manado en de gemeente Amboma

(eouv. der M o l u k k e n ) . - _, . . Voor wijziging van ijkkringen zie m e n B b . n°. 12878 ( P a d a n g en

Bandier-i aT e n g e v o l g e v a n de sterk ingekrompen personeelsbezetting kon ook in 1932 geen gevolg worden gegeven aan alle binnengekomen aanvragen om invoering van de verplichte controle op meet- en weegtoestellen.

W e r d e n tot dusver reeds kleine herstellingen aan weegtoestellen dikwijls door het personeel van het I J k w e z e n zelf uitgevoerd, voornamelijk bij die toesteilen,

172 DK ECONOMISCHE TOESTAND.

welke op de meer afgelegen zittingsplaatsen werden aangeboden, t h a n s is, n a d a t ook in den Voiksraad daartoe de wensch was t e kennen gegeven, ertoe over-gegaan om meerbedoelde kleine reparaties in den vervolge als regel steeds door eigen personeel t e doen uitvoeren. Voor het verrichten van deze werkzaamheden, alsmede voor h e t onderzoek van vrijwillig aangeboden niet aan de ijkvoorschriften onderworpen i n s t r u m e n t e n , is een zeer m a t i g tarief vastgesteld.

H e t metrieke stelsel heeft ook in 1932 weder behoorlijke vorderingen gemaakt, hetgeen t e n deele is toe t e schrijven aan h e t feit, dat meer cultuurlichamen en soortgelijke instellingen l a n g z a m e r h a n d tot het uitsluitend of gedeeltelijk gebruik van dit eenvoudige stelsel zijn overgegaan, anderdeels als gevolg van de om-standigheid, d a t h e t percentage der niet-metrieke meet- en weegwerktuigen, het-welk jaarlijks uit den omloop verdwijnt, namelijk door afkeuring wegens normale slijtage, slechts door nieuwe metrieke kan worden vervangen (niet-metrieke m a t e n , gewichten en weeg- en meetwerktuigen zijn sinds 1 J a n u a a r i 1926 van ijk u i t g e s l o t e n ) .

N i e t t e m i n verdwijnt h e t daadwerkelijk gebruik van niet-metrieke eenheden van gewicht en m a a t , zooals van kati en A m s t e r d a m s c h e el, in het gewone handelsverkeer niet zoo gemakkelijk, o m d a t door h e t koopend publiek nog veel-vuldig in dat stelsel wordt gedacht, en overigens m e t metrieke gewichten en m a t e n nog steeds niet-metrieke grootheden zijn af t e wegen en af te m e t e n .

E e r s t wanneer ook in handelsberichten, advertenties, reclame-biljetten en dergelijke het gebruik van niet-metrieke benamingen niet m e e r geoorloofd zal zijn, zal hierin ook spoedig eene verandering t e n goede komen, t e m e e r daar h e t opkomend geslacht l a n g z a m e r h a n d m e e r en meer in het metrieke systeem van m a t e n en gewichten wordt onderwezen.

jat en, blijkt circulatie.

J. M U N T - , CREDIET- EN B A N K W E Z E N . COÖPERATIE.

Muntwezen.

Mwitcirculatie. Hoewel in mindere mate dan in de beide voorafgegane kromp ook over 1932 de omloop aan teeken- en pasmunt verder in, zooals uit het volgend kwartaalsgewijs overzicht van de vermindering der

lste kwartaal . . afzonderlijk gedurende dezelfde jaren geeft h e t volgend overzicht een beeld.

1930

b Aanmuntingen ten behoeve van Nederlandsch-Indië. Als gevolg v a n de onttrekking aan den omloop van t e e k e n m u n t van h e t oude gehalte ingevolge de zo- gehaltewet v a n 27 Nov. 1919 ( N . S. n". 786, I . S. 1920 n». 107) werd tot-einde 1932 n a a r Nederland, voor zoover noodig t e r o m m u n t m g opgezonden voor een bedrao- v a n f 9 9 070 000, w a a r v a n f 4 7 540 000 aan rijksdaalders, f 3 2 070 000 aan guldens en f 19 460 000 aan halve guldens. De ingetrokken m u n t e n zijn (m duizenden guldens afgerond) afkomstig v a n de volgende gebiedsdeelen.

_

174 DE ECONOMISCHE TOESTAND.

V a n h e t ï n u n t p l a n 1932, f 20 millioen rijksdaalders o m v a t t e n d e , waren einde 1932 a a n g e m a a k t en in Nederlandsch-Indië ontvangen f 5 millioen, aan rijks-daalders, zoodat in 1933 nog f 15 millioen aan rijksdaalders uit Nederland k u n n e n worden verwacht.

I n verband m e t den grooten reservevoorraad van nieuwe t e e k e n m u n t , is vaii uitvoering van h e t m u n t p l a n 1933, waarbij was gerekend op de a a n m u n t i n g van f 10 millioen aan rijksdaalders en f 10 millioen aan guldens, voorloopig afgezien.

I n verband niet de t o e n e m e n d e vraag naar halve centen werd in den aanvang van 1932 overgegaan tot h e t in circulatie brengen van de bij de L a n d s k a s s e n beschikbare voorraden van dit m u n t s t u k , terwijl d a a r n a tot den a a n m a a k van nieuwe voorraden opdracht werd gegeven. I n totaal werd in 1932 t o t een bedrag-van f 50 000 aan halve centen in het verkeer gebracht, w a a r m e d e in een door de omstandigheden verklaarbare behoefte werd voorzien.

c. Zuivering van de muntcircidatie. De muntzuiveringsmaatregelen werden in 1932 voortgezet. Ook in dit jaar kon weer een niet onbelangrijk aantal ver-sleten, beschadigde en geschonden m u n t aan den omloop onttrokken en naar het Centraal Eemise-kantoor t e B a t a v i a - C e u t r u m verzonden worden, om naar Neder-land t e worden verscheept.

De r e s u l t a t e n dier maatregelen over de jaren 1929 t / m 1932 blijken uit het volgend overzicht.

1929.

1930

1931 . . . '. .' 1932. . ' . . . . ;

Totaal . . .

T e e k e n m u n t .

Versleten.

f 1355 816 1 057 919 109 572

—

f 2 523 307

Beschadigd en geschonden.

f 7 967 352 630 2 871 351

619 734 f 3 851682

P a s m u n t.

Versleten.

f 614 658 1 393 821 2 294 154 1 680 525 f 5 983158

Beschadigd en geschonden.

f 12 431 111 581 1172 860 '

285 296 • f 1555168

Totaal.

f 1 990 872 2 915 951 6 457 937 2 558 555 f 13 923 315 ' d. Bestrijding van de valsche munterij. E v e n a l s overal elders, moet ook in Nederlandsch-Indië onder den druk der tijden eene toeneming van de valsche munterij worden geconstateerd. Dit heeft mede geleid t o t eene vermeerdering van het aantal aanhalingen van valsche m u n t , waartoe intusschen nog een tweetal andere omstandigheden hebben bijgedragen.

Door de sterke inkrimping v a n de circulatie en het als gevolg daarvan terug-vloeien van de m u n t in de kassen van het L a n d en van de J a v a s e h e B a n k is ook het a a n t a l bij de kassen aangeboden valsche m u n t e n toegenomen, welke ver-moedelijk voor een groot deel reeds jaren lang in omloop zijn geweest en t h a n s uit het verkeer, worden genomen.

D a a r n a a s t heeft de oprichting in 1930 van het Centraal B u r e a u ter bestrijding van 'de valsche munterij de activiteit van bestuurs- en politie-ambtenaren t e n aanzien van de opsporing van valsche muntmisdrijven in belangrijke m a t e

ge-stimuleerd en geleid tot de opsporing van een niet onbelangrijk aantal valsche munters-werkplaatsen.

e. 'Nikkelen munt. De in April 1929 bij gemeenschappelijk besluit van de Ministers van Financiën en van Koloniën ingestelde commissie welke tot opdracht kreeg om t e onderzoeken, of bij handhaving van de bestaande m u n t e e n h e i d tusschen Nederland en zijne overzeesche gebieden vervanging Van de grove zilveren m u n t e n door nikkelen van dezelfde nominale waarde uitvoerbaar is, k w a m in haar op 15 J u l i 1932 uitgebracht advies t o t de" conclusie, d a t elke verandering in h e t geldwezen onder de huidige omstandigheden moet worden

ontraden.

e