In deze rapportage worden drie programma’s beschreven die relatief recent gestart zijn, in het begin van 2008: Traject Vroege Starters, de Aanpak 8 tot 8 en de JoVo aanpak. Bij deze interventies zijn nog slechts een beperkt aantal deelnemers uitgestroomd. Daarbij treedt een oververtegenwoordiging op van deelnemers die het traject vroegtijdig beëindigden. Deze traje cten duren immers korter dan de trajecten die volledig afgerond worden. Hiervan is met name sprake bij 8 tot 8 en de JoVo aanpak, trajecten die normaal 1 tot 2 jaar duren en dus bij een start vanaf 2008 nog nauwelijks regulier afg e-rond kunnen zijn.
Tweede kanttekening bij de uitkomsten bij deze trajecten is dat de peri ode tussen uitstroom en het moment van onderzoek in veel gevallen nog kort is (maximaal 1,5 jaar, echter meestal korter). Hierdoor kunnen nog geen co n-clusies worden verbonden aan de resultaten op het gebied van recidive o m-dat deze resultaten slechts een korte termijn omvatten en nog een grote mate van onbetrouwbaarheid in zich hebben.
Bovengenoemde kanttekeningen maken de resultaten van deze interve nties zijn prematuur van aard. Ze kunnen beschouwd worden als een eerste nu l-meting. Ook een analyse van hernieuwde registratie in politiesystemen werd bij deze nulmeting betrokken
Doelgroep
Sinds september 2007 beschikt Reclassering Nederland regio Amsterdam over een unit die gespecialiseerd is in de doelgroep jongvolwassenen. R e-classering Nederland voert vanuit deze unit toezicht uit in een strafrechtelijk kader op verdachten of daders in de leeftijd tussen 16 en met 23 jaar. In de onderzoeksperiode werd de aanpak toegepast op de zogenaamde Harde Kern doelgroep. Jongvolwassenen vallen in deze doelgroep indien ze in één jaar twee zware delicten plegen, met minimaal drie eerde re antecedenten of indien ze in één jaar drie zware delicten plegen. Het gaat dus minimaal om frequente meerplegers, maar ook veelplegers vallen binnen de doelgroep.
Inmiddels wordt de aanpak ook toegepast voor jongvolwassenen met and e-re risicoprofiel (first offenders en second offenders).
Omschrijving traject
Het doel van het toezicht is het controleren van de (bijzondere) voorwaarden en in het verlengde daarvan het voorkomen van recidive. Het toezicht b e-staat uit zowel controle als begeleiding, kan verschillende programma’s bvatten en kan worden uitgevoerd in combinatie met elektronische control e-middelen.
Er zijn drie niveaus van toezicht die verschillen als het gaat om de inzet van menskracht en middelen. Het toezichtniveau en de inhoud van het plan v an aanpak wordt bepaald door de criminogene factoren, de ernst van het delict en de kans op recidive, schade en letsel. Dit wordt in kaart gebracht door middel van het stellen van een diagnose. Het plan van aanpak is dus op maat gesneden en bestaat zowel uit het op orde brengen van praktische zaken, zoals inkomen, schulden, dagbesteding etc. als het werken aan g e-dragsverandering. Indien geïndiceerd maakt een erkende gedragsinterventie
of een behandeling deel uit van het traject. Na het opstellen van het pla n van aanpak wordt een overeenkomst door de jongvolwassene met alle a spraken erin, ondertekend. Indien de jongvolwassene zich niet aan de a f-spraken houdt wordt er overlegd met het OM, wat uiteindelijk kan leiden tot een ten uitvoerlegging of opheffing schorsing.
De reclasseringswerkers uit de JoVo-unit hebben een outreachende, actieve en vasthoudende benadering en proberen zoveel mogelijk aansluiting te zoeken bij de leefwereld van de jongvolwassenen. Ze proberen de vaak ongemotiveerde jongeren te begeleiden bij de ontwikkeling tot een verant-woordelijke volwassene. De werkers fungeren als rolmodellen en bieden handvatten, leren vaardigheden aan en stellen grenzen, zodat de jongvo l-wassenen zich op een positieve manier kunnen positioneren in de samenl e-ving. Zowel begeleiding als controle zijn belangrijke onderdelen van de aa n-pak waarbij de houding van de werker voortdurend streng maar betrokken is.
Achtergrond van de trajectdeelnemers
In deze rapportage zijn slechts de trajectdeelnemers beschreven van wie het traject gefinancierd is vanuit subsidie van de gemeente Amsterdam.
Vanuit de Donnermiddelen financiert de gemeente toezichttrajecten van Marokkaanse jongvolwassenen57. De totale instroom van de JoVo Aanpak is groter dan de hier gerapporteerde aantallen.
• JoVo Aanpak is in 2008 van start gegaan, waarbij de eerste uitstroom van deelnemers plaatsvond tussen januari en juni 2008. In totaal stroom-den 39 deelnemers uit die binnen dit onderzoek worstroom-den gevolgd.
• Alle trajectdeelnemers waren mannelijk (zie tabel 12.1).
• Alle trajectdeelnemers aan JoVo Aanpak waren ouder dan 18 jaar ten tijde van uitstroom (zie bijlage 2, tabellen B12.1).
• Alle trajectdeelnemers aan JoVo Aanpak waren van Marokkaanse af-komst (zie bijlage 2, tabellen B12.2).
Tabel 12.1 Verdeling naar geslacht trajectdeelnemers JoVo Aanpak uitgesplitst naar halfjaarcohorten (aantal en percentage)
halfjaarcohort aantal man aantal vrouw totaal aantal % man % vrouw totaal %
jan - jun 2008 4 0 4 100,0% - 100,0%
jul - dec 2008 14 0 14 100,0% - 100,0%
jan - jun 2009 6 0 6 100,0% - 100,0%
juli - dec 2009 15 0 15 100,0% - 100,0%
totaal 39 0 39 100,0% - 100,0%
Risicoprofiel van de trajectdeelnemers
• Trajectdeelnemers van JoVo Aanpak hebben een hoog risicoprofiel: 82%
van de trajectdeelnemers was veelpleger58 (zie tabellen 12.2).
Noot 57 Aanvankelijk gold dit alleen voor jongeren die konden worden aangemerkt als HKJ of PJV.
Inmiddels zijn deze criteria losgelaten.
Noot 58 Van twee trajectdeelnemers werden geen delicten voorafgaande aan deelname gevonden, hetgeen opvallend is gezien de aard van het traject JoVo Aanpak (in het kader van een reclas-seringsmaatregel).
• 62% van de trajectdeelnemers had minimaal een zwaar delict gepleegd (zie bijlage 2, tabellen B12.3).
• Ook hadden zij vaak gewelddadige delicten op hun naam (77%) (zie bij-lage 2, tabellen B12.4).
Tabel 12.2a Risicoprofiel trajectdeelnemers in termen van aantal geregistreerde strafbare feiten voor deelname aan JoVo Aanpak uitgesplitst naar halfjaarcohorten (aantal)
Risicoprofiel jan – juni
2008
Tabel 12.2b Risicoprofiel trajectdeelnemers in termen van aantal geregistreerde strafbare feiten voor deelname aan JoVo Aanpak uitgesplitst naar halfjaarcohorten (percentage)
Risicoprofiel jan – juni
2008
• Slechts een kwart van de trajectdeelnemers (10) rondde het traject met succes af (zie tabel 12.3).
• In 20% van de gevallen werd voorafgaand of gelijktijdig aan JoVo Aanpak een ander programma gevolgd (zie bijlage 2, tabellen B12.5).
• Het kader waarbinnen de trajectdeelnemers JoVo Aanpak volgden was in alle gevallen een gedwongen justitieel kader (zie bijlage 2, tabellen B12.6).
Tabel 12.3 Indeling van trajectdeelnemers in geslaagde en niet-geslaagde trajecten JoVo Aanpak afrondden (aantal en percentage)
halfjaarcohort aantal
niet-geslaagd
Recidive en delictsoort
Zoals eerder beschreven werd zijn de resultaten op het gebied van recidive zeer prematuur. Daarom worden in deze paragraaf alleen de tabellen wee r-gegeven, maar worden hieraan geen conclusies verbonden. Zie ook tabellen
B12.7 t/m B 12.9 in de bijlage. Let bij de interpretatie van de tabellen op het kleine aantal deelnemers in de verschillende cohorten.
Tabel 12.4a Incidentie recidive van de deelnemers aan JoVo Aanpak (exclusief uitvallers) uitgesplitst naar halfjaarcohort (aantal)
halfjaarcohort recidiveert
binnen
Tabel 12.4b Incidentie recidive van de deelnemers aan JoVo Aanpak (exclusief uitvallers) uitgesplitst naar halfjaarcohort (percentage)
halfjaarcohort recidiveert
binnen
Tabel 12.5 Totaal aantal delicten gepleegd door de trajectdeelnemers die binnen 2,5 jaar na succesvolle afronding van JoVo Aanpak recidiveerden, uitgesplitst naar type delict
aantal percentage
diefstal met geweld 3 37,5%
misdrijven tegen het leven 2 25,0%
n.v.t. geen delictinformatie bekend/niet in te delen 1 12,5%
mishandeling 1 12,5%
wet wapens en munitie 1 12,5%
Totaal 8 100,0%
Omdat slechts 10 deelnemers het traject geheel doorliepen, en nog maar een geringe recidiveperiode overzien kon worden, is het niet zinvol nadere uitspraken te doen over de aard van de recidive en over de invloed van ac h-tergrondkenmerken van trajectdeelnemers op recidive.
Hernieuwde politieregistraties in BVH
In deze paragraaf wordt weergegeven in hoeverre trajectdeelnemers aan de JoVo aanpak na deelname (opnieuw) geregistreerd werden in het politiesys-teem. Omdat de JoVo aanpak slechts 10 geslaagde, uitstromende deelne-mers kende, is geen steekproef getrokken maar zijn alle deelnedeelne-mers betro k-ken bij de analyse van hernieuwde politie registratie.
• 6 van de 10 trajectdeelnemers werden binnen een half jaar opnieuw ge-registreerd bij de politie (zie tabel 12.6).
Tabel 12.6a Incidentie (hernieuwde) politieregistratie van de deelnemers aan JoVo uitgesplitst naar halfjaarcohort (aantal)
Halfjaarcohort Hernieuwde
registratie
Tabel 12.6b Incidentie (hernieuwde) politieregistratie van de deelnemers aan JoVo uitgesplitst naar halfjaarcohort (percentage)
Halfjaarcohort Hernieuwde
registratie
Aard en ernst van de registraties
• In totaal werden 7 van de 10 trajectdeelnemers binnen 2 jaar na deelna-me opnieuw geregistreerd door politie. Zij worden verantwoordelijk ge-houden voor 16 feiten. De meest voorkomende registratie was voor mis-handeling (4 registraties) (zie tabel 12.7).
Tabel 12.7 Totaal aantal politieregistraties door de 7 trajectdeelnemers die binnen 2 jaar na succesvolle afronding van JoVo opnieuw in de politieregistr atie voor-komen, uitgesplitst naar de aard van registratie
aantal percentage
Mishandeling 4 25,0%
Verkeersongevallen 2 12,5%
Zedenmisdrijf 2 12,5%
Overlast 2 12,5%
Zakkenrollerij 1 6,3%
Overige vermogensdelicten 1 6,3%
APV 1 6,3%
Alcohol 1 6,3%
Weg overig 1 6,3%
Restcategorie 1 6,3%
Totaal 16 100,0%
• Van de 16 registraties, betrof het 10 registraties voor een misdrijf. 3 regi-straties waren meldingen (van bijvoorbeeld overlast), 2 waren overtredin-gen en 1 betrof een overtredinovertredin-gen van APV (zie tabel 12.8).
Tabel 12.8 Totaal aantal politieregistraties voor de 7 jongeren die binnen 2 jaar na succesvolle afronding van JoVo opnieuw in de politieregistratie voorkomen, uitgesplitst naar type registratie
aantal percentage
Misdrijf 10 62,5%
Overtreding 2 12,5%
Overtreding APV 1 6,3%
Overige registraties (meldingen) 3 18,8%
Totaal aantal registraties 16 100,0%
• 5 van de 10 trajectdeelnemers aan JoVo werden geregistreerd voor m i-nimaal één misdrijf (zie tabel 12.9).
Tabel 12.9 Totaal aantal politieregistraties na JoVo uitgesplitst naar type registratie
Halfjaarcohort Geen
registra-ties
Alleen ‘ove-rige’ registra-ties
Maximaal APV
overtre-dingen
Maximaal overtredingen
Maximaal misdrijven
totaal
juli - dec 2008 0 0 0 0 3 3
jan - juni 2009 2 0 0 0 2 4
juli -dec 2009 1 1 1 0 0 6
totaal voor alle cohorten 3 1 1 0 5 13
Percentage over alle cohorten 30,0% 10,0% 10,0% - 50,0% 100,0%
Omdat voor slechts een zeer beperkt aantal trajectdeelnemers van de JoVo aanpak de termijn van 1,5 jaar na uitstroom verstreken is, zijn tabellen 12.10 en 12.11 niet van toepassing.