Beleid, maatregelen en effecten segregatie in Breda
3.3 Zorg en participatie
3.4.2 Maatregelen en middelen sinds 2014 Maatregelen Wijkimpuls 2015 – 2018
In de evaluatie van de Wijkimpulsaanpak van januari 2019 is een meerjarenoverzicht van getroffen
maatregelen opgenomen. Hieronder een voorbeeld wat stedelijk (voor alle impulswijken) en voor Heuvel is opgezet. In bijlage 2 staat het volledige meerjarenoverzicht.
In de eerste kolom staan de maatregelen, gevolgd door een drietal kolommen waarin wordt aangegeven welke effecten met de maatregelen beoogd zijn (verbeteren van de leefbaarheid, vergroten van de maatschappelijke participatie en vergroten van de economische participatie). In de kolommen die volgen wordt aangegeven uit welke financieringsmiddelen de maatregelen bekostigd zijn zoals de
wijkimpulsgelden, reguliere subsidies, thematafels en wijkplatforms.
Een analyse van de maatregelen leert dat in 34 gevallen de maatregelen toezien op het verbeteren van de leefbaarheid, in 39 gevallen effecten zouden moeten hebben op de maatschappelijke participatie en in 12 gevallen effecten op economische participatie.
Een andere bron van informatie over de ingezette maatregelen is het onderzoek (evaluatie wijk- en dorpsplatforms, januari 2018) dat in 2018 in opdracht van de gemeente is afgerond. Hieruit blijkt dat in 2017 in de volgende wijken of gebieden de volgende aantallen initiatieven zijn gefinancierd vanuit de wijkplatforms (zie Aantal toewijzingen subsidie per wijk). Ook is nagegaan waaraan de gesubsidieerde initiatieven moeten bijdragen (zie Bijdrage gesubsidieerde initiatieven).
Figuur 1 Aantal toewijzingen subsidie per wijk Figuur 2 Bijdrage gesubsidieerde initiatieven
De meeste initiatieven zijn gericht op sociale cohesie en buurtbinding, gevolg door leefbaarheid en kinderactiviteiten.
Alles overziend richten de maatregelen die zijn genomen mede als gevolg van de Wijkimpuls zich vooral op het verbeteren van de leefbaarheid en de maatschappelijke participatie en sociale cohesie / buurtbinding.
Relatief weinig maatregelen richten zich op het versterken van de economische participatie. Dit geldt ook voor de activiteiten die worden gesubsidieerd vanuit de wijkplatforms die actief zijn in alle wijken van Breda.
Middelen Wijkimpuls 2014 – 2018
Per beschreven doelstelling in de Wijkimpuls 2015-2018 is in 2015 de volgende onderverdeling in het jaarlijkse budget Wijkimpuls ad € 1.000.000 bepaald:
Doelstelling Budget
1. Bewezen concepten Wijkimpuls
A. Werkgelegenheid en Participatie € 230.000
B. Jongeren € 570.000
C. Leefbaarheid *
2. Innovatie Wijkimpuls € 200.000
Totaal € 1.000.000
*Post is inzichtelijk gemaakt na akkoord op Alliantie afspraken met de woningcorporaties. Zie hierna.
In de afspraken met de wooncorporaties (Alliantieafspraken) is het Wijkimpulsbeleid onderdeel van de afspraken. Te lezen valt dat de ‘Wijkimpuls Breda 2015 tot en met 2018’ die door gemeente en corporaties is opgesteld, de komende vier jaar de basis vormt. De gemeente zet tot en met 2018 € 4 miljoen (€ 1 miljoen per jaar) in voor de Wijkimpuls. De corporaties dragen gezamenlijk € 4 miljoen (€ 1 miljoen per jaar) bij. De afspraken zijn per wooncorporatie gespecificeerd, bijvoorbeeld het stimuleren van twee
bewonersinitiatieven door Alwel in Geeren-Zuid.
Het subsidieplafond was eerst gesteld op € 1.000.000. Dat was het bedrag wat de gemeente ter beschikking heeft gesteld per jaar. Vanaf 2018 is dat plafond € 600.00017. Onderstaande tabel geeft de specifieke extra subsidies weer die zijn verstrekt in het kader van wijkimpuls voor de wijkimpulswijken/kwetsbare wijken en vroegsignaleringswijken. Het doel van de wijkimpulssubsidies is dat initiatieven 1 of 2 jaar financieel
ondersteund worden en daarna verzelfstandigen. Als het initiatief zich bewezen heeft qua effectiviteit en het bij een thematafel past, kan een initiatief ook na 1 of 2 jaar pogen aan te sluiten bij een thematafel en op die manier subsidie verkrijgen. Vanaf 2016 mochten alleen nog maar nieuwe activiteiten op initiatief van inwoners ingediend worden (dus niet meer door organisaties). Toen de wijkplatforms in 2017 meer vorm kregen zijn de algemene sociale subsidies per wijk dus overgeheveld naar de wijkplatforms.
Aanvrager Verstrekte subsidie Totale verstrekte subsidie
2015 Buurthuis van de toekomst Noorderlicht Stichting i.o. € 40.000,00 € 124.000*
Parkhoeve Breda-Noord € 40.000,00
Surplus Welzijn Breda € 44.000,00
2016 Stichting Werk aan de wijk € 200.000,00 € 702.495,40*
Stichting Vader & Zoon € 5.000,00
Buurthuis van de toekomst Noorderlicht € 29.180,00 Stichting Wijkavontuur Hoge-Vucht € 13.500,00
Dunya Zorg en Welzijn € 7.280,00
Stichting Theehuis Heuvel € 4.837,00
Taalles Olympia € 1.238,40
17 Wijkimpuls startte met 9 projecten, het merendeel is ondergebracht bij beleid/Thematafels, Werk aan de wijk is uit het verschil bekostigd. Dit is één van de verklaringen voor de afname van het budget.
Aanvrager Verstrekte subsidie Totale verstrekte subsidie
Naailes Olympia € 2.144,00
Stichting Kick € 439.316,00
2017 Buiten speelproject 't Turfje € 1.850 € 171.417
Speel-o-theek De Speelhoek € 6.075
Stichting Madras € 9.595
Vrouwen in Beweging € 3.815
Studio 1 op 1 € 18.101
Stichting Elos Nederland € 44.480
Wonen Breburg € 87.500
2018 Arabische taalles met theatrale werkvorm € 1.800 € 195.149
Laurentius € 21.145
multifunctioneel sporttoestel calisthenics € 41.178
PLYGRND.city € 7.563
Stichting Buurthuis v.de Toekomst Noorderlicht 11.970 € 11.970
Stichting Buurttuin Breda € 4.999
Stichting De Sleutel € 8.528
Stichting Graphic Matters € 6.000
Stichting Kick € 655
Stichting Madras € 48.530
Stichting Social Work Breda € 5.828
Stichting Wijkbelang Heuvel € 3.970
Studio 1 op 1 € 18.513
Surplus Welzijn Breda € 14.471
2019 Bewoners Belangen Vereniging Doornbos € 1.700 € 107.700
Kwetsbare wijken € 1.000
Stichting De Nieuwe Meidoorn € 30.000,00
Stichting Innovatief Hoge Vucht i.o. € 75.000
2020 Surplus Welzijn Breda € 14.980 € 60.684
Wijkraad Doornbos-Linie i.o. € 4.750
La Femme Vitaal Breda € 13.454
Stichting Innovatief Hoge Vucht € 27.500
* In het subsidieregister 2015/2016 staan niet specifiek wijkimpuls of subsidies via wijkplatforms vermeld. Tot 2016 werd nog zoals voorheen activiteitensubsidie per thema verstrekt aan organisaties.
Maatregelen en middelen uitvoeringsaanpak een plus op kwetsbare wijken (2019-2022)
Voor de aanpak ‘kwetsbare wijken’ stelt de gemeente Breda in 2019 500.000,- euro beschikbaar en voor de jaren 2020-2022 1 mln. euro per jaar. Met de wooncorporaties wordt de afspraak gemaakt dat zij eveneens 3,5 mln. euro inzetten in de kwetsbare wijken in de jaren 2019-2022.
De inhoudelijke focus van de plus op kwetsbare wijken is vervat in het motto samen, leefbaar en veilig. Deze elementen kun je niet los van elkaar zien en hebben een sterke samenhang volgens de gemeente. Bij
‘samen’ ligt de focus op het ontwikkelen en opbouwen van de organisatiekracht (community building) omdat deze in de kwetsbare wijken laag is. Bij ‘leefbaar’ wordt extra ingezet op de aanpak van verloedering van de publieke ruimte en het verbeteren van de gezondheid en welzijn. Ontmoetingen in wijkcentra en op pleinen en parken krijgen daarbij speciale aandacht. Bij ‘veilig’ ligt de aandacht op het verbeteren van de feitelijke veiligheid en de veiligheidsbeleving.
De uitvoeringsaanpak bevat een uitwerking per kwetsbare en vroegsignaleringswijk met daarin een typering van de wijk (analyse van de situatie), thema’s waarop ingezet wordt (bv armoede, onderwijs, veiligheid) en
een overzicht van maatregelen en activiteiten en de potjes waaruit deze gefinancierd worden. Onderstaand is een voorbeeld gegeven van de wijk Tuinzigt.
In een raadsbrief van juni 2020 worden de maatregelen en middelen voor alle betreffende wijken als volgt kort samengevat.
De uitvoeringsaanpak een plus op kwetsbare wijken is datagestuurd. Dat wil zeggen dat de data van de Buurtenquête en de Buurtbarometer, gecombineerd met de kennis, ervaring van (wijk)professionals en betrokken bewoners en andere stakeholders de basis vormt voor de verdere aanpak. Zo ontstaat ‘de wijkfoto’; de analyse van de wijk. Op basis van zogenaamde wijkfoto’s worden thema’s gedestilleerd die aandacht behoeven. Na prioritering is het de bedoeling dat in het wijkplan of de wijkagenda de
geprioriteerde thema’s worden uitgewerkt in concrete maatregelen en activiteiten. Het wijkplan is meerjarig en kent jaarschijven die elk jaar worden bijgesteld en bestuurlijk vastgesteld. In september 2020 heeft de Rekenkamer per kwetsbare en vroegsignaleringswijk een nadere conceptanalyse van de situatie in die wijken ontvangen. Deze dient als basis voor de wijkplannen en wijkagenda’s.
Navolgend is een samenvatting gemaakt van de inhoud van wijkagenda’s in kwetsbare wijken zoals die voor 2019 zijn opgesteld. Over het algemeen richten de maatregelen zich op het verbeteren van de sociale- en fysieke leefbaarheid van de wijk. In alle wijken wordt aangegeven in te zetten op het samenwerken met partners en wijkbewoners aan sociale problematiek zoals opvoeding, armoede, zorg, gezondheid, eenzaamheid en de aanpak van verwarde en kwetsbare personen. Deze problemen komen terug in de uitvoeringsprogramma’s van de verschillende thematafels.
Hoge Vucht geeft aandacht aan vier onderwerpen (via ‘motie de Hoge Vucht versterken’): 1) preventie (waaronder taalontwikkeling en onderwijsondersteuning jongeren), 2) stedenbouwkundige maatregelen (gericht op meer gemengde wijksamenstelling), verleiding en stimulering (tegengaan vlucht basisonderwijs en voetbalverenigingen) en verbetering van de efficiënte samenwerking en doelmatigheid binnen het (jeugd)welzijnswerk door innovatie. De uitgewerkte maatregelen en activiteiten dienen vooral invloed te hebben op de sociale leefbaarheid, veiligheid en wonen. In Wisselaar is het project
“Wisselaar Leeft”, waar bewoners en maatschappelijke organisaties de handen in een geslagen om de leefbaarheid en veiligheid in hun wijk te versterken.
Doornbos-Linie kent vooral thema’s op de fysieke leefbaarheid, met concrete acties op bijvoorbeeld verkeer/asociaal rijgedrag en afval en hondenpoep. Andere thema’s hebben betrekking op sociale leefbaarheid (ontmoeten), veiligheid (zoals inventarisatie (drugs) overlastlocaties en ideeën voor aanpassingen) en wonen (kamerverhuur en woonontwikkeling).
In Fellenoord/Schorsmolen/Haagdijken wordt vooral ingezet op sociale leefbaarheid, met als thema’s verward gedrag, ontmoeting, schuldhulpverlening en laaggeletterdheid, inclusieve gebiedsontwikkeling Gashuisvelden en bewegen en gezondheid. Ook vinden bewoners het belangrijk dat de buurt veilig en schoon is en er meer groen in de wijk komt. Daarom zijn enkele thema’s geformuleerd op fysieke leefbaarheid, zoals afval en zwerfvuil en inperken overlast uitgangspubliek, en veiligheid.
Muizenberg /Kesteren kent volgens bewoners te weinig groen en veel is versteend. Maatregelen hebben dan ook vooral betrekking op het verbeteren van de fysieke leefbaarheid. Muizenberg/Kesteren kent een goede organisatiekracht en bewoners vinden het belangrijk dat de netwerken geborgd blijven.
Bewoners in Haagpoort, Heuvel en Tuinzigt vinden het belangrijk betrokken te worden bij nieuwe ontwikkelingen in de wijk, dat voor iedereen voldoende laagdrempelige voorzieningen en activiteiten aanwezig zijn en bewoners gedurende verschillende levensfases in de wijk kunnen blijven wonen. Daarom wordt in deze wijken vooral ingezet op het verbeteren van de sociale- en fysieke leefbaarheid. In Haagpoort bijvoorbeeld door uitbreiding activiteitenaanbod voor jongeren en ouderen.
In Heuvel ligt veel nadruk ligt op samenwerking tussen partijen in de wijk. Bijvoorbeeld het samenwerken aan een
gezamenlijke visie op de optimale ontwikkeling en samenwerking voor kinderen in de wijk en samenwerken aan actieve inzet op arbeidsparticipatie. In Tuinzigt ligt veel nadruk op onderlinge afstemming, doorontwikkeling en stimulering van
(wijk)activiteiten en vergroening en herinrichting van de wijk. In deze drie wijken zijn daarnaast enkele maatregelen zijn genoemd op veiligheid zoals voorkomen en verminderen van overlast in samenwerking met partners en wijkbewoners.