13 april 1665:
Den dertiende april, zestienhonderdvijfenzestig, thuis 13 april 1665 Eindelyck is voor mn den groote
dag aengebroocken heeden sal ik worden benoemd tot kapiteijn der VOC door de Heeren
bewindhebbers van Den Compagnie.
Myn schip Den Hollander is in aenbouw en thans binnen enkele maenden
klaer voor mn eerste reis naar De Oost. Het schip sal het snelste van
Den Compagnie zyn, tot heeden toe gebouwd. Soo snel, als werden Wy gedraeghen op vleughels. Ja. Wy sullen werkelyck vlieghen
over de golven van de see…
Morghen inspecteer ik myn handelswaer, die tegen hoogen winst sal worden geruild met de speceryen uit De Oost.
Een afspraeck is gemaeckt om seelui in dienst te nemen ende ik soek nog eenen goeden opperstuurmeester.
Teevens mocht ik vanwege mijne benoemingh de harthelycke ghelukwenschen in ontvanghst neemen van myn verloofde Catherina.
Wy ghaan nu spoedigh in het huwelyck treeden. Een prachtig zyden kostuum wordt mn vloghenden weeck aengemeeten voor het huwelycksfeest.
147
22 oktober 1668:
Den tweeentwintigste octoober, zestienhonderdachtenzestig, retourvaert uit De Oost Wy maecken goede vaert
de thuisreis loopt voorspoedigh. Een storm van drie etmaelen
heeft myn schip Den Hollander niet gedeerd. Wy hebben den Oceaan sondere werckelycke teegenslagh doorkruist ende voorbij
De Kaep voorraeden ingeslaeghen.
Wy sullen binnen zeeven weecken terugh in Goeree sijn, sowaer ik Willem van der Decken heet!
Op de Molucken werden krundnaeghelen, foelie ende nootmuskaet van den
hoogste kwaliteit verkreeghen. De laeding houdt zich goed en sal in Holland een hooghe prijs brenghen. Ik kan tevreeden syn.
In Amsterdam ben ik ontbooden op een bijeenkomst van de Heeren Zeventien. Salm y een belooningh wachten?
Dat zu my zeer geleeghen koomen, aenghesien
ik een staetigh huys wil laeten bouwen aen de stadswal. Een man van aensien moet in weelde leven!
Voor mijn vrouw Catherina kocht
ik een fijne, zilveren pomander met roosemarijn: een welgeurend sierraed voor aen haer ceintuur… En heeft my seecker gemist ende
het sal haer seer verblijden!
5 maart 1670
148 Dagboeck, het gaet my voor de wind!
Heeden kan ik myzelve reeckenen tot de meest in aenzien staende Schippers van den Companie! Mijn schip, Den Hollander, blyckt een betrouwbaeren compaen maermeede ik ende mijn seelum de krachten der natuur eenvoudigh bedwnghen kunnen!
Voor ons bleeck gheen see te hoogh!
My syn vertrocken uit het lieve Vaderland ende zetten koers naar Batavia alwaer den gouverneur generael my sal opwachten ende onderscheijden met eenen gouden penning voor mijn verdiensten voor Den Compagnie. Daarna vaeren wij door over de Chineese See naar Japan, voor het opstellen van een handelsbetrekkingh! Ik verheugh mij nu reeds op de aenschaf van eenen kimono.
Dit kleedinghstuk sal in Holland veel opzien baeren!
De bouw van mijn staetighe huys in Holland vordert voorspoedigh. Na mijn thuijskomst sullen Catherina en ik deze woningh betrekken.
13 januari 1671:
Den dertiende januari, zestienhonderdeenenzeventig, retourvaert uit De Oost 13 januari 1671 Het tey lyckt zich teeghen my te keeren.
Mij deeden ghoede saecken in Batavia alswel in Japan. Maer de maendenlangen terughvaert wordt beheersd door swaere teeghenslaeghen! Tijdens veele weecken van windstilte lagh Den Hollander sonder beweeghing, gelyck een dobber in de see. Mijn bemanning werd gek van koude ende eensaemheid. God selve lyckt hier de hand in te hebben. Waeraen heb ik dees straf verdiend?
149 ten deelen is bedorven ende rantsoen is inghesteld.
Teevens brak scjeurbuyck uyt ende hbben wij
gebeeden dat de hulp van onze chirurgyn zou slaegen. Hulp mocht heelaes niet meer baeten, waerop wij een aantal trouwe bemanninghsleeden jammerlyck verlooren.
Myn opperstuurmeester neemt mij deze teeghen slaeghen persoonlyck kwalyck. Muyterij leek op handen maer is door mijn bytijdse ingrijpen voorkoomen ende de bemanners sullen na aenkomst in Holland hun swaere straf niet ontloopen.
Gheen leevende ziel sal mijn leiderschap tarten of hy sal het met den dood bekoopen!
1 februari 1673:
Den eerste februari zestienhonderddrieenzeventig, thuis! Februari 1673 Dagboeck, ik bevind mijzelve op de
toppen van mijn roem, maar ik ben dom geweest! Tijdens een bacchanael in cafée ‘Het Oorlam’ heb ik met myn kameraeden in dronckenschap gesproocken oover de plunderinghen. Dit geheym magh nimmer in den oopenbaerheid geraecken ende soveel zwyggeld heb ik mijn vrienden betaeld.
Tot mijn geluk heb ik verzweeghen, dat ik in het diepste geheym werck aen een onderaerdse gangh. Die myn huys sal verbinden met de haaven. So kan alle gestoolen smokkelwaer
buyten zight van de bewindhebbers van Den Compagnie opgeslaeghen worden!
150 bamanninghsleeden. Men lyckt eenigzins te sijn bevreesd
vanweeghe myn harde beleid aen boord van Den Hollander Maer het sal mij seeker gelukken om de beste manschappen in dienst te neemen. Ik Schipper Willem van der Decken, sal weer vaeren naer De Oost.
18 september 1674:
Den achtiende september, zestienhonderdernvierenzeventig, retourvaert uit De Oost 18 september 1674
Het zijn tyden van weelde ende rijkdom. Ik heb macht ende aensien vergaerd, meer dan ik in myn jonghe jaeren
droomen kon. Het weersien met Catherina baert my eghter sorghen. En kan my gheen zoon geeven ende dat leidt tot groot verdriet. Een Schipper van wereldfaem voelt
zichzelve niet volledigh sonder erfgenaemen.
Gisteraavond heb ik met mijn bemanningh
het glas geheeven op de behouden thuysvaert ende wij dreeven, onder het genot van rum, vrolyck de spot met de beleydvoeringh door de Heeren Bewindhebbers van Den Compagnie. Zo bood men my de nieuwste
seekaarten en globe van ‘Blaeu’ aan die met de grootste nauwkeurigheyd de vaergeulen bij den Indischen Oceaan zouden aenduyden! Ik, Kapiteijn Willem van der Decken, heb zulcke hulpmiddelen niet noodigh!
Myn wil zal wet syn! Dat ondervond men in Ceylon alwaer de prijs voor kaneel so hoogh werd opgedreeven, dat wij gheen andere weeghen saeghen, dan ons
met geweld dees handelswaer toe te eygenen. Teeghenstanders zyn ter dood gebracht.
151 Nogh enkele weeken en dan sullen
wij de thuyshaaven weeder zien!
7 oktober 1675:
Den zevende octoober, zestienhonderdvijfenzeventig, thuis 7 oktober 1675 Dagboeck, hoe indruckweckend
was de thuyskomst verleeden week!
Met mijn onoverwinnelycke schip Den Hollander, eeninghzins gehaevend door stormen, maer volgelaeden met handelswaer, voer ik de haaven binnen waerbij ik door het volck werd toegejuygd zoals
een leevende leghende dat toekomt.
Men is echter onweetend oover den herkomst
van myn scheepslaeding! Deeze werd deels verkreeghen door het enteren ende leeghaelen van een Engels
koopvaerdyschip, waerbij elcke teeghenstand
hunnerzeyds met de dood werd bekoght. De oostersche, vergulde kunstwercken, zyn veyligh opgeborghen in de gehyme schatkaemers onder mijn huys!
De roem van mij ende Den Hollander vaert er wel bij!
20 november 1677:
Den twintigste november, zestienhonderdzevenenzeventig, retourvaert uit Batavia Eensaem is het aen de top!
De afgeloopen jaeren heb ik alle vijanden op mijn pad overwonnen, evenals alle plaeghen die God over my en mijn bemanningh liet
nederdaelen zoals ziekten, stormen, hongher ende dorst. Mijn gehijme schatkaemers vulden zich gestaagh. Deelde ik in het verleeden de roes der overwinningh met mijn bemanningh, thans trek ik my liever
152 terugh ende drink ik mijn rum alleen.
Op onze retourvaert hebben wij nogh een dorp op de Molucken bezoght ende platgebrand daer men niet vrijwilligh de peepervoorraed aen ons wilde afstaen. Een volghende keer geschiedt hun meedewercking als vanzelf. De koomende teys sullen wij nogh meer bewaepening ende munitie aen boord neemen teneinde ons beeter teeghen den vijand te kunnen verdeedighen. Men sal sich voor my
buyghen als waere ik een Godheit! Ik, Kapiteijn Willem van der Decken, ben onaentastbaer gebleecken!
Een afspraeck werd gemaeckt om mijzelf weederom te laeten portretteeren door kunstschilder Caspar Netscher!
Daeghlycks bekijk ik myzelf in de groote spieghel in mijn Kapiteijnskaemer om myn juyste poste te bepaelen.
Paasavond 1678:
Paesavond, zestienhonderdachtenzeventig, thuis de dag voor vertrek 1678 Dagboeck, ik ben vastbesloothen.
Morgen vaer ik weederom uit met mijn schip Den Hollander! De Heeren Bewindhebbers van Den Compagnie hebben my dit echter verbooden… Het is morghen Eerste Paesdag en de Heylighe
Wet van God verbiedt om op deze dagh uyt te vaeren. Het zal my zeeker ongheluk brenghen.
Reeds weecken woedt hier de zwaerste storm die het lieve Vaederland gekend heeft, waardoor geen schipper durft uyt te vaeren. Teevens zou Den Hollander in te slechte staet zijn
153 ende naer het dok moeten om te worden afgebroocken.
Maer ik wens al hetgheene boze tonghen beweren af. Wat weet het bijgheloovighe volck alsmeede
de Bewindhebbers van de see? Wie ken haer beeter dan ik, Kapiteijn Willem van der Decken?
Mijn besluyt staet vast! Ik zal morghen vroegh uytvaeren met Den Hollander en haer bemanningh. Aen mijn trouwe echtgenote Catherina zal
ik een afscheidsbrief schrijven die zij morghenvroegh naa myn vertreck sal aentreffen.
Ik zal morghenvroegh vaeren, storm of gheen storm,
Paesen of gheen Paesen, God of gheen God…