Het wordt gewoon een scriptie: ik doe alleen maar interviews. Dus ik gebruik, ik ga er vanuit dat ik gewoon algemene tendensen of vergelijkbare antwoorden gebruik om mijn eigen conclusies te trekken en dat te ondersteunen met een quote.
Stuur maar even door welke quotjes je gebruikt enzo. Want ik ben nogal makkelijk in
denigrerende dingen over mijn werkgever zeggen. Dat moet dan weer niet openbaar worden. Maar ik heb de schrijvende master gedaan en ik ben begonnen hier bij Trouw 00:43 via de stage, via de opleiding. En toen gingen er mensen met zwangerschapsverlof, toen heb ik heel lang op de economieredactie gewerkt. Schrijvend heel lang op de onderwijsredactie.
Binnenlandverslaggeverij, maandje Den Haag gedaan. En toen uiteindelijk kwam er echt een vacature op de kunstredactie. En ik wilde altijd al heel graag muziekjournalist worden. Vijf jaar ben ik muziekredacteur geweest. Sinds een jaartje, afgelopen jaar hebben we een nieuwe website gelanceerd. Daar moest voor geïnnoveerd worden. De hele redactiesysteem moest opnieuw worden ingericht en ze waren op zoek naar mensen die dat in goede banen konden leiden. Dus ik ben geen chef multimedia ofzo, ik ben ook geen chef digitaal, maar ik ben dus overgeplaatst naar de online redactie. En binnen die online redactie heb ik podcasts in mijn portefeuille. Dus de hoofdredactie noemt mij wel coördinator podcasts.
01:49 Ik kreeg van meerdere mensen te horen; Joris weet er het meeste van. Hoe ziet de podcastomgeving binnen Trouw er uit?
Fysieke plek of?
Ik zie vier/vijf podcasts. Maar als je het zelf zou mogen omschrijven: wat betekent podcast nu voor Trouw?
Nou wij zijn nu... ik zit iets minder dan een jaar op de online redactie. Toen ik hier begon was er niks. We hadden een paar proefafleveringen gedaan. Er was wel eens een aflevering
gedaan met een interview met een redacteur over zijn onderzoeksproject. En nog een keer zoiets en nog een keer iets ter ondersteuning van een ander artikel. En verder was er niets, behalve dat een van de redacteuren van de religie en filosofieredactie, Stijn Fens. Die is eigenlijk op eigen initiatief met een goede vriend van hem - gewoon omdat ze daar lol in hadden - begonnen met een podcasts. Niet eens per se om het onder de vlag van Trouw te doen, maar omdat hij nou eenmaal bij Trouw werkte en de podcast heet De Roomse Loper. Die gaat over het Vaticaan en het katholieke nieuws. Het wel en wee en alle in en outs - en we hebben een religie en filosofieredactie dus het sloot mooi aan bij onze krant ook wel. En zij doen dat op een leuke en grappige toon. Maar ze hebben we ook wel verstand van. Stijn Fens is echt wel een Vaticaanwatcher en zijn collega Kristan van der Heijden ook. Dus die koppelen in die podcast op een leuke manier kennis en kunde aan een leuke presentatie. Dat is wel ook een beetje gegroeid, maar dat is eigenlijk vanuit hun eigen initiatief
ontstaan 03:50 En toen ik een jaar geleden begon, hadden we eigenlijk allemaal op de krant zoiets van: ja dat podcasten, daar moeten we toch ook wel iets mee. Want je ziet dat allemaal kranten zijn daar mee begonnen, iets mee gaan doen. Vooral NRC Handelsblad is daar heel sterk in. Die zijn ook echt meteen met vaste formats - Haagse Zaken - groot geworden en nu dan, sinds een halfjaar bestaat Vandaag. Alleen: we keken ook naar andere kranten en dachten ook: we hebben niet de mankracht, niet de ruimte, niet de expertise in huis om dat ook meteen te doen en we weten nog niet of we daarin willen gaan investeren. Dus toen heeft de hoofdredactie gezegd: 'maar we moeten er wel wat mee. Joris als jij dat nou een beetje
147
gaat coördineren. Wat strakker gaat trekken en professionaliseren.' Dus een van de eerste dingen die ik heb gedaan is überhaupt al iets heel simpels: in het logootje van de Roomse Loper het Trouw-logo gezet, zodat het in elk geval herkenbaar is als Trouw podcast en een aantal afspraken mee gemaakt. Afgelopen jaar heeft zich dat ontwikkeld: binnen de
Persgroep breed hebben we nu ook professionele apparatuur die we kunnen gebruiken en die we altijd kunnen lenen. Zij deden het letterlijk in het begin nog met een iPhone aan de keukentafel. En inmiddels nemen ze het nu in een stiltehok hier ergens in het gebouw op met goede apparatuur. 05:19 Verder kregen we ook de afgelopen heel veel - echt een halfjaar dat ik op de redactie heel veel verzoeken op de redactie binnenkreeg van mensen die podcasts willen gaan maken onder de naam van Trouw. Veel mensen zagen ook: Trouw is een groot mediamerk, maar heeft zelf geen eigen vaste podcast. Ik wil eigenlijk een podcast maken, maar ik heb geen platform om het uit te brengen. Dus we krijgen echt onderwijsjournalisten die wilden een onderwijspodcast maken. Wetenschapsjournalisten wilden een Trouw- wetenschapspodcast maken. Dus we zijn een beetje gaan kijken: wat kunnen we nou... wat past echt bij ons? Als merk?
En dat is? Trouw.
Maar wat is dat merk. Aan welke voorwaarden ...
Nou ja bijvoorbeeld zo'n Roomse Loper podcast die wij uitbrengen. Ik denk niet dat die bij een andere krant zou passen. Wij hebben een redactie - meerdere redacteuren die zich met religie bezighouden en er zijn geen andere nationale dagbladen, nou Reformatorisch Dagblad, geen grote Nederlandse kranten die dat tot speerpunt hebben. En de wetenschapspodcast zou je overal kunnen hebben. Onderwijs hebben we wel serieuze gesprekken mee gevoerd. Uiteindelijk hebben we een paar dingen zijn we wel gaan maken, beetje filosofie
levensbeschouwelijk hebben bijvoorbeeld een artikelenserie De Zin van het Alledaagse. En dat was eigenlijk een beetje.... dat is een andere podcast die we hebben gelanceerd van Henk Steenhuis, die al die artikelenserie had. En die had eigenlijk het idee: dit zijn hele mooie gesprekken. Het zijn ook allemaal vrij afgebakende thema's om dat ook in een podcastreeks te verpodcasten. Dus toen heeft hij eigenlijk al die mensen gebeld die hij al had
gesproken 07:24 voor een artikel waarvan hij wist dat het goede sprekers waren, van wie het wist dat het mooie verhalen waren. Die heeft hij uitgenodigd en op een dag 3/4 opnames gedaan. Dat past bij ons en het is iets dat je niet vaak bij andere merken tegen zal komen.
Je bedoelt: langere gesprekken die... Nou over zingeving en zin in het ...
Oh thematiek meer.
Dus eigenlijk is de thematiek leidend op het moment dat je besluit: dit is wel of geen podcast voor Trouw.
Klopt. We zijn natuurlijk ook een nieuwsmedium, maar we weten wel dat we - als wij een wekelijkse of dagelijkse nieuwspodcast zouden gaan maken - dan hebben we heel veel mankracht en investeringen nodig. En dat hebben we gewoon niet: die expertise. En we zijn een kleine krant, dus we moeten een beetje kiezen wat we wel en niet doen. Maar zo'n dagelijkse nieuwsshow, bijvoorbeeld NRC Vandaag. Dat weet ik toevallig. Daar werken 5-7
148
FTE, zijn daar mee bezig. Die ruimte hebben wij bij Trouw natuurlijk niet. Dat is natuurlijk ook een keuze of je die ruimte maakt, maar we hebben ... de hoofdredactie wilde eerst eens kijken of de podcast überhaupt iets is waar ons publiek - onze doelgroep op zit te wachten. Dus dan doen we dat liever met wat dingetjes die wat anders zijn, dan dagelijks radiootje spelen in een nieuwsshow ofzo. Dat gezegd hebbende: ik vond het wel leuk om er zelf mee te gaan experimenteren. Dus we hebben wel nog een Achter de Schermen-reeks, waarin we eigenlijk van alles en nog wat doen. 09:11 Ik heb zelf een podcast gemaakt over de Brexit. We hebben podcasts gemaakt over het Eurovisiesongfestival, over de Tour de France. Gewoon over de grote actuele thema's, maar ook Rianne Oostrom die een
onderzoeksproductie over isoleercellen heeft gemaakt. En op eigen initiatief is ze gaan zitten met mensen die ze daarvoor heeft geïnterviewd om daar ook een aflevering in die reeks te maken. Dus die Achter de Schermen-reeks moet je een beetje zien als een uitbreiding van wat we al bij de krant doen. En daar met redacteuren over praten.
09:51 Wat voegt dat toe? Welke behoefte vervult dat?
Weet ik niet. Maar ook... ook een beetje om te kijken of ze worden beluisterd. Of het was is. Of wij het kunnen. Want dat NRC Vandaag is eigenlijk ook niets meer dan op dagelijkse basis met een hele - op een mooi geproduceerde wijze - met een redacteur van de eigen krant gaan praten over een artikel wat die artikel voor de eigen krant heeft geschreven over het nieuws. Dus dat wilde wij ook wel af en toe uitbrengen, maar we kunnen het gewoon niet elke dag doen. Dus we doen het nu een beetje tussendoor, met grote thema's en het is ook wel gewoon heel leuk om met het medium te spelen. Zo'n Eurovisie. Ik heb toevallig veel het Eurovisiesongfestival gedaan voor de krant. Dus ik weet er wat van. En ik vind het leuk om dan met de huidige Eurovisieverslaggever gewoon zo'n aflevering gewoon allemaal liedjes te bespreken en audiofragmenten in te knippen. En dat werd inderdaad niet door heel veel Trouw-lezers geluisterd uiteindelijk, maar het was wel leuk om te doen. En ook de Tour de France, vind ik ook dat we best een goede aflevering hadden gemaakt: een voorbeschouwing op de Tour met iemand die veel weet van de Tourgeschiedenis, van de wielergeschiedenis, en met de huidige verslaggever die mooi kan vertellen over hoe het leven is van een
sportverslaggever tijdens de Tour de France. Je vroeg net: wat kan het toevoegen? Nou in de krant kun je niet echt heel persoonlijk schrijven: 'Nou ik zat in het hotel en het eten was op want alle andere journalisten hadden de koelkast leeggedronken'. Dat soort anekdotes die je on the road als journalist tegenkomt, kun je niet echt in de krant kwijt of je moet een
columnachtige wijze hebben. Maar in zo'n podcast kun je er wel slap over ouwehoeren en dat vinden mensen ook leuk om te horen, denk ik. Lezers vinden het leuk om te horen wat de dagelijkse praktijk is achter de schermen. Dus daar is ook de oorspronkelijke invalshoek van. En dat kunnen we op artikelvorm in de krant doen, of op online doen of in podcastvorm. En dat vinden we wel leuk. 12:22 Maar... en dat format gebruiken we nu om een extra dimensie aan de artikelen toe te voegen. En ook: waarom sowieso podcasts in de lift zitten. Nog steeds, of in elk geval in de afgelopen jaren een enorme boost hebben doorgemaakt. Je ziet dat alle mediabedrijven zijn nu bezig met de strijd om schermloze mediaverbruik. Alle consumenten zitten een beetje aan de max van hun schermtijd. Die is gevuld. Jij gaat niet nog meer tv kijken. Jij gaat niet nog meer krant op je scherm of online lezen. Alleen je kan wel nog media consumeren als je in de auto zit, als je de afwas aan het doen bent. Als je de was aan het ophangen bent. Dat is nog een hele markt die veroverd kan worden. De tijd die we aan ons scherm kunnen besteden, is al een beetje verzadigd en daarom zit de podcastmarkt zo in de lift. en daarom zijn we ook aan het kijken, kunnen we onze artikelen, kunnen we onze expertise ook naar ons publiek brengen zonder dat ze daarvoor per se moeten zitten en de
149
krant lezen. Zonder dat ze per se op hun tablet moeten zitten.
13:37 Want met welke ideeën gaat de hoofdredactie of directie daar mee om? Is wat je beschrijft meer een soort algemene tendens dat podcasts zo aan het groeien zijn? Ik denk meer een beetje algemeen, maar als je dat zou willen weten, zou je denk ik even met - dat is sowieso een goede voor jouw onderzoek - met onze podcast... Iwan Reuvekamp, podcastcoördinator, podcastbaas van de hele Persgroep moeten praten. Ik kan je wel even zijn gegevens geven. Die heeft sowieso wel veel meer kennis en overzicht over de hele markt en over het hele veld en dat ook een beetje de bedrijfsstrategie van de hele Persgroep-breed is. Of uh DPM. Heet het DPM?
DPG.
Wat ik wel weet, is dat we Persgroep-breed nu gewoon aan het experimenteren zijn. Want uiteindelijk is het altijd de vraag die de directie zal stellen: kunnen we ermee verdienen? Ja je kan er mee verdienen. Je kan reclames opnemen. Erin, ervoor, ertussen. Je kan dingen
exclusief voor abonnees maken. En dan zijn we... Ik weet toevallig dat de Persgroep bezig is met het bouwen van - ik weet niet goed hoe dit soort informatie openbaar is - een eigen podcastapp aan het bouwen is die alleen openbaar voor abonnees is. Nou goed daar zou je aan kunnen denken. 15:08 Maar dan moeten we eerst eens kijken of we het überhaupt kunnen. En kijken of we genoeg luisteraars kunnen trekken in de breedte om er uiteindelijk munt uit te slaan. En daarom heeft DPG eigenlijk tegen alle titels gezegd: ga maar wat doen. Ga maar experimenteren. Volkskrant heeft het wekelijkse Volkskrantgeluid, heeft in de kast met Groenteman en die worden echt stukken beter geluisterd dan wij, maar die verdienen er net zomin mee als wij op dit moment. Dus het idee ook een beetje van mij en vanuit onze hoofdredactie: podcast zit in de lift, mensen hebben het erover. Mensen gebruiken het veel, mensen luisteren het veel en jij wil daar als mediamerk aanwezig zijn op dat medium. Er is nog een groot terrein dat nog te ontginnen valt. En we weten dat televisie maken; kunnen we niet. Video's maken en filmpjes maken op internet, is het AD heel goed en wij hebben daar ook niet echt de mankracht voor. Maar dat is het mooie aan podcast: podcast is super laagdrempelig. Je hebt inderdaad echt alleen maar een iPhone nodig en een keukentafel bij wijze van spreken en wat verstand van knippen en plakken in een montageprogramma en je kan al heel, iets heel aardigs maken. Dat heeft de Roomse Loper laten zien. Dus het is een superlaagdrempelig medium dat. Als je ziet dat al je concurrenten zich erop begeven, ja dan ga ook een beetje jezelf zichtbaar maken, want dan is het ook. Want straks zijn we de enige krant zonder podcast. Dat is ook een beetje raar. 16:52 Dat speelt ook mee.
Dat heb ik natuurlijk ook wel gehoord of bedacht: dat dat een reden zal zijn: dat je niet achter wil blijven.
Het is zeker niet de hoofdzakelijke reden. De hoofdzakelijke reden is gewoon dat we ook op een nieuwe manier achtergronden willen bieden bij onze verhalen en dat we op een nieuw podium gebruik willen maken van de expertise van onze eigen redacteuren. En ook, wat ook een reden is. Wat ik een beetje zei, en dat is mijn reden. We hebben die Roomse Loper, we hebben Zin in het Alledaagse, we hebben Wijsneuzen met onze oud-hoofdredacteur Frits van Exter, die elke week één licht actueel thema uitdiept met iemand die je normaal nooit in de media ziet, maar er wel heel veel verstand van heeft, gaat hij een uur lang praten om
antwoord te krijgen op vraagtekens die hij, de presentator, plaats bij het nieuws. Wijsneuzen. En je hebt nog Onverdoofd met onze columnist Erik Jan Harmens, die ooit eens gestopt is
150
met drinken, maar nu niet meer kan stoppen met schrijver over hoe hij gestopt is met drinken, dus daar nu weer andere mensen die gestopt zijn met drinken over interviewt en dat nu weer in een podcast.. Ja dat is een beetje flauw 18:18. Maar dat is ook Onverdoofd leven, in het licht leven, bewuster leven. Die achtergrondgesrpekken van Frits van Exter sluiten natuurlijk goed aan bij die verdieping. Die podcasts zijn ook weer een manier om op een ander platform - podcasts- je merk Trouw te versterken, meer invulling te geven aan de uitstraling die jij als merk hebt. En dat hebben we best wel bewust gedaan. Ik denk juist podcasts, waar mensen zelf voor kiezen om aan te zetten, waar mensen zelf voor gaan zitten in de auto of ze nou de afwas gaan doen. Omdat het wel een bewuste luisterervaring is, dat het niet zo'n hap-snap als de radio is. Dat dat nadrukkelijk wel kan helpen bij ons merk, dat het kan bijdragen aan de uitstraling van ons merk Trouw. Zoals we dat op papier doen, zoals we dat in artikelen doen en in keuzes die we op de redactie maken. En dus ook in de keuzes wat voor type podcast wij uitbrengen.
19:28 En op welke manieren... Zijn er manier die jij toepast om mensen die bewuste keuze te laten maken om een Trouw podcast te luisteren? Welke ingrediënten zijn er voor jou om...
Een beetje marketing zou dat doen wel. Ik moet zeggen dat de meeste podcasts die wij hebben gemaakt toch wel aardig worden beluisterd. Die onverdoofd reeks met Erik Jan Harmens, daar zitten ook wel wat BN'ers bij. Je merkt meteen - we hebben een aflevering gehad met de schrijver Ilja Leonard Pfeiffer. Ilja Pfeiffer stopt met drinken. Heel veel mensen weten niet dat het een alcoholist. Dus die zag je meteen dat die het ook heel erg goed deed. Eric Corton en cocaïne in de kop trok ook heel veel luisteraars. Euhm.. we hebben
advertenties online. We verwijzen in de krant zelf als we een artikel hebben: luister ook de podcast hierover. En dat is het mooie van podcasts, die kun je blijven - als jij ooit een podcast over de Tour de France of over het Eurovisie festival hebt gemaakt, kun je in elk artikel dat je daarna online zet, kun je hem embedden bijvoorbeeld om hem weer meer luisteraars te
trekken. Dat doen we niet altijd, maar dat zou kunnen.
20:55 En zijn er manieren waarop je mensen aan het luisteren houdt? Je vraagt mensen toch te beginnen aan drie kwartier ... Hoe houd je die spanning?
Dan wordt het al. Dan moet je echt met de makers gaan praten. Nee het is niet zo dat ik aan het begin. We zijn er nog niet zo bewust.. en dan bedoel ik ook dat we eigenlijk een beetje die