BYLINE: GIDI HEESAKKERS EN HARO KRAAK SECTION: Kunst; Blz. 20, 21
2 december 2017
HIGHLIGHT: Famke Louises Op Me Monnie is al ruim 5 miljoen keer bekeken en 3,1 miljoen keer gestreamd
Vloggers
Famke Louise Meijer (18), YouTuber en sinds kort ook zangeres, is net aangekomen in Hilversum en trekt in het gebouw van Radio 538 rustig een blikje Fanta open. Zometeen zit ze live in de uitzending van Daniël Lippens om te praten over haar eerste hit Op Me Monnie, het meest besproken liedje van het moment.
'Straks kunnen we in bed Gordon gaat trouwen terugkijken', zegt ze tegen haar vriend Tim van Teunenbroek, die onder de naam Snapking bekend is van prankfilmpjes op YouTube. Na afloop vertrekt Famke Louise met hem naar een Amsterdams hotel - thuis is ze dezer dagen niet veel.
Hij: 'Niet vergeten te vloggen Fem!' Zij: 'Tim, wil jij mijn Insta-stories doen?'
Ze komt relaxter over dan dinsdag, toen ze in de radiostudio's van FunX en SLAM! werd geïnterviewd. Woensdagavond schoof ze aan bij RTL Late Night, en donderdag is dus 538 aan de beurt. Vrijdag neemt ze een videoclip op voor de opvolger van Op Me Monnie. Ze smeedt het ijzer als het heet is, zeg maar. Of in de woorden van Famke Louise zelf: ze is gewoon op haar monnie.
De video van Op Me Monnie werd in twee weken tijd meer dan 5 miljoen keer bekeken. Op Spotify is het nummer inmiddels 3,1 miljoen keer gestreamd en in de Nederlandse Top 50 van de streamingdienst bezet Famke Louise plek 3. Binnen de muziekwereld en daarbuiten is zij hét onderwerp van gesprek, vooral omdat haar ambitie zich tot vrijdag 17 november leek te beperken tot naam maken als vlogger en model - Famke Louise was dit najaar ook te zien in het RTL5-realityprogramma Models in Paris: het echte leven.
Maar toen zette ze plotseling Op Me Monnie op haar YouTube-kanaal, met alle 'what the fuck'-reacties van dien. Waarom staat dit meisje met strak ingevlochten haar met haar middelvingers te zwaaien in een Surinaams- Aziatische toko, waarom giet ze flessen Fernandes op de grond leeg, waarom verschijnen er cartoonpony's in beeld en wat betekent het als ze zingt 'Ik ben op me monnie, waar is het de way / Maar me sannie is
verraderlijk'? Is dit een parodie op een gangsterclip, is dit een grap?
Nee dus, maar niet iedereen neemt de nieuwe, met autotune ondersteunde aspiratie van Famke Louise serieus. Waar Famke Louise (spreek uit: Femke Louise) afgelopen week ook kwam, overal werd ze bevraagd over de kritiek die ze te verstouwen krijgt: Hoe reageert ze op de haters? Want ja, die dienden zich in groten getale aan. Op YouTube verschenen tientallen reactievideo's waarin mensen hun mening spuien over de muziek en clip van Famke Louise, soms positief, vaak negatief. En ook die video's werden weer honderdduizenden keren bekeken. Ironisch genoeg gedijt Famke Louise juist bij al die ophef: elke klik is geld waard. 'Ik laat die haters huilen / met een smile op mijn selfie', zingt ze niet voor niets.
In de Nederlandse hiphopscene klinkt al een paar maanden gemor over YouTubers die muziek gaan maken; Famke Louise is niet de eerste en enige. 'Ik ben niet down met 'vlograppers'', twitterde Chivv, rapper van het collectief SBMG in augustus. 'Respect the culture man.' Ook rapper Josylvio liet vorige week in een verslag van de Xite Awards op YouTube-kanaal Auxi blijken wat hij van deze trend vindt: 'Iedereen moet doen wat-ie lauw vindt. Maar ik denk wel dat er een heel groot verschil zit tussen de echte muzikanten die hele albums droppen en vloggers die een paar tracks maken.' Positieve reacties zijn er ook. Boef over Op Me Monnie: 'Ik vind 'm hard man. Goeie beat, je weet toch. Mensen haten, maar ik gun gewoon man.'
Niet gek dat de rappers zich roeren, want de populaire YouTubers die zich op hun terrein begeven, hoeven door hun enorme achterban weinig moeite te doen om veel streams te genereren, terwijl anderen daar soms jaren voor aan de weg hebben getimmerd. Kijk naar YouTube-duo Supergaande, bestaande uit Nesim en Qucee. Sinds februari 2016 trokken hun talkshows, straatinterviews en andere items al ruim 84 miljoen views in totaal. En hun liedje Pardon Doe Normaal is ruim 7 miljoen keer beluisterd op Spotify.
Of neem Armoo, die 402 duizend abonnees heeft verworven op YouTube met filmpjes van met name pranks en stunts. Met zijn track Louis Vuitton pakte hij tot dusver 6,5 miljoen streams op Spotify en ook andere liedjes
lopen al in de miljoenen streams. Tot nu toe kan hij op weinig bijval rekenen van andere rappers. Hij valt hen dan ook graag aan op sociale media, om zo reuring te kweken en meer aandacht te krijgen.
Andere Nederlandse YouTubers die pop- of urbanmuziek uitbrengen zijn onder meer Joey Bravo,
MeisjeDjamila, EenhoornJoost en Teske de Schepper - de een al een paar jaar, de ander pas sinds kort. Zo lijkt een nieuw carrièrepad te ontstaan: eerst een grote fanbase opbouwen op YouTube en sociale media, om daarna een andere creatieve droom na te jagen en een nieuwe inkomstenbron aan te boren. Andersom zijn er trouwens ook rappers die vloggen, zoals Boef, die vorig jaar met video's over de politie landelijk ophef veroorzaakte. De muziekindustrie ziet deze trend natuurlijk ook en speelt in op de verschuivingen. TopNotch, begonnen als hiphoplabel maar tegenwoordig ook uitgever van boeken, films en documentaires, heeft meerdere YouTubers onder contract, van wie voormalig 'treitervlogger' Ismail Ilgun de bekendste is. In samenwerking met het bedrijf Maak, dat campagnes en evenementen opzet met social influencers, heeft TopNotch het managementbureau Made opgericht. Daar zijn negen bekende YouTubers ondergebracht, van wie er vier ook muziek maken. Een van hen is de helblonde 20-jarige Joost Klein, beter bekend als EenhoornJoost, die sinds 2008 actief is op YouTube en inmiddels 178 duizend abonnees heeft. Eind oktober bracht hij zijn tweede ep Scandinavian Boy uit, waarop hij gevatte teksten rapt als: 'Ik voel me Dirk Kuyt, bitch ik ben een elftal.' De titeltrack is het meest beluisterde nummer, met 1,2 miljoen streams op Spotify en 1,1 miljoen op YouTube.
'Ik heb het geluk dat ik in 2015 al bezig was', zegt Joost. 'Anders was het niet te ontkennen dat ik op een soort golf van rappende YouTubers gesprongen ben.' Aan het woord 'vlograpper' zit volgens veel mensen nu eenmaal een kunstmatig smaakje. Joost verwoordt het zo: 'Puur omdat je een groot bereik hebt, ga je nu ook muziek maken en gebruik je de hiphopcultuur als het ware alleen om geld te verdienen.'
Met veel geld verdienen zegt hij zelf nauwelijks bezig te zijn. Hij heeft de advertenties bij zijn vaak satirische filmpjes uitgezet en maakt tamelijk eigenzinnige humorhiphop, met dromerige synthesizers in de ene track en gabberbeats in de volgende. 'Geen commercieel geluid.'
In 2015 zette hij onder de naam Dries Zwoelvink 'min of meer voor de grap' een nummer op Soundcloud dat hij met een vriend, producer Mick Spek, had gemaakt. Een jaar later lanceerde Joost in eigen beheer de ep Dakloos. 'In die tijd had ik echt geen huis.' Nu heeft hij zijn muziek ondergebracht bij TopNotch, dat het zakelijke werk voor hem doet - geregel waar hij zelf weinig trek in heeft.
Toch zal hij zichzelf niet snel rapper noemen, dat klinkt hem te serieus. 'Mensen zeggen vaak: het is voor de grap toch? Ik vind het heel leuk om met muziek te experimenteren, maar ik wil inderdaad niet pretentieus zeggen: 'Ik ben een rapper nu, respecteer me.' Ik wil mezelf niet in een hokje stoppen. Mijn YouTube-kanaal is mijn platform, en ik ben gewoon een guy die de ene keer een mp4-bestand uploadt en de andere keer een mp3.' Dat YouTubers vooral hiphop en urban maken en niet een ander muziekgenre is niet gek, volgens kenners. 'Hiphop is nu de populairste muziekstroming', zegt David Koster, projectmanager van TopNotch en ook betrokken bij Made. 'Het is ook het makkelijkst en snelst om te maken. Je hebt alleen een laptop en een microfoon nodig. Binnen een week zet je een track op Spotify.'
Hoe snel het kan gaan, toont de remix van Op Me Monnie van Boef en Frenna, die zij in een paar dagen maakten en uitbrachten. Bovendien laat die remix zien hoe hiphop de afgelopen jaren veranderd is. 'Vroeger was hiphop een exclusief en puriteins wereldje', zegt Koster. 'Je mocht niet commercieel zijn en moest je op een bepaalde manier gedragen, stoer en macho. Nu zijn al die regeltjes minder belangrijk. Boef en Frenna zijn niet bang dat hun streetcredibility aangetast wordt door die remix.'
Toch zijn artiesten nog steeds voorzichtig met wie ze werken, zegt Jimmy Tan, artiestenmanager bij Spec, het bedrijf van Ali B dat het management doet van artiesten en YouTubers als Boef, Monica Geuze, Ronnie Flex en Stuk TV. 'Sommige producers maken voor een vlogger een track, maar willen niet dat hun naam eraan
verbonden wordt. Dan doen ze het onder een pseudoniem.'
Dat is ook het geval bij Op Me Monnie van Famke Louise. De track is geproduceerd door ene $hoot2kill, van wie niemand ooit heeft gehoord. Ook het label en managementkantoor You Might Also Like, dat de zaken van Famke Louise regelt, lijkt nieuw in de muziekwereld. Op de site van het bedrijf staat alleen een mailadres. De geheimzinnigheid lijkt bij te dragen aan de hype rond het nummer.
gelanceerd. Het moest een ontploffing op sociale media veroorzaken. Dat iedereen zou denken: wat is dit? Zo gaan zo veel mogelijk mensen erover praten. Met mijn volgende liedje gaan we het weer zo doen.'
Ze zegt dat het idee om muziek uit te brengen in augustus ontstond, tijdens een vakantie op Ibiza met haar vriend. 'Waarom ga je niet zingen?', zei hij tegen haar. Ze heeft altijd al de droom gehad om de muziek in te gaan, vertelt Famke Louise iedereen die verbaasd informeert waar deze stap vandaan komt. 'Ik kom uit een muzikaal nest. Mijn vader speelde gitaar, mijn moeder hobo en zelf zat ik op viool- en zangles.'
De bekende producer met wie ze samenwerkt wil voorlopig anoniem blijven, vandaar het pseudoniem $hoot2kill. Famke Louise: 'Waarom weet ik ook niet. Van mij hoeft het niet.'
Bronnen uit de muziekindustrie melden dat Bizzey erbij betrokken is, een rapper en producer die onlangs uit het internationaal zeer populaire collectief Yellow Claw stapte. Hij wil niet reageren op vragen over een
samenwerking met Famke Louise, maar erg veel moeite doet hij niet om zijn affiliatie met het nummer te verbergen.
Op zijn Instagram staan meerdere foto's van Bizzey (echte naam: Leo Roelandschap) in het decor van de videoclip van Op Me Monnie, samen met de man onder wiens naam het bedrijf You Might Also Like staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel: oud-rugbyer, presentator en YouTuber JayJay Boske, die ook geen commentaar wil geven op zijn rol.
Op de Xite Awards zei Bizzey vorige week tegen een interviewer van YouTube-kanaal Auxi over Op Me Monnie: 'Ik denk dat mensen die die track wack vinden geen verstand hebben van muziek en zich laten misleiden door het feit dat zij vlogger is.'
Hoe kan het nou dat het met Op Me Monnie zó uit de klauwen is gelopen? 'Mensen moeten op alle mogelijke kanalen over je lullen', zegt Joost, 'dat is het hele punt. En 'hoe meer haters, hoe meer clicks', dat kan in deze tijd ook je verdienmodel zijn. De makers van al die reactievideo's willen ook een stukje van de cake. Famke Louise heeft gewoon een hele grote cake gebakken.'
Een klikhit scoren is niet moeilijk anno 2017, weet Joost. 'Maar gaat het je alleen om het geld of gaat het je ook om het plezier van het maken? Ik hoop dat Famke Louise plezier heeft met wat ze doet, dan vind ik het allang leuk. En ergens vind ik het ook gewoon fucking grappig, dat we in een eeuw leven waarin het voor iedereen mogelijk is om een groot podium te pakken. Dat is wat het internet teweeg heeft gebracht en wat Famke Louise volgens mij ook laat zien: alles kan.'
Woensdag heeft Famke Louise rij-examen. Binnenkort staan de eerste optredens op de agenda. 'Ik schrok wel een beetje toen ik hoorde hoe snel ik mijn eerste show heb', zegt ze na het interview bij 538. 'Ik heb nog nooit opgetreden, dus ik krijg nu dans- en performanceles.' Vrijdag eerst maar eens de clip schieten voor het nieuwe nummer. Er komt een Bentley aan te pas, vertelt ze. Dan weer glimlachend, in de mysterieuze promotiestand: 'Verder kan ik er niets over zeggen.'
Nog één keer: vloggers zijn YouTubers, maar niet alle YouTubers zijn vloggers. YouTubers maken video's die ze uploaden op hun eigen YouTubekanaal. Dat kunnen allerlei video's zijn. Vloggers zijn de YouTubers die hun dagelijks leven filmen en een compilatie daarvan delen met hun kijkers, zoals Enzo Knol en Monica Geuze.
14 Koningin
BYLINE: ROBERT VUIJSJE SECTION: V Opening; Blz. 10, 11 LENGTH: 996 woorden
12 december 2017
HIGHLIGHT: Welke rol speelt afkomst in Nederland? Dat onderzoekt V in een reeks interviews. Rapper
Latifah (25): 'Soms hadden we een blank kind in de klas.' Land van afkomst | Interview Latifah van Callias
Latifah staat in de lobby van een hotel naast station Bijlmer Arena in Amsterdam-Zuidoost. 'Mijn moeder woont hier vlakbij, ik slaap in dit hotel als ik even rust wil hebben. Zelf zit ik nu in Amstelveen. Ik verhuis vaak, ik wil dat bepaalde mensen niet weten waar ik woon.'
Waarom slaap je in je eigen stad in een hotel?
'Ik hou ervan om bediend te worden, je weet toch hoe dat leventje eruitziet in films? Als ik dorst heb, wil ik dat iemand drinken voor me zet. Niet dat ik die bedienden zou behandelen als slaven. Iedereen moet ergens
beginnen. Ik zou ze stimuleren om iets met hun leven te doen. Als ik op tournee ga, heb ik ook iemand nodig om met mijn dochter te zijn. Dat kan mijn moeder niet haar hele leven blijven doen.'
Half september kwam het debuutalbum van Latifah, On My Way, binnen op nummer 4 in de Album Top 100. De hoogste notering ooit voor een Nederlandse vrouwelijke rapper. 'Wat ik deed toen ik dat hoorde? Ik belde iedereen op: ik heb het gedaan, het gaat nu beginnen, ik heb geschiedenis geschreven. Dit wilde ik al sinds ik 11 was.'
Wat voor naam is Latifah?
'Mijn moeder is Surinaams, mijn vader ook, hij is een indiaan. Over hem wil ik niet praten, ik heb met hem gebroken op mijn 12de. Daarna heb ik hem nooit meer gezien. Ik ben Egyptisch geboren.'
Wat betekent dat?
'Dat ik een Egyptische naam had, volgens mij was mijn achternaam El Qawifada, ik weet niet meer precies hoe je het spelt. Het klonk mooi, maar de andere kinderen thuis hadden de naam van mijn moeder, Van Callias. Dat wilde ik ook. Ik ben het enige kind van mijn vader en moeder. Mijn moeder heeft drie dochters. Van mijn vaders kant ken ik zeven broers en zussen en ik weet van nog drie.'
Waarom had je een Egyptische naam?
'Dat kan ik niet vertellen. We hebben grote geheimen in de familie. Eerst wilde mijn moeder me Queen Latifah noemen, dat Queen mijn eerste naam zou zijn en Latifah de tweede. Nu zegt ze: ik ben blij dat ik het niet heb gedaan, anders was je je nog meer gaan gedragen als een diva.'
Voelde je je Egyptisch?
'Nee, helemaal niet. Niet dat ik iets tegen ze heb, ik heb islamitische vrienden, maar het is niet wat ik ben.'
Hoe was het om op te groeien in Amsterdam-Zuidoost?
'Soms hadden we een blank kind in de klas. Bij ons mag iedereen meedoen, als je je maar gedraagt. Een donker persoon die in zijn eentje naar Wassenaar gaat, is anders. Wij worden vies aangekeken, ook als we ons goed gedragen. Een paar maanden geleden was ik met andere rappers op schrijverskamp in Limburg. Overal waar we kwamen, keken ze ons vies aan, ze groetten niet terug. Aan de andere kant: wij denken dat we alles kunnen maken met hoe we over blanken praten. We noemen ze tatta of bakra, alles.'
Kom je veel buiten Amsterdam?
'Ja, als ik mensen moet opzoeken in de gevangenis.'
Veel van je rapteksten gaan over de liefde.
'Ik ben een gevoelsmens. Meestal willen mannen hun fouten niet aanhoren. Als ik erover rap, moeten ze wel luisteren.'
Wat voor fouten maken ze?
'Liegen, bedriegen, hun vrouw als een slaaf proberen te behandelen. Ze vinden dat vrouwen niet moeten rappen, die horen in de keuken te staan - wat is dat? Of ze werden boos dat ik beter kon rappen dan zij. Dat ik het wel durfde en zij niet. Dan hoorden ze dat ik met andere mannen in de studio was: kijk, je wifey zit daar met al die nigga's. Ik ben ook jaloers, ik begrijp dat ze het niet tof vinden, maar het is gewoon mijn werk.'
Ben je in een mannenwereld terechtgekomen?
'Het is een vieze wereld. Soms moet je hard zijn. Dat heb ik niet geleerd, het zit in me. Ik zie geen verschil tussen mannen en vrouwen. Alle mannen zijn door een vrouw gebaard, wij zijn sowieso sterker. Ik heb jou gemaakt, hoe ga jij dan iets kunnen wat ik niet kan? Wij zijn het die mannen sterk maken. Ik zeg dingen hoe ik ze zie. Ze vertelden me dat ik mediatraining moest nemen. Dat ga ik niet doen. Reden waarom: dan ben ik niet meer mezelf. Door Latifah te zijn ben ik hier gekomen.'
Was het moeilijk om in Nederland de eerste vrouw te zijn die dit doet?
'Je hebt I am Aisha, maar zij is geen rapper, ze is een zangeres. Met haar praat ik wel. Hoe doe jij de styling, op welke momenten voelde je je kut? Het is goed om te praten, maar ik neem geen advies aan, daar ben ik te eigenwijs voor.'
Wat voor werk deed je hiervoor?
'Ik kan niet voor een baas werken. Twee weken bij BCC, twee weken bij Albert Heijn, daarna kwam ik gewoon niet meer. Ik heb gewerkt in kapsalons waar ik een eigen stoel huurde. Tot mijn 19de heb ik op een roc gezeten.