1 Inleiding
1.4 Grondslagen en reikwijdte van de Omgevingsregeling
De Omgevingsregeling is gebaseerd op de wet zoals die in het Staatsblad is geplaatst (Stb. 2016, 156). Er is in de artikelen in beginsel niet geanticipeerd op wijzigingen die voortvloeien uit het wetsvoorstel Invoeringswet Omgevingswet. Ook niet uitgewerkt zijn onderwerpen die nog niet zijn opgenomen in de vier AMvB’s die in het Staatsblad zijn geplaatst (Stb. 2018, 290, 291, 292 en 293), maar pas via het voorgenomen Invoeringsbesluit Omgevingswet aan deze AMvB’s worden toegevoegd. Voor de voorziene aanvullingen van de regeling, die plaats zullen vinden via de voorgenomen Invoeringsregeling Omgevingswet zijn in deze regeling hoofdstukken, afdelingen en/of paragrafen gereserveerd. Op de relatie van de Omgevingsregeling tot de overige onderdelen van de stelselherziening zoals de Invoeringsregelgeving en de Aanvullingssporen wordt meer uitgebreid ingegaan in paragraaf 1.6 van deze toelichting.
Zoals hiervoor aangegeven kent de Omgevingsregeling een indeling in hoofdstukken die de regels per type regel en waar mogelijk per doelgroep bijeenbrengt. De Omgevingsregeling bevat
hoofdstukken die in hoofdzaak tot alle betrokken zijn gericht, hoofdstukken die tot de initiatiefnemers en degenen die een activiteit verrichten zijn gericht en hoofdstukken die tot bestuursorganen zijn gericht. Een aantal hoofdstukken is gereserveerd om later in te vullen met de zogenaamde Invoeringsregeling Omgevingswet die deel uitmaakt van het Invoeringsspoor van de Omgevingswet.
Hierna wordt op hoofdlijnen de inhoud van de verschillende hoofdstukken toegelicht, de relatie met de wet en AMvB’s en ook – wanneer aanwezig - de onderlinge relatie tussen die hoofdstukken toegelicht.
Hoofdstukken die gericht zijn tot alle betrokkenen
Hoofdstuk 1 getiteld ‘Algemene bepalingen’ bevat de begripsbepalingen, de regels over het toepassingsbereik van deze regeling in de exclusieve economische zone, de regeling over
wederzijdse erkenning en over verwijzingen naar normen in externe documenten. Deze bepalingen hebben een algemeen karakter en zijn van belang voor de volledige Omgevingsregeling. Deze bepalingen zijn zowel van belang voor de overheid als voor burgers en bedrijven.
Hoofdstuk 2 getiteld ‘Aanwijzing en geometrische begrenzing van locaties’ bevat de aanwijzing en geometrische begrenzing van de locaties van onderdelen van de fysieke leefomgeving. Deze regels waarmee locaties worden aangewezen of geometrisch begrensd zijn nodig voor de locatiespecifieke toedeling van taken en bevoegdheden aan bestuursorganen of voor het bepalen van het
werkingsgebied van de regels uit de wet, AMvB’s en regeling. Zo bepalen deze regels bijvoorbeeld de reikwijdte van de omgevingsvergunningplicht voor diverse milieubelastende activiteiten en van verschillende instructieregels uit het Besluit kwaliteit leefomgeving. Deze regels met de aanwijzing of geometrische begrenzing van locaties kunnen dus zowel van belang zijn voor de
bestuursorganen als voor burgers en bedrijven.
Hoofdstuk 3 getiteld ‘Beheer van de fysieke leefomgeving’ is gereserveerd.
Hoofdstukken die gericht zijn tot initiatiefnemers en degenen die een activiteit verrichten Hoofdstuk 4 is getiteld ‘Algemene regels over activiteiten geregeld in het Besluit activiteiten leefomgeving’. Het betreffen regels over huisvestingssystemen voor landbouwhuisdieren, de daarbij behorende emissiefactoren en de aanwijzing van meetmethoden voor innovatieve stallen die de algemene regels over agrarische activiteiten uit het Besluit activiteiten leefomgeving nader aanvullen. Ook bevat dit hoofdstuk regels over externe veiligheid bestaande uit het berekenen van het plaatsgebonden risico, het brandaandachtsgebied, explosieaandachtsgebied en
gifwolkaandachtsgebied voor milieubelastende activiteiten. De meet- en rekenregels in dit hoofdstuk zijn gericht tot degenen die de activiteiten verrichten waarop de regels betrekking hebben.
TOELICHTING BIJ ONTWERP OMGEVINGSREGELING - 1 FEBRUARI 2019
17
Hoofdstuk 5 getiteld ‘Uitvoeringstechnische regels bij het Besluit bouwwerken leefomgeving’ bevat regels over bouwactiviteiten en over het gebruiken en in stand houden van bouwwerken. Het betreft uitvoeringstechnische, administratieve en meet- of rekenregels over de in het Besluit bouwwerken leefomgeving opgenomen regels over deze activiteiten. Het betreft regels over het vaststellen van energielabels, over vakbekwaamheidseisen van energielabeldeskundigen en over de keuring van airconditioningsystemen. Deze regels zijn gericht tot degenen die de
bouwactiviteiten verrichten of verantwoordelijk zijn voor het gebruik en in stand houden van het bouwwerk.
Hoofdstuk 6 getiteld ‘Meet- en rekenregels decentraal gereguleerde activiteiten’ is gereserveerd voor meet- en rekenregels die het Rijk stelt over activiteiten waarover door decentrale overheden regels kunnen worden gesteld. Deze meet- en rekenregels zijn algemene regels die gericht zijn tot eenieder die de activiteit verricht maar die pas van toepassing zijn als de activiteit in het
omgevingsplan, waterschapsverordening of de omgevingsverordening met een kwantitatieve norm is geregeld. Dit hoofdstuk bevat de meet- en rekenregels die gaan gelden als in een
omgevingsplan, met toepassing van instructieregels het Besluit kwaliteit leefomgeving, waarden voor het toelaatbare geluid, voor de toelaatbare trillingen of voor de toelaatbare geur zijn gesteld.
Voor regels die gaan gelden als een activiteit gereguleerd wordt in een omgevingsverordening of waterschapsverordening bevat dit hoofdstuk vooralsnog geen regels. Wel zijn daarvoor twee afdelingen gereserveerd. De regels in hoofdstuk 6 en de bijbehorende toelichting zijn ter informatie in de consultatieversie van de Omgevingsregeling opgenomen, omdat dat bijdraagt aan een beter begrip van de systematiek van deze regeling. Deze regels en toelichting zullen op een later moment ook onderdeel zijn van de consultatie van de Invoeringsregeling Omgevingswet en zullen met de Invoeringsregeling worden vastgesteld.
Hoofdstuk 7 getiteld ‘Gegevens en bescheiden’ regelt de aanvraagvereisten voor
omgevingsvergunningen die het Rijk heeft ingesteld, voor de omgevingsplanactiviteit en voor andere besluiten zoals gedoogplichtbeschikkingen. Deze regels zijn gericht tot de initiatiefnemer van een omgevingsvergunningplichtige activiteit en de aanvrager van een gedoogplichtbeschikking.
De aanvraagvereisten hebben een nauwe relatie met de aanwijzing van de vergunningplichtige gevallen in het Besluit activiteiten leefomgeving en het Besluit bouwwerken leefomgeving, met de beoordelingsregels in het Besluit kwaliteit leefomgeving voor de omgevingsvergunningen en met de in hoofdstuk 9 van deze regeling opgenomen meet- en rekenregels die bij de beoordeling van de aanvraag moeten worden toegepast.
Hoofdstukken die gericht zijn tot bestuursorganen
Hoofdstuk 8 getiteld ‘Instructieregels over programma’s, omgevingsplannen,
waterschapsverordeningen en omgevingsverordeningen’ biedt plaats aan instructieregels met uitvoeringstechnische, administratieve en meet- of rekenregels. Deze instructieregels betreffen de meet- en rekenregels die nodig zijn om op een goede wijze toepassing te kunnen geven aan de instructieregels die zijn opgenomen in het Besluit kwaliteit leefomgeving. Deze regels zijn gericht tot de bestuursorganen die de bedoelde bevoegdheden uitoefenen. Allereerst bevat dit hoofdstuk de rekenmethode om het aantal gehinderden te bepalen voor verplichte programma het actieplan geluid. Vervolgens bevat dit hoofdstuk de instructieregels over het omgevingsplan die gericht zijn op het waarborgen van de veiligheid (regels over de externe veiligheid) en het beschermen van de gezondheid en van het milieu (regels over de kwaliteit van de buitenlucht, geluid en geur). De afdelingen voor instructieregels over de waterschapsverordeningen en omgevingsverordeningen zijn gereserveerd voor eventuele in de toekomst te stellen regels van uitvoeringstechnische- of administratieve aard of meet- en rekenregels.
Hoofdstuk 9 getiteld ’Omgevingsvergunningen’ bevat de meet- en rekenregels die moeten worden toegepast bij de beoordeling van een aanvraag om een omgevingsvergunning voor een aantal milieubelastende activiteiten. Deze meet- en rekenregels hangen samen met de beoordelingsregels voor omgevingsvergunningen zoals die zijn opgenomen in het Besluit kwaliteit leefomgeving en de aanwijzing van de vergunningplichtige gevallen in het Besluit activiteiten leefomgeving. Daarnaast bevat dit hoofdstuk een nog gereserveerde afdeling voor uitvoeringstechnische regels over aan de
TOELICHTING BIJ ONTWERP OMGEVINGSREGELING - 1 FEBRUARI 2019
18
omgevingsvergunning te verbinden voorschriften. Deze regels zijn gericht tot het bevoegd gezag voor de omgevingsvergunning.
Hoofdstuk 10 getiteld ‘Projectbesluiten’ bevat de regels voor projectbesluiten. De regels in dit hoofdstuk betreffen de van overeenkomstige toepassing verklaring van de instructieregels over omgevingsplannen uit hoofdstuk 8 van deze regeling en de regels over omgevingsvergunningen uit hoofdstuk 9 van deze regeling. De regels uit dit hoofdstuk zijn gericht tot het bestuursorgaan dat het projectbesluit vaststelt.
Hoofdstuk 11 getiteld ‘Handhaving en uitvoering’ is gereserveerd voor regels die via de voorgenomen Invoeringsregeling Omgevingswet aan de regeling worden toegevoegd.
Hoofdstuk 12 getiteld ‘Monitoring en informatie’ bevat de regels over de wijze van monitoring van de in het Besluit kwaliteit leefomgeving gestelde omgevingswaarden (zoals luchtkwaliteit en zwemwaterkwaliteit, en andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving (geluid)). Daarnaast zijn er regels opgenomen over gegevensverzameling zoals over geluidbelasting en de uitwerking van de in de wet opgenomen opdracht tot evaluatie van onderdelen van de fysieke leefomgeving door het Planbureau voor de leefomgeving. De regels uit dit hoofdstuk zijn gericht tot de
bestuursorganen die zijn belast met de monitoring, gegevensverzameling of evaluatie.
Hoofdstuk 13 getiteld ‘Grondexploitatie’ bevat de regels over de hoogte en begrenzing van de verhaalbare kostensoorten in het kader van het kostenverhaal van de kosten verbonden aan de exploitatie van locaties. Deze regels zijn gericht tot het bevoegd gezag voor het omgevingsplan, de omgevingsvergunning of het projectbesluit waarbij die kosten verhaald zullen worden.
Hoofdstuk 14 getiteld ‘Financiële bepalingen’ bevat de regels over het heffen van rechten (leges) bij de behandeling van aanvragen tot besluiten waarvoor een minister bevoegd gezag is. De regels uit dit hoofdstuk bepalen voor welke besluiten leges geheven mogen worden en hoe hoog deze zijn. Zij begrenzen de bevoegdheid tot het heffen van leges en zijn daarom gericht tot het bevoegd gezag voor het besluit.
Hoofdstuk 15 getiteld ‘Bevoegdheden in bijzondere omstandigheden’ is gereserveerd voor regels die via de voorgenomen Invoeringsregeling Omgevingswet aan de regeling worden toegevoegd.
Hoofdstuk 16 getiteld ‘Digitaal stelsel Omgevingswet’ is gereserveerd voor regels die via de voorgenomen Invoeringsregeling Omgevingswet aan de regeling worden toegevoegd.
Overige hoofdstukken en bijlagen
Hoofdstuk 17 getiteld ‘Overgangsrecht’ is gereserveerd voor eventuele overgangsbepalingen die na de inwerkingtreding van het nieuwe stelsel langdurig relevant zijn. Als dergelijke bepalingen nodig zijn worden deze via de voorgenomen Invoeringsregeling Omgevingswet aan de regeling
toegevoegd.
Hoofdstuk 18 getiteld ‘Slotbepalingen’ bevat bepalingen over de inwerkingtreding en de citeertitel van deze regeling.
De regeling gaat vergezeld van een groot aantal bijlagen welke behoren bij de artikelen van deze regeling.
Onderstaande tabel 1.1 geeft een samenvatting van de inhoud van deze regeling. Daarbij is gebruik gemaakt van drie kleuren die weergeven voor welke doelgroep de regels in hoofdzaak zijn bedoeld: oranje voor alle betrokkenen, blauw voor de initiatiefnemers (degene die de activiteit verricht, doorgaans burgers en bedrijven) en groen voor de bestuursorganen.
Tabel 1.1 Samenvatting inhoud Omgevingsregeling
Hoofdstuk Omgevingsregeling Grondslag in de wet Uitwerking of aanvulling op regel uit:
In hoofdzaak gericht op alle betrokkenen
Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen Artikel 1.5, tweede lid wet
TOELICHTING BIJ ONTWERP OMGEVINGSREGELING - 1 FEBRUARI 2019
19
Hoofdstuk Omgevingsregeling Grondslag in de wet Uitwerking of aanvulling op regel uit:
Hoofdstuk 2: Aanwijzing en geometrische begrenzing van locaties
Artikelen 2.20, tweede en derde lid, 2.21, 2.24, tweede lid, onder a.
wet, Besluit activiteiten leefomgeving, Besluit kwaliteit leefomgeving en Omgevingsbesluit In hoofdzaak gericht op initiatiefnemers en/of degene die de activiteit verricht
Hoofdstuk 3: Beheer van de fysieke leefomgeving [Gereserveerd]
Hoofdstuk 4: Algemene regels over activiteiten geregeld in het Besluit activiteiten leefomgeving
Artikel 4.3, derde lid Besluit activiteiten leefomgeving Hoofdstuk 5: Uitvoeringstechnische regels bij het
Besluit bouwwerken leefomgeving
Artikel 4.3, derde lid Besluit bouwwerken leefomgeving Hoofdstuk 6: Meet- en rekenregels decentrale
regels over activiteiten
Artikel 4.1, tweede lid: via wetsvoorstel Invoeringswet Omgevingswet
Besluit kwaliteit leefomgeving
Hoofdstuk 7: Gegevens en bescheiden Artikelen 16.55, tweede en zesde lid, en 16.88, derde en vierde lid In hoofdzaak gericht op bestuursorganen
Hoofdstuk 8: Instructieregels over programma’s, omgevingsplannen, waterschapsverordeningen
Hoofdstuk 9: Omgevingsvergunningen Artikel 16.6 Besluit kwaliteit leefomgeving Hoofdstuk 10: Projectbesluiten Artikelen 2.24, tweede lid,
onder b en 16.6
Besluit kwaliteit leefomgeving Hoofdstuk 11: Handhaving en uitvoering
[Gereserveerd]
Hoofdstuk 12: Monitoring en informatie Artikelen 20.3, eerste lid, 20.14, zesde lid, 20.16, derde lid en 20.18, eerste lid
Besluit kwaliteit leefomgeving en Omgevingsbesluit Hoofdstuk 13: Grondexploitatie Artikel 12.6, vijfde lid wet, Omgevingsbesluit Hoofdstuk 14: Financiële bepalingen Artikel 13.1, tweede lid wet
Hoofdstuk 15: Bevoegdheden in bijzondere omstandigheden [Gereserveerd]
Hoofdstuk 16: Digitaal stelsel Omgevingswet [Gereserveerd]
Overige hoofdstukken
Hoofdstuk 17: Overgangsrecht [Gereserveerd]
Hoofdstuk 18: Slotbepalingen Niet van toepassing Niet van toepassing