Berekeningen toekomstige ontwikkelingen elektrici teitsmarkt
5.2 Verkeer en vervoer
5.2.2 Energiebesparing in verkeer en vervoer
Ambitie voor energiebesparing verkeer en vervoer uit het Energieakkoord is binnen bereik
De vastgestelde en voorgenomen afspraken uit het Energieakkoord voor de sector verkeer en vervoer leiden in 2020 naar verwachting tot een energiebesparing van 19 petajoule [11-27 petajoule]. Daarmee is het waarschijnlijk dat de in het Energieakkoord uitgesproken ambitie om te komen tot een energiebesparing van 15 tot 20 petajoule wordt gehaald. Het afgelopen jaar is er vooruitgang geboekt in het uitwerken van de afspraken voor mobiliteit uit het Energieakkoord. De geraamde energiebesparing in 2020 valt hierdoor hoger uit dan vorig jaar is geraamd in de NEV 2015, met een verschuiving van 14 naar 19 petajoule. De uitwerking, implementatie en doorwerking van veel van de (nieuwe) afspraken moeten echter nog plaatsvinden. De onzekerheid in de geraamde besparing in 2020 is daardoor groot. Van de 19 petajoule wordt in 2016 naar schatting 7 petajoule al gerealiseerd.
Omdat een aantal acties en maatregelen overlappen, zijn deze geclusterd bij het bepalen van de effectschatting. Tabel 5.8. geeft de maatregelen uit het Energieakkoord weer die zijn meegenomen in de NEV 2016 en de geraamde effecten per (cluster van) maatregel(en). De tabel geeft alleen de besparing weer die resulteert uit de afspraken welke voortvloeien uit het Energieakkoord. De besparingen of ontsparingen die voortvloeien uit andere maatregelen, zoals de versobering van de fiscale voordelen
voor zuinige auto’s uit de Wet uitwerking Autobrief II7, zijn niet
meegenomen. De maatregelen en de effectschattingen worden hieronder kort beschreven. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de achtergrondrapportage over verkeer en vervoer in de NEV 2016 (Geilenkirchen et al. 2016b).
Tabel 5.8. Energiebesparing binnen de mobiliteitssector die voortvloeit uit de afspraken uit het Energieakkoord
Maatregelen Energieakkoord Status NEV 2016 (2015) Energiebesparing 2016 (petajoule) Energiebesparing 2020 (petajoule) Vastgesteld Voorgenomen Vastgesteld Voorgenomen
CO2-normering personenauto's en bestelauto's 2020/2021 V (V) 4,5 [3,1 - 5,0] 4,5 [3,1 - 5,0] 12,3 [8,6-13,6] 12,3 [8,6-13,6] Fiscale stimulering ultrazuinige auto's (<50 g CO2/km) V
0,1 [0 - 0,3] 0,1 [0 - 0,3] 1,5 [0,5 - 2,0] 1,5 [0,5 - 2,0] Green Deal Elektrisch Vervoer 2016-2020 V
Green Deal Openbaar toegankelijke elektrische Laadinfrastructuur V
Green Deal Autodelen V (VV)
0,5 [0,1 - 0,8] 0,5 [0,1 - 0,8] 2,0 [1,0 - 3,0] 2,5 [1,0 - 4,5] Voorlichtingscampagne 'Kies de beste Band' V (VV)
Meerjarige gedragscampagne 'ik ben hopper' V Lean & Green Personal Mobility V Regionale afspraken gericht op verhoging aandeel schone tweewielers V Programma beter benutten (fase 1 en 2), onderdeel personenvervoer V
Het Nieuwe Rijden 3.0 VV
Lean & Green Logistics V
1,8 [0,8 - 3,4] 1,8 [0,8 - 3,4] 2,4 [0,8 - 5,8] 2,4 [0,8 - 5,8] Inzet Lange en Zware Vrachtauto's (LZV’s) V
Programma Truck van de Toekomst V
Lean and Green Synchromodaal V
Cross Chain Control Centers (4C) V
Green Deal Zero Emission Stadslogistiek V Green Deal Zero Emissie Busvervoer V
0 [0 - 0,2] 0,0 [0 - 0,2] 0,6 [0 - 1,2] 0,6 [0 - 1,2] Bestuursakkoord Zero Emissie Busvervoer VV
Green Deal Het Nieuwe Draaien V
Grootste besparing door aanscherping EU-emissienormen De meeste energiebesparing binnen verkeer en vervoer komt voort uit de aanscherping van de Europese CO2-emissienormen voor nieuwe
personenauto’s (per 2021) en bestelauto’s (per 2020). Het effect wordt geraamd op 12 petajoule in 2020. Daarvan is naar verwachting in 2016 al 4,5 petajoule gerealiseerd. Dit effect wordt meegeteld binnen de doelstelling voor mobiliteit van het Energieakkoord. Deze CO2-normen voor 2020 en 2021 waren al meegenomen in de NEV 2015. Deze effectschatting is dit jaar niet gewijzigd. De nationale maatregelen leiden gezamenlijk tot een besparing van 7 petajoule in 2020, waarvan in 2016 al 2,5 petajoule is gerealiseerd.
Significante besparing verwacht van gedragsmaatregelen en elektrisch vervoer
De Voorlichtingscampagne ‘Kies de beste band’, die consumenten stimuleert om zuinige banden te kopen, en de Green Deal Autodelen waren al meegenomen in de NEV 2015. In de NEV 2016 zijn ook een aantal nieuwe gedragsmaatregelen in het personenvervoer meegenomen. De meerjarige gedragscampagne ‘Ik ben hopper’ stimuleert mensen om flexibeler om te gaan met hun mobiliteits- keuzes en de auto vaker te laten staan. Lean & Green Personal Mobility richt zich op bedrijven die binnen vijf jaar 20 procent CO2-uitstoot willen reduceren in hun woon-werk- en zakelijk verkeer.
Ook de programma’s Schone Tweewielers en Beter Benutten zijn meegenomen. Het Nieuwe Rijden 3.0 is als voorgenomen beleid meegenomen. De verschillende gedragsmaatregelen in het perso- nenvervoer zorgen gezamenlijk voor een besparing van circa 2,5 petajoule in 2020.
De afspraak uit het Energieakkoord om ultrazuinige auto’s fiscaal te stimuleren is uitgewerkt in de Wet uitwerking Autobrief II. Nul-emissie-auto’s blijven tot en met 2020 profiteren van fiscale voordelen in de bijtelling, de aanschafbelasting (bpm) en de motor- rijtuigenbelasting (mrb). De fiscale voordelen voor plug-in hybriden worden de komende jaren versoberd. Het voordeel in de bijtelling komt per 2017 te vervallen en de voordelen in de aanschafbelas- ting worden tot 2019 stapsgewijs afgebouwd. Wel geldt nog een korting op de motorrijtuigenbelasting. In de Green Deal Openbaar Toegankelijke Elektrische Laadinfrastructuur zijn daarnaast afspraken gemaakt om de belemmeringen voor openbaar toegankelijke laadin- frastructuur weg te nemen. En in de Green Deal Elektrisch Vervoer 2016-2020 zijn afspraken gemaakt die zijn gericht op het stimuleren van de consumentenmarkt voor elektrische auto’s, het verbeteren en verruimen van de laadinfrastructuur en het creëren van Living Labs voor slim laden. Deze Green Deals moeten er mede aan bijdragen dat de (semi-)elektrische auto’s die de komende jaren uit de leasemarkt komen hun weg vinden naar de tweedehands particuliere markt in Nederland. Gezamenlijk resulteert dit pakket aan stimuleringsmaat- regelen voor elektrisch rijden in een energiebesparing van circa 1,5 petajoule in 2020.
Verschillende programma’s in logistieke sector, Lean and Green grootste besparing
In de logistieke sector lopen verschillende programma’s die zijn gericht op energiebesparing en/of het reduceren van CO2. Deze programma’s zijn gezamenlijk beoordeeld in dit rapport. Lean and Green Logistics is een stimuleringsprogramma waarmee
organisaties laten zien zich actief in te spannen om hun logistieke proces te verduurzamen. Het doel is om in vijf jaar tijd een CO2-emissiereductie van 20% te realiseren. Naast Lean and Green
zijn er een aantal andere programma’s in de logistieke sector meegenomen. De inzet van Lange en Zware Voertuigen (LZV’s) moet leiden tot minder vrachtkilometers. Truck van de Toekomst is een inmiddels afgerond subsidieprogramma voor CNG-, LNG- en hybride-trucks. Lean and Green Synchromodaal, Cross Chain Control Centers (4C) en Zero Emissie Stadslogistiek zijn programma’s waarvoor de Topsector Logistiek financiering beschikbaar stelt. Alle acties en programma’s in de logistieke sector die op efficiëntiever- betering en CO2-reductie zijn gericht, resulteren in 2020 samen naar verwachting in een besparing van circa 2,4 petajoule.
Ten slotte zorgen ook de Green Deal Het Nieuwe Draaien en de afspraken rondom Zero Emissie Busvervoer voor een besparing bij mobiele werktuigen en in het openbaar vervoer.