De Dochter Alibech is in een heremitagie ghegaen, daer haer Rusticus den Heremijt gheleert heeft den Duyvel int Hellegat te stouwen: Ende van daer ghenomen zijnde, wert sy aen Neherbale te Wijve ghegheven. Daer van de swaricheyt bewesen wort, om de kittelinge vant vleesch te overstrijden, ende de lichticheydt om onder decxsel van Religie een slechte Joole van een Wijfs beelt te bedodden.
BInnen de Stadt van Capse is wel eer een seer rijck Man gheweest, die onder zijn andere kinderen een Dochter hadde aerdigh ende schoon, Alibech ghenaemt: dewelcke niet Christen zijnde, ende door veele Christenen (die binnen de Stadt waeren) het Christen gheloove ende Godtsdienst hooghelijcken prijsen hoorende, eens op eenen dach aen eenen ghevraecht heeft op wat manieren ende hoemen mette minste moeyte ende beletsel Godt dienen conde, die haer gheantwoort heeft, dat die geene die hem ten alderbesten dienden, die waeren, dewelcke de ydelheydt ende alle Weereldtsche saecken meest verachteden ende van de selve vloden: als de gheene deden die inde eensame Wildernissen van Thebaide ghegaen waeren. Dees Jonghe Dochter die heel slechtkens was, ende moghelijck niet over veerthien Jaeren oudt, niet door eenen wel ghereghelden, maer door eenen kindtschen yver ghedreven, sonder dat yemanden te kennen te gheven, heeft haer des morghens vroegh daer nae op den Wech
secretelijcken alleen begheven, om nae de Thebaische Wildernissen te gaen, ende met groote moeyten (altijdt in haer voornemen blijvende) is sy binnen weynich daghen in dese eensaeme ghewesten ghecomen, alwaer sy van verre een cleyn hutteken ghesien hebbende, nae toe ghegaen is, daer sy eenen Heylighen Vader op de deure vant, dewelcke heel verwondert zijnde van haer in die plaetsen te sien, haer ghevraecht heeft, wat sy ginck soeckende. Die gheantwoordt heeft, dat sy van Godt ingheblasen ginck soeckende om haer in zijnen dienst over te gheven: ende socht noch daer by yemanden die haer leeren mochte hoemen hem dienen moeste: den Heylighen Man haer noch so jonck siende, ende tamelijcken schoone, vreesende dat hem de Duyvel soo hyse by hem hiel niet en temteerde, heeft haer haer goede devotie hoochlijcken aenghepresen, ende haer een weynich te eten ghegheven hebbende van Wortelen, van Cruyden, wilde Appelen ende
Daeyen, met wat waters te drincken, heeft haer gheseydt: Dochter niet wijdt van hier woondt een Heyligh Man, die in't ghene dat ghy gaet soeckende, een beter Meester als ick ben, gaet dan by hem, ende heeft haer op den wegh ghesteldt, door den welcken sy soo verre gheraeckt is, dat sy totte Woon-stede van eenen Heremijt ghecomen is, dat een jonck Man was, van persoone devoot ende goedt ghenoech, diemen Rusticus hiet, die haer de selve vraghe dede die haer d'ander ghedaen hadde, ende daer nae om een grooter proef-stuk van haere vastigheydt te nemen, en heeft hy die niet voorts ghesonden als d'ander ghedaen hadde, maer heeft haer by hem in sijn huysken ghehouden: Ende den nacht ghecomen zijnde, heeft hy haer in een hoecxken een cleen Beddeken van Palmbooms tacken ghespreydt, ende tot haer gheseydt datse daer op rusten soude. Dit ghedaen, en zijn des vleesch becooringhen niet langhe uytghebleven, om de crachten van desen Heremijt de Batailie te leveren, de welcke merckende dat hy niet dan te langhe door haer bedroghen hadde gheweest, sonder veel stormen te verwachten, den rugghe ghekeert heeft, ende gaf hem selven op voor verwonnen, ende op een zijde stellende de Godelijcke ghedachten, de Ghebeden, ende de disciplinen, begonnen hem in sijnen sin te maelen de Jonckheydt ende de schoonheydt van dees Dochter, ende daer-en-boven te dencken wat wegh ende middel dat hy met haer ingaen moest: op dat sy niet en werdt merckende dat hy als een onghereghelt Mensche tot het gheene dat hy wenschte, socht te gheraecken: Ende haer eerst-maels met sommighe vraghen ondersocht hebbende, heeft hy ghekendt datse alsoo eenvuldigh was als sy uytwees: ende dat sy noyt Mans persoone bekent hadde. Weshalven hy ghedocht heeft, datmen deselve onder decksel van Godt te dienen, tot sijnen wille brenghen moeste. Ende alsoo heeft hy haer int eerste met veele woorden aenghewesen, hoe grooten Vyandt dat de Duyvel van ons Heere Godt is: Ende daer nae maeckte hy haer wijs, dat de grootste dienst die Godt
d'alderaenghenaemst is, was, den Duyvel int Hellegat te stooten, int welcke hem de Heere verdoemt hadde. Het Meysken vraeghde hem hoe dit toeginck, totte welcke Rusticus geantwoort heeft: Ghy sullet haest weten, daerom suldy doen, als ghy my sult sien doene. Ende hy begon de luttele cleederen die hy aen hadde, uyt te trecken, so dat hy moedernaeckt bleef, ende also dede het Meysken oock, daer nae stelde hy hem neder op sijn knien, als oft hy haer hadde willen aen-bidden, ende dede het Meysken rechts teghen hem over oock knielen. Rusticus aldus zijnde, ende meer als oyt te vooren vlammende, om dat hy het selve alsoo naeckt ende schoon sach is hem de verrijsenisse des vleesch overghecomen: de welcke Alibech al verwonderende aensiende, gheseydt heeft: Rusticus wat dinghe is dat, dat ick aen u sie, dat hem selven soo uytsteeckt, ende ick en hebt niet? Dochter sprack Rusticus: dat is de Duyvel daer ick u onlangs af ghesproken hebbe: Siedy nu wel? Hy doet my sulcken torment aen, dat ickt nau lijden en can. Doen seyde het meysken: Godt zy ghelooft, dat ick beter daer aen ben als ghy, dat ick sulcken Duyvel niet en hebbe. Rusticus seyde dat is waer, dan ghy hebt een ander dinck dat ick niet en hebbe, in stee van ditte, ende wat is dat sprack Alibech? Rusticus antwoorde: Ghy hebt het Helle-gat, ende ick wil u wel segghen dat
ick gheloove dat u ons Heere hier ghesonden heeft om det salicheydt mijnder zielen, om dieswille dat my soo desen Duyvel altoos dit verdriet wil aendoen, ende het u beliefde, soo veel medelijdens met my te hebben dat ghy ghedooghen wilt dat ick hem int Hellegadt stoote, eenen overgrooten troost gheven ende eenen seer
aenghenamen dienst aen Godt doen sult, ten minsten so ghy hier ghecomen zijt tgene te doen dat ghy seght. Het jonghe Meysken antwoorde ter goeder trouwen, Lieve Vader naedemael dat ick het Hellegat hebbe, stooter dan de Duyvel inne alst u ghelieft. Doen sprack Rusticus, Dochter van Godt moet ghy ghebenedijt zijn, gaen wy dan ende laten ons daer in stooten op dat hy my onghequeldt late. Ende dit geseyt hebbende, heeft hy de Dochter op een van zijn cleyne Beddekens gheleydt, ende wees haer hoe sy haer voeghen moeste, om desen van Godt vermaledijden in zijn verdoemenisse te stooten. Het jonghe Meysken dat noch noyt Duyvel int Hellegat gekropen en hadde, ghevoelde voor de eerste reyse wat smerten: Weshalven sy aen Rusticus gheseydt heeft: voor seecker mijn Vader, soo moet desen Duyvel wel een quaedt dinck wesen, ende metter waerheydt wel vervloeckt van Godt, naedemael dat hy de Helle selver quaedt doet alsmen hem daer in dout. Rusticus antwoorde, dat en sal alsoo niet altoos toegaen, ende om te maecken dat sulcks niet meer en gheschiede, hebben sy dien eer sy vant beddeken quamen, tot ses reysen weder int Hellegat gedouwt, soo datse hem voor dien nacht de hovaerdye in sulcker voeghen uytten hoofde stieten, dat hy hun seer geerne met vreden heeft ghelaten, dan daer nae de naestvolghende daeghen hem daer inne dickmaels keerende, ende het jonghe Meysken altijdts gheerne hem ghehoorsamende, ist ghebeurt dat haer het spel heeft beghinnen te behaghen: Weshalven sy aen Rusticus gheseydt heeft, wel sien ick dattet waer is dat de goede lieden van Capse seyden, dat Godt te dienen soo soeten dinghe was, ende om de waerheydt te segghen, soo en staet my nerghens niet voor, oyt yet ghedaen te hebben dat soo soet ende ghenoechlijcken dinghe was, als de Duyvel in het Hellegat te douwen: Daerom is mijn meynighe dat elck eener die yewers anders op en denckt dan op Godt te dienen, een groote Beeste is. Weshalven dickmaels tot Rusticus ghegaen is, hem segghende: Vader ick ben hier ghekomen om Godt te dienen, ende niet om leech te sitten, laet ons gaen den Duyvel int Hellegat stooten. Waer mede besich sijnde, seyde sy wel somtijdts, Rusticus ick weet niet waerom dat de Duyvel voor het Hellegat schroomt, want bleef hyer soo gheerne in als hem de Helle wel gheerne in heeft ende ontfanght, hy en souder noyt niet uyt gheraecken. Aldus dan het jonghe claddeken dickmaels Rusticum noodende ende hem versterckende om den Godsdienst te doen, heeft sy hem in sulcker voegen uytghetapt dat hy menigh werven kouw ghevoelde daer een ander wel ghesweet soude hebben, soo dat hy totte Dochter begon te segghen, datmen den Duyvel niet castijen en moest ofte int Hellegat stooten, dan als hy uyt hoovaerdye het hooft inde locht stack, ende dat sy hem door Gods gratie soo wel ghestraft hadde, dat hy Godt badt datmen hem met vreden wilde laten, ende aldus brocht hy het Meysken wat aent swijghen. De welcke merckende dat haer Rusticus niet meer aensocht om
den Duyvel int Hellegat te stouwen, hem eens op eenen dach geseyt heeft: Rusticus al is uwen Duyvel getemt, ende u geen verdriet meer gevende, soo en laet my mijn hellegat niet met vreden, daeromme bidde ick u dat ghy met uwen duyvel my helpen wilt om den brandt van mijn Hellegat wat te blusschen, gelijck door het selve uwen Duyvel sijn trotzicheydt benomen hebbe. Rusticus die niet en leefden als van wortelen van Cruyden ende Water, conde qualijck den uyteysch van het Meysken met eeren bestaen, tot de welcke hy gheseyt heeft, datter veel te veel Duyvels souden moeten zijn om den brandt van een hellegat te lesschen, dan dat hy doen soude wat hy cost, ende soo heeft hyse somtijts ghepaeyt: dan ten hadde soo luttel te bedieden, dattet niet meer en hielp als aen eenen uytgehongerden Wolf, een cleyn beetken vleesch: Waer uyt de jonge Dochter (die haer liet voorstaen datse Godt niet en diende alst wel behoorde) murmureerde, dan daerentusschen dat dit gheschil was tusschen Rusticus duyvel ende Alibechts Hellegat, d'een om te begeeren, d'ander om luttel te connnen missen, Ist gheschiedt dat het vyer binnen de Stadt Capse gheraeckt is in Alibechs Vaders eyghen huys, het welcke hem mette reste van allen sijn kinderen verbrandt heeft: Om welcke oorsake Alibech eene algemeyne Erfghename van allen haers Vaders goederen gebleven is. Nu wasser inder selver Stadt een jonckman Neherbale geheeten, die in sotte wellusten alle sijn goet verdaen hadde: dewelcke wetende dat dese Dochter int leven was, hem ghestelt heeft om haer te soecken ende te willen vinden, eer dattet gherechte de handen in des overledenen goederen geslagen hadde, als in vervreemde goederen, ende heeft soo veel gedaen dat hyse ghevonden, ende wederom tegen haren danc binnen Capse gevoert heeft, met overgrooten genoeghen nochtans van Rusticus, die het niet langer herden en conde. Ende daer heeft hy deselve ghetrout: Dan van d'ander Vrouwen vande Stadt ondervraecht wesende (eer dat sy met haeren Man te bedde quem) waer mede sy Godt inde wildernisse diende, heeft sy geantwoort: Metten Duyvel int Hellegat te douwen, ende dat Neharbale groote sonde gedaen hadde van haer van daer ghehaelt te hebben, de vrouwen vraegden hoemen den Duyvel int Hellegat doude. De jonghe Dochter heeft haer sulcks met woorden ende aenwijzingen te kennen ghegheven, waer van sy soo begonden te lacchen, ende seyden haer: en zijt daerom niet bedroeft (schoon Dochter) want dat canmen hier oock wel doen, Neharbalo sal ons Heere Godt met u oock soo wel dienen. Ende dit d'een d'ander door de Stadt vertellende, hebben sy daer van een spreeckwoort ghemaeckt, dat d'aenghenaemste dienst diemen Godt doen conde, was, den Duyvel in het Hellegat te stooten, welcke spreeckwoordt herwaerts over de Zee gecomen is, ende het isser oock als noch. Daeromme dan alle ghy jonge vroukens dien Godts gracie van nooden is, leert den Duyvel int Hellegat douwen, overmits dattet Godt soo aenghenaem is, ende den pertijen soo wel smaeckelijck, ende veel goets cander door comen, ende u naer ghevolghen.