Broer Albrecht maeckte een Venetiaensche Vrouwe wijs dat de Enghel Gabriel op haer verlieft was, ende heeft tot meermalen in desselven Enghels ghedaente by haer gheslapen. Daer nae heeft hy hem selven uyt vreese der vrienden vande Vrouwe uyt een venster gheworpen, ende in het huys van eenen armen man ghebercht, die hem den dach daer nae als eenen Wildeman op S. Marcus plaetse ghebrocht heeft, van waer hy van dien van sijn Orden bekent zijnde, int ghevanckenisse ghestelt wert: Om de booscheydt van sommighe Hipocrijten te kennen te gheven, met de sottigheyt vande onverstandighe Vrouwen.
DAer was binnen de Stadt van Imola een Man van quaden ende ongeluckighen leven, Berthodus la Masse gheheeten, wiens schandelijcke stucken vande Imolesen seer wel bekent, hem so vere ghebracht hebben datter niemant binnen Imola en was die hem meer wilde gelooven, niet alleenlijck 'tghene dat hy looch, maer noch oock zijn waerheydt niet. Daerom merckende dat sijn boevestucken daer geen stee meer grijpen en conden, is hy als desperaet van daer nae Venetien den durck aller vuyligheyts ende onverlaets vertrocken, daer hy meynde yet anders te verzinnen connen om sijn booscheyt int werck te legghen ende te doen dat hy op een ander niet en hadde connen te weghe brenghen, ende even als oft hem eenich knaeghen der conscientien om sijne voorgaende bedreven boosdaden overghecomen waere, hem veynsende met een seer groote devotie gheraeckt te zijne, is hy gaen Minnebroeder worden: hem selven broer Albrecht van Imola noemende, ende heeft in dit kleedt beginnen de mannekens te maecken van een straf leven, ende seer hoochlijcken de penitentie ende abstinentie te prijsen. Hy en at oock noyt vleesch, noch en dronck oock noyt Wijn, ten minsten als hy gheenen naer sijnen tandt en hadde, in sulcker voegen dat hy eer dat het schier yemandt ghewaer wert van eenen dief, koppelaer, volcbedriegher ende moordenaer als hy was, een groot Predicant gheworden is, sonder dat hy nochtans de voorseyde ghebreken verlaten hadde, als hy maer deselve heymelijcken conde int werck leggen. Ende daerenboven een Priester geworden zijnde, als hy aenden Outaer was ende Misse dede, so daer veele waren die hem begaepten, so kreet hy altoos ons Heeren passien als eener wien de tranen niet veel en costen, als hyse hebben wilde, in sulcker manieren dat hy in corten tijdt so door predicatien als tranen, de Venetianen soo heeft weten te lijmstangen, datmen hem schier van alle de Testamenten dieder gemaeckt werden, een Executeur, ende dat noch erger is, een Depositarius ende bewaerder van veler lieden gelt gemaeckt heeft. Biechtvader ende Raedt-ghever van schier vant meestendeel der Mannen ende Vrouwen wordende. Ende aldus doende, is hy van eenen Wolf een Herder geworden, in sulcker voeghen dat den roep van sijn heyligheyt in die ghewesten ongelijc veel grooter wert als oyt die van S. Franciscus geweest was. Nu ist gheschiet datter een Jonghe Vrouwe, die wat slechtkens was, diemen Mevrouwe Lisette van la Quirin noemde, de Huysvrouwe van eenen rijcken Coopman, die met
som-mighe Galeyen nae Vlaenderen ghetrocken was, by desen heylighen Minnebroeder met eenighe andere Vrouwen om haer te biechten gecomen is, de welcke voor sijn voeten zijnde (als eene die goet Venetiaens was, die gemeenlijck vermetelich, glorieux, ende lichtveerdich zijn ghelijck haer cleyne gondelkens) den Minnebroeder een deel van haer zonden geseyt heeft: aen de welcke Broer Aelbrecht gevraecht heeft, oft sy niet eene Vryer tot een Lieff en hadde. Den welcken sy met een over-quaet ghelaet gheantwoort heeft. Hoe mijn Heere, en hebt ghy gheen ooghen in't hooft? Dunckt u dat mijn schoonscheyt gelijck die van andere moyer is? Ick soude Vryers ghenoech hebben wilde ick die maer, dan ick en ben sulcx niet, om my van desen ende dien te laten vrijen. Hoe veel siet ghyer diens schoonheyt sulcx is als de mijne, die schoon ghenoech ware voor den Hemel? Soo dat sy hem soo veel dingen van weghen haer schoonheydt gheseydt heeft dattet een verdriet was om hooren. Broer Aelbert sach stracx wel dat dees Vrouwe wat bestoven was, ende sijn rekeninghe maeckende dattet recht speck voor sijnen beck was, is hyer boven maten op verlieft gheworden, dan hy hevet noyt uytghestelt, tot op een ander tijdt, om haer ter hant te doen comen, nochtans om hemselven als een Heylich man te toonen, heeft hy haer berispt ende gheseydt, dat sulckx maer een ydel glorie en was, met anderen hare grillen. Waer door hem de vrouwe gheseydt heeft, dat hy een groot beeste was, ende het onderscheyt datter van schoonheyt en schoonheyt was niet wel en kende: Door welcken middel haer Broer Aelbrecht (haer niet te seer stooren willende) met andere nae dat haer biechte voleyndt was, heeft laten gaen. Sommige daghen daer na eenen sijnen trouen mede-gheselle by hem genomen hebbende, is hy ten huyse van Vrou Lisette gegaen, daer hy met haer soo in eenen hoeck vande Sale getreden is, dat hy van niemande conde ghesien worden: Ende doen heeft hy hem op sijn knien geworpen, ende haer gheseydt: Mevrouwe ick bidde u om Godts wille, dat ghy my vergeeft het ghene dat ick den voorgaenden Sondach geseyt hebbe, doen ghy u teghen my biechtede: om dieswille dat ick den navolgenden nacht soo grouwelijcken daer over ghecastijt ben gheweest, dat ick my sedert noyt en hebbe connen vanden bedde oplichten tot heden toe. Doen sprack het malle wijf: En wie heeft u so ghecastijt? Ick salt u segghen sprack Broer Aelbrecht: Dien nacht in mijn eenigheyt wesende als ick altoos ghewoon ben te zijn, heb ick in een ommesien in mijn Celleken een groot licht ghesien, ende en heb my soo haest niet connen omkeeren om te sien wat het was, dat ic op my niet eenen seer schoonen jongelinck en sach met een grooten stock inde hant, die my by mijn Cappe gevat, ende voor sijnen voeten nedergeworpen, soo veel slaghen ghegheven heeft, dat hy my gantsch verpletterde: den welcken ick daer nae gevraecht hebbe, waerom dat hy my soo gheslaghen hadde: om dieswille (antwoorde hy) dat ghy dees voorleden dagen soo stout zijt geweest van Vrouw Lisetten Hemelsche schoonheden te berispen die ick (naest God) boven alle dingen lief hebbe. Doen vraechde ick hem: en wie zijt gy doch? waer op hy gheantwoort heeft dat hy d'Enghel Gabriel was, doen seyde ick: O mijn Heere ick bids u verghevet my. Doen spac hy: Ick verghevet u, met laste nochtans, dat ghy by haer sult gaen soo haest als u
moghelijck sal wesen, ende maeckt soo veel dat sy't u vergeve, oft by aldien het haer niet en belieft u sulckx te vergheven soo sal ick weder-keeren, ende u noch soo treffen, dat ick u catijvich maken sal al u leefdaghen lanck, wat hy my daer nae seyde en derf ick niet segghen, ten zy dat ghy my sulcx vergeeft. Mevrou de Malloote die wat soet gesouten was, wert heel verblijdt van dese woorden te hooren, de selve geloovende voor meer als waerachtig. Ende wat tijdts daer nae heeftse gheseyt: Ick seyt u wel broer Aelbrecht, dat mijn schoonheydt Hemels was, dan God weet het dat my u qualijckvaert leet is: ende op dat u niet erghers en gheschiede, wil ick't u tot hier toe vergeven, met bespreck nochtans dat ghy my segghen sult het ghene dat u d'Enghel daer nae seyde. Broer Aelbrecht antwoorde: Mevrouwe, naedemael dat ghy't my vergheven hebt, sal ick't u geerne segghen, dan onthout u wel van een dinck, dat is, dat ghy u wel wachten moet van yemanden ter werelt te segghen, t'ghene ick u segghen sal, soo ghy u selven niet en wilt te schande maecken: Daer ghy nu het aldergheluckichste Wijf vande werelt zijt. Dese Enghel Gabriel seyde my dat ick u seyde, dat ghy so in sijn goede gratie stont, dat hy menichmaels by nachte by u soude hebben comen slapen, ten waer sake dat hy hem ontsach van u verveert te maecken: Nu laet hy u door my aensegghen, dat hy u eens op eenen nacht wilt comen besoecken, om by u wat tijts te blijven, ende overmits dat hy een Enghel is, ende dat ghy hem so hy in sulcken gedaente quame, niet en soudet connen aenroeren om u te troetelen, wilt hy in eens menschen gedaente comen. Daerom heeft hy my last ghegeven om van u te vernemen, wanneer het u believen sal dat hy come, ende in wat gedaente, ende hy en sal't niet laten, waer uyt ghy u selven voor het aldergheluckichste Wijf datter leeft achten meucht. Mevrouwe de geckinne sprack doen, ende seyde, dat sy seer verheucht was, dat haer de Enghel Gabriel lief hadde, overmits dat sy hem oock wel beminde, dat sy hem oock nieuwers noyt en sach waer het wesen mocht, ofte sy en ontstac voor hem een was-licht: ende dat hy t'allen uren dat hy comen wilde, seer willecom soude wesen, want hy soude haer alleene binnen haer Camer vinden, dan het soude op sulcken conditie wesen, dat hy haer voor eene andere niet verlaten en soude, om datmen haer gheseydt hadde dat hy haer goede gunste toedroech, als oock dat haer dochte dat hy in allen plaetsen daerse hem sach, voor haer op sijn knien lach, int leste in hem stellende van in alsulcken ghedaente te comen als hy wilde, behalven dat sy niet verveert en werde. Doen seyde broer Aelbrecht: Mevrouwe ghy spreeckt heel wijsselijcken, ende laet my begaen, want ick sal met hem wel order stellen op al het ghene dat ghy seght: dan ghy cont my een groote ghenade doen, die u niet costen en sal, ende de genade die ick op u begheere, is dese, dat u maer alleenlijck en believe dat hy met dit mijne lichaem come: ende luystert wel toe wat ghenade dat ghy my doen sult, hy sal my de ziele uyten lijve nemen, ende int Paradijs stellen, ende door sulcken middel sal hy in mijn lichaem comen, ende alsoo sal dan soo langen tijdt als hy met u wesen sal, mijn ziele int Paradijs wesen. Doen sprack Mevrouwe Droole, wel het behaecht my wel, op dat ghy in stede vande slaghen die ghy om mijnent wille creecht, ten minsten tot eene wedergeldinghe dese vertroostinge hebben meucht. Doen seyde
broer Aelbrecht: ghy sult dan bestellen dat hy desen nacht de Poorte van u huys in sulcker voegen vinden mach, dat hy hier binnen can comen: Overmits dat hy in menchelicken lichaem comende als hy comen sal, nieuwers als door de deure incomen soude connen, de vrouwe antwoorde dat sulcx gedaen soude worden. Broer Aelbrecht ginc van haer wech, haer met sulcken blijschap latende, dat haer het hemde den eers niet en raecte, meynende dat den tijdt duysent Jaeren lanck vallen soude, eer d'Enghel Gabriel noch comen soude. Broer Albert die dien nacht Ruyter te peerde, ende niet een engel moest worden, begonde hem selven met confituren ende andere goede dingen te stercken op dat hy niet lichtelijcken sant Ridder en werde, daer nae verlof gecregen hebbende, is hy stracx als de nacht gecomen was, met eenen sijnen mede-gheselle ten huyse van eene van sijne Nichten ghegaen, daer hy ghewoon was t'anderen tijden sijn loopplaetse te nemen, als hy sijnen hengst de Merrien dede bespringen, ende van daer is hy onbekent ten huyse vande vrouwe ghegaen, daer zijnde, heeft hy hem-selven met cleederen die hy mede gebrocht hadde, toegemaeckt als eenen Enghel, ende boven gheclommen zijnde, is hy inde Camer vande Vrouwe getreden, dewelcke alsoo haest als sy dit wit-blinckende dinck sach, voor hem op haer knien ghevallen is, ende d'Engel gaf haer sijn benedictie, ende heeftse opgenomen, haer teecken doende datse te bedde soude gaen, het welcke sy seer vierich zijnde te ghehoorsaemen, stracx ghedaen heeft, ende d'Enghel liet oock niet na van hem terstont daer by te voeghen. Broer Aelbrecht was een fraey sterck man, wiens beenen hem seer wel dragen conden, door welcken middel hy, hem selven met dese Vrou Lisette siende, die heel vers ende delicaet was, haer wel een ander spel maeckende als haren Man plach, tot meer reysen op haer Lichaem sonder vleugelen gevlogen is: Daer sy eenen wonderlijcken goeden smaeck in hadde: haer daerenboven veel dingen seggende vande Hemelsche glorie. Daer nae als den dach begon te naecken, op sijn wech-gaen, goede ordonnantie bestelt hebbende, is hy in sijn toerustinghe uytgegaen, ende weder by sijnen Confrater gekeert, de welcke de goede oude Vrouwe van't huys selver al den nacht over billich geselschap ghehouden hadde, op dat hy niet vervaert en worde, soo sy hem alleen hadde laeten slapen gaen. Mevrouwe Lisette alsoo haest als sy het noenmael gedaen hadde, is met haer Cameniere by Broer Albrecht gegaen, ende heeft hem nieu tijdingen geseyt vanden Enghel Gabriel, ende het gene datse hem hadde hooren seggen vande glorie des eeuwigen levens, ende hoe hy al gestelt was, daer by noch voegende sommige wonderlijcke fabelen. Totte welcke Broer Albrecht geseyt heeft: Mevrouwe ick en weet niet hoe ghy u met hem al bevonden hebt, dan ick weet wel dat hy desen nacht als hy tot my gecomen is, ende dat ic hem u bootschappe overgedragen hadde, in eenen ooghenblick mijn ziele onder soo vele bloemen ende onder soo vele roosen ghevoerdt heeft, datmer noyt soo vele herwaerts over sach, ende ben in een vande genoechelijckste plaetsen dieder oyt waren tot desen morgen toe ghebleven: Dan om u te seggen hoe het met mijn Lichaem gegaen is, en weet ic gantsch niet. En seg ic u niet (seyde het Wijf) dat u Lichaem den geheelen nacht metten Engel Gabriel in mijnen armen geweest is, ende soo ghy my niet ghelooven en wilt, soo besiet u selven onder u
slinc-ker borst, daer ick den Enghel sulcken ende soo grooten kus gegeven hebbe, datter het teecken noch veel daghen blijcken sal. Ic sal dan heden een dinghe doen (seyde doen Broer Albrecht) dat ick in langhen tijden niet ghedaen en hebbe: want ick sal my ontcleeden, om te sien oft het ghene dat ghy seght waerachtich zy. Ende na datse langhe gheklappeyt hadden, is de Vrouwe t'huyswaerts ghekeert, totte welcke Broer Albrecht daer nae dickmaels gegaen is, altijts inde gedaente van eenen Enghel, niet teghenstaende ist eens op eenen dach gheschiet, dat mevrouwe Lisette met eene haere Ghevader wesende, vande schoonheydt der Vrouwen coutende, om de haere voor ende boven alle d'andere te stellen, geseyt heeft, als een die niet te veel verstandts en hadde. Soo ghy wistet wien mijn schoonicheyt behaget, ghy en sout sonder twijfel van die van ander niet spreken. De Gevader soeckende te weten wat sy daer mede meynde, sprack: Gevader 't is wel mogelijck, dat het ghene dat ghy seght, waerachtich zy: Maer soomen niet en weet wie de ghene is, soudet een ander als ick qualijck connen gelooven. Doen seyde de Vrouwe die d'erchste niet en was, Gevader t'is waer, men hooret niet te segghen: dan die ick meyne is d'Enghel Gabriel, die my liever heeft dan hemselven, als het schoonste Vrouwenbeelt datter inde werelt is, ofte in het Coninckrijcke van Narragonien, soo hy my selver gheseyt heeft. De Gevader creech doen eenen bijsteren lach, nochtans hiel sy hem in, om haer voorts aen't clappen te houden, ende seyde: te goeder trouwen mijn Gevader, soo de Engel Gabriel de ghene is die ghy segghen wilt, ende u sulcx gheseydt heeft, men moet wel ghelooven dat het waerachtich zy, dan ick en soude niet ghelooven dat de Enghelen sulcke dingen doen souden, Gevader (seyde het wijf) sekers ghy zijt verdoolt, hy doet het beter als mijnen man, ende seyt my datment daer boven soo wel doet als hier beneden: dan om dieswille dat ick hem schoonder schijn te wesen als eenige die inden Hemel zijn, soo is hy op my amoureux gheworden, ende comt dickwils by my slapen: Hebt ghy't vast Gevader? de Gevader nae datse van Mevrouw Lisette ghescheyden was, docht wel een ure duysent lanck, datse niet niewers en was daer sy hier over haren buyck vol lacchen mochte: ende haer eens op eenen dach in een Bruyloft met een groot gheselschap Vrouwen vindende, heeft sy haer by het cleynken van stucxken tot stucxken dit voorschreven relaes verhaelt. Dese Vrouwen seyden 't hare Mannen, ende voorts aen andere Vrouwen, ende die aen andere meer, soo dat in min als twee dagen gheheel Venetien daer af vol was. Dan onder anderen wiens dese nieuwe tijdinghen ter ooren quamen, was dat aen hare Schoon-broederen oock, de welcke sonder yemanden een woordt daer van te roeren, haer sinnen te wercke geleyt hebben om desen Enghel te vinden, om te weten oft hy oock vlieghen cost: ende hebben metter daedt dieshalven de wacht menighen nacht daer ontrent ghehouden. T'is ooc geschiedt dat van't selve schoone stuck broer Albert wat wint gevoelt heeft, de welcke op eenen nacht de Vrouwe zijnde gaen besoecken, om haer van haer sotticheydt te berispen, hem te nauwer noodt uytghedaen hadde, ofte hare schoonbroederen die hem hadden sien ingaen, en waren aen de Camerdeure om deselve te openen. Het welcke Broer Albrecht hoorende ende merckende watter gaende was, is hy stracx
opgestaen ende geene andere uytkomste wetende, dede hy een Venster open die op de groote burchwal uytsach, ende worp hem selven int water: de gront was diep, ende hy cost wel swemmen weshalven hy hem geen seer en dede, ende over d'ander zijde van het water swemmende, heeft hy hem stracx in een huys dat hy open vant begheven: ende den goeden man dieder binnen was biddende dat hy hem om Gods wille het leven wilde berghen, waerom hy daer so naeckt ter selver uren
aengheswommen quam. De goede man met medelijden beweecht, heeft hem in sijn bedde gheleyt, ende uyt willende gaen om zijn affairen te doen, seyde hy tot hem dat hyer in blijven soude tot dat hy weder quam. Daer na hem in het huys gesloten hebbende, is hy uyt gaen doen wat hy te doen hadde. De schoonbroederen vande Vrouwe, alsse inde Camer gecomen waren, hebben ghevonden dat d'Enghel Gabriel zijn vleugelen daer ghelaten hebbende, wech ghevlogen was: waer uyt sy haer bespot siende, de Vrouwe duysentderley spijtighe woorden gheseydt, ende haer heel troosteloos verlaten hebbende, tot haren huyse gekeert zijn met alle het geproncsel ende toerustinge vande Engel Gabriel, middelertijt dat dit gheschiede quam den dach seer aen, ende de goede man heeft op de Rialto hooren seggen hoe dat d'Enghel Gabriel dien nacht met Mevrou Liset te hadde wesen slapen, ende dat hy daer becipt