Kaasmachines doen het goed
LEEUWARDEN - De N.V. machinefabriek Bijlenga in Leeuwarden heeft een moeilijke perio-de achter perio-de rug, doch op het ogenblik vullen perio-de orperio-derportefeuilles zich weer. De groep, waarin opgenomen Van der Ploeg in Apeldoorn en Heerenveen, gaat het nieuwe jaar in met zeven mil-joen gulden aan orders. Het betreft vooral apparatuur voor de zuivelindustrie.
Bijlenga heeft een moeilijke tijd gehad, doordat orders uitbleven, terwijl de enige concurrent op het gebied van kaasbereidingswerktuigen - Alfa-Laval ?? - met nieuw materiaal aan de markt kwam, waarvan aanvankelijk een grote roep uitging. Deze apparatuur heeft echter niet aan alle verwachtingen beantwoord.
Bijlenga is met 300 werknemers waarvan 160 in Leeuwarden een kleine onderneming vergele-ken met het Zweedse Alfa-Laval concern, dat 15.000 man personeel heeft. De kleinheid van Bij-lenga laat zich vooral voelen in de ontwikkelingssector van nieuwe apparatuur. De ontwikke-lingskosten lopen snel omhoog, terwijl door concentratie het aantal fabrieken, waar die appara-tuur geplaatst kan worden, verminderd. De hoge ontwikkelingskosten moeten derhalve over steeds minder installaties worden afgeschreven.
De situatie is voor de zuivelindustrie zeker benauwend, doordat Alfa-Laval het monopolie ruikt voor een belangrijk deel van de zuivelapparatuur. Het voert de concurrentie met scherpe midde-len en heeft daarbij ook entree in de Friese coöperatieve zuivelindustrie, die echter via de CCF alle aandelen van Bijlenga in haar bezit heeft. Juist om te voorkomen, dat de zuivelindustrie van één bedrijf afhankelijk zou worden voor wat betreft de levering van werktuigen, heeft de CCF de zelfstandigheid van Bijlenga indertijd willen waarborgen.
Met een flinke orderportefeuille begint Bijlenga het nieuwe jaar, zo deelde de technisch en com-mercieel directeur van het bedrijf, de heer M. van Dranen, ons mee. De kwaadheid over de juich-tonen die de Alfa-Laval-apparatuur voor de cheddarbereiding in de kaasfabriek te Twijzel aan-vankelijk te weeg hebben gebracht, is geluwd.
Wel wil de heer Van Dranen nog kwijt, dat de Zweden de apparatuur eerst voor een hoog bedrag hebben aangeboden en dat ze belangrijk naar beneden gingen, toen ze op de hoogte van het aan-bod van Bijlenga om de fabriek voor een veel lager bedrag in te richten.
Naderhand moest de technische dienst van de Friese Zuivelbond een oplossing vinden voor de stofwrongelverliezen in Twijzel, waarbij uiteraard gebruik werd gemaakt van gemeenschappelijk door Bijlenga en Zuivelbond verworven kennis op dit gebied. Twijzel is overigens nog niet uit de moeilijkheden van de aanloopperiode. Hetzelfde is het geval met de cheddarapparatuur, die Bijlenga op aanwijzing van Zuivelbond en directie van De Takomst in Wolvega heeft gemaakt.
Nieuwe apparatuur
Op het ogenblik is Bijlenga met modernere werktuigen aan de markt en in de fabriek in Leeu-warden vindt nu de produktie plaats van de gesloten wrongelbereiden. Bijlenga is van oudsher specialist in wrongelbereiders. Bij een vergelijking van wrongeltanks op de Nizo-dag kwam Bij-lenga met de laagste wrongelverliezen naar voren.
Drie tanks voor gesloten wrongelbereiding zijn door Bijlenga aan de Domo - in Beilen verkocht, waar ze dienst doen bij de cheddarproduktie. Dit nieuwe apparaat valt bijzonder goed in de smaak en Bijlenga heeft opdrachtenvoor de bouw van twintig van deze tanks. Die opdrachten komen uit Duitsland, Engeland, Ierland, Australië en Zweden. In Zweden wordt een zeer moder-ne kaasfabriek gebouwd, die geheel met apparatuur van Bijlenga wordt ingericht. De fabriek in Ierland wordt door Japanners gefinancierd. Bij de fabriek in Zweden moest de concurrentie van AlLaval worden overwonnen. Het concern dat deze fabriek laat bouwen heeft eerder een fa-briek door Alfa-Laval laten installeren.
De heer Van Dranen reist de hele wereld af om de produkten van Bijlenga te verkopen. Zijn reis naar Nieuw Zeeland, de Philippijnen en Japan heeft zo het een en ander opgeleverd. Ook de Ja-panners overwegen een kaasfabriek met Bijlenga installaties te bouwen.
Ze hebben er een grote belangstelling voor. De bouw van een kaasfabriek in Algerije voor de produktie van kaas uit magere melkpoeder en botervet lijkt in andere handen terecht te komen.
Ook in de Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk, heeft Bijlenga een aanbod gedaan. Voorts loopt er een groot aantal aanbiedingen in Nederland, want, zegt de heer Van Dranen, ieder wil hier binnenkort weer meer kaas gaan maken.
Nieuwe moed
Deze ontwikkeling heeft ons bij Bijlenga moed gegeven, aldus de heer Van Dranen. De veron-derstelling, dat Bijlenga in de technologische ontwikkeling bij het buitenland achter zou liggen, is niet juist gebleken, gezien de resultaten met apparatuur van andere fabrikanten en gezien de jongste ontwikkeling bij de afzet.
Bijlenga heeft een enorm moeilijk jaar achter de rug, zei de heer Van Dranen, die de moeilijkhe-den toeschreef aan de enorm snelle ontwikkeling in de kaasbereidingsapparatuur. Een groot deel van de capaciteit van Bijlenga moest aan de ontwikkeling van nieuwe machines besteed worden.
Die periode ligt nu achter de rug. Ook Van der Ploeg in Apeldoorn zit goed in de opdrachten o.a.
voor indampapparatuur voor Nieuw Zeeland.
Bijlenga heeft enige jaren geleden een samenwerking met Alfa-Laval afgewezen, omdat de voor-waarden daarvoor toen onaanvaardbaar waren. De heer Van Dranen meent, dat enerzijds een der-gelijke samenwerking op de destijds geboden voorwaarden ongunstig zou zijn voor de zuivelin-dustrie, omdat de invloed van Alfa-Laval op de prijzen er eenzijdig door zou worden, anderzijds is het onlogisch elkaar te beconcurreren in een dergelijke beperkte markt, vooral t.a.v. de ontwik-keling, die in geval van samenwerking sneller tot resultaten zou kunnen leiden, en mogelijk ver-der geëvolueerde apparatuur kan opleveren, wat de zuivelindustrie ook weer ten goede kan ko-men.
Vorig jaar is er een reorganisatie bij Bijlenga geweest, waarbij de heer J. Lagendijk is aangesteld als direkteur voor de financieel-economische zaken en de produktie, terwijl de heer Van Dranen directeur werd voor de verkoop en de ontwikkeling.
Helemaal gerust op de verdere ontwikkeling van Bijlenga is de heer Van Dranen niet, omdat het voor een klein bedrijf buitengewoon moeilijk is om vooraan te blijven in een snelle ontwikkeling op een klein terrein als dat van de zuivelapparatuur, terwijl zich telkens in de hele wereld nieuwe feiten voordoen, die invloed hebben op die ontwikkeling.
Bijlenga neemt onder de Friese bedrijven een aparte plaats in. Niet in de eerste plaats wegens de personeelsomvang, maar wel vanwege het feit, dat er veel hoog gekwalificeerd personeel werkt,
dat bovendien zorgt, dat de naam van Friesland in 's werelds zuivelindustrie een aparte klank heeft.
Leeuwarder Courant 1972-03-18