Weg van Constantinopolen na Galata; Okmeidan; Kassumpacha; Galata
Na aldus een korte beschryving van Constantinopolen gegeven te hebben – daar ik te lichter afscheide+
omdat er alreeds zo veel van geschreven is, en ik er
d’aanmerkelykste zaaken zodanig heb gevonden als verscheidene reisigers dezelve hebben aangetekend – zal ik overtreden tot Galata, ‘tgeen niet te onrecht als een voorstad van Constantinopolen gehouden mag worden en alleenlyk door de haven welke tusschenbeiden legt, daarvan afgescheiden is.
d’Overvaart geschied door het middel van kaïkes en parmes (een soort van kleine vaart-tuigen of roeyschuiten, doch de kaïkes vry grooter als de parmes) die in meenigte aan beide de zyden leggen. Echter kan men ook te land van Constantinopolen te Galata komen, mits dat men langs de haven omgaa, wanneer men+
een klein riviertje van zoet water, ‘tgeen zich in dezelve ontlast, moet passeeren.[BA/37]
Op dezen weg ontmoet men vooreerst den Okmeidan of ‘t ‘Pyl-veld’, zynde een wydluftige+
vlakte, alwaar de Turken zich in het schieten met de boog oeffenen, en wyders het dorp Kassumpacha+
, daar zich op den oever der zee het arzenaal of de werf vertoont, alwaar de schepen en galeyen gemaakt, en ten dien einde
hondert-en-twintig boogen+
geteld worden. De kapoudan-bassa of admiraal, onder wiens gebied+
al het zeevolk behoord, heeft alhier zyne woonplaats. Niet ver van dit dorp, ‘tgeen tamelyk fraay is, ziet men de bagne+
van des Grooten Heers slaaven, een gebouw van een aanzienlyke grootte en ruimte. Thans komt men, na voorby eenige kerkhoven gegaan te hebben, te Galata.
Galata is een redelyk fraaye en groote stad, met een oude muur omringd en voor een groot gedeelte door Grieken bewoond, waarvan zeer veele zich geneeren+
met herberge te houden. ’t Is ook de gemeene woonplaats der Franken of Europische Christenen, welker geestelyken aldaar vyf kloosters of huizen hebben daar de Roomsche godtsdienst in geoeffend word.
Aan de zeekant heeft men een zeer schoone vismarkt. ’t Is een lange straat, aan wederzyden van dewelke men niet als vischkoopers ziet en by dezelven, dag aan dag, een ongelooflyke menigte van visch van verscheidene soorten, en goedkoop. Inzonderheid uitstekend goede tarbot, en onder anderen ook oesters, waarvan men honderd gemeenlyk voor twee à drie stuyvers kan krygen. Ik heb er ook meer als eenmaal zeer lekkere mosselen gegeten alsmede steurkrabbetjes, die er in overvloed te markt komen en in het zoet water gevangen worden.
+ waarvan ik des te gemakkelijker afstap + in welke geval men
+ uitgestrekte + Kasimpaşa. + toegangspoorten + bevelvoering
Pera; Tophana
Ter Poort van Galata uitgetreden zynde gaat men opwaarts na Pera, ‘tgeen insgelyks door ettelyke kerkhoven welke men ter slinkerhand laat leggen, van de gemelde stad afgezonderd is. Pera is maar een vlek, doch echter redelyk groot. De Christene gezanten hebben alhier hunne wooningen, uitgezonderd die van den keizer, en den koning van Polen, hebbende by mynen tyd de eerste zyn huis aan het canaal van de Swarte Zee in het dorp Arnoutkiou+
, omtrent anderhalf uur van Galata, en den ander in het dorp Askiu+
, aan de zyde van Galata na de kant van het zoet water aan den oever van de haven.
+ Arnavutköy. + Hasköy.
54
De huyzen van Pera zyn schoon, inzonderheid degeene daar de Christene
ambassadeurs in woonen. Ook hebben aldaar byna geene andere haar verblyfplaats als Grieken van aanzien en vermogen die zich met het geringer soort niet vermengen willen.
Scutari; Serraglio di Constantinopoli
Van Pera, als zynde veel hooger gelegen, gaat men gestadig en al vry steil nederwaarts na Tophana, strekkende zich beneden aan het canaal tegenover het serrail. ’t Woord betekend eigentlyk ‘geschutshuis’ vermits er hetzelve, gelyk ook meer ander oorlogstuig gegooten werd, ter welker oorzaak de gantsche streek, die als een gemeen dorp is, dien naam voert. De huizen van Galata, Pera en Tophana vertonen zich op zodanig een order, dat – gelyk deze plaatsen niet op eene zelve hoogte gelegen zyn, maar d’eene hooger en d’andere laager – zy als een schouwburg maaken, van waar men gemakkelyk en met een vermaakelyk opzicht de haven en de zee ontdekt.
Van Pera heeft men de bekwaamste overvaart met een kaïke na Scudaret of Scutari, by de Turken Iscodar+
geheeten. Dit is een zeer groot dorp in Asia, op den oever van de zee tegenover het serrail van Constantinopolen, mede met een heel schoon serrail van den Grooten Heer voorzien. Wyders uitstekend volkryk en vol van alderhande winkels evenals in een welgeregelde stad. d’Afgelegenheid van Asia en Europa hier ter plaatse word op omtrent duizend schreden geschat.
Het gezicht alhier tusschen Scudaret en ’t serrail, na de Propontis of Witte Zee gestrekt, is uitstekend schoon en werd afgebeeld in de 23steprentvertooninge, getekend in Pera.
In dezelve ziet men aan de zyde van Asia: 1. Scutari voornoemd, en voor hetzelve, naby aan den oever in de wydte des canaals na de Swarte Zee 2. den Toorn van
Leander, en wat voorwaarts aan het vasteland 3. het serrail van Scutari.
Wat verder heen aan dezelve zyde, byna tegenover de Zeven Toorns, ziet men ten 4. Chalcedonien.
Aan de zyde van Europa vertoond zich ten 5. het serrail van Constantinopolen en ten 6. de kerk van de Heilige Sophia.
De wateren van ’t canaal na de Swarte Zee, tusschen Asia en Europa met No7 aangewezen, het gezicht zeer vermakelyk ter middelweg streelende;+
niet minder als die van ’t canaal tusschen Constantinopolen en Galata, daar dezelve haar op No 8 na het zoete water strekken.
Chalcedonia; Toorn van Leander; Vermaaklykheid van het canaal der Swarte Zee
Chalcedonia was eertyds een beroemde stad en vermaard door het vierde algemeene concilie ‘tgeen aldaar gehouden wierd, doch tegenwoordig een slecht dorp daar my niets aanmerkelyks in voorkwam als een ouwerwetsch kerkje ‘tgeen de Grieken in bezit hebben. Ik tekende het van binnen, als op No24 te beschouwen staat, en buiten, gelyk hiernevens op No25 te zien is.
Tempio di Chalcedonia
Tempio di Chalcedonia
In deze overvaart van Pera na Scudaret (of Scutari, gelyk andere het noemen) ontmoet men den Toorn van Leander, onzeker waarom alzo geheeten; werd by de Turken genoemd Kiss-Kolae, zoveel gezegt als den Maagdentoorn. Hy staat tusschen Scudaret en het serrail, doch dichter aan de Asiatische als aan d’Europische kant; is op een rots gebouwd en zeer sterk en met verscheide stukken geschut voorzien, waarmede de canaalen van de Swarte en Witte Zee, strekkende zich aan beide de zyden van den Tracischen Bosphorus, beveiligd konnen werden. In dezen toorn vind men een