De Leden van Groep B
worden hierbij uitgenoodigd om de Algemeene Vergadering bij te wonen van hun groep, welke zal plaats hebben Zondag 2 Maart 1902, Lokaal Oude Beurs, Groote Markt 19 te Brussel, te 2 u. stipt 's namiddags.
Dagorde.
1. Verslag van den Secretaris.
2. Verslag van de commissie van nazicht der rekeningen v.d. Penningmeester. 3. Groeningenfeest.
4. Wetsvoorstel Coremans: Toepassing van de Taalwet van 1883 op de vrije gestichten van Middelbaar Onderwijs.
5. Toepassing van de Strafwet. 6. Het Fransch in de Lagere School.
7. Toepassing van art. 12, § 2 (voorstel Tak Brussel).
8. Aanmoediging van leerlingen, die zich in de studie der Nederlandsche taal onderscheiden.
9. Vernieuwing van ⅓ van de leden van het Bestuur (Art. 5 Grondslagen) in vervanging van Mevr. Cortebeeck (ontslag) en de HH. Fredericq, Mac Leod, Rooses, Bauwens, v.d. Linden, T'Sjoen, Van den Weghe (volgens art. 5 grondsl. niet herkiesbaar).
10. Overtreding van Art. 13 v.d. Wet van 26 Maart 1900 door de Nationale Bank (Tak Brussel).
11. Over de wezenlijke roeping van het Algemeen Nederlandsch Verbond (Tak Brussel). De Voorzitter De Secretaris J. OBRIE. H. MEERT. ***
Een Gentsch lid, dat behalve in een brief aan de Redactie ook in een brief aan het Fondsenblad (Gent) lucht gegeven heeft aan zijn ergernis, heeft aanstoot genomen aan de op deze plaats gebruikte uitdrukking ‘jesuitisme’ in het Nr. van Januari en is van oordeel, dat men door het gebruik van dat woord minachting aan den dag legt voor de orde der Jesuieten, bij welke vele onzer katholieke leden hun opleiding genoten hebben.
Het is ons geen enkel oogenblik in de gedachte gekomen, dat wij door het gebruiken van dat woord minachting zouden toonen voor een geestelijke orde, evenmin als wij zouden meenen de vrouwen te beleedigen door van verwijfdheid te spreken of de menschen uit den boerenstand door het woord boerenbedrog te gebruiken. Doch we betreuren oprecht, dat het woord jesuitisme ons medelid heeft geërgerd en zullen er voortaan voor waken, dat op deze plaats geene uitdrukkingen voorkomen, die aanstoot kunnen geven.
***
Op Zondag, 19 Januari had de algemeene vergadering plaats van den Gentschen Tak van het A.N.V.
Nadat de heeren Secretaris Van Hauwaert en Penningmeester Van Rijn verslag hadden uitgebracht over de werkingen van het bestuur in het laatste halfjaar, en over den toestand der kas, en dit met algemeene stemmen was goedgekeurd, ging men over tot de vernieuwing van de helft van het bestuur. De volgende leden werden daartoe aangewezen: Mejuffer De Guchtenare, de heeren J. Lefèvre, K. Lybaert, H. Logeman, H. Meert, J. Obrie, K. Van der Cruyssen, O. Van Hauwaert, G. Van Rijn, J. Vuylsteke.
Nog werden de punten aangeduid, welke de Gentsche Tak wenscht gebracht te zien op de dagorde der algemeene vergadering van groep B.
20
over den taaltoestand in de vrije middelbare scholen, waarna eene bespreking volgt over de beste middelen om het wetsontwerp Coremans over dit onderwerp te doen aannemen in de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
De Brusselsche Tak heeft een nieuw bewijs van bloeiend leven gegeven, door het Kunstfeest van 26 Januari laatstleden, gewijd uitsluitend aan Vlaamsche muziek. Werken van J. Blokx, K. Mestdagh, Joz. Ryelandt, A. Wilford, Tinel, Em. Hullebroeck en Flor. van Duyse werden uitgevoerd door het gemengd koor van het A.N.V. en door bekwame solisten. De toondichter A. Wilford, bestuurt het gemengd koor met veel toewijding en bekomt dan ook den besten uitslag.
***
Nauwelijks is door het Antwerpsch gemeentebestuur een eerste crediet gestemd voor den nieuwen lyrischen schouwburg, of er ontstaan moeilijkheden bij het kiezen eener plaats er voor. Niet, dat men over geene gepaste gronden beschikt, maar de vijanden onzer taal stellen natuurlijk alles in het werk om de oprichting van den schouwburg op de lange baan te doen schuiven. Dat de Antwerpsche Vlamingen zich maar niet laten foppen.
Onderwijl wordt ‘De Bruid der Zee’ van Blokx met altijd hernieuwden bijval voortgespeeld. Weldra beleeft zij hare 25e opvoering, waarbij waarschijnlijk Prins Albert en zijne gemalin tegenwoordig zullen zijn. Een nieuwe opera: De Vrouwkens van Brugge door Melis, muziek van Ern. Britt zal haar eerste opvoering beleefd hebben, wanneer Neerlandia verschijnt.
Een talrijk en belangstellend publiek vulde te Brussel den Alhambra-schouwburg op Zaterdag 18 en Zondag 19 Januari laatstleden. Het orkest der befaamde
Ysaye-concerten, waardoor vroeger onze Vlaamsche muziek nooit werd uitgevoerd, bracht nu, met de medehulp der muziekschool van St.-Joost-ten-Oode-Schaarbeek ‘De Schelde’ van Peter Benoit ten gehoore. Het prachtige stuk werd geleid door den toondichter Huberti, bestuurder der genoemde muziekschool, wien wij hier hartelijk dank zeggen, daar hij het initiatief der kunstuitvoering had genomen.
***
Het studentencongres, dat plaats had te Gent op 2 Februari laatstleden, mag, evenals de vorige, schitterend gelukt heeten.
De zaal van Valentino was bij de meeting van 's morgens mooi gevuld en het publiek toonde door zijn aandachtig luisteren naar de sprekers en door zijne luide bijvalsbetuigingen dat het volkomen instemde met de eischen der studentencommissie. De heeren J. Lefèvre, De Munnynck, Gottigny, Plancquaert, Prayonvan Zuylen en Reinhard namen beurtelings het woord, bewezen onwederlegbaar de noodzakelijkheid eener Vlaamsche hoogeschool, vernietigden al de argumenten, die er tegen zijn ingebracht en wezen de middelen aan om de Vlaamsche Hoogeschool te verkrijgen. Allen drukten de vaste hoop uit, dat wij ook dien strijd winnen zullen. De vergadering eindigde met het stemmen der volgende dagorde:
‘De honderden Vlamingen, vergaderd in Valentino op Zondag 2 Februari 1902, gehoord de verschillende sprekers, besluiten de regeering en de kamers uit te noodigen
zoo spoedig mogelijk eene wet aan te nemen, die de trapsgewijze en volledige vervlaamsching der Hoogeschool van Gent een aanvang doet nemen.’
Om 3 uren 's namiddags had in de Notarissenzaal het congres der studenten plaats. Daar werd verslag gedaan van de werkzaamheden van de Studentencommissie in het afgeloopen jaar en het antwoord kenbaar gemaakt van de
Volksvertegenwoordigers, aan wie de Studentencommissie in een brief had gevraagd, welke hunne houding zou zijn tegenover een wetsvoorstel de trapsgewijze en volledige vervlaamsching der Hoogeschool vragend. Er werd beslist aan die heeren een waardig en duidelijk antwoord te sturen.
Verslag werd uitgebracht over den leerlingenbond der Athenea van het Vlaamsche land, tot stand gekomen door het initiatief der Studentencommissie, en over den bond der Vlaamsche bijzondere maatschappijen waarvan de oprichting uitstel heeft geleden, maar thans weder met nieuwen ijver zal worden ter hand genomen en naar alle waarschijnlijkheid goed lukken zal. De wensch werd uitgedrukt, dat de leerlingenbond der vrije Vlaamsche gestichten van middelbaar onderwijs ook zal toetreden tot de vereeniging van al de hierboven genoemde maatschappijen en er werd besloten, dat afgevaardigden dier verschillende groepen verscheidene malen 's jaars zouden bijeenkomen om den strijd voor de Vlaamsche Hoogeschool methodisch te leiden.
Eensgezind en bezield met nieuwe werkkracht voor de komende dagen, namen de congressisten van elkander afscheid, nadat zij in Minardschouwburg dezen dag van veel arbeid met jolige pret hadden geëindigd.
Eene inzameling voor de vrouwen en kinderen in Zuid-Afrika's folterkampen sloot het Congres.
***
Weer zijn twee Boerenofficieren opgetreden te Gent, om de bevolking over te halen tot milde hulp voor de vrouwen en kinderen in de concentratiekampen. Het zijn de heeren De Zeeuw en Geyer, die voordrachten hielden in het Willems-Fonds, in het Van Crombrugghe-genootschap en ook de 't Zalwelganers tot mildheid hebben opgewekt. Ook in andere plaatsen hebben die heeren tot het volk gesproken, overal warme sympathie en gewaardeerde hulp vindend voor hun menschlievend doel. ***
Het kan ons geenszins verwonderen, dat de wet op het gebruik onzer taal in de Burgerwacht in bijna elke stad met voeten wordt getreden, wanneer wij zien, dat de wetsverkrachting uitgaat van het ministerie zelf. Zelfs daar waar de minister de korpsoversten aanmaant, toch geene wettelijke bepalingen te overtreden, is hij bezig het zelf te doen, want hij stuurt dien omzendbrief in het Fransch alleen, evenals bijna al de mededeelingen en officiëele stukken. De briefwisseling, het afnemen van het examen voor officier, de leergangen daarvoor ingericht, de eedaflegging der officieren, dat alles gebeurt onwettelijk bijna uitsluitend in het Fransch alleen.
Ook het onderricht wordt bijna overal in het Fransch gegeven. Moesten de Vlamingen het honderdste, het duizendste deel dier onwettigheden begaan, de Walen en Franskiljons hadden al lang eene omwenteling op touw gezet. Die onwil tegen onze moedertaal, die gaat tot verguizing der instellingen en wetten van hunne ‘chère patrie’, waar zij in woorden zoo hoog mede loopen, zal slechts dan een einde nemen,
wanneer lager, middelbaar en hooger onderwijs in het Vlaamsche land op Vlaamsche leest geschoeid, aan allen den eerbied voor de moedertaal zal hebben ingeprent.
***
Het schijnt dat de Société pour la Vulgarisation de la langue française een klein broertje heeft gekregen. Het heet: ‘L'antiflamingante, société d'Etudiants Universitaires et de l'Institut de Brasserie’, en is gesticht met het doel ‘de Waalsche quaestie (?) te bestudeeren en zich krachtig te verzetten tegen de Vlaamschgezinde overdrijvingen.’
Nu zullen we 't kwaad krijgen!
***
Het Belgische Roode Kruis heeft eene afdeeling gesticht in ons Vlaamsche Gent, maar het reglement noemt de Fransche taal de officiëele taal der Vereeniging en duldt geene andere in de vergaderingen. Dat is gebleken in de Algemeene Vergadering op 27 Januari. Een lid, dat aan 't Roode Kruis reeds menigvuldige diensten heeft bewezen, wou een opheldering krijgen. Hij had het ongeluk Vlaamsch te spreken. Nauwelijks had hij den mond geopend of een der bestuursleden, Dr. Verbrugghe viel hem op onvriendelijke wijze in de rede, om hem te doen opmerken, dat ‘het Fransch de officiëele taal is van het Roode Kruis en volgens het reglement geen andere in den schoot dier maatschappij mag geduld worden’ zoodat men nu ook al niet meer waardig is zijn lijdenden evennaaste bij te staan, als men Vlaming zijnde, zijn taal niet wil verloochenen. Dat franskiljonisme is eenvoudig krankzinnig.