RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE
EDUCATIE
Juliana van Stolbergschool Villa LiLa
Plaats : Rotterdam
BRIN nummer : 14KP|C1
LRKP nummer : 191461957
Onderzoeksnummer : 288545 Datum onderzoek : 8 maart 2016
1 INLEIDING . . . 5
2 BEVINDINGEN . . . 7
3 CONCLUSIE. . . 11
BIJLAGE 1 OORDELEN . . . 12
INHOUDSOPGAVE
Op 8 maart 2016 heeft de inspectie peuterspeelzaal Villa Lila onderzocht. Het onderzoek is gedaan vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve). De inspectie monitort in 2013 en 2015/2016 de kwaliteit van vve in de 37 grote gemeenten (G37). Vve is bedoeld voor jonge kinderen die het risico lopen onvoldoende te zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken.
Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op:
• De voorwaarden voor vve
• De ouders
• De kwaliteit van de educatie:
• Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden
• Het pedagogisch klimaat
• Het educatief handelen
• De ontwikkeling, zorg en begeleiding
• De kwaliteitszorg
• De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool
• De resultaten van vve
Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Analyse van de door de locatie ingevulde digitale vragenlijst.
• Analyse van documenten en gegevens over de locatie die de inspectie voorafgaand aan het onderzoek heeft opgevraagd.
• Vve-locatiebezoek, waarbij:
◦ documenten, handelingsplannen en groepsplannen zijn bestudeerd;
◦ enkele groepsbezoeken zijn uitgevoerd. Deze vve-bezoeken vonden plaats in de groepen 1,2 en 3 van de voorschool en groep 1/2 van de vroegschool.
INLEIDING 1
Onderzoeksopzet
◦ gesprekken met de directie, ouders, pedagogisch medewerkers en/of leerkrachten en de intern begeleider(s) en een
vertegenwoordiging van het bestuur zijn gevoerd.
De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve 2010. Dit document is te vinden op
www.onderwijsinspectie.nl.
In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte
indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover.
Toezichtkader
Opbouw rapport
Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op nagenoeg alle aspecten op orde en soms ruim op orde is.
Daarnaast is een enkel verbeterpunt geconstateerd op het aspect de doorgaande lijn.
Totaalbeeld
De voor- en vroegschoolse educatie in de wijk wordt al jaren vormgegeven door intensieve samenwerking tussen de peuterspeelzaal die nu Villa Lila heet en de basisschool Juliana van Stolberg. Hierbij is men continu gericht op versterken en verbeteren van de kwaliteit van deze samenwerking. Ook na het inspectiebezoek van januari 2014 is er een aantal zaken opgepakt en verder ontwikkeld. Dit betreft met name het planmatig werken. Zowel de peuterspeelzaal als de
basisschool gebruikt hiervoor groepsplannen. De komende tijd zal gericht zijn op het optimaliseren van de efficiëntie en effectiviteit van deze overzichten en plannen. Hierbij is het waardevol om samen op te lopen en van en met elkaar te leren.
Hieronder volgt een toelichting.
Toelichting
Condities
De voorschool beschikt over een recent GGD-rapport, waarbij alle onderdelen als voldoende zijn beoordeeld.
Ook de vroegschool voldoet aan alle condities.
Ouders
Villa Lila en de Juliana van Stolbergschool hebben beiden onderzoek gedaan naar de kenmerken van de ouderpopulatie. Deze gegevens zijn geanalyseerd en op basis hiervan zijn er twee uitgebreide beleidsnotities ontwikkeld, welke op elkaar aansluiten. De basisschool heeft ouderparticipatie als speerpunt gekozen voor het komende schoolplan. Vanuit de ouderbetrokkenheid en –participatie beoogt de school het partnerschap op zowel de cognitieve als de sociaal emotionele ontwikkeling vorm te geven.
Regelmatig verschijnt er de Voorschoolnieuws. Dit is een nieuwsbrief voor zowel de ouders van de peuterspeelzalen als van groep 1 en 2. Ouders worden
BEVINDINGEN
2
concreet bij het aanbod in de groepen betrokken door de organisatie van de ouder-kind activiteiten en het consequent en op dezelfde manier informeren van ouders over wat er in de groepen gebeurt. Hierbij worden zij actief uitgenodigd ook thuis aandacht te besteden aan het thema. Zij ontvangen hiertoe concrete suggesties in het themaboekje of de zogenoemde Rugzak.
Daarnaast worden er gezamenlijke ouderbijeenkomsten georganiseerd waarvoor zowel de ouders van de peuterspeelzalen als van groep 1 en 2 uitgenodigd worden. Tijdens deze bijeenkomsten worden concrete onderwerpen besproken die gerelateerd zijn aan de opvoeding.
De kwaliteit van de uitvoering van vve
De kwaliteit van de uitvoering van vve is ruim voldoende. Hierbij zijn verschillen geconstateerd die eerder inspirerend kunnen werken dan dat ze verstorend werken. De pedagogisch medewerkers van de peuterspeelzalen hebben een natuurlijke rust die zijn uitwerking heeft op het welbevinden van de kinderen.
Door met hen mee te spelen, hen werkelijk te zien in wat zij nodig hebben aan affectie en het bieden van structuur bieden de pedagogisch medewerkers een stabiele basis voor ontwikkeling. Op dit moment begeleidt de pedagogisch coach de pedagogisch medewerkers bij het effectief opstellen en efficiënt gebruiken van groepsplannen om opbrengstgericht te kunnen werken. In deze systematiek is het mogelijk om heel direct en kortdurend extra aandacht te besteden aan een bepaald ontwikkelingsgebied.
Ook de leerkrachten van groep 1 en 2 zijn zoekende naar een wijze waarop zij heel praktisch hun onderwijsaanbod en – aanpak kunnen aangeven.
De voorschool en vroegschool werken samen door thema’s gezamenlijk vorm te geven en voor te bereiden.
De ruimtes van zowel voorschool als vroegschool zijn rijk ingericht. Er zijn veel
‘echte’ materialen die goed aansluiten bij het thema. Daarnaast is er veel taal en rekenen zichtbaar, wat op eenzelfde manier is gedaan in alle groepen. Mooi om te vermelden is de familiemuur van de voorschool. Hier is zichtbaar wie er allemaal in het huis van het kind wonen. De pedagogisch medewerkers geven aan dat hier vaak en veel gesprekken gevoerd worden, zowel gepland als spontaan ontstaan.
De ontwikkeling, begeleiding en zorg
Zoals aangegeven is zowel de voorschool als de vroegschool zoekende naar een passende manier om het werken met de kinderen vorm te geven. Het onderlinge overleg gaat voornamelijk over de inhoud van de thema’s. Er ligt een mooie kans om ook in het ontwikkelen van een passend groepsplan gezamenlijk op te lopen. Op dit moment gebruiken voor- en vroegschool bijvoorbeeld verschillende
termen voor de verschillende niveaugroepen. Wanneer ‘verdiept’ in de voorschool iets anders betekent dan in de voorschool, is dit niet effectief.
De ontwikkeling van alle kinderen van de voor- en de vroegschool wordt op regelmatige basis gevolgd met hetzelfde observatiesysteem. Tijdens de werkbesprekingen wordt deze ontwikkeling besproken. Wanneer er zorgen zijn, worden deze besproken in het onderbouwzorgoverleg. Dit geldt voor zowel de voor- als de vroegschool.
De kwaliteitszorg
Zowel de peuterspeelzaal als de basisschool heeft een heldere taakverdeling met betrekking tot vve. Er is een helder overzicht voorhanden waarin de
overlegstructuur tussen voor- en vroegschool beschreven is.
De voorschool heeft sinds augustus 2015 een pedagogisch coach die
pedagogisch medewerkers begeleidt op de werkvloer. De algehele coördinatie is in handen van een locatiemanager.
Vanuit de voorschool is de onderbouwcoördinator verantwoordelijk voor vve.
De vve wordt uitgevoerd op basis van een uitgebreid werkplan. Dit plan
beschrijft algemene uitgangspunten en een beschrijving van de huidige kwaliteit op de verschillende onderdelen. Deze onderdelen komen overeen met de onderdelen die de inspectie hanteert in haar toezicht op vve, aangevuld met het gemeentelijke speerpunt om vorm te geven aan opbrengst gericht werken. Op deze manier werken de voor- en vroegschool op planmatige wijze aan
verbetering en ontwikkeling.
Doorgaande lijn
De samenwerking tussen Villa Lila en de Juliana van Stolbergschool bestaat al geruime tijd. Hierdoor is er formeel en informeel veel op elkaar afgestemd en maken de pedagogisch medewerkers op natuurlijke wijze deel uit van het team van de Juliana van Stolbergschool. Er liggen veel afspraken over methodes, het aanbod, de zorg en begeleiding en ouders. Er liggen echter ook nog kansen.
Deze zijn te vinden in het concreet afstemmen van het pedagogisch en educatief handelen. Tijdens het onderzoek is gesproken over ‘kruisbestuiving’. Hiermee wordt bedoeld dat de leerkrachten van de pedagogisch medewerkers kunnen leren en andersom ook. De pedagogisch medewerkers zouden hun collega’s mee kunnen nemen in de uitgangspunten van hun pedagogisch handelen. Andersom kunnen de leerkrachten hun collega’s meenemen in het vertalen van theoretisch aanbod naar de praktijk. Dit zijn kansen die de huidige kwaliteit zullen
versterken.
Opbrengsten
De resultaten worden aan de gemeente aangeleverd conform de afspraken.
Deze zijn op deze locatie van voldoende niveau volgens de normen van de gemeente Rotterdam.
De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op Villa Lila en de Juliana van Stolbergschool grotendeels op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie
nauwelijks verbeterpunten kent.
CONCLUSIE
3
In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid.
De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
Legenda:
1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig
Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden.
2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk
Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt.
3. Voldoende
4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen
Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren.
BIJLAGE 1 OORDELEN
Villa LiLa
Condities 1 2 3 4
• Voldoende vve-tijd
Kwaliteit pedagogisch medewerkers
A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar
Ouders 1 2 3 4
•
•
•
•
•
•
• B1 Gericht vve-ouderbeleid
B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd
B3 Intake
B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen
B5 Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind
B7 Rekening houden met thuistaal
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4
Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat
•
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen
•
•
•
•
•
•
• C1.2 Werken met een doelgerichte planning
C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd
C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd
C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is respectvol
C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen
C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen
C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind
C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend
C3.1 Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is goed op elkaar afgestemd
C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd
C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen
C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken
C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten
met de kinderen is responsief
C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep
•
•
• D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen
D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind
D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
• Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen
•
•
• D1.4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling bij begeleiding
en zorg
D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg
D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de
ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden
Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool 1 2 3 4
•
•
•
•
• E1 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool
E2 De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig
E3 De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve E4 De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vve-
verbetermaatregelen
E5 De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vve- educatie
Doorgaande lijn 1 2 3 4
•
•
•
•
•
•
• F1 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool
F2 Er is concreet beleid om zoveel mogelijk kinderen te laten doorstromen naar een vroegschool
F3 De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht F4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar
afgestemd
F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd
F6 De manier om met de ouders om te gaan op de voor- en de vroegschool is op elkaar afgestemd
F7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd
Opbrengsten van vve 1 2 3 4
G1 De resultaten worden gemeten conform de gemeentelijke • afspraken
Juliana van Stolberschool
Condities 1 2 3 4
• Voldoende vve-tijd
Kwaliteit pedagogisch medewerkers
A3 Beroepskracht - kind ratio ("dubbele bezetting")
Ouders 1 2 3 4
•
•
•
•
•
•
• B1 Gericht vve-ouderbeleid
B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd
B3 Intake
B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen
B5 Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind
B7 Rekening houden met thuistaal
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4
Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat
•
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen
C1.1 Een integraal vve-programma
C1.2 Werken met een doelgerichte planning
C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd
C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd
C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is respectvol
C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen
C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen
C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind
C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4
•
•
•
•
•
•
• C3.1 Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is goed op elkaar afgestemd
C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd
C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen
C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken
C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten
met de kinderen is responsief
C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep
•
•
•
• Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen
•
•
• D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen
D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind
D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg D1.4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling bij begeleiding
en zorg
D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg
D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de
ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden
Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool 1 2 3 4
•
•
• E1 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool
E2 De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig
Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool 1 2 3 4
•
•
• E4 De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vve-
verbetermaatregelen
E5 De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vve- educatie
E6 In de kwaliteitszorg van de vroegschool wordt ook specifiek naar vve gekeken
Doorgaande lijn 1 2 3 4
•
•
•
•
•
• F1 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool
F3 De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht F4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar
afgestemd
F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd
F6 De manier om met de ouders om te gaan op de voor- en de vroegschool is op elkaar afgestemd
F7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd
Opbrengsten van vve 1 2 3 4
•
•
• G1 De resultaten worden gemeten conform de gemeentelijke
afspraken
G2 De resultaten zijn van voldoende niveau G3 Verlengde kleuterperiode
