RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE
EDUCATIE
De Hasselbraam Gasselte
Plaats : Gasselte
LRKP nummer : 123424641
Onderzoeksnummer : 290919
Datum onderzoek : 7 november 2016
1 INLEIDING . . . 5
2 BEVINDINGEN . . . 7
3 CONCLUSIE. . . 11
REACTIE VAN DE HOUDER . . . 12
BIJLAGE 1 OORDELEN . . . 14
INHOUDSOPGAVE
Op 7 november 2016 heeft de inspectie de peuteropvang van
kinderdagverblijf De Hasselbraam onderzocht. Het onderzoek is uitgevoerd vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve). De peuteropvang van
kinderdagverblijf De Hasselbraam is opgenomen in een steekproef waarbij we gegevens verzamelen over de kwaliteit van de voorschoolse educatie ten behoeve van de jaarlijkse rapportage "De staat van het onderwijs".
Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op:
• De voorwaarden voor vve
• De ouders
• De kwaliteit van de educatie
◦ Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden
◦ Het pedagogisch klimaat
◦ Het educatief handelen
• De ontwikkeling, zorg en begeleiding
• De kwaliteitszorg
• De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool
• De resultaten van vve
Het onderzoek bestond uit een vve-locatiebezoek, waarbij:
• Documenten over planning, begeleiding en zorg zijn bestudeerd;
• een groepsobservatie is uitgevoerd.
• gesprekken met de directeur (tevens houder), ouders, pedagogisch medewerkers en de vve-coach/zorgcoördinator zijn gevoerd.
INLEIDING 1
Onderzoeksopzet
De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve 2010 en de werkinstructie toezichtkader voor- en vroegschoolse educatie, maart 2014. Dit document is te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. In hoofdstuk 4 wordt de houder van de kinderopvanglocatie uitgenodigd om kort te reflecteren op de bevindingen van de inspectie en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover.
Toezichtkader
Opbouw rapport
Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op de meeste aspecten op orde is. Daarnaast zijn verbeterpunten geconstateerd op de volgende aspecten: ouders en doorgaande lijn.
Totaalbeeld
Kinderdagverblijf De Hasselbraam Gasselte is een locatie van
kinderopvangorganisatie De Hasselbraam. Naast dagopvang en buitenschoolse opvang biedt De Hasselbraam Gasselte 's ochtends 3,5 uur peuteropvang aan voor peuters van twee tot vier jaar. Elke peuter heeft regulier twee
opvangochtenden. Peuters met een vve-indicatie komen een derde ochtend. Op dit moment betreft dit drie peuters.
Zowel de twee- tot vierjarigen van de dagopvang als van de peuteropvang volgen een voorschools programma. Met uitzondering van de peuters uit omliggende dorpen stromen de meeste peuters door naar de basisschool die in dezelfde accomodatie als De Hasselbraam gehuisvest is. Er is echter geen samenwerking met deze school. Een belangrijk ontwikkelpunt is dan ook de doorgaande lijn van voorschool naar basisschool. Daarnaast liggen de belangrijkste ontwikkelpunten op het gebied van het ouderbeleid.
Toelichting
Condities
De GGD heeft in het onderzoek van mei 2016 geconstateerd dat De Hasselbraam aan alle basisvoorwaarden voor vve voldoet. Wij nemen deze oordelen over.
Ouders
We hebben geconstateerd dat er op de Hasselbraam sprake is van een goed en laagdrempelig contact met de ouders.
Met alle ouders vindt er bij de plaatsing een intakegesprek plaats over de ontwikkeling van het kind en de thuissituatie. Ook vullen ouders een
intakeformulier in. Tijdens de peuterperiode vindt er drie maanden na de start op de peuteropvang en vervolgens jaarlijks een gesprek plaats met ouders om hen te informeren over de ontwikkeling van hun kind. Met de ouders van de doelgroepkinderen gebeurt dit minimaal elk half jaar. Ouders krijgen verder bij het halen en brengen alle gelegenheid voor een informeel gesprek met de pedagogisch medewerkers.
BEVINDINGEN
2
De Hasselbraam besteedt veel aandacht aan het informeren van ouders over de activiteiten die op de peuteropvang plaatsvinden, o.a. via het bord waarop de activiteiten rond het thema staan, facebook, leesklik en de ouderbrochure.
Daarnaast krijgen ouders ook voorleesboekjes mee en tips over activiteiten die zij met hun kinderen doen. Het is echter niet duidelijk of ouders deze
daadwerkelijk gebruiken (B4). Ook lijken ouders weinig behoefte te hebben aan bijeenkomsten die gericht zijn op opvoedkundige thema's. De opkomst daarbij is gering (B5). Daarentegen is de opkomst bij samenbindende ouderactiviteiten goed. Op dit moment is het echter nog onduidelijk - ook voor de ouders - wat de doelen van de betrokkenheid, inzet en participatie van de ouders in het kader van vve zijn. Het uitwerken van een concreet op vve gericht ouderbeleid (indicator B1) is daarom nog een ontwikkelpunt. Om te zorgen dat dit een effectief beleid wordt, is het van belang dit te baseren op een analyse van de ouderpopulatie en een inventarisatie van de wensen en behoeften van ouders ten aanzien van participatie in vve.
Kwaliteit van de uitvoering van vve
De peuteropvang werkt met een integraal programma dat uitgaat van het werken in thema's. De thema's zijn in een jaarplanning vastgelegd en uitgewerkt in een duidelijk groepsplan per week/dag (C1.2). Dit plan bevat de doelen, de pedagogische aandachtspunten, de tutoring (zowel voor de doelgroepkinderen als voor de kinderen die meer aankunnen) en de taakverdeling tussen de pedagogisch medewerkers. Niet alleen op papier maar ook in de praktijk valt de goede afstemming tussen de pedagogisch medewerkers op (indicator C3.1). Een ander punt dat opvalt is het warme, zorgzame en respectvolle pedagogisch klimaat (indicator C2.1). Direct bij binnenkomst is er veel aandacht voor elk individueel kind en voor hun ouders.
De inrichting van de ruimte is rustig en overzichtelijk. Materialen zijn makkelijk te pakken voor de kinderen. Er kan in de inrichting echter nog meer uitdaging geboden worden aan de ontluikende geletterdheid en gecijferdheid van de kinderen (indicator indicator C2.5) door bijvoorbeeld woorden, letters en
cijfers op te hangen en kinderen de gelegenheid te bieden om deze te ontdekken en ermee te manipuleren.
Tijdens de activiteiten laten de pedagogisch medewerker zien dat ze beschikbaar zijn voor de kinderen en structureel aandacht besteden aan de taalontwikkeling. De interactie met de kinderen kan nog verdiept worden door meer open vragen aan kinderen te stellen en hen de tijd te geven om na te denken over het antwoord (indicator C3.3.). Daarnaast kunnen pedagogisch medewerkers de actieve betrokkenheid nog verder stimuleren door de attributen voor de activiteiten die met kinderen in groepjes gedaan worden, ook voor het spel ter beschikking te stellen (indictor 3.4).
Ontwikkeling, begeleiding en zorg
De pedagogisch medewerkers volgen de ontwikkeling van de kinderen met een observatie-instrument. Dit vullen pedagogisch medewerkers voor alle kinderen jaarlijks in en voor de vve-kinderen vaker. Daarnaast vullen ze, sinds kort, samen met de ouders drie maanden na binnenkomst een wenformulier in.
Omdat de peuteropvang ervaart dat de indicatie voor vve vrij summiere gegevens bevat, vindt bij de betreffende kinderen zes weken na binnenkomst nog een extra observatie plaats.
De extra zorg die kinderen krijgen is uitgewerkt in een gedetailleerd zorgplan (indicator D1.2 en D1.3). Door aan de hand van dit plan te werken is er sprake van een duidelijk cyclisch systeem van analyseren van de observaties, het bieden van extra zorg, het evalueren daarvan en het nemen van
vervolgmaatregelen op grond van de evaluatie.
De contacten met externe hulpverleners verlopen soepel. Indien nodig helpt de peuteropvang ouders bij de aanmelding voor externe hulpverlening zoals logopedie en de organisatie voor jeugd- en opvoedhulp, Yorneo. Vanuit Yorneo vindt ook twee keer per jaar een groepsobservatie plaats op grond waarvan pedagogisch medewerkers tips krijgen voor het leidster-kind contact en het groepsfunctioneren.
Kwaliteitszorg
Centraal in de zorg voor de kwaliteit van vve bij De Hasselbraam zijn de directeur/houder en de vve-coach/zorgcoördinator. Zij bewaken en borgen de kwaliteit van uitvoering van vve via groepsobservaties en
teambesprekingen gevolgd door, indien nodig, coachings- of
begeleidingtrajecten van individuele medewerkers of teams. Vermeldenswaard is ook dat De Hasselbraam specifieke aandacht besteedt aan het bewaken van de kwaliteit van de verslagen van de observaties van kinderen: alle verslagen worden door een tweede lezer meegelezen.
Naast de kwaliteitszorg op individueel en groepsniveau wordt organisatiebreed aan de kwaliteit van vve gewerkt: dit jaar staat de borging van het werken met het vve-programma centraal in het locatieoverstijgend overleg van de
medewerkers.
Een ontwikkelpunt is nog het evalueren van de resultaten van vve (indicator E3). Het streven is er wel om dit te gaan doen, maar op dit moment vindt er nog geen systematische evaluatie van de resultaten van kinderen plaats op basis van eigen resultaat-ambities of gemeentelijke afspraken.
Doorgaande lijn
Hoewel de peuteropvang het graag zou willen, is er nauwelijks samenwerking met de basisschool die in dezelfde accomodatie als de opvang gehuisvest is.
De pedagogisch medewerkers zouden in ieder geval graag een warme overdracht van de kinderen naar de basisschool willen realiseren, zij ervaren echter dat de basisschool hier niet open voor staat (indicatoren F1 en F3).
De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voorschoolse educatie op peuteropvang De Hasselbraam grotendeels op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie zich met name nog verder kan ontwikkelen op het ouderbeleid en de doorgaande lijn.
CONCLUSIE
3
Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van de educatie op peuteropvang De Hasselbraam. Daarnaast heeft de inspectie De Hasselbraam gevraagd te reflecteren op de uitkomsten van het onderzoek en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden.
Hieronder geeft de houder haar reactie:
Naar aanleiding van het bezoek en het rapport van de onderwijsinspectie, zijn wij blij om te horen dat de kwaliteit van de VVE op onze peuterspeelzaal op de meeste punten op orde is.
Wij hebben het rapport nabesproken en hebben, aan de hand van de ontwikkelpunten, de volgende acties gekoppeld.
1. Ouderbeleid
Er wordt, voor de kerstvakantie, een ouderbeleid geschreven. Hierin zullen de volgende punten beschreven worden:
- onze visie over ouderbetrokkenheid. Hierin zal naar voren komen hoe
belangrijk wij de ouderbetrokkenheid vinden en hoe wij daar invulling aan willen geven. Ook zal naar voren komen dat wij hierin verder kijken dan alleen de ouders van de peuterspeelzaal. Er zijn peuters die de hele dag opvang afnemen i.v.m. werkende ouders. Deze ouders kunnen niet altijd op een inloopochtend komen. Hierin proberen wij voor alle ouders een goede weg te vinden voor hun betrokkenheid.
- oudergesprekken en observaties. We zullen benoemen hoe wij dit vormgeven.
- ouderavonden: er worden ouderavonden georganiseerd. Hoe geven wij hier vorm aan en hoe kunnen ouders hierbij betrokken worden.
- oudercommissie: uitleg over de oudercommissie en haar taken.
- pedagogische en didactische ondersteuning: uitleg over de beschikbaarheid van de leidster voor vragen van ouders. Denk hierbij aan breng- en
haalmomenten en de observatiegesprekken.
REACTIE VAN DE HOUDER
Deze punten zullen uitgebreid beschreven worden in het ouderbeleid. We hopen hierbij duidelijkheid te bieden aan de ouders zodat zij weten wat ze van ons mogen verwachten.
2. Doorgaande lijn.
De directeur van Kinderopvang De Hasselbraam heeft naar aanleiding van dit ontwikkelpunt contact opgenomen met het koepelbestuur van PrimaOnderwijs.
Hierbij heeft zij aangegeven dat zij graag een betere samenwerking wil met de scholen op het gebied van een warme overdracht van de kinderen die naar school gaan. Zij zijn hiermee akkoord.
In Gasselte heeft ze daar ook een gesprek over aangevraagd. Dit zal binnenkort plaats vinden. Hierin zullen afspraken gemaakt worden over wie hier
verantwoordelijk voor wordt en hoe het zal worden vormgegeven.
Ook bij overige locaties is contact gezocht. In Gieterveen loopt het al goed. In Eext is het, naar aanleiding van het gesprek, al opgestart en in Eexterveen zal ook een gesprek plaats vinden.
3. Evalueren van de resultaten.
Op dit moment evalueren wij de zorgplannen samen met ouders en noteren hier de conclusie. Wij zullen een extra blad toevoegen waarop de leidsters de doelen kunnen noteren en aan kunnen geven of ze behaald zijn, nog lopen of bijna behaald zijn. Deze formulieren kunnen, na goedkeuring van ouders, apart verzameld worden voor een evaluatie naar de gemeente toe.
In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid.
De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
Legenda:
1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden.
2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk. Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt.
3. Voldoende.
4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren.
BIJLAGE 1 OORDELEN
Condities 1 2 3 4
•
•
• Voldoende vve-tijd
• Kwaliteit pedagogisch medewerkers
•
•
•
• A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar
A2 De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool) A3 Beroepskracht - kind ratio ("dubbele bezetting")
A4.1 De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool
A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding)
A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend vve-geschoold A5.5 Er is een jaarlijks vve-opleidingsplan
Ouders 1 2 3 4
•
•
•
•
•
• B1 Gericht vve-ouderbeleid
B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd
B3 Intake
B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen
B5 Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat
•
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen
•
•
•
•
•
•
• C1.1 Een integraal vve-programma
C1.2 Werken met een doelgerichte planning
C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd
C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd
C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is respectvol
C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen
C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen
C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind
C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend
C3.1 Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is goed op elkaar afgestemd
C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd
C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen
C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken
C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten
met de kinderen is responsief
C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
•
•
• Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen
•
•
• D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen
D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind
D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg
D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg
D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de
ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden
Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool 1 2 3 4
•
•
•
•
• E1 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool
E2 De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig
E3 De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve E4 De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vve-
verbetermaatregelen
E5 De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vve- educatie
Doorgaande lijn 1 2 3 4
•
• F1 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool
F3 De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht
