WEEKBLAD VAN Df VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIB

VliJHElD IN DEMOCIATIE

Zaterdag 19 met 1956- Mo. 400

Onze

Verkiezings-prijsvraag

<Zie· pag. 7)

'

WEEKBLAD VAN Df VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIB

HET LIBERALISME EN DE ANTI-REVOLUTIONAIREN

* *

*

Deze woorden sprak de nestor van de Eerste Ka- mer, de anti-rev. afgevaardigde prof. mr. A. Anema, op 24 april bij het Grondwetsdebat in deze Kamer.

Zij vormden weliswaar een aanloop om te komen tot de mededeling, dat hij het betreuren zou als

"daarmede tevens de oude negatieve idee van de vrijheid herleefde" (men zie daarvoor ~erder "Flit- sen van het Binnenhof 11" in dit nummer), maar zijn erkenning was er niet minder waardevol door.

Er zit bovendien een element van moed in, enkele weken vóór de verkiezingen openlijk te verklaren, dat men de opvallende herleving van een politieke tegenstander (in dit geval: de V.V.D., als liberale partij) kan waarderen, omdat mep. het beginsel van die tegenstander een ·der essentiële 'factoren in ons volksleven acht en daarbij nog te erkennen, dat dit beginsel door zeer bekwame vertegenwoordigers in beide Kamers wordt verdedigd.

Wij brengen de nestor van onze Senaat gaarne hulde voor deze royale verklaring, welke in nog weldadiger licht komt te staan tegenover de dezer dagen in "Nederlandse Gedachten", het officiële weekblad van de A.R. partij, gedane uitva~.

Daar kan men namelijk lezen, dat de redactie niet gelooft, dat "de liberalen de verkiezingsdag met veel moed tegemoet gaan".

De redactie zegt van ons, V.V.D.-ers: "Zij laten weinig van zich horen. En behalve hèt verouderde, onverdraagzame vrijheidsbeginsel (zelfs processies moeten worden toegelaten!) hebben zij de Neder- landse kiezer niets te bieden. Het is duidelijk, dat de liberale gedachte anno 1956 niet bijzonder impone- rend is. Zij is even onvruchtbaar als de liberale op- positie gedurende de afgelopen parlementaire.

periode."

* * *

H

Daar is in de eerste plaats de opvallende tegen- stelling met de zoëven aangehaalde erkenning van prof. Anema. Het is voor de redactie van "Neder- landse Gedachten" bepaald pijnlijk, dat zij, kennelijk de Handelingen van de Kamers onvoldoende raad- plegend, deze verklaring van een harer voormannen niet kende.

GIRO 67880 lil

Dit is een bekend gironummer in onse Partij.

Het staat ten name van de secretaris van de V.V.D.

Den Haag en U sult het ons zeker niet euvel duiden, dat wij juist nu, in dese verkiezingstijd, dit toch reeds so bekende gironummer nog eens extra onder Uw aandacht brengen.

Wij behoeven U zeker niet te zeggen waar het in

·de komende weken om gaat. Amper vier weken schei- den ons nog van de 13e juni. In die korte spanne tijds zal de V. V.D. trachten met alle beschikbare mid- delen een goede verkiezingscampagne te voeren.

Stelt U ons financieel in staat dese verkiezings- strijd sa intensief mogelijlt te maken.

U kunt te allen tijde rekenen op de V. V.D. r r

Hu ..,kent de V. V.D. op U.

Sto~ U bijdrage op giro 67880.

Nu zit zij met de wel wat dwaze tegenstelling, dat, terwijl een van haar meest gerespecteerde voorman- nen getuigt van zijn waardering voor de herleving van de liberale partij in de afgelopen jaren, van de

"essentiële factor in ons volksleven", die deze partij vormt en van de "zeer bekwame vertegenwoordigers, welke zij in beide Kamers heeft", zijzelf, als redaètie van het officiële orgaan van de A.R. partij, gewaágt van: de kiezers niets te bieden hebben, weinig impo- sante gedachten en onvruchtbare oppositie.

We willen het héél kalm en héél eenvoudig zeg- gen, om de redactie van een orgaan, waarvoor we tóch wel enige sympathie hebben, niet al te zeer te kijk te stellen: hier klopt iets niet. En de oorzaak daarvan ligt, naar onze overtuig~ng, niet bij prof.

Anema, maar bij het redactielid van het anti-rev.

orgaan, dat deze zinsneden neerschreef.

* * *

E

Ons antwoord luidt:

Ad 1. De anti-rev. redactie kon dat beter weten.

Er is alom in onze "kring een .voor ieder waarneem- baar gezond optimisme, gebaseerd o.a. op het alge- mene gevoel in den lande - ook ver buiten de eigenlijke liberale kring - dat de kansen voor de V.V.D. gunstig staan en dat zij haar geleidelijke groei ook ditmaal zal blijken voort te zetten.

Op de kort geleden gehouden A.R. Deputatenvèr- gadering te Utrecht deed prof. Zijlstra, de nieuwe lijstaanvoerder van de A.R., eèn uitspraak, welke niet heeft nagelaten, enig opzien te báren, n.l. dat met dr. Schouten "een generatie was heengegaan".

"Het Vade-rland" veronderstelde in ee~ aan deze uitspraak gewijd hoofdartikel, dat de reden wel zou moeten worden gezocht in de grote ongerustheid, welke in de A.R. partij heerst over haar sinds vele jaren achteruitlopend stemmental. En inderdaad is deze achteruitgang een zeer opvallend verschijnsel.

Kwam het A.R. zeteltal in de Tweede Kamer in 19.33 van 12 op 14 en in 193 7 van 14 op 17, bij de eerste na-oorlogse verkiezing, die van 1946, kwam zij op 13 zetels; in 1948 slaagde zij er niet in, dat aantal op te voeren en in 1952 liep zij terug tot 12 . zetels.

We zien geen reden, ons daarover bijzonder te verheugen. We hopen en vertrouwen op een nieuwe vooruitgang voor de V.V.D., maar we hebben, on- danks grote principiële verschillen met de anti- revolutionairen op het geestelijke terrein, toch geen behoefte, onze eigen vooruitgang nu speciaal te zien gepaard gaan met nieuwe achteruitgang voor de anti- revolutionairen.

* * *

A

Als dat aan onze A.R. collega's v"an "Nederlandse Gedachten" allemaal ongemerkt voorbijgaat, dan lijn ze ûende. blind en horende doof.

Ad 3. Wat we de kiezers te bieden hebben, kan

.

men vinden in ons beginselprogram, in het verkie- zingsmanifest en in het juist de vorige week te dezer plaatse gepubliceerde urgentieprogram.

Dàt men het in anti-rev. kring met bepaalde pun- ten in deze programs niet eens is, kunnen wè vol·

komen begrijpen, maar rechtvaardigt dit de conclu- sie, dat we de kiezers ,niets te bieden" zouden heb.

ben? Het is al te gezocht en ai te dwaas!

Even dwaas is het, te spreken van een "verouderd, onverdraagzaam vrijheidsbeginsel" en als teken van die "onverdraagzaamheid" dan de door de heer Oud besproken processie-vrijheid aan te voeren.

Zoals ook de heer Oud heeft vastgesteld, is de kwestie van de processievrijheid niet urgent, omdat het o~denkqaar is, dat de heterogeen samengestelde Kabinetten, zoals we die tegenwoor<Jig kennen, met een voorstel in deze richting zouden komen.

Maar wanneer vele liberalen m e t prof. Oud zeg- gen: op grond van ons beginsel van de geestelijke vrijheid zouden we persoonlijk bereid zijn, binnen de perken van de openbare orde de rooms-katholieke!\

processie-vrijheid toe te staan - is dat dan onver- draagzaam?

* *

*

A

Het liberalisme in 'zijn moderne vorm, zoals dat vooral door prof. Oud in zijn jaarredevoeringen z<t glashelder is getekend en waarvan men de weer- slag vindt in onze programs, blijkt óók en in het bijzonder bij de jongeren meer aan te slaan dan velen onzer tegenstanders lief is.

Ad 5. Men kan het soms bijna moe worden, al·

tijd weer dezelfde beweringen te moeten weerleg- gen. Vooral over dat begrip "liberale oppositie" en over dat z.g. "onvruchtbare" daarvan duiken altijd weer dezelfde onjuiste voorstellingen op.

Mogen we de anti-rev. redactie nu eens ver·

wijzen naar het artikel: "Het ja en neen in de ac·

tuele liberale politiek", dat we op 24 maart te dezer plaatse schreven naar aanleiding van bepaalde uit- latingen van mr. Burger, de fractievoorzitter van de P.v.d.A.?

Wij hebben daar nogmaals uiteengezet, dat wij, zoals· de feiten bevestigen, onder i e d e r Kabinet, hoe dan ook ·samengesteld, steunen hetgeen we krachtens ons beginsel of ons praktische inzicht in een concrete situatie kunnen goedkeuren en dat we · bestrijden hetgeen we menen te moeten afkeuren.

Maar we hebben daar óók uiteengezet, dat "neen'' • wel negatief klinkt, maar toch van grote p o s i t i e- v e betekenis kan zijn.

Die positieve betekenis had ons ,neen" bij de Crematiewet en had ook ons "neen" tegenover be- paalde passages van het mandement der bisschoppen.

Want in beide gevallen betékende dat "neen" een

"ja" tegenover de geestelijke vrijheid!

V. V .0.-RADIO-UITZENDING

OP 25 MEI A.S.

Vrijdag 25 mei a.s. des avonds van 19.15 uur tot 19.30 uur zal over de sender Hilversum 11, 298 m.

een vraaggesprek worden uitgezonden tussen ons Tweede Kamerlid mevrouw J. M. Stoffels--van-Haaf- ten en de heer L. van Vlaardingen, organisator- propagandist der Partij.

VRIJBEID EN Dl!lMOCBATR

Flitsen van Het Binnenhof (I)

Vervolg Buitenlandse Zaken in de Eerste Kamer· De verhouding tot Indonesië - De dood -van de heer Jungschläger • Hulde voor mevrouw Bouman - De eenziidige verbreking van de R.T.C.-over- eenkomsten - Minister Beyen bekeerd voor het individuele klacht·

recht - Punt van overweging voor het nieuwe Kabinet.

Minister Beyen wees dit toen voorlo- pig af, gesteund o.a. door de K.V.P.~

fractie in de Tweede Kamer.

De heer Wendelaar kwam daar ook bij deze gelegenheid weer oP terug en noemde, anders dan de a.r. prof. Ane- ma, het individuele klachtrecht de on- misbare sluitsteen van de conventie. En de heer Wendelaar lakte het min of meer uit, dat ook prof. Beaufort (K.V.

P.) die, in tegenstelling tot zijn geest- verwanten in de Tweede Kamer, we 1 steeds voor dat recllt geporteerd is ge- weest, daarover ook nog iets l!'JOU zeg- gen.

B

In de eerste plaats betJ·eurde hij het, dat de Amerikaanse millister Dulles niet alleen een bezoek wa..'l gaan bren- gen aan Djakarta, maar daar zelfs was gaan getuigen van Amerika's vriend- lBChap en bovendien aanvullende gelde- lijke hulp beneve'ns personele assisten-

Üe had toegezegd. _

Maar wat erger was: bij bad dit ge- daan op 'n ogenblik, dat zijn bondgenoot in Den Haag grote moeilijkheden met Jndonesië had en zonder enige wenk aan J;)jakarta te gt.ven inzake Nieuw-Gui- nea of ook maar iets te proberen ten gunste van Jur.gschläger.

En dit laatste zou hij, naar de heer Wendelaar opmerkte. hebben kunnen doen zonder zelfs maar de sc·hijn op zich te laden, aan Neder!andse kant te gaan staan. Hij ba dat n.l. kUnn~~

doen uit trouw aan algemeen menseliJ- ke opvattingen omtrent de fundamen- tele rechten van de mens, die de Ame- rikanen altijd zozeer ter harte zijn ge- gaan.

De Regering had bij de schriftelijke begratingsvoorbereiding geschreven, dat zij zich voor een nieuwe situatie gesteld zag ten gevolge van de (uitslag der) Indonesische verkiezingen. De heer Wendelaar '!'lilde daaraan toevoegen: en tengevolge van de jongste gebeurtenis- sen in Indonesië.

Daar was vooreerst de doOd van de heer Jungschläger. Hij betuigde zijn deelneming aan diens famili~, voor wie het een kleine troost mocht zijn, dat zo talloos velen in den lande met hun sym- pathie aan haar zijde staan. Zij is wel z-Waar beproefd, omdat zij nog beter dan wie ook weet, dat Jungschläger on- l!lchuldig was.

Voorts stelde onze woordvoerder er prijs op, ook zijn hulde aan mevrouw Fouman te betuigen; dat is - zo zei hij - een Nederlandse van het aller- beste soort: moedig en standvästig, ge- dragen door een zuiver gevoel voor wat recht en behrJorlijk is.

De heer Wendelaar erlwnde de waar- cle van hetgeen minister Luns had ge- daan om het buitenland te interesseren voor hetgeen met Jungschläger en de verdere gevangenen was gebeurd. Door het boekje "Administradon of justice

·in Indonesia", uitgegeven in juni 1955 en door verscheidene andere stappen, heeft hij getracht het wereldgeweten wal{ker te schudden. En dat was blij- kens talrijke persstemmen uit het bui- tenJ.and :1iet zonder uttwerking ge- bleven.

Maar van verschillende zijden is toch de vraag gesteld - zelf~ in de ,,Neue Zürichcr Zeitung" - waarom de Rege- ring in dezen niet krachtiger is opge- treden. Reeds bij het afdelingsonderzoek was van on~ zijde trouwens gevraagd, waarom èe Regering de vrijlating der gevangenen niet als eis voor het aan- vangen der conferentie had gesteld.

~ * *

V

·een brochure zou versc-hijnen. Dit doet toch weer duidelijk zien, dat hier niet .alleen een justitieel proces is gevoerd, maar dat hier politieke bijbedoelingen aan het werk zijn geweest. ·

Verder was er een radio-uitzending geweest van het Indonesische M!niste- rie van Voorlichting, waarin werd ge:.

zegd, dat "de Nederlandse Regering een lastercampagne inzette". Wat denkt de Nederlandse Ree-ering daartegen te doen?

~ulke officiële mededelingen, zo zei de heer Wendelaar terecht, gaan toch over de schreef en zij irriteren, omdat onze Regering en wij allen weten, dat·

wij niet lasteren, maar dat we voor een rechtvaardig':! zaak strijden en dat juist daarom zwijgen onmogelijk is. De heer Wendelaar wilde, dat men in Indonesië het voortreffelijke artBrei zou lezen, dat daarover d-e avond tevoren (dat was

MEVROlJW BOUMAN ... hulde ... .

30 april) onder de titel "Juiste hande- ling'' in het "Algemeen Handelsblad"

(van de hand van de redacteur voor In- donesië van dat blad) was verschenen.

En het andere nieuwe feit was dan de eenzijdige opzegging door Indonesië van de overeenkomsten der Rondetafelcon- ferentie met alles, wat daarbij behoort.

Wat denkt de Regering tegen deze flagrante rechtsschennis te doen? Onze . gedachten gaan dan o.a. naar de Ver-

enigde Naties of een van haar organen.

Maar hoewel die organisatie als grond- slag heeft: "to establish conditions under which justice and respect for the obligations arising from treaties and other sourees of international 1aw can be maintained", trekt zij zich van een dergelijk geval tooh blijkbaar niets aan.

Toch meende de heer Wendelaar, dat er (andere) mogelijkheden zijn om iets te doen. Het leek hem eob.ter niet goed, ze uit te spreken, omdat ze wellicht de houding, welke de Regering van plan is aan te nemen of reeds aangenomen heeft, zouden doorkruisen en te o·envver Indonesië is het verstandiger, een on- gebroken front te vormen. Maar wel was hij van mening, dat de Regering_ de Kamers in kennis hà.d moeten stellen van de mogelijkheden, welke zij ziet, en bovenal de geruststelling had moeten geven, d a t er iets gebetlrt.

* * *

T

Dat deed prof. Beaufort ook inder- daad en beiden mochten nu het genoe- gen smaken, van minister Beyen de openlijke verklaring los te krijgen: "lik wil wel als mijn persoonlijke mening te kennen geven, dat ik, over dit onder- werp nadenkende, tot de mening ben gekomen, dat het een Schönheitsfehler is, dat de Nederlandse Regering tot nu toe het klachtrecht niet heeft toege- staan."

Intussen was minister Beyen van· me- ning, dat het standpunt van de Rege- ring "niet wei zal kunnen plaats heb- ben door ói.t Kabinet; het zal aan onze opvolgers gegeven zijn, de zaak opnieuw te bekijken en daarover een oordeel te

vellen." A.

Albert Schweitzer over soc:iale zorg

In "Ie Protestant de Genève" (15 april) troffen wij een beschouwing aan van Abert Scihweitzer over SOC>iale zorg.

Wij citeren uit dit artikel het-volgende:

"Een gift van f 50 an.n een behoeftige betekent geen offer. indien ge venna- gend zijt. De scham ~ · e gift van een ar- me weduwe heeft me er waarj}e dan de schenking van een rijke. Het tonen van vriendschappelijke belangstelling heeft meer waarde dan geld. Georganiseerde liefdadigheid is stellig nOOdzakelijk, maar haar lacunes moeten aangevuld worden doOr individuele hulp.

Een liefdadigheidsorganisatie is een complex geheel; zij heeft, evenals een auto, behoefte aan een brede weg, maar zij kan niet langs paadjes rijden.· Die paadjes zijn voor hen, die met open ogen rondgaan en die vol mededogen zijn. Wij kunnen ons geweten niet laten zwijgen vanwege een organisatie of ter- wille van de overheid.

'Ben ik mijns broeders hoeder? Ja zeker, dat ben ik. Ik kan mijn verant- woordelijkheid niet ontlopen dOOr te zeggen, dat de ovemeid het nodige doen zal. Het is de tra.gedie van deze tijd, dat veel mensen aldus redeneren In het ge- zinsleven komen de kinderen ertoe, te denken dat zij voor hun ouders niet be- hoeven te zorgen: de tehuizen voor ouden van dagen ontslaan de kinderen nie_t van hun verplichtingen. Wanneer men deze zorg afwijst, staat me,. schul- dig, omdat aldus het liefdesbeginsel wordt vernieUgd, dat de grondslag is van de menselijke beschaving. Tedere zorg jegens de zwakkeren is het hart des levens. Wij doen onze naasten ont- zaglijk kwaad, wanneer wij geen mede- dogen en meeleven aan de dag leggen ...

P.D. V. R.

DEZE BURGER

•

zit nu reeds te trappelen van ongeduld om het schooltje bij hem in de huurt binnen te gaan teneinde zich te kwijten van zijn plicht - en vooral: ten einde gebruik te maken van zijn recht - als staatsburger om zijn stem te gaan uitbrengen op het-is-nieuw-het-blijft-Oud.

Het ongeduld des harten heeft hem reeds aardig te palcken. Nog maar een keer of twintig pyjaampje aan - pyaampje uit, smoeltje scheren en scheiding "trekken en de dag der dagen is aangebroken.

Ga ik door de lange gang naar het gymnastieklokaal met de ringen op- getrokken en de heren achter de groene tafel om het eerste rondje van de Vijf rood te maken en de JOngens van de overkant te laten zien, dat het niet alleen maar Drees of Romroe geblazen is.

Het is altijd een mooie dag .

De dag tevoren laat ik altijd mijn haar knippen. Dat moet immers tàch eens in de vier jaar gebeuren en vèèr het slapen gaan in het bad. Niet dat dat niet best nog een jaar zou . kunnen wachten, maar ik wil er hele- maal geurig bijlopen als ik van mijn hoogste recht ga gebruik maken. V66r wat hoort wat en ik wiJ helemaal schoon en louter voor de stembus komen.

Ik maak er altijd een daggie van.

Een plecntige dag die in een leestdag ontaarden mag als wij er een zetel bij halen.

Ik stel mij daar ditmaal vèèl van voor.

Ik vind dat een mens, éénmaal in de vier jaar, wel eens een feestje mag hebben.

In ieder geval heb ik de smaak al te pakken om het vooruitzicht dat de dertiende juni een mooie, belangrijke en feestelijke dag zal zijn en dat het schooltje bij mij in de buurt, zonder al die bloedjes van kindertjes en zelfs zonder de blonde onderwijzeres, die mij altijd zo opvallend trouwhartig inet haar blauwe ogen aankijkt, doch mèt de plechtige heren, de bus en de hokjes-met-gordijnen een soort liefdestempel zal zijn voor

DEZE BURGER

11 MEI ltiHI - PAG. I

Stemmen bij volmacht

Bij de aans&a.a.nde Tweede Ka- merverkiezincen bestaat wederom de mogelijkheid tot stemmen bij volmaeht, indien men vermoede- lijk niet in staat zal zijn persoon- lijk aan de stemming deel te ne- men. Als gemachtigde kan slechts worden aangewezen de eehtgenoot of echtgenote, een der bloed- of aanverwanten in de eerste tot en met de derde graad, de echtgenoot van een schoonzuster of de echt- genote van een zwager, dan wel

·een der huisgenoten van de vol- maell'igever.

De gemaebügde moet op de dag der ca.ndidaatstelling· zijn opgeno- men in het Kiezersregister, waar- in de naam van de ven:oeker voor komt; en bevoegd zijn tot het deel- nemen aan dezeHde verldesinl'.

Een kiezer mac niet meer dan één aanwijzing als gemachtigde aannemen, behoudens dat lati eea tweede aanwijzing mag aanvaar- den, indiea beide zijn geechled door perso.,en, die tot zijn huis- cenoten behoren .

De verzoeken tot het atemrnen 'bij volmacht kunnen worden in- gediencl uiterlijk op de veeriiende dag voor die der stemminc, dus uiterlijk op woensdag SO mei, ter secretarie van de gemeente, waar- in men In het Kiesersregister is opgenomen.

Formulieren kunnea ter re-

meeateseeretarie of bij het Alge- meen Secretariaat worden aaage- vraagd.

STEMMEN IN EEN ANDERE GEMEENTE

yoor ben, die bun vacantie bui- tea hWI woonplaats, maar ia Ne- derlaad deaken door te brencen, bestaat de mocelijkheid om in een andere cemeente te stemmen.

Zij, die van ;deze mogelijk ge- bruik willen maken, moetea hier- vaa uiterlijk woensclq SO mei IN PERSOON ter secretarie van een willekeurige gemeente in Neder- land mededeling doen.

Mevrouw Vcin der Torren benoemd tot ridder in de Orde van Oranie-Nassau

Kort nadat onze dagbladen een groot aantal koninklijke onderscheidingen be- kend maakten, volgde er een afzonder- lij'ke publikatie, waarin bekend werd, dat onze partijgenote mevrouw F. T.

van der Torren~Veendorp te Waddinx- veen is benoemd tot ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Mevrouw Van der Torren heeft voor de V.V.D. zitting in de Provinciale Sta- ten van Zuid-Holland en is voorts ge- meenteraadslid van Waddinxveen.

Jarenlang was zij voorzitster van de groep Gouda van de Vrouwen in de V.V.D.

Mevrouw Van der Torren is presiden- te der afdeling Zuid-Holland van de Nederlandse Bond van Plattelands- vrouwen.

Vooral in deze laatste functie heeft zij zeer veel gedaan voor de vemeffing van de toestanden ten plattelande.

Het is zeker met grote vreugde, dat wij van deze onderscheidbig van onze partijgenote melding ma.ken en wij weD- sen haar hiermede van harte geluk.

Rectificatie verslag Congres

Jhr. Quarles van Ufford te Breukelen schrijft ons het navolgende:

De zinsnede "Jhr. W. H. D. Q. v. U.

(Breukelen) steunde van harte het hoofdbestuursvoorstel", moet op een misverstand berusten.

De enige \Voorden, die ik uitsprak, hadden betrekking op de gevolgen van de contributie-verhoging van ons week- blad.

Naar aanleiding van het beroep van onze voorzitter om zich te beperken bij het voeren van het woord, heb ik mij mogelijk wat al tè summier uitgelaten, maar een ondersteuning van het Hoofd- bestuursvoorstel lag niet in rnön bedoe- ling, doch - wat belangrijker is - in mijn woorden. Integendeel!

VRLJIIEID EN DEMOCRATIE 18 MEI 1958 - PAG. I

P. v.d.A.-ministers in helicopter op

verkiezings·pad

AAN BOORD VAN DE "DREES" COPTER

In "Het Parool" van 11 mei kon men onder bovenstaande kop het volgende bericht lezen:

De Partij van de Arbeid zal voor haar ver- kiezingsactie gebruik maken van helikopters krachtens· een contract, dat op 27 april 1955 (1956 ? - Red. V. en D.) met de Nederlandse Maatschappij Aero Ypenburg werd gesloten.

165 Gemeenten hebben aan de Partij van de Arbeid vergunning gegeven tot landing op een in of vlak buiten de bebouwde kom gelegen

terrein. -

Onder de sprekers, die door het vliegtuig zullen worden gehaald en gebracht, en die in de onderscheidene plaatsen het woord zullen 'voeren, zijn minister Drees, minister Mansholt, minister Van de Kieft, de heren Vermeer, Bur- ger en andere leden van de Tweede Kamer.

Sprekers van de Protestants Christelijke Werkgemeenschap en van de Katholieke Werkge- meenschap in de Partij van de Arbeid zullen eveneens m~e­

v 1 ie gen (Wij spat. - Red. V. enD.).

Niet alleen Uw stem!

Natuurlijk! Wij zijn er van overtuigd, dat de V.V .D. op 13 juni a.s. uw stem zal krijgen. Gezien het vele en belangrijke werk, dat door onze Kamer- fracties in de afgelopen vl~ jaren is gedaan, is dit een vanzelfsprekend iets.

Heel zeker weten wij ook, dat u met ons van mening bent, dat een vergroting

van

Een zeer intensieve en zorgvuldig voorbereide verkiezingscampagne gaat binnenkort starten. Een verkiezingscampagne, die er op gericht zal zijn, stemmen te winnen voor de V.V.D.

Uw stem behoeven wij niet meer te winnen.

Daarvan zijn wij reeds verzekerd. Maar • • . ·wij hebben niet alleen uw stem nodtg. Wij behoeven dringend uw steun. En wel uw financiële steun.

Wij weten heel zeker, dat wij op deze financiële steun van u net zo vast kunnen rekenen ais op uw s,tem, omdat u beseft, dat een goede verkie- zingscampagne slechts gevoerd kan worden, wan- neer daarvoor de nodige middelen beschikbaar zijn.

En dan nog dit: Het moet .voor u toch zeer zeker een prettige gedachte zijn, wanneer u op U juni a.s. zult weten, dat de verkiezingsoverwinning, die de V.V.D. dan heeft behaald, niet alleen dank zij uw stem, maar mede dank zij uw steun tot stand is gebracht.

AGENDA

(Wijzigingen voorbehouden) Dinsdag 22 mei. Openbare vergadering

. te Soest, Oranje Hotel. Spr.: mr. dr.

C. Berkhouwer.

Dinsdag 22 mei. Mevrouw Fortanier-De Wit spreekt te Amsterdam.

Woensdag 23 mei. Prof. mr. Oud spreekt te Eindhoven.

Woensdag 23 mei. Korthals spreekt' te Oegstgeest.

Woensdag 2S mei. Mevrouw ·Stoffels- Van Haaften spreekt te Rotterdam.

Woensdag 23 mei. Den Hartog spreekt te Zijpe.

Woensdag 23 mei. Forum te Vollenhoven, zaal Seidel.

Donderdag 24 mei. Openbare vergadering .te Giessen-Nieuwkerk 'in zaal De Baat. Spr.: mr. rtdder van Rappard.

Donderdag 24 mei. Mr. H. van Riel spreekt te Winterswijk.

Donderdag 24 mei. Drs. Korthals spreekt te Heerenveen.

Donderdag 24 mei. Mevrouw Fortanier- De Wit en Van Leeuwen spreken in

Den Haag.

Donderdag 24 mei. Cornelissen spreekt te Alphen a/ d Rijn.

Dortderdag 24 mei. Berkhouwer spreekt te De Wilp.

Donderdag 24 mei. Mevrouw Doornbos- Oosting spreekt te Haren.

Vrijdag 25 mei. Korthals spreekt te

• Drachten.

Vrijdag 25 mei. Mevrouw Fortanier-De Wit spreekt te Goes.

Vrijdag !5 mei. Mevrouw Stoffels-Van Haaften spreekt te Hoorn.

Vrijdag 25 mei. Ritmeester spreekt te Wassenaar, daarna optreden van het Middenstandsforum,

Zaterdag 26 mei. Prof. mr. Oud spreekt te Oostburg.

Zaterdag 26 mei. Politiek Cabaret te Appingedam in zaal Kraaima. Spr.:

drs. Korthals.

Maandag 28 mei. Prof. mr. Oud spreekt

· te Haarlem.

Maandag 28 mei. Korthals spreekt. te Breda.

Maandag 28 mei. Verkiezingsrede Zege- ring Hadders te Almelo in Groenen- daal.

Maandag 28 mei. Verkiezingsbijeenkomst te Emmeloord in 't Voorhuys. Spr.:

mevrouw Fortanier-De Wit.

Maandag 28 mei. Mr. Toxopeus spre~tkt

te Bilthoven.

Dinsdag 29 mei. Prof. mr. Oud spreekt te Utrecht.

..Jinsdag 29 mei. Politiek Cabaret te Den

· Haag. Spr.: mr. H. van Riel.

Dinsdag 29 mei. Den Hartog spreekt te Groot-Ammers.

Dinsdag 29 mei. Forum en rede Zegering Hadders te Hardenberg, zaal Leering., Woensdag 30 mei. Politiek Cabaret te

Gorinchem. Spr.: mr. H. van Riel.

Woensdag 30 mei. Drs. Korthals spreekt te Hengelo.

Woensdag 30 mei. Openb. vergadering te Driebergen-Rijsenburg. Sprekers: G.

Ritmeester en ir. H. J. van Raalte.

Donderdag 31 mei. Korthals spreekt te Voorburg.

Donderdag 31 mei. Ritmeester spreekt te Rhenen.

Donderdag 31 mei. Mevrouw Stoffels- Van Haaften en !lr. K. van Dijk spreken te Grijpskerk.

-~----~~

,, ^~

- , J

~~~~~~~5~~/

..._=-...:~~.-:~ ~

EN DE V REEMOE ST AART

Donderdag 31 met Den Hartog spreekt te Terwolde.

Vrijdag 1 juni. Oprichting afdeling Ter- borg. Spr.: mr. Van Riel.

Vrijdag 1 juni. Verkiezingsrede Korthals Vrijdag 1 juni. Cornelissen spreekt te

Leens.

te Kampen, zaal St.-herberg.

Maandag 4 juni. Prof. mr. Oud spreekt te Groningen.

Maandag 4 juni. Drs. Korthals spreekt te Amersfoort.

Maandag 4 juni. Mevrouw Fortanier-De Wit spreekt te Doetinchem.

Maandag 4 juni: Openb. vergadering te Rijswijk (Z.H.). Spr.: R. Zegering- Hadders.

Dinsdag 5 juni. Drs. Korthals spreekt te Nijmegen.

Dinsdag 5 juni. Verkiezingsrede Zegering Hadders en mevrouw Stoffels-Van Haaften te Zwolle in Odeon.

Dinsdag 5 juni. Verkiezingsrede Van Leeuwen te Deventer in de Schouw- burg.

Dinsdag 5 juni. Openbare vergadering te Schiedam in De Amstelbron, Broers- vest. Spr.: mr. ridder van Rappard.

Dinsdag 5 juni. Verkiezingsrede Ritmees- ter te Alkmaar.

Woensdag 6 juni. Verkiezingsbijeenkomst te Enschede in café Assink. Spr.: F.

den Hartog.

Woensdag 6 juni. VerkiezingBrede me- vrouw Fortanier-De Wit te Steen- wijk.

Woensdag 6 juni. Verkiezingsrede Kort- hals te Almelo in Groenen daal..., Woensdag 6 juni. Zegering Hadders

spreekt te Winterswijk.

Woensdag 8 juni. Mevrouw Stoffels-Van Haaften. spreekt te Santpoort.

Woensdag 6 juni. Mr. ridder van Rapparel spreekt te Alblasserdam.

Woensdag 6 juni. Dr. Schultemaker spreekt te Zutphen.

Donderdag 7 juni. Prof. mr. Oud spreekt te Leiden.

Donderdag 7 juni. Drs. Korthals spreekt te Dordrecht.

Donderdag 7 juni. Mt. Toxopeus spreekt te DelfzijL

Vrijdag 8 juni. Prof. mr. Oud spreekt te Den Haag.

Vrijdag 8 juni. Mevrouw Fortanier-De Wit en mr. H. van Rlel spreken In Arnhem.

Vrijdag 8 juni. Optreden van het Midden- standsforum te Middenmeer.

Vrijdag 8 juni. Ritmeester spreekt te Den Helder.

Vrijdag 8 juni. Van Leeuwen spreekt te Zeist.

Zaterdag 9 juni. Prof. mr. Oud spreekt te Rotterdam.

Maandag 11 juni. Prof. mr. Oud spreekt te Amsterdam.

Maandag 11 juni. Drs. Korthals spreekt

te Gouda. ·

Maandag 11 juni. Cornelissen spreekt te Maassluis.. ·

Maandag 11 juni. Zegering Hadders spreekt te StadskanaaL

Maandag 11 juni. Ritmeester spreekt te Breukelen.

Maandag 11 juni. Van Leeuwen spreekt te Bussum.

Maandag 11 juni. Van Rappard en me- vrouw Stoffels-Van Haaften spre- ken te Heemstede.

Maandag 11 juni. DEl heren Van der Lin- den en Toxopeus spreken te Breda.

Maandag 11 juni. M. Visser spreekt te Sliedrecht.

VRiJHEID EN DEMOORATIE.

Flitsen van Het Binnenhof (111

Eerste Kamer aanvaardde z.h.s •. alle voorstellen tot Grondwets·

herziening • Prof. Anema (A.R.) ziet he! liberalisme als een essentiële factor in ons volksleven • Ziin pleidooi voor een .. inlei·

dend artikel'" in onze Grondwet • Liberale bezwaren daartegen • Inhoud en grenzen van het vriiheidsbegrip.

• * •

_ 1

a~dere leden, was voorgesteld, zulk een .,inleidend artikel" woordelijk te doen luiden: "Het Staatsbestel van het Ko- ninkrijk wordt gedragen door de erken- ning van God als schepper en bron van het recht".

D

lende ontwerpen tot herziening van de Grondwet, waarvan we bij de be- handeling in. de Tweede Kamer. reeds een specificatie hebben gegeven, alle zonder hoofdelijke stemming aanvaard, waarbij alleen de beide communisten voor enkele ontwerpen aantekening van hun -tegenstem verzochten.

Men make daar echter niet uit op, dat de Eerste Kamer nu zo . bijster enthou- siast over deze herziening was. Wat onze fractievoorzitter in de Tweede Kamer, prof. Oud, odk bij vorige herzteningen reeds naar voren heeft gebracht, begint tot steedz meerderen door te dringen; nl.

de onwenselijkheid om elke vier jaar kleine, incidentele wijzigingen in onze hoogste staatswet aan te brengen.

· Ook mr. De Vos van ~teenwijk, dieeen k.Qrte algemene beschouwing hield over deze herziening in haar algemeenheid, vroeg zich af, of hier nu werkelijk va~

urgentie kon worden gesproken. En hij was het eens met hen, die dit steeds weer incidenteel wijzigen toch eigenlijk peutenyerk noemden. .

Echter: al had de V.V.D.-fractie dan in het algemeen bezwaar tegen het te- veel wijzigen van de Grondwet, dat neerrit niet weg, dat, nu er eenmaal weer voorstellen waren ingediend, zij toch alle bepalingen op haar eigen merites wilde béoordelen.

En aldus bezien, bestonden er weinig bezwaren. Wel bestond er bij enkele le- den van onze Eerste-Kamerfractie enige

•arzeling ten aanzien van de voorstellen

~ot uitbreiding van het aantal leden der 'eide Kamers (tot resp. 150 en 75 leden).

Mr. De Vos van Steenwijk behoorde tot hen, die zich wel reeds direct Ikonden .-erenigen met de door de Regering aan- cevoerde argumenten vóór de uitbrei- t'ling. Een ander deel va~ zijn fractie aal'•

zeide aanvankelijk nog om haar ste1n daaraan te geven, omdat zij het betreur- de, dat de Regering niet had overgen:o- men het voorstel van de staatscommis- tie-Van Schaik om de Rijksbegroting, .,_et uitzondering van de hoofdstukken I, JI en VII A, alleen door de Tweede Ka- mer te doen behandelen.

Deze leden (waartoe ook prof. Mole- naar behoort, die naar men weet, een dergelijk denkbeeld reeds veel eerder heeft verdedigd) waren van mening, dat dan een uitbreiding van deze Kamer ook minder nodig zou zijn.

Mr. de Vos van Steenwijk zelf dacht daarover echter enigszins anders en voelde er toch wel bezwaar tegen, niet de gehele begroting door de Eerste Ka- mer te laten behandelen. Juist voor bet controleren van de Regeringswerkzaam- heden, w meende hij, was de begrotings- behandeling toch wel zeer aangewezen.

Evenals aan de andere voorstellen, heeft onze fractie in de Eerste Kamer +n"o'"tte echter toch onverdeeld haar

;In rlA uithl'C\:~r ... ·~:tn

de

gegevell.

Prof. Molenaar hield nog een vrij uit- voerige beschouwing over de voorstellen tot wijziging van de artikelen over de buitenlandse betrek!kingen, waarbij hij het betreurde, dat, nu er toch eenmaal wijzigingen werden voorgesteld, daarvan geen gebruik was gemaakt, de Grond- wettelijke procedure voldoende aan te passen aan de wijze van tot stand ko- ming van het internationale arbeids- recht.

* * *

Een bijzondere noot vormde nog een korte discussie van onze geest- verwant mr. De Vos van Steenwijk met de a.r. afgevaardigde prof. Anema.

Deze laatste stelde vast, dat de laatste jaren de liberale partij in ons land zon- der twijfel weer aanmerkelijk beter te~.·

been was gekomen en hij kon dat waar- deren, omdat hij van mening was, dat het liberalisme een essentiële factor in ons volksleven vormt en in de beide Ka- mers zeer bekwame vertegenwoordigers vindt.

Hij voegde daar echter aan toe, dat h;j het evenwel zeer zou betreuren, als

"danrmede tevens de oude negatieve idee van de vrijheid herleefde". Persoonlijike vrijheid, zo betoogde hij, is geen onge·

bondenheid, maar afwezigheid van on- rechtmatige dwang,

En daaraan verbond hij dan een plei- dooi voor een ,,inleidend artikel" van geestelijke aard voor onze Grondwet, in de zin, zoals ook een minderheid in de

PROF. ANEMA

_ ... liberalisme een essentiële factor ...

staatscommissie-Van Schaik had voor- gesteld, maar door de Regering niet was overgenomen.

Het overgrote deel van het Neder- landse voik, zo betoogde prof. Anema, rooms-katholieken. belijdende protestan- ten, vrijzinnig-protestanten en nog meer.

anderen, gelooft in een persoonlijke GOd en aanvaardt daarmede God als bron van het recht en het Staatsbestel. Anders ge- zegd: de Nederlandse natie als geheel gezien is een christelijke natie.

Uit dien hoofde, zo meende prof. Ane- ma., wordt aan het op juiste wijze op- gevatte beginsel der persoonlijke vrij- heid in geen enkel opzicht tekort gedaan door in de Grondwet een inleidend arti- kel op te nemen, waarin God wordt ge- huldigd als de bron van Recht en Staat.

Daarover was (al was dit minderheidB- voorstel door de. Regering niet overgeno..

men) ook in de Tweede Kamer reeds een belangwekkende discussie gevoerd, waar bij prof. Oud betoogde, bepaaldelijk van oordeel te zijn, dat, afgezien van de vraag hoe men over deze formulering op zichzelf denkt, de Grondwet zeer bepaald niet de plaats is voor een dergelijke theoretische uitspraalk.

De heer Oud merkte tegenover dr.

Bruins Slot op, dat hij de vraag, hoe men staat tegenover God als bron van het recht, niet kan zien als de opvatting van een Staatsgemeenschap. Hoe be- langrijk een Staatsgemeenschap ook is, zij is tenslotte toch onpersoonlijk. De vraag, hoe men staat tegenover God, is een vraag van het individuele geweten, van de individuele geloofsovertuigirg of hoe men het ook noemen wil.

Nu wist de heer Oud natuurlijk wel, dat tal van beslissingen bij meerderheid van steinmen worden genomen, !na!lr hij was van oordeel, dat dit zeker niet moest geschieden bij een vraag van grote godsdienstige, wijsgerige betekenis, die geen enkel pra'lctisch gevolg heeft.

Hij had dan ook gesproken van een theoretische formule, omdat we naar zijn mening niet op de goede weg zijn, als we met meerderheid van stemmen een bepaalde geloofsovertuiging in · de Grondwet gaan neerleggen die door een zeer groot aantal van onze medeburgers niet wordt gedee.ld en als een aantasting van hun geestelijke vrijheid wordt ge- voeld.

EEN ANDERE BURGER

kan de vreugde van zijn. medeburger niet delen, dat de studenten het van minister Cals en de senaat van de Technische Hogeschool gewonnen hebben.

Zelfs kan hij niet meedoen aan het toedichten van sportiviteit aan een minister, die, nadat een goede zaak in een oppervlakkig oordelende Kamer verloren WitS ge- gaan, zich onder de studenten begaf en zo de schijn op zich laadde een bedreigde populariteit terug te willen winnen.

Als een boer kiespijn heeft doet hij beter niet te lachen.

Het. verdriet mij te lezen hoe gemakkelijk een ieder hier solt met het begrip der menselijke vrijheid, terwijl het ging om een aanzicht der maatschappelijke orde. Een kostbaar, in hoofdzaak met rijksgelden in stand gehÖuden instituut, moet regeltngen kunnen stellen ten· aanzien van het gebruik dat de student daarvan kan maken.

Het is te betreuren, dat de Staten-Generaal hier zoveel aandacht aan hebben be- steed en dat nog zo vele verstandige mensen hun door sentiment beïnvloede, vergoe- lijkende houding tegenover de studentenwerttld verbergen achter het grote goed der vrijheid.

Het is de senaat, die, ook volgens de .nieuwe wet welke de T.H. grotere zelfstandig- heid zal geven, in het bijzonder de belangen behartigt van al hetgeen het onderwijs aangaat. Ik geloof met mijn medeburger, dat er andere dan wettelijke middelen be- staan om een student de toelating tot een examen te ontzeggen; zij zullen, als de senaat zijn taak gewetensvol wil vervullen, ~astgesteld moeten worden in een regele- ment van de T.H. - Wie de regelen van het huis niet wenst te aanvaarden, behoeft

niet binnen te treden.

Vóór de drempel ligt de vrije keuze; daar~a komt de onderwerping aan het aan- vaarde voorschrift. De kritiek, die ik daarom op de afgestemde maatregel had was, dat het een wettelijke regeling was en dat ook de reeds studerenden zich daaraan dienden te onderwerpen.

Verder wil ik een traan wegwissen uit het oog van mijn medeburger bij de drenk- plaats voor de naar vrijheid dorstende mens. Hij weet, als ik, dat wij als student slechts ongebondenheid wensten en dat vrijheid nog nauwelijks door onze jonge .schouders kon worden gedragen.

En tenslotte is de gehele behandeling van het wetsontwerp betreffende het tech- nisch hoger onderwij.s een teleurstelling geworden voor wie nog gelooft in de waarde van een democratische volksvertegenwoordiging.

Hoogst belangrijke nieuwigheden hebben nauwelijks de aandacht gehad. Dat deze op de achtergrond kwamen door opstand der studenten, is een grote zorg voor

EEN ANDERE BURGER Aantekening:

Het doet ons genoegen, dat ,.Een Andere Burger", ondanks enigszins afwijkend in- zicht, toch tot dezelfde conclusie komt als onze fractie in de Tweede Kamer, n.l. dat een wettelijke regeling van deze materie in ieder geval niet nodig en niet gewenst was.

Bepaald bezwaar hebben we er echter tegen, dat onze geachte geestverwant het aldus voorstelt, alsof de Kamer voor de hoogst belangrijke nieuwigheden (autonomie, andere bestuursvorm, e.d.) nauwelijks aandacht heeft gehad en oppervlakkig heeft geoordeeld ..

Wanneer hij uit sommige persorganen die indruk heeft gekregen, zouden wij hem toch willen aanraden, de Handelingen. eens te raadplegen. Alle sprekers hebben in- tegendeel in de eerste plaats d aar a a n aandacht gewijd en in het bijzonder geldt dat voor onze woordvoerster, mevrouw Fortanier-de Wit.

In de "Flitsen van het Binnenhof" in ons blad van 5 mei hebben we er dan ook juist op gewezen, dat er nog vele andere belangrijke zaken in het ontwerp werden geregeld, welke de aandacht verdienden. En we voegden daaraan toe: "In de Kamer is dat trouwens ook wel gebeurd, óók en met name door onze woordvoerster, me- vrouw Fortanier-de Wit - Red, V. en D.

18 MEI1958- PAG.'

1

Wat het liberale vrijheidsbegrip be- treft kon onze geestverwant prof. Anlèma volledig geruststellen. Er is immers get.>n sprake van (het blijkt ook duidelijk uit ons beginselprogram), dat we een ,.on-·

gebreidelde vrijheid" voorstaan.

De heer De Vos van Steenwijk kon daarbij ook nog verwijzen naar de jong- ste jaarrede van prof. Oud, waarin deze nog eens duidelijk heeft gezegd: "Nu hebben we het woord vrijheid goed te begrijpen. Het is allerminst synoniem ,met ongebondenheid. Vrij is slechts de

·mens, die zich gebonden weet aan hoger beginsel. Op hefbesef van die gebonden- heid komt het aan. W a ar a a n hij meent haar te moeten onUenen, beslisse een ieder in eigen geweten. Het libera.

lisme ontzegt aan ieder, wie hij odk :z<.j, het recht om zijn opvatting van de waar- heid voor een ander verbindend te ver- klaren. Dit is het begin'sel der geestelijke vrijheid, waaraan wij onder alle omstan- digheden blijven vasthouden".

En wat nu dat "inleidende artikel" be- treft zei mr. De Vos van Steenwijk van oordeel te zijn, dat de Grondwet niet de plaats is voor dergelijke declaratoire be- palingen.

Bovendien raakt de verhouding van het individu tot het Opperwezen zo zeer de persoonlijke sfeer en ieders persoon- lijke gevoelens, dat deze verhouding niei op een hoger plan zou worden gebracht, wanneer zij het onderwerp van . discus- sié in beide Kamers der Staten-Generaal zou uitmaken.

Onze woordvoerder voegde daar nog aan toe, ook bevreesd te zijn, dat, als een bepaling, gelijk door prof. Anema en

ande~en gewenst, in de Grondwet zou worden opgenomen, het hierbij niet zou blijven en ertoe zou leiden, dat :ater weer een nadere omschrijving moest worden gezocht. Men zou dan komen tot een gedachtenwisseling over dogmati- sche gevoelens, die weinig aantrekkelijk

zou zijn. A.

Adres Algemeen Secretariaat:

KoninginDegracht 81, Den Haag • Telefoonnummers: 11 t"7 8 8 en 114875 (K 1700).

Gironummer 87880, t.n.v. de llé-

cretarls van de V.V.D. te Den Haag.

Komende Middenstands- forumavonden

In same:p.werking met de betrokken afdelingsbesturen heeft de Landelijke Middenstandscommissie de volgende bij- eenkomsten, waarin een li>Iiddenstands- forum zal optreden, belegd:

Woensdag 23 mei te Vollenhoven, zaal Seidel.

Vrijdag 25 mei te Was~~enaar, Café v. d.

Zalm, Langstraat hoek Kerkstraat.

Donderdag 31 mei te 's-Gravenhage in de Marijkezaal van hotel "Centraal".

Maandag 4 juni te Rotterdam, Fle\'o- za.al van het Twaalt-Provinciënhws, Hooptraat.

Dinsdag 5 juni te Goes.

Woensdag 6 juni te Middelburg.

Vrijdag 8 juni te Middenmeer.

Deze bijeenkomsten zijn ook toegan•

keiijk voor leden van omliggende af·

delingen.

Secretariaat Landeliike Middenstandscommissie van de Y.Y.D. verhuisd

Het secretariaat van de Lanuélijke Middenstandscommissie van de V.V.D.

is verhuisd naar het nieuwe adres: Van Blankenburgstraat 50 te Den Haag.

Telefoon 01700/330062.

Op zeer gunstige voorwaarden le Hypotheek vanaf 3%%

en voor de boerderijen vanaf 3*%

Offerte zonder verplichtingen

Alg. Assurantiekantoor van· Asbeck

Diepenheimseweg Sl GOOR tel. K· 5470-818 b.g.g. 898