WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATit:

VRIJHEID EN DEMOCIATIE

Zaterdag 5 Juli 1952 • No. 217

Méér leden!

Méér geld!

(Pag. 5)

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATit:

Vree~d gerucht rondom, de

l{_abinetsformatie

D e tijd der verkiezingen ligt achter ons.

De partijen waren in die tijd gèdwongen scherp te formuleren hetgeen zij nastreven teneinde de kiezers een zo scherp mogelijk beeld te geven van , haar doelstellingen. Dat zij daarbij ook moesten wijzen op de fouten en gevaren die h.i. aan de politiek van

an~

dere partijen kleven is duidelijk. Dat daarbij wel eens grenzen van het toelaatbare worden overschreden moge dan al betreurenswaardig . zijn, onbegrijpelijk is het niet. In de hitte van de strijd kan niet elk woord op een

goud~

schaaltje worden gewogen.

Voorts kan men nog wel eens plezier

heb~

ben wanneer men achteraf naleest .wat vóór 'de verkiezingen zo al werd geschreven. Zo bevatte de Volkskrant van Zaterdag 21 Juni een artikel van de . journalist, Mathieu Smedts. Deze was blijkbaar volgens de

lei~

ding van dat blad bijzonder geschikt om de lezers van voorlichting te dienen. De heer Smedts

.j.s.

Jmme.rs correspondent te

~den

. en is dus speciaal van daar naar biet

geko~

men om zijn licht te doen schijnen ovtr bin4 oenlands-politieke toestanden. De aard van zijn voorlichting en de waarde die er aan toe- gekend moet worden kunnen wij niet beter illustreren dan door een zin aan te halen, die de heer Smedts heeft geschreven naar aanlei- ding van het

zi~n

van de reclameplaten van mr Oud. De heer Smedts schreef daarover namelijk:

"Het gezicht van Oud. waarin de pijn over de ondergang van het liberalisme ligt uitgedrukt kijkt U in stomme smart aan van vele muren".

Of de leiding van de Volkskrant erg ge- lukkig geweest is met het optreden van de heer Smedts weten wij niet. Met onçler meer de herinnering aan de juist geciteerde zin vin- den wij het een nogal belachelijk échec nu onze partij bij de verkiezingen wederom be- paald niet in de richting van de ondergang gegaan is.

*

*

0 verigens moge het in het voorgaande

ge~

signaleerde belachelijk zijn, de genoem- de journalist heeft ook een uitspraak gedaan, die

~

zelfs in het kader van de verkiezings- strijd

~

bepaald zeer ernstig is. In de Volks- krant van 24 Juni is namelijk van zijn hand een artikel voorgekomen, waarin hij zich

he~

iig hield· met de figuur van mr Oud. Van dezen zegt hij in dat artikel o.m.: "morele ongebondenheid is zijn wet". Ziet, wij wen4 sen deze ernstig af te keuren uitsp.raak aan de vergetelheid te· ontrukken nu in de thans ten einde spoedende week wederom actie

·gevoerd wordt tegen mr Oud. Het gaat. hier dus om voortzett\ng van reeds eerder ingezet streven. Laten wij dat goed onthouden!

Over de gebeurtenissen der laatste week willen wij kort zijn. Veel van hetgeen

ge~

schreven is kan slechts de gedachte oproepen aan onvoldoend vermogen om te lezen der scribenten dan wel aan bepaalde politieke bedoelingen. Zo wordt het communiqué over het gesprokene in de hoofdbestuursvergade4

ring onzer partij van Zaterdag j.l. in de Volkskrant van Maandag gezien als een blijk van .. gebrek aan belangstelling van de V.V.D. voor regeringsverantwoordelijkheid"

Een dag later komt dat zelfde blad dan

ver~

tellen dat de V.V.D . .,nog kans" heeft inge4 schakeld te worden, er dan dus weer van uitgaande dat onze partij weer wel regerings4 verantwoordelijkheid zou willen dragen!

Het Vrije Volk geeft voorts een uitspraak, die kennelijk bedoeld is om een indruk te ge- ven van het lage vlak waarop politiek den- ken ook mogelijk is. Het blad veronderstelt namelijk dat onze partij met het oog op de komende kabinetsformatie reeds de rekening had opgemaakt en het voegt daar dan de vol- gende bijzonder verkwikkende uitspraak aan toe: ,.In politieke kringen nam men reeds aan, dat de nog steeds bestaande persoonlijke ambitie van de heer Oud voor een ministers- zetel op die rekening hoog genoteerd stond".

Het zou overigens bijzonder interessant zijn te vernemen in welke .. politieke

kringen~·

de4 ze hoogstaande gedachten leven.

•

E en niet onvermakelijk staal van actie voe- . ren leverde al weer de Volkskrant.

Maándagochtend vertelde het zijn lezers. dat de V.V.D. haar best deed het volgende ge- rucht te laten uitlekken: .. De V.V.D. doet mee, als het regeringsprogram goed is en als mr Stikker weer minister van Buitenlandse Zaken mag worden en als mr Oud op Bin- nenlandse Zaken komt". Dit was de dwaas- heid gekroond en van officiële zijde onzer partij is dit wonderlijke verhaal dan ook te- gengesproken. En toen volgde het merk- waardige. dat de Volkskrant de tegenspraak van de door haar volkomen ten onrechte ge- geven fantasie ging uitleggen als een terug- krabbelen der V.V.D. Een oprecht getuigen dat zij kennelijk verkeerde berichten had

ge~

lanceerd zou meer op zijn plaats zijn geweest.

Maar dat paste kennelijk niet in de tactiek om de V.V.D. buiten spel te plaatsen!

. En hier komen wij tot een ander punt. Vrij- dagavond heeft Hare Majesteit de Koningin aan dr Drees de opdracht verstrekt een kabi- net te formeren. Maar, er zijn journalisten die zich geroepen gevoelen om mee te for- meren. En zo is er ook ten aanzien van onze partij gefantaseerd. zelfs over de ministers- . posten die wij zouden willen bezetten, ter- . wijl daar in de kring van de direct betrokke- nen eenvoudigweg nog niet aan gèdacht was, en zelfs nog niet aan gedac.ht had kunnen worgen omdat er nog niets bekend was van de politieke ontwikkeling. Het ware gewenst.

dat die pogingen tot mede-formeren door geen verantwoordelijkheid dragende buiten- staanders zouden worden gestaakt.

*

^{0 0}

V an belang in het geheel is het geringe on- . derscheidingsvermogen, dat ten toon

wordt gespreid. Het hoofdbestuur der V.V.D. heeft een communiqué het licht doen

zien. de actie daartegen richt zich echter

te~

gen de persoon van mr Oud! En ook blijkt men weinig begrip te kunnen opbrengen voor de volledige zelfstandigheid der Kamerfrac4 tie, die in het hoofdbestuurscommuniquê naast de opmerkingen over het in de

verga~

dering van dat college besprokene met na- druk wordt gestipuleerd. Ten overvloede n-og wel, want in artikel 6 van ons Beginselpro- gram wordt immers letterlijk uitgesproken, dat de partij tot de gezonde beginselen van onze regeringsvorm rekent: .. de erkenning der volledige zelfstandigheid, zo van

minis~

ters als van volksvertegenwoordigers,

tegen~

over de staatkundige partij, waartoe zij be- horen".

Wij weten dat daarover bij

ande~en ~

met name in socialistische kringen

~

van ons ver4 schillende opvattingen bestaan. Voor ons ech4 ter is dit een principe,. dat zeer diep bij

O!\S

. zit en door ons met name in verschillende stadia der Indonesische kwestie bijvoorbeeld zeer krachtig naar voren is gebracht. Het is te betreuren, dat de betreffende zin uit het communiqué van het hoofdbestuur zo weinig is begrepen, waarschijnlijk dus omdat ande- ren op dit punt andere gedachten koesteren dan wij.

*

De vraag of dit laatste ook geldt voor de kabinetsformateur - zelf afkomstig uit de socialistische kring, waar het onderscheid partij -volksvertegenwoordigers niet zo wordt gezien als door ons

~

blijft thans bui- ten bespreking. Voorts laten wij buiten he- schouwing de suggesties als zou dr Drees geen contact met mr Oud hebben gezocht om4 dat hij geprikkeld zou zijn of de V.V.D. zou willen afstraffen. Ongetwijfeld zal de kabi- netsformateur van oordeel zijn voor zijn han- delwijze staatkundige redenen van meer ge- wicht te hebben, hoewel wij er aan willen toevoegen momenteel geheel in het onweten- de te leven over de vraag welke argumenten dr Drees heeft. Wij zouden ook wel

bepaal~

de thèorieën terzake kunnen ontvouwen.

maar wij laten dat thans opzettelijk achter4 wege. Over de kabinetsformatie en wat daar- aan vooraf gaat kan men pas een definitief oordeel hebben als alle kaarten ter tafel lig- gen en dat zal het geval kunnen zijn wan- rieer deze zaak te zijner tijd onderwerp van gedachtenwisseling zal zijn in het parlement.

Dan zal kunnen blijken welke motieven dr Drees hebben geleid en dan zal daarover ge4 oordeeld worden. Thans wachten wij de ont4 wikkeling af. Wat overigens niet betekent, dat wij niet reeds met onze gedachtenvorming bezig zijn. want tegen de achtergrond van het zorgwekkende internationale gebeuren en de nationaal te overwinnen grote moeilijkheden is ·de kabinetsformatie van het hoogste be- lang. Meer willen wij er ditmaal niet over

zeggen. K.

VRUJD:ID EN DEMOCR.ATD I .nJLI lf31 - PAG. 2

DE EERSTE KAMER HAD NOG VEEL-AF TE DOEN *

Overgangsregeling Werkloosheidswet - Bestrijding van van huisvuil Het "piepsysteem'' bij de

rundvee-t.b.c.

Omzetbelasting

Verwerking

D~' de Tweed~-Kamerfractje

ua

de twee :aetel$ wiDSi van 1948 bij de verJde-

lriDr

van de vorice week we.tertm~. (nu mei ééu :aetel veraeerderd tot neren) Tersterkt uit de bus is gekomen; mag, naar het ons voorkomt, wel allereèrst worden beschouwd als een goedkeuring van hd beleid onzer beide fracties - die van de Tweede en van de Eerste Kamer - en als een compliment voor haar werk •. De voortreffelijke arbeid, door onze propagandisten in hei gehele land verricht, zou zonder dat het werk der Kamerfracties de vrijzbanige kiezersmassa llad aangesproken, niet dit resultaat hebben kunnen opleveren.

het niet-inenten van het vee zal wor- den tQegestaan, dusdanig zullen zijn, dat de gevaren voor mens en dier van dit verzet tot de kleinst mogelijke pro- porties worden teruggebracht.

•••

Bij

het hierbij min Qf meer aanslui- tende wetsontwerp, waardoor het mogelijk wordt een bedrag van f 117 millioen uit de tegenwaarde- rekening te gebruiken voor produc- tieve doeleinden in de landbouw, ge- tuigde de heer Louwes terecht nog eens van zijn erkentelijkheid voor de brede visie, welke het Amerikaanse volk door deze steun aan de landen van West-Europa toont.

De V.V.D.-fractie in de Eerste Kamer is met hetzelfde viedal teruggekeerd.

Bet was bekend, dat hier voor het ogenblik reen winst meer viel

te

behalen.

De versterking van drie op vier, als gevolg van de ruDStige uitslag der S&a- -nverklezingen van 1950, was immers bij de periodieke gedeeltelijke verkif'- aingen voor de Eerste Kamer in Juli 1951 reeds .tot uiting rekomen. Onze fraetie van drie was toen met de kort tevoren afgetreden commissaris der Koninrin in Drenthe, mr R. H. baron de Vos van Steenwijk, versterkt.

Vóór ook de Eerste Kamer, op 24 Juni, haar werkzaamheden voor deze zitting staakte, kwam o.a. de overgangsregeling betreffende de ver- zekering krachtens de Werkloosheids- wet nog aan de orde.

Dit ontwerp beoogde om degenen, die vóór 1 Juli 1952 werkloos mochten zijn geworden en dat op die datum nog waren, niet te doen vallen onder de werking van de per 1 Juli ingega- ne Werkloosheidswet, maar om een liCheiding te maken tussen hen, die vóór en die na die datum werkloos zijn geworden.

Over die regeling was onze woord- voerder, prof. Molenaar, allesbehalve enthousiast. Het bleef voor hem een vraag, of de Regering wel in alle op- zichten de billijkheid in deze had be- tracht en zijn grote bezwaar was, dat de regering z.i. een onvolledige voor- lichting had gegeven ten aanzien van wat er nu eigenlijk precies met de werklozen van vóór 1952 ging gebeu- ren.

• • •

0

ok de hele gang van zaken met betrekking tot de compensatie- regeling voor de premies der Werk- loosheidswet achtte hij betreurens- waardig.

Men had naar de mening van prol.

Molenaar beter gedaan om in plaats van de 2 pets loonsverhoging, de ge- hele premie maar ten laste van de werkgever te brengen. Krachtens de wet is de verdeling fifty-fifty, maar de compensatie, welke de arbeiders voor hun aandeel in de premie krij-

len;

is een loonsverhoging, die ten laste komt van het bedrijfsleven, met alle conseguenties van dien.

Ofschoon zulk een loonsverhoging op zichzelf op het ogenblik niet be- .doeld werd, betekent zij toch, dat nu

alle sociale renten omhoog gaan.

Had men de werkgever de volle pre- mie laten betalen (voor wat het totale door hem te betalen bedrag betreft was dat dus hetzelfde gebleven), dan was deze voorts niet, zoals nu, ver- plicht geweest zijn gehele loonadmini- stratie daarop in te stellen en nieuwe berekeningen voor de loonbelasting te maken.

Met het ontwerp zelf is onze fractie tenslotte accoord gegaan (het werd aangenomen met 37 stemmen tegen 2 der communisten), maar zij heeft zich het recht voorbehouden om eventueel bij de suppletoire begroting mider met de regering over de nevenregeling van gedachten te wisselen.

• • •

B

ij het ontwerp regeling van de bestrijding van tuberculose on- der het rundvee, waarbij, in bepaalde gevallen, "gewetensbezwaarden" zal worden tegemoet gekomen, was de heer Louwes, sprekend voor onze frac- tie, van mening, dat de kerken zich dikwijls te vanzelfsprekend vereenzel- vigen met gewetensbezwaren óók op het zakelijke terrein.

Hij noemde bijvoorbeeld ook de kwes- tie van de beveiliging van gebouwen

tegen blikseminslag. Deze "gewetens- bezwaren" worden te vanzelfsprekend aanvaard en het streven is te weinig gericht op de aanpassing van de men- sen bij de ontwikkeling van de tech- niek en het moderne leven. Er wor- den daardoor allerlei situaties gescha- pen, waarin het geloof wordt tot een remmende factor en waardoor het iets van zijn wervingskracht in deze we- reld verliest.

De heer Louwes handhaafde zijn mening, dat niemand in geweten ver- plicht is rundvee te houden en dat daarom ook niemand in redelijkheid dit bezwaar zal kunnen handhaven.

Wanneer men iemand persoonlijk wil inenten of van hem een persoon- lijke daad verlangt, kunnen er inder- daad gewetensconflicten ontstaan, maar wanneer hij zich daaraan kan onttrekken door het rundveebedrijf op te geven, is daarmede eigenlijk ook de reden voor een waarachtig gewetens- bezwaar niet meer aanwezig.

Ondertussen staat het, ook blijkens het antwoord van minister Mansholt, die het in grote lijnen geheeL met on- ze geestverwant in deze eens was, wel vast, dat de voorwaarden, waaronder

O.a. de zo hoogst belangrijke bestrij- ding van de t.b.c. onder het rundvee zal hierdoor nu verder worden gefi- nancierd.

Wat de vuilverwerking betreft, kreeg de heer Louwes de nadrukke- lijke toezegging van minister Mans- holt, dat het zijnerzijds niet aan me- dewerking zal ontbreken om een proef te nemen met het z.g. "Dano-systeem", waarover wij bij de behandeling van dit ontwerp in de Tweede Kamer reeds het een en ander hebben ge- schreven.

De heer Louwes had zulk een instal- latie in Kopenhagen zelf zien wer~en

en het wilde hem voorkomen, dat

dit

een op eenvoudige 'wijze hier.

te

lande . , te gebruiken installatie is.

Beide bovengenoemde wetsontwer- pen werden z.h.s. goedgekeurd.

•••

U

iteraard heeft de Eerste Kamer ook het ontwerp technische her- ziening van enige tabellen voor de Omzetbelasting, dat in een aantal ge- vallen de ergste zwaarte van druk dier belasting althans iets vermindert,

DEZE BURGER

is, sedert

de

heren Van Leeuwen en Anke-rsmit l.id van de Tweede Kamer zijn geworden, alweer tien dagen ouder ge- worden.

Waar bl.ijft

de

tijd!

Ik herinner mij nog als de dqg van gisteren

dat op

24 Juni

1952

alle partijen zeiden succes te zullen oogsten en dat

de

heren FeuHleteau de Bruyn, Russen en Broertjes zenuwachtig waren voor

25

Juni.

Nu zien

de

heren Oud en

Drees

mij nog

zeer

ernstig aan van de zuil aan de overzij van de straat. Zij kijken mij al bij het

eerste

morgengrauwen

diep

in

de

kijkers, en van

de

schutting links ontvang ik, elke at)ond vóór het slapen gaan, een vriende- lijke glimlach van

de

heer Gerben Wagenaar.

Dat is

een mooie,

verheffende herinnering aan het jongste ve1'- leden, dat, als

ieder

verleden, diep in de schoot

der

historie is teruggevallen.

Maar deze burger zou deze burge1· niet zijn als hij daar lang bij stilstond.

Integéndeel: Met beide benen in het heden, dàt is de leus.

En daarom is het nu kabinetsformatie geblazen.

Ik heb een regering-op-smalle-basis in de gedachten.

En

daarmee ben ik nu bezig.

Zij ziet er zó uit:

Minister-president: mr

P. J.

Oud; buitenlandse zaken: mr D.

U. Stikker; binnenlandse zaken en defensie: H. A. Korthals;

onderwijs: mevr. A. Fortanier-de Wit; sociale zaken: G. Rit- meester; financiën: m1· H. F. van Leeuwen; landbouw: F. den Hartog; economische zaken: H.

J.

Ankersmit; wederopbouw:

J.

G. H. Cornelissen; werkverschaffing: R. Zegering Hadders;

minuor: Deze Burger.

U moogt hier nog met niemand over spreken. De zaak ver- keert nog in een voorbereidend stadium.

Meneer Romme vindt het goed; de heer Zandt óók; maar de heren uit Schiedam en Delft hebben de aangelegenheid nog in studie.

En dáárvan hangt nu alles af voor de plannen van

DEZE BURGER

zonder enige tegeJllitem aanvaard.

Prof. Molenaar ;ptaakte echter

wel

bezwaar tegen wat hij noemde het-

"piepsysteem", dat klaarblij:kelijk bij Financiën wordt toegepast.

Hoewel minister Lieftinck met zo- veel woorden toegaf, dat de gegevens dienaangaande bij 2ijn belastingdienst wel bekend waren, achtte hij het toch niet op zijn weg te liggen om zich geregeld op de hoogte te stellen van de gevolgen van de verhoging der om- zetbelasting voor de betrokken be- drijfstakken.

Met andere woorden: de minister wacht dus af, tot er flink geklaagd wordt.

Dit deed de heer Molenaar denken aan de politiek der gemeentebesturen in kleinere gemeenten, toen de hoof- delijke omslag nog bestond en men de aanslagen geleidelijk opvoerde tot de betrokkene "piepte".

Dat de minister dit systeem nu ook voor de Omzetbelasting volgde, vond onze woordvoerder terecht onjuist.

"Verlaag een heffing, Excellentie", - aldus prof. Molenaar - "als Uw eigen gegevens U bewijzen, dat ge te ver zijt gegaan".

In algemene zin vroeg on:~:e woo:rd- voerder dan ook meer begrip bij de minister voor de moeilijkheden, waar- in vele bèdrijven <ook de gedistil- leerd-branche door de accijnsverho- ging en de bouwers van mQtorbootjes en zeiljachten) verkeren als gevolg van de te hoge omzetbelasting.

Het Hoofdbestour dankt alle- werkers

Wij gaan onvennoeid verder

In de op Zaterdag 28 JUDi gehouden vergadering van het Hoofdbestuur van ~mze partij i& algemeen het ce- voelen naar voren gekomen van grote erkentelijkheid voor het vele, tlat door leden en geestverwanten in de afgelopen maanden in verband met de verkiezingsactie voor de V.V.D. is gedaan.

Hd Hoofdbestuur -wil ook btûten de2e vergadering in 011.1 weekblad deze dank gaarne uikpnken.

Hei meeleven en het meewerken ,·an zovelen om de liberale denkbeel- den te vl!rbreiden, heeft weldadig aangedaan. Het heeft het reeds leven- de besef versterkt, da't er groei zit in onze partij.

Die groei is niet beperkt tot be- }laalde streken of bepaalde plaaisen, neen, over het gehele land is deze waarneembaar, zij het in de ene streek sterker dan in de andere.

Het Hoofdbestuur rekent er op, dat in de komende tijden, welke veel van ons allen zullen vragen, deze zo ge- waardeerde steun zal blijven vooridu·

ren, opdat wij over een jaar, als de gemeenteraadsverkiezingen aan de erde . zijn, ook deze weer met vertroà•

wen tegemoet kunnen zJea.

VRIJHEID BN DEMOOBATIB

ttan WEEK tot ^WEEK

Waardeloos

D

e prognose van het N.I.P.O. (Nederlands In·

stituut voor de Publieke Opinie) met be·

trekking tot de verkiezingsuitslagen is op een groot fiasco uitgelopen.

De toegedachte winst aan de K.V.P. kwam wel zeer in het tegendeel te verkeren. De vooruitgang van de P.v.d.A. was weliswaar door het Instituut voorzien, doch zekèr niet in die sterke mate als achtêraf het geval bleek te zijn. De achteruitgang van A.R. en C.P.N. was wel is waar juist gezien, doch daar staat tegenover, dat men ten aanzien van de ontwikkeling van de C.H.U. en Welter weer lelijk mistastte.

Ook met betrekking tot de uitslagen voor de V.V.D. is men behoorlijk uitgegleden. Zo voor·

speelde het N.I.P.O. enige weken voor d' verkie- zingen, dat onze partij thans minder

stemmen zou

behalen dan in 1948.

Aan de vooravond van de 25ste Juni werd dit oordeel herzien en werd voorspeld, dat het

stem•

menaantal ongewijzigd zou blijven.

Pat de V.V.D. tenslotte met een aanzienlijke stemmenwinst uit de bus zou komen, zelfs zodanig dat dit een winst van een zetel zou opleveren, ver·

mocht het N.I.P.O. blijkbaar niet te zien.

Wij vragen ons na deze grote mislukking dan ook af, welk een waarde het stellen van een der- gelijke prognose eigenlijk nog heeft.

Opmerkelijk - en zeker verheugend • is in dit verband te kunnen constateren, dat de kiezers zich door de suggesties van het N.I.P.O. niet heb- ben laten beïnvloeden, ondanks het feit, dat aan deze suggesties de nodige (soms tendenzieuze) publiciteit werd gegeven.

Gelukkig heeft ons volk een eigen oordeel en laat het zich niet op sleeptouw nemen door "voor·

spellingen", noch van "deprimerende", noch van

"optimistische" aard.

Slechte verliezers

B ij lezing van de berichten van en commen- taren over de verkiezingsuitslagen heeft de pers over het algemeen blijk gegeven van een grote zin voor realiteit en de dingen weten te aanvaarden, zoals zij aanvaard moesten worden.

Er waren twee uitzonderingen. De eerste · was, het is niet moeilijk te raden, het communistische dagblad "De Waarheid", dat kans zag in een grote, over zes kolom opgezette kop, zijn lezers· allerlei successen voor "links"

te

suggereren zonder ook maar met één woord melding te maken van het zetelverlies der communisten. ·

Wie dan het begeleidende hoofdartikel las, ge- raakte steeds meer in spanning om te zien, hoe de heren hun verlies zouden weten te omzeilen. Mis- schien heeft "De Waarheid" het inderdaad om- zeild want de meeste lezers zullen het lezen van dit ~rtikel vol fraaie schimpscheutende volzinnen reeds lang hebben gestaakt, vóórda~ zij aan ~n passage kwamen, waaruit men dan dit zetelverhes eventueel had kunnen afleiden.

. · Tweede uitzondering was het katholieke dag- blad "De Tijd", dat zich in vage bescho~wingen verdiepte en zijn zelfbeheersing even kwlJt raak- te ten aanzien van de V.V.D.

. Het blad sprak van verstarring in de A.R.-krin- gen en van de ontevredenen in die kringen, die, · ,,nog altijd liever Turks dan Paaps" bij gebrek aa~

beter bij de "zeer weinig betrouwbare V.V.D.

beland waren.

Wij willen deze journalistieke stijl gaarne op rekening schrijven van het onvermogen ilell (Oed

verliezer te zijn.

Pr.omotie na falen (I)

B

^ij de inning van de sehoolgelden

te

Amster- dam is men na de oorlog te werk gegaan op een wijze, die voorzichtig uitgedrukt. veel te wen- sen overlaat, aldus

weet

het dagblad

"De

^Tele·

graaf" te melden.

Het opleggen van de aanslagen was veelal geba- seerd op zeer verouderde gegevens, zodat vele ouders van schoolgaande kinderen binnen zeer korte tijd navorderingen hebben ontvangen over diverse verstreken jaren tegelijk.

Voor belastingplichtigen met een lager inkomen, die hun schoolgeld per week betalen, wordt even- wel tegen deze navordering opgezien, en reeds is intern het besluit genomen, door deze achterstand een streep te halen.

Dit betekent, aldus "De Telegraaf", het prijsge- ven van een vordering van een half millioen gul- den. De instantie die in eerste aanleg voor deze achterstand verantwoordelijk is, stelt het echter voor, alsof de gemeente slechts een bedrag van f 100.000 moet derven.

Het Bureau Leerplicht, dat voor deze 'wel zeer merkwaardige gang van zaken verantwoordelijk Is, heeft o.m. verzuimd gedurende enige jaren alle belastingplichtigen door middel van een tor·

mulier te verzoeken een gecorrigeerd inkomen op te geven of de (vaak gestegen) inkomens te veri- fi!ren met de binnengekomen aangiften bij de In·

spettie der Belastingen.

De oplossing wil men thans in die richting zoe- ken, door navorderingen op te leggen aan al die belastingplichtigen, wier schoolgeld door middel van aanslagen wordt voldaan. Het zal hier dan belastingplichtigen gelden wier inkomen f 4.000 of meer bedraagt. Aangezien het navorderen van weekschoolgeldpremies moeilijker is, ziet men hiervan maar af. M.a.w. hier wordt gemeten met twee maten.

Nog vreemder wordt dit geval als men leest, dat het in het voornemen ligt, de functionaris, die . in eerste aanïeg vóor de achterstand verantwoorde- lijk is, binnenkort te doen promoveren tot chef van een nieuw op te richten· planningbureau van de gemeente Amsterdam.

Dat hier iets niet klopt, zal een ieder ·duidelijk zijn en dat de voorgenomen "promotie" eenvoudig absurd is behoeft wel geen uitvoerig betoog.

· Ptomotie ·na falen (ll).

I

ndien de bovenvermelde gegevens juist zijn, dan blijkt toch wel, de bittere noodzaak, waakzaam te zijn en te blijven met betrekking tot hetgeen zich binnen het ambtelijke vlak in ons land kan afspelen.

Dat in het besproken geval te Amsterdam de ene bevolkingsgroep boven de andere wordt geplaatst en aldus de gemeenschap wordt benadeeld is een zeer ernstig feit, dat zeker niet in de doofpot mag worden gestopt, doch integendeel dient te worden gesignaleerd.

Nog steeds leven wij in de geest van de "plan- ningbureau•s", een uitvloeisel van socialistische hobbies, maar het loopt toch zeker de spuigaten uit, indien aan het hoofd van een dergelijk bureau iemand wordt geplaatst • en dan nog wel in de vorm van een promotie - die heeft bewezen, in een andere functie niet voor zijn taak berekend te zijn.

Nogmaals, het is nuttig en nodig dergelijke ge- vallen te ·signaleren, opdat wij waakzaam blijven, dat in ons land dergelijke vreemdsoortige gebeur- tenissen niet als "gewoon" worden beschouwd.

Wij nemen dan ook aan, dat deze ambtelijke muis nog wel een lange staart zal blijken te be- zitten:

Neutraliteit

De jongste -incidenten tussen Zweden en Rus- land maken het probleem der "neutraliteits- politiek", de laatste tijd ook wel gehuld in èert

·. 1iieuw jasje, "de derde weg", genaamd, wel bijzon- der actueel.

Actueel in die zin, dat de feiten wel zeer duide- lijk bewijzen, welke ernstige gevaren aan het voe- ren van een dergelijke politiek bij de tegenwoor- dige· internationale politieke verhoudingen zijn . verbonden.

Wij kunnen het :Russische agressieve optreden dan ook niet anders zien dan als een grove intimi- datie, die wordt gevoed door de wetenschap, dat zij is gericht tegen een mogendheid, die zich poli- tiek en militair gesproken volkomen heeft ge- ïsoleerd .

Het ligt volkomen in de lijn van het Russische optreden, de zwakke punten in de wereld af te tasten, omdat daar de geringte weerstand kan worden verwacht. Een neutraal Zweden vormt in

dit opzicht dan ook een dankbare prooi.

. Voor de democratische wereld mogen echter de jongste Russisch-Zweedse incidenten een ernstige les zijn, dat z.g. ,.derde-weg"-experimenten een hoogst gevaarlijke inslag hebben en in wezen Juist het gevaar aantrekken. dat men voorgeeft

te wn-

len voorkomen en vermijden.

Slechts een nauwe internationale verbondenheld tussen de democratische staten onderllnr, zoals o.m. belichaamd 1n de Europese Defensie Gemeen- sebap, vormt de enige waarborg tegen een dicta- toriale agressie. De feiten spreken in dit opzicht een wel zeer duidelijke taal.

Dure les

H

etgeen wij vóór de verkiezingen hebben voor·

speld, is maar al te zeer bewaarheid, n.l.

dat de kleine splinterpartijen geen schijn van kans hebben gekregen.

Vijf kleine politieke groeperingen hebben zich in de strijd gestort, terwijl bij voorbaat vast stond, dat zij geen zetel zouden behalen. Vergelijkend materiaal ten opzichte van 1948 bestaat er alleen met betrekking tot de z.g. Middenstandspartlj, al valt deze vergelijking voor deze onproductieve groep dan ook allererbarmelijkst uit.

Behaalde de Middenstandpartij in 1948 bijna 41.000 stemmen, of 0.83%, thans wist zij het niet verder te brengen dan tot ca. 25.000 stemmen of te wel 0.47%.

Ware het zo, dat de stemmen op deze snipper- partijen waren weggegooid, welnu, dat

zou

reeds een feit op zich zelf zijn, dat ernstig zou moeten worden betreurd. Maar in feite, zijn de gevolgen nog vérstrekkender, aangezien de stemmen aan deze kleine groepen· gegeven, de grote partijen hebben versterkt. D.w.z. dat door deze stemmen juist die politieke groeperingen er beter van zijn geworden, waartegen de dwergpartijen zich zo fel Mbberl Yerzft.

S JULI 195! - PAG • •

M.a.w. de kiezers die aan de kleine partijen hun stem gaven, hebben juist het tegendeel bereikt van hetgeen zij wensten.

Wij kunnen ons zo voorstellen, dat vele kiezers die hun stem aldus weggooiden van deze daad ernstig spijt zullen hebben. Immers, de socialisten en de katholieken zijn er tenslotte beter van ge- worden.

Wij mogen aannemen, dat deze dure les ertoe zal bijdragen, dat de kiezers die hun stem aldus vermorsten een volgend maal verstandiger zulien zijn.

Het lijkt ons dan ook zeker nuttig in dit opzicht het kind eens bij de naam te noemen en met na- druk te constateren, dat de heren Toussaint, dr Feuilletau de Bruyn, prof. Russet en dr Ritter, de twijfelachtige eer voor zich kunnen opeisen, aan de sterke socialistische winst te hebben meege- werkt.

Het is een dure en harde

les,

die naar wij hopen, tevens afdoende zal blijken te zijn.

Moge de Nederlandse kiezers bij de gemeentè- raadsverkiezingen van. het volgende jaar deze les nog

IOed

voor ogen staan.

Minder bela•ting: meer omJSet

Reeds

herhaalde malen is door de V. V.D. ilt en bui.ten het parlement betoogd, dat

te

hoge belast~ng op verbruiksartikelen een ave-- rechts geneesmiddel is. De schatkist immers heeft er weinig aan als de omzet van d~ te hoog belaste artikelen achteruitloopt terwijl het land er niet mee is gebaat, dat tengévolge daar- van de werkloosheid in de betreffende tak van industrie toeneemt.

De regering wilde dit echter niet geloven en volha'l'dde in haar starre belastingpolitiek met de hierboven omschreven gevolgen. Eerst in de laatste maanden is er een kentering in het beleid van de regering gekomen, zij het onder de druk der harde feiten.

Het roer ging dus noodgedwongen toch om.

En thans zien wij hiervan de gevolgen.

Het. blijkt b.v. thans, dat de jongste accijn&- verlaging op sigaren de omzet belangrijk heeft doen toenemen.

Volgens een eerste onderwek van de vakgroep Sigar'enindustrie is het verbruik van sigaren iD de laatste weken met 20 procent gestegen.

Als onmiddellijk gevolg van deze gestegen pro~

doetie is eveneens de werkloosbeid f.n de sigaren•

indus~rie niet onaanzienlijk teruggelopen. Vele bedrljven werken weer op volle kracht. In de meeste middelgrote en grote bedrijven is zelfs geen werkloosheid meer.

, Dit zijn de feiten, d.le duidelijke taal spreken • bij

ons

het besef lilogen verlevendigen dat wij

oMe

politieke strijd met grote kracht moeten voortzet.

ten.

Inzake weTk!(elel{enheid

Blijkens berichten uit

de

dagbladen is de be-o noeming te verwachten van prof. dr F. L.

Polak

tot

commissaris voor de werkgelegenheid.

.Met de instelling van deze nieuwe functie be·

oogt de regering de departementale organisatie van de werkgelegenheid te vestigen op een vol- doende brede grondslag, welke overeenkomt met het grote belang, van regeringswege gehecht

aaa

handhaving van de werkgelegenheid op een vol- doende hoog niveau.

Prof.

Polak zal in zijn nieuwe functie onder andere optreden als voorzitter van het interde- partementaai college, dat de Openbare Werken~

politiek coördineert.

Aangezien de overheidszorg voor de werkge- l<egenheid, zo luidt verder de motivering, ttiaaa in hogere mate dan voorheen is gedecentt-.U..

seerd, wordt de commissar' s voór de werkgele- genheid voorts aangewezen om het contact te onderhouden met de provinciale bestuTen en de door deze en hun ressort gevormde organisatie voot de werkgelegenheid.

Met betrekking tot het waagstuk der werk·

ge!oegenheid hebben wij er op deze plaats bij her•

haling op gewezen, dat regeren, hier in bet bij·

zonder, noodzakelijkerwijze: "vooruitzien" in•

houdt.

Als zodanig mogen wij dan ook hopen en ver- wachten, dat het creëren van dez.e functie een practische bijdrage mag vormen om het vraag- stuk der werkgelegenheid in ons land energiek aan te pakken en tot oplossing te brengen. Of dit inderdaad het geval zal zijn, dient inmiddels te worden afgewacht.

Het moet ons in dit verband van het hart dat wij met betrekking tot de benoeming vé de minister zond·er Portefeuille, prof. dr Albregts, die tot taak had de vraagstukken ten aanzien van de epvoering der productiviteit aan te pak·

ken - een functie dus, die eveneens het vraag- stuk van de werkgelegenheid ten nauwste raakt - geen overmatige redenen tot juichen hebben.

Wat deze minister in zijn ambtsperiode heeft ver- richt aan practische arbeid is ons bepaald niet duf·

delijk geworden. Daarom zeggen wij, dat bet nlèt zo moet zijn, dat nieuwe functies worden gecre&rd.

die in de practijk geen wezenlijke bijdrage blijken te zijn tot de oplossing van de problemen, waaraan

11,1

dienstig behoren te worden gemaakt.

VIUJJDID EN DEMOCRA:TIB

Middenstand in moeilijkheden

Over enige factoren· die buiten haar om gaan

meen ik deze vraag ontkennend te moeten beantwoorden.

Want door de woorden onaanvaard- baar en ontoelaatbaar heeft deze be- windsman wederom bewezen, dat hij zijn persoonlijk prestige boven de be- langen van de zelfstandige · stelt.

} n een vorige beschouwing mocht ik het licht werpen op enige moeilijk- beden, voor welke de midde1:1stand -in ons land zich gedurende de laatste jaren gesteld zag en ziet.

Wij noemden enige factoren, welke

Een eeuw In cijfers

onderwijs

Interessante publicatie het Centraal Bureau de Statistiek.

van voor Dezer dagen is een boek verschenen onder de titel "De ontwikkeling van het onderwijs in Nederland'' sa- mengesteld door het Centraal Bu- reau voor de Statistiek.

De verzamelde cijferreeksen, waar- van sommige tot 1850 teruggaan, en welke betrekking hebben op de aantallen leerlingeny afgestudeerden en door de Overheid aan het onder- wijs bestede bedragen, geven een beeld van de ontwikkeling en de groei van ons onderwijs.

Zo blijkt dat, terwijl onze bevolking in een eeuw verdrievoudigde, de om- vang van het hoger onderwijs tot het vijfentwintigvoudige steeg en 't middelbaar onderwijs zelfs tot het veertigvoudige.

Het nijverheidsonderwijs vertoon- de vooral in de laatste tijd een snel- le groei en was in 1950 met een kwart millioen leerlingen de om- vangrijkste tak van voortgezet on- derwijs .

Hoe sterk het voortgezet onder- wijs in de laatste 20 jaar is toege- nomen, blijkt uit het feit, dat in 1930 van 12-25-jarigen 15 % in enigerlei vorm na de lagere school onderwijs genoot, terwijl dit getal in 1950 tot 25 % was gestegen. ·

Ook nu nog omvat het lager on- derwijs met 1;,;. millioen leerlingen het grootste aantal dergenen die onderwijs ontvangen, doch 't voort-

~ezet onderwijs, dat zijn leerlingtal m de afgelopen 20 jaar met 66 % zag stijgen, krijgt in het totaal een steeds groter aandeel.

Opvallend zijn ook de financiële reeksen; terwijl in 1860 het onder- wijs de Overheid 3 millioen gulden kostte, was dit bedrag in 1948 375 millioen.

Uiteraard is de waardeverminde- ring van de gulden hier mede van invloed; schakelt men deze uit en

?rukt men de ~itgegeven gelden uit m __ een z.g. "Standaard-gulden", dan bliJkt dat de uitgaven toi; 1935 stij- gen.

~a dit jaa: treedt een daling in (Uitgedrukt m guldens per inwo- ner: 1860: 1, 1935 : 22, 1948 : 17).

Ook de verhouding tot het nationaal inkomen toont dezelfde trend: Zij is maximaal in 1935, n.l. 4,3

%,

daar- na daalt ze, tot in 194 7 een stabili- satie op 2, 7 % optreedt.

r VRIJHEID EN -DEMOCRATIE

ft,...._ ....

^{de Volk1panQ}

YOeJ' VJ>Ubeld 1111 Demoeratie

Voorzitter Redactie-comm.:

Drs. H. A. Korthals.

Waarn. Red. secr. G. Stempher.

Adres: Prinsengracht 1077, tel.

35343, Amsterdam.

Administratie: Postbus 43, Amersfoort, tel. 3147.

Abonnementsprijs

f

1.90 p. kwar- tool,

f

7.50 per jaar.

Voor het zenden van obonne- ments- en odvertentiegelden:

Postgiro no. 245103, ten name van de Penningmeest~r van de Stichting "Vrijheid en Democro- . tie" te Amersfoort.

\..

Losse nummers 15 cent.

Voor advertenties wende men :z:ich tot de administratie.

de middenstanders zelf in de hand hebben en waardoor de resultaten gunstig kunnen . worden beïnvloed.

Doch na aldus eerst de hand in eigen boezem gestoken te hebben, wil ik than:s ,epige. punten behandelen, waar- over men in Den Haag meer zeggen- schap heeft, dan de middenstander

zélf, ·

In de eerste plaats

wil

ik dan op- . trekken tegen de tegenwoordig meer- malen gelanceerde opvatting, dat deze · tijd voor de middenstand als groep ge- zien zeer gezond . is, aangezien juist door deze tijd een flinke sanering mo- gelijk wordt gemaakt. Voor deze op- vatting kan ik geen bewondering koes- teren,

Wij zi}n wars van beunhazerij, maar dit woord mag slechts te pas en niet, zoals al te dikwijls geschiedt, te onpas gebruikt worden. Immers, zeer vele

"gesaneerde" middenstandsbedrijven, d.w.z. middenstandsbedrijven welke niet langer tegen de zware tijden be- stand waren, zijn gesneuveld tenge- volge van de door de bijzondere om- standigheden in het leven &eroepen belastingmaatregelen. ·

Wij weten allen, dat de belasting~

druk welke 'zo loodzwaar op ons

ge:

hele volk rust, noodzakelijk is. Wij beseffen terdege, dat er legers moe- ten zijn om het dreigend gevaar uit het Oosten af te wenden. Wij beseffen ook, dat deze legers en hun uitrusting geld, handen vol geld kosten.

Wij achten het terecht, dat de finan- ciële lasten hieraan verbonden ponds- pondsgewijze over· ons allen verdeeld worden, maar wij mogen er niet mede accoord gaan, dat de lasten van de ene bevolkingsgroep ten dele op een andere worden afgewenteld.

Of om het 4uidelijker te zeegen, wij kunnen er bij monde van OI;I.Ze volks- ' vertegenwoordigers nooit genoeg te- gen protesteren, dat de middenstand als slachtoffer moèt fungeren bij een onzuiver politiek steekspel.

Wij mogen niet sanctionneren, dat de middenstander inkomen moet der- ven, tengevolge van het feit dat er bij het tot de laatste cent berekende, weinig overtuigende opstelsommetje van de gezinsbehoefte te weinig voor hem overblijft.

Ter illustratie moge ik verwijzen naar de va~tge::;telde regelen inzake de broodprijzen. Hoe zwaar hierdoor de bakkersstand getroffen werd kan iedere dag weer geconstateerd wor- den.

De middenstand moge beseffen, dat wat vandaag de bakkers treft, giste- ren de brandstoffer.l:!anclel · trof en morgen wederom een ar..èere branche zal raken.

Dit alles wijst op een ontstellend gebrek aan stabiliteit, een teveel aan onrust, welke deze tijd eigen is.

Of men aan de Kneuterdijk wel-al- tijd doordrongen is van de diep ingrij- pende beslissingen welke dagelijks worden genomen is een open vraag.

Doch als wij afgaan op de houding welke de bewindsman van Financiën gedurende de laatste weken van de parlementaire periode (en ook daar- voor) in de Kamer heeft aangenomen,

Juist in de verkiezingstijd nu door de P.v.d.A. in eendrachtige samenwer- king met de V.A.R,.A. ·een uiteraàrd kortstondige flirtation met de midden- stand plaats vindt, is. het goed dit dui- delijk voor ogen te houden, .

De middenstander zal de aflopende parlementaire periode heugen.

Hij heeft kunnen constateren, dat het fiscale beslagen geregend heeft en dat er van enige soepelheid van · be- lastingzijde veelal geen sprake was, waardoor de laatste kans tot bedrijfs- voortzetting onmogelijk werd gemaakt en de Dienst voor Sociale Zaken

er

vele malen wederom een klant bij kreeg.

Dat hem dit alles dwars zit begrij- pen wij volkomen. Ons geweten is

ge-

rust. Wij stonden en staan voor de belangen van de zelfstandigen in de bres. Wij zullen dit op grond van on- Zii beginselen ook in de toekomst doen.

Mr J. VAN DER DRIFT.

Den Haag had een goede verkiezingsavond

Gerechtvaardigde vreugde over de stemmenwinst

Stampvol was het op Woensdag- avond 25 Juni, toen de afdeling Den Haag, zoals nu reeds vele jaren op de avond van de verkiezingen, met leden en . geestverwanten samen- kwam in Pulchri Studio.

En

de stem- ming was uitste}{end, vooral toen de radio de uifslàgen geleideliJk àan ·'be- kend maakte en bleek, dat overal m het land de V.V.D. op goede resulta- ten 'kon bogen.

Dat moet stellig vool· vele oude ge- trouwen als de generaal Schuurman, die van zijn belangstelling kwam ge- tuigen, een grote voldoening zijn ge- weest, want opnieuw bleek de op- gaande lijn van de liberale gedachte zich door te zetten.

Vooral de uitslag van de kieskring Den Haag gaf reden tot voldoening, omdat juist hier het centrum.ligt van groeperingen als het Jong-Conserva- tief Verbond, Recht en Vrijheid en de Middenstandspartij.

Desondanks ging onze partij met meer dan 10.000 stemmen vooruit vergeleken bij de Kamerverkiezingen van 1948 en kwam zij voor het eerst boven de 40.000 stemmen in Den Haag uit.·

De voorzitter van de afdeling, mr C. Greve, spralk woorden van waar- dering, de voorzitter van de propa- gandacommissie, dr Th. Bakker, or-

ganiseerd~ een goed geslaagde loterij ten bate van de verkiezingskas en het hoofdbestuurslid, de heer D. W.

Dettmeijer, hield tenslotte, toen de uitslag van de verkiezingen voor een groot gedeelte bekend was, een korte analyse van de resultaten.

Allerhande

EERST KNIJPEN, DAN MEDICIJNEN

Nadat de regering eerst toeliet dat de fiscus de bedrijven en onder deze vooral de middelgrote en kleinere, zodanig kneep dat er geen cent overbleef om gebouwen en inventaris te vernieuwen, komt zij daarna met een regeling, die beoogt de ondernemers weer uit hun benarde positie te·verlossen.

Was het niet verstandiger geweest om het bedrijfsleven de mogelijkheid te laten, zelf .een redelijke reserve te kweken, die het dan op het geschikte tijdstip had kunnen besteden voor dezelfde doeleinden als waarvoor nu de eredieten moeten die- nen?

Waarom eerst zieken gemaakt, om daarna met medicijnen te komen, die de patient bovendien zelf te betalen hee~?

(Horeca)

r;

;JlJLl 1952 - PAG.

&

Geschonden

Briefgeheim

Doorbroken doorbraak Amice-coHega, ..

Inderdàcid, het is ^{met die}

doorbraak een vreemde af- faire. Iedereen was er eigen- lijk al over uitgepraat en 't woord was al zo'n beetje op- geborgen, of wil je: geliqui- deerd, en nu plotseling geeft die stembusuitslag aanleiding om de doorbraak toch . nog weer eens onder de loupe te nemen.

Maar, amice, ik geloof er toch nog niet in en heb oot

nooit gedcan. Wanneer er iets te doorbreken was, dan was dat na de bevrijding, toen wij meenden met nieu- we gevoelens en inzichten beladen te zijn, toen wij met verruimde blik de bevrijde wereld binnen keken en ons afvroegen, nadat zovéél ons in de benauwde jaren had verbonden, wat nu verbon- den kon blijven.

Maar ieder heeft toen zijn saamhorigheidsjasje uitge- trokken, ieder, die had ge- leerd dat het leven goeddeels een spelletje is van geven en nemen, vooral in de politiek, maakte er weer gauw een spelletje van alleen maar nemen van.

Ieder trok zich weer terug op zijn eigen voetstukje, zijn eigen standpuntje, zijn eigen huisje en wie poogden nog .. naar elkaar toe te buigen?

De doorbrekers! Ongetwij- feld. Maar zij zijn ook

al

gauw stijfjes in

de

rug ge- worden en zeven jaar na

de

bevrijding was alles weer bij het oude, het zeer oude.

En wat jij nu meent alsnog een · doorbraak te kunnen noemen, dat is werkelijk niet veel anders dan

de

resul- tante van allerlei effecten en affecten. Wanneer

de

katho- lieken hun onderlinge spel- letje niet al te virtuoos had- den willen spelen de laatste tijd en veel te academisch om nog binnen het simplisti- sche vertrouwen van hun vleugelaanhang te kunnen blijven manoeum·eren, dan was er niets aan de hand ge- weest. Trouwens, wat er aan de hand is geweest dat wU- zen gewoonlijk volgende ver- kiezingen eerst duidelijk uit.

Maar er is één doorbraak, die ons allemaal altijd parten speelt en dat zijn de kleine partijtjes, de groepjes van de heren, die nooit iets ge- leerd hebben en altijd maar weer' nieuwe partijtjes be- ginnen ten koste van

de

groepen, aan wie zij

toch nog

het meest verwant zijn.

Brave maar endoordenkende lieden,

die

impulsief het land een dienst zuUen gaan be- wijzen en wier eerste dienst een ondienst is, regelrecht aan hun land, dat zij willen beschermen tegen

de

lieden, wier macht zij vergroten

door

het tegenwicht voor die macht te verbrokkelen.

Zo

te verbrokkelen, dat hun tegen- stander er alleen maar van profiteert.

Als je dit kwaad bedoelt, amice, dan ben ik het met je eens dat het weer is door- gebroken. Laten we ons maar niet begeven in

de

eventuele symboliek van het feit, dat er welgeteld precies dertien · partijen aan

deze

verkiezingen deelnamen, bij- na een half dozijn te veel.

Met voortschreidende groet, je

Antipeuter.

VIUJJJEJD EN DEMOCRATIB

I JULI 1952 PAG. I

Leerz(lme cijfers uit de verkiezin~sstrijd

De gemeente Den Haag bezorgde de V. V.D.

procentueel de grootste winst

In de meeste kieskringen is voor onze

gezonde

partij sprake een gestadige en

van _groeJ ^•

Kring Den Helder op tweed~ plaats Nu

de kruitdamp rondom de

l'erkiezingsstrijd is opgetrok- ken, is het nuttig en leerzaam de uit- slagen inzonderheid de resultaten door de V.V.D. behaald- eens nader onder de loupe

te

nemen, teneinde hieruit voor de toekomst de nodige lering

te

kunnen f.rekken.

Immers, met het beëindigen van deze verkiezingsstrijd is de politieke taak van onze Partij niet ten einde.

Integendeel gordt zij zich aan, haar iiiet onbelangrijke winst te consolide- ren en - wat belangrijker is - ver- der uit te breiden.

Laten wij allereerst met vreugde cpnstateren, dat onze Tweede Kamer- fractie versterkt uit de strijd is ge- komen. Het is van belang er op te wijzen, dat dit is mogen gelukken, ondanks de zeer felle aanvallen, die onze tegenvanders tijdens de afgelo- pen verkiezingscampagne tegen ons hebben menen te moeten richten.

De prachtige resultaten door onze Partij behaald, hebben inmiddels wel duidelijk bewezen, dat er gegronde redenen waren bij onze tegenstanders om een uitgesprQiken angst voor onze groei aan de dag te leggen.

Het is evenwel niet mogelijk geble- ken de liberale .Idee, die vooral na de bevrijding van ons land, gestadig maar zeker veld wint, een halt toe te roepen.

Integendeel!

Het is hierbij van een niet te on- derschatten betekenis, dat onze groei wordt gekenmerkt door een evolu- tionnair, dus gestadig karakter. Een groei dus, die niet met onregelmatige schokken gepaard gaat, maar die zich langs zeer normale wegen vol- trekt.

Een dergelijke rus-tige ontwikke- ling is uiteraard van een veel groter betekenis, dan die van het kind met het waterhoofd.

Zij is gezonder en stabieler en biedt vooral voor de toekomst onge·

twijfeld gunstige perspectieven.

Deze groei is niet ontstaan door een klakkeloos overlopen der kiezers doch gebaseerd op de kracht der re- delijke overtuiging.

Wij mogen dan ook in dit verband gelijk onze hoofdredacteur dat reed~

de vorige week in ons blad deed, een woord van dankbaarheid uitspreken jegens allen, die kosten noch moeite hebben gespaard om tot dit mooie re- sultaat te geraken. Wij kunnen ons voorstellen, dat dit resultaat onze tal- loze bekende en minder bekende wer- kers een grote voldoening moet heb- ben geschonken.

Alle opofferingen in deze verkie- zingsstrijd gebracht, zijn niet tever- geefs geweest. Zij hebben er toe ge- leid, dat wij met trots kunnen zeggen tot de winnende partijen te behoren.

Erepalm voor

D~:m

·Haag

B

ekijlken wij de cijfe~s in de ~er- schillende kieskringen wat na- der, dan zien we, dat Den Haag ons procentueel, vergeleken met de Ka- merverkiezingen van 1948, de groot- ste winst heeft gebracht.

Daarentegen moet worden opge- merkt, dat de gang van zaken in de kieskring Assen niet zo gunstig is ge- weest, hoeweL daarbij in aanmerking moet worden genomen dat deze kies•

kring de vorige maal reeds op een zeer hoog peil was gekomen. '

Onderstaand staatje spreekt in dit verband voor zich zelf. Het vermeldt onze winstpercentages vergeleken met de Kamerverkiezingen van vier jaar geleden. ·

. Kieskring: Winst voor de V.V.D.

in procenten:

's Gravenhage ... ,.. .. .. 2,5 Den· Helder . . . .. . • . . . 2,1 Rotterdam . ... . . .. . . . .. 1,6 Amsterdam . . . •. . . . .. 1,5 Utrecht .. . . .. .. . . 1,3 Leeuwarden •. . . . .. . . 1,3 Leiden ... 1,2 Haarlem . . . ... . . .. . . 1,1 Groningen .. .. .. . .... ... 0,7 Dordrecht ... 0,7 Den Bosch .. . . 0,5 Arnhem ... 0,4 Tilburg . . . ... . . 0,3 Zwolle .'... 0,3 Nijmegen . . . .. 0,2 Maastricht . . . 0,1 Zeeland . .. . . ... .... ...• 0,-·

Assen ... -0,9 Hieruit blijkt wel duidelijk, dat wij in alle !kieskringen, met uitzondering van Zeeland en Assen krachtig zijn vooruit gegaan.

Het behoeft wel geen uitvoerig be·

toog, hoe belangrijk dit cijfermate·

riaal is voor alle afdelingsbesturen in ons land.

Daar waar men - ook in verge- lijking tot de resultaten behaald in 1950 bij de verkiezingen voor de Pro·

vinciale Staten - aan de winnende hand is, geldt het parool: actief door.

zetten om de behaalde winst in eon·

creto vast te leggen door het winnen 'Van nieuwe leden.

Daar waar verlies of stilstm1d werd geconstateerd, dient. ernstig te wor- den nagegaan welke factoren

tct

dit negatieve resultaat hebben geleid.

Laten wij vooral voorzichtig zijn, niet in een hoera-stemming te ver·

vallen en verder alles maar bij het oude te laten.

Zeer zeker hebben wij reden tot juichen, maar juist daarom moeten wij makkelij!ker het enthousiasm11 kunnen opbrengen op de weg der overwinning met vernieuwde, ja, met verdubbelde energie verder te gaan.

Het zaad is wijd en zijd gestrooid, thans zullen wU ons moeten voorbe·

reiden de oogst binnen te halen. Zij mag niet op het land aan allerlei schadelijke factoren worden prijs·

gegeven, doch dient te worden opge·

slagen binnen de muren van de vei·

lige voorraadschuur van onze Partij.

Hier ligt ook in het bijzonder een vruchtbaar arbeidsterrein voor onze diverse Centrales en Onder-centrales.

De komende gemeente- raadsverkiezingen

Niet minder belangrijk is echter de taak van onze afdelingsbesturen, vooral met het oog op de gemeente- raadsverkiezingen, die het volgend jaar zullen worden gehouden.

Nu mag het waar zijn, dat bij de gemeenteraadsverlkiezingen vooral plaatselijke factoren in het geding zUn en voor een groot deel de uit- slag bij de verkiezingen mede bepa- len, dit neemt evenwel niet weg, dat

ei:

een algemene tendenz in ons land waarneembaar is, waaruit blijkt, dat ons liberale beginsel in een toene- mende mate een blijvende plaats gaat innemen in de hoofden en harten van honderdduizenden landgenoten.

Het gaat er bij de komende ge- meenteraadsverkiezingen · · om; deze tendenzIn het oog te houden en·haar als richtsnoer te gebruiken.·

Nogmaals, onze groei verloont een gelijkmatig en solide beeld. Dit valt vooral te constateren

als·

men naast de cijfers van de Kamerverkiezingen in 1948 en 1952,, de resultaten plaatst van de vertkiezingen voo:r de Provin- cil\le Staten in 1950 .behaald.

Zo haalde de V.V.D. b.v. in de kies- kring Den Bosch in 1948 1,5% der stemmen; in 1950 1.7% en in 1952 2.-%.

Vóór de overige kieskringen vindt men de diverse cijfers in onderstaand staatje nader uitgewerkt:

Kieskring:

Tilburg Leiden Middelburg Utrecht Leeuwarden Groningen Maastricht

·Door de V. V.D. behàal- de stemmen in procenten

1948 1950 1952

1,7 2.- 2.-

8,3 8,5 9,5

8.- 8,5 8.-

7,6 7,3 8,9 7,3 8,7 8,6 12,- 12.8 12,7

0,8 , 0,9

Deze cijfers bevestigen over het al- gemeen onze gestadige groei, alhoe- wel sommige kleine afwijkende fluc- tuaties zeer leerzaam kunnen zijn.

De kieskring Assen geeft ons ech- ter de volgende ontwikkeling te zien:

Behaalde de V. V.D. in 1948 15,7%

der stemmen en in 1950 18,8 %, in 1952 daalde het percentage tot 14,8 % Voor onze Drentenaren alle reden om tot een ernstige analyse van dit ver- schijnsel over te gaan, opdat wij bij de eerstvolgende verkiezingen de lijn weer in stijgende richting omgebogen zullen zien.

Groei in de grote steden

Verheugend is ook de gestadige groei in de grote gemeenten in ons land.

In de hoofdstad behaalde de V.V.D.

in 1948 bij de Kàmervertkezingen .9.2 % der stemmen, in 1949 bij de ge- meenteraadsverkiezingen 10,3

%;

in 1950 bij de verkiezingen der Provin- ciale Staten 10.6% en bij de Kamer-

En

verkiezingen 1952: 10.7%.

Voor Rotterdam waren deze cijfers in 1948: 10,4%, in 1949: 10,3%; in 1950: 9,5% en in 1952:12.- %.

In Utrecht waren deze cijfers resp.:

7,3

%,

7,2

%,

7,9 % en 8,3 %. · In Den Haag waren de fluctuaties wat minder gunstig. In 1948 werd door de V.V.D. behaald: 10,4

%;

in 1949: 13,6%; in 1950 13,2 % en in . 1952: 12,9

%.

Al met al leerzame cijfers, die een gezond optimisme rechtvaardigen en die ons de overtuiging geven, dat de politieke -conjunctuur zeker gunstig voor ons kan worden genoemd.

Willen wij echter op deze weg voortgaan, dat zal er hard en ener- giek moeten worden gewerkt en aan- gepalkt.

Wellicht geeft deze vacantietijd 'n gunstige gelegenheid om over dit cijfermateriaal te mediteren.

Mogen al onze werkers de nodige krachten opdoen, om a.s. winter met nieuwe moed hun krachten aan de Partij te geven.

Mogen zij zich daarbij gesteund we- ten door een gunstige ontwikkeling der omstandigheden, die echter dan slechts gunstig zal blijven, indien

met

inspanning van alle krachten wordt getracht de liberale gedachte in ons volk verder uit te dragen en de V.V.D.

naar binnen en naar buiten

uit

te versterken.

Mogen wij in een volgende beschüu- wing opnieuw een wandeling gaan maken in het doolhof van schijnbare dorre cijfers, die ons toch zo veel kunnen leren.

G. STEMPHER.

nu:

leden en méér geld!

,. ,.

meer

Dank zij het onvermoeibare gesjouw van een klein aantal onzer voorman- nen en voorvrouwen hebben wij, le- den van de V.V.D., na afloop van de- ze verkiezingscampagne het behage- lijke gevoel, dat WIJ het er goed afge- bracht hebben en dat WIJ het netjes gedaan hebben. Net zo als na een voetbalwedstrijd Nederland-België:

1-0! Wij hebben de hand gereikt aan de heren Oud en de zijnen en in hun glimlach dat snippertje erkentelijk- heid voor ons gemakkelijke suppor- terschap opgevangen, dat net nog wat meer het warme gevoel gaf, dat niet zij, maar wij eigenlijk de winnaars wa- ren.

Ik kom nu op Uw gevoel van alver- mogen een verder beroep doen, want ik verwacht, dat U mij nu direct zult begrijpen, terwijl dat in September wel eens heel wat moeilijker zou kun- nen zijn.

Ons ledental van de partij staat in geen verhouding tot onze 471.0\lö stemmen. Er moeten onder deze honderd duizenden heel wat men- sen rondlopen die, wanneer zij in vertrouwen aan de V.V.D. hun stem geven, ook nog de stap kun- nen zetten om steviger achter, neen IN deze partij te gaan staan. lJ denkt toch zeker niet, dat Mr Rut- gers in Den Haag deze mensen nu wel op kan gaan zoeken? Neen, dat moeten wij doen. En dai "wij" be- tekent: U ook! Het is net als bij de tandarts, even vervelend, maar het valt mee. Sjouwt U nu eens even,

zoals onze kamercandidaten in de vorige weken hebben gewerkt. Zij hebben het werkelijk verdiend, dat

• de partij hun een feestgave in le- den bezorgt!

En dan heb ik nóg een vraag. zo•n vervelende zeurvraag over geld, maar voor de partij vitaal. In de eerste helft van dit jaar heeft de partijleiding moeten bedelen en nog eens bedelen om geld voor de verkiezingen. Het kwam voor elkaar, maar hoe! Onze V.V.D. heeft beslist een breder finan- cieel draagvlak nodig, een potje, waar- uit de nodige regelmatige uitgaven gedekt kunnen worden, welke gedaan moeten worden om het werk aan de top gemakkelijker te laten verlopen.

Dat eeuwige gekruimei op financieel gebied moeten wij van de schouders van onze leiding afnemen. Vele klein~

tjes maken één grote. De V.V.D. moet steunen op regelmatige vrijwillige bij- dragen van onze leden, bijdragen wel- ke· het element van een .,extra·• in- houden.

Wilt U Uw respect voor onze leiding vergulden? Stort dan op het gironum- mer onzer partij (No. 67880 Den Haag) Uw bijdrage thans - en als ik vragen mag op 25 Juni van 1953, 1954 en 1955 eveneens - onder het motto:

"Ga zo voort!"

Wanneer de V.V.D. NU volhoudt, komen wij in 1956 nog heel anders uit de bus!

Rotterdam, 26 Juni 1952.

W. H. FOCKEMA ANUREAE

Representatieve jongeman, actief en serieus werker, gehuwd, zoekt een

VERTEGENWOORDIGING

in merkartikelen. Prima getuigschritte~ en referenties. Rijbewijs BE.

Br. ond. Nr. 207, kantoor van dit blad.