prof. mr. P.J. Oud

en

Donderdag 4 oktober 1962 - No. 699

Sociale verzeiwring rukt steeds verder op

(Zie pag. 4)

Cf'

prof. mr. P.J. ^Oud

commentariëert

Vrijdag 28 september wijdde prof. Oud voor de radio de volgende beschouwing aan de Troon- rede:

Voor de vierde maal sedert het aan het be- wind komen van het Kabinet-De Quay heeft de Koningin de Troonrede uitgesproken, waarmede ieder jaar de gewone zitting der Sta- ten-Generaal wordt geopend. Dit betekent, dat nu het laatste jaar van de lopende parlementai- re periode is ingegaan. Zo'n laatste jaar is al- tijd korter van duur dan de vorige jaren. Uiter- lijk in de maand mei van het volgend jaar zul- len verkiezingen voor een nieuwe Tweede Ka- mer moeten worden gehouden. Vast gebruik is, dat op of onmiddellijk na de dag van de stem- ming het zittend kabinet zijn portefeuilles ter beschikking stelt. van de Koningin, opdat kan worden overwogen, welk kabinet zijn plaats zal hebben in te nemen. Partij stellen in de verkie- zingsstrijd doet het kabinet zich niet.

Zo is het niet altijd geweest. In de tijd, waar- in de Kamer nog werd gekozen volgens een dis- trictenstelsel, waarbij de meerderheid in elk der honderd districten, waarin het land toen was verdeeld, één lid aanwees, ging het wel an- ders. Toen stelden zich bij de verkiezingen de partijen in twee kampen op. Rechter- en linker- zijde stonden tegenover elkaar. De uitslag van de stemming besliste of een rechts of een links kabinet zou optreden. Dit leidde ertoe, dat het zittend kabinet zich min of meer partij stelde in de strijd. Dikwijls deed het in zijn laatste jaar nog belangrijke voorstellen, in het vertrouwen die, als de kiezers het bij de stembus gunstig ge- zind zouden blijken, in de volgende periode te kunnen verwezenlijken. De tegenstanders van 't kabinet vonden daarin vaak aanleiding te sma- len, dat dergelijke voorstellen niet anders wa- ren dan "paradepaarden", die men met het oog op de naderende stembusstrijd voor de kiezers liet opdraven.

• • *

In de Troonrede, die de vorige week werd uitgesproken, komen geen "paradepaar- den" voor. Zij is veel meer een rede, die het thans ten einde spoedende vierjarig tijdperk af- sluit, dan een, die een programma inhoudt voor volgende jaren. Dit wil intussen niet zeggen, dat het kabinet niet naar de toekomst zou zien.

Integendeel: geheel zijn beleid heeft het gevoerd met het oog op die toekomst gericht. Het heeft grondslagen gelegd, waarop straks zal kunnen Worden voortgebouwd. Dit geldt zowel voor de buitenlandse als voor de binnenlandse pólitiek.

de R

Bij het buitenlands beleid wil de Regering krachtig zien vastgehouden aan de grondslagen waarop de Europese economische samenwerking berust. Toetreding van Engeland tot de Europe- se Gemeenschappen ziet zij daarbij als een uit- nemend belang. Daarnaast zal er naar zijn te streven, dat, ter voorkoming van hegemonie der grote continentale machten, dit land ook bij een toekomstige politieke unie zal worden betrok- ken.

Hoewel het al bijna vier jaar geleden is, dat het kabinet is opgetreden, zullen velen Uwer zich nog wel herinneren, dat het er toen aan- stonds blijk van heeft gegeven op het terrein van

d~ binnenlandse politiek de zaken op een andere wijze te willen gaan aanpakken dan in het ver- leden was geschied. Het wilde er naar streven de maatschappelijke organisaties een groter stuk eigen verantwoordelijkheid te doen dragen. Dit zou in de allereerste plaats tot uitdrukking moe- ten komen in de loonpolitiek. De uniforme loon- ronden, door de overheid gedecreteerd, zouden hebben plaats te maken voor een stelsel, waar- bij een ruime taak zou zijn toebedeeld aan het overleg tussen werkgevers en werknemers in de onderscheidene bedrijfstakken. De taak van de overheid zou daarbij bovenal moeten zijn er voor te waken, dat de zaken niet uit de hand zouden lopen. Bij de ongekende economische groei, die zich in de afgelopen jaren heeft vol- trokken, was die taak niet eenvoudig. De grote spanningen op de arbeidsmarkt brachten het ge- vaar met zich van een ontwikkeling, die het prijs- peil in beweging zou brengen. Dat de regering erin is geslaagd dit peil redelijk stabiel te hou- den, acht ik een van haar grote verdiensten. Dit doel kon alleen worden bereikt doordat zij bij voortduring bedacht is geweest op de handha- ving van het evenwicht tussen middelen en be- stedingen. Wij zijn daardoor voor overbesteding met al de gevolgen daarvan gespaard gebleven.

* * •

O^P het stuk van de fiscale politiek heeft het kabinet zich bij zijn optreden tot doel ge- steld tot een vermindering van de uitzonderlijk zware belastingdruk te geraken. Ongetwijfeld is er op dit gebied het een en ander gebeurd, dat waardering verdient. Ik mag U herinneren aan de vermindering van het belastingtarief voor de ongehuwden, die aanstonds op 1 januari 1960 is ingegaan. Met ingang van het jaar 1962 werd de vermogensbelasting met een zesde van haar bedrag verminderd en werd een voorziening ge- troffen ten gunste van de gehuwde werkende

R E

vrouw. Voorts worden sedert 1 juli van dit jaar de inkomsten- en loonbelastingen naar een lager tarief geheven. Niettemin erkent de Minister van Financiën in de bij de begroting voor het vol- gend jaar overgelegde miljoenennota, dat de doelstelling van het kabinet op het stuk der be- lastingverlaging niet in voldoende mate kon worden bereikt. Hier is het in het bijzonder de hoogconjunctuur, die de regering heeft dwars ge- zeten. De noodzakelijkheid overbesteding te ver- mijden had er zelfs toe verplicht de ingang van de verlaging van de inkomsten- en loonbelasting een jaar later te stellen dan anders mogelijk zou zijn geweest. Terecht stelt de Ministe1· in de no- ta, dat een op vermindering van de belasting- druk gericht beleid, wil het voldoende vruchten dragen, over een langere periode moet worden voortgezet. Ook mag de Minister worden toege- geven, dat het door het kabinet ontwikkelde streven naar relatieve verlaging der Rijksuitga- ven de voorwaarde schept om naar mate de con- junctuur zulks zal veroorloven tot verdere be- lastingverlagingen te komen. Dit doet mij de hoop uitspreken, dat ook op dit punt he straks optredende kabinet de voetsporen van zijn voor- ganger zal willen blijven drukken.

* • *

D. e tijd, mij voor deze toespraak toegemeten, dwingt mij mij tot enkele hoofdpunten te bepalen. Natuurlijk zijn er ook wel zaken, die wij, liberalen, liever op een enigszins andere wijze hadden zien aangepakt. Wij hebben daar- van in het verleden nu en dan doen blijken en zullen dat in de maanden die voor ons liggen ook nog wel doen. In het algemeen gesproken hebben wij echter allerminst reden om ontevre- den te zijn over het door het kabinet gevoerde beleid. Wij blijven het dan ook gedurende zijn laatste regeringsjaar met vertrouwen tegemoet treden.

ATTENTIE! ATTENTIE!

Luistert op vrijdag, 12 oktober a.s., over de zender Hihersum I ( 402 m), nn 19.30- 19.40 uur, naar

,.DE STEM VAN DE V.V.D."

Spreker:

Prof. dr. H. J. WITTEVEEN, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 4 OKTOBER 1002 - :PA GIN A 2

Politieke propaganda ^z,s een wetenschappelijke strijdmethode (III)

Gedaantewisseling

aanpassing ziJn belangrijke kenmerken

communistische propaganda

Herhaling en totaliteit zijn de kenmerken van de communistische propa- ganda, schreven wij in een vorig artikel. De communisten onderscheiden bij het hanteren van de propaganda strategie en taktiek.

Onder strategie verstaan zij het bepalen, van de richting, die de arbeiders- klasse uiteindelijk naar de overwinning zal voeren.

De taktiek daarentegen stelt zich min- der omvangijke doeleinden; de taktiek bepaalt de gedragslijn voor een korte pe- riode. De wetten van het dialectisch ma- terialisme bepalen de strategie en de tak- tiek voor de ideologische strijd.

Lenin zei: ,Alle omstandigheden en feiten moeten praktisch benaderd wor- den; elke faktor van het dagelijks leven kan gebruikt worden voor propaganda- doeleinden".

Taktiek

De belangrijkste aspecten van de com- munistische taktiek is ten eerste haar ge- daantewisseling naar de diverse lokale situaties. Ten tweede haar geduldig vol- gen van de belangrijke ontwikkelingen in de tijd. En ten derde haar optimistisch en hoopvol idealisme.

Dit laatste is een belangrijk voordeel voor de communistische taktiek. De com- munisten stellen, dat het historisch pro- ces geen vlakke cirkelbeweging is, maar een opwaartse beweging.

Deze progressieve beweging is "geen on- onderbroken triomf. maar de globale vooruitgang voert onvermijdelijk naar de verwezenlijking van het communisme.

Dit vaste geloof maakt het communisme tot een religie met een mystieke verwach- ting.

De op..,.vaartse beweging betekent niet, dat alle instellingen en machtsverhoudin- gen overal op dezelfde wijze evolueren.

In de vele landen kan dat verschillend gebeuren. Het communisme zal van al die verscheidenheid zo goed mogelijk ge- bruik maken.

De communisten begrijpen voorts heel god, dat woorden alleen de massa niet in beweging kunnen brengen. De pro- paganda mag niet louter verbaal zijn.

Ze moet op d'aden steunen en moet tot da- den aansporen.

Suggestieve beïnvloeding is hierbij hoofdzaak. Om deze zo goed mogelijk tot uiting te laten komen gebruikt men ver- schillende technieken.

Woordverdraaiing

In de eerste plaats die van de meer- zinnige begripsbepaling. Wanneer in het westen een bepaalde term "ZOrdt gebruikt en men bezigt die ook in Rusland, dan wordt daar veelal een andere inhoud aan gegeven. Het woord democratie wordt in Rusland als volgt omschreven: "macht van het volk, politiek stelsel in het kader waarvan de macht aan het volk behoort". Burgerlijke democratie is iets anders: het is een vorm van bourgeois- dictatuur, die schuil gaat achter zgn.

vertegenwoordigende lichamen.

Andere voorbeelden: gangster: bandiet, . banditisme is sterk verbreid in de VS.

Kapitalisme: verdedigers van burger- lijke geleerden, rechtse socialisten, trots- kiïsten en andere agenten van de bour- geoisie.

vazal: in de ruime zin van het woord een ondergeschikte: gedurende de tweede we- reldoorlog waren Hongarije, Roemenië en Finland vazallen van Hitler-Duitsland;

de Beneluxlanden b.v. zijn economische en politieke vazallen van de V.S.

veto: een Iatijns woord dat verbieden be- tekent. Het veto heeft grote betekenis voor het werk van de veiligheidsraad van

de VN, waar de belangrijkste beslissin- gen slechts dan genomen worden als geen van de permanente leden tegenstemt.

De eis van unanimiteit der grote mach- ten is een belangrijke garantie voór de succesvolle strijd voor_ vrede en veilig- heid. "Daarom vallen de Anglo-Ameri- kaanse imperialisten dit in h<;t charter van de VN vastgelegde beginsel aan en pogen met elk middel het recht van veto af te schaffen."

De communistische propaganda ver- vangt de objectieve definities door emo- tionele omschrijvingen en parafrasen. De democratische propaganda maakt zich in de ogen van de communisten belachelijk door haar zorg om het standpunt van de tegenstander zo objectief en volledig mo- gelijk weer te geven.

De communist maakt bijvoorbeeld ge- bruik van suggestieve dubbelvragen. Bij- voorbeeld: bent u voor een rechtvaardig vredesverdrag en voor de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Europa?

De waarheid doet er niet toe: alles is waar wat de communistische heilstaat bevordert. De veelvormigheid van de werkelijkheid wordt gesimplificeerd en teruggebracht tot een systeem van rela- ties, zoals ....:.ooruitstreve:c d en reactionair.

Orkestratie

Essentieel voor <>lle propaganda is de herhaling; het moet er in gehamerd wor- den. Op de Russische partijscholen, waar de mens wordt opgevoed in de commu- nistische leer, wordt alles zo vaak her- haald, dat de herhaling de grondslag is

UIT

DE

Ledenvergadering afdeling Ridderkerk

Op maandag 24 september belegde de afdeling Ridderkerk een ledenvergade- ring. Deze bijeenkomst was hoofdzake- lijk gewijd aan het samenstellen van de candidatenlijst voor de 2e-Kamerverkie- zing. Hierover volgde een zeer geanimeer- de bespreking, waarbij mr. E. H. Toxo- peus als lijstaanvoerder werd gekozen.

Besloten werd wederom een ledenwerf- actie op touw te zetten.

Aflossing van de wacht in De Bilt/Bilthoven

Vrijdag 28 september 1.1. nam ir. P.

Maas Geesteranus na 16 jaar afscheid als voorzitter van de afdeling De Bilt/Bilt- hoven van onze partij. De heer Maas Geesteranus is n.l. verkozen als v.rethou- der van openbare werken in de gemeente De Bilt en hij achtte deze functie niet verenigbaar met het voorzitterschap van een partij-afdeling. In de laatste door hem voorgezeten ledenvergadering werd tot zijn opvolger benoemd dr. H. ten Kate, adjunct-directeur van het K.N.M.I.

De heer Maas Geesteranus was in 1946 een politiek onbeschreven blad. Daarom juist werd hij gevraagd het voorzitter- schap van de afdeling van de (toen nog) Partij van de Vrijheid op zich te nemen.

Men heeft er geen spijt van gehad, inte- gendeel, de heer Maas heeft zijn afdeling tot grote bloei gebracht. En hij heeft ge- zag verworven <:lls leider van de liberale raadsfractie.

Hem werd als dank voor het hanteren van de voorzittershamer een ·portefeuille

voor de indoctrinatie. Hetzelfde systeem wordt toegepast bij politieke gevangenen, door middel van hersenspoeling. Het steunt op de theorie van Pavlov.

Eenvormige herhaling vermoeit ten zeerste; daarom moet elk propaganda- instrument genuanceerd gebruikt worden. De gemeenschappelijke melodie moet aangepast worden aan de diverse omstandigheden. In de communistische landen is het de taak van de communi- catiemedia hieraan mee te werken. Er wordt niet geaarzeld tendentieuze ver- klaringen :1an een concrete gebeurtenis te geven.

De wit-zwart techniek en de agressie- ve vergelijking zorgen ervoor, dat het communisme altijd gelijk heeft. Een veel gebruikt propagandaprocedé is dat men een vc ]king opstelt tussen de goede aspectc van het communistische regiem en de !ten van het kapitalisme. De publicaties voor een niet-communistisch publiek behandelen bij voorkeur de ,.misdaden•• van het kapitalisme en ver- melden terloops de weldaden van het communisme.

Als er voor de sovjet-unie delicate pro- blemen zijn, zoals bijvoorbeeld de kwes- ties Stalin en Beria, dan zal men direct verwijzen naar analoge gevallen in het westen. Ook maakt de communist graag gebruik van kleurwoorden en woordsug- gestie. Taal is geen communicatiemiddel om ideeën uit te drukken, maar een in- strument om de zaak van het communis- me te bevorderen of een wapen om de vijanden van het communisme te bestrij- den.

Aan een objectieve mededeling zal de communist graag een emotionele kleur toevoegen, die de steun in de gewenste richting beïnvloedt.

DRS. F. A. HOOGENDIJK

PARTIJ

~l

aangeboden (om het wethouderssalaris in op te bergen, zoals er bij werd gezegd).

Mevrouw Maas, ontelbare malen gast- vrouwe bij bestuursvergaderingen, werd eveneens een geschenk geoffreerd.

De heer Maas Geesteranus volgt als wethouder onze geestverwant de heer H.

F. Brune op die zich in verband met zijn le0ftijd na d~rtien jaar niet meer beschik- baar stelde.

De heer Brune, oud-burgemeester in het voormalige Ned. Indië, is in de laatste vergadering van de oude raad, officieel uitgeluid. Hij werd benoemd tot ridderr in de orde van Oranje-Nas,sau. De burge- meester schetste hem toen ctls een kundig en nauwgezet bewindsman, die voor de woningbouw in zijn gemeente veel tot stand bracht. In de ledenvergadering van de afdeling wees de heer Maas Geestera- nus echter no,g op een ander facet van de heer Brune: het staan voor de liberale idee, waardoor hij met name de goede va·houding tussen woningwetbouw en particuliere bouw heeft bevorderrd. De druk bezochte vergadering bracht de heer Brune daarvoor met een warm applaus dank.

Najaarsvergadering Kamercentrale Groningen

Op vrijdagavond 12 oktober a.s. houdt de Kamercentrale Groningen haar na- jaarsvergadering in ï Huis De Beurs te Groningen. Aanvang 7.30 uur.

In deze vergadering zal o.a. de kandi- daatstelling voor de Tweede Kamer aan de orde komen.

Behalve de afdelingsafgevaardigden, zijn ook de gewone leden van harte wel- kom.

Rörink

&

Van den Broek N.V.

ENSCHEDE

•

HET ADRES VOOR AL ·uw

Kranen en

Staalconstructies

RB ERG

de tik

in jonge jenever

Frank Rijsdijk'·1 lndustrieele On- dernemingen n. v.

Hendrik-Ido-Ambacht Tel. H.-I.-Ambacht 2045

Rotterdam 117615

SCHEEPSSLOPERIJ

HANDEL in:

e Oud IJzer,

e Nieuw IJzer,

e Bruikbaar IJzer, enz..

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Betere

tussen volk en krijgsmacht vraagt

de aandacht

Reacties op onze beschouwing d.d. 13 sept. j. l.

In ons blad van 13 september j.l. wijdden wij in een artikeltje, ge- naamd "Betere verstandhouding volk en krijgsmacht" aandacht aan het oprichten van de Stichting Volk en Verdediging, waarvan Prins Bern- hard inmiddels het regcr.t[chap heeft aanvaard.

Drs. F. de Vries uit Hilversum zond ons naar aanleiding hiervan de volgende beschouwing:

Uw applaus voor de onlangs op- gerichte stichting Volk en Verdedi- ging (V. en D., 13-9-'62) laat enke- le bijtonen horen, die de kritische lezer tot scherper luisteren dwingen :nam· de strekking van uw argumen-

ten. Ik formuleer enkele vragen:

:1. Op welke gronden identificeert u het vooroorlogse pacifisme van de S .. DA.P. met het naoorlogse van de P.S.P. Rechtvaardigen de wezenlij- ke veranderingen in militair en po- litiek opzicht niet de veronderstel- li;1g, dat er tussen beider pacifisme een aantoonbaar verschil bestaat?

ad. 3. vVij moeten weer naa).· ad.

1. verwijzen en doelen daarbij o.m.

opnieuw op een rede van een ge- meenteraadslid van de P.S.P. die in de gemeenteraad va~ Haarlemmer- meer in felle bewoordingen de atoombom in zijn betoog betrok.

Een dergelijk onderwerp is daar o.i.

buiten de orde.

ad. 4. Tegen een dergelijk onder- zoek hebben ,,.· ^~;een bezwaar. Wel trekt de heer .L. _ 1 ries hiermee het vraagstuk, dat wij aansneden in een academische sfeer, waarvan wij in onze beschouwing niet uitgingen.

Wij wezen slechts op de verschijn- selen, àie wij op politieke bijeenkom-

sten en op straat zelf meemaakten.

ad. 5. Wij blijven unfaire en be- ledigende kritiek op onze krijgs- n1acht, waarvan wij meerdere ma- len getuige waren, diskwalificeren.

Wij kregen op onze beschouwing ook nog een reactie van de heer C. M.

Nihof te Den Haag, die o.m. schrijft.

dat "het sprookje van de eeuwige vrede "afgedwongen" door bewape- ning aan weldenkende mensen niet verkoopbaar is, noch door de Nato- partijen, noch door een zg. bovenpar- tijdige stichting als bv. Volk en Ver- dediging".

De heer Nihof ontpopt zich in zijn sèhrijven als een anti-militarist.

Wie is dat eigenlijk niet? Het gaat er slechts om of wij voor het ge- weld, dat onze vrijheid bedreigt het hoofd zo maar in de schoot moeten leggen of dat wij deze vrijheid moe- ten verdedigen. Wij zijn voorstan- der van het laatste en menen, dat de Stichting Volk en Verdediging hierbij nuttig werk kan doen.

2. Hoe verantwoordt u uw uit- s.

-spraak, dat het pacifistische streven erop_ gericht is, "de waarde en de betekenis van onze krijgsmacht in discrediet te brengen"? Is bet niet objectiever, te stellen dat de pacifis- ten thans in het nucleaire tijdperk de morele houdbaarheid van het toepassen van geweld als politiek middel in twijfel trekken?

Open Ondernemerschap

3. Met welke argumenten staaft u uw uitspraak, dat pacifsten in hun politieke activiteiten "de zaken vaak cp een hinderlijke en onberedeneer- dE wijze in het emotionele en psy- chologische vlak" trekken?

4. Heeft het niet veel meer zin, een onderzoek in te stellen naar het ver- schijnsel van het bewust kiezen voor eenzijdige ontwapening - gesteld dat alle pacifisten daarvoor unaniem opteren, quod non - zoals de stich- ting Volk en Verdediging ook voor- staat (N.R.C., 31-8-'62), dan zonder voorafgaand onderzoek het politie- ke pacifisme van het predikaat on- dermijnend te voorzien, temeer daar er van de zijde van de V.V.D. nim:_

mer een onderzoek is ingesteld naar de problematiek rond bewapening en ontwapening, aldus een brief van uw partijbureau van 16-8-'62?

5. Is het niet raadzamer de resulta- ten van het onderzoek der Stichting af te wachten, dan de kritiek op de krijgsmacht bij voorbaat te diskwali- ficeren?"

Tot zover drs. De Vries.

Wij zouden hem hierop het vol- gende willen antwoorden:

ad. 1. Het vooroorlogse pacifisme van de S.D.A.P. uitte zich niet al- leen door het dragen van het z.g.

"gebroken geweertje", maar werd verder ondersteund door de kreet

"Geen man en geen cent". Daarbij gebeurde het bij herhaling, dat mi- litairen in het voorbijgaan onheus werden bejegend en dat hun het vervullen van de dienstplicht werd verweten. Wij hebben dergelijke re- acties helaas ook van P.S.P.-ers meegemaakt. Is er een aantoonbaar verschil? Wij geloven het niet. De mentaliteit is dezelfde gebleven.

ad. 2. zie ad. L

Negende publicatie van ·de Prof. mr. B. M. Teldersstichting

De prof. mr. B. M. Teldersstich- ting, het wetenschappelijk instituut op liberale grondslag, heeft als nó.

9 in haar serie Geschriften een rap- port gepubliceerd onder de titel:

Open Ondernemersschap, met als ondertitel: De groei van de onder- neming en het vennootschapsrecht.

Het rapport is voor de Telders- stichting samengesteld door een com- missie, waarin de volgende heren zitting hadden; Prof. dr. H. J. Wit- teveen, voorzitter, ir. F. K. T. Beu- kerna toe Water; mr. E. Bloember- gen; prof. mr. N. E. H. van Esveld;

prof. mr. W. L. Haardt; prof. mr.

J. Offerhaus; prof. mr. A. van Oven prof. A. M. van Rietschoten; mr. ·W.

C. Treurniet; mr. W. G. Wieringa;

mr. J. de Wilde; mr. C. R. C. Wij- ckerheld Bisdom; mr. H. Hülsman, secretaris en Th. H. Joekes, rappor- teur.

Dit boek behandelt allereerst de onderneming in haar groei, haar be- trekkingen met de werknemers en met de overheid en voorts haar tal- rijke en toenemende contacten met ondernemingen in andere Europese en overzeese landen.

Daarna komt het vennootschaps- recht in zijn belangrijkste aspecten aan de orde: de positie en taak van commissarissen, de verhouding tus- sen bestuur en aandeelhouders, de rol van "oliegarchische clausules"

en certificaten, de ook maatschap- pelijk zo belangrijke functie van de winst, de voorlichting aan aan-

deelhouders en het recht van en- quête.

Op een aantal punten beveelt het rapport wetswijzigingen aan, met name op het gebied van de jaar- verslaggeving van de fiscale behan- deling van de wisnt en de certifixe- ring van aandelen.

Op andere punten bepleit het om- vangrijke geschrift van ruim 400 pagina's, de krachtige doortrekking van moderne ontwikkelingen in de ondernemings- of vennootschaps- praktijk, zoals ten aanzien van de samenstelling van de raad van com- missarissen.

De grondslag van het werk vormt het standpunt, dat, in het belang van de verdere maatschappelijke vooruit- gang, de ondernemer zelfstandig dient te blijven, zo veel mogelijk vrij om zijn beleid naar eigen inzicht te voeren en te ontplooien, niet gebon- den aan te veel regels en voorschrif- ten.

Daar behoort, aldus het geschrift echter een ruime mate van openheid tegenover te staan: openheid van de ondernemer tegenover zijn werkne- mers, openheid in allerei opzichten van de vennootschap tegenover haar aandeelhouders en anderen.

Het boek werd uitgegeven door Martinus Nijhoff te Den Haag. Het is in de boekhandel verkrijg];:>aar tegen de prijs van f 7 ,50.

Wij hopen te zijnei· tijd uitvoeri- ger op deze inderdaad zeer belang- rijke en bovenal interessante publi- catie terug te komen. S.

•

; .Oude .genever * Bessenro·o'd _. * Citroe-n jeneve.r'· _{. .} ·BJ.· .

' . .

4 OKTOBER 1962 _PAGINA~

UW HAAR ZIT ON'BERISPELIJI(

van vroeg tot laat in weer en wind

m/ant

• TT '

naarcreme

Forse tube f 1 ,75.

Uitsluitend bij de kapper verkrijgbaar!

ACTIVITEITEN

Vereniging van Staten- en Raadsleden

Het bestuur van de Vereniging vau Staten- en Raadsleden kwam woensdagavond, 26 september j.l. te Amersfoort in vergadering hUeen.

Besproken werd o.m. het pro~

gramma voor het komende winter•

seizoen.

De bijeenkomst van raadsleden uit gemeenten met meer dan 5o.o'lm

inwoners we1·d ditmaal vastgesteld op donderdag 11 oktober a.s., aan- gezien door de verkiezingsdrukte al- le zaterdagen in de komende maan- den reeds door vergaderingen in Partijverband bezet zijn.

Evenals andere jaren zal weder- om een gt·oot aantal regionale bij- eenkonlsten worden gehouden.

TE LAAT%

Onder de titel "Te laat?" wijdde het Algemeen Handelsblad de vori- ge week een hoofdartikel aan de door staatssecretaris drs. F. J. W.

Gijzeis ingediende nota over het toerisme.

In dit artikel verzucht het Han- delsblad o.m.: "Toch moeten we ons afvragen of de regering met haar activiteit niet te laat komt".

Wij hebben het bewuste hoofdar- tikel toen snel verder doorgelezen in de spannende verwachting, dat het blad een opsomming zou geven van haar vele reeds eerder gedane waar- schuwingen aan de regering terza- ke van dit vraagstuk.

Doch niets daarvan. Evenmin kun- nen wij ons herinneren, dat het blad reeds eerder op dit terrein waar- schuwende woorden aan de rege- ring zou hebben gericht. Daarom vragen wij op onze beurt aan het Handelsblad: Is uw constatering niet wat laat?

s.

(Advertentie)

Ontplooiing van de

persoonlijkheid

stelt de liberaal terecht voorop als poli.

tiek richtsnoer in een periode van toe- nemende massificatieverschijnselen. Maar de liberaal onderkent ook het gevaar van de persoonlijke vereenzaming dat daar- van het gevolg kan zijn.

Ontplooiïng als persoonlijkheid en ge- meenschapsvorming vinden plaats binnen het HUMANISTISCH VERBOND, bij weL ke organisatie reeds vele buitenkerkelijke liberalen zich aansloten.

Daarnaast ontplooit dit verbond tal van andere activiteiten in het belang van bui- tenkerkelijk Nederland.

Wenst u die niet te steunen?

Inlichtingen HUMANISTISCH VERBOND Oudegracht 152, Utrecht.

VRIJHEID ÊN DEiiOCRATlE 4 OKTOBER 1962- PAGINA 4

Ambitieuze plannen van minister Veldkamp

Sociale er ek ring rukt steeds verder op

(Van onze sociale medewerker)

De sociale verzekeringswetgeving is begonnen en heeft enige tientallen jaren slechts betekenis gehad voor de werknemers met een beperkt inko- men. De gedachten, die daaraan ten grondslag liggen zijn bekend. Doordat

de lasten samen gedragen worden, drukken zij niet op een ondraaglijke wijze op de schouders van individuele werknemers.

De betekenis in economische zin is, dat daardoor perioden van grote ar- moede en nood als gevolg van calamiteiten, ziekte, ongeval, invaliditeit en werkloosheid, voorkomen kunnen worden.

Doordat de sociale verzekering tot de werknemers bleef beperkt, hadden de zelfstandigen er tot dusverre weinig mee te maken, tenzij als werkgevers, omdat de gehele premie of een gedeelte daar- van ten behoeve van de werknemers door hen betaald moest worden.

Hoewel het verschil vooral bij zelfstan- digen met een klein aantal werknemers niet zo groot is, moet echter wel bedacht worden, dat de kosten van de sociale verzekering arbeidskosten zijn, ze beho- ren tot de onkosten van de zaak en wa- ren er geen sociale verzekeringswetten geweest, dan zouden een deel van deze kosten toch zijn betaald, bv. in hogere lonen of voor verzekeringen ten einde een dekking te zoeken tegen aanspraken op schadeloosstelling van werknemers in . geval van ziekte, ongeval of invaliditeit in of door het werk.

Maar de zelfstandige als zodanig bleef lang buiten de sociale verzekeringswet- geving.

Hoewel hij daarvan dus· ook n\et de vaak onbetwistbare voordelen genoot, menen we te mogen zeggen, dat het ontbreken van een sociale vèrzekerings" ' wetgeving voor zelfstandigen geen belet-

sel tot ontplooiing van deze grote groep van Nederlanders is geweest. We hebben dan ook niet de indruk, dat het verlan- gen naar sociale verzekering bij zelf- standigen, anders dan wellicht om poli- tieke en godsdienstige redenen zo sterk bij de zelfstandigen leeft.

Grote verandering

Hoe het zij, sinds de tweede wereldoor- log is in de toestand een vrij· grote ver- andering ingetreden ..

We denken natuurlijk aan de Algeme- ne Ouderdomswet van 31 mei 1956 vol- gens welke de gehele werkende bevol- king aan het betalen van een premie onderworpen is en recht heeft op een uitkering op 65 jarige leeftijd. In deze wet tekent zich het stelsel van de volks-

verzekering zoals de politieke meerder- heid die wil duidelijk af.

De hoogte van de premie is afhanke- lijk van de hoogte van het inkomen, maar de uitkering is uniform. Voorts is het gebruikelijk, dat de werknemers bij de instelling van de premie of bij verho- ging daarvan een looncompensatie ont- vangen, dw.z. de last van de premie wordt op de onderneming afgewenteld door de werknemers.

Naast de AOW moet als kleinere ver- zekering genoemd worden de AWW, klein omdat de premie daarvan, aan die van de AOW is gekoppeld, laag is.

Kinderbijslag

zelfstandigen en van enige politieke par- tijen onder welke de VVD, heeft dat be- let.

Kinderbijslag van het eerste kind is echter voor de KVP om godsdienstige re- denen een belangrijk punt gebleven en men moet dus ernstig rekening houden met de verwezenlijking er van bij een an- dere politieke constellatie. De komende kinderbijslag van het derde kind af vergt naar schatting een premie van 2,2 pct.

van de zelfstandigen. Voor de werkne- mers verandert er weinig, ze betalen trouwens geen premie daar deze collec- tief door de werkgevers wordt betaald (5,5 pct). De AOW A WW premie wordt met ingang van 1 januari 1963 als gevolg van plaats gehad hebbende verhogingen gestèld op zeven procent over een inko- men rond f 9000 per jaar.

Zelfstandigen, tenzij op de grens van het armlastige, gaan dus met ingang van 1 januari e.k.· in totaal ruim 9 pro- cent van hun ink=en tot ongeveer f 9000 betalen voor de AOW en de A WW en de algemene kinderbijslagverzekering. Hier- voor is dus, zoals gezegd, geen compen- satie, terwijl evenmin de premie met an- deren gedeeld kan worden.

De boom wordt dikker

Blijft het nu hierbij? Als stellig kan worden aangenomen, dat dit niet het ge- val is. Want de genoemde verzekeringen geven "waardevaste" uitkeringen, d.w.z.

als de lonen hoger worden en het levens- onderhoud duurder, dan moeten ook de uitkeringen omhoog en dat kan alleen door verhoging van de premie. In ieder geval blijft het dus niet bij de ruim 9 procent.

Maar er zal heel wat meer uit het vat worden gehaald. Dit jaar is er reeds een verhoging van de AOW, onafhankelijk van huurcompensaties en "waardevast- heid", met 15 pct. geweest. Het is geen geheim, dat de minister van Sociale za- ken en Volksgezondheid nog naar enkele 'verhogingen ad. 15 pct streeft, zodat er een totale verhoging van de AOW met ongeveer 50 pct. wordt bereikt.

Mogelijk is het ministeriële leven van dr. Veldkamp niet lang meer, maar de ge- dachte van nog enige flinke verhogingen

van de AOW in een niet al te ver ver- schiet is gemeen goed van de Partij van de Arbeid en de KVP.

Het ligt voor de hand, dat het er ook wel van zal komen. Neemt men verder aan, dat in de naaste toekomst de premie nog zal stijgen in verband met hum·ver- hogingen en "waardevastheid", dan is het niet te boud te veronderstellen dat een premie van 14 à 15 pct. binnen en- kele jaren voor AOW en AWW bereikt zal worden. Met 2,2 pct van de algeme-

ne kinderbijslag, die ook wel enigszins zal stijgen is dat al 17 à 18 pct. van het inkomen over de eerste f lO.OOQ. Immers ook de loongrens stijgt voortdurend met sprongetjes van een f 500 tegelijk.

Blijft het dan hier bij? Dat is nog lang niet zeker. Want minister- Veldkamp heeft nog veel meer plannen op stapel staan. De premie van de vrijwilligen zie- kenfondsverzekering, die tot nu toe bij ieder ziekenfonds uniform was, moet in het vervolg worden afgestemd op het in- komen- de fictie is hoe hoger het inko- men hoe groter de draagkracht - wat dus voor zelfstandigen met een wat ho- ger inkomen dan het minimum kostenstij- gend zal werken. Maar dit slechts ter zij- de. Want de minister heeft niet onduide- lijk laten blijken, dat hij van de ver- plichte ziekenfondsverzekering een volks- verzekering wil maken.

De verplichte verzekering beperkt zich thans tot de werknemers met een salaris of loon tot f 8000 en straks tot f 8650. De premie bedraagt 4,8 procent, waarvan de -helft door de werkgevers wordt betaald. Zou de ziekenfondsver- zekering een volksverzekering worden - de minister heeft al zeer bepaalde en vèrstrekkende maatregelen om het zover te brengen in zijn portefeuille ~ dan be- tekent dit, dat de zelfstandigen· premie- plichtig zullen worden.

Dit gebeurt nog niet direct. We mogen dus rekening houden met een premie van 5 à 6 procent van de eerste f 10.000 in- komen. Tegenover dit laatste staat natuur- lijk wel een vermindering van de pre- mie voor een particuliere ziektekosten- verzekering. Het nadelige is echter, dat zelfstandigen als verplicht-verzekerden de volle premie moeten betalen en er ook geen compensatie voor zullen krij- gen. Zij krijgen verder natuurlijk pre- cies dezelfde rechten en plichten als de verzekerde werknemers. Het is de vraag of zelfstandigen met vaak heel anders gerichte behoeften daar nu wel mee ge- baat zijn, zodat de mogelijkheid, dat ze er met de 5 procent premie voor een ver-

plichte verzekering nog lang niet zijn, niet denkbeeldig is.

Voorts wordt gedacht aan een rege- ling voor zware geneeskundige risico's en áan een regeling om een inkomen te verzekeren aan blijvend gehandicapten.

Wel zullen de kosten daarvan niet hoog zijn, maar toch minstens_ wel 1 procent.

Arbeidsongeschiktheid

We roneten tot slot noemen de verwe- zenlijking van een arbeidsongeschikt- heidswet, welke invaliditeitswet en onge- vallenwetten voor werknemers moet ver- vangen, maar als volksverzekering ook de zelfstandigen gaat omvatten. De pre- mie daarvan wordt geschat op 4,25 pro- cent, die voor werknemers verhaalbaar zal zijn op de werkgevers, maar door zelfstandigen ten volle zal moeten wor- den opgebracht.

Tellen we alles op, dan komt men voor zelfstandigen op een totale premielast van 25 à 30 procent van de eerste f 10.000 van het inkomen .. Hij betaalt nu reeds grosso modo 10 procent, rekening moet

Een nieuwe uitbreiding op het gebied van de volksverzekering zal spoedig een feit zijn, het wettelijke kader daarvoor ligt al vast. Het is de algemene kinder- 'bijslagverzekering, welke op 1 januari '63 in werking zal treden. Deze wet regelt ele kinderbijslag van het derde kind af.

N. V. RIJNSTAAL

Zoals men weet hebben de loontrek- kenden kinderbijslag van het eerste kind, een maatregel die indertijd als tijdelijk werd bedoeld, maar er wel nooit meer zal uitgaan. Het is een schoolvoorbeeld van het gevaar van tijdelijke maatrege- len.

Het heeft in de bedoeling gelegen ook de kinderbijslag voor zelfstandigen van het eerste kind te laten gelden, maar felle tegenstand . van organisaties van

v /h J. W. Oonk & Co.

Telefoon 24941 I 4 5 - Arnhem Postbus 42

FABRIKANTE VAN

NAADLOZE EN

GELASTE

STALEN BUIZEN

Zelfstandigen

aan de beurt voor flinke aderlating

worden gehouden met een stijging tot het driedubbele, zonder dat daar andere inkomsten in de vorm van compensaties tegenover staan, want aan de mogelijk- heid van belastingverlaging voor zelfstan- digen of verhoging van de prijzen met het oog op de invoering van sociale maat- regelen gelooft niemand.

*

Is het nuttig rendement van de ge- schetste maatregelen groot? We kunnen het nauwelijks aannemen. Mede omdat het Rijk daarvoor wel zal willen bijsprin- gen, hebben de kleine zelfstandigen er enig financieel voordeel van. Maar het stuit ons tegen de borst om de grote en heterogene groep van zelfstandigen te ver-·

eenzelvigen met de kleine zelfstandigen, van wie er gezien het geringe succes, dat de noodregeling kinderbijslag kleine zelfstandigen altijd heeft gehad, veel min- der zijn dan de statistieken aangeven.

Het wil ons voorkomen, dat het over- schakelen op de volksverzekeringen eigenlijk een middel is om de lasten van de verzekeringen, die thans nog drukken op de werknemers met een inkomen tot ongeveer f 9000 ten dele over te hevelen naar de zelfstandigen. Dit geluid valt namelijk herhaaldelijk bij de werkne- mersvakbeweging te beluisteren! Het is bv. bij de A.O.W. al heel duideliijk aan de dag getreden.

Hoe het ook zij, we hebben willen dui- delijk maken, dat hier voor zelfstandigen een groot vraagstuk ligt, waarvan de op- lossing hun duur te staan kan komen.

In memoriam

P. M. DORLEYN

Zaterdagavond 29 september jl. maak- te een tragisch ongeval een einue aan het leven van wijlen ue heer P. M. Dorleyn, lid van het bestuur van de afdeling Nieu- wer-Amstel van de V.V.D. De heer Dorleyn was geboren 20-3-1916 te Koude- kerke en achtereenvolgens werkzaam als kapitein bij ue Mariniers in Indië en als procuratiehouder bij de Standard Oil Cy, terwijl hij na zijn repatriëring werd be- noemd tot chef Documentatie bij de K.L.M. welke functie hij tot aan zijn dood vervulde. De heer Dorleyn heeft di- rect na zijn terugkeer in Nederland veel voor de V.V.D. gedaan.

In Amtelveen was hij de promotor van het mededelingenblad van de V.V.D.

"De liberale Koerier", waarvan hij de redacteur was. Dit blad werd praktisch alleen door hem samengesteld. Ingewij- den weten, welke grote . vèrdienste hij voor de V.V.D. heeft gehad.

Om zijn partij nog beter van advies te kunnen dienen, volgde hij kadercur- sussen, terwijl hij juist wilde aanvan- gen met de studie in de Sociale en Po- litieke wetenschappen. Helaas heeft de dood een einde aan dit werkzame leven gemaakt. In de kringen van de V.V.D., afdeling Nieuwer-Amstel, heerst grote verslagenheid. De plaats van Dorleyn zal moeilijk, heel moeilijk te vervangen zijn. Onze innige deelneming gaat uit naar zijn vrouw, die, hoewel ook gewond, toch het leven heeft mogen behouden bij het auto-ongeluk, en ook naar zijn beide kinderen. Het werk van Dorleyn is niet tevergeefs geweest.

Wij zullen dit voortzetten in de geest zoals hij dit heeft gewild. Nooit zullen wij vergeten, wat hij als lid voor de V.V.D. heeft gedaan en wat hij als vriend voor ons is geweest.

De crematie heeft plaatsgevonden op donderdag 4 oktober te Velzen. · Hij ruste in Vrede.

W. A. STEIDNBERGEN Lid van de V.V.D. Afdeling

Nieuwer-Amstel