Prof •. Oud

Zaterdag 30 jan. 1960 - No. 571

en DEMOCIATIE

Ontkoppeling van garantie· en kostprijzen

<Zie pag 8)

Van oppositiepartij tot regeringspartij

Z

Onze fractievoorzitter in de Tweede Kamer, prof. mr. P.J. Oud, gaf het Kabinet de ernstige algemene raad zo verstandig te zijn, bij zijn parlementaire optreden slechts in uiterste ge- val met aftreden te dreigen. Anders zou de si- tuatie ontstaan dat de Regering voortdurend een dwang gaat uitoefenen op de Kamer, zoals in het verleden ook reeds geschiedde onder het Kabinet-Drees.

Prof. Oud doelde hier vooral op punten van het Regeringsbeleid, die buiten het eigenlijke sociaal-economische terrein liggen, dat immers het hoofddoel vormt van de samenwerking in dit Kabinet.

Ieder weet, dat in de groeperingen, die geest- verwanten in het Kabinet hebben, over de kwestie van de voetbaltoto een verschil in visie bestaat. Laat het Kabinet, zo adviseerde de heer Oud wel zeer terecht, dit als een "vrije kwestie" beschouwen en de Kamer (meerder- heid) laten beslissen.

Het is toch zeker niet ondemocratisch, als de Regering in dat geval zich bij de mening van de meerderheid neerlegt?

* *

P

· Ruim een halve eeuw geleden - in het jaar 1907 - had de heer Oud daar zijn eerste politie- ke redevoering gehouden en eveneens in· "De Doele". De leeftijd, waarop men voor de Kamer verkiesbaar i~, had de "jonge Oud" toen nog niet bereikt.

De regionale propagandist van de V.V.D. in Noorclholland, de heer F. Maijs, maakte op ons verzoek een uitvoerig verslag van prof. Ouds rede, dat wij hier gaarne grotendeels laten vol- gen.

. De rede was getiteld: "Van oppositie- tot re- geringspartij'' en het lag voor de hand dat de

ATTENTIE! ATTENTIE!

Luister op vrijdag, 5 februari a.s., over de zender Hilversum 11 (298 ml. van 19.30-19.40 uur, naar

.. DE STEM VAN DE V.V.D."

Spreker: Mr. D. Schuitemaker, Lid van de Tweede Kamer

der Staten-Generaal.

Onderwerp: ,.Nieuw woningbeleid".

Prof •. Oud

heer Oud dus allereerst aandacht wijdde aan de vraag, welke veranderingen dat meebrengt.

Wel en niet verandering

P

We 1 vraagt men zich uiteraard regelmatig af of deze beginselen iets duidelijker te maken zijn.

Het gaat echter ook om de toepassing· van

Prof. mr. P. J. OUD oude herinneringen aan Purmerend

~---~

deze beginselen. De liberale beginselen mogen onveranderlijk zijn en in feite, vergeleken met ca. 100 jaar geleden in de tijd van de staatsman Thorbecke, onveranderd zijn, de maatschappij is echter wel veranderd of de maatschappelijke . verhoudingen zijn sindsdien gewijzigd.

Als voorbeeld noem ik - aldus verder de heer Oud- de geweldige technische ontwikke- ling. Alles maakt, dat het er nu anders uitziet.

Een partij, die mee wil groeien moet ervoor zorgdragen, dat haar praktische doeleinden voortdurend aangepast worden aan de maat- schappelijke ontwikkeling. Een werkprogram- ma moet vastgesteld worden en dan zo vast- gesteld worden alsof de partij de absolute meer- derheid heeft. Dit progra:mma wordt voor lange termijn vastgesteld.

Indien men nu voor verkiezingen staat, wor- den die punten eruit gelicht, die in de aller- naaste toekomst naar het oordeel van het hoofdbestuur actueel en belangrijk zijn om na- gestreefd te worden. Dan volgt de uitgifte van een verkiezingsmanifest dat aangeeft, welke punten men wil trachten te· realiseren. Deze

zijn geboorteplaats

punten vormen ook de leidraad, om het even of wij nu regerings- of oppositiepartij zijn.

Men moet altijd zijn best doen om zoveel mo- gelijk tot stand te brengen. De regering, die aan het bewind is, wordt gesteund, indien de voorstellen in de lijn liggen. Het is dus helemaal niet zo, dat men als oppositie nooit steunt, in··

tegendeel bij juiste voorstellen wordt zeker steun gegeven. In het andere geval volgt dus zeker bestrijding. Dit was de l~jn van de achter ons liggende jaren.

Regeringspartij

Indien men nu regeringspartij wordt, ligt het in wezen niet anders. Het is dan echter een voordeel, dat er in de regering mensen opgeno- men zijn van eigen b~ginseJ, gedragen door eigen geest.

Niettemin blijft het bij een regering, waarin eigen mensen opgenomen zijn, toch zo, dat al- leen die voorstellen gesteund worden, die men juist acht; anders volgt kritiek. Bij voorbaat wordt dus zeker geen afstanel gedaan van het recht van kritiek.

Bij een tweepartijen-stelsel als b.v. in Enge- land ligt dit anders. In Nederland blijven er wensen. Onder een politieke constellatie als wij in f'Jederland hebben is het niet mogelijk alles door te voeren. In Engeland is het zo, dat de minderheid erop mikt, dat bij een volgende ver- kiezing de zaak omdraait. De oppositie neemt dan over. Dat dit in Engeland in drie opeenvol- gende verkiezingen niet gebeurd is, neemt niet weg, dat de oppositie leeft in de hoop en ook de kans had van oppositie tot regeringspartij te worden.

In Nederland' heeft een oppositiepartij geen vooruitzicht om deze meerderheid te krijgen.

Sedert de oprichting der V.V.D. heb ik het vertrouwen gehad, dat de liberaal in Nederland het één en ander te vertellen had. Niemand heeft zich echter ooit de illusie gemaakt, de volstrekte meerderheid te krijgen.

De V.V.D. is buitengewoon tevreden over de verkiezingswinst bij de Kamerverkiezingen, want een vooruitgang van 13 op 19 zetels of bijna 50 5;., winst stemt zeker tot tevredenheid en onder ons verkiezingsstelsel is dit zelfs een geweldige vooruitgang.

Bij ons is het noodzakelijk, voor de vorming van een regeringsmeerderheid, dat verschillen- de partijen samengaan. De laatste jaren hebben wij er steeds op gehamerd, de regering nu eens op een andere manier samen te stellen.

In 1946 hadden wij een kabinet met ministers nit P. v.d. A. en K.V.P., de z.g. smalle basis. De- ze beide partijen beschikten over meer dan de helft der zetels in de Kamer. Dit duurde twee jaar en daarna kwam de brede basis met KVP, PvdA en een of twee andere partijen. Dit duur- de van 1948 tot 1958, waarvan 1948-1952 een een brede basis met C.H. en V.V.D. en de A.R.

in oppositie en van 1952 tot 1958 kwam de A.R.

in de regering en de V.V.D. in oppositie. De kern van deze zaak was echter de samenwerking P.v.d.A. en K.V.P.

(Zie vervolg pag. 4)

VRIJHEID EN DEl\WCRATIE 30 JANUARI 1960- PAG. 2

Vertrouwen ^{ID •} JOlnister Toxopeu§

Bij de behandeling van de begroting van Binnenlandse Zaken, vorige week in de Eerste Kamer, verklaarde tle chr. hist. woordvoerder, de heer J.

Reijers: onze fractie treedt de geachte bewindsman met vertrouwen tegemoet, ook al zal bij de vele en ingewikkelde vraagstukken van binnenlands bestuur een èritisch woord op zijn tijd niet onL breken.

Prof. dr. I. A. Diepenhorst (AR) zei:

waarderend zijn vroegere werk als Ka- merlid en bekoord door de vaardige wijze waarop hij in de ·Tweede Kamer manoeu- vreerde, kan men zijn optreden in goed vertrouwen tegemoet zien.

De woordvoerder van de KVP, de heer H. M. van Lieshout, verkondigde: het stemt mij tot voldoening te kunnen en te mogen zeggen dat de indruk van de nieuwe minister bij de fractie, waartoe ik het voorrecht heb te mogen behoren, een goede is geweest. Wij treden deze minister met vertrouwen tegemoet. Wan- neer ik dit zo zeg, dan betekent dit heus wat meer dan een beleefdheidsfrase.

Uiteraard verheugde het ook onze geestverwant, mr. dr. R. baron de Vos van Steenwijk, nu eens met een bevrien- de minister van gedachten te kunnen wisselen.

De grote meerderheid van de Eerste Kamer (KVP, VVD, AR, CH) heeft mi- nister Toxopeus dus vertrouwen willen schenken. Alleen de woordvoerder van de oppositionele PvdA, de heer D. de Loor, sprak uiteraard geen vertrouwen uit, evennlin als de con1munist, de heer L.

Seegers.

Speciaal ontevreden was de heer De Loor over de trage gang van za- ken met de loonsverhoging voor het over- heidspersè::meel (een dankbaar onderwerp voor de oppositie).

Zoals bekend is tussen de regering en het bedrijfsleven bij het vaststellen van de spelregels voor de vrijere loonvorming overeengekomen dat loonsverhogingen per bedrijfstak of onderneming tot stand zullen komen, waarbij het percentage van de loonsverhoging afhankelijk is van de toeneming van de produktiviteit in de bedrijfstak of onderneming.

De lonen van de ambtenaren kunnen daardóor niet gekoppeld blijven aan die in de metaalindustrie. Bij het bepalen van de loonsverhoging voor de ambtena- ren zal de algemene lijn van de loonsver- hogingen worden gevolgd, maar het alge- meen gemiddelde kan pas definitief wor- den geconstateerd· nadat alle c.a.o.'s zijn her:<ien.

Opdat de ambtenaren niet de laatsten zullen zijn, die een loonsverhoging krij- gen, heeft minister Toxopeus het over- heidspersoneel per 1 januari voorlopig een loonsverhoging verleend van drie procent, met de bedoeling waarschijnlijk in maart een definitieve beslissing te ne- men met terugwerkende kracht van 1 januari 1960 af.

Voor deze vondst had de heel' De Loor echter niet de minste waardering. De mate van zekerheid, zei hij, die er ge- durende een vijftien jaar was ten aan- zien van de loonbepaling der ambtenaren, Is omgeslagen in onzekerheid.

* * *

Als de PvdA verontrust is over de trage gang van zaken, merkte de heer Schipper (AR) op, en bovendien reeds constateert dat de aanwezigheid van de minister ... in het georganiseerd overleg niet tot een snellere besluitvor- ming heeft bijgedragen, dan geloof ik dat de PvdA een weinig meer geduld moet hebben met deze minister, die een andere koers vaart dan zijn ambtsvoor- gangers.

Was er nu reeds aanleiding voor een gebrek aan vertrouwen, gelet op het voorstel van de minister om een voor- schot te verlenen op hetgeen straks als salarisverbetering tevoorschijn komen zal? De maatregel van het minimum- voorschot had bij de heer Schipper de indruk versterkt dat het de minister gTote ernst is de positie der laagst be- wldigden te verbeteren.

De heer Van Lieshout (KVP) legde zich bij de bespreking van de personeels- zaken een sterke beperking op omdat .,naar mijn gevoelen met deze aangele- genheden de laatste tijd veel te veel politiek wordt bedreven. Het is mijn stel- lige overtuiging dat daarmee het belang van geen der eerstbelanghebbenden wordt gediend".

Hij zou het wel bijzonder op prijs stel- len indien bij de onderhandelingen op heel bijzondere wijze aandacht wordt besteed aan de positie van de laagstbe- zoldigden bij het overheidspersoneel.

* * *

Deze opmerkingen vulde de heer De Vos van Steenwijk aan met de vraag hoe het met de hogere ambtenaren moet gaan, die niets te maken hebben

Begroting van Binnenlandse Zaken in Eerste Kamer • De loons- verhoging voor de ambtenaren· PvdA vol kritiek over trage gang van zaken • J. Schipper (AR): beetje meer geduld - H. M. van Lieshout ( KVP) : met deze zaak wordt de laatste tiid veel te veel politiek bedreven· Mr. dr. R. baron de Vos van Steenwijk (VVD):

uitbreiding gemeentelijk belastinggebied mag totale belasting- druk niet verzwaren.

De Vereniging van Delftse Ingenieurs heeft onder haar leden een enquête ge- houden en een lijstje opgemaakt van de mediaan-salarisen, waarbij dus de hoog- ste en laagste salarissen buiten beschou- wing worden gelaten, bij het bedrijfsle- ven en bij de overheid.

Hieruit blijkt dat de salarissen van ingenieurs in de hogere rangen van het bedrijfsleven ongeveer f 24.000 bedragen en bij de overheid f 16.000. Het is een punt om ernstig aandacht aan te wijden omdat anders het gevaar dreigt dat er onder de hogere ambtenaren een sterk verloop komt, een verloop dat er al is, maar dat sterker wordt naarmate de sa- larissen van het overheidspersoneel meer afwijken van die in het particuliere be- drijfsleven.

* * *

MINISTER TOXOPEUS

Zoals gewoonlijk is er ook weer veel gesproken over de te betreuren in- perking van de gemeentelijke zelfstan- digheid. Verruiming van het gemeente- lijk belastinggebied zou die gemeentelijke autonomie ten goede komen. Maar dan mogen die gemeentelijke belastingen, ... . staat er goed op ... .

met c.a.o.'s en dus evenmin met de trend van de salarisverhogingen. Het hogere personeel in het bedrijfsleven valt ook niet onder de c.a.o.'s en hoe zal dan de salarisverhoging voor die hogere ambte-

naren worden geregeld?

l

l

~~

Deze Burger

heeft twee goede ArnsteTdamse uTen gewijd aan de oude Domela Nieu- wenhuis. Wie belangstelling heeft voor politieke zaken en voo1· mense- lijke aspecten in de politiek, moet niet verzuimen de tentoonstelling aan deze man gewijd, in het kleine Museum Fodor te gaan zien. Zij bestaat vaaTnamelijk uit bTieven en ande1·e manuscTipten, uit veTgrijs- de of ve1·geelde foto's en andeTe documenten, die herinneTen aan een

~ijd, die veel verder van ons af schijnt te Liggen, dan in feite het geval

~s.

De belang1·ijkste les die de bezoeke1· e1·van meeneemt, wanneeT hij weeT op de winteTse gracht staat en wanneer hij het wereLdstadverkeeT van onze dagen door de Vijzelstraat vaaTbij ziet en hoort razen, is dat alles zo intens bet1·ekkelijk is en zó snel veTandert dat men zich de' lust voelt bekntipen om maar, met de handjes in d~ schoot, anderen het

wer~ te laten doen en 1·ustig te wachten op wat komen zal. De Grote Zak]esplakke1· van een paar generaties terug, de sch1·ik onze1· grootva- deTs, de felle bedTeiger van gevestigde waa1·den is, door de tijd een zachtmoedige, idealistische pmfeet-met-de-baard-en-al geworde1{

De dames en he1·en van 1960 zouden hem gaanle op hun lcokteel- paTtijen endinertjes ontvangen. Voor ons zou hij een gevenereeTde men- senminnaar kunnen zijn.

In de vitrines van deze merlcwaaTdige tentoonstelling ziet ge dat de,ze v?_lksopntier, deze b1·utalè nieuwslichteT, dingen heeft gewild, die in ZlJn dagen, absurd moeten zijn geweest, doch die nu, in onze dagen, ge~

accepteerd waTden als de gewoonste zaken van de wereld. In tal van opzichten zijn wij hem ueds ver vooTbijgestreefd. Wij bezitten voo1·zie- ningen waaTvan hij, op z'n stoutst, niet heeft durven of kunnen d1·o~

men. Zelfs de door hem voorgestane methodiek, die zijn tijdgenoten 1·il- lingen doo1· de leden joeg, lijlet veroude1·d: met een kanon schieten op musse-n, veel te veel lawaai vooT een omelet. ·

·Een dode opstandeling wekt de vertede1·ing zijner nazaten Domela heeft z-ijn standbeeld aan de openbm·e weg. Het bronzen gebaa1: van zijn geheven ann is Teeds lang een slag in de ijle lucht gewoTden. Pieter Jelles krijgt binnenkort zijn tweede. Na Den Haag, Leeuwa1·den.

Wijnkoop, de Visser, Sneevliet zijn reeds waaTdig vooT het vaderland- se Panthéon. Er zal een tijd komen van een Gatzak-boulevard en een Wagenaar Plein.

Het is voor de tijdgenoot niet gemakkelijk dit te aanvaarden, doch heeft hij die 1noeilijkheid eenmaal overwonnen en heeft hij de les van de Damela-tentoonstelling begrepen en geleeTd, dan gaat hij, glim~

lachend om het wild geraas zijne1· dagen, zijns weegs.

Alles vloeit.

Een dnizendjarig woord, dat niet zo gemakkelijk aanvaarclbam· is, ze1.fs niet voor een zo wijs persoon als

•

vermaande de heer De Vos van Steen- wijk, toch niet boven op de bestaande rijksbelastingen komen.

Wij klagen er op het ogenblik allen over, dat onze directe belastingen veel te poog zijn. Wij streven naar verlaging.

Wanneer wij nu ook nog de mogelijkheid van een eigen gemeentelijke inkomsten- belasting scheppen, dan krijgen wij een verhoging van de totale belastingdruk, tenzij de minister van Financiën tege- lijkertijd een vrije marge zou invoeren, dus de rijksbelastingen met hetzelfde be- drag zou verminderen.

De heer De Vos van Steenwijk betwij- felde overigens of verruiming van het gen1eentelijk belastinggebied de finan- ciële problemen van de gemeenten zal oplossen.

* * *

Een vast punt vormen bij de begroting van Binnenlandse Zaken de grens- wijzigingen. Over het algemeen juich ik het toe, zei onze woordvoerder, wanneer door grenswijzigingen ongewenste toe- standen uit de weg worden geruimd.

Wat zijn er in het verleden al niet veel grenswijzigingen geweest, waartegen aanvankelijk vee] oppositie werd gevoerd, maar van welke oppositie na de totstand- koming niets meer werd gemerkt.

Men moet echter niet zo ver gaan dat zonder speCiale aanleiding in verschillen·

de streken de samenvoeging van gemeen- ten ter hand wordt genomen alleen met het doel tot grotere gemeenten te komen.

Het dient te worden erkend, dat er in sommige streken van ons land, Zuid- Holland, Zeeland, Limburg en enkele andere, vele gemeenten voorkomen die eigenlijk te klein zijn, maar in de eerste plaats is het niet juist dat de kleine ge- meente steeds duurder werkt dan de gro- tere en bovendien loopt men dan soms met klompen door historische toestanden heen.

Overigens: ook aan de meest gewens- te grootte van een plattelandsgemeente moeten zekere grenzen worden gesteld.

Gemeenten van 5000 à 6000 inwoners vormen een geschikt patroon.

• * •

Naar de aanvankelijke mening van de heer De Vos van Steenwijk zal nien voor de Rijnmond (het gebied langs de Rotterdamse Waterweg) een nieuw lichaam in het leven moeten roepen. Hij ziet met belangstelling de voorstellen van de commissie-Klaaszes tegemoet.

Maar hij waarschuwde tegen het denk- beeld, dat soms naar voren wordt ge- bracht, om een meer algemene wettelijke eegeling te maken die tussen provincie

· en gemeente een nieuw lichaam ZOel

schuiven, waardoor ons driedelige ·be- otuursstelsel zou worden vervangen door een vierdelig.

Hierdoor zou ons bestuursapparaat veel omslachtiger worden. De nieuwe lichamen, die men zou !runnen inrichten, moeten bovendien in zeker zin dóelcoöpe- eaties zijn, belast met enkele facetten van de publieke taak en niet, belast met een bepaalde totaliteit van belangen en ook niet met een eigen huishouding.

* * * •

Tenslotte gaf de heer De Vos van Steenwijk de minister dringend in overweging het denkbeeld van een twaalfde provincie (de IJsselmeerpol- ders) thans nog niet te verwerpen. Door het vormen van een nieuwe provincie wordt ook tegenover het buitenland de kroon op onze grote nationale onderne- ming gezet.

Daarmee zou worden onderstreept dat het hier niet een normaal waterstaats- werk betreft, maar een schepping van geheel andere orde: de toevóeging aan ons land van een nieuwe. provincie, die niet door wapengeweld ·is verkregen, maar door vreedzame krachtsinspanning, die door het 20ste-eeuwse Nederland, in weerwil van oorlog en bezetting, werd voltooid.

Als men de IJsselmeerpolders wil toe- delen aan de verschillende provincies, moet men niet de illusie hebben dat dit zo gemakkelijk zal gaan. Verschillende provincies zullen aanspraak maken op hetzelfde gebied. Dat is altijd zo.

Hetzelfde hebben wij ook gehad, ver- telde onze woordvoerder, toen wij na de oorlog nog de idee hadden dat wij van Duitsland een zeker gebied zouden an- nexeren. Wij hebben toen eens een tocht gemaakt door het zogenaamde te an- nexeren gebied met de ministers Van Boetzelaer en Vos.

Aan de koffietafel in Winterswijk kre- gen de daar aanwezige commissarissen der Koningin ruzie over het aandeel dat ieder zou toevallen, waarop minister Van Boetzelaer zei:

"Als jullie er zo'n ruzie over maken, wordt er niet geannexeerd!"

V. v.D .

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 30 JANUARI 1960 PAG, 3

De ontkoppeling van garantie- en kostprijzen ^{ID •} de landhouw

De contra-argitmen ten van de heer F. den Hartog

Enkele weken geleden sprak in onze tweewekelijkse radio-uitzending het lid van de Tweede Kamer voor de VVD, de heer F. d en Hart o g, over het land- bouwbeleid, zoals de minister van Landbouw en Visserij dat voor de naaste toekomst heeft uitgestippeld en voor het begrotingsjaar 1960 in toepassing zal worden gebracht.

er tussen de EEG-partners grote een- stemmigheid bestaat en dat de te volgen koers duidelijk is uitgezet. Is het dan niet wat voorbarig om, vooruitlopend op de komende ontwikkeling, maar vast met aanpassen te beginnen, zonder met zeker- heid te weten, waaraan di-e aanpassing moet plaats hebben?

wel zijn, dat de ondernemer het kind van de rekening wordt. En het gezinsbedrijf?

Daar zal het er wel op neerkomen, dat gepoogd wordt door langere werktijden het nadeel van de lagere beloning te ver- effenen, In economisch opzicht zal deze oplossing wel juist zijn, maar of zij ook sociaal verantwoord is en aan het ge- zinsbedrijf recht doet wedervaren, waag ik in twijfel te trekken.

De kritiek, welke de heer Den Hartog toen tot uiting bracht, gold in hoofdzaak het losmaken der garantieprijzen van de kostprijzen, de zgn. ontkoppeling, en in verband daarmede maakte hij bezwaar tegen de vaststelling· van de melkprijs voor de

boer, voor het lopende jaar. In de vierde plaats werd in de nota

vim de minister gesteld, dat een minder nauwe binding garantieprijzen/kostprij- zen gewenst is met het oog op de nood- zakelijke coördinatie van het garantie- beleid en het gedifferentieerde loonbe- leid in de landbouwsector. Dit argument mag op zichzelf juist zijn, ik acht het voor de landbouw en met name voor het bedrijf, dat met vreemde arbeidskrachten werkt, niet onbedenkelijk.

Tenslotte moest de heer Den Harlog toen verklaren, wegens gebrek aan tijd de arg·umenten, welke zijn aangevoerd te1· verdediging van het thans gevolgde belei!l, niet aan een beschouwing te kunnen omlerwerpen, maar daarop zo mogelijk bij een latere gelegenheid nog te zullen ingaan.

"' * *

Het laatste argument, dat ter verde- diging van de ontkoppeling werd aangevoerd, was m.i. nog het meest reëel, al is het daarom nog niet zonder meer aanvaardbaar. De minister wees er namelijk op, dat onder bepaalde omstan·

digheden de noodzaak· tot begrenzing van de budgettaire consequenties van het garantiebeleid voor de landbouw een re- den kan vormen voor een minder nauw verband tussen garantie- en kostprijzen.

Dit komt er in feite op neer, dat de hoogte van de garantieprijzen afhanke- lijk zou moeten worden gesteld van de budgettaire mogelijkheden, hetgeen kan betekenen, dat de landbouw tot sluitpost wordt gemaakt.

Op vrijdag 22 januari. j.l. heeft de heer Den Hartog daar nu - opnieuw voor de radio - de kans toe gekregen en wij laten hieronder gaarne zijn betoog volgen.

In de Nota inzake de hoofdlijnen van het in de naaste toekomst te voeren garantiebeleid voor de landbouw wordt - aldus de heer Den Hartag - een vijf- tal argumenten naar voren gebracht ter rechtvaardiging van de ontkoppeling ga- r!!ntieprijzenfkostprijzen.

Vooreerst acht de minister de ontkop- peling noodzakelijk, teneinde te voorko- men, dat in het kader van het garantie- beleid het beginsel van de eigen verant- woordelijkheid der agrarische producen- ten te veel wordt uitgeschakeld.

Op het eerste gezicht doet dit argu- ment onprettig aan. Men krijgt zo de in- druk, dat er aan wordt getwijfeld of de boeren over het algemeen wel over het nodige verantwoordelijkheidsgevoel be- schikken. Gelukkig heeft de minister na- der verduidelijkt, dat hij zeker niet tot uitdrukking heeft willen brengen gebrek aan vertrouwen in dit opzicht in de agrarische ondernemers. Hij heeft slechts willen doen uitkomen, dat, naar zijn mening, het beginsel van de eigen ver- antwoordelijkheid als ondernemer bij de exploitanten van landbouwbedrijven o.a.

inhoudt, dat zolang dit redelijkerwijze nog verantwoord is te achten, de agra- rische ondernemer zelfstandig moet kun- nen beslissen - afgaande op de in uit- zicht gestelde of verwachte prijzen voor de verschillende landbouwprodukten - over de omvang, de samenstelling en de organisatie van de produktie op zijn .be- drijf.

Tegen deze redenering heb ik geen en.

kei bezwaar, maar als argument ter ver- dediging van de ontkoppeling kan ik er geen grote waarde aan toekennen.

* * *

Het tweede argument, dat door de minister werd aangevoerd ten gunste van een minder strenge binding van garantieprijzen en kpstprijzen kwam in grote trekken er op neer, dat de be- windsman zo nodig doör middel van de prijsvaststelling verschuivingen in het produktiepatroon wenst te bewerkstelli- gen. De minister meende namelijk ge- constateerd te hebben, dat onder de in- vloed van de garantieregeling voor de melk een zekere spiraal-werking was ont- staan, die tot staan gebracht dient te worden.

Daar gelaten of de veronderstelde spi- raal-werking werkelijk aanwezig is - het Landbouwschap heeft, naar ik meen op goede gronden, betoogd, dat de con- clusie, waartoe de minister is gekomen, op zijn minst voorbarig genoemd moet worden - en toegegeven, dat het in be- paalde gevallen mogelijk zal zijn dom·

middel van de prijs de produktie te be- invloeden, geloof ik toch niet, dat de mi- nister met een verlaging van de melk- prijs de melkstroom zal kunnen beper- ken. Het verloop van zaken in de der- tiger jaren sterkt mij in die opvatting.

Hoewel de melkprijs toen gedurende enkele jaren steeds maar bleef dalen, bleef de produktie zich op den duur in een stijgende lijn bewegen, ondanks de goedbedoelde pogingen van de zijde van de overheid om het tegendeel te bereiken.

liet aantal melk. en kalfkoeien is in ver·

gelijking tot b.v. de jaren 1938-'39-'40 niet noemenswaard gestegen; wat echter Wel gestegen is, dat is de melkproduktie per koe. Maar niemand zal willen bewe·

ren, dat dit alleen of zelfs maar in hoofd·

zaak een gevolg is van het gebruik van meer krachtvoer.

liet is het gevolg van een complex van factoren, met de aanwezigheid waarvan Wij ons, althans in landbouw-technisch opzicht, alleen maar gelukkig kunnen Prijzen, .omdat daaruit blijkt, dat de wijze lessen in woord en geschrift, ook en voor-

al van de zijde van de overheid aan onze veehouders gegeven over onderwerpen als veeverbetering, graslandverbetering, rationele voedering, kunstmestgebruik, enz., enz. goed besteed zijn geweest.

Maar bovendien, er moet een redelijke mogelijkheid aanwezig zijn voor het ver- schuiven van de produktie. In welke richting moet een veehouder uit de spe- ciale weidegebieden zijn heil zoeken, als hij de melkerij moet inkimpen? Ik zie dat zo maar niet. Aan sterke uitbreiding van de varkens- en pluimveehouderij heb- ben wij, als ik mij niet bedrieg, ook al geen al te grote behoefte.

•••

In de derde plaats werd door de mi- nister aangevoerd, dat ook de ont- wikkeling van de samenwerking in de Europese Economische Gemeenschap pleit voor een minder stringente binding van de garantieprijzen aan de genorma- liseerde kostprijzen per produkt. De ge- achte bewindsman geeft daarbij echter toe, dat de ontwikkeling van het ge- meenschappelijk landbouwbeleid nog niet zo ver is voortgeschreden,· dat reeds dui.

delijk is, welke aanpassingen in de naas- te toekomst uit hoofde van de samenwer- king in EEG-verband zullen moeten wor- den aangebracht. En zo is het in feite.

:Men kan helaas nog niet zeggen, dat

De lonen in de landbouw zullen op den duur niet kunnen en ook niet mogen achterblijven bij die in andere vergelijk- bare bedrijven. Het gevolg zal hier dus

F. DEN HARTOG

... vele bezwaren ...

Hoezeer ik er begrip voor heb, dat de overheid niet in onbeperkte mate finan.

ciële bijdragen kan verlenen om de po- sitie van de landbouw veilig te stellen, zou ik er toch bezwaar tegen moeten maken, indien het argument van de bud- gettaire onmacht al te vlot zou worden · gehanteerd.

In de toekomst zullen aan onze land- bouw in velerlei opzicht hoge eisen wor·

den gesteld. Ik ben overtuigd, dat daar- aan voldaan zal worden, mits over de middelen wordt beschikt om de bedrij- ven, voor zoveel nodig, aan te passen aan de veranderde omstandigheden, Het zou, naar ik meen, van kortzichtigheid getuigen indien bedoelde middelen aan onze agrariërs zouden worden onthouden.

Een gezonde, op· hoog peil staande, landbouw te bezitten kan ons een offer waard zijn. Wij dilmen dat offer, als het moet, met blijmoedigheid te brengen.

...

• •

• •

• •

: Wist u, dat Aalsmeer, een gemeente Nederlander, jong of oud, voor f 11.- t

: van bijna 15.000 inwoners, ongeveer per jaar aan bloemen. De export naar t

: 1100 bedrijven telt? het buitenland brengt echter het :

: Wist u, dat een tuindersbedrijf in meeste geld in het laatje. :

: Aalsmeer gemiddeld 1 '\6 à 2 ha groot Aalsmeer heeft veel te danken aan :

: is? de gunstige ligging vlak bij Schiphol. :

: Wist u, dat in 1958 voor een waarde In het veilinggebouw is de douane t

: van 42 miljoen gulden aan bloemen aanwezig en ook de plantenkundige :

: en planten in de Centrale Veiling en dienst, wakend voor een goed kwali- :

: in Bloemenlust in Aalsmeer geveild teitsprodukt. Welke bloemen het :

: is? meest gekweekt worden in Aalsmeer? :

: Volgens de statistiek besteedt elke Het zijn: seringen, rozen, fresia's, :

: Copie voor dese rubriek te :zenden naar: chrystanten, anjers en cyclamen. t

: Mejuffr. Joh. H. Springer, Alexander- Namens allen sprak mevr. Visser t

: AALSMEER

+ atraat 16, Haarlem. .J . en de heer Jongkind voor hun prettige t·

t rondleiding en uitleg. :

: ZET NOOIT ANJ~I:')S BIJ EEN cJ}.alsmeer z's een merk~ Zo weten de deelneemsters nu, dat :

i ^&11\. zij nooit anjers bij een schaal met ::

+ SCHAAL MET APPELS! waardig dorp en zijn appels mogen zetten. +

i bewoners zijn mensen naar ons Dit en nog veel meer, werd ons tij- i

: VVD-sters muisstil hart. Toen bij de drooglegging dens deze leerzame excursie geleerd. :

i

i

: Het was een enthousiaste groep dorp zijn broodwinning .- de :.

: VVD-sters uit Amsterdam en Kenne- visvangst ,_ kwijt raakte, kre~ WELKOM! t

: merland-Zuid, die op een donkere re· gen de bewoners geen steun; t

t genachtige decembermorgen genoten daar deed men toen nog niet Er zijn, tussentijds, twee nieuwe :

• van de bloemenweelde in het veiling- M .. k · b.. centrale-vertegenwoordigsters aange- t

i gebouw in Aalsmeer. Hoe nu zo'n aan. aar zy zaten °^{0 met lJ} wezen, die wij hier verwelkomen. :

• veiling werkt, werd ons door de de paleken neer en zo, louter t

+ In de eerste plaats heeft de Kamer- •

i VVD-raadsleden, mevr. B. C. Boon- door eigen initiatief en op eigen centrale Leeuwarden, die het een poos :.

: van der Schilde en de heer D. Jong- kracht, zijn ze via bruine bonen zonder vertegenwoordigster heeft moe- t:

+ kind, al rondwandelend door de grote 'b · b .. d b k ten doen, eindeli]'k iemand bereid ge- :

t hallen van het Centrale Veilingge- en aara ezen lJ e oom we~ :

i bouw, .verteld. . kerij en de bloementeelt terecht vonden, n.l. mej. B. J. van de Ploegh, •

+ Stationsweg 7, Leeuwarden. Plaats. •

• Muisstil moesten de dames zijn ach- gekomen. vervangster is mevr. A. Blanksma- t

t ter de tribune, waar de kopers zaten, En nu is het een bloemen~ Westra, Sexbierum. t·

i die één en al oog hadden voor de par. centrum met internationale In de Kamercentrale Assen heeft :;

• tijen bloemen en planten, die aange· faatn. waar men. tot z'n de aller~ .•.

+ t' 1 · , , _ mevr. Buurma-Vredevoogd tot onze

i. ~~~~s~~d~~~re Jes sne van eigenaar hoogste kring, zijn buitenlandse spijt zich teruggetrokken wegens ge- :.• ..

d ^·1· b brek aan tijd. Zij is vervangen door

: Reeds om 7 uur was e vel mg e- gasten mee naar toe neemt. 6 G' •:··.

+ gonnen en door de grote aanvoer voor M k . d h mej. H. C. J. Boonstra, Naweg , Je- + Kerstmis, zou deze de hele dag voort· aar oo mm er oge en ten, die twee plaatsvervangsters heeft: t·

t duren. niet~buitenlandse gasten zijn mevr. E. J, Tammens-Bieze, Ooster- t

i Na de rondleiding hadden de dames welkom. Daarover vertelt mevr. hesselen en mevr. C. :H. Steenge-Stra- i

t "1 d h J ting, Annerveenschekanaal, allen ui ter-

i

1

kind nog allerlei bijzonderheden van l aard in Dren e. +

Aalsmeer, als kwekersdorp bij uitstek, vers ag. Wij :r.ijn blij met vijf nieuwelingen

t ld en wentJen haar veel succes toe.

i ver e e. Î

:. ... ^~ ... ...