Mr P. ]. Oud -

VRIJHEID EN DEMOCIATIE

Zaterelog 1 December 1951 -No •. 187

'

Mr P. ]. Oud -

(pag. 5)

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE

PROBLEEM DER. ·1'. MASSA IN DE RECHTSSTATEN

Enorme .vera~twoordelijkheid der socialistische leiders voor·

de dreigende communistisc.he wereldoorlog

I n de zes en een half jaar na de beëindiging van de tweede wereldoorlog is het schrikbeeld van de dreiging van een derde gelijksoortige ramp allengs bij alle democrati~

sche volken en onder alle bevolkingsgroepen .gemeengoed gèworden. Zó collectief is dit . schrikbeeld in aller geest gegroeid, dat het .welhaast reeds een totalitair karakter heeft gekregen. Niet alleen militair, maar ook fi~

nancieel. economisch en sociaal is deze drei~

. ging geworden tot 9e grondslàg van elk de~

fensief denken: en zij beïnvloedt in meerdere of mindere mate zelfs vele, met oorlogsge~

vaar niets uitstaande, overheidsmaatregelen.

Maar alles went, ook een schrikbeeld. Dit is vooral massa~psychologisch een normaal verschijnsel, uiteraard van bedenkelijke aard, _want gelatenheid en fatalisme gedijen; doch scherpe inzkhten en energie sterven op cle duur op deze bodem.

Socialistische en communistische

·. gelijkgerichtheid

S taatkundig is van dit verschijnsel het ge~

volg, dat onplezierige waarheden came~

leontisch gaan verkleuren èn buiten het ge~

• ziehtsbereik der massa geraken. Dit is · de màssa niet euvel te duiden. Mensen zijn maar mensen. Doch hieruit is de klassieke wijsheid ontstaan, dat wie de goden verderven willen.

.zij die ·eerst met blindheid slaan. Dit geldt wel in zeer sterke mate voor de controverse socialisme-communisme. Ter bepaling hier~

van is slechts de strikte logica der objectivi~

teit dienstig. .

Wanneer men 'zich de vraag stelt, van welke zijde en met welk doel de dreiging van een derde wereldoorlog komt, dan wordt daarop in de Westerse demoCratieën naar . beste weten en geweten geantwoord: van de .zijde van het Moscouse communisme met het' doel der communistische wereldrevolutie ter invoering van het staatssocialisme op cie.basis

· van de klassenstrijd onder de dictatuur van

· he~ proletariaat. Ook de socialisten scharen zich achter dit antwoord!

. Essentieel in dit àntwoord is: het uitg,angs~

. punt van de klassenstrijd en de doelstelling . van het staatssocialisme. Maar juist hier zijn . wij gekomen op het kameleontische terrein, . waarop boven werd gedoeld

Immers: ho.e men het wende of kere en ondanks waardering voor de bedoeling van het omzetten van het begrip sociaal~democra­

tie in het begrip democratisch socialisme, in de dagelijkse politieke praktijk blijkt de oude socialistische natuur steeds weer sterker dan de reformistische socialistische leer. Zo stuit

· men - ook in socialistische kring - onver~

mijdelijk op de in dit stadium wel buitenge~

_ woon gevaarlijke, want slechts verkleurde waarheid, dat er in dit opzicht géén wezen~

lijk verschil bestaat tussen het socialisme en het communisme: beide voeren de klassen.- strijd en beide streven naar het staatssocia~

lisme ·

Dat het socialisme het eerste in concurren~

tie met het communisme noodgedwongen doet en het tweede via de verovering van de

door Mr. G. VONK

- st~atsmacht staatkundig niet kan vermijden, doet aan het feit als zodanig niet af.

.. In hetbelang van de .wereldvrede isieder,

· · Ûi~··v<tn:·:'g-O'~en ·wille is, zedelijk. v~rplic:ht

dit feit wel zeer d~tigëielijk 'ie 'Onderkennen en te erkennen. Ook de socialist! En wie de waarheid hiervan uit de weg gaat, pleegt in

w~zen een misdaad tegenover. het mensdom, want het gevaar, waarin onze wereld ver~

keert. is goeddeèls het gevolg van de prak~

tische gelijkgerichtheid van het socialisme en

·het communisme.

.. .. *

Een harde waarheid?

D ^e vraag, of dit een harde waarheid is, moet ontkennend worden beantwoord.

Spreekt men van. een h~rde· waarheid, als geconstateerd wordt, dat twee zoons van dezelfde vader, hoezeer in karakter en in fat~

soen uiteenlopend, broeders zijn? En is een waarheid ooit hard, wanneer zij kan bijdra ..

gen tot juist begrip en daarmede tot bestrij~

ding van de dreiging van een afgrijselijke

calamiteit? · ·

De tragische waarheid der gelijkgericht~

heid doet thans reeds veelvuldiger dan men . wel schijnt te menen in de werèld der arbei~

ders de. grenzen tussen b,et ·een en het ander verdoezelen. Toch kan ieder. ·die ogen . heeft om te zien en oren om te horen. dit da-

gelijks constatei'e11 in fabrieken, arbeiders~

wijken, havenemplacementen en andere een~

tra. Daarenboven neemt het crypto~commu~

nisme in de vorm van verkapt infiltreren hand over hand toe. In een buurland was enige ja- ren geleden het aantal leden der communis~

tische partij te stellen op 130 duizend, thans op 25 duizend, in verband waarmede men zich de tamelijk angstige vraag stelde, waar die 105 duizend communisten gebleven wa~

ren. En in de andere Westerse democratieën stelt men zich gelijksoortige benauwende vra~

gen

* * *

De tragiek der goeden

Z owel in het belang van de vrede als in het belang van de Westerse beschaving zou men zo gaarne wensen, dat de ogen open gaan en dat het' inzicht in massa~psychologi~

sche onderstromingen en krachten in dit tijdsbestek nog tijdig wordt verworven.

Naast de mentaal ontwrichtende gelij~~

gerichtheid constateert men immers gaarne en met vreugde, dat er moreel een zeer groot verschil bestaat tussen het socialisme en het·

communisme Dit is het verschil iti de midde~

len en de toepassing daarvan om tot het dóel der staatssocialisatie te geraken. Hei sodalis.- me wenst slechts de democratische midde~

len, die legaal zijn. Het communisme is en blijft revolutionnair en dus eventueel: illegaal!

De twee zonen van dezelfde vader, hoewel broeders gebleven in beginselen van dezelfde stam, hebben zich in verschillende richting ontwikkeld naar de maatstaven van goed én kwaad, in maatschappelijk opzicht neerko.- mende op pro en contra een de rechten d~r

mensen eerbiedigende openbare orde. In ~e Westerse democratieën is hierdoor een zeer felle en vijandige broederstrijd ontstaan. vrij ..

wel op. gelijke bf:~!~ iól)s ge s~rjj4 ~~.K~~n Abel. Ma,ar evetlafs :Kaïn . zijn broecfer ver.- sloeg. zal in geval van een derde wereldoorlog het communisme het socialisme verslaan, dat immers zij,n krachten in de massa verspilt aan richtlijnen, die het communisme dienen en daardoor de massa weerloos maken. Elke zo ..

genaamde socialistische overwinning in tijd van vrede: levert op een verstomping van de weerstand in een nieuwe totalitaire oorlog.

Het communisme weet dit zeer wel. zweept het op. buit het uit en verguist het tevens als onvoldoende.

Het probleem der massa

Aldus gezien in het licht van logica en objec.- tiuiteit zijn de Westerse democratieën door

een ernstige misuatting van de primaire taàk van het socialisme in dit kritieke wereldsta~

dium in onnodig groot gevaar.

Het socialisme neemt het communisme niet de wind uit de zeilen door overwinningen op het terrein der staatssocialisaties. lntegendee(l Het maakt daarmee thans. in een wel zeet ongelukkig tijdsbestek, de massa rijp voor de COmmunistische centralisering uan de sta,ats.- macht. Juist met. het oog op een mogelijke derde wereldoorlog ïs thans het probleem van de massa in de Westerse rechtsstaten van vrijwel beslissende betekenis, immers van uiteindelijke betekenis.

In de strijd tegen het communisme past het socialisme op doctrinair terrein nu de grootste matiging. omdat het slechts zal blijven be~

staan, als de burgerlijke maatschappij blijft bestaan, en omdat het door de hand van Kaïn zal vallen; als de burgerlijke maatschappij valt.

Wanneer dit door het socialisme aan de massa zou worden geleerd, verduidelijkt en als enige uitweg zou worden voorgehouden, zou een geweldige bijdrage tot het behoud van de vrede worden geleverd; tevens zou dit het fatsoenlijke socialisme zodanig verhelfen boven de overleefde klassenstrijd, dat het de arbeiderswereld niet anders dan ten goede zou kunnen komen.

(vervolg op pag. a:

\

ftiJBEID EN DEMOCRATIE l Dl!l[lEMBEK 1151 - PAG. !

Millister Stikker en de Kamer voerden een belangwekkend debat

De geest van Straatsburg - Atlantis~he $(Jfll.enQ.Jerking en Europese

1emeenschap .. '• Ministers t'ele wken en het conlflet -.met de Kamers -

De financiële aansla~ op de bewindsman aan het Plein.

Telkellft . . . '1dllaeer 1twtwUes vau balflnd1allle polWek a de K:amel' aaa de orde komen, kan men met g~n vaststellen, .hoezeer de _geest

vau Straat.burg over oue ~ Is ~ :eewor«ea - ^{taee delroe}

ertoe beeft· bijgedl'llgen, de belangsteDing van onze parlement.a.rmrs voor de Jatemaüoaale 'V'l'~takkeu te .a&lanleren. Het ceMIII. 4ai de ~

eartuur aaa een do4e1Qb ~&In&' Is ttleot ges11eld en dat lilechts een ..."e uneeraüuitla,r vaa de J&Men, dre a\1 de dJa&~ers dier cultuur kunnen wo.nlen beschouwd, haal' vaa deze voortdurende bedreiging zal kuuen t'er- loMea, leeft sterk In de bart:ea van onze ,;Str&Msburgers" _. vu vele

üendulzenden bulten de muren van ou padement. Het op zo heeg peil lilalade dêbat, dat bij de behaadelbig van de begroting van Buiteu~Pdse

Zeken .In de Tweede Kamer met minlilter ·stikker is gevoerd, m.aa.kte nu aa t1an wel eens de Indruk dat het hier zou gaan om: Atla.ntisehe èf Ewo- pelle gemeell!JChap. 'l'en onrechte nochtans, naar wij menen. A~

118Dleftwerking, waarvoor In bet Noord-Atla.ntiscla Verdrag der twaalf NATO-landen (de Verenigde Staten, Canada en tien Europese la.ndea, met lJaltejrip "Aft het Bl'ltse Verenigd KonlnJtrUk) de grondslag is gelept, liluit een Europese · aaneenBIUlting geeaszlns uit. In tegendeel, het is · de vaste overtulging van de woordvoerders van alle vijf de grote fracties in onze Tweede Kamer, van wie WU ID. het bijzonder mogen noemen mej. dl' Klompé (JLV.P.), drs Korthals (V.V.D.), dr BmiDS Slot (.&.R.), mr Van der Goes 'YIUl Naters (Arb.) en mr Schmal (C.H.). dat deze ~.eenwording" juist ook

'VOO~ èle li&Dlenwerking tn Atlantisch verband va.n de grootste waarde zal

~"" '

be1DerksteUi~. ;!ufk AWn coör- dinatie h!\fft nodig in de ~ver­

ganptperiode. 1D®ria wv ^t:itten.

Dan kunnen wij ook niet te ver .pij:pen. Et~- hiJ- llerhaal.de: .,Dit alles moet natuurijjk gesckieden binnen het kader der Atlantische

~rking. Voor mij is er dan ·ook geen sprake van een keuze, ket gaat om beide".

• • •

H ^et kan niet wordten ontkend, dat

~ inzicht van de Kamer. zo- als 4at aldus vrijwel unanien naar voren ·kw.am en dat van minister Stikker, althans ten aanzien van dit probleem, niet volkomen congruent waren. Minister Stikker achtte dit zelf echter geen verschil in conceptie, doch slechts een versebil in accent ·en op gezag van de minister zijn wij gaarne bereid, dat te aanvaarden.

De kern van 's ministers visie in deze kan, naar het ons voorkomt, wel geacht worden a het bijzonder te zijn selegeD in_ 4~ ~rdelijke aanhaling

.Q<llZe see,stverwat\t, de heer Kort- . _ jlals. 4rukte (lit, \>Ol-komen in·

wtemmend met wat dr · 'Klompé vóór:

hem over dit punt reeds bad gezegd, aldus uit, dat het voor de wereldpoli~

èteke ontw.ikkeliilc van essentieèl be-

Jan~ moet wcmien _geacht, dat de Ver- . ftigde Sta1en een evenwaardige ge-

~ krijgen in Europa. Bij

• npUeken liPrak ome woordvoerder liieh teA deze n(lg duidelijk~r uit:

..,Het Baat erom, Europa op het ogen- bUk te maken tot een evenwaardige

·~kS];llrl'tner· "eR naar mijn vaste overtuiging is het politiek -en psycho-

;if)&ileb van belang, -dat Europa een eigen markt vormt in deze werelcJ en lliet zal gaan lijken op een soort bruggenhoofd van een ander wereld- deel". ·Maar ook om economische re- denen, zo ~Jde hij tereebt op, Ïfl deze eenheid noodzakelijk. De vergro-

'titè w tálarkt . maakt etf~n~re

P'Od\lletie ~k en voortbrenging .-.r, waar deze _het gunstigst kan ge-

~t:den. .

•••

Het islH!kend-:en waaook in de

· Memorie van Antwoord weder

tot uiting .gekomen - dat minister 'Stiltkeir bet als· een zeer -groot · be- awaar liet, ^{Gat Engeland zich} :tot nu

·toe van de pogiagen tot Europeseaan·

-eensluiting zozeer gedistancieerd heeft. Zie ik het goed, zo kon de heer Korthals verklaren, dan bestaat dau-

•ver .tussen ^Regering en Parlement

~ versebil vaa mening. Maar dat 'betekent niet, dat wij hier nu maar nil!ts n10eten doen. Zijn mening was.

deze, dat als wij de maat voor het bereiken der Europese ceenheid zullen laten aangeven · door Engeland, er maar verdrietig weinig van terecht komt. Wij zullen daarom, al zouden wij het dus liever anders hebben ge- :rien, hier, op het continent, moeten VQOl'tgaan. Gebeurt dit, dan ,zal En- geland uit eigen belang de noodzaak wel inzien om met een politiek en

~conomi5eh sterk EuropeeS eontinent tot samenwerking te komea.

Het zeer grote belang, dat de heer Korthals verklaarde te zien ,ge- legen in een Europese eenheid, be- paalde mede .zijn houding van sympa- thie ten aanzien van een Europees le- ger of een Europese defensie-gemeen- schap. Niet ten onrechte voegde hij daaraan toe, dat het hem uiteraard

zo.u benieuwen .om te zien, hoe ten

·aanzien . daarv.an de Rcegeriu.g-Cbur- chill zich zou ~n. daar het im- mers juist Churchill is geweest, die omtrent de gedachte van een ·turo-

~ 1e«er in Straatsburg een .motie heeft -ingediend, we-Ilte toen is aange- nomen.

Wat in de Schuman-or~nisatie

gecreierd is ""n 01"ganen, toonde

z.i. wel de mogelijkheid aan om een coördinatie tussen de Euro- pese en de nationale politiek te

. ·uit diens ailesz,ins belangwekkende·

rede:

,,De enige drijfveer, die mij be- weegt, is: hoe kan het Westen zo sterk mogelijk worden ~orcant­

aeerdl Dan gaat het er niM om, dat op een bepaald moment .-en het accem wil leuen óP een eontinen- taal Europese «ebondenheld, of flat men als uiteindelijk doel de Afta.b- tlsche gemeellSChap voor ocen

DEZE BURGER

is, zoau gij weten ku-nt;; .een :ronzoeker van ;e welste. Altijd bedrijvig doende de. goede_ kant van dingen en mensen te 'Zien.

Een egoistisch standpunt, W'"~t dit houdt hem staande ifl; het {ltweld der tijden en het misnoegen der ~ere1ll.

Nu ....

Die zonzij %ag hij op een sombere N ovembemvond. De regen klaterde cle duis~re hemel uit. De wind striemde de stad, waar

hij een spreekbeurt ging verou1.len voor de Gymmuiasten V er- niginq.

Dze bUf'g€1" stond in .ee~ .(Mgal kaal) schoollokaal voor zo'n honderd delen jeugdig mensfiom. Een genoeyen op zich zelf: die meisjes met vlechtjes op de eerste rij en die k7ULpen kort- gebroekt; en achterin de groten - bijna student. - Die zes

jaren overs~ een game wéreld.

Achter 4e grGene tafel: het bestuur. Het dame"tje.s met linten om. Met heren. bewust :van hun taak en waardigheid op hun klein territoor van het ondermaanse.

Ge hadt die kleine secretaresse haar notulen m0eten horen voorlezen en de verzorgde bouw van haar taa:l moeten horen.

En ge he&dt die praeses moeten zien en horen, hoe hij deze bijeenkomst leidde .en met welk een vrijmoedige hoffelijkheid hij de spreker - deze burger - inleidde en later dankte.

En ge hadt de vragen moeten horen - intelLigente en moei- lijke vragen - die uit 't gehoo• · ·•nrden pestekl.

Deze «vmui, met de Novem.l n kletsend tegen de hoge vensters van de school en de w. , gierend over de stad, was er een van blijheid voor de zeer geachte spreker, deze burger.

Hij stond oog in oog met de ware spes patriae. De hope van 't vaderland.

Kwiek.

Levendig.

Intelligent.

Welgemanierd.

Belangstellend.

lJe hope des vaderlands.

Geen ander woord kon beter uitdrukken, die avond, wat, blij- lfnOedig, het hart vervulde van de hooggeachte spreker,

DEZE BURGER

:Jaoaat. liter •Ga aoc liM'eel tecea- stellingen, flat JlOg voor niemand de taekolnst volkomen dutJelijk is. Bet is DOf: ceenszins zeker, dat cle hul- .dice Engelse Rerertnc sich nauwer zat aamluiten bij een Europge re-

mee~~~~ehap; het Is UOJ' cee:mztns ~~e­

ker, dat de eonierentte onr lle\

Europe~~e lecer tot een positief re- sulü.at zal leiden. Maar wat wer mij wel vaststaat - en dat is ate- einclelljk laet grote doel, waan"e'88' wij ons aller iftspamüng meeten re-

ven -is, dat 't Westen zieh hechter aaneen zal sluiten. z- dit kaanen zijn in een Atlantische remeen- schap, waarin niet alleen Enreland en de Commonwealth, maar ook 4le Verenigde Staten en -Earopa Rok thuis zullen vinden, dan zeu ik dat slechts kunnen tee,juiehen. Zea dit in een andere vorm tet stamt kaa- nen kennen, dan zulleB wij ons .ek daarmede vereniren."

• • •

A an waardering voor 's ministers werkkracht en voor., ZOfds prot.

Gerbrandy (A.R.l het uitdrukte, ,.het talent en de agiliteit, waarmede onze minister wm B\litentandse Zeken zich beweegt op het internationale ni- veau" heeft bet in de Tweede Kamer wed.~ niet ontbroken. 1\laar niemand kan tenslotte op twee plaatsen tege·

lijk zijn en het zal .de heer Kortbals toch moeten worden toegegeven, dat

ei' in ·zaken van 'E!minent belang voor de N edertandse samenleving voor de Kamer(s) voldoende gelegenbeid ZQU

moeten worden gecreëerd om zich da41rover uit te spreken.

• • •

K amer en minister waren bet in ieder geval hierover .eens, dat bij -de binnen niet te ·lange tijd plaats hebbende nieuwe- Kabinetsformatie 't vrallgstuk hoe de nlinister van Bui- tenlandse Zaken zijn nationale -en in•

ternationale taken kan blijven vervUI- len, grondig moet worden bezien. Per- soonlijk blijft minister Stikker daar•

bij van mening, dat de oplossine .at- leen gevonden kan worden- in -een versterking van bet ambtelijk 11iPpa•

raat. 1mmers, steeds meer bqjkt, dat men .èn in eigen land èn in het b\ri- tenland tegenover zich wil zien de·

gene, bij wie de uiteindelijke ver- antwoordelijkheid berust. ~uitenland·

se politiek is universeel. Het beleid voor de buitenlandse politiek kan naar minister Stikkers overtuigiag niet in stukken worden geknipt.

• • •

E r was echter meer, wat minister .Stikker nu, bij de laatste be·

grotingsbehandeling voor de Kamer- verkiezingen, kennelijk eens tot uiting wllde' brengen. Ook andere vraagstuk•

ken, zo stelde hij, zullen het volgende

jaar moeten worden bezien. Want zo-

als de regelingen en opvattingen

thans zjjn, .,pleegt de minister van

Buitenlandse Zaken (wie dit ook

moge zijn, niet alleen roofbouw op

VBIJBBW EN DEMOCBA'.DB

u.an WEEK to.t WEEK

Verheu~end

De .,ouderen" die dezer dagen het twee- daagse congres van de Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie, (J".O.V .DJ, te Zwolle heb·

ben meegemaakt, zullen zich met ons hebben ver- heugd over het feit, dat de J.O.V.D. opnieuw heeft bewezen een levenskrachtige organisatie te. zijn.

Zij hield het afgelopen weekend haar derde .jaar- lijkse congres en het was opmerkelijk, dat d.è:ze bijeenkomst zich vergeleken met de twee vorige congressen, niet alleen onderscheidde wat de op- komst der leden betreft, doch eveneens met be- trekking tot de algehele sfeer die tijdens de ·ver- gaderingen waarneembaar was. M.a.w. er zit groei en vooruitgang in de J.O.V.D, Dit slaat niet rtlleen op het ledental, maar evenzeer op de wijze van vergaderen, waaruit wel duidelijk bleek,' Hi:!t . in . een paar luttele jaren aanmerkelijk routine is OP··

gedaan. Aldus is de J.O.V .D. in een paar jaar ge- worden tot een stevige organisatie van liberale jóógerel!l, die zich voorbereiden de maatschappe- lijke ·vraagstukken te doorgronden en te bezien te&en de achtergrond van het liberale beginsel. In een paar jaar tijds heeft de J.O.V.D. zich een definitieve en belangrijke plaats weten te ver- overen naast de andere Nederlandse jongeren- organisaties. Dit blijkt wel uit het feit, dat haar contact met deze organisaties zeer nauw is. Het is ongetw-ijfeld een verheugend verschijnsel, dat de

J.O.V~D. in toenemende mate vat op de Neder- landse jongeren weet te krijgen. Het kan niet an- ders, til. de ,.ouderen"' moeten .een dergelijke ont~

wikkeling met genoegen gadeslaan, omdat thans v.-el vaststaat, dat hun werk kan worden overgeno- men door een jongere generatie, die straks met kènnis van zaken zal weten te handelen. Daarom is de groei van de J.O.V.D. een belangrijk winst- PWlt voor de liberale gedachte in ons land.

Loonvorming (1)

De voorzitter van het Centraal Sociaal Werk~

geversverbond, ..mr F. H. A. de Graaff, heeft vortge week op de jaarlijkse vergadering va.n deze orprii$a'tie een zeer belangrijke rede gehouden.

waarbij hij o.m. het vraagstuk van de loonvorming onder qe loupe nam. Zeer interessant waren de cijfers die hierbij werden gegeven met betrekking tot de loonvorming bij ongeschoolde en ge_schoolde . arpei4skraeh~n .. :ijoe de,. nivellering bij de 1o~m~~ - vorming steedS. doórg~rig Vindt; blijkt duidelijk uit de door mr De Graatf genoemde cijfers. De marge tussen àe twee genoemde eategoriel!!n bevil1dt zich.

n.l. op het ogenblik in de· buurt van 15 %, terwijl de vooroorlogse verschilien (1.93&) op 37 % lagen.

Inderdaad een min of meer ontstellend beeld, waaruit te verklaren is, de remmende jnvloed die- deze loonpolitiek heeft op de arbeidsprestaties. Dit vraagstuk weegt voornamelijk ernstig bij het op- kweken van jonge krachten. Daarbij dient niet uit het oog te worden vetloren ·dat, vooral ·in het ambacht, de animo van de jongeren de laatste jaren niet bijster groot is, met het gevolg, dat wij op de duur een ernstig gebrek aan bekwame vak- arbeiders krijgen. Speciaal is dit o.m. het geval met betrekking tot de bouwvakken. Aangezien de ministet"s Drees. en Van den Brink zeer onlangs het vraagstuk van de loonvorming in een nota met betrekking tot de OPvoering van de arbei'dsprodue- tiviteit he]:)ben aangeroerd, is hier Jeker ~;)rake van een actuele kwutie. Het ia dan ook :&eer te hopen, dllt de regerinar met hetrekkinl tot de loon~

vorming de teugels wat meer wiJ zal laten. Moge men toch niet langer de oude waathf!i1'1 miskennen, dat activiteit en productiviteit op een natuurlijke wijze dienen te worden gestimuleerd.

Loonvorming (ll)

Z ^eer inteTe&sante eijten heeft mr De Graaft

ge&e~ met betrekking tot de ·loon- en inkomensve:rhoudilllen in de midcfengroepen en bij de hogere emphlyé's in de onderneming. Even- als wij vorige week deden, wees hij er op, dat uit een ingesteld· onderzoek naar de levensstamtaard van de verschillende groepen is geblekep, dat deze van het peraoneel, wier bruto-salarissen in 1$140 van f 4.000.- tot f 12.000.- liepen, in 1948 was gedaald met percentages oplopend van 25 % voor de laagste eroeP tot ongeveer 45 % voor de hoogste gl'Qilp. Een J!ieuw onderzoek kort geleden afgeslotèfi; aldus mr De Graaft, heeft ons reeds lli!- leerd, dat het algemene beeld voor 1951 in ver~

houding met 1948 ~ich nol{ niet in ~Unstige zin heeft gewijzigd. Ziedaar, belangrijk cij~rmate­

riaal, dat eigenlijk op de gs;ootst mogelijke schaal bekend zou moeten wordQn g,emaakt. Helaas ia cle toestand immers ZO, dat eeU ifOOt deel V;ln de maaaa. de men~n die tot bovenienoemde inko- mensgroepen b~oren, nog steeds verslijten als .Jmpitaltlten". De m~ kent deze cijfers niet, evemnin ala !M moeilijkheden waarin de midden- III'MI*l zioh. Mvinden. integendeel, men pleit Slleda ~ epcw.tl'iseh voor eisen stanclje, €loch men weet. ot sMt ni4t, '!}.at ar in feite een belang·

rJib ..._ntvwHhuiviJt& pla"ts vindt, die. ëich steeds in één richting beweegt. VQQral met het oog op èe komende verkiezingen is het van bela»C.

dat ons volk ook wat de inkomstenverdeling be·

treft, de waarheid hoort, opdat het kwaad van de eenzijdige voorlichting, die vaak een belang- rijke politieke achtergrond heeft, kan worden be~

streden. En l'noge ook Koos Vorrink de rede van mr De Graatf eens lezen!

Handelsbalans

De cijfers van onze handelsbalans over October zijn zeer gunstig uitgevallen. Vergeleken met de voo;gaande maand, nam de uitvoer. met

ongeveer f 88.- iliillioen tot f 782.- millioen fóe.

De. i,n;voer steeg met f 80.:- milHoen tot ! 781J;.- millioen. Hietdoor · is de invoer bijna voor 100 ·. % door de uitvoer gedekt, hetgeen sedert de bevrij-

ding JW!r nhmi'Wlr' ts ,::vOOrgekomen.: :V ool'\VSar #n ,

gunstige ontwikkeling, waarbij wij wel even tno~

gen blijven stilstaan, al moet men er voor zorgen, aan deze cijfers !Jeen al te opthnistiscbe verwadi- tingen vast te knopen. Immers, niet vergeten dient te worden, dat de laatste tijd op onze grondstotf.en- voorraad wordt ingeteerd, terwijl de j_ongste ver- soberingsmaatregelen in Engeland en Frankrijk voor onze buitenlandse handel een ernstige han- dicap . zullen gaan betekenen. Dit neemt evenwel niet weg.. dat de .cijfers van onze handelsbalans voor een vleugje optimisme zorgen, dat wij vooral in deze tijden heel goed kunnen gebruiken, en dat daarom dan ook wel eens in het bij :ronder· mag worden vermeld. ·

Die kapitattsten toctt.

M ^{et de} voorlichting i~. ,.Het Vrije V~lk", het·

orgaan van de PartiJ van de Arbe1d, waar- van dit blad in zijn nummer van 20 November zegt dat deze partij door een hoog zedelijk begin- sel wordt gedragen, (hoe noemt men een derge- lijke zelfprijzing toch ook weet?) is het in het bij- zonder; op financieel gebied, pover gesteld.

In- het nummer van. 2'1 November staat een nie- dedel!ng met een vetté kop ,,Goed )aar voor Uni·

lever"· en de vermelding dat de aandeelhouders 12 % over 1950 uitgekeerd krijgen. De massa va11:

de lezers zullen wel zeggen ,jonge jonge" 12 %, die kapitalisten toch en ik krijg maar ca 2 % bij de spaarbank.

Dat de jongste emissie diezelfde aandeelhouders

· \"'erUezeü' wm ·v.eiê honderden guldens per.~!Ul~

veroorzaakt, on+gaat de lezers. -

Dezelfde krant heeft in het nummer van 24 No- vember eep artikel met de kop .,Geen geld, ~egt

men", waarin de. redactie be~oogt dat er gl'l'ld ge- noeg is, wanneer maar een hoge rente geboden wordt. Zij ziet blijkbaar over 't hoofd, dat ook op dit terrem !ie wet van vraag en 'lanbod regeert en _ dat een en anóer. juist een bewijs van de krapbeid

van ~t. geld is.

Wanneer ,.H.V.V." als voorbeeld het .hoge be~

d?g bij de inschrijVing van de l-ening van de Pro~

vmeiale Geldersehe Electrletteits Maatschappij·

aanvoert, geeft de redactie blijk, dat zij bet in de.

emissiewereld heersende begrip "majoreren" niet kent dan wel van de onkunde op dit terrein bij haar lezen misbruik maakt. , _

In 't eerste geval doet zij beter niet over finan- ciële aangelegenheden te schrijven; in het laatste geval dient zij baar lezers een juist inzicht in de gang van zaken te geven en· geen ongemotiveerde vij;mdelijke stemming tegen .,het kapitaal" aan te . wakkeren.

Verdet' U)U .het·ons geenszins v•rwonderen<wan·

n~ de rQd~ ~n an~e vakverenigingen ~ hare goedgevulde kassen aan het .majQreren braaf heb·

ben mede gedaan.

Zwarte kranten

I n Wenen is het nu •I zo ver gekomen, dat er een bloeiende zwarte handel is ontstaan in Westelijke kranten, die· in de Russische sone worden ft!'kooht. VerschiJleBde ki'O*houders zijn reeds gearresteerd, omdat zlj de kranten uit de Westelijke zones achterhielden en die t.t.gen hoge prijlllen aan' zwarthandelaars verkochten.

Een exemolaar van een Zwitsers dagblad heeft een recordprijs gehaald van f 1.50. Het merk- waardige bij deze zwarte handel is, dat het sen- sationele nieuws voor deze handelaren weinig aantrelddng&kracht heeft.- Als basis voor de handelswaarde geldt namelijk, de inhoud· van ·tte hoofdartikelen. Deze gang van zaken is wel zeer veelz~ggend. Het bewijst weer ec~ns de betnkke~

lijkheld der dingen. Een ,.vrije" krant, yie in ons Iànd vaak achteloos wordt weggeworpen of maar nalf wordt gerezen, heeft in een ander deel van Europa een · dèrgelijke aantrekkingskracht, qat er hoge prijzen worden betaald om een der- gelijk blad z!:jn eigendom te kunneu noemen.

Voorwaar, deze gebeurtenissen zijn tragisch, doch anderzijds hoopgevend. Immers, er blijkt uit, dat 4-e honger naar ,.Vlij" nieuws door on- derdru~klng niet valt te ~rtmen. Hoopgevend is voorts, dat deze nieuwshonger niet kan worden bevredigd door seftJSationete kl'llrlt&nberiehten, 4ocb door gede.(ell be11ehouwi. ftg'en, · die ia de di- wtse hoof~rttkelen worden g~. De ware

/

1 DECEMBER 1951- PAG. 3

Pretti~e Sinterklaas

Ondanks alles wat er in de eouranten staat uit Parijs.

Ondanks alles wat er in de couranten staat van overal in de werekl.

De :redactie van dit, Uw eigen weekblad wenst U van ganser harte een beerlijk avondje toe: de warmte van Uw huis, de warmte van Uw gezin, de warmte van Uw hart, de warmte van Uw appeHJollen, ot wat bet ook moge zijn.

Als het kan: prettige cadeautjes.

. Wanneer alles voorbij is en U nog even.

rustig, de avolld evei"Ziet, denkt dan nog tien mtnuten aaa de tijd die. ons te wach~

ten staat: het werk dat ons allen te doen staat voor ons eigen leven, voor ons eigen land, v~r de wereld en tle mens.en en voor om:e partij en · oas blad, die in de opgang zijn en die ons aller hulp en bijstaa41 goed gebndlren lmDDea. ·

01L"l4!1 partij en oas ~ gaan vooruit.

'< Hël}R eeà. ~! , : · ..

PRETTIGE SINTERKLAAS!

drang' naar de vrijheid is niet te onderdtukken ·èft Wij, die nog in een vrij ·land leven,. mogen daaruit veel moed en hoop putten .. Anderzijds· moge. het bericht uit. Wenen ons aansporen, Jlleer waarde~

ring voor onze eigèn vtije pèrs te hebbtln, die wij kunnen raadplegen op elk tijdstip, dat wij zulks wensen. Aldus gezien, zijn onze dag- ea week•

bladen - ondanks de sterke s~ijging van cle pa- pierprijzen - nog erg goedk.aop.

(Vervolg van pag. 1)

Verantwoordelijkheid der socialis·

tische leiders

W anneer het vorenstaande juist is (het is in elk geval in overeenstemming met de propagandistische concurrentie tussen het communisme en het socialisme), daa rust er met betrekking tot de eventuele calamiteit van een derde wereldoorlog in alle democratieëft wel een hoogst uitzonderlijke en zelfs afschu~

welijke verantwoordelijkheid op de socialisti ..

sche arbeidersleiders. In stede van het pala- dijnschap van de. vrede zien zij zich toebe- dttld ··liet provocateurs~bap .. van. de . oorlog • En :tulks alleeR, omdat zij zelfs in de huidige kritieke wereldsituatie van hun klassenstrijd . en hun staatssocialisme geen áfstand menen te kunnen dóen. In stede van. een ~ich in de werkelijkheid distanciëren van het commu- nistne ziet mèn iinmers onder de zweepslag van de hnkerv,eugels bîj de socialistische par- tijen in alle Westerse democratieën een con-- stante evenwijdigheid aan het communisme.

. . Moseou•~ grootete tr~ef · .

G ^{ewichtig is. deze} aangelege~heid · eChter bovenal, omdat deze wezenlijke ~­

lijkgeriththeid van communisme en socialisme weleens de hoofdoorzaak zou kunnen wor~

den van een door geen enkele waarlijk demo- cratische Staat gewenste overwinning fn eea eventuele derde wereldoorlog van het Mos-

couse communisme. Deze gelijkgerichtheid is massà#psycbologi.sch èn materieel ongdwij ..

feld in- zijn strijd om de wereld~ hegemonie Moscou'a grootste troef. Zij is gelijk te ste(;.

len met een enorme ideële trt politieke voorli'"

·· reiding tot die strijd. waarvan de . afloop hl communistische zin ook door het soeiali$me

.t:zi~ wordt bfl!geercl~ ·Het geciiscipllneèrde $0 ..

cialistische denken op de grondslag van de klassenstrijd in de richting van het. staats-- . socialisme ontslaat M oscou van een op zich

zelf zware en alleen niet te volbrengen taak.

Men. kan rationeel zelfs verder gaan Zonder deze communistische en socialis·

· tische gelijkgerichtheid zou aan het Moscouse commrinisme in- de Westerse democratieën geen schijn van een kans worden gelaten op verwezenlijking van de proletarische wereld ..

revolutie. Zonder deze principiële greep op de massa der arbeiders in de democratische lBnden, zou een aggressieve communistische oorlog op voor een ieder duidelijke wijn nid te winnen zqn en dus tot een feitelijke on•

waarschijnlijkheid moeten worden tertigge ..

bracht

Is er één nadenkend democratisch soda ..

list, die de waarheld en de waarde hiervan

kan oatkennen 1

\'KIJBEm EN DEMOCKATD

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Weeii:Dlacl ..aa de \'oll<spartU weer VrUbeld u Demoeratie

voorzitter Redoctie-comm.:

Drs. H. A. Korthols.

Redactie-secretaris: Mr~ E. Elios.

Adrés: Spuistraat 274, ingang Roomsteeg, tel. 36325, A'dom.

.a.dmil"'istrotie: Postbus 43, Amerstoort, tel. 3141.

Abónnementsprijs f 1.90 p. kwar- tool, t 7.50 per joor.

'Voor het zenden van obonl"'e·- 'ri\ents.' ·en · .'ldvertentiegelden:

Postgiro · no. 245103, ten l"'ome

·van de Penningmëester van de Stichting. "Vrij hei... en Democro~

tie" te Amerstoort.

Losse n·ummers 1 5 cent.

Voor advertenties wende men zich tot de administratie.

Waar blijft ons belastinggeld?

(Uitgave Mii).isterie van Financiën)

V oor de prijs van 17 cent stelt het

· . ministerie van Financiën een klein· boekske beschikbaar waarin wordt verteld op welke wijze onze belastingpenningen worden verdeeld en aan de hand van een aantal cijfers wordt de suggestie gewekt, dat wij toch eigenlijk wel op de . goede weg zijn. Zo de sterkte van. het burgerlijk Rijkspersoneel, dat in 1946 nog 3,5 % van het totaal arbeidskrachten. be- droeg <voor de civiele ministeries al- leen) en volgens de begrot.ing voor 1952 , zal dit aantal .. nog maar 1,9 % zijn,. :!Uar . ~r. . wordt .~i~t. ,bij . g.ezegd, hoe groot het personeel in andere overheidsdiensten is, bijv. in dienst van de provinciën en van de gemeen- ten. Het gaat er niet om aan te tonen, dat bij het Rijk deze aantallen ver- minderd zijn, maar wij hadden graag gezien, dat ons duidelijk was ge- maakt, dat het totaal aantal arbeids- krachten in dienst van het overheids- apparaat niet groter is dan Nederland zich kan veroorloven.

* * •

W anneer een maatschappij schul- den heeft en daardoor .een ren- telast, die bijna 13 % van zijn inkom- sten uitmaakt, dan eist een wijs be- leid, dat de productiviteit tot bet uiterste wordt opgevoerd en zeer ze- ker wanneer de rentelast van 532 mil- lioen in 1951 tot 561 millioen in 1952 stijgt en de aflossingen dalen van 233 tot 90 millioen. Dit alles geldt voor de Rijksschuld, die rond 25 milliard gul- den bedraagt of ;f 10.000.- per gezin, ongerekend de schulden van gemeen- ten enz., waarvoor ooit weer een be- hoorlijk bedrag aan rente betaald moet worden, maar waarvan de groot- te in het boekje niet is te vinden. Al met al wordt een zeer groot gedeelte . van de f 2.080.-, die wij per gezin : aan belasting betalen, misschien wel 2Ó %, aan rentebètaling uitgegeven.

Dit bedrag is veel te hoog en wij had- den ·graag gezien, dat daaraan ook enige woorden waren gewijd,

e • •

Men zal misschien tegenwerpen, dat de rente weer als inkom- sten aan een deel van bet volk ten goede komen, doch men dient daarbij terdege te beseffen, dat deze herver- deling van de inkomsten gepaard gaat met kosten en dat dit deel van de in- komstenoverbeveling ook had kunnen geschieden via het bedrijfsleven en dat het geld dan had kunnen bijdra- gen tot een vergroting van de. pro- ducti~. wanneer men de rentelast met

! 10 millioen had ktiimen vetminderen

!i\ pl~ats van ^{met f 30 milli~n te 'ver-}

meerderen, had men de } 40 millioen kunnen opvangen . van de emissie van . de ·AKU, die nu voor een groot deel de oorzaak is van de ontwrichting van de beurs, ! 10 millioen betekent

De verkoop van leutuur. op openbare markten· wordt een brandende kwestie

M en zal zich herinneren, dat Bur- gemeester en Wethouders van

•s-Gravenhage een verbod hadden uit- gevaardigd inzake de verkoop van politieke propaganda-lectuur . op de openbare markten in Den Haag, over welk verbod de fractievoorzitter. van onze partij in de Haagse Gemeente- raad, de heer D. W. Dettmeijer, schrif- telijke vragen g~teld heeft. Hij liet daarbij wel blijken, dat, al stelde hij zijn opmerkingen in . vragende vorm, hij voor dit beleid weinig Wilardering koesterde.·

den zij menen, dat de verkoop van boeken op de markt verboden, dan wel onmogelijk gemaakt moet wor- den?

4; Zijn B. en W. niet van oordeel, dat een verbod dan wel een onmoge, lijk maken van de verkoop van . boe- . ken op de 'openbare markt in strijd is, · met art. 7 van de· Grondwet?

5. Zijn B. en W. voornemens, in, dien zij van mening zijn, dat er geen deugdelijke gronden aanwezig zijn tot het verbieden dan . wel onmogelijk, maken van· de verkoop van boeken op de markt, het in vraag. 1 bedoelde verzoek alsnog te doen inwilligen?

CENTRALE ZWOLLE KWAM BIJEEN

In de vergadering van de Centrale Zwolle werden de reglementair aftre- dende bestuursleden herkozen, t.w.

mevr. A. Tulner-Hepkema, Deventer en de heren G. H. Cramer, Almelo, drs P. J. Montagne, Hengelo en mr B. van· der Veen, Zwolle. In plaats van de tussentijds afgetreden heer H.

R. Mulder werd gekozen mr E. Wil- mink te Deventer. De heer G. H. Cra- mer, Kanaalweg 9, Almelo (Tel. 05490 ---3188) heeft drs P. J. Montagne als secretaris opgevolgd.

1 DECEMBER 1951 - PAG. ~

IN MEMORIAM B. LUTEN

De Voorzitter van de afdeling de Wijk-Koekange, de Heer B. Luten, is de vorige week plotseling van ons heenge- gaan. Luten, die 65 jaar werd, was een man die zich volledig inzette voor de publieke zaak;

allerhande functies op maat- schappelijk gebied werden door hem vervuld. Enkele maanden geleden werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje- Nassau. in verband met bet gereedkomen · van de werlten van· het Waterschap de Oude Vaart, van welk waterschap·

Luten Voorzitter was.

Sedert de twintiger jaren maakte hij voor de Liberale Staatspartij ·en derzelve op- volgsters deel uit ·van · de ge- meenteraad van de 'Wijk ..

Onder overgrote belangstel- ling wel"d het stoffelijk oy,er- schot van de Heer Luten Za- terdag j.l. aan de schoot der aarde toevertrouwd. Het Be- stuur van de Kieskring Dren- the, de Sub-centrale Meppel en de afdeling de Wijk-Koe- kange waren daarbij vertegen- woordigd. De Heer A. H. J.

Odding uit Meppel, sprak aan de groeve woorden van dank voor het vele dat de overle- dene voor onze partij, die zijn warme belangstelling had, heeft ·gedaan.

Uit het Algemeen Verslag· over de Haagse Gemeentebegroting voor 1952, dat kort geleden· verschenen is, blijkt, dat deze zaak ook bij de openbare behandeling van· de begroting, welke in Januari zal plaats hebben, aan de orde zal komen. Zeer vele leden zou- den, volgens het Algemeen Verslag, gaarne worden ingelicht of dit be- sluit met zich medebrengt, dat thans geen enkele gelegenheid meer op de markt zou bestaan tot hel verkopen en kopen van bedoelde lectuur. Dit zouden de aan het woord zijnde leden in strijd achten met een gezonde de- mocratie. Overigens vroegen deze le- den, watmeer en in hoeverre zich in het verleden ordeverstoringen op de markt hebben voorgedaan door het verkopen .van politieke propagandisti- sche lectuur. Wanneer deze ordever- storingen zich niet hebben voorge- daan, achtten. deze leden het. dOor Burgemeester en Wethouders geno- men besluit voorbarig. De thans aan 't·

woord zijnde leden verzoèhten· B. en W. 'mede te delen, welke middelen het college zou hebben om, bij intrekking van bet besluit, tegen ordeverstorin- gen op te treden, w~neer deze z;ch in de toekomst zouden gaan voqrdoe.11 bij verkoop van de betreffende lec- tuur.

Zó ^{IS e} de theorie,

doch zó ^{IS •} de praktijk

Verscheidene leden waren bezorgd over de verschillende maatregelen, welke in de laatste tijd door Burge- meester en Wethouders zijn uitge- vaardigd niet bètrekking bijvoorbeeld tot het verbod van verkoop van pro- pagandistische l~ctuur op de mark- ten. Zij waren ten deze niet bevre- digd door het antwoord, dat B. en W.

op schrifteliJke vragen van één hun- ner hadden gegeven.

Thans ook in Eindhoven

T hans doen zich ten aanzien van verkoop van lectuur op de markt te Eindhoven ook moeilijkhe- den voor. Dit is aanleiding geweest voor het lid van onze partij in de Eindhovense gemeenteraad, dr M. P.

Vrij, de volgende schriftelijke vragen tot B. en W. van Eindhoven te rich- ten:

1. Is het Burgemeester en Wethou- ders bekend, dat de Chef-marktmees- ter der Gemeente Eindhoven op een verzoek van een stadgenoot om in aanmerking te mogen komen voor een standplaats op de . Dinsdagse Markt ten- beh<>eve van de verkoop van bo.e- ken in wezen · afwijz~nd heeft be·

schikt?

2. Indien de vraag sub 1 bevesti- gend wordt beantwoord, zouden B. en W. dan willen mededelen, of de Chef- marktmeester hier in over-leg met B.

en W. peeft gehandeld?

3. Indien ook ·vraag 2 bevestigend wordt beantwoord, zouden B .. en W.

dan willen mededelen, op welke groii-

ruwweg een aflossing van f 300 mil- lioen en de vraag rijst of een efficien- ter ovèrheidsbeheet vàn · de N.V. de Nederlandse Staat niet een· allereer- . ste. eis is, opdat ni~t een steeds stij- gende schuldèri- en rentelast ons volk

zal ^'makèn tot een volk, dat zijn geld in een· onproductieve cirkelgang laat circuleren van. belasting .tot. staats- rente en van rente.~· belasting. .

JSd.

(Ingezonden)

I) êv~:~e ~::~:~~:~: d~~ s!~~

ten-Generaal voor de Partij van de Arbeid, heeft een ·dezer dagen via de V.A.R.A. zijn gebruikelijke causerie

"op de k:orrel" gehouden. Deze draagt, zoals men zal weten en ook door de benaming wordt aangeduid, een cri- tisch karakter en heeft ten doel op bepaalde misstanden de aandacht te vestigen en aan de publieke opinie prijs te geven. In zijn laatste causerie deelde hij mede van iemand een brief te hebben ontvangen, waarin de schrijver zich er over beklaagt, dat een gepensionneerd ambtenaar van de P.T.T. nog eeri aanstelling had kun- nen bekomen bij een overheidsinstel- ling in een andere gemeente, welke hem, boven zijn pensioen, nog een salaris. opleverde van f 3.000.- per jaar. De briefschrijver was over deze cumulatie zeer verontwaardigd en verzocht de beer Vermeer daarover zijn mening eens te zeggen.

De heer Vermeer heeft zich gehaast mede te delen deze verontwaardiging volkomen te kunnen delen en achtte het onbehoorlijk en zeer af te keuren, dat een gepensionneerd iemand nog 'n betrekking kon bekomen, die voor een ander, niet gepensionneerd 7'''1.- de, nog een volwaardig bestaan :.-.ou kunnen opleveren. Iets dergelijks be- hoorde naar zijn mening dan ook niet t<' mogen voorkomen. Ons lijkt deze verantwoording van de heer Vermeer nogal. aan de oppervlakkige kant en ook min of meer platonisch. In de eerste plaats toont hij daardoor wei- nig begrip te hebben van de moeilijk- heden en de no()d der gepefisionneer- den, wier pe~ioenen, in tegenstelling met de .inkomsten der werkenden, al reeds zeer geruimen tijd de kosten van het leverisonderhoud niet meer kunnen dekken, waardoor zij. in hun levensavond nog genoodzaakt worden· , naar enige versterking van inkom- sten uit te zien om deze nood het hoofd te .kunnen bieden.

• • •

D ^{e_h~er Vermeer} verge~ da~rbij

• vooral ni~t, dat d~ gepenslon- neerden ·de preilûe voor eigen en ge- ZînsJ~ens,ióen in. gave Nederlandsé JPl-

~ns. he'bben ~ld 'en ^{hwi ·~nsioe·}

aen thans bl leer sedéValueerde gul·

dens terug ontvangen. De onbezorgde levensavond is daarom voor talloos velen· een . grote teleurstelling gewor- den en de Noodwet-Drees heeft hen voor armoede moeten behoeden. De heer Vermeer moet zijn oor maar eens te luisteren leggen in· de kringen van zijn partijgenoten en dan zal men hem ongetwijfeld zeer vele van der- gelijke gevallen kunnen noemen. Wij zijn er zeker van, dat men in die kringen met zeer gemengde gevoelens van zijn verontwaardiging zal hebben kennis genomen.

•••

E n in de tweede pláats noopt deze verontwaardiging van de heer Vermeer ons er hem eens aan te herinneren, dat een zijner partijgeno• · ten, n.l. de voormalige secretaris van het N.V.V. enige maanden geleden wegens het bereiken van de pensioen- gerechtigde leeftijd werd gepension- neerd op een pensioen van i 5.000.- per jaar en daarna secretaris werd van de vereniging "A.V.O.", welke functie hem, boven zijn hiervoorver- meld pensioen, nog een salaris van i 5.000.- per jaar en mogelijk nog wel meer oplevert. Het wil ons voor- komen, dat deze laatste functie toch zeker wel als een alleszins volwaar- dige betrekking kan worden aange- merkt, die ongetwijfeld door velen zou zijn geambieerd. In de gedachte- gang van . de heer Vermeer lijkt ons dit geval toch wel vèel ernstiger dan dat van de ambtenaar van de P.T.T.

en zulks te meer, waar het hier een bekend vakverenigingsman betreft, die omtrent het vraagstuk van de cumulatie toch ook wel zeer gepro- nonceerde denkbeelden zal hebben.

De heer Vermeer moet in zijn volgen- de causerie dit geval ook maar eens op de korrel nemen en ons zijn me•

ning daarover zeggen. Wij veronder•

stellen, dat de luisteraars met belang- stelling daarnaar zullen uitzien.

Wij zijn in principe evenmin grote voorstanders van een cumulatie van :functies, doch willen daarbij dan niet uit bet oog verliezen, dat men elk geval naar zijn merites zal hebben te beoordèlen en niet zonder meer daar•

over de staf mag breken. Het zal dan herhaaldelijk blijken, dat in tal van gevallen ·cumulatie onvermijdelijk en zelfs in het algemeen belang kan worden geacht.

J, B. y, B.

VIUJBEID EN DEMOCRATIB

Parlementaire flitsen

(vervolg van pag. 2)

:z:ljh physieke krachten, maar wordt evenzeer een zware druk uitgeoefend op· zijn politieke mogelijkheden en zijn financiële middelen".

· Veel meer dan vroeger, aldus minister Stikker, heeft de coör- .dinerende taak. van de minister van Buitenlandse Zaken ook voor de binnenlandse verhoudingen betekenis gekregen. Vrijwel atle Regeringstaken hebben tháns

·een buitenlands aspect, vrijwel overal doen zich de internatio- nale verhoudingen gelden. Dit

STIKKER

•••. verleden achter zich . ..•

brengt met zich mede, dat het naar mijn overtuiging uitgeslo- ten is, de bt!-itenlandse politiek te doén voeren dÓor een . vak- Minister, die niet thuis is in en voortkomt uit de binnenlandse politiek. Daar. moet, zo. meende minister Stikker, echter .. tegen~

over staan, dat, zodra deze bin- nenlandse politieke figuur op 't

Departement van Buitenlandse Zaken zijn intrede doet, "hij zijn verleden achter zich moet laten en zijn land heeft te dienen bin- nen de mogelijk1Îeden, welke de internationale verhoudingen toe- staan". Wanneer voor dit aspect geen zuiver inzicht gaat ont- staan, .za_l, zo meende spreker, een mtmster van Buitenlandse Zaken, wie hjj oo~ moge zijn steeds m moeilijkheden geraken:

• * ..

E n wat tenslotte de financiële kant van de zaak betreft zei minister Stikker woordelijk: "In een

~~mocrat~~ch best~l hoort het · rnoge- bJk te ZIJn, dat Ieder, die geroepen

:~:al worden tot de post, die ik thans vervul, deze functie kan uitoefenen, ongeacht of hij bereid en in staat is uit eigen inkomsten of kapitaal zoveel bij te passen, dat het mogelijk wordt . om alle verplichtingen, die zijn taak medebrengt, na te komen. Dit is thans :z:eker niet het geval. Het is verre van mij om voor het verleden of voor deze begroting wijngingen voor te stellen, doch wel acht ik mij verplicht, op grond van mijn erv~ringeri, er open·

~jk op te wijzen, dat het volgende Jaar bezwaarlijk een werkelijk demo- cratische oplossing zal zijn te vinden, indien niet ook aan deze financiële aanslag een einde komt."

GEMEENSCHAPPELIJKE CRISES

Z elden is duidelijker geweest dan thans, hoe gemeenschappelijk, boe gelijk van oorzaken en gevolgen de crises zijn, waarvoor de Europes~

landen zijn gesteld. Niettemin ont- breekt het Europees overleg onder- ling op het niveau, waarop het thuis hoOrt. Straatsburg zal straks bijeen- k?Jnen en wellicht enige nuttige ad- wezen geven. Zelden is duidelijker ge- weest dan thans, hoe droevig smal de basis is. waarop· de Raadgevende Ver- gadering aldaar móet werken.

(Algemeen Dagbfud)

1 DECEl\IBER 1951- PAG. 5

Mr. P.J. OUD

waarop voor velen ie rust begint, be- sc.wuwt ons bl~d als een voorrecht.

De heer Oud zal de eerste zijn om te begrijpen, dat w:.j dit voorrecht moei- ' lijk anders 'lanteren kunnen dan in de omhulling van een verlangen, ons ingegeven door liefde voor zijn en on- ze partij: Çle V.V.D. groeie en bloeie onder zijn bekwame leiding!

Verjaardagen liggen op het parti- culiere levensdomein, dat zeke- re eerbiediging vereist en welks gren- zen wij liefst niet overschrijden.

Wij zullen, vertrouwen wij, . voor het gevoel onzer lezers aan die eerbied niet tekort doen noch deze grenzen uh het oog· verliezen, wanneer we hier met een enkel. woord gewag maken ··van het feit, dat mr P. J. Oud WoenSdag.· 5 December zijn vijf-en·

zestigste verjaardag viert.

Integendeel; wij houden ons Qver- tuigd, dat de lezers van "Vrijheid en Democratie" het als een onachtzaam- heid van de re'dactie zouden beschou- wen, Waf?.neer zij deze verjaardag on- opgemerkt voorbij liet gaan. Niet al-.

leen omdát rnr .OUd nu · eenmaal be- hoort tot hen, wier leven onder het licht der openbaarheid valt, dat ook het particuliere niet geheel in de schaduw laat, maar vooral omdat er wel zeer bijzondere betrekkingen be- staan tussen de thans vijf-en-zestig- jarige en ons blad, dat nog de vorige week een hoofdartikel van zijn hand mocht bevatten.

En als we spreken van de betrek- kingen tusen hem en ons blad, dan denken we uiteraard óók aan de re- latie tussen mr Oud en de partij, welks orgaan "Vrijheid en Democra- tie" is. Van die partij immers is de jubilaris van Woensdag een der beide geestelijke vaders, sinds het optreden van mr Stikker als minister van Bui- tenlandse Zaken haal' voorzitter en als leider van haar Tweede Kamer- fractie de voorna'l.m~te exponent ha- rer politiek, die hij voor een belang- rijk deel medebcpaalt, krachtens de hem geschonken gaven en het ver- trouwen, dat tijn geestverwanten in hem en in zijn talenten stellen.

Nu tijdgen'oten van verschillende overtuiging onze leider - en met hem 't Nederlandse volk- een boek- werk· aanbieden; waarin zij van hun onderscheiden standpunten Ouds fi- guur hebben belicht, mogen wij ons ontslagen achten van de plicht, in de Qns ter bel!chikking . staande kolom diè figuur (lok ·oi;lzerzijds të·'·tekenèn.

Plicht, waaraan w~ overigens gaarne zouden hebben voldaan, . voorzover onze krachten daartoe reiken. Immers, wij hebben, zij het op enige afstand, mr Ouds publieke loopbaan ten volle en ·steeds met belangstelling gevolgd.

Wij hopen in een volgend nummer van ons blad onze lezers een over•

zicht te kunnen geven van hetgeen bedoelde tijdgenoten op Ouds feest- dag over hem· te ze~sen bebben.

Mogen wij voor heden dus met een korte karakteristiek volstaan, dan zouden wij allereerst willen spreken van Oud, de parlementariër. Hoe be~

langrijke functies hij overigens in ons publieke leven vervuld moge hebben en nog vervullen, vóór alles is Oud volksvertegenwoordiger. Niet slechts omdat hij, met en}tele onderbrekin- gen, van 1917 lid en sieraad van ons parlement is geweest, maar bovenal omdat hij mag gelden als het type van de staatsman, in wie de idee van het parlementaire stelsel vlees en bloed gekregen heeft. Zijn verknochtheid aim dit stelsel maakte hem niet en- kel tot de vurige en onwankelbare strijder voor het zuivere behoud on- zer constitutionele instellingen, die immers juist in. 't parlementaire stel- sel verankerd en gewaarborgd zijn, zij dreef .hem ook tot steeds dieper bestudering ervan, van welke studie bij de resultaten in gedegen werken neerlegde, waarbij zijn langdurige parlementaire ervaring hem een niet genoeg te waarderen hulpmiddel was.

Parlemc;mtariër dus allereerst en dan: democraat, Het een moet dunkt ons, voor en in een man als Óud on- afschE;idelijk zijn van het ander. Het wezen der <iemócratila immers schuilt niet in wat voorheen haar vooruit- strevendheid heette en thans progres- sivite.it wordt genoemd. ·vooruitstre- vendheid is met· het mens-zijn en het leven-zelf gegeven. Voor· de parle- mentariër echter · is er slechts één weg, waarlangs mens . en mensheid voorwaarts kunnen schrijden: die der democratie.

Voorzover onder democratie een màatscbappelijk hervormingsstreven kan worden . begrepen, koos Oud r~ vrc?eg voor de politiek van de Vrijzinnig-Democratische BOnd •. Hij gaf ziçb . aan ~e Bond mèt · de hem

eigen energie en de hem eigen toe- wijding. Op jeugdige leeftijd secreta- ris van de V.D.B. geworden, kwam hij als een van diens jongste aanhan- gers in de Kamer, waar hij zich al spoedig een waardige plaats verover- de temidden van de talentvolle man- nen, waarover de V.D.B. 't voorrecht had te- beschikken. Hij werd daar- naast redacteur van. het weekblad

"De Vrijzinnig-Democraat", dat met belangstelling . gelezen werd, ook door wie, ais· schrijver de~es bijvoorbeeld, niet vrijzinnig-democraat, doch libe- · raai waren. ·

Vurig strijder als Oud voor zijn V.D.B. was, hebben wij het als libe- raal in hem steeds gewaardeerd, dat

hi~ het liberalisme en de vrijzinnige democratie steeds is blijven zien :1ls nuanceringen, die bij alle vaak felle en pijnlijke tegenstellingen op het ter- rein der practische politiek, tenslotte toch uit één beginsel waren voortge- vloeid, een beginsel, waaraan voor beider besef de naam van Thorbecke te onzent onverbrekelijk is verbon- den. Toen Oud bij de oprichting van de V.V.D. uiting gaf aan zijn blijd- schap, dat na lange scheiding en ve- lerlei omdoling Thorbeeke's geestelij- ke nazaten zich weer op één program verenigd hadden, moet het woord dat hij toen sprak hem wel recht en diep uit het hart geweld zijn,

Zo mogen wij Oud op zijn vijf-en- zestigste verjaardag eren als de par- lementariër, de democraat en de libe~

raai, die al zijn geestverwanten niet alleen gaarne als hun leidsman erken- nen, maar wien zij van ganser harte kracht toewensen om de leiding hun- ner partij nóg vele jaren te mogen blijven voeren.

Dat Oud, naar uit het hem op zijn feestdag aan te bieden boekwerk blijken zal, ondanks alle bestrijding welke hem in de politieke arena ten deel valt, . toch als een nationale fi- guur wordt erkend, kan ons slechts

verblijden, · ·

Dat de V.V.D. hem in deze moei- lijke jaren tot leider krèeg, stemt ons darikbaar. · · .. . ...

Aan die dankbaarheid namens heel vrijzinnig Nederland uiting te mogen geven, nu mr Oud de leeftijd bereikt,

de .~.

,,Onnozele

glintlach"

(Ingezond~n)

D eze Burger" is een wijsgerig ..

. man, een groot ijveraar voor de waardering Yan de menselijke per- soonlijkheid.

Maar als hij leest hoe een · hoofdre- dacteur van een Friese krant een voorwaardelijke gevangenisstraf heeft gekregen, hoe de .gummiknuppl;ll. ge- : danst heeft op de ruggen van arbei- ' ders, boeren, schoolmeesters, journa- listen en dominees, en hij ziet dan het speldeknopformaat van Nederland .op de wereldkaart, dan .is er een glim- lach om de lippen van "Deze Burger".

"Deze Burger" zou geglimlacht heb- ben,

toen Soekarno wegens opstand tegen het wettig gezag naar de Boven-Di- goel werd gezonden,

toen een aantal Ierse nationalisten in de straten van Dublin barricaden op- wierpen tegen de soldaten van het machtige Britse Imperium,

toen in Brits-Indië de magere man Gandhi de eerste keer in hongersta- king ging,

toen de eerste Vlaamse pogingen tot verzet tegen de Franse supprematie begonnen,

toen Maarten Luther het op durfde némeri tegen de almachtige Kerk, toen een Nazarener een ander Ko-

ninkrij:~ predikte onder de inwoners vari het grote Romeinse rijk.

Er is een glimlach om de lippen van "Deze· Burger". ·

Voor de goede opmerker een wat onnozele glimlach.

Oldeboorn (Fr.) . W.G. DE JONG (U hebt mij wat zwaar gewogen.

Nat~urlijk was ik het niet eens met . de "d(l.hsef!.de gummi-knup- pel'' en natuurtijk zij dtf Fries vrij in het vrijelijk spreken van.

zijn taal. - DEZE BURGER).

Hebben D.P.'s nog reden tot hoop?

DE I.R.O. MOET SLUITEN

Op 31 December van dit jaar zal de Internationale Vluchtelingen Organt.

satie sluiten. De V.N., waarvan zij háar subsidies krijgt, hebben namelijk!

nauwelijks belangstelling meer voor het lot van de tien-duizenden menseD, die om politieke, religieuze. en andere redenen niet naar hun eigen vader-<

land terug kunnen of willen keren. Bijna alle landen achten de uitvoering van hun defensie-programma primair en dus bliJft er aan financiën voor.

de I.R.O. (International Refugee Organlsation) vrijwel niets meer over-:

Men heeft deze organisatie veel verweten. Zij zou te bureaucratisch ziJn en:

veel te duur. Een feit is in ieder geval dat ruhn een week geleden de mll- lioenste D.P. door haar werk een nieuw vaderland kreeg. Een nieuwe kans dus om een normaal leven op te bouwen.

Geen toekomst in Duitsland

Duitsland is het centrum, waar nog vele van deze ongelukkige D.P.'s wachten op uitkomst. Bijna· al- len komen van achter het IJzeren Gordijn: Polen, Balten, Tsjechen, Hongaren, Ukraïners, Joego-Slaven, Russen, Bulgaren en zelfs Kalmuk- ken. Nazi-Duitsland gebruikte hen eerst als dwangarbeiders en sinds die tijd .kennen zij geert gewoon gezinsle- ven meer. Opeengehoopt wonen zij in Barakkenkam pen, door heel ·Duits- land verspreid.

Kinderen van 10 jaar weten niet beter of dit is gewoon. Zij kennen geen normale opvoeding.

Het is duidelijk, dat. .de D.P,'s voor het merendeel in dit land niet kunnen blijven. Zij komen niet aan de, slag door d.e enorme werkloosheid - van de ruim 40 mill~oen inwoners in West- Duitsland, Berlijn uitgezOnderd, zijn er· 1;400.000 werkleos. Bovendien spe- len allerlei ressentimenten uit de Iaat-

door

. 8. CH. SJOLLEMA

ste wereldoorlog nog een belangrijke rol; de verhouding Duitsers-D.P.'s is over het algemeen slecht.

Ruim 132.000 zijn er over. Men hoopt met veel moeite hun aantal voor de laatste dag van het jaar terug te bréngen tot 100.000.

Maar wat dan?·

Wij laten nu zelfs nog terzijde de duizenden, die maandelijks clandes- tien de rode dictator ontvluchten.

Nieuwe organisatie

. Enige ~aanderi geledenïs de per•

. , . manente . Nederlandsë afge- vaardigde bij de .V.N., mr Van Heu·

ven Goedhart, . bepoemd .tot' Hoge

<vervolg. op pag. 8)