Sanne Heitkamp
Studentnummer: S2454726
07-05-2020
NOS Jeugdjournaal
03-02-2020 - 30-04-2020
Docentbegeleider: Rienk Kamer
Praktijkbegeleider: Lotje Boogmans
Rijksuniversiteit Groningen
Master Journalistiek
STAGEVERSLAG
MET DAARIN:
MIJN STAGEPLAATS, WERKZAAMHEDEN, BEGELEIDING,
EVALUATIE, CONCLUSIE
EN
Inhoudsopgave
De stageplaats 3
Waarom deze stageplek? 3
NOS Jeugdjournaal 4
De redactie 6
Journalistieke werkwijzen en visies 8
De werkzaamheden 9 Werkzaamheden planning 9 Werkzaamheden redactie 10 Werkzaamheden internet 11 Reflectie 12 De begeleiding 14
Begeleiding vanuit de stageverlener 14
Begeleiding vanuit de opleiding 16
Evaluatie 17
Aansluiting beroepspraktijk 17
Gemist in de opleiding 17
Nieuwe kennis en vaardigheden 18
Stageplan 19
Conclusie 21
Aanbevelingen 21
Bijlagen 23
Bijlage 1: Logboek 23
Bijlage 2: Artikelen op datum van maken 28
Bijlage 3: Links naar uitzending 32
De stageplaats
Waarom deze stageplek?
Waarom ik graag bij de NOS stage zou willen lopen is, omdat de NOS toch wel echt in mijn ogen de belangrijkste nieuwsorganisatie van Nederland is. Ik kijk bijna elke dag het journaal, lees elke ochtend de app en volg verschillende programma’s op de sociale media. Dit is volgens mij de plek waar je het beste kennis kan maken met het werkveld. Ook de enthousiaste verhalen van medestudenten hebben mij doen beslissen dat het mij ontzettend leuk lijkt om stage te lopen bij de NOS.
Twee jaar geleden heb ik stage gelopen bij RTV Noord op de sociale media en innovatie afdeling. Hier heb ik in 6 maanden tijd ontzettend veel geleerd over content creëren voor verschillende platformen. Tevens heb ik daar ook gewerkt als freelance redacteur op deze afdeling. Toch heb ik gemerkt dat als ik naar de platformen van de NOS kijk er nog zoveel meer te leren viel qua verhalen vertellen op sociale media. Daarom leek het me ontzettend leuk en leerzaam om bij NOS op 3 of bij NOS Jeugdjournaal stage te lopen. Het NOS Jeugdjournaal omdat ik heb gemerkt bij RTV Noord dat je voor een wel heel breed publiek content creëert. Ik zou het daarom leerzaam vinden om bij het Jeugdjournaal voor een duidelijk afgebakend publiek content te creëren.
Vroeger toen ik klein was schreeuwde ik altijd al dat ik presentatrice wilde worden van het NOS Journaal en dit is nooit uit mijn toekomstbeeld verdwenen. Inmiddels weet ik dat niet alleen presentatrice worden mij interesseert binnen de journalistiek. Ik hoopte dat ik tijdens mijn stage bij de NOS nog meer enthousiasme ontwikkel voor de journalistiek en wie weet een stapje in de richting van mijn droombaan als presentatrice bij het NOS Journaal.
Toen ik uiteindelijk te horen kreeg dat ik een van mijn keuzes had gekregen was ik ontzettend blij en was het tijd om bepaalde verwachtingen van mijn stageplek te bedenken en op te schrijven. Door verhalen van andere studenten die al stage hadden gelopen bij de NOS of collega’s die bij de NOS werken of hebben gewerkt, had ik hoge verwachten. Veel cursussen en workshops, veel aandacht voor de stagiairs, veel zelf mogen doen en niet de hele tijd achter iemand aan hoeven te huppelen, veel geleerd in een korte tijd, leuke connecties aan over gehouden, en je moet wel zelf je mond opentrekken als je iets wil doen of bereiken (maar ik denk dat dit overal wel nodig is binnen de journalistiek).
Hoge verwachtingen door verhalen van andere mensen dus. En ik moet zeggen vrijwel alles is uitgekomen. Of nou ja in hoeverre dat kan door de corona-crisis natuurlijk. De eerste anderhalf maand hadden we met alle stagiairs veel cursussen en workshops om mijn kennis uit te breiden. Er was genoeg aandacht voor de stagiairs, niet alleen door het stagebureau, maar natuurlijk ook door de redactie zelf. Ik heb veel mogen doen en veel kennis en nieuwe vaardigheden opgedaan. En veel connecties over gehouden aan mijn stage.
Door de corona-crisis heeft mijn stage wel een hele andere vorm aangenomen dan ik van tevoren had verwacht. Niet alleen op het gebied van nieuws, maar ook dat ik na 1,5 maand thuis moest gaan werken. Een gekke wending in mijn stage, maar zeker leerzaam en interessant om mee te maken.
NOS Jeugdjournaal
Het Jeugdjournaal is elke werkdag te zien om kwart voor 9 ’s ochtends en elke dag om 7 uur in de avond. De uitzending in de ochtend duurt ongeveer 5 minuten en de avonduitzending zo’n 20 minuten. Naast de uitzendingen is het Jeugdjournaal te vinden op sociale mediakanalen, zoals Instagram en YouTube, en hebben ze hun eigen website/ app. Niet alleen de uitzendingen zitten vast aan een schema van uitzenden, ook op Instagram en YouTube heeft het Jeugdjournaal een schema waar ze zich (bijna altijd) aan houden. Er zijn bepaalde richtlijnen voor schooldagen en weekend-/vakantiedagen, maar de richtlijnen zijn - zeker in tijden van crisis - niet heilig. Afgelopen maanden waren het vooral vakantie-programmeringen. De belangrijkste elementen waarop gelet moet worden zijn: niet onder schooltijd publiceren en zorgen dat er genoeg tijd zit tussen de verschillende posts.
De doelgroep waar het Jeugdjournaal zich specifiek op richt is kinderen van 9 tot en met 12 jaar. Wel heb ik gemerkt tijdens mijn stage dat er ook heel veel jongere kinderen kijken. Zo kregen we bijvoorbeeld een mailtje van een moeder die zich afvroeg waarom we iets gewelddadigs hadden uitgezonden, want haar zoon van 6 jaar durfde daardoor niet meer alleen de straat op. En ook heb ik gemerkt dat we regelmatig kinderen interviewen die 14 jaar oud zijn. Dus de doelgroep is wellicht iets breder dan beschreven staat.
De kijkcijfers van de uitzendingen schommelen. Bijna elke dag zitten ze met de uitzendingen op de 200.000 kijkers, maar er zitten ook dagen bij waar ze de 400.000
Instagram: School-/vakantiedagen Instagram: Weekend
07:30 Stelling 09:30 Foto (bij voorkeur nieuws)
09:30 Foto (bij voorkeur nieuws) 11:30 Stelling
11:30 Foto 13:30 Foto
13:30 Foto 15:30 Foto (bij voorkeur ‘op pad’)
15:30 Foto (bij voorkeur ‘op pad’) 17:30 Video van de dag (mag ook eerder, dan wordt dit een foto)
17:30 Video van de dag (mag ook eerder, dan wordt dit een foto)
Woensdag 10:00 - Op Instagram stories de woensdagquiz
YouTube: Schooldagen YouTube: Weekend-/vakantiedagen
15:00 Video 10:00 Video
16:00 Extra video (mits voorradig) 12:00 Extra video (mits voorradig)
17:00 Video 15:00 Video
18:00 Extra video (mits voorradig) 17:00 Extra video (mits voorradig)
19:00 Video 19:00 Video
aantikken. Dit kwam regelmatig voor in de tijd dat ik stage liep. Dit komt voornamelijk door bepaalde uitzendingen met groot nieuws over het corona-virus. Ook de cijfers op de sociale mediakanalen zijn wisselend. Wel heeft het Jeugdjournaal op YouTube bijna 500.000 abonnees en op Instagram hebben ze de 300.000 volgers aangetikt. Populaire video’s op YouTube worden soms door wel 450.000 mensen bekeken. En op Instagram krijgen de populairste foto’s of video’s vaak rond de 25.000 likes. Opvallend is dat de populairste berichten in tijden van crisis niet berichten waren over corona. Op een enkeling na dan. Het waren vooral grappige en leuke berichten die de kinderen het meest bekeken of hebben geliked. Op de site en app is het in de corona-tijden wel bovengemiddeld druk en ook zijn de gebruikers iets actiever met reageren op stellingen en berichten.
De redactie kent een aantal verschillende diensten en die hebben zo hun eigen plek op de redactie. Zo heb je onlinediensten, die worden op de vloer ook wel JINT-diensten genoemd. Deze JINT-diensten zijn opgedeeld in een ochtend-/middagdienst en middag-/avonddienst, ook is er iemand aanwezig die video’s maakt voor online. Deze dienst zorgt ervoor dat er berichten worden geplaatst op de website/app, Instagram en YouTube en zorgen ervoor dat reacties gemodereerd worden. De persoon die de eerste dienst heeft op een dag vergaderd ook mee met de vergadering voor de uitzending zodat ze weten wat er die dag op de planning staat.
Naast online heb je natuurlijk de redactiedienst, zowel voor de ochtenduitzending (mits het geen vakantie is) als de avonduitzending. Beide diensten hebben een eindredacteur, iemand van de regie, een presentator en redactieleden. Voor de avonduitzending worden daar ook nog verslaggevers aan toegevoegd. In de ochtend zijn er vaak 2 of 3 redactieleden die aan de uitzending werken. Voor de avond zijn dit er vaak rond de 6 personen. Deze dienst zorgt ervoor dat er elke ochtend en avond een uitzending op televisie te zien is. Het draaiboek van de uitzending is bijna elke dag hetzelfde. Zo zijn er vaak 2 à 3 grotere reportages, zijn er items over het binnenland (BILA) en buitenland (BULA), is er een check dit dan met grappige video’s op foto’s van het internet, en is er een leuke uitsmijter.
Daarnaast zijn er ook planningsdiensten. Deze diensten worden vaak gedraaid met 3 à 4 personen. In deze diensten vergader je ’s ochtends met de eindredacteur en ben je de dag verder veel aan het bellen, mailen en sheets zo nauwkeurig mogelijk invullen. In deze dienst kijk je vaak een aantal dagen vooruit om onderwerpen te plannen voor in de uitzending. In tijden van corona werd er iets minder ver vooruitgekeken. Vaak werd er dan maar 1 à 2 dagen vooruitgekeken. Na de vergadering in de ochtend gaat iedereen aan de slag en kom je nog 1 à 2 keer bij elkaar om te overleggen en te kijken hoe het ervoor staat. Elke dag wordt er dan een lijst met onderwerpen opgestuurd naar de eindredacteur van de dag erna, zodat die weet wat er gepland staat.
Tot slot heb je nog het verhalenteam. Zij duiken wat dieper in verhalen. Gaan echt onderzoek doen naar dingen die opvallen of waar kinderen/zij in geïnteresseerd zijn. Deze dienst is in tijden van corona kort opgeheven geweest, omdat de bezetting te klein was en er voornamelijk corona-verhalen werden gemaakt. Naast het verhalenteam heb je ook nog het team dat de serie Uitgezocht maakt voor YouTube. Dit team maakt iedere 2 weken een explainer over een bepaald onderwerp. Veel onderzoek doen, script schrijven, produceren, opnemen en monteren. Ook dit heeft een aantal weken stilgelegen door de corona-crisis.
De redactie
Hierboven heb ik al kort beschreven hoe bepaalde redacties/diensten eruitzien. Van bijna alle diensten heb ik onderdeel uitgemaakt. De werkwijzen verschillen ontzettend erg en ook door het thuiswerken zijn de werkwijzen binnen bepaalde diensten veranderd. Hieronder zal ik per dienst de werkwijze bij langsgaan en mijn rol daarin toelichten.
Allereerst bij de onlinediensten (op de redactie) werd ik om 8 uur verwacht op de vloer. De collega die ook die dienst had was al een uurtje aanwezig op de redactie. Vervolgens bespraken we wat hij/zij al had gedaan en verdeelden we wat taken. Vaak mocht ik beginnen met een artikel schrijven en nieuws zoeken voor de website/app en de sociale media. Van regionale kranten/websites tot buitenlandse sites. Overal werd gezocht naar onderwerpen die kinderen aanspreken. Om half 11 was het dan tijd om te vergaderen met alle collega’s die op de uitzending stonden die dag. Dit was altijd handig om zo mee te krijgen wat er die dag gemaakt gaat worden en wat eventueel interessant is voor deze dienst om ook wat mee te gaan doen. Daarna verdeelden ik en mijn collega die onderwerpen en gingen we daar mee aan de slag. Ondertussen waren er ook berichten geplaatst op YouTube en Instagram en moesten de reacties onder de berichten gemodereerd worden. Dit deden we allebei en vaak tussendoor als we even niets hadden om te schrijven/posten. De rest van de dag zag er eigenlijk altijd hetzelfde uit. Artikelen schrijven, posts maken voor Instagram en op zoek naar nieuws om weer artikelen te schrijven en posts te maken.
De onlinediensten, vanuit huis, zagen er iets anders uit. Daarbij waren er twee diensten. Die in de ochtend zoals ik op de redactie ook had gehad en diensten in de middag/avond. De ochtenddiensten zagen er eigenlijk bijna hetzelfde uit als op de redactie, alleen vergaderde ik niet mee. In het begin was het veel modereren vanuit huis, omdat we in de eerste paar dagen nog geen toegang hadden tot het systeem. We hebben geprobeerd om een aantal artikelen te schrijven en die te mailen, maar dat werkte toch lastig en was vaak veel dubbelwerk om dit dan weer in het systeem te gooien. De avonddiensten zagen er iets anders uit. In deze diensten moesten vaak artikelen gemaakt worden bij items die in het Jeugdjournaal kwamen ’s avonds. Aan de hand van sheets en het draaiboek van de uitzending kon informatie gevonden worden en moest daarmee een artikel geschreven worden bij het item. De video kwam namelijk ook in het artikel te staan. Erg leuk en leerzaam omdat het vaak eigen verhalen zijn. Geen verhalen die we vaak in de ochtend op andere websites vinden.
De redactiediensten heb ik (helaas) alleen geholpen bij de avonduitzendingen. Ik had graag ook een keer een aantal ochtenduitzending mee willen maken, omdat naar mijn idee het werken daar anders is en daar ook zeker iets te leren valt. Maar doordat ik niet meer op de vloer mocht komen, was daar helaas geen tijd voor. Bij de redactiediensten zag de dag er als volgt uit: om half 11 werd je op de redactie verwacht om dan gelijk te vergaderen over de uitzending van die avond. Vaak was ik er een kwartier/half uur eerder om nog even rustig in te lezen wat er op de planning staat en om te kijken wat er in de ochtenduitzending was gedaan. Zo was je tijdens de vergadering goed op de hoogte van wat er te gebeuren staat en wat niet geschikt is voor de avonduitzending. Bij de ene eindredacteur (soms lag het ook aan de dag) was er veel ruimte om nog onderwerpen aan te brengen en bij de andere niet. Wel werd er altijd een rondje gedaan met wat missen we nog en heb je nog iets wat eventueel op een andere dag gemaakt kan worden of wat we door kunnen schuiven naar het verhalenteam/planning. Aan het eind van de vergadering werd verdeeld wie wat ging maken die dag. De verslaggevers gingen op pad en de
bureauredacteuren gingen aan de slag met reportages die aan het bureau gemaakt kunnen worden en de BILA en BULA blokken werden verdeeld.
Vaak mocht ik werken aan de BILA/BULA blokken. Elk blok bestaat uit ongeveer 3 à 4 onderwerpen. Wanneer ik een binnenlandblok had begon ik met nieuws zoeken op de regionale websites. En voor het buitenlandblok keek ik vaak in de mediacloud in het systeem. Dan maakte ik, alleen of samen met een collega, een lijst met onderwerpen waar interessant/goed beeldmateriaal van is. Vervolgens keek de eindredacteur naar het lijstje en werd samen besproken wat er gemaakt zou worden. Dit moest je zelf toevoegen in het draaiboek en er een presentatietekst voor maken. Nadat het toegevoegd was aan het draaiboek en de presentatietekst klaar was, mocht er gemonteerd worden. Eigenlijk mocht dit allemaal erg zelfstandig. De eindredacteur keek vaak voor je ging monteren even naar je tekst en kreeg je een go om de video’s te gaan maken. Als ik voor mezelf had bedacht dat ik klaar was met het monteren liet ik dit altijd aan een collega zien om te vragen wat ze ervan vonden. De ene keer gaven ze tips om nog even iets aan te passen en de andere keer was het goed. Naast deze blokken moest ik soms ook video’s monteren voor de Check Dit Dan. De onderwerpen/teksten werden door de presentator bedacht en geschreven en vaak door de redacteuren gemonteerd.
Naast het maken van items ben ik ook twee keer mee geweest op pad. Een keer voor een vaste rubriek, het tabletinterview met een bekende Nederlander, en een keer naar een school voor een reportage over handenschudden in tijden van corona. Bij beide was het heel leerzaam en leuk om te kijken naar hoe het eraan toe gaat bij een opname en hoe de verslaggever zijn vragen stelt bij een volwassene/kind. Bij het item over handenschudden ben ik uiteindelijk ook bij het hele proces van monteren geweest. Heb gespot voor de verslaggever en quotes uitgezocht. Het was een item waar we tot de laatste minuut mee bezig waren. Een erg interessante dag. Ik was zelf graag nog een keer mee geweest op pad om zelf quotes te halen voor een item, maar dat zat er helaas door het virus niet in.
Om 7 uur was het Jeugdjournaal en keken we vaak met de collega’s de uitzending. Daarna werd er soms nog even kort besproken hoe de uitzending was gegaan, maar soms ook niet.
Op planning zagen de diensten er als volgt uit: om half 10 werd je verwacht op de vloer. Met de collega’s verdeelde je een aantal taken om in het eerste uur te doen. Dit was belangrijk om onderwerpen te vinden. Zo moest de mailbox bekeken worden, de ANP-lijsten, de daglijsten in het systeem en regionale websites. Wanneer je een belangrijk of interessant onderwerp zag, moest dit worden opgeschreven in de weekplanning. Vervolgens om half 11 gingen we vergaderen met de eindredacteur van de ochtenduitzending. Tijdens deze vergaderen werd besproken over hoe het met bepaalde onderwerpen gaat. Wat is er al geregeld en wat moet er nog geregeld worden. Welke onderwerpen moeten we nog wat meer induiken en welke onderwerpen kunnen we eigenlijk nu al afschrijven. Nadat duidelijk was welke onderwerpen interessant genoeg zijn, verdeelden we deze onderwerpen. Vervolgens was het tot een uur of 2 à 3 veel bellen en mailen. Informatie verzamelen, kinderen spreken of ze goed praten en interessant genoeg spreken voor in de uitzending. Afspraken maken met ouders of organisaties. Sheets invullen voor de verslaggever/redacteur en productie. Productie aanvragen. ’s Middags werd er dan weer vergaderd om te kijken hoe het ervoor staat. Zijn er onderwerpen klaar, kan iemand nog ergens bijspringen, zijn we nog iets tegen gekomen waar we nog iets mee willen. Daarna werd er eigenlijk tot het einde van de dag hetzelfde
gedaan. Aan het eind van de dag maakten we dan nog met elkaar een balans op en stuurden we een overzicht naar de eindredacteur van de dag erna.
De planning vanuit huis zag er ongeveer hetzelfde uit. In de ochtend werd er via Slack gecommuniceerd over wie welke lijsten bekijkt en om half 11 werd er via Skype/ Teams een vergadering gepland. De onderwerpen werden verdeeld en ook in de middag werd er weer vergaderd via Skype/Teams. Vanuit huis ben ik voornamelijk bezig geweest met het regelen van interviews voor de vaste rubriek: tabletinterview. Veel gebeld en gemaild met het management van bekende Nederlanders. Uiteindelijk een aantal interviews geregeld. Sheets gemaakt voor de verslaggever. Artikelen geschreven voor de oproep (kinderen kunnen vragen opsturen, die we stellen aan de geïnterviewde) op de website en sociale media. Productie aangevraagd. Montage aangevraagd.
Tot slot het helpen bij het maken van de serie Uitgezocht op YouTube. Omdat ik zelf regelmatig explainers maakte, wilde ik heel graag een keer meehelpen/kijken hoe de explainers bij het Jeugdjournaal gemaakt werden. Ik had mijn stoute schoenen aangetrokken en Benjamin (de presentator van de explainers) gevraagd of ik een keer mee mocht helpen/kijken. En dat mocht. De collega waar hij het normaal mee deed was namelijk een aantal weken niet op de redactie. Hij vroeg me eerst of ik wilde helpen op de dag van draaien, maar uiteindelijk mocht ik ook helpen bij de laatste hand leggen aan het script en de productie om de explainer heen. Samen hebben we het script geperfectioneerd en besproken met de chefs. Attributen geregeld voor de opname, dingen bedacht die tijdens de opname leuk waren om te doen, etc. Bij de opname in de studio de hele dag geholpen met het nadenken wat leuk is om te doen. Ik mocht het script goed in de gaten houden, of we alles wel keurig hadden gedaan. (Ook nog een paar klein rolletjes in de explainer gespeeld.) De link naar de explainer is te vinden in bijlage 4. Het beviel goed en hij vroeg of ik nog eens vaker wilde helpen. Een week later hielp ik hem met research voor de nieuwe explainer. We onderzochten twee onderwerpen. Veel gebeld, gemaild en gegoogeld. Uiteindelijk ging het niet door vanwege het corona-virus. De serie werd namelijk on hold gezet en tevens mocht ik niet meer op de redactie komen. Maar wie weet gebruikt hij dit in de toekomst nog voor een explainer.
Journalistieke werkwijzen en visies
Het Jeugdjournaal brengt elke dag een selectie van het belangrijkste nieuws naar de consument toe. Het is vaak nieuws uit de wereld van volwassenen en zijn dus ook regelmatig terug te vinden het NOS Journaal. Maar daarnaast brengt het Jeugdjournaal ook een of meer onderwerpen per dag die specifiek kinderen of jongeren aangaan. Deze onderwerpen zijn minder snel terug te vinden in het NOS Journaal. Daarbij gaat het dus veelal over eigen nieuws.
Daarnaast moet het taalgebruik en beeldgebruik aangepast worden aan de doelgroep. Dan moet gedacht worden aan een eenvoudig woordgebruik en de beelden die getoond worden moeten niet (te) shockerend zijn voor kinderen. Bij alle beelden moeten een duidelijk afweging genomen worden of iets uitgezonden kan of mag worden. Bij kinderen is zoveel mogelijk content aanbrengen bij berichtgeving erg belangrijk. Kinderen moeten na het kijken van een item niet met vragen blijven zitten. Beelden moeten impliciet zijn.
Ook moet er bij de berichtgeving voor kinderen gelet worden op een speciale grafische vormgeving en presentatie. Geluid, muziek en animatie zijn nodig om het nieuws aantrekkelijk en begrijpelijk te maken voor kinderen.
Tot slot is de inzet van online platformen de laatste jaren steeds belangrijker geworden voor het Jeugdjournaal. Vooral de interactie met de doelgroep online en op sociale media is belangrijk geworden. Zo kan er makkelijker gecommuniceerd worden met de doelgroep en weet je sneller en beter wat er speelt binnen de doelgroep. En daar kan dan naar gekeken worden en kijken of het onderwerpen zijn die relevant zijn voor het Jeugdjournaal of berichten online.
Wat belangrijk gevonden wordt de laatste is diversiteit. Diversiteit speelt een grote rol bij de berichtgeving van zowel de NOS in het algemeen als bij het Jeugdjournaal. Bij elk item wordt nagedacht over wie er geïnterviewd en waar die persoon geïnterviewd wordt. Er wordt van elke dag bijgehouden of er donkere of blanke personen worden geïnterviewd en de spreiding over het land wordt ook in de gaten gehouden. Dit zorgt ervoor dat iedereen in de samenleving gehoord wordt. Erg belangrijk vind ik, maar er moet soms niet doorgedraafd worden met het feit dat je divers wil zijn. Hierover volgt later in het verslag een voorbeeld.
De werkzaamheden
Op de drie dagdiensten waren mijn werkzaamheden dus als volgt: Werkzaamheden planning
Op zoek naar nieuwsonderwerpen voor de volgende dag, of verderop in de week. Wat gaat er gebeuren, welk verhaal gaan we maken, hoe gaan we dat doen? Als planner zoek je dat uit en bespreekt de mogelijkheden en de aanpak met de eindredacteur. Uiteindelijk zorg je als planner ervoor dat alle informatie is gegaard, de invalshoek en inhoud van het item is bedacht, dat de verslaggever is bijgepraat en dat er een cameraploeg is geboekt. Naast het opzetten van onderwerpen, verwerk je ook binnenkomende mails en telefoontjes.
Als stagiaire draaide ik volledig mee op planning. Ik werd niet onthouden van bepaalde onderdelen van deze dienst. In bijlage 1 is in het logboek te vinden wat ik op planning geregeld heb en voor welke onderwerpen ik research heb gedaan. Tijdens het plannen zijn me een paar verhalen bij gebleven en ook een aantal dingen opgevallen die ik hieronder zal uiteenzetten.
Zoals het verhaal over het NK Kunstrijden in Den Haag. Een van mijn eerste verhalen waarop ik een kind moest voorspreken. Ik had contact gehad met de trainster en moeder van het kind die we zouden willen interviewen. Beiden super enthousiast. En nu maar hopen dat het kind ook leuk is en zin heeft om in het Jeugdjournaal te komen. Ik was al onderweg naar huis toen het meisje mij opbelde. Ze was druk aan het trainen en hoorde na de training van haar moeder of ik even met haar wilde bellen. Heel enthousiast was ze en ik stelde een aantal vragen waar ze goed en leuk antwoord op gaf. Alles was geregeld, zondag zou de opname zijn. Ze was een van de meiden in haar categorie die we volgens de organisatie van het evenement in de gaten moesten houden. Helaas is ze tijdens haar kür gevallen. Ik kreeg van haar moeder nog een berichtje dat ze ondanks alles het heel erg leuk vond.
Het tweede verhaal wat me bij is gebleven is het regel van een interview met een jongen die mee doet aan de finales van de eDivisie (online Fifa toernooi met bekende voetbalclubs uit Nederland). Bij het Jeugdjournaal (en tevens de NOS) zijn ze heel erg bezig met diversiteit. Zo willen ze plat gezegd niet alleen maar witte mannen voor een boekenkast, of blanke kinderen in de speeltuin. Mijn collega attendeerde mij erop om te
kijken of er een jongen in de finale stond die ‘donker’ is. Waarop ik vroeg is dat niet gek, kunnen we niet beter iemand kiezen in een team die meeste kans maakt om te winnen. Waarop ze antwoorden ja dat kan maar kijk maar of de ‘donkere’ jongen kan. Ik regelde het interview met deze jongeman. In het begin vond ik het best gek om zo te kijken naar diversiteit in het journaal. Maar het werd een gewoonte en is iets waar ik tijdens het uitzetten van andere onderwerpen meer naar keek. Het leuke van dit item is dat deze jongen uiteindelijk het toernooi onverwachts heeft gewonnen.
Wat me tijdens de planningsdiensten verder is opgevallen is dat zij ontzettend hard werken. Soms zijn ze wel met 3 à 4 verhalen tegelijkertijd bezig. In eerste instantie was dit voor mij best schrikken. Moet ik aan zoveel onderwerpen tegelijk werken. Kan ik niet rustig 1 voor 1 de verhalen afwerken. Maar al snel werd duidelijk dat dit niet mogelijk is. Je krijgt niet altijd gelijk antwoord via de mail van iemand, of als je een persoon belt zijn ze ook niet altijd beschikbaar om je te woord te staan. Veel lijntjes moeten uitgezet worden en je zult altijd zien dat iedereen op hetzelfde tijdstip terugbelt.
Ook het aantal mailtjes in de mailbox van het Jeugdjournaal met tips vond ik echt bizar. Vooral in tijden van de crisis. Kinderen (en ouders) wisten ons massaal te vinden. Ze stuurden foto’s op, mailden onderwerpen of hadden vragen over bijvoorbeeld het corona-virus. Tijdens de planningsdiensten vanuit huis heb ik gemerkt hoe veel energie die mailbox van je vraagt.
Niet alleen de inbox vreet energie van je. Ook het bellen vanuit huis. Op de redactie bellen mensen gewoon naar het Jeugdjournaal en als je pauze hebt neem je ook gemakkelijk pauze. Maar vanuit huis met je mobiele telefoon ben je de hele beschikbaar. Ook na 6 uur als je er al een hele dag op hebt zitten. Mensen weten je sneller te vinden dan wanneer je op de redactie zit. Niemand heeft vaste werktijden in deze periode. Appjes en belletjes gaan continu door. Ook vanuit huis is het makkelijker om nog even snel je sheet af te maken in het systeem dan wanneer je op de redactie zit en je trein moet halen.
Wat me ook is opgevallen is dat het regelen van interviews of mensen vragen stellen een stuk makkelijker gaat dan op de opleiding. Wanneer je opleiding vaak te horen kreeg: begin dan wat eerder aan je opdracht. Hoor je als je belt vanuit de NOS zijnde dat ze vaak gelijk willen meewerken en alles voor je opzij leggen. Dat maakte het voor mij ook lastig. Vooral kinderen denken dan gelijk dat ze in het Jeugdjournaal komen, maar dit is niet altijd het geval. Je moet kinderen heel duidelijk uitleggen dat er altijd nieuws tussen kan komen en dat het zo kan zijn dat het niet doorgaat of het verschoven wordt naar een andere dag.
Werkzaamheden redactie
Als redacteur maak je een item dat die avond in het Jeugdjournaal te zien zal zijn. In de ochtendvergadering worden de mogelijkheden in een redactievergadering besproken en de onderwerpen verdeeld. Daarna ga je informatie en beeld garen, de tekst schrijven en monteren. Als je alles op een rij hebt, en een item hebt opgezet leg je je tekst en aanpak voor aan de eindredacteur. Daarnaast hou je waar nodig de eindredacteur op de hoogte over de voortgang of mogelijke hobbels of dilemma’s. In al het werk bij Jeugd is een deadline aanwezig. Zeker voor de avonduitzending moet alles op tijd klaar zijn voor de repetitie.
Als stagiaire draaide ik ook op deze dienst volledig mee. Wel ging het vaak om korte onderwerpen. Veel lange onderwerpen zijn door de crisis helaas niet voorgekomen.
Ook heb ik een enkele keer een schaduwbericht gemaakt van een langer onderwerp, waarmee ik kon oefenen in vaardigheden. In bijlage 1 is het logboek te vinden waarin ook beschreven staat wat ik voor de uitzendingen heb gemaakt. In bijlage 3 zijn de links naar de uitzendingen te vinden waarvoor ik items heb gemaakt.
Het eerste wat mij is opgevallen tijdens deze diensten is dat elke eindredacteur zijn eigen manier van werken heeft. Dat merk je al tijdens de vergaderingen. De eerste begint stipt om half 11 en probeert zo snel en effectief mogelijk iedereen door de vergadering te leiden. En bij de andere beginnen we een half uur later en kunnen we zo uren kletsen over bepaalde onderwerpen. Ook zag je dit bijvoorbeeld aan de agenda’s voor de vergadering. De ene heeft een heel keurig en volledig draaiboek als agenda. Vond ik persoonlijk erg handig en overzichtelijk. Vooral in het begin toen ik nog niet exact doorhad wat er voor een rubrieken en hoeveel reportages er normaal gesproken in het journaal zaten. En de andere had een heel eenvoudig lijstje.
Wat me daarnaast is opgevallen is dat het erg uitmaakte wie eindredacteur of presentator was als het gaat om de presentatietekst. Of je presentatietekst die je had geschreven erg werd aangepast verschilde namelijk erg. Bij de ene werd er niets aangepast en bij de andere veel meer. Soms dacht ik schrijf ik dan zulke slechte presentatieteksten. Maar dan besprak ik dit soms met de eindredacteur en zei hij of zij dat er niet veel fout aan was, maar dat hij of zei het net iets anders zou doen. Ik besprak het met andere redacteuren en die gaven aan dat dit wel vaker gebeurde ook bij redacteuren die er al jaren zitten. Gelukkig dacht ik.
Ik merkte op deze dienst dat ik sneller en vaker iemand iets vroeg. Dit kwam als ik terugkijk naar deze diensten denk ik voornamelijk omdat we gelijk zelf aan het werk mochten. We werden niet aan ons handje vastgehouden, maar gelijk in het diepe gegooid. Achteraf hartstikke goed, maar ik betrapte mezelf erop dat ik vaker iets vroeg omdat het natuurlijk nieuw is en het ook echt gebruikt wordt in het Jeugdjournaal die avond. En alle collega’s waren erg behulpzaam dus dat hielp ook zeker mee.
Er zijn me niet speciaal verhalen bij gebleven die ik gemaakt heb voor het journaal. Dit ook omdat het veelal korte items waren. Wel vond ik het erg leerzaam om mee te gaan op pad voor een langere reportage en ook het monteren mee te maken. Jammer dat ik dit niet meer heb kunnen doen, maar blij dat ik het een keer heb mogen meemaken.
Werkzaamheden internet
De internet-redacteur kiest potentiële onderwerpen die op de site moeten komen; tekstberichten en beeld-items. Doorgaans zijn het korte berichten, soms verrijkt met een stelling of een oproep. Hier schrijf je teksten, gaart info en beeld en monteert zelfstandig het item. Ook hier is snelheid een belangrijk element. Hoewel er voor internet geen strakke deadline is, moet alles wel zo snel mogelijk op de site terechtkomen.
Als stagiaire draaide ik ook op deze dienst volledig mee. Tijdens deze diensten heb ik veel geschreven. Alle artikelen die ik heb geschreven heb tijdens deze diensten zijn te vinden in bijlage 2.
Ook tijdens deze dienst zijn me een aantal dingen opgevallen. Ten eerste de verschillende tussen de twee dagdiensten. In de ochtend was het vaak veel modereren en korte artikelen schrijven (niet eigen nieuws). En in de middag waren het vaak artikelen schrijven over eigen nieuws. Deze afwisseling vond ik erg leuk. Erg fijn dat er ook de mogelijkheid was om deze diensten beiden vanuit huis te draaien. Ik had op de redactie alleen nog maar de eerste diensten gedraaid. Mede doordat ik nog werkte in de avonden
bij RTV Noord. Maar dat hield op een gegeven moment op, dus is er een mooie afwisseling geweest tussen deze diensten.
Het tweede wat me is bijgebleven bij deze diensten is de afwisseling van soorten artikelen. De ene dag schreef je een heel informatief verhaal over dansmuggen in Friesland en hoe die in het slik hun eitjes leggen. Want voor de kinderen is het van belang om elk woord uit te leggen, in dit geval hoe leg ik het woord slik duidelijk uit aan kinderen. En de andere dag schreef ik artikelen voor de website, die een soort van promotieberichten waren voor de bevrijdingswebsite, die het Jeugdjournaal in het kader van 75 jaar bevrijding heeft. Op deze website zijn artikelen te vinden over de oorlog. Een aantal keer heb ik een artikel mogen schrijven over een artikel op deze website. Dan werd er van mij verwacht dat ik een artikel schreef over wat er 75 jaar geleden is gebeurd. Voordat ik aan mijn stage begon had ik niet verwacht artikelen te schrijven over de dood van Hitler. Een leuke en leerzame uitdaging om voor kinderen duidelijk te maken wat er 75 jaar geleden allemaal is gebeurd. En weer de andere dag schreef ik artikelen over Kim Jong-Un die misschien ziek is en er veel over te doen is. Maar hoe schrijf je deze geruchten op voor kinderen. En hoe maak je duidelijk dat een land als Noord-Korea geheimzinnig is en het daarom allemaal niet zeker is. Elk verhaal had zijn eigen interessante uitdagingen.
Wat me daarnaast is opgevallen is het feit dat kinderen erg brutaal en nieuwsgierig kunnen zijn. Ik heb dagen gehad waarop ik vol verbazing naar reacties van kinderen zat te kijken. Groepen vrienden die met z’n alleen de hele dag berichten sturen met woorden die ik nooit zou uitkramen. Of kinderen die zo nieuwsgierig zijn dat ze het Jeugdjournaal willen bellen via Instagram. Of kinderen die de hele dag door foto’s sturen. Maar ook hoe slim kinderen zijn. En ga zo maar door. Toen het virus uitbrak en kinderen thuis moesten blijven werd dit alleen maar erger. Kinderen hebben de hele dag de tijd om te reageren en vragen te stellen. Ze weten het Jeugdjournaal meer dan ooit te bereiken. De cijfers vlogen de lucht in. Niet alleen met de kijkcijfers, maar ook met het bereik op de sociale media. Tot slot waar ik erg blij mee ben geweest is de feedback die ik van sommige collega’s heb gekregen op mijn artikelen. Ondanks dat het soms lastig was om vanuit huis met collega’s te communiceren. Niet iedereen is altijd gelijk in de gelegenheid om te reageren of het te lezen. Feedback op elk artikel kon ik krijgen als ik dat wil. Ik heb zelfs met een collega een aantal keer gebeld, zodat we samen het hele artikel konden doornemen. Erg leerzaam en fijn om op zo’n manier nog vanuit huis feedback te krijgen op hetgeen wat ik gemaakt had. Ook wanneer een artikel een dag later werd gepubliceerd of na mijn dienst, kon ik rekenen op feedback via app/mail.
Reflectie
Hieronder zal ik reflecteren op mijn diensten per redactie. Daarin zal ik mijn gemaakte artikelen en mijn werkzaamheden bij langs gaan. En bepaalde onderwerpen en weergaven daarvan bediscussiëren.
In het begin vond ik het op planning lastig om bij elk onderwerp een interessante invalshoek te verzinnen voor kinderen. In mijn ogen kwam ik vaak op standaard invalshoeken. Maar er was veel ruimte om te overleggen met collega’s en daardoor werd het wel makkelijker om iets origineels te verzinnen. Ook geldt dit voor de voorgesprekken met kinderen. Wat vraag ik ze allemaal. Dit werd naarmate je het vaker deed, simpeler. Ik heb gemerkt aan mezelf dat ik het niet moeilijk vind om mensen op te bellen. Ik bel graag, maar vond het soms wel lastig omdat ik niet van alles af wist. Dan merkte ik
dat ik regelmatig mensen terug moest bellen, omdat ik bepaalde dingen niet wist. Bijvoorbeeld over dagen/tijdstippen plannen met mensen. Dan werd ik gebeld door het management en gaf hij of zij mij een optie voor een interview en dan wist ik niet altijd hoe dat zat. Ik betrapte mezelf er dan op dat ik sneller een mailtje stuurde om zo rustig te kunnen overleggen voordat ik iemand aan de telefoon had. Ik denk dat dit mij niet in de weg heeft gestaan, maar wel iets waar ik mezelf op heb betrapt.
Deze onwetendheid kwam nog wel vaker op planning voor. Denk dan bijvoorbeeld aan wat zet ik allemaal in een sheet. Over het algemeen wist ik wel wat er in een sheet hoorde te staan, maar kreeg een keer van een collega te horen dat het wel wat meer kon omdat ze geen tijd had om zelf research te doen. Dan vroeg ik me af wat moet er allemaal nog meer in. Maar na een beetje sparren en spieken in andere sheets kom je er dan gelukkig wel uit.
Op de redactiediensten merkte ik in het begin het bepalen welk onderwerp interessant is voor het Jeugdjournaal langer duurde en niet altijd even goed wist wat goed beeldmateriaal is om te gebruiken. Gelukkig was de sturing er en hielp het goed dat je na het sturen van een lijstje met interessante onderwerpen altijd even ging bespreken met de eindredacteur wat hij of zij ervan vindt en vroeg hij of zij altijd even of het beeldmateriaal spannend genoeg was.
En ik kan me een aantal onderwerpen herinneren, bijvoorbeeld het item over gezonde lunch in kantines of de nieuwe trainer van PSV, dat er geen ‘nieuw’ beeldmateriaal te vinden was over deze onderwerpen. Bij onderwerpen zoals de lawine weet je precies wat voor een beeldmateriaal je hebt en wat je wel en niet wilt laten zien. Maar bij het onderwerp over een gezonde lunch bijvoorbeeld niet. Dan moest je in het systeem op zoek naar geschikt beeldmateriaal. Ik merkte aan mezelf dat ik dit moeilijker vond en dat ik niet altijd even goed wist wat ik moest gebruiken. Bij deze onderwerpen kreeg ik ook vaak meer opbouwende kritiek en moest er vaak nog wat meer aan gedaan worden dan bij de andere items. Als ik daaraan terugdenk vond ik dat ook minder leuke onderwerpen om te doen, omdat het stockmateriaal is en niet nieuwe beelden van een gebeurtenis of iets dergelijks.
Verder ben ik over het algemeen erg positief over de overige korte items die ik heb gemaakt. Ik denk dat ik, ondanks dat het er niet mega veel zijn geweest, beter weet hoe ik korte nieuwsitems moet maken voor het Jeugdjournaal. Tijdens de opleiding was dit nihil en heb toch gemerkt dat ik de leer van het maken van dit soort items ook zeker kan gebruiken bij langere items en andere reportages/video’s die ik eventueel in de toekomst zal gaan maken.
Tot slot mijn werkzaamheden en gemaakte artikelen op de internetdiensten. Als ik kijk naar het modereren en reageren op kinderen kan je niet heel veel fout doen. Gelukkig had ik al enige ervaring in het modereren en reageren op mensen via sociale media door mijn werk bij RTV Noord. Maar ik merkte wel dat ik het bij kinderen soms lastiger vond om te reageren dan bij ‘volwassenen’. Je moet veel directer zijn, anders krijg je veel meer vragen naar je hoofd geslingerd.
Dan mijn gemaakte artikelen. Over het algemeen ben ik erg tevreden over de stijgende lijn die ik heb doorgemaakt tijdens het schrijven van artikelen voor het Jeugdjournaal. Van tevoren had ik natuurlijk niet verwacht zoveel te gaan schrijven en lag mijn focus daar ook niet op. Maar denk dat dit mijn schrijfkwaliteiten zeker heeft verbeterd. In het begin vond ik het erg lastig om korte, bondige en duidelijke artikelen te
schrijven. En twijfelde ik bij elk woord of uitdrukking of kinderen dit zouden begrijpen. Dit werd steeds makkelijker en ging naar mijn idee ook steeds beter.
Ik merkte tijdens het schrijven van artikelen, zoals het terugkomen van One Direction of een artikel over The Voice Kids, dat ik het soms iets te saai opschreef. Het mag allemaal wel iets losser kreeg ik dan te horen. Wat natuurlijk heel logisch is want je schrijft voor kinderen en het zijn onderwerpen waarbij mensen plezier moeten hebben bij het lezen. Het zijn geen artikelen waarbij je iets belangrijks uit moet leggen. De afweging tussen wanneer schrijf je statisch en gebonden en wanneer schrijf je wat losser werd naarmate ik meer schreef en ook meer las op de website. Want ja ik moet toegeven dat ik natuurlijk wel artikelen heb gelezen van het Jeugdjournaal voor ik op stage ging, maar je leest het dan toch altijd anders dan wanneer je er zelf ook continu voor moet schrijven. Daarnaast moest bij elk artikel ook goed nagedacht worden over hoe komt dit visueel op de website/app te staan. Dan heb je misschien een paar alinea’s geschreven, maar moest er ook nagedacht worden over hoe ziet het eruit. In het begin was ik hier niet echt mee bezig. Ik dacht als ik het verhaal maar netjes heb opgeschreven en verteld ben ik een heel eind. Maar visualiseren is net zo belangrijk. De kop moet precies passen, de foto moet boeiend zijn, maak gebruik van tussenkopjes, quotes, video’s van vorige reportages, links naar vorige artikelen en/of maak gebruik van tekstkaders. Op de opleiding is voor dit alles weinig aandacht geweest, dus was ik daar in het begin niet zozeer mee bezig. Gelukkig valt er bij veel onderwerpen te spieken bij voorgaande jaren of bij soortgelijke verhalen en werd ik er snel handig in en vond ik het zelfs leuk om er beetje mee te puzzelen.
Ook het research doen en wat vertel ik van alle informatie wel en wat niet ben ik naar mijn idee beter in geworden. Bij kinderen moet je niet alles vertellen. Dan wordt het te chaotisch en kunnen kinderen de belangrijkste informatie niet onthouden. Dit merkte ik vooral bij verhalen die bijvoorbeeld al op de NOS-website stonden of die op de radio of televisie zijn geweest. Er bestaan al verhalen in het systeem en je hoeft het ‘alleen maar’ te vertalen en om te zetten voor kinderen. De informatie is al voor je verzameld en het belangrijkste staat in het artikel. Alleen deze verhalen zijn vaak voor kinderen veel te lang en bevatten te veel feitjes. Ik hield dan vaak de lijn van het verhaal aan, omdat ik dat dan klopt het. Maar dan vertelde ik vaak toch te veel en moest ik later weer schrappen. Een goede leercurve, hou niet altijd de lijn aan van andere verhalen en probeer creatief te zijn voor kinderen.
De begeleiding
Begeleiding vanuit de stageverlener
Allereerst de stagepitchdag en de begeleiding vanuit de NOS Academie. Zij hebben ervoor gezorgd dat we tijdens de stagepitchdag in oktober vorig jaar ons gelijk welkom voelden bij de NOS. Ondanks dat je die dag nog niet wist of je het uiteindelijk zou worden of niet, was het een ontzettende leerzame en leuke dag. Veel mensen van de NOS leren kennen, veel vragen kunnen stellen aan eindredacteuren en chefs van bepaalde redacties en ook al een kijkje mogen nemen in het maken van items voor het NOS Journaal. Gelijk die avond werden we gebeld of we stage mochten lopen en op welke redactie. Ik was ontzettend blij toen ik te horen kreeg dat ik stage mocht lopen bij het Jeugdjournaal. Dit stond boven aan mijn lijstje. Mijn stage begon uiteindelijk pas 3,5 maand later. In de tussentijd kregen we af en toe een mailtje over dingen zoals het contract en verdere informatie.
Toen was het eindelijk zover. Mijn stage begon. De eerste twee dagen waren geregeld door de NOS Academie. We werden netjes ontvangen in de hal en kregen de eerste paar dagen rustig uitleg over het systeem en hoe we moesten monteren in AVID, het programma dat de NOS gebruikt voor het monteren van video’s.
Na twee dagen mochten we eindelijk onze opwachting maken op de vloer. Zoveel handjes had ik op een dag nog niet geschud. Iedereen was ontzettend aardig en gelijk ook erg behulpzaam. De eerste paar dagen werden we gekoppeld aan een bureauredacteur. Zij hebben mij alles uitgelegd over hoe een uitzending werkt en hoe je korte items maakt voor de uitzending. Eigenlijk werd ik toen gelijk in het diepe gegooid en mocht ik presentatieteksten gaan schrijven en vervolgens video’s monteren. Er werd netjes verteld en aangegeven waarom je iets wel goed of niet goed deed.
Daarnaast heb ik de eerste week ook even met Lotje gezeten voor een planning voor welke diensten ik mag meedraaien. Tevens heeft ze gekeken naar mijn stageplan en hier en daar nog een opmerking geplaatst.
De eerste weken vlogen voorbij. Ik werd netjes geholpen bij bijvoorbeeld items maken van de uitzending. Ook bij het schrijven van artikelen kreeg ik gelijk feedback op hoe ik iets had geschreven en hoe het eventueel beter/anders kon. Op de dienst van planning is het natuurlijk lastiger om direct feedback te krijgen op dingen die je doet. Maar ze gaven aan dat ze tevreden waren en ze blij waren dat ik ze kon ondersteunen waar nodig.
Na een paar weken kwamen we weer bij elkaar met alle andere stagiairs en personen van de NOS Academie. Daar werd mij eigenlijk duidelijk dat ik misschien iets te weinig met Lotje praatte over hoe het gaat. Dit kwam naar mijn idee vooral omdat we van eindredacteuren en personen waarmee je bepaalde diensten draaide eigenlijk continu feedback kregen. Ik zag het niet als een gemis. Na het gesprek met de andere stagiairs heb ik aan Lotje gevraagd of we even konden gaan zitten. Dat deden we en hebben we een aantal dingen besproken die ik graag anders wilde zien, zoals vaker mee op pad en niet te veel wisselen tussen diensten want dat zorgde voor een beetje chaos. We zouden er beiden aan gaan werken en er op letten. Een fijn idee en ik ging vol goede moed beginnen aan mijn tweede maand stage. Vaker op pad met verslaggevers, grotere items maken, meerdere dagen aan iets werken, etc. Maar een paar dagen later bleek dat stagiairs niet meer welkom waren op de vloer door het corona-virus.
De communicatie liep in eerste instantie een beetje gek. Want van de NOS Academie mochten we niet meer komen op de vloer. Maar vanuit het Jeugdjournaal wel. Uiteindelijk na een dag thuis te hebben gezeten, bleek dat we inderdaad niet meer terug mochten komen en we vanuit huis eventueel verder konden werken. Sonja, chef van het Jeugdjournaal, heeft voor toen even de communicatie met mij en Amber (andere stagiair) overgenomen van Lotje. Zij heeft ervoor gezorgd dat we vanuit huis na een paar dagen eigenlijk gelijk aan de slag konden. Ze heeft geregeld dat we vanuit huis in het systeem konden en zorgde ervoor dat we ingepland werden op diensten die vanuit huis mogelijk waren. Elke week weer maakte ze een planning en appte/belde ze ons om te vragen hoe het ging. Ook Lotje appte/belde ons af en toe om te vragen hoe het ging en om te vertellen dat we goed bezig waren. Ik merkte aan mezelf dat als er iets was ik dit aan Sonja vroeg, omdat zij op dat moment het meeste wist over wat de situatie was.
Ook bleven de personen van de NOS Academie de stagiairs vanuit huis helpen. Zo kregen we regelmatig een mail of belletje met de vraag hoe het ging. Hoe er vanuit de opleiding naar wordt gekeken hoe de stage nu verloopt. Of ze ons nog ergens mee
konden helpen. We hebben nog 2 keer via Teams een meeting gehad met bijna alle stagiairs om te praten over onze ervaring. Wat fijn en gek was. Want er waren een aantal stagiairs gestopt, omdat ze op hun redactie niet vanuit huis iets konden doen.
Ik ben over het algemeen tevreden over de begeleiding vanuit de NOS. In deze gekke tijd is het begrijpelijk dat niet alle communicatie en begeleiding verloopt zoals het normaal wel zou verlopen. Ik vind dat er vanuit de NOS veel is gedaan om ons zo goed mogelijk te informeren, ook wanneer ze zelf nog niet wisten hoe alles zou gaan lopen. Iedereen was altijd goed bereikbaar en ik vond dat ik alles kwijt kon wat ik kwijt wilde. Begeleiding vanuit de opleiding
Door een klein foutje van Gera Stuurwold dacht ik tot 21 januari dat Anne Peetoom mijn stagebegeleider zou zijn. Echter was dit niet het geval en kreeg ik te horen dat Rienk Kamer mijn stagebegeleider is. Geen enkel probleem natuurlijk. Ik stuurde hem een mailtje en hij reageerde gelijk. In de tweede week van mijn stage stuurde ik mijn definitieve stageplan op naar Gera en Rienk. Waarna Gera het verder afhandelde met het stagebureau van de RUG. En Rienk me belde om mijn eerste week stage te bespreken en even contact te leggen met Lotje.
Na een paar dagen kon ik ook bij mijn journal op Nestor. Deze bijgehouden en na een paar weken een korte feedback van Rienk dat ik het iets meer moest gooien op mijn ervaringen en minder op wat ik doe. Dit heb ik naar mijn idee verbeter in de journals die daarop volgden. Ook toen afgesproken dat Rienk langs zou komen op de redactie op 16 april. Dit zou de helft van mijn stage zijn en was het tijd om te bespreken hoe de eerste weken waren verlopen en wat ik in de komende weken nog zou willen leren en kunnen doen. Echter door het corona-virus mocht ik vanaf maandag 16 april niet meer naar de redactie komen. Die middag wel met Rienk contact gehad om te bespreken hoe het ervoor stond en of ik wist hoe de komende tijd eruit zou zien. Dit was op dat moment nog erg onduidelijk, dus beloofde ik hem later een update te geven over hoe en wat. Ook het gesprek met Lotje kwam toen te vervallen. Het leek mij slim om Gera ook op de hoogte te brengen van mijn stage en zij heeft dit gelijk besproken tijdens een meeting. Vanuit de opleiding werd er met mij mee gedacht. Er werd gekeken naar een mogelijke vervanging mocht er vanuit de NOS niets geregeld worden.
Een week later was er meer duidelijk. Mijn stage gaat verder vanuit huis. Ik stuurde een update naar Gera, Rienk en Bart Brouwers. En iedereen reageerde positief. Een week later belde ik weer met Rienk om te praten over hoe het werken vanuit huis was en of ik wel genoeg leerde. Rienk had nog geen contact gehad met Lotje omdat het voor het Jeugdjournaal gekke tijden zijn. Die week nam Rienk wel contact op met Lotje om wat dingen te bespreken. In mijn ogen een positief gesprek met hier en daar een kanttekening over wat ik vanuit huis anders zou kunnen doen. Dit kwam neer op minder modereren en meer dingen maken. Dit heb ik besproken met Sonja en zij gaf aan dat modereren in haar ogen heel belangrijk is en het juist een goed beeld schets voor iedereen over wat er leeft bij de kinderen. Maar ze begreep ook hun kant van het verhaal. Gelukkig werd in de weken erna het modereren meer een bijzaak. In eerste instantie was ik heel veel bezig met modereren en af en toe een artikel schrijven. Maar dit veranderde na het gesprek en mocht ik meer schrijven. Ook werd er daardoor meer feedback gegeven op artikelen en mijn werkwijze.
In de weken erna ook nog twee keer gebeld met Rienk. Om een update te geven en een aantal vragen die ik had te stellen. Keurig antwoord op gekregen. En afgesproken dat we na mijn stage weer contact zouden opnemen over het eindgesprek.
Net als de begeleiding vanuit de NOS ben ik ook zeer tevreden met de begeleiding vanuit de opleiding. Ik vind dat in zo’n gekke tijd ook vanuit de opleiding goed is meegedacht voor eventuele vervanging. En ook dat Rienk begripvol was vond ik erg fijn. Ik had het idee dat ik hem altijd kon mailen, appen of bellen als dit nodig was. Daarvoor dank!
Evaluatie
Aansluiting beroepspraktijk
Als ik terugkijk naar mijn stage en de kennis en vaardigheden die ik heb verkregen door de opleiding ben ik erg tevreden. Ik vind dat de opleiding mij erg goed voorbereid heeft op mijn stage bij het Jeugdjournaal. Dan gaat het echt om allerlei dingen. Van het monteren van items tot het begrijpen van shotlijsten. Van het schrijven van (korte) artikelen tot het afnemen van interviews via de telefoon. En van het informatie garen tot deze informatie keurig opschrijven in sheets. Veel van wat ik dus op de opleiding geleerd heb, ben ik tijdens mijn stage tegengekomen.
Ik weet nog dat ik tijdens de stagepitchdag dacht dat ik in vergelijking met de rest erg goed voorbereid was op een stage. Dit werd mij duidelijk toen we in twee groepen werden opgesplitst en de ene groep een workshop radio maken kreeg en de andere groep een workshop televisie maken. Ik mocht in de workshop televisie maken een item maken voor het journaal van die avond. Materiaal dat net binnen was gekomen via de mediacloud werd gebruikt voor de beelden en we moesten met een groepje ervoor zorgen dat er iemand de presentator was, iemand een voice-over insprak en iemand die als verslaggever ter plaatse was. In mijn groepje van 4 was ik de enige die al eens gemonteerd had, een presentatietekst had geschreven en wist hoe de shotlijsten van in dit geval Reuters af te lezen zijn. Ik was erg verbaasd dat niemand in mijn groepje dit eerder had gedaan. Ik nam het groepje op sleeptouw en dat was ook volgens het stagebureau een van de redenen dat ik mijn stageplek had gekregen.
De aansluiting van de opleiding op de beroepspraktijk was daarmee in mijn ogen ook accuraat. Ik heb het idee dat de opleiding mij een goede aansluiting heeft geboden op de beroepspraktijk door alle facetten van de journalistiek te belichten in de opleiding. Mijn stage is dan ook wel een plek geweest waar ik al deze facetten heb kunnen gebruiken. Ik heb me tijdens mijn stage niet specifiek op een vlak, zoals schrijven of het maken van reportages gericht, maar op alles wat er op de redactievloer afspeelt. Daarom denk ik dat het in mijn ogen een goede aansluiting is geweest, omdat ik zo van elke plek op de vloer een idee had wat ik als persoon kan en ook een beetje wat er van mij verwacht wordt.
Gemist in de opleiding
Er zijn wel een aantal dingen die ik heb gemist in mijn opleiding, die ik in mijn ogen in de praktijk wel nodig had. Of die wel handig waren geweest om daar in de opleiding misschien aandacht aan te besteden. Al is het maar om er een paar keer over na te denken of mee bezig te zijn. Die dingen zal ik hieronder even kort uiteenzetten.
Een van die dingen is het gedeelte sociale media. Ik vind dat daar in het praktijkgedeelte weinig tot geen aandacht aan besteed wordt. Ik vind dat dit inmiddels voor nieuwsorganisaties een heel groot onderdeel is geworden van het nieuws brengen naar de consument. Tijdens gesprekken met de opleiding heb ik dit al eens laten vallen. En het antwoord was toen vaak dat er geen ruimte voor is. Wat ik begrijp want we krijgen natuurlijk ontzettend veel informatie in een jaar voorgeschoteld. En wat ik ook begrijp is dat dit waarschijnlijk niet voor iedereen even relevant is. Maar ik heb gemerkt dat ik dit stukje wel een beetje heb gemist.
Een tweede wat ik voor de goede aansluiting gemist heb, is het schrijven voor verschillende doelgroepen. Tijdens de opleiding hebben we voornamelijk geschreven voor de Groninger. Verder qua leeftijd of iets dergelijks hebben we geen rekening mee gehouden tijdens het schrijven en maken van items. Mij had het interessant geleken als we bijvoorbeeld bepaalde artikelen of items voor specifieke doelgroepen hadden moeten maken. En wat ik daarbij ook gemist heb is wat is relevant en interessant voor een bepaalde doelgroep om als nieuws voorgeschoteld te krijgen. Voor kinderen is heel ander nieuws belangrijk dan voor bijvoorbeeld iemand Ik denk dat dit heel belangrijk is om goed voorbereid de beroepspraktijk in te gaan.
Nieuwe kennis en vaardigheden
Gelukkig ik heb het schrijven en creëren van items voor een specifieke doelgroep, in mijn geval kinderen van 9 tot en met 12 jaar, onder de knie gekregen tijdens mijn stage. Het schrijven voor deze doelgroep was heel erg anders dan wat ik tijdens mijn opleiding heb gedaan. Zinnen moeten kort zijn. Bij elk woord moet nagedacht worden kennen kinderen dit woord en zo niet hoe kan ik dit dan veranderen of uitleggen. Alinea’s mogen niet te lang zijn. Er wordt veel gebruik gemaakt van tussenkopjes. Het enige wat hetzelfde blijft is hoe bouw je een artikel op. Dit is natuurlijk altijd erg belangrijk voor het schrijven van een goed en duidelijk artikel. In het begin moest ik er heel erg aan wennen om zo na te denken over wat ik nu eigenlijk precies schrijf. In mijn ogen is dit naarmate mijn stageperiode vorderde beter geworden. In het begin moest ik er veel over nadenken, maar dit werd steeds minder en merkte ook aan mezelf dat het steeds makkelijker ging en ik kreeg ook steeds minder aanmerkingen op mijn artikelen van mijn collega’s.
Ook het zoeken naar nieuws voor deze doelgroep vond ik in het begin van mijn stage lastig. Ik kan mij nog een aantal onderwerpen herinneren zoals bijvoorbeeld een slang die vernoemd is naar een personage uit Harry Potter. In mijn ogen is Harry Potter iets voor kinderen, maar dat was meer iets van vroeger en niet voor de kinderen van nu. En ook de afweging bij corona-verhalen wat is wel geschikt en wat is niet geschikt voor kinderen vond ik lastig. Maar die afwezig was niet alleen lastig voor mij. Samen met collega’s hebben we hier veel vergaderd en overlegd. Uiteindelijk kwamen we altijd tot een goede overweging, waarom wel of waarom we er niets mee gaan doen.
Bij kinderen is het daarnaast erg lastig bij het tonen van beelden wat laat je wel zien en wat niet. Controversiële onderwerpen zijn erg lastig. Ik weet nog op een mijn eerste dagen moest ik een video monteren over een lawine in Turkije. Het was groot in het nieuws en dus ook belangrijk om te vertellen aan kinderen. Echter waren de beelden heftig. Er moest dus goed nagedacht worden over welke beelden gebruik je dan. Beelden waarop je doden ziet, of bebloede mensen laat je achterwege. Maar beelden waarop een ambulance wegrijdt of er reddingsmedewerkers bezig zijn, kunnen het verhaal voldoende vertellen. Een paar keer werd ik door collega’s erop geattendeerd dat bij bepaalde
onderwerpen goed rekening gehouden moet worden met controversiële beelden. En daardoor werd ik er alert op. Hoe je ingewikkelde nieuwsgebeurtenissen uitlegt aan kinderen heb ik veel over geleerd tijdens mijn stage.
Een van de vaardigheden waar ik ontzettend blij mee ben die ik heb opgedaan, tijdens mijn stage, is het monteren met AVID. Veel nieuwsorganisaties werken met AVID. Ik denk dat dit dan ook zeker in de toekomst erg handig gaat zijn mocht ik ergens aan het werk komen waar ik veel moet monteren met AVID. Wel vind ik het bijzonder dat er bij de opleiding niet voor is gekozen om met dit programma te monteren. Niet dat Premiere Pro niet goed is, maar wel is duidelijk dat veel organisaties daar niet mee werken dus zou je denken dat het leren monteren in AVID misschien handiger en slimmer is.
Wat ik tot slot in mijn stage heb geleerd wat in de toekomst naar mijn idee handig is, is het doen van voorgesprekken voor het maken van reportages. Tijdens de opleiding hebben we weinig aandacht gehad voor het voorspreken van mensen die gefilmd zullen worden voor een reportage. Bij kinderen is dit nog wat belangrijker dan bij volwassenen. Voor het journaal is het natuurlijk erg belangrijk dat je weet dat je een kind gaat interviewen die het leuk vindt om te worden geïnterviewd en niet dat de ouders het kind pushen. Of dat een kind wel weet waar het precies over gaat. En of een kind wel een beetje kan praten en niet over elke zin stottert. In het begin vond ik het lastig om kinderen voor te spreken en ook om de kinderen te laten weten dat het niet zeker is dat het maken van de reportage doorgaat. Wat vraag je een kind allemaal. Wat wil je weten en hoe vraag je dat zonder dat het kind te veel in een richting duwt. Bij de eerste gesprekken besprak ik met een collega altijd wat willen we van het kind weten. Dan kon ik met een gerust hart bellen. Na een paar keer werd het makkelijker en besprak ik van tevoren niet meer de vragen.
Stageplan
In mijn stageplan schreef ik het volgende:
“Ik zou me graag verder willen ontwikkelen in het maken van beeldreportages en daarnaast zou ik me ook graag willen
ontwikkelen op het gebied van content creëren voor online en sociale media. Tevens wil ik ook graag leren hoe ik voor een bepaald publiek, in dit geval kinderen van 9 tot en met 12 jaar, content creëer. Voorheen heb ik me voornamelijk gericht op een Gronings publiek tijdens mijn opleiding en tijdens mijn werkzaamheden bij RTV Noord. Dit publiek was vrij breed en kan/kon ik soms niet de juiste keuzes maken voor wat het publiek interessant vindt of niet. Wat het publiek leuk vindt en hoe je daarvoor schrijft/filmt lijkt mij interessant om te leren.
Schrijven vind ik leuk, maar mijn belangstelling gaat dus vooral naar beeld. Hopelijk is daar in mijn stage ruimte voor. Het werken naar strenge deadlines toe, in dit geval het journaal ’s avonds, is iets waar ik me nog in kan ontwikkelen. Ik geef toe dat ik vaak nogal laat aan deadlines begon tijdens mijn studie en tijdens mijn werk bij RTV Noord heb ik weinig last van strakke deadlines, omdat we vaak content creëren die een dag later ook geplaatst kunnen worden als het niet lukt op de afgesproken deadline.
Wat ik verwacht aan het einde van mijn stageperiode geleerd te hebben is hoe ik zelfstandig een beeldreportage kan maken voor een specifiek publiek. Ook hoop ik aan het eind van mijn stage een goed beeld te hebben hoe het eraan toe gaat op een grote redactie. En hoe er elke dag weer naar een journaal toegewerkt wordt.
Ik hoop dat ik mooie dingen kan maken en daarin goed begeleid wordt. In het begin lijkt het me fijn om samen met collega’s aan de slag te gaan, maar hoop natuurlijk ook tijdens mijn stage zelfstandig aan het werk te kunnen gaan. Van onderzoek doen naar dingen produceren.”
Ik heb me verder ontwikkeld in het maken van beeldreportages, maar had gehoopt hier nog meer in te ontwikkelen dan dat tijdens mijn stage gelukt is. In de eerste weken van
mijn stage heb ik veel items voor het journaal gemaakt. Maar dit waren voornamelijk korte items. Ik had graag nog langere items willen maken of aan mee willen werken. Samen met Lotje had ik besproken dat dit kon en dat ik dit mocht doen als ik iets had waar ik graag aan mee wilde helpen dat ik dit moest laten weten. Echter door het corona-virus heb ik geen mogelijkheid gehad om dit te doen. Erg jammer, maar helaas niets aan te doen. Door het virus heb ik mij wel verder kunnen ontwikkelen op het gebied van content creëren voor online en sociale media. Dit kwam omdat ik voornamelijk de onlinediensten vanuit huis heb gedraaid toen ik thuis moest gaan werken. Zoals in de paragraaf hiervoor besproken heb ik mij op dit vlak ontwikkeld. Het schrijven van artikelen voor de website gingen steeds makkelijker, sneller en ik wist steeds beter wat voor kinderen interessant was en wat niet. In mijn stageplan schreef ik dat mijn belangstelling vooral naar beeld ging, ook vanwege mijn keuze voor beeld tijdens mijn opleiding. Wel moet ik zeggen dat ik schrijven meer ben gaan waarderen. In eerste instantie had ik schrijven een beetje afgeschreven voor de toekomst omdat ik vol voor beeld wilde gaan. Maar daar kom ik op terug.
Strenge deadlines ben ik tijdens mijn stage zeker tegengekomen. Tijdens het maken van items voor het Jeugdjournaal of bijvoorbeeld met het regelen van personen voor een reportage voor de dag erna. De korte items waren wel vaak een uur voor de uitzending klaar, maar soms moest er dan om 6 uur nog iets veranderd worden of werden er items geschrapt omdat er nog belangrijk nieuws binnenkwam. Dan werd er vaak met man en macht nog gewerkt aan het maken van nieuwe items. Of de reportage van het handenschudden waar ik het eerder in mijn verslag over had. Het was een race tegen de klok. De uitzending was al begonnen en de reportage was nog niet af. Tot de laatste seconden zijn we bezig geweest en werd hij vanuit de monteerset ingestart in de uitzending. Ik merkte aan mezelf dat ik het lastig vond in het begin die strenge deadlines. Ik werd er een beetje zenuwachtig en opgefokt van. Maar dit kwam voornamelijk door mijn onwetendheid naar het toe werken naar zulke strenge deadlines.
Mijn verwachtingen wat ik aan het einde van mijn stageperiode te hebben geleerd zijn deels uitgekomen. Zelfstandig een beeldreportage maken kan ik naar mijn idee, maar de kanttekening daarbij is dat het daarbij gaat om korte items. Helaas geen grote beeldreportage zoals ik hierboven al heb besproken.
Een duidelijk beeld van hoe het er op een grote redactie aan toe gaat heb ik zeker gekregen. Ik vond het ontzettend interessant en leerzaam om tijdens een crisis bij de grootste nieuwsorganisatie van Nederland stage te lopen. Iets wat niemand mij meer afpakt. En ik heb bewondering voor hoe de crisis wordt gepresenteerd aan de consument. En hoe er op de redactie om gegaan is met het feit dat ik mijn stage vanuit huis heb kunnen voortzettend.
Mooie dingen heb ik zeker gemaakt. Van leuke en indrukwekkende items in het journaal tot grappige en leerzame verhalen voor op de website. En het regelen van interviews met kinderen tot bekende Nederlanders, zoals Tino Martin en Nathan Rutjes. Tijdens mijn stage heb ik veel dingen zelfstandig gedaan, ook vooral toen ik vanuit huis moest gaan stage lopen werd er meer van mijn zelfstandigheid gevraagd. Je kan niet zomaar even naar je collega lopen voor een korte vraag. Communiceren verloopt online altijd net iets langzamer en daardoor werd je creatiever en los je dingen zelf sneller op. Maar tijdens mijn stage heb ik aan al mijn collega’s iets gehad. Je kon iedereen altijd alles vragen en hielpen je dan ook netjes. En ook wanneer je vroeg om mee te gaan op pad voor verslaggeving mocht dit en werd ik zelfs met de auto thuis opgehaald. Ook was
iedereen toen ik thuis verder moest met mijn stage de hele dag te bereiken voor een peptalk of een korte vraag. Veel telefoonnummers en leuke connecties over gehouden aan mijn stageperiode.
Conclusie
Al met al ben ik ontzettend tevreden over hoe mijn stage is gelopen. Het is (helaas) niet hoe ik het van tevoren verwacht had dat het zou lopen. En zoals in mijn plan te lezen is, had ik me graag wat meer op beeld gefocust. Maar door hoe het gelopen is ben ik ook het schrijven en research doen meer gaan waarderen. Iets waar ik in het begin niet aan had gedacht en waar in eerste instantie niet mijn interesse lag.
Ik ben ontzettend blij met hoe de NOS het allemaal heeft aangepakt tijdens de crisis. En ook met name hoe Sonja ervoor heeft gezorgd dat ik als stagiair vanuit huis nog verder kon werken en mijn bijdrage kon leveren. Als ik kijken naar andere stagiairs die zelfs hebben moeten stoppen met stage ben ik erg tevreden met hoe zij die voor mij heeft geregeld. Daarvoor bij ik Sonja en de rest van het Jeugdjournaal heel erg dankbaar voor. De anderhalve maand op de redactie en anderhalve maand vanuit huis hebben mij veel dingen geleerd. Niet alleen op journalistiek gebied, maar ook op het gebied van mezelf. Het heeft mij doen nadenken over mijn toekomst en hoe ik die als journalist wil invullen. Door de combinatie van op de redactie werken en thuis werken ben ik in gaan zien dat voor mezelf aan de slag gaan of op een redactie werken allebei iets voor mij is. Ondanks de ‘gekke’ stage heb ik in mijn ogen veel geleerd. Op verschillende vlakken ben ik bezig geweest en ben naar mijn idee op elk vlak wel iets gegroeid of weet in ieder geval hoe ik bepaalde dingen in het vervolg moet aanpakken.
Bij deze wil ik iedereen bedanken die mij deze stagetijd hebben geholpen. De opleiding die mij goed hebben voorbereid op de praktijk. De NOS Academie die ervoor zorgden dat we als stagiairs altijd goed op de hoogte waren en altijd zochten naar oplossingen. Ook al mijn collega’s van het Jeugdjournaal die altijd klaar stonden om mij te helpen bij wat dan ook. En die mij na mijn laatste stagedag nog allemaal wisten te vinden via de app of mail om mij een berichtje te sturen. En te laten weten dat ze het knap vonden hoe dit allemaal is verlopen en ik toch nog zo mijn steentje heb kunnen bijdragen. En natuurlijk Lotje en Sonja die ervoor hebben gezorgd dat mijn stage niet na 1,5 maand afgelopen zou zijn. En waar ik altijd terecht kon met vragen en of ideeën. Tot slot Rienk die een luisterend oor was in deze ‘gekke’ stageperiode. Ook voor hem en de opleiding was het een stage die nog nooit eerder zo is gelopen.
Aanbevelingen
Ik vind het moeilijk om op te schrijven wat er beter zou kunnen en hoe dit beter zou kunnen. Doordat mijn stage een hele gekke wending heeft gekregen door de corona-crisis. Er hadden natuurlijk meer dingen beter gekund of anders gekund dan hoe het nu is gelopen. Maar er zijn wellicht een paar dingen die het voor een volgende stagiair beter en makkelijker kunnen maken om stage te lopen bij het Jeugdjournaal. En er zijn ook een paar dingen die vanuit mezelf beter hadden gekund.
Ten eerste was het misschien beter en makkelijker geweest als de eindredacteuren iets meer met elkaar zouden overleggen wat je als stagiair al kan en gedaan hebt. Soms had ik het idee dat ik weer vooraf moest beginnen als ik bij een andere eindredacteur aan het werk moest. Dan gaf ik aan dat ik al wist hoe ik korte items moest maken, maar dan
