• No results found

M SI NO 0312

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "M SI NO 0312 "

Copied!
98
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

SIGNATUUR MICROVORM

SHELF NUMBER MICROFORM:

M SI NO 0312

BIBLIOGRAFISCH VERSLAG:

BIBLIOGRAPHIC RECORD:

MOEDERNEGATIEF OPSLAGNUMMER:

I MM69C-}('<Y3. ~ \

MASTER NEGATWE STORAGE NUMBER: .

K1TLVlRoyal Netberlands Institute ofSoutbeast Asian and Caribbean Studies

Tjlt klam pat hlap : Isamboengan da.1 Pat Klam Hlapll oleh K.H.T.B.L- IBatavla : Sin Pol. 119151. -108 p. ; 10 om

Sino-Maltise literatuur. -Titel ontleend aan: pag. I. -Silatverhill

AUTEUR(S) K.H.T.B.L

Eltmplaaflecevens:

Sign. van origineel:

Shelrnr. or orlglnaloopy:

M hh 8355 N

Filmformaat / Size offilm:

Beeld plaatsing /Image placement:

Reductie moederfilm / Retluction Masterfilm:

Jaar van verfilming / Filmetl in : Verfilmd door bedrijf / Filmetl by:

Sign. van mkrovorm:

Shelrn •• or micrororm:

M SI NO 0311

HDP / . - 16 / • mm COMIC/IIB

\8:1 2005 Karmac Microfilm Systems

(2)

.

, .

I

..

,

. .

.

. / .

.

.

-

,

.

. - .

- -

..

,

.

' . .

(3)

/

Kiam

OLEH:

K. H . T. B.

4 .

,. I

-.-

rON ·TJEN'1 TEPINDAHTINGGAL I TAMAN WA"I-BENG-WAN.

Satelab Ba&lnda Kong-hle menIng- gal doenla adaloh' Baginda Yoni'!- tleng jaug j!antlken doedoek dl tachta karadlaän. Sebagl sa tOl! keizer jang mengendallken karadjaän T]enp,-tlauw, Yong.tleng-te ada berlakoe IIda 3dll sek1.11 pada sekallan mMtrl dan rahajat negrl, maka llanjak mantrljang merasa t1dl senang-bat! padanla.

Sabegltoe ban lak ambtenaar melaen- l,en ada tiga manlrl lang toendoek beioei dl bawab'prenlahnJa Itoe radla, I~itce jang terse~uet dl bawab Inl :

Kasatoe oraog asal darl Slang-kam- kie dl Boan-tJlo~, bernama Se-lim-kak- 10 Gok Olie Tay, lalloe oraol! dlUI

~aloearafl Sam-teng Sie-ge. sekarang la 80 dd memcj!ang pangkal Po-~o­

\I~" Tay bak'loe (ferdana m~ntrl dl

.slant P l ho) den gen merangkep dIa- b,t ft Peng-pauw Slang·sle (minister perao ,)

Ole kerna G 1k Ojle Tay blsa se-

,k~11 bdmoeka-moeka pada Baj!lnda OAi(-t'eng. mtka la djadl dlsalang sek, 11 dal"nt se gala oe!O!san negd, dlll jlDg besar sampe lang paUD!!

ketlIl, tentoe Baglnda moest! adj Ic lil b"rmoefakatan, blngga la dlbrl

Tilt Klam Pat Hlap

Idiln sab, barl bolch masoelc ka da- lem kraton sasoekanla.

Pada eatoe har!. sclagl Goil OJle Tay mascek ka dalem kraton ber- dloempa pada Báglndl! Y ong-tJeng, _ 1I0e dloendjoengan ada berkata pada- nja beglnl: .Sekarang kaml !oeda blklnln satoe gedong baroe j.ng In- dab boeat kaoe, blarlab kaoe soeka pindab darl gpdong jang lama."

Leblb djloe Baglnda koer nl aken lagl pada Gok Olie Tay gelaran Kong- t10ng Ptt-llang (manirl Jang setla dan meelIs), lerta dikasi sapceloeb pa- b:_,w;jn boeat dlsoeroe-S9Croe.

L~ntar:1D Itoe gedong jang b1roe dlbikln boeat Gok Ojle T~y IIda ada tama» IJoenganja, B321nda lanlas bagl saparo taman boen ga Ang-klo- wan dl krat,>n Yong-ho-klong lang saparunla lagl la romblk dibtklnln goedang bo~at tempat alat-seud)ata paperangan.

Ambtenaar kadoe" lang dlsalang oleh Y (lllg-tleng~te laltoe Tlo 1 eng Giok, mendjabat pangkat Boen-hoa- tlan Tay-bak-see (Ierdana mantri dl astana Boen )1oa) dengen merangk<p djabatan L~e pouw Slang-sie (mlnh- t.!r p"ladlar~n), s~rta dlkoernlaken d!oega gi.laran u-teng Keng-kle Touw- wie ,,'engikoet Baglnda jang klas

• >nel. IlSCll.t.lll(".Dt" ... 1

Of ... I"'ElMU~II0'0\lN o."",IGt.oIfl;rOlt MiIlOHiJ/iII .. DIh ..

(4)

oe Tlo Teng Glok mlnta kaUan ambtenaar lang berp.ngkat poelang ka kampoengnlä -besar dan ketlIJ, aekal!poen radla·radja tla aken oeroes lalonnla moeda ada toeroet menjamboet da·

aalah·saloe lapoenja familie lang mc- tengnja Lian Tay-t)lang-koen dengen nlnggjll, maka selaennla Yong-tjeng- penoe kahormatan.

te persen segala roepa pakean dan DI , antara \toe aekall3n mantrI, harang· barang lang berharea, dia ega melaenken Soe Ie Tlt sendlrl jang tempo la maoe brangkat lIoe dloen- IIda maoe membrl bormat pada Uau dloengan membrl 8lam~t djalan pada~ Tay-tllang·koen, lanlaran mana dladl

nla. memblkln mendongkolula Itoe kapala

.Kaml harep dalem perdjalanan perang besar.

kaoe IIda dapet halangan saloe apa," "Apa kaoe boekan Soe Tlat Rgay?"

berkata Baglnda. "Oloegl blarlah beglloe Llan Keng Yauw me anja kaoe soeka ptrhallken kaml poenla den gen goesar. Pertanjaln I oe. ema pesenan jaitoe dl laen taon kaoe dldlawab oleh Soe Ie TI ,dengen moestl 'boeroe-boeroe ballk lagl ka- manggoetln kapala sadja. ..)

marl,"· Kalakoean \toe blkln Llan Keng

Tlo Teng Glok membllang baek Yauw djadl semlngkln moerka, sll!ra serla ,mehaloerken trlma kasl, laloe la prenlah bebrapa pangUma seret Soe mcmbrl slamet berplsah dan brangkat Ie Tlt dlpaksa soeroe toeroen darl

dlalan. koeda. Kamoedlan koedanfa lantas

Mantri lang kali ga 2da asal dlbawa masoek ka dalem kola blngga orang bangsa Han, tlnggal dl Lek- SOt Ie Til kapaksa moestl dlalan yang dalem bUangan Kang·lam, she kakI.

Soe nama Ie Tlt I!ergelar Tlat Ngay Talkala Baginda Yong·tleng sedeng (gill-gill bes!), oeslanla ada sapanlaran taro tlaerlga keraG pada L1an Keng sama Tay-tjlang-koen Lian KengYauw; Yauw, Baglnda jang dapet slentlngan Sekarang la ada mendIabat pangkat Soe Ie Til dloega ada dendem sakll Peng-pouw Siang-sle (minister peraDg). hatl pada Inl panglIma tel ab panggIJ Lanlaran dalem Inl dlabatan la'ada padanla dan dltanla: .Apa betoei slmpe gagah dan pinter. maka la kaoe ada dlmoesoehln oleh Llan Keng telah dldjadlken kapala dalem 'barl- Yauw?"

san Yong-klan-koen. Soe Ie Tlt manggoetln kapalanla

lIoe Yong-klan-klien ada namanla dan bcrkata: "Betoei, Baglnda, taPI satoe pasockan perang jang terdlrl darl perdoell apa hamba dlmoesoebln oleh bebrapa rlboe soldadce. Memang Ba- Llan Keng Yauw, kerna bamba tocb glnda Yong·tleng sengadia pi Uh orang- ada dladl mantrlnla Baglnda."

orang gagah antero provincie boeat Yong-tleng-te mal1ggoet, la b\1ang dldladlken soldadoc pada lIoe barlsan. lang Soe Ie T\t tlda oesab koeallr. dan Bagillda tempatken barlaan Yang- algra la angkat Soe Ie Tlt dladl Soen- klan·koen dl Pa-lia-koen boeat men- boe dl Slam-see.

djaea bangsa Haan.

Soe Ie Til ada dlmofsoehln oleh L1an Keng Yauw. Sebabnla jalah tempo Llan Keug Yauw 80eda basml radla Tleng-bay dan ballk poelang kil kota radla, Uoe waktoe bockan uldla or

Demlklanlah adanla \toe tlga ambte- naar lang Baglnda Yong-tleng paling Balang, sedeng tlga-tlganla dloega ada toendoek betorl dl bawah prentah- nla lIoe radla.

Sebaglmana pemba![a soeda taoe, dl dalem tlerlta Pat Klam Hlap ada dltoetoerken lang aemoea leden per- koempoelan ,.KanloDg-waalat"telab me- larlkeD dir! darl kota radla, Baglnda Yong-tleng lantaa preDtab sekallan ambtenaar dl aaloeroe Degrl aotpala bekerdia keras aken langkep aasoeatoe lid "Kanlong-waslat" • Tapl tIIab lIoe maskl lOeda berdlalan lama dioega, tlda ada latoe amblenaar laDg mam- poe blkln penanakepan.

Yong-tleDg-te ' lang aoeda kenal sampe dlmana kapande.nnla sasoeatoe lid .Kantong-waslat", la dladl merasa koeatlr, laloe adlak Ook Olie Tay dan Tlo Teng Olók bermoefakatan.

DI dalem lIoe permoefakat.n dl- ambll poetoesan, aken panggIl poelang Soe Ie Tlt ka kota radla, lang aken dlprenlah komendir barlsan Yong- Idan-koen boeal mendlaga aakllernla Tile-klm-Ilda (kola terlarang lang mendladl tempat tinggalnla Baglnda).

Beglloe dapet Itoe soerat panggllan, Soe Ie Til algra bawa barlsan Yang- klan-koen boeroe-boeroe poelang ka kota radla. Ia lantas berdloempa pada Baglnda Yong-tleng, hlngga memblkln haUnla Itoe radla djadl merasa sedlkll 8enangan.

Besoknja Baglnda Yong-tleng pergl ka lapangan, dlsltoe la prentah Soe Ie Til atoer \toe barlaan Yong-klan-

koen. •

Sigra dloega Soc Ie Til mengaloer 1I0e bar!san den gen roepa-roepa tIara lang mengagoemken, dlflega ternlata Itoe saäntero soldadoe dar I !toe ba- rlaan Yong-klan·koen ada poenla te- na"l bes r dan paham dalem per- maen8n IImoe sllat, blngga Ballinda djadl oget glrang.

Hoe ha ~,dloega Yong·tjeng. te lantas prentah Soe Ie TU aloer barlsan Yang- klan-koeu bout menl\laga kota Tlle- Klm-ahla dengen' hall-hall.

Mellat Baglada beg lIoe soeka padanla, Soe Ie Til madloeken voorstel pada Baglnda, soepala Baglnda lekas klrlm pembesar pergl ka Ho-lam bout menIlIk orang-orang aalng lang masoek- kaloear dalem daerah Tlongkok.

Tentoe aadla 1I0e voorslel Baglnda trlma baek, maka la lantas angkat Ook Olie Tay poen)a soedara, Ook Olie Kie, ka dalem dlabatan Pouw·koen Tong-leng (Commandant balalentara dlalsn kaki) boeat mcndlalanken paker' dlaännla dl lio-Iam.

Baeat 1I0e kaängkalan Ook Olie Tay menjegab dan mlntasoepala Bl- glnda soeks gantl aadla dengen laen

oran~.

Baglnda Yong-tleng lantas lertawa dan berkata: .Kenapa kaoe tlda Idzln- ken soedaramoe. pegang lIoe pangkat, apakab kaoe elempang soedaramce nanll blkln telanlar pakerdlafinola?"

.Pakerdlaän mengoe oes balalentara ada satoe pakerdlaän lang amat berat," kata Ook Olie Tay, "kal oe boekan orang lang mempoeolal ka- pandean tlnggl i an gagab perkatla, tentoe IIda gampang b!sa oeroes 1I0e pakerdlaän den gen sampoerna. Dart lIoe hamba ,arep Baglnd~ aoeka angkat aadla laen orang boeat pegang

\toe pakerdlaän, kerna bamba poenla soedara tentoe tlda bis a oeroes Itoe pakerdlaäu sebaKlmana moesllnla."

.Kaloe "eglloe kaoe tlda mengarII, makanla kaml' angkat kaoe poe~la soedara mendiabat Itoe pangkat. mak- Boednla maue blkln loepala namanla kaoe poenla leloehoer dladl termas- hoer. Inl pakerdlaän a1n penllng sckall, bila dltawarken pada laen- laen ambtenaar, tentoe banlak se- kali lang soeka pegang. tloema kaml tlda maoe, hanJa kam I leblh soek. pake kaoe poenla soedara sen- dlrl."

(5)

Ook Olie Tay merasa senang se- kali.

Begltoelah Ook Olie Kie' lantas dlanRkat dladl Pouw-koen Tong-leng boeat mendialla kota dl tapel wate.

bllangan negrl Hoan.

Dalem boelan Tjlt-gwe, pada satoe malem Baglnda Yong-tleng mendapet Impl.n la!1g tlda enalr, lalloe la dapet lI.t Ie Soe, Ie Toog, Ie Sle dan Llan Keng Yauw dengen ramboet rlap'rlap dateng mlnta gantl dflw!.

Halltoe memblkln Baglnda Yong- tleng dJadl amat katakoetan, slgra la prentah orang pergl panggll Ook Djle Tay boeat aoeroe menemanln.

Besoknja, Baglnda ambll poetoesan plndah tlnllgal dl taman Wan-beng- wan, dlalloe la adjalr Ook Dfle Tay IInegal bersama-sama. Djoega la prentah Soe Ie Til komendIr barlsan Yong-lrlan-koen boeat mendlaga dl taman Wan-ben -wan.

Tempo YOll8'-t)eng-te soeda tlnllgal dl 1I0e taman, la baroe blsa tldoer den gen .enallg, maka la lantas ambll pdetoesan boeat tingf,al dl sltoe sela ma- lamanla. Gok Olie Tay aaban IIarl la IIda kasl poelang dan moeat! me- nglnep dl lIoe taman bersama-sama lanla. Boen-I!'la·tlan TaY'bak-soe Tlo Teng Olok I1joega sa ban harl nloeatl dateng ka lIoe taman boeat oeroes palrerdlalinnla.

Dlslol klla tengok

.**

pada lraoem Tilt Klam Pat Hlap. lIoe waktoe Lu Soe Nlo, Kam Hoog Tie, Lou Bin Tam, Tiloe Slm, Lu Ooan, Tjo D/ln Hoe, Pek Tay Koao, Thlo Hok Olie dan Tan BIe Nfo dloemblah sembllan orang sedeng menoedloe ka kota ra- dia.

Pada satoe harl, koetlka m:ulka dlalan sampe dl satoe kampoeng jang dlseboet Yo-tJoan, sakoenloeng-koc-

nloeng laoraog dapet lIat dl seblah depan ada saorang prampoean lang beroesla klra-klra ampat poeloeh taon sedeng menoenggang koe~a. Tempo soeda djalan berpapasan, lIoe prampoean lantas brentlken koeda toengllangnla dan berpallng pada Pek Tay Koan.

"Sobat, apa kaoe Inl ada moerldnja Pek Tay Koan dl Boe-tfln'koilD?" me- nanja Itoeprampoean. "Soeda lamaklta- orang tlda bertem oe, IIda dlnlana Inl harl brsa katemoe lagl. Apa kaoe poenla goeroe ada baek?"

Pek Tay Koan mengoetlap trlma kasl serala mengasl taoe lang goereenja ada dl dalem kasiametan. Kamoedlan s8soeda beromong~omong lagl be- brapa perkatalio,ltoe orang prampoean lantRs membrl slamet djalan dan landjoetken poela pcrdJalanannlll.

Semoea temaonla Pek Tay Koan dladl tertJengang, Illtoe menala slapa adanla lIoe prampoean d~n menga\la Pek Tay Kaan sendlri la k,ta moerld- nla Pek Tay Koan?

"Kal oe maoe dItjeritaken hal !toe ada terlaloe pandlang, tapl soepala Tjloog-wle Heng-te IIda djadl herin bllirlah akoe nantl tjerltaken dloega,"

menlaoet Pf\: Tay Koan. "Pada kira- klra doeapoeloeh t1\On lang 8ceda IIwat, IIoe tempo akoe masl pegang pakerdJaä!l aebagi ptnálaga mlllknja orang-orang dagang lang aken dl- bawa darl satoe ka laen tempat. Se·

lama akoe mendjalankcn lIoe paker- dlaän dl bllangan Sboa-taug dnn Ho- lam, dalem sapoeloeh taon lamani:.

akoe belon ada dapet kasoesaban aa- toe apa. Tapl tempo akoe dJalanken akoe poenla pakerdlaä~ ka San·se dl boekIt Tay-heng-san, akoe katemoe aatoe hweshlo lang lantas kasl akoe satoe kaarljls n 1ma. Darl lIoe ksar- tJls slgra dloega akoe dapet taoe ba- hoea Hoe hweshlo dlaeboet Tlat Tauw

!>s<!

Hoet, djoega akoe taoe tenloe la adl saorang tanggoe lang termssoek dalem golongan badjingan, iapoeola kada- tengan tenloe ada mengandoeng mak- soed lang koe rang baek, maka akoe 18ntas tanla apa maksoednla la ber- dloempa padakoe.

,,,,Soeda lama akoe dapet denger kaoe poeuja nama Idng begiloe ka·' schor, Bobat,"" kata Hoe hweshlo,

""tapl dlslnl akoe maoe tjoba kaoe poevja kapandean jang Boeda lama orang sohorken, blla kaoe blsa me- nang padakoe, tentoe kaoe poenja pe.nbawa1in barang-barang blsa IIng- gal oetoeh, tapl loget, kaloe kaoe ka- lah, paslilah lIoe bar~ng-barang se- moeanja akoe maoe rampas.""

• Tentoe ndla akoe dladl sanget goesar, akoe lant'!s anggat kaki koe menendang lapoenla anggota resla.

Tapl lIoe hwesblo laDtas belkelit deugen sebat sekall. '

""Hahaha I"" tertawa lIoe hweshlo den gen roepa menghlna. "Sabel!ltoe s!ldla ka oe poeDja kapandean? Tapl blarlah Inl malem akoe 11I30e prentalt kaoe dlaga Inl barang-barang, besok dalem waktoe \lagl sekall akoe nal.tI dateng kamarl boeat ambilltoe barang- barang.""

Semoea or~llg dladl kagoem sekall mendenger tjerltanla Pek Tay K!'an.

"Uoe lcadladlan ada dalem satce hotel jang pernanla tida sebrapa dlaoe dar! goctlocng Tay-heng-g~n," Pek Tay Koan teroesken tlerll~nla •• !toe

hwe~b!o sababllnla kata beglloe lantss berlaloc. Dl IIlle maletn akoe IIda tldocr \loeies, akoe Iloelak-goellk dl iltas pem\)arlngan dengen pikiran koesoet. Mendadak alroe dapet Inget pesenaunja akoe pl>enla goeroe. jaltoe

kabanjak~n hwcshlo poenlallmoe boege t1da beglllle gRlb, tloema la IIda poenla pil !t-wan lang sanget moestadjeb,

kertla dengen adanja 1I0e pil la tlda slem pang badannla kena kapoekoeI atawa kabailok.

"Besoknla, tempo Itae bwcablo soeda dateng lagl akoe lantas sam\)uct padanla dengen tiara sanget horiD~t, kamocdlan akoe m!nta Boepala akoe blsl blkln penlerangatl leblb doeloe, aerta akoe berdlaudjl blla akoe tida beroeDtoeng menlcranjl pad~nla dllnl kali, akoe nanti ser8hlcen 1I0e remoea barang pa dan Ia.

"Uoe hWCGhio menjataken adoe-

dlo~nla, la lantas :>a&ang bhesl dan sllabken akoe blkln pelllel3ngan. Sigia dloega akoe moendoer bellrápl UmIak, kamoediiln den gen kasebatan jang loear blas.l akoe Inutas madjoe kOl samplngnia lIoe bwcshlo dan rampns lapoenja pil U-wan d.,rt dalem tangannja. Tentoe sad)a lIoe hweshlo djadl sanget terprand,iat. Ia lantas boeroe-boeroe mellfilcn dlrl, Beglt,le- lah dengen men.,goeu.l(cn pesenallnia akoe puenja goerne al' Ie 8oet1a ber- oentoeng bls3 ".,,111 barang-barang pegangankoe tida ·jlad! !lang.

"Pada satoe harl, selagl akoe ada dl roemah, 8akoenioeng-koenjocng ada dateng saorang prampoean moeda jang beroesla klra-klrll doea-poeloch taon hendak mentiarl Pek Tay Koan.

Akoe doega tentoe Itoe prampoean ada mengandoeng nlatan kotrang baek, maka akoc sengmdja bHang akoe ada m02rldnja Pek Tay Koan, gec- roekoe sedeng koellllng ka laen tempat boeilt mcndiagl rulllk~ia soe- dagar-soedagar. Lebih djaoll akoe persllabken la doedoek dan alloe mace 8oegoeken thee padanja.

.... Dilkaloe kaoe poenia Soe-po tlda ada dl roemah, akoe hendak berlaloc sadja darl elnl,"" herkata !toe pram- poean. "Akoe Inl ada moeridnla Tlat Tauw Hoet. Nantl berselar.g tlga laoll

(6)

akoe dateng lagl kamarl boeat men- t)ar! go~roemoe, akoe harep kloe toeloeng aampeken pada goeroemoe soepa). dalem tempo d)and)lkoe la IIda pergl kamaDa-mana.""

.. Sahablln)a kata beg!toe slgra la berpam!tan, tapl tempo la maoe brang- kat d)alao, la aengad)a tendang aatoe batoe besar jang ada dl plngglc roemah- koe. lIoe wakloe akoe dapet Uat !toe batoe djadl remoek dan ada bek ••

tapak kaklnja !toe prampoean. Dengen beglloe akoe dapet kanjataän, sedeng moerldnja ada poenla kakoeatan aampe begltoe, tenloelab lapoenla goeroe, Tlat Tauw Hoet, IIda boleb dlboeat gegaba. Oarl !toe akoe lantas brent!

dar! pakerdlaän dladl penglrlng soe·

dal!ar-soedagar, akoe hendak bergoeroe lag! boeat tambahken kapandeankoe.

Djoestroe akoe katemoe satoe To-dlln lang pande, darl slapa akoe aoeda beroentoeng da pet peJadlaran roepa' roe- pa sllat lang galb dan i1moe pedang-re- sla. Soenggoe akoe lIda nlana marlka akoe boltb katemoe lagl !toe pram- poean dl sinI."

Beg!toelah Pek Tay Koan tjer!taken bal-Ichwalnla pada kawan-kawaonla dl sepandlang djalanan, hlngga zonder meraaa lagl laorang soeda dapet Uat dlembatan Lou-tjlang-klo dl hadepan- nja.

"Nah, Inl barllab akoe nantl biaa bales saklt batlnla akoe poenja soedara t"

belseroe Lu Soe Nlo den gen glrang.

11

GOK DJIE TAY TETAPKEN KARA- OJA'AN KIAN-LlONG.

\loe Tilt Klam Pat Hlap soeda ma- soek ka dalem kota radla.

"Sekarang klta-orang 80eda sampe dl kola radja," kata Lu Soe Nlo pada kawan-kawannla, "maka sekarang dloe- ga akoe maoelantas blkln pembalesan."

"Tapl leblb baek klta-orang her·

sabar," saoet L'lu Bin Tam, "kerna leblb doeloe klta moestl tjarl akal jang bagoea, soepaja klla .poeola pa- kerdjalln t1da dladl kaplran.'~

lIoe tempo Baglnda Yong-tleog soeda plndahdltaman Wan-beng-wan dengen dldlaga oleb barlsan Yonll-klan·koen lang ada dl bawab plmplnannja Soe Ie Tit. Tapl \toe kawanan TIlt Klam Pat Hlap tlda taoe lang Yong-tleng- te soeda plndah dl lIoe taman, maka tempo laorang kaloear dar! hotel lang laorang Bewa, laorang lanla. pergt mentlarl resla dl kota Tjie-klil-shla.

Pada malemnja, Lu Soe Nlo lantaa adlak Lou Bin Tam dan Tblo Hok Olie pergl maaoek ka dalem kata jang terlarang boeat mendJalanken pem- boenoehan. Dl dalem kraton radja jang lama taorang mentlarl koellllngan, tapl sampe sakean lamanla laorang IIda kalemoeln Baglnda Yong-tleng dlmana adanja.

Apa maoe bebrapa pahlawan dan Tay-kam dl !toe kraton dapet lIatada liga bajangan \tam laag moendar- mand Ir ka sana-slnl, laorang doega tentoe !toe ada bebrapa setan lang maoe mlnta gantl dilwa, maka laorang dladl amat katakoetan dan mendjerlt- dierIt, hlngga semoea orang jang Ung- gal dl dalem Itoe kraton djadl Ierse- dar dar I IIdoernla. . .

Mellat semoea orang soeda pada bangoen, Itoe tlga 'Klam-Hlap lantas boeroe-boerot meloIosken dlrl dan teroes ballk poelaag ka hotel tempat menglnepnja.

DI slloe Tjo Olin Hoe laotas me- nanja, apa iaorang soeda aele e lakoe- ken Itoe pakerdjaiin besar.

Lu Soe Nlo gojang kapala dan ber- kata: "BrangkaU lIoe radja Boe-to soeda dapet eelentlngan leblb doeloe, setaoe dl mana la soeda oempeUn diri."

t>7<i

.. Ab, tlda boleb diadi, apa dia orang sakU blaa dapet taoe dlrlnja maoe dl- boenoeh ? Boekankah Inl resla se- laennla golongan kl!a tlda ada lang taoe?" kata Kam Hong Tie. ,Kaloe darl sebab bawa panas maka la eoeda pindab darl kralon, \toe boleb dladl djoega. Blarlab besok akoe nantl tlari taoe dl mana la IInggal."

Besoknla, ben ar sadla Kam Hong Tie lantas pergl mentjar! taoe dl ma- na tempat IInggalnla Baglnda Yong- tleng. Kamoedlan la ballk lagl ka hotel, dlslloe la lantas katemoeln sekallan kawan-kawannjar

• Baglnda Vonll-tleng soeda plndah tln~gal dl taman Wan·beng-wan," kata Kam Hong Tie, "saban harl ambte- naar.ambtenaar dar! golongan militair dan civiel moesll pergl ka Uoe taman boeat membr! slamet padanla, Inllab soenggoe ada satoe kaaoekeran boeat sekaUan mantrl."

Lu. Soe Nlo dladl eanget girang.

Pada waktoe malemnja Lu Soe Nlo adlak lagl Lou Bin Tam dan Thlo Hok Dlle pergl ka taman Wan-beng- wan.

lIoe maJem ada maleman Pe-gwe DII·lba.

Klra· klra poekoel tlga malcm, \toe tlga Klam·bl'J) soeda sampe dl taman Wan-beng·wan, Iigra dJoega laorang masoek ka dalem kraton.

Yong-klan.koen sedeng bekerdja keras, satoe peraatoe dl tangaDnja ada me- megang Ipl obor hlngga terangnla se- perU dloeaa slang.

1I0e waktoe kapalanja Yong-tJeng·te soeda koetoeng dan dlato ka boem I, hing ga blkln doea Tay-kam pendlalla- nla Baglnda dladl Slnget katakoetan.

Babna kagetnla, lamang IIda berboeat apa-apa aelaennla bengong terlongong- longong.

Baek djoega saloe pahllwan jang hatlnla ada leblh tabab sedlklt soeda lantas boeroe·boeroe larl kaloear boeat mengasl kabar pada Gok Dlle Tay.

Uoe tempo Gok Ojle Tay baroe maoe naek dl atas pembarlngan, sa- telah la dapet kalerangan dar! \toe pablawan lang Baglnda Yong-tleng loeda kena orang boenoeb matl, slgla la boeroe-boeroe toeroet Itoe pablaw.n pergl ka kamarnla Baglnda, dl s\toe la lantas dapet pamandangan jang amat mengerlken hall.

Sembari pelok maltola Baglnda, Gok Dlle Tay mengoetjoerken aer- mata deres sekaU.

Kamoedlan la brent! menangls dan berkata : .. Negr! tlda boleh sltoe harl t1da ada radla, maka sekarang dloega akoe moest! boeroe-boeroe angkat aatoe .Poelra Makota boeat doedoek dl tachta karadla!ln, loepala dengen. begltoe oeroeoan negrl IIda djadl terlan!ar."

Sigra dloel!a la menoells soerat testament lang boenllnla klra-klra ae- perll dl bawah Inl:

Marlka poenla kadatengan ada ka- betoelan sekall, kerna Itoe waktoe Baginda Yong-tjeng baroe masoek lIdoer, sebab darl sore la adlak Gok Dlle Tay berdaml satoe oeroeean lang sanget pentlng, saaoedanja dlaoe ma- lem baroe la prtntah Gok Olie Tay pergl tldoer ka kamarnla.

Belon lama Ook Olie Tay berlaloe darl kamarnla Baglnda Yong·tjeng, mendadak dl loear ada kadengeran soeara rlboet-riboet, ialab balalentara

"Lantaran den gen lakoenloeng-koe- nloeng kaml dapet satoe penlaklt jang berbahaja, maka kam I IIda kaboeroe panggIl tbablb boeat mengobatln ka- mi poenja penl~klt. Kaml taoe ten- toe kam I moesll blnasa, darl ltoc kaml menelapken angkat Poetra Ma- kota jang nomor ampat, In Lek, boeat

(7)

gantlken dladl rad la, kerna selacnnla lapoeuja k~lakoean ada begltoe ber- - bakU, tlloega la blsa menlmbang se- gala perkBrlI den gen adil, maks drngen menganglcat la mendjadl keizer, pas- tIlah oerat5an neg rI biga dIatoer de- ngen samDoerna."

lIoe Boerat Gok Ojle Tay lantae tjap den gen tjap karadlaän. laloe la prcntab orang pugl scwa satoe kaadaran.

Sabentar I~~I orang lang dlsoeroe soeda ballk kom bali seraja mengasl

t~oe la tlda dapet sewa k.ndaran se- bab soeda tcrlaloe malem, hanla la tjoem!! bi a dallet s~toe kalde sewalln.

,J.1. knlde dloega bol~b." kala Gok Olie Tay neraja maoe kaloe~r darl

lI~e kraton.

Tapl s bclonnla la berlaloe darl kam sr. saloe Tay-kam 13nl.'5 ber~ata:

"Apa Gok Tiong-tong maoe pergl ka

kot~ radja 1"

-J~, sckarnllg djoega akoe moesll

"ergl ka kata radja." socat Gok Of!e

T~y. "kerna f,erloe ako~ mocstJ oeroes

s'lt~e pakerdlaän pentIng."

"Tapl apa Gok Tlong-toDg tlda m&oe toekaran doeloe 1" menanja popla Itoe oran2 kab!r!.

Gok Olie Tay baroe mandoesin ltalce lIoe waktoe la sedeng pake pakean tidoer, maka la boeroe-boeroe prentah orang pero'll ambi! badjoe kahesarannla.

Sasoedanja toeklltan. s~'bagj oetoesan radja ia~g dlprentah b~wa flrman, slt:ra ia kliloear menoeug2ang kalde dan teroes menoedlop. ka kota radja.

la larlken !toe kalde kent/ang sekall, maka sabentar sadja la telab sampe dl wates plnloe kota radla, disltoe la kc!ok pintoe kota seraja mlnta lekrs dlboe aln. BeRltoe la ma soek ka dalem kota la bntas adjak Hong-ale- tjae (poet ra radja) f'ergl ka kota 111e-klm-shla boeal doedoek dladl keizer.

ltoe malem Gok Ojle Tay menglnep dalem kraton bocat mendlaga radja jang baroe dlangkat. . Bcroentoen sampe toedloe malem Gok Tay berdiam dl kraton boeat melJgoerres Inl dan lIoe. sampe sa- soedanla segala pakerdjaän d loeroeI bern barCoe la moeial poelang ka roemahnla sebaglmana blaaa.

Begltoelab Itoe radja baroe den gen terbantoe oleb Gijk Olie Tay, Tlong Iltn-otlg In Lo, Ko-tlln-ong In Le Tay-bak-aoe Tlo Teng Glok d~n Peng- pouw Slang-sie Soe Ie Tit. mengoe- roei segala oerocsan karadi~äa.

Dlslnl kUa adj:lk pemhatja ba 11k tellgok pad a Lu Soe Nlo dan kaw:lO- kawannj.. lIoe w"ktl)c saoaedania Lu Soe Nlo boen och Baglnda YOllg-tler.g.

slgra la ad lak Lou Bin Tam dan Thl~

Hok Olie b,Wt poelang ka hotel. Dl haljcpan .ekallan kawannJa la tjerlta_

ken inn!,! ia soeda beroentoeng blsa boenoeh Ba~ln1i\ YODp.-tjeng.

Semoen orang lantas tl!pok tangDn' mcujataken glrangnjadan mengltoer- ken alamet pada Lu Soe Nlo.

Kam Hong Tie lantas m20e blldn pestll boeat menlataken sen~ng hat!.

Tapl Lou Bin Tarp menjegab dan ber- kata: "Olslnl ada dl kota radla, klla- orang tlda boleh berlakoe sembarangan.

Apa lag 1 w~ktJe keiz~r soeda wafat

mak~ orang moest! oeroes 1I0e la- Ion, (lalem waktoe lalonnla Baginda sedeng dloetOc3, memang soeda dl- kaloearkcn aloeran sasoeatoc orang tlda boleh bikln pesta makan mlnoem.

KendatipDen klta-orang tlda pand3ng Itoe radja iang BDe-to, tapl boeal menghornlatln dlrl klla. klta moesll pake djoega lIoe atocran."

"BetoeI begitoe ... · kata Th!o Hok Ojle, "malab sckarlitJg akoe maoe perlngetken pada Lu Soe-tjl. kerna Inl waktoe Lo·pek-bo ada di blo Tay- yang-am tentoe sls~ ~ dan malem la boeat plk!ran pada klta-orang, maka

boeat blkln \toe orang toea poenla haU dladl senang, perloe klta moull boeroe-boeroe batik poelang ka boekit Hoel.tlong-nla boeat meDgaal kabar padanla lang klta poenja pakcrdjaän soeda !elese."

"Kaoe poenla pikiran ada beioei sekall," kata Lu Soe Nlo, "memang

akoe djoega sotda plklr begIloe."

"Ja, memang baek aekatl klta-orang

mocat! baJlk ka boekIt Hoel-lIong-nla,"

kota Pek Tay Koan. "Perkara pesta klta-orangperloe moest! bikin, tapl blaf- lah klta nantl oe roes sadla dllka klta soeda ada dl sana."

Semoea orang menlataken moe-

f~kat.

1I0e waktoe Gok Ojle Tay soeda slarken kabaran djoesta, jalloe dengen membllang lantaran terserang penlaklt kasamper Baglnda Yong-tleng telah meninggai doenla, tapl sekarangaoeda dlangkat lagl radla lang barae. Nama taonnla darl radja baroe 50eda dlte- tap ken dladl Klan-tlong Goan·llan.

Besoknla, Tilt Klam Pat Hlap dan Tan Bie Nlo lang berdloemblab sem- bllan orang, slgra berlaloe darl kota radja teroes ntenoedjoe ka boekit Hoel-lIong·nla.

Berselaag belon brapa harl)amanja, laorang telab sampe dl \toe boekit, disltoe laorang lantas berdjoempa pada Kong-tjle Tjoe-swe.

Tlang -peng Klong-tloe dladl Banget glrang, slgra la berkata: .Soe Nlo, tlobalab kaoe pergl kalemoeln Iboe-

moe doeloe."

Lu Soe Nlo menoeroet, slgra la ber- djoempa pada iboenja.

DIsltoe Kam Hong Tie lantas aloer bebrapa medja makanan, teroes la boeka saloe p sta beqar boeat membrl slamet atas Lu Soe Nlo poenla pakerdlaän lang 80eda dlblkln beres den gen be- g\toe gampang. \toe pesta .. da dl_

Tilt Pat Klam Hlap

blkln beglloe goemblra, "!IIpe dJaoe malem baroe dltoetoep.

BuoknJa, maslng-maalng lanlas berdjoempa pada Tfang-peng Klong- tjoe seraja ambll sla met berplsab. Kong- tlle Tfoe-6we poen meloeloesken sa- djs, maka laorang lautas berlaloe darl

!toe boekIl dan maslng-maslng ambll dlalan sendlrl-dlrl kamll.na la soeka

pergl. .

Tllpl Lu Soe Nlo dan Iboenla lan- taran soeda tlda ada poen la roemab, malta leblh soeka t1nggal sldja dl boekIt Hoel-Uong-nla.

Tau Bie Nlo kema merasa sanget tllnta pada Lu Soe Nlo, laloe adlalrln Lu Soe Nlo dan Iboenla soepala soeka Ikoet ka Tln-kang aken Unggal ber- sama-sama. Tapl Lu Tay-tay tlda miloe toe roet.

Thlo HOk Olie dloega adJakln Lu Soe NIO dan Ibocnja soepela soeka tlnggal sadla padanla dl Sloe-tjioe.

Tapl boeat \toe adjakan poen Lu Soe Nlo dan Iboenla tlda blsa kata apa- apa, kerna roepanJa laorang ada Inge- tan aken bikln roemah sendlrl dan tlda maoe menoenlpang tlnggal dl roem ab arang laen.

Tlang-peng Klong tjoe jang awas soeda dapd tebak nlatnla Lu Soe Nlo dan Iboenla, maka la lantas kasl taoe pada Hok Ojie aoepala soeka poelang sadja sendlrlan, sedeng Lu Soe Nlo dan Iboenla boleh tlngga!

sadja doelDe dl boekIt Hoel-llong-nla.

"Lu Soe Nlo dan Lu Tay-tay:baek- lab Ungg~1 aedla padakoe dlslnl,"

kata Tlang·peng Klong tloe",laen taon kaloe ada oentoeng boleh blkln roemab sendlrl, dlsltoe baroe kaoe-orang blsa bldoep senang,"

Dengen glrang Lu Soe Nlo dan Lu Tay-tay toeroet 1I0e prentab.

Sekarang klla menglkoetla per- djatanan Thlo Hok Olie, Kam Hong

2

(8)

!>1O<!

Tie dan Tan Bie Nlo. Marlka berllga

~dl berdjalan Sllnla-sama mencedloe ka dlceroesan S~latan. Koellka samoe dl Sloe-tiloe, Thlo Hok Olie mlnta Kam Hong Tie 80epala Boeka Ungga~ doeloe dl roemahnja bocat bebrapa harl.

Permlnlaän IIoe Kam Hang Tie loe- loeskclI deneen seilang hall, maka Thlo Hok Olie lantas adjak Kam Hong Tie dan Tan Bie Nlo mamplr ka roemahllja.

L1ntaran soeda berlaon-taon Hok Olie IInggalken roemah-tangganla, maka ia IIda laoe kaloe dl roemabnla 80eda kadladian perkara lang dielek.

lapoenla Iboe sedeng saklt p~13

hlnllaa soedll sa!enj1ah boelan IIda hlaa bangoen darl pembarlngan, maakl saban harl Thlo Hln Tek soeda mlnta pertoeloenl!3nnla Ihablb boeat meng- obalin, lapl perlloerna aadla, malahan penlckllnla lambah har! dladl t::mbah berat, dl lIoe waktoe la soeda dladl pala gck~lI.

Baek dlot~ga ada Islrlnll! Thlo Hok Ojle, Pil-sic, lang dl~dl dloeroe-rawah kaloe IIda lentoe Thlo Hln Tek dladl semlngkln rlpoe dan Goesa.

Olth ktrna aoeda hwalahan me- ngoeroe,ln lalrlnla lang sakit, Thlo Hln Tek dladl kesel eeicall, la IIda b!sa berboent laen, kalloeatl meng·

harep-h.!rep sadla lapoenla anak, H(lk Ojle, lekas poelanr,.

Hoc pcngllarep3n lerk:tboel djocga, kerna _ sel:arang Thlo Hok Olie lang dlharcp-harep denr!en nlengadlak Kam H-,ng Tic dan Tan Bie Nlo soeda poelang ka roemahnla.

Tentoe sadja Thl., Hln Tek djlldl sanget gitan@" slgra la pegang t~ngar.­

nJa Thlo tJok Ojle dan berkata: "Ob, kabeloelaR sekall kaoe pcel~ng, :lRak- koe, kaloe kaoe lamaän sedlklt sadla, ten loc kaoe IIda bisa berlemoe mocka lagl pada lboemoe."

Tblo Hok Olie dladl aanget ter- prandlat, Blgla la menanja: ,Iboe ke- napa, alabkoe?"

"Kaoe Iroesah tanla, baeklab kace pergl lIat aadja, tentoe kaoe nanll dl- pet taoé," kata Thlo Hln Tek den gen Boeara doeka.

Th'o Hok Olie mlntR Kam Hong Tie dan Bie Nlo soeka doedoek doeloe slibent:u, kamocdl3n la lantaa boeroe-boeroe masoek ka dalem.

DI slice Thlo Hln Tek lang temanln Kam Hong Tie dan Tan Bie Nlo_ Sa- eoeda menanla lIoe doea tetamoe pnenla nama, Thlo Hln Tek lantao perkenalken namanla scndlrl.

"Dl dalem roemahmoe ada terdjadl perkara apa, Plauw-soe, hlngga mem- blk'n romanmoe dladl begltoe kee- soet?" menar,ja Kam Hong Tie.

• Tlda Icrdladl perkara apa-apa me- laenken ada orang sakll lang amat beral, hlllgga IIda ada pcngbarepan blsa katceloengan," saoet Tblo Hln Tek. .Kemaren baroe akoe prenfah orang boeat pcrgl I!a Hoel-llong·nla aken kasl kabar hal lIoe pada Hok Ojle, apa maoe Inl pagl Hok Ojle

so~dn poe lang, Uoelah ada kabeloelan aekall."

Tempo Kam Hong TI~ dapet taoe lang dl roemabnla Thlo Hln Tek ee- deng ada orang lang saklt p~Ja, maka soepala tlda mengganggoe, Kam Hong Tie lantas adlak Tan Bie Nlo mlnla permlsl berangkat pada Thlo Hln Tek.

Thlo Hln Tek dloega t!da meniegab, algra la anterin marlka berdoea sampe dl loear pintoe.

Sasoeda tetamoenla brangkat, Thlo Hln Tek lanbs masoek ka dalem, dlsltoe la dapel lIat Istrlnla sede!!g pegangln langannla T&lo Hok Olie.

Samen ta ra Hok Olie ada berloeteet dl depan pembarlngan, sallg Iboe me·

[>II<J mesen apa-apa dengen soeara lang amat pelahan.

Metlat Itoe pemandaDgaD Thlo Hln Tek dladl melasa sanget plIoe, den gen tlda terasa,lagl lapoenla aer-mata lan·

tas djalo berketel-ketel dtngen dercs Bekatl. Kamocdlan la lanlas paranln Istrlnja dan berkala: "Besarkenlah bali moe, Istrlkoe, Inl penlaklt dengen pelahan nantl blsa semboeh. Akoe

harep kaoe dlangan boeat kesel apa-apa, kema alempang kaoe poenja kasebatan badan djadl leblh ter gang- goe."

Pit-sle lantas boeroe·boeroe toeangin obat dl sendok jang lantas la Iroepin dl moeloetnja itoe merloea prampoean.

Tapl nbelonnla Uoe obat blsa ka- telan, Uoe orang saldt I:lntas moen- tahin lagl. Thlo Hok Ojle boeroe- boeroe bangoen dan oeroetln blakang Iboenla, lapl Lauw Nio-nlo gojangln kapala melarang Hok Olie berboea!

begUoe.

Sabenlar lagl katlatan Lauw Nlo·nlo lIdoer poelea. Den gen pelahan Plt-sle lantas toetoep klamboenla, sedeng Hln Tek dan Hok Olie 13100 kaloear dar! Itoe kamar, melaenken Pit-sle masi dlam aadja dl \toe kamar boeat menemanln pada al saklt.

Tempo Thlo Hln Tek dan Tolo Hok Olie soeda aampe dl pertengahan roemah maslng-maslng lantas berd oe- doek.

"Bagllnana penjakltnla kaoe poenla Boeliln dalem pengUatanmoc, Hok Ojle?" menanja Thlo HIli Tek dengen Boeara doeka. "Apa kaoe rasa bakal t1da dladl halangan ?"

Thlo Hok Olie lantas menangla.

Kamoedlan la menjaoet: .Alloe IIda b!Sil bllang apa-apa, Hoetjin, tloemil- akoe mlnta blarlah Allah soeka mem- brl berkah pada' klta, socp~ta Boet jin do:nja penlakll blaa lekas aemboeb.

Soenggoe akoe tlda njana _sekaU, ke- napa lol taon Boet jin boleh dapet penlaklt lang begin! h~!bat."

tlBermo~la kaoe poenla BoeIIIn IIda enak tldoer sadla, bari- barl ba- danDja lemas dan IIda enak maki!n."

kata Thlo Hln Tek, "kamoedlan badan- nja dladl koeroes dan napsoe makan amp!r tlda adat kaloe t1doer serlng- sering dape! menglmpl lang memblkln batlnja djadl kaget d~n takoeI. Soeda bebrapa kali akoe pangglUn tbablb boeaf mengoballn, lapl boekan dladl baek, banla semIlIgkin harl dladl semlngkln berat. L,gl kemaren malem, koenloeng- koenloeng la mendoesin darl tldoer- nja dan menangls, la kasl taoe pada- koe lang la men21mpl kaoe dlboenoeh orallg, dan moehl dali aitoe lapoenja penlaklt djndl berlambab pllia lagi."

Tblo Hok Ojle dengcrln itoe tjer\ta scmbarl aer-malaola melele dl kadoea plpln)a, haUnja la rasaken ada saldt sekalf hlngga septrtl dJoega diïrls- Iris.

Dl 1I0e malem, Thlo Hok Olie lan- tas atoer medja Hlo-to (sembalallg pada Allah) dl tjlmtjhe, dlsltoe la Bod la-koel bersoedjeet pada Allah lang Maha Koeasa aken memlnla soe- pala Iboenla blaa lekas semboeb dali sakltnla.

Besokr.ja, 1<1 lIat Illóenla dladl se- mlngkln pala, soeda tlda bis a Inengo- mOllg dan tlda maoe mlnoem.

Halltoe tentoe sad/a blkln Tillo Hok Olie djadl s~mlngkln !ll~ngkel

dan bingoeng eekatl.

Selagl Hoe doea orang, bapa dan anak, koeseet pikiran, mendadak satoe boedak dateng mengasl taoe dl loear ada tetamoe maoe mlnta katemoe pada Tblo Hln Tek.

Tblo Hlu Tek Ia!ltas pergl kaloear.

dlsltoe la dapet lIat Itoe tetllmoe klra- nja ada Itoc orang jang tempo barl

(9)

la kalemoe dl boekIt Thay-san jang saloe l11ablb lang pan de," kala poela bernama Tblo Dlln Llong. Tblo Dlln Llong, "tloema aajang ae-

Sigra dloega Tblo Hln Tek pegang kali !toe l11ablb ada IInggal dl lempal langannla \toe 80bal serala berkala: lang diaoe."

"Soeda lama akoe piklrin kaoe, tapl 1 Tblo Hln Tek lanla8 lanla namanla tlda n)ana Inl bart kaoe daleng ka- \toe Ibablb

I"

mar. "Iapoeo)a nama Ie Tay Tjoen alias

"Trim a kasl alas kaoe poen)a ka- Leng Tay, t1ncgal dl Gouw-kang da- baekan, Thlo Plauw-soe," menlaoet lem provincie Kang-Iam," saoet Thlo Thlo Dlln Llong. ,.Lanlaran kabeloe- Djln Llong. "Ol kota radla akoe soe- lan akoe Uwal dlalnl, maka akoe se- da perna berlemoe moeka doea kali kallan mamplr boeat tengok pada- padan)a. Apalab brangkall Plauw-soe moe." dloega ada kenal \toe orang ?"

MEMOTONG DAGlNQ SENDIRI BOEAT MENGOBATINORANG

JANG SAKIT.

Tbio Dlln Llong lanlas dipersllahken doedoek dl roewangan tengah dan Thlo Hln Tek menemanln ber.mong- omong.

Sekallpoen Thlo Hln Tek mene- manln Tblo D)ln Llong beromong- omong, tapl plkirannla setaloe berdoeka sadle, maka IIda poen heran bebrapa ptrlanlalinnJa Tblo DUn Llong soeda did)awab den gen melantoer oleh 1blo Hln Tek. Tenloe aadla hal 1I0e blkln Thlo Djln Llong dJadl heran, algra la menanla sebab-sebabnja, Thio Hln Tek lanlla kasl taoe teroes terang ]ang 18lrln)a ledeng menlnggoeng peola-

kil kera8.

"Apa kaoe soeda perna panggllIn thablb, Plauw-80e ?" menanla Thlo Dlln Llong.

"Soeda brapa ban)ak thablb akoe panggIl, lapl pen)akltnJa Islrlkoe belon dloega blsa semboeh, malah aemlngkln harl dladl semlngkln bertambah paja,"

dlawab Thlo Hln Tek. "Dar! scbab 1I0e maka loeda bebrapa bari Inllslrl- koe lid! mlnoem-minoem obal lagl, sebab la soeda d)adl beglloe pala hlngga la lida blsa telan aer."

"Akoe soeka poed)lken padamoe

"Ob, Ie Leng Tay Slanseng I" kata Tblo Hln Tek. "Akoe t)oema kenal nama tap111dil kenal roe pa. Ja, me- mang akoe dloega denger kabor la ada pande dalem baillmoe obal obalan dan se gala roepa pcn)akll, tloema salang la IIda maoe dlpanggll boeat mengobatln orang, maka akoe slem- pang kendatl klta klrlm sari boe tall mas belon tCllloe la blsa lodoesken klta poenla pcrmlntaän boeal daleng kamarl. Katambaban dllfl slnl pergl ka Gouw-kang ada begltoe diaoe, ka- loe moes" perg! ka sana lenloe lIang ban jak lempo. Maaki begiloe lida kenapa, aaat sadla la soekil daleng kamarl; tloema kaloe la IIda mAoe boekankah klla nanli boeaDg lempo perljoema aadja?"

!loe tempo Tblo Hok Olie ada dl dalem, koellka la dapel denger ajah- nla sedeng bitlara bendak panggIt thablb lang pan de, la lanlas boeroe- boeroe kaloear.

"Blla ada Ihablb lang beglloe pande blarlah akoe nantl Ikoel Tblo Slok- elok pergl ka Gouw-kang," kata Hok Olie pada alahn)a. "Kaloe akoe soed.

. kalemoe \too: tbablb, tapi la lida maoe dloendang daleng kamarl boeat mengo- balln penlakllnla Boellln, akoe nantl tekoek loeioei dl hadepannja sebrapa boleh mlnta lapoen)a kasian."

[> 13

<1

alahmoe sampe berkoelllll1g negrl1"

kata Ie leng Tay sambll.memandang moekan)a Hok D)le.

"Kaloe Hok Olie maoe toefoet-\toe ada leblb back lagi," Tblo D)ln Llong membenarken. "Akoe taoe Ie Leng Tay ada poenja bali dermawan, ka- loe aampe Hok D)le beglloe meratap aken memlnta kaslannla, paa\llah la moelltl toeroei dloega daleng ka- marl."

Tblo Hin Tek dladl sanget glrang.

Sabenlar tagl Tblo Hln Tek lanlas allahken Tblo Dlln Llong dahar nasi.

Tempo soeda babi aan makan, Hln Tek lanla, prenlah orang sediaken satoe koeda toenggang dan saloe kalde boeal Tblo Djln Llong dan Thlo Hok Olie pergl ka pelaboean aken brang.

kal ka Gouw-kang.

Sigra dloega Thio Dlln Llong dan Thlo Hok Olie meblbrl slamet berplsah pada Hln Tek dan teroes menoedjoe ka pelaboeall. D!sltoe laorang lanlas menoempang saloe praoe lang malle brangkal ka Gouw-kang.

Talkala laorang sampe dl Gouw- kang, a8socdanla menan)a-nanla orang dimana Ie Leng Tay poenla tempal tloggal, baroelah laorang dapet laoe thablb lang lerma3hoer tloe ada Ilog- gal dl sir aal Hwe· ke, makI laorang lanlas menoedloe ka \toe tnmpat.

DI roemabnla te Leng Tay iaorang dlsamboel den gen manis boedi sedeng Tblo Dlln Llong tanla~ perkenalken Tblo Hok Olie pada 1I0e toean roe- mah.

"Namanja Song-Io Thlo dl Sloe- tUoe ada beglloe kasohor," kala Ie Leng Tay, "memang soeda lama akoe Ingln berdloempa padanla, tloema aalllng akoe belon ada mempoenjal lempo lang senggang."

Tblo Hok Djte meren dab ken dlrl boeal 1I0e poedjlan.

"Ob, kaoe Inl Tbio Hok Djte alawa lang dlseboel djoega Thlo Hauw-tJoe lang doeloean soeda perna menl)arl

Tblo Hok Olie akoe kabcnarannla 1I0e perkalalin dengen kalakoean hor- mat sekaU.

Ie Leng Tay dladl sanget glrang mtllat tlngkahnla Thlo Hauw-lIoe lang beglloe taoe adat.

Talkala marlka berUga soeda be- roendlng sedlkll pribal IImoe boege, baroelah Tblo Dlln Llong kasl laoe maksoed kadatengannla.

Ie Leng Tay dengen gampang soeda trlma baek tloe permlnlaän boenl mengobatln Islrlnla Tblo Hin Tek, malah la melliataken la nantl meraSil senang sekaU dllka la blsa toeloeng oballn Iboen[a Hok Djie sampe baek.

D)ocslroe Ie Leng Tay IIda poenla praoe sendlrl, maka den gen lida boeang lempo lagl la lanlaa adlak Uoe doea Iclamoe doedoek bersam;t-sama dl satoe praoe dan teroes belalar me- noed)oe ka Sloe-ijloe.

Koellka marlka soeda sam pe dl roe- mahnja Tllio Htn Tek. marika dladl s~\llget lerprandlal tempo dapet lIat dl depan pintoe ada dlganloengln sapa- sang teng lang aplnla men)ala kelak- kellk.

Dengen bali goemeteran Thlo Hok Djle boeroe-boeroe masoek ka dalem berdloempa pada alahnla.

"Apa Ie Slanseng lang kaoe oendang maoe loeroei daleng kamarl ?" mena- nla Tblo Hin Tek.

"Ia soeka toeroei, sekarang la ada dt loear," eaoel Tbio Hok Olie.

Thlo Hln Tek boeroc-boeroil pergl menjamboet •

Sabenlar lagl 1I0eJhabib lang pan·

de dan djoega Tblo Dlln Llong socda dlsllahken doedoek dl roewangau per- tengahan roemab.

(10)

I>

I I <)

Silbelonnj~ marlka bert/ga bIsa bI·

tiara apa·apa, leblb doeloe Tblo Hok Ojle menanla pada alahnla: "I{enapa Hoetjln p~sang Uoe sapasang teng dl loear?"

"Tempo kaoe Ikoet Thlo Ojln.beng pergl ka Gouw-kang, akoe pergl me.

lIa;ln sama slnshe toekanl! tenoeng."

saoet Thlo Hln Tek, "lIoe sloshe bllanll', lnl taon kaoe poenla iboe bln- tangnja sedenll ,oerem, lJlaka boeat klas In soepzja lboemoe IIda djadl ke.

napa-n~pa, la k~sl pildrlln pad.:koe 80epaja oendang' hwcuhlo bocat blkln senlbaJanga"."

Thlo Hok Djle mllnggoetln kapal!', SlbentRr lagl 511toe boedak dateng b:lwain aer thee, Wn Tek lalJlas toea·

onilJ satoe tj.ngklr thee dlsoegccken pada Ie L2ug Try.

Sasoeda mlnoem, Ie Leng Tay lall- tas berkat .. : .Bokhkah akoe mlnta permist al,eu pecksa 1I0c orang 11ng sakU, PJauw soe 1"

Tentoe sadja Hla Tek djadl sanget gir ng, slilea la anterin Ie Leog Tay masoek ka kam ar i3tr!nja. Oisltoe

Ito~ thablb moeIal I1rckea penjakllnja nJonla Hln Tek dengen teUt! sekall.

Sabablsnja memereka8, sfgra I. adjak Hln Tek p~rgl ka rocwangan teng~h

dan berdoedoelr.

Sigea djoega Ie Leng Tay kasl ka-·

terangan pandjang·lebar baglmana pe.

nl~l:ltnja Lauw Nlo-nlo pada Thlo Hln 'rek. Kalerangan man a ada tlo:

tjok betocl dengen pengliatannja Hl!!

Tek, hlngga la tlmboel pengharepan' Ie Leng Tay nantl blsa blkln acmboeh penlaklt lslrlnja.

.I'aoe poenl~ katerangln tentang Ilenjaldtuja Islrlkoe ada tjotJok betoeI sebaghnana penglJatankoe, Slanseng,"

kata Thlo Hln Tek. .Sekarang :ikoe mlnta Slanseng pocnla pertoeloengan aken mcngobatlillstrikoe soepala djadl semboeb."

.~uw Nlo·nlo paenja penlaklt ma- si blsa dlblkln semboeb, sékarang dloega akoe lantas blkln satoe soerat obat," sao:t Ie Leng Tay seraja me- noells satoe recept.

Hlu Tek dan Hok Ojle djsdl sanget glrang, laloe la prenlah orang pergl bell lIoe obal.

S~darl Lauw Nlo-nlo mlnoem obal- nJa Ie Leng Tay, semlngkln barl 1&- poenja pcnjaklt djadl semlngkln Iioe- rangan. Tempo soeda berselang sa·

potl:leh harl lamanla, la soeda djadl semboeb beioeI.

Tlda oesab dlbllang lagl baglmana Thlo Hln Tek dan Thlo Hok Ojle poenja kaglrangaD.

Sasoedanja mellat Istrlnla Hln Telc djadl semboeh betoel, Ie Leng Tay baroe pcrmlSI aken brangkat poelang.

Tblo Hln 1"ek lantas boeka pesta besar boeat mcmbrl slamet djalan pada Ie Leng Tay. lIoe waktoe sa- bentar-bentar Hln T~k dan Hok OJle soegoeken arak pada Ie Leng Tay boeat menjataken trlma kaslnja, maka tlda poen heran pelaban-pelahan Ie

L~ng Tay telah dJadl slnUag.

DI dalem keadaJn mabok, Ie Leng Tay socda goeloeng' tangan badloenja lang pandjang, slgra la moeIal macnin IImoe sllatnja dengen poekoelan lang befllloc sebal.

Mellat Itoe thablb a1a pande bersl- lat, HIn Tek djadl senllngkin soeka dan taro Indah padanja. Ia berkata:

"Kaloe begilee nlatalah Slanseng blaa' dloega bermaen sllat."

Ie Leng Tay manggoelln kapala, la menjaoet: "Akoe Ingln sekall aken dapet peladJaran dari Plau'll-soe, maka akoe kaplngln tjob~ dladjal bertandlng pada Plauw-8oe, belon taoe apalab Plauw-soe so~ka toeroet ?"

• Tentoe sadla akoe nant! toeroet kaoe poenja Icalngllian, Sianseng,"

kata Thlo Hln Tek serala tertawa.

I>

15

<l

Sahablsnla kata begIloe, Hln Tek Jaloe boeka badloe plndjangnja, te- . roes la pasang bhcsl dan :JllabkclI Ie Leng Tay bikln penleratlgan; Ie Leng Tay sngkat hepclannla memoekocl dad&l1la Thlo Hla Tek, tapl dcngen se- bat Hln Tek angkat tangannja d~n sam- pok tangannla Leng Tay hlngga ter- lempar ka 5amplnl'(.

Tentoc sadja Ie Leng Tay lantas toekar laen po~koelan meolerang lagl, tapl Hin Tek tangkls clan 'bales me- moekoel. Perlempoeran itoe selDlng- kin lama d]adl semlngkln sellgll, lan- taran maslng·masleg IIda maoe me·

n)erah kalab.

LaDtaran soeda lama dJo~ga Hln Tek belon blsakalahken tandlngannla, maka la lanlas goenaken lapoenla IImoe poekoe lan Lo-han-koen lang ber- bahala. Tapl Ie Leng Tay lang tavg- goe soeda blsa tangkls \toe poekoelan dan bales men)erang den gen menggoe·

naken satoe Hmoe poekoelan jang Icblh berbabala darl pada poekoel2m Lo-ban- koen.

Beglloelah laorJng berlaroeng de·

ngen oelet sekall, satoe menierang jang laen menangkl9, satoe mad)oe dan jang laen rr.oendoer, hlngga beo gltoe den gen begltee soeda doea djanl

lamaDI~, tapl belonada salah·satoe lang bis a dapet kamenangan.

"Seeda, baeklab . klta·orilng. beentl sadja,' Slanseng," berseroc Thlo H!n Tek, ,kaoe poen)a IImoc poekoelan betoeI sampe bagoes, kaloe boe kan akoe tentoe slang-slang soeda dapet

dlkalabken." .

Ie Leng Tay mereudabken dlrl dar!

Itoe poedllan.

Besoknla, soeda sampe tCll'ponja Ie Ltng Tay moesll brangkat poelang, Tblo Hln Tek lantaa persen padanla doea pedang Po-to dan prentah doea moerldnla boeat ante rin sampe ka Gouw-kang.

Ie Leng T8 y djadl sangèt gJrang.

Tblo Hln Tek dan To!o Hok OlIe menganIerIn lIee tbablb sampe dl pe·

laboean, dlslloe m:ulka lanlas berplsab.

DI telleah diälanan poe lang, Thlo Hol: Djle lOenanja pada ajabnjl: .Ie SIal1seng koe rang beglloe pande ber- maen slhl!, kenapakah Hoeliln IIda blsa kalallltcn pad~nla 7"

.Becat Ic leng Tay poeni~ !rapan·

desn i1moe sllat aabegltoe soeda aampe tjoekoep, sebab la toch tlda maoe ma- Iljoe lerocs dalem kalangan ora'1g gagab," kata Talo HIli T~k. .Sabc- naroja kaloe akoe maoe dengen (';am- pang ako~ bist! kalahk~n padanja, t<lpl llntaran akoe Inget la daleng kamarl soeda bin blkln sfmb:'Jeh p2nJa~illlJa

kaoe poenja Boctlin, maka nkoe !ld1 mlloe berbocat begIloe. Tapl kr.loe maoe dlbandlngkcn dengc!1 :tmoc sllsl- nla kaocm familie lil, tcnt<Jcl~h l~ Leng Tay ada leblb menllng."

Thlo Hok Olie mallggoetlll kapa!:!

tandanja socda meng:lrll perkJtaän SMlf

ajah.

Salelah sampe dl roemahJlla, Thlo DUn Llong boeroe·toeroe samboet padanja.

.,DI locar ada doea ooedagar heli- dak bertemoe p.da Plauw-soe," bRtn Thlo Dlln Llong.

Thlo rlln Tek boeroc·bocroe p~rRI

lIa!oear, sigra la persllahkcn Jtoc doeil

soer.l~gar masoek ka pcrlengaban roe- mah. Kamoed!all kadengeran saloe dl antara 1I0i: doea soedagar berkata : .Inl taon akoe ada beroero dagang pads sato~ teman, akoe plklr akoe maoe pergl bernlaga ka Slam-Bee, ma- ka akoe dateng k~marl bo~at mln!a pertoeloengan." .

Thlo IiIJ Tek loelocsken !toe per- mintaln.

"Kaloe Plauw·soc soekatrlma tentoe akoe djadi girang s~"all," kata poela

(11)

I>

16

<l

Itoe soedagar sembarl tertawa, "kerna kaloe dagangankoe ada dl dalem dia- gaän Piauw soe, sotda tentoe akoe lida mel'8Sa koealir apa-apa."

"Kapan kaoe maoe pergi ka Slam-see, Sianseng?" menanla Thio Hln Tek.

"Kzloe IIda besok tentoe noesa, dsri Uoe akoe minla Plauw-soe soeka ber- aedla apa laol! perloe."

Thlo Hin Tek mangioetln kapala, sedeng lIoe doea soedagar Iinlas am- bil sla met berplsah dan teroes ber- lal oe.

"Bfarlah sckallan dlalan-dlalan akoe pergl ka Slam-see, Piauw-soe," kata Thlo Dlln Llong tempo itoe doeasoe- dagar soeda IIda ada.

Bockan sadla Thlo Hin Tek soeka adlak Thlo Dlln Llong loeroet pergl ka Slam-see, malah ia menlslaken gl- rangnla lang Itoe sobat soeka lemanln padanla, kerna den gen adanla lIoe tobat tenloe la IIda dladl kalsengan.

lIoe waklQe istrlnla Thlo Hln Tek soeda moel~i bekerdia lagl dan mem- bantoe mantoe prampoeannla, PII-sle, mengoeroes M dan Itoe, sebab me- mang Boeda dladl la poenla adat- kablasahan aken tlda blsa doedoek dlam deugen menganggoer. Apalagi tempo la dapet lace bcsok alaw! noesa

"'~ln Hln Tek bakal pergl ka Slam-see, maka la lantas llcma.'lenaln badloe dan laen-Iaen barangnla fing perloe dlbawa.

Lalltaran Pit-sle slem pang m~rlaea­

nla lang baroe baekan saki I nal/tl dladl kam boe lagl, maka la soeda bi'nloeln mengoeroes Inl dan Uoe. Tld~ njana selagl la bekerdia pegang I'nl dan Itae, metldadak Hok Olie dal\eng, dan den gen Hda dlseDtadla la $Iceda kena langgar Pit-sle poenla poe:ndak seblah klrl; roepanla Pli-sie .relladl sange!

kaaakitan dan teroes II'.elompat moen- doer bebrapa Iindak.

Tblo Hok Dlle dladl heran, algra la menanla poendaknla Pit-sie kenapa, Tapl Pit-ale dl1wab IIda apa-apa.

Tenloe sadla Hok Olie koerang per- tlala, taplla tlda brani tanla dengen me- 1It, banla la toenll'goe sampe malem, ba- roe den gen pelahan la boeka badloe- nla Plt-sle dan dapet llat dl poendak- nja ada tanda loeka lang belon back.

Selagl Thlo Hok Olie awasln Itoe tand a loeka, koenloeDg-koenloeng Pit-sle mendoesia, maka Hok D/le lanlas tanla Itoe landa loeka darl se- bab kenapa, dan Plt-sie IIda biaa me- nlangkal lagl.

• lagl tempo Po-po dapel penjaklt berat, maskl soe1a dlobatla beg lol- begUoe lapl belon dloega blsa baek,"

menerangken Pit-sle, "Iantaran soeda kaUwat dlengkel, maka tempo bla- kangan ada orang lang adJarln aoeroe kasl makan daging manoesla dau ten- toe Po-po poenla penlaklt dladi baek, lIoe adlarau akoe lanlas toeroet, slgra akoe potong daging poendakkoe sen- dlrl lantas dlgoreng kasl PO'po ma- kan, tapl slapa laoe penjakllnla Po- po masl begltoe sadja, tambah barl dladi tambab beral."

Mendenger Itoe Ilerlta Tblo Hok Olie dladi te, haroe sekall dan la meng- hatoerken banjak trlma kaal ~tas Pit- sle poenla boedl kalllnta!a pada orang toeaala. .

Benar sadja lempo soeda beuelang doea har I, lIoe doea soedagar lanlas panggU Tblo tlln Tek aken dlm!nta Irlngken barang-barangnla ka Slam-see.

Sigra dloeRa Tblo Hln Tek adlak Tblo DJln Llong melakoeken Itoe pa- kerdlalin.

Talkala laorang soeda berdlalan bebrapa barl lamanla, pada saloe harl lsorang lalah sampe dl kola Se-an.

DIsltoe Tblo Djln Llong permlsl pada Tblo Hln Tek boeat pergl djalan-dla- lan ka koelillng tempat.

. l>

17

<I

Saaoeda kenjang mengoebek ka .aaa-slnl, Thlo DJln Llong lantas mamplr ka aalah·satoe waroeag arak, algra la mlnla dlsedlakcn aatoe media barang makanan den gen bebrap. botol arak jaDg wangl.

Selagi Thlo D/ln Llong doedoek makan, sakoenloeng·koenioeng la da- pet lIat dl loear waroeng ada Uwat saorang toea. Maskl Thlo Dlln Llong dapet Uat Iloe orang loea den gen sa- klebalan, tapl la poenla mata laog awas soeda dapet kenalln orang toea lIoe lalah boedak toeanla Tay-tllang- koen Llan Keng Yauw bernama Llan Hok •

• Tempo akoe maoe berlaloe dar!

boekit Hoel-Ilong-nla," berpiklr Thlo D/ln Llong, .Kong-tlle Tloe-swee pesen padakoe soepajs soeka Ilarl taoe dlmana adanla Llail Keng Vauw poenla toeroenaa lao g IIda katangkep, kabetoelan dl slnl akoe katemoe Llan Hok,' baeklah akoe nanli tanla pada- nja, IIda banlak sed!kll tentoe ia taoe dlmana adanla toeroenan Llan Keng V.uw jang IIda katangkep."

Sahablan)a berplklr begltoe, la boe- roe-boeroe brentl makan dan balar harganla. Kamoedlan la lantaa ka- loear dan soesoei pada Itoe orang toea serala dlkaok-kaokln; tapl roepanla Itoe orang toea IIda denger dan dia- lan teroes.

Thlo Dlln Llong lantas larl mengoe- dak, sabentar sadla la soeda blsa pe- gat lIoe orang toea. Ia berkala:

"Brenll doeloe, Lo-dlln, kerna akoe maoe bltlara apa-apa padamoe."

IV

DI TJIE-TJIOE·HOE DENGEN KA- BETOELAN KATEMOE KOUW

KENO TONG.

"Kaoe maoe bltlara apa, sobat 1"

menanla Itoe orang toea.

Tjlt Klam Pat Hlap

"Mullab klta-orang maJl.lplr ka Itoe waroeng arak," kata Thlo D/ln Llong,

"dlalnl ada dl dlalan besar. IIda baek boeat klta-orang bltjarl_"

Sabablanla kata begltoe, algra ia adlak lIoe orang toea masoek ka da- lem waroeng arak. Dlsltoe Tblo Dlln Lloag pillh saloe tempat lang paling aepl dan Id)ak lIoe orang toea doe- doek bersama-aama.

.Apakah kaoe Inl ada saorang ahe Llan, sobat ?" menanla Thlo DUn Llong.

Iioe orang loea dladl sanget Ier- prandlal, moeklnla lanlas berobab dladl poetlal. Achlr-acblr den gen tetapken hallnla la menlaoet: .Akoe boekan she Llan, sobal, kaloe b~illtoe brang- kali kaoe aalab kenalln."

.Akoe harep kaoe dlangan tloerlga apa-apa pada d!rlkoe," kata poela Tblo Dlin Llong, "akoe kenalln be- loei kaoe lol ada lIoe oraag janK bernama Llan Hok, doeloean -akoe soeda perna bertemoe aatoe kaU pada·

moe di oelan Hong-soe-Um. Akoe Inl, Tblo DUn Llong, saloe dl aolara kaoe poenla mad/lkan, Llan Lo-ya, poeala orang. Akoe ada poenla doea soedara angkat jang bernama Teng Kie Lloog dan Lu Sllng Llong."

Meadenger IIoe katerangan, lIoe orang. toea dladi semlngkln koeatlr, la bengong sebagl orang kaslma dan lida blsa dlawab apa-apa, kalloealila menan)a: "Apa Hong-soe-lIm?"

Mellat lIoe orang toea ada beglloe katakoelan, Thlo Dlin Llong merasa geU s~kall. Kamoedlan aembarl me- sem la meaanla pOela: Ol Apa kaoe IIda kenal pad a Thlo Djln Llong?"

"Tlda."

"Tapl akoe keaal padamoe."

lIoe orang loea dladl semlngkln koeatir, dengen roepa poetlat la me- nlaoet : "Bol eh dladl kaue kenal, sobat, tapl akoe IIda ken at padamoe."

3

(12)

I>

18

<J .

"Baek akoe nanll kali kalerangan dengen dlalan baglmana maka akoe kenal padamot," kata Tblo Djln Llong.

"Tempo L1an Lo.ya djadl kapala darl perkoempoelan "Kanlong-waslal", akoe lang djadl Twl·tiang darl Itoe per- koempoelan sering masoek kaloear ka dalem gedongnla L1an Lo·ya, dl alloe akoe sering berlemoe padamoe."

"Oh, kaloe begil oe benar·benar kaoe soed. aalah malll sobal, akoe belon perna bekerdja pAda Llan LO'YII, akoe sbe Ong boekannla sbe LIan.

Nab, ·dengen mengaal kalerangan be- glnl, blarlah kaoe mendoelln darl ka- kllroeanmoe."

Sekallpoen soeda dika81 kaler.ngan baglmana djoega, tapl lelap lIoe orang toea menjangkal del!gen bllangla boe- kan ada orang lang bernama Llan Hok.

Tenloe aadla Thlo Dlln Llong djadl djengkel sekall, llerna la IIda ada kan·

doengnlalandjahalpada Iloe orangloea, hanja melaenken maoe tjarl kalerangan dlmana lempal kadlamannja Llan Keng Yanw poenja anak lang tIda kalang- kep, maka la lantas bersoempa dl bade!)annla lIoe orang lou, nlalaken la Ilda ada kRndoeng nlalan djahat.

.Kaloe akoe sneda soempa blarlah kaoe IIda sangka dielek pada dlrlkoe,"

kata ,blo Dlln Llong leblb djaor.

"Akoe maskl doeloean ada dladl Twl- tlang darl perkoempoelan "Kantonr- waslal" jang ada dl bawah prenlahnja keizer, tapl loeda lama akoe dan ka- wan·kawankoc IInggalken \toe paker- dialIn, sebab mellat semlngkln lama Baglnda mengoeroes pamerentaban semlDgkln kaloet. Selaennja Llan Tay·tllang-lroen soeda diboekoem boe- no eb, akoe poen la kawan-kawan djoega loeda kena lapoenJa tlpoe jang boe- soek, sampe aaIIng boenoeb-memboe- noeh S8ma kawan sendlrl dan ban)ak sekall djoemblahnja lang binas!, back

djoega adll Kong-tlle T)oe-awee Jang kul Ingelan blkln akoe d~n kawan- kawankoe d)adl mendoesin darl tJpoe- Dja Iloe radla lang boeaoelc, maka akoe dengen kawan·kawankoe lanlaa melarlken dIr! pergl ka tempatnla Kong- tjle Tjoe·swee dl boekit Hoel-llong-nl~.

DIsltoe \toe 1I0eroe lang moeHa lan- las roesakln salln/ero "kantona.waalat"

ser ta aoeroe akoe dan sekallan ka- wlnkoc robab baloean djadl orang baek.

Sekarang akoe soeda menerlma tltabn)_

lIoe goeroe boeat tjarl goeroenla Llan Tay-tllang-koen jang bernama Kouw Keng Tong dan Tay·tjlang-koen poenja anak jang IIda kena katangkep.

Sabrgltoe lama akoe loeda pergl koe- IIIlng Kang-souw, Tjlat-kang dan lafn- laen kola, tapl akoe belon blsa dapet tja rl pada lIoe orang, laloe akoe pergl ka Sloe-tjloe Icatemoeln Thlo Plauw- loe, . dloeslroe PJauw-aoe maoe pergl ka Slam-see boeat dJaga bara~g-ba­

rangnja loedagar, maka akoe lanta~

toeroet padanla, lantaran menglnget dl Slam~see ada kota bek .. tempat bekerdjanja Tay-t)l~ng-koen, lidI ba- nlak aedlkll lentoe akoe nantl bis.

dlpel slenllngan tentang anaknla.

Roepanla akoe peenla doegaän lIoe ada benar djoega, sebab den gen ber- oenloeng akoe soeda kalemoe kaoe dlslnl, maka darl kaoe pa all akoe nantl blsa dapel kalerangan lang pen- IIng lentang anaknla L1an Tay·tjlang- koen."

Mendenger IjerItanja Thlo Djln Llong jang beglloe beres, apalagl meUal la soeda bersoempa begItoe beral, baroe Uoe orang toea merasa senang, laloe la kasl taoe namanja jang sedjatI jalloe ben ar Llan Hok adanja.

Tblo DlIn Llong lantas menaola, ànaknla Tay·llIang· koen jang IIda ka-

tanllkep aekaranr: ada dlmana.

"Slauw-kong·tjoe Llan Sloe ada tlnggal dl loear kola dl roemabnja

!>

19

<J

Ong Soe-ya," aaoel Llan Hok. "Llan Sloe IIda branl kaloear kaloe tlda beraama-sama akoe."

Thlo Dlln Llong dladi langel ter- haroe. SIgra la menanja slapa Uoe Ong Soe·ya lanll beglloe baek hoedl.

,Ia djoega bekaa Llan Tay-tilang- koen poenja orang jang bekerdja djadl goeroe boeat mengadlar sekallan Kong- tloe, namanla Oog Han Tloen, IIng- gal dl loear kota," Llan Hok me ne- ranj!ken.

i (Tempo marlka soeda omong-omong lagl s!koetlka laman)a, Thlo Ulln LIong lanla& IDtroel LlaÎ1

tJok

pergl ka roe·

mahnla Ong Han Tjoen.

Sabentar lagl marl ka telah sampe dl IIDe roemah jang dltoedlot'. DI sllDe Llan Hok mlnta 'fhlo Djln LloDg soepala soeka nlenDenggoe ubentar dl loear, samentara la lantas maBoek ka da lem boeat kas! taoe hal Uoe pada Onl!' Han Tloen.

Onll . Han Tjoen dladl sangel ter- kedjoet tempo soeda dapel denger katerangannla Llan Hok, den gen moe·

ka poetlat la berkala: "Orang die man aekarang klla IIda boleh pert)ala babi.

scbab banlak jang berllat! palsoe."

Sabelonnja L1an Hok bisi dlawab apa-apa, mendadak Thlo DHn L!ong soeda masoek ka dalem. L1an HOk boeroe-boeroe adlar kenal Thlo Djln Llong pada Oog Han Tjoen, jang lan_

las dlsllahken doedoek dan dladJak omonl/;-omong.

"Mana L1ao Koug-Ijoe 1" menaola Thlo D)ln Liong. "Tlobalab leka, kasl herdloetnpa padakoe."

"Dlslnl tlda ada L1an Koog-Iloe, Thlo-heng," saoet Ong Han Tjoen,

"ltoc loea baogka soeda mengaljo, bacep kaoe dlangan perljaja pallanja."

"Ha, ha, ha, apa kaDe tlda pullala padakoe, Slanseng I" menaola Thlo Diin Uong sambll tertawa, laloe la tIerllaken rlwalalula dlrl scndirl kasl Han Tjoen denger.

Tempo loeda denger !toe Iler!ta, baroe Ong Han Tjoen IIda metaaa tjoe- riga. Sigra la prenlah Uan Hok adlak Slauw-kong-I)oe kaloear.

Llan Hok maaoek ka dalem, IIda lama la kaloear lagl dengen mengad)ak saloe Koog·ljoe lang beroesla amat moeda. Ong Hiln Tjoen loendloek lIoe Kong-tjoe dan berkllla: "Nab, Itoe dia anaknja Li~n Tav-tllang-koen lang bernama Llan Sloe."

Tbl" Dlln Llong luanggoelln kapsla.

Waldoe IIoe Kong-Iloe soeda daleng deket, Ong Han Tjoen lanlas berlrata :

"Inl ada Tay-tllaug· koen poen)a sobat lama, Thlo Djin Llong, sllahken kaoe membrl bormal padanla."

LIan KODg-tjoe lantas menghamperi Thlo Dlln Llong serala angkat langan menlodja. Ia berkala: "Trlmalah akoe poen)a hormal, Lo·pe."

"He, kaee d)angan bnhasaken alroe Lo-pe, Kong-Ijoe," kata Tblo Dlln Llong, IIleblb baek kaoe panggllsadja akoe L~uw·ko."

Sembarl kala begIloe, Thlo Dlln Uong awasln orang 'poeuja tam pang moeka jang t)akep. Achlr-achlr ia dapet kanjataän Hoe Kong tjoe poenja p3ras ada mlrlp sekall seperll paras- ola Llan Keng Yauw, blngga la me- rasa glrang sekall.

.Inl taon oeslamoe soeda brapa.

Kong·ljoe?" menanla Tblo Dllu Llong, Lian Sloe d)awab loeda delapan belas taon.

Thlo DlIn Llong mensnla lagl, apa L1an Sloe seed:>. beladlar IImoe sllat.

lang lanlas dldjnwab belon, sebab IIda ada goeroe lang mengadlarln, katloeall la soeda beladlar sedlklt- sedlkll pad a L 'an Hol:.

• TlobaJah kaoe oendjotkin per- maenanmoe kasl akoe lIat," memeren- tah Tblo Dlln Llong.

Llan Sloe menoeroet, algra la boeka

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

~aoel tempo di loear laoetan. Koetika sampe temponja dibikin examen di afdeeling, Tjoe Si djoega i et itoe seblas soedara prempoean pergi , bikin examen. Sasoedanja

~injap djiwanja. Sekarang Keag Seng Tong- tjoe dikeroeboetin doea. Maski begitoe tida membikin ia djadi keder: ia poenja toem- bak masi laloeasan dan brangkali masi

Lian Koog setoedjoe dengen pikirannja Thio Koensoe. Koetika soeda saling berhadepnn. Lian Kong menoeding Tjebong Alapotan den gen toem- baknja seraja berkata:

hoerod hoeroef permoelahan kalimat ia dapet bat ja : Han Ing Sat Giam. jang soe·siok ada poen ja moerid dengen nama Han Ing. jalah Thiat Kwan Tjoe. Tida heran ini

koeatir aken mam poe bikin poela laen kontji begitoe roepa. Kat.kwan laloe tjoba selidikin djoega itoe pintoe kolam di bawah tangga ada mempoenfain hoeboengan ka

KOERANG DAPET PENDIDIKAN Hoa, Poen Djin ada psnggil satoe boedjang prampoean. Lantaran banjak kerdja boeat bi - kin beres keada'an itoe roemah, Poen Djin tida

an ledok jang penoeb segala kabinaan .. -tlgcn soeara lebih soeroep dlbilang mendJeflt.. KOOlhali marika berdijem, dan djadi soenji. matanja dan laloe mendjait

toe itoe ia balikin badannja. T api ini djoega ia' tiada brani pastiken. Tiauw Lan taoe ia tiada bisa bekerdja de- ngen tiada mempoenjai sendjata, lantaran ini,