• No results found

ADM Abonne

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ADM Abonne"

Copied!
84
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)
(2)

K/kBAR ADM

A b o n n e N o . 4 7 4 t o e a n N . B . H . d i W a t e s D j o k j a . T o e a n p o e n j a p e m b a j a r a n p a l i n g b i a k a n g d a r i N o . 6 7 s a m p e N o . 7 8 , i i a r e p m e n d a p e t t a o e .

CIPOC3

A b o n n e N o . 8 5 8 t o e a n T . T . P . d i P e n g a s i n a n K r a w a n g . T o e a n p o e n j a o e w a n g j a n g f 1 . — d i t a m b a h j a n g f 0 . 3 5 k i t a s o e d a m a s o e k i n b o e k o e . B o e H i a p s e k a r a n g a d a m o e a t t j e r i t a „ H o n g S a n K w a y K i a t . "

A b o n n e N o . 7 7 0 t o e a n T . M . T . d i B e l i n j o e T o e a n p o e n j a o e w a n g f 2 . 8 0 j a n g t a d i n j a b o e a t b e l i b o e k o e o b r a l a n , s e k a r a n g k i t a s o e d a m a s o e ­ k i n d a l e m b o e k o e a b o n n e m e n t , s e b a g i m a n a t o e a n a d a t o e l i s . K a m s i a .

C=>0C3

A b o n n e N o . 7 4 2 t o e a n T . L . H . d i B a b e l a n B e - k a s t . T o e a n p o e n j a p e m b a j a r a n j a n g s a k o e r a n g - J i j a k i t a t e l a h k i r i m i n p o s t w i s s e l f o r m u l i e r .

, A c h i r n j a p a d a s e m o e a a b o n n e m e n t k i t a j a n g t e l a h k i r i m p e m b a j a r a n n j a p e r p o s t w i s . s e l m a o e -

p o e n p o s t k w i t a n t i e , d e n g e n i n i d j a l a n k i t a h a t o e r r k e n b a n j a k t r i m a k a s i , d a n s e k a l i a n k i t a w a r t a -

k e n' b a h o e a l a e n n o m e r a k e n m o e a t :

Souw Bosn Sam <Ktap

C=>0<=3

(3)

^ V o / k e n k u ^

D J I L I D K A A N E M . O L E H :

DJIN DJiN TIE

C=>0<=3

K i e T j o a n t e t e p b e r l a k o e m e r e n d a h d a n n j a - 1 t a k e n t i d a b r a n i t r i m a p o e d j i a n t i n g g i , k e m o e d i a n

i a k a s i t a o e b a h o e a i e i o e h o e r n j a d o e l o e p e r n a b e - [ Ï a d j a r s i l a t p a d a O u w K a k T o d j i n d i g o e n o e n g

H o n g - s a n , t a p i k e r n a b e l o n t e r i a l o e p a h a m s a m a i l m o e L i a n - h o a n - t w i e , m a k a l a n t a s l a n d j o e t k e n p e l a d j a r a n n j a p a d a T j e n g P o H o s i a n g , i l m o e m a ­ n a t o e r o e n m e n o e r o e n s a m p e p a d a d i r i n j a , d e -

(4)

4 0 2 O i e

e i a p

n g e n d i a n g g e p s e b a g i i l m o e p e n d j a g a d i r i , j a n g t j o e m a d i p e r k e n a n k e n b o e a t d i t o e r o e n k e n p a d a a n a k l e l a k i , t a p i t i d a p a d a m a n t o e l e l a k i , o r a n g - o r a n g l o e a r t i d a o e s a h d i b i l a n g l a g i t e n t o e a k e n d i t o l a k .

„ K e p a n d e a n j a n g t i n g g i , " k a t a H o K e e , „ s o e d a t e n t o e t i d a b o l e h s e m b a r a n g a n d i t o e r o e n k e n , m a ­ l a h a n d i H o n g - s a n d j o e g a a d a a n g g e p i l m o e k e ­ p a n d e a n p e n d j a g a j a n g p a l i n g t e r o e t a m a d a n t i d a d i t o e r o e n k e n d j i k a b o e k a n p a d a m o e r i d n j a j a n g p a l i n g d i s a j a n g , m e n o e r o e t a p a j a n g a k o e t a o e , o r a n g - o r a n g d i d o e n i a j a n g m e n g e r t i i t o e i l m o e b a r a n g k a l i t j o e m a 4 — 5 o r a n g s a d j a . "

S e l a g i m a r i k a b e r d o e a b i t j a r a , m e n d a d a k b o e - d a k n j a d a t e n g m e m b r i t a o e : „ O u w k a u w s o e d e - n g e n m e m b a w a b o e n t e l a n , z o n d e r p a m i t a n l a g i s o e d a a n g k a t k a k i . "

„ L a n t a r a n i a t i d a p o e n j a m o e k a b o e a t t i n g g a l d i s i n i , b i a r k e n l a h i a b e r l a l o e s a d j a . ' ' k a t a H o K e e .

K e m o e d i a n s e m b a r i m e n o l e h p a d a K i e T j o a t i i a m i n t a s i a p a p o e n j a p e r t o e l o e n g a n b o e a t g a n t i - k e n k a d o e d o e k a n n j a O u w k a u w s o e .

K o e t i k a K i e T j o a n t e l a h p o e r a - p o e r a m e l o e - l o e s i n , H o K e e d j a d i m e r a s a g i r a n g s e k a l i , d e n g e n d j a n d j i a k e n k a s i g a d j i 1 0 0 t h a i l p e r b o e l a n n j a , s e d e n g d o e l o e a n O u w E n g L e n g t j o e m a d i k a s i 3 0 t h a i l p e r a k s a d j a .

S i g r a d j o e g a d i s e d i a k e n m e d j a p e r d j a m o e a n b o e a t k a h o r m a t a n n j a K i e T j o a n , t a p i d a l e m p e r ­ d j a m o e a n m a n a s e b a g i m a n a b i a s a K i e T j o a n m e -

(5)

Sin Kway Kie Hiàp 4 0 3

n o l a k b o e a t p a k e a r a k .

S e h a b i s n j a m a k a n m i n o e m K i e T j o a n l a l o e b e r ­ p a m i t a n , d a n s i g r a d i a n t e r k a s a t o e k a m a r t i d o e r b o e a t m e n g a s o .

K i e T j o a n s a t e l a h d i s o e g o e h i n a e r t h e e , d e n g e n s e n d i r i a n i a d o e d o e k s e m b a r i b e r p i k i r : „ I n i h a l a k o e s o e d a b e r h a s i l d a l e m t i n d a k a n p e r t a m a d a n t e r d j a d i d e n g e n g a m p a n g , t j o e m a k a b l a k a n g i n a k o e m o e s t i b e r b o e a t b a g i m a n a ? I t o e o r a n g m e n i l i k d a r i r o e p a n j a a d a s ä n g e t m a n i s b o e d i s e k a l i d a n t i d a t e r l a l o e d j a h a t , t a p i a k o e b e l o n k a t a h o e i s a m p e d i d a s a r n j a . "

B l a k a n g a n k o e t i k a i n g e t l a g i s a m a i m p i a n n j a d i m a n a s a t o e s e t a n p r a m p o e a n m e n o e t o e r k e n r a s a w a n o n g , b i k i n i a p o e n j a p i k i r a n d j a d i t a m b a h t e t e p o e n t o e k t e r a n g k e n i t o e p e r k a r a .

A c h i r n j a i a d a p e t k e n s a t o e d a j a , d a n s a t e l a h t e t e p k e n p i k i r a n n j a b a r o e l a h i a k e l o e a r d a r i r o e - m a h b o e a t d j a l a n - d j a l a n s a h i n g g a m a t a h a r i s i i e m , b a r o e l a h i a b a l i k l a g i t e r n j a t a i a m e n a m p a k t o e a n r o e m a h k o m b a l i s o e d a s e d i a k e n s a t o e m e d j a p e r - d j a m o e a n .

H o K e e s e n d i r i s e d e n g m o e n d a r - m a n d i r m e - n o e n g g o e , k o e t i k a m e l i a t K i e T j o a n d a t e n g , i a s o e d a l a n t a s m e n a n j a : „ K a u w s o e p e r g i d j a l a n - d j a l a n k a m a n a ? K e n a p a i n i s a a t b a r o e p o e l a n g ? A k o e s o e d a l a m a m e n o e n g g o e . "

K i e T j o a n t j e p e t m e n d j o e r a s e m b a r i b i l a n g :

„ P e m a n d e n g a n n a t u u r d i s i n i a d a i n d a h s e k a l i , h i n g g a m i r i p t e m p a t n j a d e w a d e w a , a k o e t e l a h i s e n g - i s e n g b o e a t m e l i a t k a i n d a h a n n j a a l a m , z o n -

(6)

404

d e r t e r a s a l a g i s o e d a b a l i k I a a t , h i n g g a m e n t j a - p e k e n t a y - y a b o e a t m e n o e n g g o e l a m a , a k o e s o e n g - g o e m e n j e s e l s e k a l i . "

H o K e e t e t e p b e r l a k o e m e r e n d a h , d a n s i l a h k e n K i e T j o a n d o e d o e k m a k a n m i n o e m .

M e n d a d a k s e l a g i m a k a n m i n o e m a d a d i k a b a r - k e n b a h o e a i p a r n j a H o K e e b e r n a m a L i o k T j h o e n . S a n d a t e n g m e n g o e n d j o e n g i n .

H o K e e t j e p e t b a n g o e n d a n k e l o e a r m e n i a m - b o e t .

K i e T j o a n d j o e g a t e r p a k s a t o e r o e t b o e a t ' m e - n j a m b o e t .

S a m e n t a r a i t o e d a r i l o e a r a d a m a s o e k s a o r a n g j a n g b e r m a t a t a d j e m d e n g e n a l i s t e b e l , m e m i a r a k o e m i s p e n d e k s e r t a b e r a m b o e t k o e n i n g , k e e p i n g k e t j i l i d o e n g m a n t j o e n g , o e s i a n j a k i r a k i r a 4 0 t a o n l e b i h .

T i g a o r a n g s a t e l a h p a d a m e m b r i h o r m a t , l a l o e s a m a - s a m a d a t e n g l a g i k a t e m p a t m a k a n m i n o e m . -

L i o k T j h o e n S a n d e n g e n m e n o e n d j o e k K i e T j o a n a d a m e n a n j a p a d a H o K e e : „ T j i h o e s l a p a - t a h i n i o r a n g ? R a s a n j a a k o e p e r n a h k a t e m o e . "

„ I n i a d a K i e T j o a n , k a u w s o e j a n g b a r o e d a t e n g b e l o n b r a p a l a m a . " d j a w a b H o K e e .

D j a w a b a n m a n a b i k i n T j h o e n S a n m e n d a d a k d j a d i k a g e t d a n h e r a n .

(7)

Sin Kway Kie Hiap 4 0 5

Satoe lawan toedjoe !

M A L A H A N H o K e e a d a k a s i t a o e t e r a n g a p a j a n g t e r d j a d i d i w a k t o e p a g i , s e m b a r i p o e d j i - p o e d j i k e p a n d e a n n n j a K i e T j o a n j a n g t i n g g i .

T i d a k i r a k a l o e T j h o e n S a n w a k t o e d e n g e r n a m a „ K i e T j o a n " d i s e b o e t , i a s o e d a d j a d i k a g e t s e r t a h e r a n , b e r b a r e n g d e n g e n i t o e p a r a s m o e k a - n j a l a n t a s b e r o b a h .

„ P a n t e s a k o e r a s a n j a s o e d a p e r n a h l i a t i a , "

k a t a T j h o e n S a n k e m o e d i a n , „ d j a d i n j a i a a d a K i e t w a k o . "

K i e T j o a n l a l o e m e n a n j a k e n d i m a n a T j h o e n S a n p e r n a h k a t e m o e s a m a d i r i n j a .

„ R a s a n j a d o e l o e k o e t i k a d i T o n g - t j i o e p e r n a h k a t e m o e m o e k a b e b r a p a k a l i , " d j a w a b T j h o e n S a n , „ t j o e m a i t o e k o e t i k a k i t a b e l o n p e r n a h b i - t j a r a , m a k a p a n t e s K i e t w a k o t i d a b i s a k e n a l i n a k o e , a p a l a g i s e k a r a n g s o e d a b e r s e l a n g 2 0 t a o n l e b i h , m a k a a k o e s i n d i r i s o e d a t i d a i n g e t l a g i K i e t w a k o p o e n j a g e l a r a n . "

M a s k i T j h o e n ? a n b i t j a r a d e m i k i a n , t a p i s i k e p - n j a j a n g k a g e t d a n t j o e r i g a t i d a b i s a d i l i n j a p k e n d a r i t a m p a n g m o e k a n j a .

M e l i a t d e m i k i a n . K i e T j o a n j a n g t j e r d i k d o e g a t a o e a i t o e o r a n g t e n t o e k a t a h o e i i a p o e n j a a s a l o e s o e l , d a n s a t e l a h T j h o e n S a n a d a k a m b r a t n j a H o K e e , t e n t o e s e k a l i s i a p a b e r d a j a b o e a t b i k i n a n t j o e r i a p o e n j a p l a n j a n g s e d e n g d i d j a l a n k e n ,

(8)

4 0 6 G i e H l a p h i n g g a i a p e r l o c s s k a i i b e r l a k o e a t i - a t i o e n t o e k n i e n d j a g a .

T a p i K i e T j o a n t e t e p t i d a k e n t a r a k e n p e n g r a s a - a n h a t i n j a , m a r i k a b e r t i g a t e r o e s m a k a n- m i n o e m d e n g e n b e r t j a k e p a n , s a h i n g g a a c h i r n j a p a d a b e r - l a l o e b o e a t m e n g a s o .

K i e T j o a n j a n g p i k i r a n n j a t e r g a n g g o . e t i d a b i s a t i d o e r p o e l e s , i a d i a m - d i a m m e r a s a m e n j e s e l b e r - m o e i a t i d a l a n t a s b o e n o e h s a d j a i t o e m a n o e s i a t e r k o e t o e k , s e k a r a n g m e m b i k i n l a h a d e p k e n s o e a l j a n g s o e l i t d a n s o e k e r b o e a t l a n t a s t o e r o e n t a ­ n g a n .

S a m e n t a r a i t o e H o K e e d a n L i o k T j h o e n S a n k o e t i k a s a m p e d i r o e a n g a n b l a k a n g , l a n t a s a d a o r a n g s o e g o e h i u a e r t h e e .

„ K i e T j o a n k e n a p a b i s a a d a d i s i n i ? " t a n j a T j h o e n S a n . „ A p a k a o e t a o e i a p o e n j a a s a l - o e - s o c l

„ ï a a d a d a t e n g m i n t a t i n g g a l d i s i n i , t j a r a « a - g i m a n a a k o e b i s a t a o e i a p o e n j a a s a l - o e s o e l H o K e e b i l a n g .

A k o e a d a s a m p e t a o e , " k a t a T j l i o e n S a n , „ i a a d a o r a n g P a k - t o n g - t j i o e s h e K i e b e r n a m a T j o a n , d i a d i n j a i a t i d a m e n d j o e s t a , l a p o e r i j a a j a h K i e L i o n g F'ioe, s e d e n g n k o n g n j a a d a K i e f ' e e , k a a d a p i a u v v s o e j a n g t e r k e n a l d e n g e n

b o e k a p e r o e s a h a a n p i a u w - k i o k mer;< S o e i - g i . , a a t i t e r k e n a l d e n g e n d j o e l o e k a n K i m - p i a u w K i e , t a p i s e k a r a n g i a p o e n j a n k o n g d a n a j a h s o e d a p a d a p o e l a n g a s a l 1 S a m e n t a r a t e n t a n g h a l a j a i a s e n ­ d i r i p J e n j a k e p a n d e a n , s a s o e n g g o e n j a b o e a t d i

(9)

Sin Kway Kle Hiap — — — 4 0 7 d o e n i a d j a r a n g a d a , i a b o e k a n s a d j a p a n d e b e r ­ b a g i - b a g i i l m o e k e r a s d a n i e r n e s , j a n g l e b i i i t i n g ­ g i d a r i a j a l i a t a w a n k o n g n j a s e n d i r i , m a l a l i i a p o e - n j a k e p a n p e a n d j a l a n m a l e m d j o e g a a d a t e r m a - s o e k k a l a n g a n a t a s , i a b i s a d e n g e n t a n g a n k o ­ s o n g m e r a m p a s s e n d j a t a m o e s o e h , d a n p a n d e g o e n a k e n b e r b a g i - b a g i s e n d j a t a r e s i a d e n g e n d j i t o e ; t j o e m a s a d j i i a m e m p o e n j a i t a b e a t j a n g l o e - a r b i a s a , j a i t o e d e n g e n m e n g a n d e i s a m a k e p a n - d e a n n j a , i a s e l a l o e m o e s o e h i n o r a n g - o r a n g d a r i k a l a n g a n K a n g o u w d a n L i o k - î i m , d a n t i d a t a o e b r a p a b a n j a k o r a n g g a g a h j a n g k e n a d i b i n a - s a k e n o i e h n j a , b l a k a n g a n i a m a s o e k d j a d i l e d e n t o e m b a k m e r a h , h i n g g a m e m p o e n j a i i l m o e j a n g l e b i h t i n g g i , i a s e k a r a n g a d a s a o r a n g j a n g s a n g e t b e r b a h a j a .

„ B o e l a n j a n g l a l o e O e y H o k P i a u w a d a l a k o e - k e n s a t o e k e r d j a a n , d j o e s t r o e k a t a h o e a n o l e h i t o e i b l i s , m a k a i a t e l a h t o e r o e t t i a m p o e r , j a n g b e r - a c h i r d e n g e n b i n a s a n j a s o e d a r a O e y d i i a p o e n j a t a n g a n , t a t k a l a m a n a a k o e s e n d i r i s e d e n g b e r a d a d i r o e m a h n j a f a m i l i e O e y , k r l o e t i d a l e k a s a n g ­ k a t k a k i , b a r a n g k a l i t i d a a k e n t e r l o e p o e t d a r i k e - m a t i a n d j o e g a , t a t k a l a m a n a d a l e m k e a d a a n g e ­ l a p a k o e s o e d a l i a t i a p o e n j a m o e k a , t a p i t i d a b i s a t e g e s , m a k a n j a b a r o e s a n k a t e m o e b i k i n a k o e r a s a n j a s o e d a k e n a l , b l a k a n g a n s a t e l a h d e n g e r t j i h o e p o e n j a o m o n g a n , b a r o e l a h a k o e m e n d a p e t t a o e t e g e s , i a i n i k a l i d a t e n g k e m a r i p a s t i t i d a m e n g a n d o e n g m a k s o e d b a e k , t j i h o e h a r o e s b e r - d a j a b i k i n p e n d j a g a a n , p a l i n g b a e k s i n g k i r k e n i a d a r i i n i d o e n i a b o e a t b a l e s s a k i t h a t i n j a t e m e n -

(10)

408

t e m e n d i k a l a n g a n L i o k l i m h i n g g a n a m a t j i h o e b a k a l d j a d i t e r k e n a l s e b a g i s a o r a n g b e r b o e d i . "

„ K a l o e b e g i t o e t o e n g g o e s a d j a s a m p e i a t i d o e r p o e l e s , " k a t a H o K e e , „ b a r o e k i t a s a m a s a m a p e r g i b o e n o e h p a d a n j a . "

„ I n i d a j a t i d a b i s a d i d j a l a n k e n , " k a t a T j h o e n S a n , „ s e b a b k a l o e s a m p e t i d a b i s a k e s a m p e a n m a k s o e d k i t a , b o e k a n t a h b e r b a l i k k i t a s e n d i r i j a n g m e n d a p e t t j i l a k a ? M a s k i t j i h o e a d a s a m p e g a g a h , t o c h t i d a n a n t i a k e n b i s a d j a d i i a p o e n j a t a n d i n g a n , k i t a d j a d i n j a m o e s t i m e n t j a r i l a e n d a j a l a g i j a n g l e b i h s a m p o e r n a . "

„ H a b i s b a g i m a n a b a e k n j a ? D a n a p a j a n g k a o ® a d a p i k i r k e n ? " t a n j a H o K e e .

L i o k T j h o e n S a n b e r p i k i r s a b e n t a r , k e m o e d i a n i a b i l a n g ; „ K a l o e m a o e s i n g k i r k e n i n i o r a n g , k i t a m o e s t i m i n t a p e r t o e l o e n g a n n j a B o k T o d j i n , s i a p a a d a s a t o e k i a m- k h e k d a n d j o e g a p a n d e s a m a i l m o e g a i b , k a p a n d i s o e r o e b e r t e m p o e r s a m a i t o e d j a h a n a m , p a s t i b a k a l b i s a m e n a n g , d j a d i s e k a r a n g t j i h o e b o l e h b e r l a k o e m a n i s s e b a g i m a n a b i a s a , b o e a t t a h a n K i e T j o a n d j a n g a n s a m p e p e r g i , t o e n g g o e s i a u w t e e n a n t i p e r g i o e n d a n g B o k T o d j i n ÎDoeat b a n t o e k i t a , s e k a l i a n o e n d a n g d j o e g a b e b r a p a o r a n g g a g a h l a e n b o e a t d j a d i k i t a p o e n j a p e m b a n t o e ; d i i t o e s a a t l a h k i t a t i d a o e s a h t a k o e t i t o e d j a h a n a m i e T j o a n b a k a l b i s a l a r i k a m a n a d j o e g a , t j i h o e , b a g i m a n a d e n g e n k a o e p o e n j a p i k i r a n ? "

H o K e e t e p o k t a n g a n n j a t a k e n m o e î a k a t , d a n s i l a h k e n T j h o e n S a n l e k a s l a k o e k e n i t o e k e r d j a a n .

(11)

Sin E way E ie Hiap

T j h o e n S a n m e l o e l o e s i n , i t o e m - i l e m i n a r i k a p a d a m a s o e k t i d o e r d a n k i r a i n m a k s o e d n j a b a k a l b i s a k e s a m p e a n .

T i d a t a o e a p a j a n g d i d a m i k e n o l e h m a r i k a s o e - d a d i k a t a h o e i o l e h K i e T j o a n !

S e b a g i m a n a s o e d a d i b i l a n g j a n g K i e T j o a n i t o e m a l e m t i d a b i s a t i d o e r p o e l e s , o l e h k e r n a i a m e n g i n g a t r o e p a n j a L i o k T j h o e n S a n . d a n n i e n - d o e g a m a r i k a b a k a l b i k i n p e r o e n d i n g a n a p a - a p a , m a k a i a l a n t a s l o n t j a t k e l o e a r d a r i d j e n d e l a d a n n a e k k a a t a s r o e m a h , d i m a n a i a p a s a n g k e e p i n g m e n d e n g e r i n , h i n g g a a p a j a n g d i b i t j a r a k e n i a s o e d a d a p e t t a n g k e p d e n g e n t e r a n g , t j o e m a s a d j a i a t i d a t a o e j a n g d i s e b o e t B o k T o d j i n s a b e t o e l - n j a a d a o r a n g m a t j e m a p a ? D a n d i r a s a k e p a n - d e a n n j a t e n t o e t i d a b i s a d i p a n d e n g r e n d a h , t a p i i a i n g i n s e k a l i , b i s a m e n j a k s i k e n .

S e m b a r i b e r p i k i r i a s e m b a r i b a l i k l a g i k a k a m a r n j a b o e a t t i d o e r .

K a e s o k a n h a r i n j a k o e t i k a b a n g o e n , l a n t a r a n t i ­ d a a d a k e r d j a a n a p a - a p a , m a k a i a l a n t a s d a t e n g k a l a p a n g a n b e l a d j a r s i l a t b o e a t m e m b r i k e n p e - l a d j a r a n p a d a m o e r i d - m o e r i d n j a d e n g e n g o e n a k e n p e r k a t a a n , b a r o e a c h i r n j a i a o r a n g b o e b a r a n . P a d a t i a p - t i a p h a b i s b e r s a n t a p K i e T j o a n s e i a l n e p e r g i d j a l a n - d j a l a n , s e p e r t i d j o e g a o r a n g j a n g 1 i d a n i e - n g a t a h o e i a k e n b a h a j a j a n g m e n g a n t j e m d i r i n j a , d e n g e n d e m i k i a n i a m a o e s o e p a j a H o K e e t i d a m e n d o e g a b a r a n g s e d i k i t .

S e l a n g b e b r a p a h a r i l a m a n j a m a s i b e l o n t e r d j a - d i p e r o b a h a n a p a - a p a , K i e T j o a n a d a m e r a s a s e -

(12)

4 i 0 O i e H i a p d i k i t t i d a s a b a r a n .

S a m e n t a r a i n i b a e k k i t a m e n i l i k d o e l o e p a d a L i o k T j h o e n S a n , j a n g s a t e l a h b e r p a m i t a n d a r i H o K e e p a d a k a e s o k a n h a r i n j a , i a t e r o e s t j a r i B o k T o d j i n s e r t a b e b r a p a p e m b a n t o e l a e n .

J a n g d i s e b o e t B o k T o d j i n s a b e t o e l n j a a d a p e n - d j a h a t o e i o e n g , j a n g l a n t a r a n s o e d a t e r l a l o e b a ­ n j a k l a k o e k e n k a d j a h a t a n n j a , d a n p o l i t i e d e n g e n k e r a s o e b e r - o e b e r s e r t a t j a r i p a d a n j a , i a t e r p a k s a m e n j a r o e d j a d i T o s o e s e r t a o e m p e t k e n d i r i d i k l e n t e n g H i a n - t o u w - k o a n .

T a p i i a m a s i b e l o n t j o e t j i t a n g a n , k e r n a t e r k a ­ d a n g i a m a s i l a k o e k e n t e r o e s k a d j a h a t a n n j a .

l a p o e n j a n a m a a s e l i a d a B o k T h i a n K i e , l a n ­ t a r a n s o e d a m e r o e p a k e n t o s o e , m a k a o r a n g

b i a s a s e b o e t s a d j a i a B o k T o d j i n .

T e n t a n g k e p a n d e a n n j a m e m a n g a d a l o e a r b i a s a , b l a k a n g a n i a a d a b e l a d j a r p a d a s a t o e k i a m - k h e k o r a n g s h e T o n g , t a p i i t o e p e n d e k a r p e d a n g r o e - p a n j a m e n g a t a h o e i p i k i r a n n j a B o k T h i a n K i e j a n g k o e r a n g b a e k , k e r n a k o e a t i r s i a p a d i k e m o e d i a n h a r i m e n j i l a k a k e n s e s a m a m a n o e s i a , m a k a i a t i d a m a o e t o e r o e n k e n k e p a n d e a n p e d a n g n j a .

B e g i t o e d j o e g a B o k T o d j i n s o e d a b i s a m e n g e r t i s e d i k i t d i k i t , d a n d e n g e n m e n g g o e n a k e n p e d e - n g a n s e b a g i m o e r i d d a r i a c h l i p e d a n g , i a b i k i n p r o p a g a n d a b o e a t a g o e l i n d i r i n j a d i l o e a r a n .

A n t a r a i a d a n L i o k T j h o e n S a n a d a t e r i k e t p e r - s o e d a r a , a n d a n p e r h o e b o e n g a n m a r i k a s a t o e s a m a l a e n a d a s a n g e t b a e k s e k a l i .

T j h o e n S a n k a t a h o e i k e p a n d e a n n j a B o k T o -

(13)

Sin Kway Kie Hiap 411 d j i n , m a k a i a s o e d a p o e d j i k e n p a d a H o K e e .

I t o e h a r i d j o e g a i a a d a p e r g i k a H i a n - t o u w - k o a n b o e a t d j o e m p a k e n B o k T o d j i n , d a n k o e t i k a s a m p e d i k l e n t e n g t e r s e b o e t , i a d i s a m b o e t o i e l i t o t o n g j a n g m e n g o e r o e s .

„ K a o e p o e n j a s o e h o e a p a a d a d i r o e m a h ? "

t a n j a T j h o e n S a n .

„ L a g i d o e d o e k s a t n e d h i e , " d j a w a b i t o e t o t o n g ,

„ t o e n g g o e a k o e k a s i k a b a r . "

S e h a b i s n j a b e r k a t a i t o e t o t o n g l a n t a s d j a l a n m a s o e k , d e n g e n d i ' i k o e t i n o l e h T j h o e n b a n , j a n g m e m a n g s o e d a b i a s a k e i o e a r m a s o e k .

B o k T o d j i n j a n g t r i m a w a r t a l a n t a s k e i o e a r m e n j a m b o e t , k e m o e d i a n m a r i k a l a l o e s a m a - s a m a d o e d o e k d i d a l e m k a m a r .

„ S o e d a l a m a L i o k h i a n t e e t i d a d a t e n g k e m a r i , "

k a t a B o k l o d j i n , „ t i d a t a o e s e l a m a i t o e k a o e a d a d i m a n a ? D a n i n i h a r i a n g i n a p a t a h j a n g t e l a h t i o e p k a o e d a t e n g k e m a r i ? "

„ K o k o t i d a t a o e , " k a t a T j h o e n S a n , „ k a l o e t i d a a d a p e r k a r a t e n t o e t i d a d a t e n g k e m a r i , k a d a t e - n g a n k o e i n i s a b e t o e l n j a m a o e m i n t a t o e l o e n g p a d a k o k o . "

I a s i g r a t o e t o e r k e n t e n t a n g h a ' n j a K i e T j o a n j a n g s e l a l o e m o e s o e h i n o r a n g - o r a n g d a r i k a l a n g a n L i o k l i m d e n g e n d j e l a s .

„ K a p a n i t o e o r a n g s e k a r a n g a d a d i P a - o n g - t j h u n g , " k a t a B o k T o d j i n , „ b o l e h t a h a n p a d a n j a d j a n g a n s a m p e p e r g i , k i t a n a n t i a k e n t a n g k e p d e n g e n t i d a o e s a h b o e a n g t e n a g a . D a n k a o e s o e - d a r a , b o l e h p e r g i t j a r i l a e n k a w a n , a k o e s e n d i r i

(14)

412 O i e B i a p

p a s t i a k e n p e r g i , d a n k i t a b o l e h k a t e m o e l a g i d i P a - o n g ' l j l i u n g . "

T j h o e n S a n d j a d i g i r a n g s e m b a r i I i a t o e r k e n t r i n i a k a s i d a n p a m i t a n p e r g i k a l a e n t e m p a t .

B o k T o d j i n s e n d i r i s i g r a m e m b e k e l s e n d j a t a n j a j a n g p e r i o e t e r o e s m e n o e d j o e k a P a - o n g - t j h u n g , i a p o e r a - d o e r a d a t e n g m i n t a m a k a n a n k a r o e m a l i - n j a H o K e e , d j o e s t r o e t a t k a l a m a n a H o K e e s e - d e n g m e r o e n d i n g k e n t e n t a n g i i m o e s i l a t b e r s a m a

K i e T j o a n .

K o e t i k a d e n g e r a d a t o s o e m i n t a m a k a n , H o K e e a d a m e n g e r t i , m a k a i a l a n t a s s i l a h k e n o e n d a n g i t o e t o s o e m a s o e k .

I t o e t o s o e t e l a h m a n g g o e t k e n k e p a l a n j a p a d a H o K e e s e b a g i t a n d a h o r m a t , s e m b a r i t j e p e t d i b a l e s o l e h H o K e e d a n t a n j a k e n g e l a r a n n j a s i t o s o e .

„ P i n t o a d a B o k T h i a n K i e d a r i k l e n t e n g H i a n t o u w - k o a n d i L i o n g - t h a u w - s a n , " d j a w a b i t o e t o ­ s o e , „ k a b e t o e l a n l i w a t d i s i n i , m a k a m o e h o e n w a n g w e e s o e k a b a n t o e m e n d e r m a m a k a n a n , b o e a t m a n a p i n t o a k e n m e r a s a s a n g a t b e r t r i m a k a s i s e k a l i . "

H o f* e e s i l a h k e n i t o e t o s o e d o e d o e k , s e m b a r i k e m o e d i a n p e r k e n a l k e n p a d a K i e T j o a n .

S i t o s o e t j e p e t m a n g g o e t k e n k e p a l a n j a p a d a K i e T j o a n s e r a j a b i l a n g : „ O h k i r a n j a K i e t w a - k a u w ~ s o e , p i n t o t e l a h b e r l a k o e k o e r a n g h o r m a t , "

K i e T j o a n s e m b a r a n g a n b a l e s m e m b r i h o r m a t s e m b a r i m e m a n d e n g i t o e t o s o e j a n g b e r m o e k a s e p e r t i p a n t a t k w a l i , m a t a n j a o e n d j o e k i n s i n a r d j a h a t , i d o e n g b e n g k o k , k e e p i n g s e p e r t i t i k o e s ,

(15)

S î n K w a y K î e H î â p — — — 4 1 3 d a n m e n a n d a k e n s e k a l i s i k e p n j a j a n g d j a h a t , p e ­ n g a w a k a n b a d a n n j a t j o e k o e p t t g e p , s e d e n g s o e a - r a n j a a d a s e r a k , s i a p a j a n g m e l i a t p a s t i b i s a m e n d o e g a k a l o e i a i t o e b o e k a n o r a n g b a e k - b a e k !

„ H m , " b e r p i k i r K i e T j o a n , „ i n i s a a t H o K e e d a n k a m b r a t n j a k i r a i n a k o e b e l o n t a o e m a r i k a p o e n j a t i p o e d a j a , d a n t e l a h o e n d a n g i n i i b l i s b o e a t p e d a j a i n d l r i k o e , s a b e t o e l n j a a k o e m a o e l a n t a s l a b r a k m a r i k a , t a p i k e r n a k a b a r n j a m a s i a d a l a e n o r a n g j a n g a k e n d a t e n g , b a e k a k o e t o e n g g o e s a d j a s a n i p e s o e d a b e r k o e m p o e l , b a r o e s a m a s a m a d i k a s i k e n a l a d a t . "

M a k a i t o e i a t e r o e s b e r p o e r a - p o e r a s e p e r t i o r a n g j a n g t i d a t a o e s a t o e a p a , d j o e g a t i d a k e n t a r a k e n d i r o m a n n j a .

H o K e e p r e n t a h o r a n g n j a s e d i a k e n m a k a n a n b o e a t i t o e B o k T u d j i n b e r s a n t a p , b a r o e k e m o e d i a n m a r i k a d o e d o e k m e n g o b r o l , d a n d a l e m i t o e p e m - b i t j a r a a n H o K e e s e n g a d j a r e m b e t - r e m b e t t e n t a n g s o e a l i l m o e s i l a t .

B o k T o d j : n t j o e k o e p m e n g e r t i m a k s o e d n j a t o e a n r o e m a r i , m a k a i a l a n t a s m e n o e t o e r k e n p a n d j a n g l e b a r a p a j a n g i a t a o e .

H o K e e o e n d j o e k r o e p a g i r a n g s e m b a r i k a t a b a h o e a i a s o e k a i l m o e s i l a t , s a t e l a h m e n g a t a h o e i i t o e t o s o e a d a p a n d e s i l a t , m a k a i a m i n t a b o e a t t i n g g a l b e b r a p a h a r i d i r o e m a h n j a , g o e n a m e m - b r i k e n p e n g o e n d j o e k a n s a p e r l o e n j a .

B o k T o d j i n n j a t a k e n i a t i d a k a b e r a t a n k a l o e b o e a t t i n g g a l b e b r a p a h a r i s a d j a .

P e r t o e n d j o e k a n k o m e d i e d a r i i t o e d o e a o r a n g

(16)

414 O i e H i a p t j o e m a b i k i n K i e T j o a n d i a m - d i a m m e r a s a g e l i s a d j a , s e b a b k a w a n a n m a n o e s i a l e r k o e t o e k j a n g s i g r a d j o e g a a k e n d i b a s m i , m a s i m a o e t j o b a k l a - b o e i n d i r i n j a !

A n t a r a m a r i k a b e r t i g a t j o e m a s a l i n g m e n g h o r ­ m a t d e n g e n p o e r a - p o e r a s a d j a .

S e l a n g p o e l a d o e a h a r i L i o k T j h o e n S a n t e l a h m o e n t j o e l d e n g e n b e r h a s i l o e n d a n g a m p a t o r a n g d j a g o a n j a i t o e G o e E n g , M o H o n g H o a t , K h o e S o e i B e n g d a n S o e n D j i e P e n g , s e m o e a n j a a d a o r a n g - o r a n g j a n g tin-ggi b e s a r d a n g a g a h .

H i n g g a k a l o e m a o e d i i t o e n g s a m a H o K e e , T j h o e n S a n d a n B o k T h i a n K i e , s a m a s e k a l i b e r d j o e m b l a h t o e d j o e o r a n g g a g a h !

H o K e e l a l o e a t o e r m e d j a p e r d j a m o e a n . T e n g a h m a k a n m i n o e m m e n d a d a k M o H o n g H o a t a d a b i l a n g p a d a K i e T j o a n : „ K a b a r n j a K i e t w a k o p o e n j a k e p a n d e a n j a n g b a g o e s a d a t o e - r o e n a n d a r i H o n g - s a n , t i d a t a o e K i m - p i a u w K i e K e e a d a k a o e p o e n j a a p a ? "

K i e T j o a n m e n g e r t i i t o e a d a p e r m o e l a a n m e - n a n g t a n g .

„ I t o e l a h a d a a k o e p o e n j a n k o n g . " k a t a K i e T j o a n .

„ B a g o e s , b a g o e s , " m e n j e l a k K h o e S o e i B e n g ,

„ d j a d i n j a k a o e a d a T o n g - t j i o e K i e T j o a n j a n g s e l a l o e m e n e n t a n g i n d a n _ , b e r m o e s o e h p a d a o r a n g - o r a n g k a l a n g a n K a n g - o u w ? K a o e i n i k a l i d a t e n g k e m a r i , a p a b a r a n g k a l i m a o e n i a t b i k i n s o e s a H o t w a k o ? "

S e l a g i K i e T j o a n h e n d a k m e n d j a w a b , m e n d a -

(17)

Sin Kwày Kie Hiap 4 1 5

d a k H o K e e m e m b e n t a k : „ M o d a n K h o e j d j i e w i e h i a n t e e , d j a n g a n b ' e r l a k o e t i d a p a i i t e s , h a r o e s d i k a t a h o e i K i e t w a k o a d a s a t o e e n g h i o n g , k a b a r n j a i a d j o e g a a d a k a w a n d a r i s a t o e g o l o n g a n , m a k a d j i e - w i e d j a n g a n s a l a h k e n a l i n o r a n g , d a n m e m ­ b i k i n r i b o e t d a l e m k a l a n g a n s e n d i r i , k e r n a i t o e t i d a b a g o e s d i l i a t n j a . " '

K i e T j o a n j a n g d e n g e r i t o e o m o n g a n , i a k o e - a t i r n a n t i d i p e d a j a i n d e n g e n d j a l a n p e n g e t j o e t , m a k a i a p i k i r l e b i h b a e k t o e r o e n t a n g a n m e n d o e l o e i n d e n g e n b e r t e r a n g s a d j a .

„ D j a n g a n l e p a s k e n t o e t i b o e m o e ! " i a m e m a k i d e n g è n m e l o e d a . „ S i a p a j a n g d j a d i k a m b r a t d a r i k a o e o r a n g s e k a l i a n b a n g s a t t e r k o e t o e k ? K a o e p o e n j a t o e a n m e m a n g m e m p o e n j a i k a s o e k a a n b o e a t o e - r o e s p e r k a r a g a n d j i l , t i n d e s j a n g d j a h a t d a n m e - n o e l o e n g j a n g b a e k s e r t a l e m a h , k a o e o r a n g k a l o e a d a m e m p o e n j a i k e p a n d e a n , b o l e h k e l o e a r k e n s e m o e a , p e n d e k n j a k a l o e a k o e t i d a s a t o e p e r s a ­ t o e b i k i n r o e b o e h k a o e o r a n g d j a n g a n l a h d i s e b o e t t j o e t j o e n j a K i m p i a u w l ^ i e K e e ! "

S e h a b i s n j a b e r k a t a i a b o e k a b a d j o e l o e a r n j a d a n l o n t j a t k a p e k a r a n g a n r o e m a h .

G o e E n g j a n g s o m b o n g d a n p a n d e n g r e n d a h m o e s o e h n j a k e r n a t i d a m e m b a w a s e n d j a t a , i a s i g r a t j a b o e t s a t o e p a s a n g g o l o k b e s a r j a n g p a n d j a n g n j a 1 k a k i l e b i h d a r i d a l e m k a o s s e p a t o e n j a , s e m b a r i m a d j o e m e n g g l o e n d o e n g d a n s e m b a r a n g a n m e - n o e s o e k .

K i e T j o a n m e l i a t m o e s o e h n j a g o e n a k e n i l m o e K o e n - t o n g t o , i a d j a d i k e t a w a b e s a r .

(18)

416

„ L a n t a r a n k a o e p o e n j a t a y - y a t i d a k a s i b o e a h b o e a t k a o e m a k a n , " k a t a K i e T j o a n , „ m a k a k a o e d j a d i a l e m a n d a n s e m b a r a n g a n m e n g g l o e n d o e n g / ' S e m b a r i b e r k a t a i a s e m b a r i t e r o e s l a j a n i n G o e E n g , j a n g k e n d a t i s i a p a p o e n j a k e p a n d e a n g o l o k a d a t j o e k o e p t i n g g i , d a n b e r b a d a n g e s i t , t o c i i t i ­ d a Iii a m e n d j a d i K i e T j o a n p o e n j a t a n d i n g a n .

K o e t i k a s o e d a a n i p i r t i d a b i s a m e l a w a n l e b i l i d j a o e , m e n d a d a k a d a m o e n t j o e ! K i i o e S o e i B e n g d a n S e e n D j i e P e n g j a n g m a s i n g - m a s i n g g o e n a - k e n g o l o k P o k - t o .

S e k a r a n g t i g a o r a n g a d a m e n g e r o e b o e t i n s a t o e K i e T j o a n , h i n g g a p e r t e m p o e r a n d j a d i l e r p o e t e r - p o e t e r s e b a g i d j o e g a r o d a .

K i e T j o a n d e n g e n t a n g a n k o s o n g a d a k e l i a t a n m e l o n t j a t k i a n - k e m a r i b o e a t b e r k e l i t d a n b r i k e r s p e r l a w a n a n s e t j a r a g a g a h , s a m a s e k a l i t i d a o e n - d j o e k b a r a n g s e d i k i t r o e p a t a k o e t .

H o K e e j a n g m e l i a t d e m i k i a n d i a m - d i a m d j a d i m e m o e d j i . s e b a b s a s o e n g g o e n j a K i e I j o a n p o e ­ n j a k e p a n d e a n d e n g e n t a n g a n k o s o n g m e l a w a n i T i o e s o e h b e r s e n d j a t a a d a s a n g e t m e n g a g o e m k e n . I t o e w a k t o e L i o k T j h o e n S a n o l e h k e r n a k o e - a t i r t i g a k a w a n n j a s o e d a l e l a h d a l e m p e r t e m p o e ­ r a n d a n b i s a d a p e t t j i l a k a , s i g r a b e r s a m a s a m a M o H o n g H w a t m a d j o e k a d e p a n d e n g e n g o e n a - k e n p i a n d a n g o l o k .

D e n g e n s o e a r a k e r a s m a r i k a b e r k a o k : „ " ^ a m - w i e h a r e p m o e n d o e r b o e a t m e n g a - i o , t o e n g g o e k i t a a m b i i d j i v v a n j a . "

S e l a g i i t o e t i g a o r a n g n i a t m o e n d o e r , m e n d a d a k

(19)

417 k a d e n g e r a n s o e a r a d j e r i t a n , f e r n j a f a K h o e S o e i B e n g s o e d a d i a n g k a t t i n g g i o l e h K i e ' j o a n , d a n k e m o e d i a n d i b a n t i n g k e n k a t a n g g a b a t o e , h i n g ­ g a k e p a l a n j a p e t j a h d a n m a m p o e s d i i t o e s a a t d j o e g a .

D e n g e n k a t j e p e t a n l o e a r b i a s a , b e g i t o e l e k a s l e m p a r k e n K h o e S o e i B e n g , K i e T j o a n l a n t a s b a - l i k i n b a d a n n j a s a m b o e t i n L i o k d a n M o b e r d o e a .

K e p a n d e a n n j a L i o k d a n M o b o l e h d i k a t a a d a d a r i t j a b a n g a t a s , t e r o e t a m a L i o k T j h o e n S a n p o e n j a p i a n j a n g t e r p o e t e r k e n t j e n g , d a n M o H o n g H o a t p o e n j a g o l o k j a n g d i m a e n k e n s e t j a r a l o e a r b i a s a , m a r i k a b e r d o e a a d a d j a o e l e b i h l i h a y d a - r i t i g a k a w a n n j a j a n g b a r o e s a n .

K i e T j o a n s e k a r a n g b e r a d a d a l e m k o e r o e n g a n d i a n t a r a s i n a r g o l o k d a n b a j a n g a n p i a n j a n g b e r k l e b a t p e r g i d a t e n g , s a h i n g g a o r a n g n j a t i d a k e l i a t a n l a g i .

T a p i b e r t e m p o e r s a k o e t i k a l a m a n j a , m a s k i p o e n f i h a k n j a L i o k d a n M o t i d a k e n a d i l o e k a k e n , t a p i m a r i k a d j o e g a t i d a b i s a b i k i n i o e k a b a r a n g s e d i ­ k i t p a d a K i e T j o a n .

M o d a n L i o k m e r a s a s a n g e t p e n a s a r a n s e k a l i , d e n g e n b e r n a p s o e m a r i k a l a k o e k e n p e n j e r a n g a n - p e n j e r a n g a n s e m i n g k i n h e i b a t , t a p i p e i a h a n - p e l a - h a n p e r m a e n a n m a r i k a d j a d i k a l o e t .

H o K e e m e l i a t k e a d a a n b e r b a h a j a d a r i k a w a n ­ n j a , i a p i k i r k a l o e t e r o e s d i a n t e p b e g i t o e s a d j a t e n t o e a k e n m e r o e g i k e n f i h a k n j a , m a k a i a l a n t a s b e r s e r o e : „ D j i e w i e b e r l a k o e a t i - a t i , a k o e s i g r a d a t e n g ! "

(20)

4 1 8 Q i e H i a p K e m o e d i a i i a m a d j o e d e n g e n m e m b a w a t o e j a b e s i j a n g b e r a t n j a 6 5 k a t i .

„ M a r i k a g o e n a k e n i i m o e p e r a n g b e r g i l i r b o e a t b i k i n t j a p e d i r i k o e , " b e r p i k i r K i e T j o a n , „ n a n t i s a t e l a h a k o e l e l a h b a r o e m a r i k a a k e n t o e r o e n t a ­ n g a n d e n g e n s a s o e n g g o e n j a , i n i a d a s a n g e t t i d a b a e k , a k o e m o e s t i r o e b o e h k e n d o e l o e i n i d o e a o r a n g b a r o e b i s a m e n d a p e t k a n s b o e a t m e n a n g s e t j a r a g a m p a n g . "

S e m b a r i b e r p i k i r i a t e r o e s l a j a n i n t i g a m o e - s o e h n j a .

B o k T o d j i n m e l i a t t i g a o r a n g m a s i d j o e g a b e - l o n b i s a m e n a n g , i a d j a d i s a n g e t t i d a s a b a r a n , d a n t i m b o e l p i k i r a n b o e a t d i a m - d i a m l e p a s k e n s a t o e p i a u v v d a n t o e d j o e k e n p a d a m o e s o e h n j a .

T a t k a l a m a n a i a s i g r a a m b i l s a t o e p i a u w , s a ­ t e l a h m e n d j o e d j o e k a d j o e r o e s a n m o e s o e h n j a , s i g r a l e p a s k e n i t o e s e n d j a t a r e s i a , j a n g d i b a r e - n g i n d e n g e n r o e b o e h n j a s a t o e o r a n g 1

Kena terserang penjahit.

F I E T J O A N j a n g m a s k i a d a l a j a n i n t i g a m o e - s o e h , t a p i i a s e l a l o e n i e m p e r h a t i k e n p a d a s e g a l a s e n d j a t a g e l a p j a n g b i s a d a t e n g d a r i f i h a k m o e - s o e h j a n g t i d a t o e r o e t b e r t e m p o e r .

(21)

419 M a k a k o e t i k a d e n g e n m e n d a d a k a d a s i n a r p o e - t i h b e r k l e b a t , i a t a o e a d a p i a u w j a n g h e n d a k p e - t j o e n d a n g i n d i r i n j a , d a n o l e h k e r n à s o e d a t i d a k a b o e r o e b o e a t s a m b o e t i n i t o e s e n d j a t a r e s i a , i a t e r p a k s a d j o n g k o k i n s e d i k i t b a d a n n j a , s e m b a r i b a - r e n g i n g o e n a k e n g e r a k a n S a u w - t o n g t w i e b o e a t m e n j a b e t p a d a t i g a m o e s o e h n j a .

l a p o e n j a t i g a m o e s o e h m e l i a t d e m i k i a n t e r p a k ­ s a m o e s t i m e l o n t j a t k a a t a s b o e a t s i n g k i r k e n s a - b e t a n n j a K i e T j o a n , t a p i t i d a k i r a k a i o e d e n g e n d e m i k i a n K i e T j o a n b i s a s i n g k i r k e n d i r i d a r i i t o e p i a u w , b e r b a i i k A l o H o n g H o a t j a n g m e l o n t j a t b o e a t h i n d a r k e n d i r i d a r i s a b e t a n n j a K i e T j o a n , s o e d a k e n a k e l a n g g a r i t o e p i a u w .

D e n g e n d j i t o e s e k a l i p i a u w m a n a l a n g g a r o e l o e - h a t i n j a , m a k a z o n d e r a m p o e n l a g i M o H o n g H o a t l a n t a s d j a t o t e r d j o e n g k e l .

T a t k a l a m a n a s e ' a e n n j a B o k T h i a n K i e s e n d i r i , t i d a a d a j a n g t a o e k a l o e p i a u w t e r s e b o e t s a b e - t o e l n j a d a t e n g d a r i m a n a !

K i e T j o a n t j e p e t d j o e m p o e t g o l o k n j a M o H o n g H o a t j a n g t e r l e p a ^ , s e m b a r i m a e n k e n s e n d j a t a m a ­ n a i a t e l a h b e r h a s i l b a t j o k r o e b o e h L i o k T j h o e n S a n .

H o K e e d j o e g a t e l a h k e n a t e r b a t j o k l e n g a n k a - n a n n j a , d e n g e n r a s a k e n k e s a k i t a n l a n t a s ' d j a t o t e r d j o e n g k e l .

T a t k a l a m a n a G o e E n g , S o e n D j i e P e n g d a n

" o k T h i a n K i e b e r t i g a l a l o e m a d j o e s a m a - s a m a n i e n g e r o e b o e t i n , m a r i k a a d a g o e n a k e n d o e a g o l o k

« a n s e p a s a n g t o e n g k e t .

(22)

4 2 0 G i e H i a p M a s k i d a r i a m p a t p e n d j o e r o e j a i t c e k a n a n k i r i d e p a n d a n b l a k a n g a d a m o e s o e i i , a k e n t e t a p i K i e T j o a n j a n g m e n g a n d e l s a m a g o l o k n j a , s o e d a b i s a

m a l a n g - m e l i n t a n g l a k o e k e n p e r l a w a n a n g a g a h . S e d e n g n j a p e r t e m p o e r a n b e r d j a l a n d a n g e n h e i - b a t , m e n d a d a k k a d e n g e r a n K i e T j o a n k e l o e a r k e n b e n t a k a n k e r a s , i a a d a g o e n a k e n b a t j o k a n T o k - p e k - h o a - s a n , d i b a r e n g i n s a m a s o e a r a d a r i G o e E n g j a n g m e n j e b o e t t j i l a k a , t a p i G o e E n g b e r h a s i l d j a t o k e n d i r i n j a m e n g g l o e n d o e n g , s a h i n g - g a i a b i s a s i n g k i r k e n d i r i d a r i b a t j o k a n n j a K i e T j o a n .

A k e n t e t a p i K i e T j o a n t i d a t a r i k p o e l a n g g o l o k n j a , i a t e r o e s b a r e n g i n m e m b a t j o k k a s a b e l a h k a n a n .

S o e n D j i e P e n g m e l i a t d e m i k i a n s o e d a t i d a k a - b o e r o e b e r k e l i t , i a t o e n d o e k i n k e p a l a n j a d e n g e n h a r e p a n b i s a t e r l o e p o e t , t a p i a p a ^ m a o e s o e a r a p e t a k j a n g k e r a s s o e d a b i k i n i a p o e n j a b a t o k ^ k e p a l a s a i n g g a n a l i s m a t a n j a t e l a h k e n a t e r b a t j o k d a n m e n d j a d i d o e a , t e n t o e s a d j a i a r o e b o e h d e n g e n t i d a b e r k o e t i k .

G o e E n g m e l i a t g e l a g a t d j e l e k , i a m e n g e r t i t i d a b a k a l b i s a m e n a n g , m a k a l a n t a s k a s i t a n d a r e s i a p a d a B o k T o d j i n , d a n a n g k a t k a k i d a r i m e d a n p e r t e m p o e r a n .

S i a p a k i r a K i e T j o a n b e r m a t a t j e l i , m a k a s o e ­ d a t j e p e t g e r a k i n t a n g a n k i r i n j a , d a n t e r d a p e t s a t o e p a n a h k e t j i l j a n g m e l a j a n g m e n g e n a k e n b l a k a n g k e p a l a n j a G o e E n g , d i i t o e s a a t d j o e g a l a l a n t a s r o e b o e h d e n g e n t i d a b e r n j a w a p o e l a .

(23)

S i n K w a y K i e H i a p 4 2 1

T a t k a l a m a n a B o k T h i a n K i e s e n d i r i a n a d a s o e k e r b o e a t b i s a p e r t a h a n k e n i e b i i i l a m a d i r i n j a , a k e n t e t a p i i a t i d a b i s a i u l o s k e n d i r i .

D e n g e n t e r p a k s a i a k e l o e a r k e n a n t e r o k e p a n - d e a n n j a b o e a t m e l a w a n s e t j a r a n e k a t ,

K i e T j o a n m e l i a t s a n g m o e s o e h p o e n j a i l m o e t o e n g k e t j a n g d i m a e n i n d e n g e n s a n g e t a t i - a t i d a n g a p a , i a t a o e p a s t i a d a m o e r i d d a r i o r a n g b e r i l ­ m o e , m a k a i a t i d a b r a n i b e r i a k o e a j a l .

I a p i k i r m o e s o e h j a n g b e g i t o e p a n d e , t i d a g a m p a n g d i k a l a h k e n d e n g e n g o e n a k e n t e n a g a , t a p i m o e s t i d i b i k i n t e r d j o e n g k e l p a k e k a t j e r d i - k a n .

M a k a m e n d a d a k i a r o b a h p e r m a e n a n g o l o k n j a s a h i n g g a m e n d j a d i b a n j a k l e b i h k e n d o r , d a n h a l m a n a k a ï o e a n s a d j a b i k i n B o k T o d j i n m e r a s a s a n g e t g i r a n g , i a k i r a i n m o e s o e h n j a l a n t a r a n s o e - d a l a m a b e r l e m p e e r m a k a k a h a b i s a n t e n a g a d a n p e r m a e n a n n j a m o e l a i k e n d o r , t i d a t a o e k a l o e i t o e t j o e m a a d a t i p o e n j a K i e T j o a n s a d j a .

B o k T o d j i n m e n j e r a n g d e n g e n l e b i h k e r a s , i a p o e t e r s e p a s a n g t o e n g k e t n j a b e g i t o e r o e p a , s a m p e b i k i n K i e T j o a n k e l i a t a n n j a t j o e m a b i s a m e n a n g ­ k i s s a d j a , z o n d e r m a m p o e h b a l e s m e n j e r a n g .

S a l i w a t n j a 2 0 g e b r a k a n , K i e T j o a n p o e n j a p e ­ n a n g k i s d j o e g a s o e d a m o e l a i k a l o e t .

B e g i t o e m e n d a p e t k a n s j a n g d i r a s a b a e k . B o k T o d j i n l a n t a s g o e n a k e n t o e n g k e t k i r i n j a b o e a t s i n g k i r k e n g o l o k n j a K i e T j o a n , s e d e n g i a p o e n j a t o e n g k e t k a n a n l a l o e d i p a k e m e n j e r a n g b a g i a n b l a k a n g n j a s a n g m o e s o e h , s a h i n g g a b e r h a s i l r o e -

(24)

4 2 2 O i e H i a p b o e h k e n K i e T j o a n .

B o k T o d j i n d j a d i k e t a w a b e s a r s e m b a r i d e n g e n s o m b o n g b i l a n g : „ A k o e k i r a i n k a o e a d a s a o r a n g g a g a h j a n g t i d a b i s a d i i o e k a k e n , s i a p a k i r a k a o e s e k a r a n g a l a m k e n i n i k e d j a d i a n , d a n k a l o e a k o e t i d a b e l e k k a o e p o e n j a p e r o e t s e r t a k e l o e a r k e n h a t i m o e , t i d a t j o e k o e p b o e a t i a m p i a s - k e n k a g e m e s a n n j a s e k a l i a n s o b a t - s o b a t k o e j a n g t e l a h b i n a s a . ' '

S e h a b i s n j a b e r k a t a i a l a l o e p i l i h s a t o e g o l o k d a n m a d j o e b o e a t m e m b e l e k .

Z o n d e r d i d o e g a k a l o e K i e T j o a n m e n d a d a k t e l a h l o n t j a t b a n g o e n d a n g e r a k i n s a t o e t a n g a n n j a . S a t o e p a n a h k e t j i l t e l a h m e l a j a n g , z o n d e r i t o e t o s o e t o e a m e n d o e g a b a r a n g s e d i k i t , t a p i d a s a r a d a s a o r a n g j a n g p a n d e , m a k a d e n g e n t j e p e t m a s i b i s a b e r h a s i l k e l i t k e n d i r i n j a k a s a m p i n g . S i a p a k i r a k i m - p i a u w d a r i t a n g a n k a n a n n j a K i e T j o a n s o e d a m e l a j a n g , i n i k a l i t e n t o e s a d j a B o k T o d j i n t i d a b i s a m e n j i n g k i r l a g i .

D o e a k i m - p i a u w j a n g m a s i n g m a s i n g p a n d j a n g - n j a 5 d u i m s o e d a m e n a n t j e p d e n g e n d j i t o e k a d a l e m s e p a s a n g m a t a n j a B o k T o d j i n !

B o k 1 ' o d j i n m e n d j e r i t d e n g e n k e r a s , i t o e s a a t d j o e g a i a d j a t o p a n g s a n .

K i e T j o a n l a l o e m a d j o e b o e n o e h i t o e t o s o e t e r - k o e t o e k , b a r o e a c h i r n j a i a m e n g h a m p e r i n p a d a H o K e e , j a n g s a m e n t a r a i t o e s o e d a m e n d o e s i n d a r i p a n g s a n n j a , d e n g e n m e n d e l i k i n m a t a m e - m a n d e n g p a d a K i e t j o a n , m e n a n d a k e n s e b a g i o r a n g j a n g m e r a s a g e m e s s e k a l i .

(25)

Sin Kwey Kie Hiap 423

„ D j a h a n a m , " k a t a K i e T j o a n , „ k a o e s e l a i o e l a k o e k e n p e r b o e a t a n - p e r b o e a t a n d j a i i a t , w e t a l a m t i d a b i s a m e m b i a r k a n s a d j a k a o e ! S e r i n g k a l i k a o e m e m p e r k o s a p r a m p o e a n s o e t j i a k e n k e m o e d i a n d i b o e n o e h s e t j a r a k e d j e m , i t o e p e r b o e a t a n a d a b i b i t d a r i k a t j i l a k a a n j a n g i n i h a r i m e l i m p a h p a d a m o e , b o e k a n n j a a k o e o r a n g s h e K i e j a n g m a o e b i k i n s o e s a p a d a m o e . I n i s a a t k a o e p o e n j a a d j a l s o e d a s a m p e , k a d j a h a t a n m o e s o e d a m . e l i w a t i n w a t e s , m a k a n j a s e t j a r a k a b e t o e l a n s e k a l i k a o e t e r d j a t o k a d a l e m a k o e K i e T j o a n p o e n j a t a n g a n , i n i b e r ­ a r t i A l l a h m e m i n d j e m a k o e p o e n j a t a n g a n b o e a t b o e n o e h k a o e s a t o e b a n g s a t t e r k o e t o e k , d a n s i n g k i r k e n b a h a j a j a n g m e n g a n t j e m k a t e n t r e m a n o e - m o e m , k a o e d a l e m k e a d a a n b e g i n i s e h a r o e s n j a m e r a s a m e n j e s e l , d a n t i d a g o e n a r n e n d e l i k i n s a d j a m a t a p a d a k o e ! K a o e p i k i r s a d j a s e n d i r i , d i d o e - n i a a d a b a n j a k o r a n g , k e n a p a a k o e t i d a t j a r i i a e n o r a n g t a p i b e r b a l i k t j a r i k a o e ? S e k a r a n g a k o e t i d a m a o e b a n j a k b i t j a r a , a k o e a k e n a n t e r s a d j a k a o e p o e l a n g ! "

S e h a b i s n j a b e r k a t a i a g e r a k i n g o l o k n j a t a b a s H o K e e p o e n j a k e p a l a , k e m o e d i a n i a r o b e k s e p o ­ t o n g k a e n d a r i b a d j o e n j a i t o e m a n o e s i a k i p a r a t , d a n d e n g e n g o e n a k e n d a r a h j a n g m a s i s e g e r , i a t o e l i s b e b r a p a h o e r o e f d i a t a s t e m b o k a n j a n g p o e t i h :

,Jang memboenoeh ada Tong-tjioe Kie Tjoan."

S e h a b i s n j a m e n o e l i s d e m i k i a n i a l a l o e t o e k a r p a k e a n n j a d a n a m b i l s e d i k i t o e w a n g p e r a k a n - t j o e r , d e n g e n t j e p e t i a a n g k a t k a k i t i n g g a l k e n

(26)

4 2 4 G i e H i a p P a - o n g - t j h u n g .

T e n t a n g i t o e p e m b o e n o e h a n b e g i t o e d i k a t a h o e i o l e h o r a n g n j a H o K e e , l a n t a s d i r a p p o r t k e n p a d a p e m b e s a r n e g r i , j a n g t e n t o e s a d j a t i d a b i s a b e t - b o e a t s a t o e a p a .

M a k s n e d k a d a t e n g a n n j a K i e T j o a n k a S h o a t a n g s a b e t o e l n j a a d a l a n t a r a n k a g o e m i n p e m a n d a n g a n d a r i T h a y - s a n j a n g t e r s o h o r i n d a h , b o e k a n n j a s e -

n g a d j a t j a r i p e r m o e s o e h a n , t a p i d i s e p a n d j a n g d j a l a n b i l a i a k a t e m o e k e n p e r k a r a g a n d j i l , s o e d a b i s a d i p a s t i k e n j a n g i a a k e n t j a b o e t g o l o k o e n - t o e k m e m b e l a , a p a j a n g i a l a k o e k e n i a n i o e s t i b i s a b i k i n - b e r e s d a n k e s a m p e a n m a k s o e d n j a , b a - r o e i a m a o e b r e n t i , t e g e s n j a i a t i d a b c k e r d j a s a - t e n g a h d j a l a n .

P e r b o e a t a n n j a K i e T j o a n s o e d a m e m b i k i n g e m - p e r o r a n g - o r a n g d a r i k a l a n g a n L i o k l i m d i S h o a ­ t a n g , t e r o e t a m a k e d j a d i a n p a l i n g b l a k a n g j a n g d i l o e k i s k e n o l e h K i e T j o a n .

K a w a n a n p e n d j a h a t m e r a s a d i r i n j a t e r a n t i e m b a h a j a , d a n m e r a s a g e m e s t i d a b i s a t e l e n d a g i n g - n j a K i e T j o a n , m a k a d i s e p a n d j a n g d j a l a n j a n g K i e T j o a n s a m p e k e n s e l a l o e d i p e r a t i k e n o l e h k a ­ w a n a n p e n d j a h a t , t a p i b a e k n j a K i e 1 j o a n a d a s a - o r a n g j a n g t j e r d i k , d a n m e m p ^ e n j a i k e p a n d e a n t j o e k o e p , h i n g g a i a b i s a b e r b o e a t d e n g e n m e l i a t g e l a g a t b o e a t V - I a m e t k e n d i r i n j i d ri t a h a a d i p e - t j o e n d a n g i n o r a n g s e t j a r a p e n g e t j o e t .

l a p o f t î î j a m a k s o e d j a n g m a o e p e s i a r , k a l o e s e ­ l a l o e m o e s t i m e n d j a g a d i r i , i t o e l a h a d a k o e r a n g l a l o e a s a , h i n g g a k a g o e m b i r a h a n n j a b o e a t p e s i a r d j a d i l i n j a p s a m a s e k a l i , d a n k e a d a a n j a n g b o e -

(27)

Sin Eway Kie Hiap 4 2 5

r o e k d a r i d o e n i a , b i k i n K i e T j o a n s e l a i o e t i m ­ b o e l p i k i r a n b o e a t o e n d o e r k e n d i r i d a r i p e r g a o e - l a n o e m o e m .

K i e T j o a n j a n g d e r m a w a n , s o e r o e p d e n g e n p r i - b a h a s a „ S a t o e l a a i o k t i d a b i s a b o e a t t a h a n g e - d o n g j a n g b e s a r . "

l a t i d a b i s a b e r b o e a t b a n j a k , m a l a h s e b a l i k n j a b a h a j a s e l a i o e m e n g a n t j e m , h i n g g a i a t i m b o e l p i ­ k i r a n s a t e l a h l i w a t i n 1 h a y s a n a k e n t j a r i s a t o e t e m p a t s e p i b o e a t a s i n g k e n d i r i d a r i p e r g a o e l a n o e m o e m , d a n t o e n t o e t p e n g h i d o e p a n j a n g t e n t r e m . T i d a k i r a k o e t k a i a s a m p e d i k l e n t e n g G i o k h i e - k i o n g , m e n d a d a k i a r a s a k e n d a l e m b a d a n n j a p a n a s , m o e l o e t k e r i n g d a n a o s , s e d e n g k e p a l a p o e s i n g d a n m a t a b e r k o e n a n g .

l a l a l o e d o e d o e k d i a t a s b a t o e g o e n o e n g b o e ­ w a t t e n t r e m k e n p i k i r a n n j a , t a p i s e m i n g k i n i a d o e ­ d o e k b i k i n i a p o e n j a s a k o e d j o e r b a d a n d i r a s a - k e n s a n g e t p a n a s , i a t i d a b i s a d o e d o e k l e b i h l a ­ m a l a g i .

„ T j i l a k a , " p i k i r K i e T j o a n , „ t j a r a b a g i m a n a t a h a k o e t e r s e r a n g p e n j a k i t d i t e n g a h g o e n o e n g ? "

l a m e r a s a s e r b a s a l a h , o l e h k e r n a k a l o e m a o e p e r g i k a T h a - h o u w t i a m , d j a l a n a n a d a s e m p i t d a n p a s t i t i d a b i s a d i s a m p e k e n , s e d e n g d j i k a a k e n b a l i k l a g i k a b a w a h g o e n o e n g , d j a l a n a n a d a d j a o e s e k a l i , h i n g g a t i d a a d a l a e n t e m p a t l a g i b o e a t d i r i n j a , k a t j o e a l i d i k l e n t e n g G i o k h i e - k i o n g , t a p i i t o e k l e n t e n g t i d a a d a t e m p a t b o e a t t e t a m o e b e r m a l e m , i t o e l a h j a n g b i k i n i a s a n g e t b i n g o e n g , d a n d j o e s t r o e h a r i s o e d a a m p i r m a l e m .

(28)

4 2 6 O i e H i a p A c h i r n j a i a t e r p a k s a m a s o e k k a d a l e m k l e n t e n g t e r s e b o e t , d a n d j o e s t r o e k a t e m o e d e n g e n b e b r a p a n i k h o m o e d a j a n g t j a n t i k s e d e n g m e n j a p o e d i d a ­ l e m p e k a r a n g a n k ! e n t e n g .

K i e T j o a n t e r p a k s a m a d j o e t n e i n b r i h o r m a t , s e m b a r i s a m p e k e n m a k s o e d k a d a t e n g a n n j a , j a i t o e m a o e n o e m p a n g n g i n e p s e m a l e m , t i d a p e r d o e l i d i p i n t o e k l e n t e n g a t a w a d i d a l e m d a p o e r , j a i t o e b o e a t t j e g a d j a n g a n s a m p e d a p e t k e n g a n g g o e a n b i n a t a n g b o e a s , i a b e r d j a n d j i b e s o k a k e n k a s i k e n o e p a h a n b e s a r s e b a g i t a n d a t r i m a k a s i .

I t o e n i k h o m o e d a l a l o e m a s o e k m e m b r i t a o e p a d a t e t o e a n j a , k e m o e d i a n d a t e n g a n t e r K i e T j o a n k a k a m a r t e m . p a t s i m p e n k a j o e b a k a r .

O l e h k e r n a K i e ï j o a n p e r l o e t e m p a t b o e a t i a m e n g a s o , m a k a i a t i d a p e r d o e l i k e n k a m a r t e m p a t s i m p e n k a j o e a t a w a b o e k a n , i a h a t o e r k e n t r i m a k a s i , d a n t e r o e s t i d o e r d i a n t a r a g o e n d o e k a n d j e r a m i j a n g e m p o e k .

T a p i i t o e s a a t i a p o e n j a t a d a n d i r a s a k e n p a n a s d a n d i n g i n s e m i n g k i n h e i b a t , k e a d a a n n j a d j a d i s a n g e t t i d a k a r o e a n , i a m e r a s a b e g i t o e l e s o e s e ­ k a l i .

I t o e p e n j a k i t t e l a h d i d a p e t l a n t a r a n s o e d a s e ­ k i a n t a o n i a m a n j a i a a d a a l a m k e n b a n j a k g a n g ­ g o e a n o e d j a n a n g i n d a n h a w a j a n g b o e s o e k , i t o e b e r b a g i m a t j e m h a w a b o e s o e k j a n g g a n g g o e d i r i - n j a , t a m b a h l a m a d j a d i m e n g e r e m s e m i n g k i n b a n j a k d a l e m i a p o e n j a b a d a n , t e r t a m b a h i a p o e n j a h a t i s e l a l o e b e r a d a d a l e m k a d j e n g k e l a n , h i n g g a d a r i l o e a r d a n d a l e m i a d a p e t s e r a n g a n h e i b a t ,

(29)

Sin Kway Kie Hiap 427 t j o b a k a l o e i a a d a s a o r a n g b i a s a , n i s t j a j a s i a n g - s i a n g i a s o e d a d j a t o s a k i t !

A k e n t e t a p i l a n t a r a n i a a d a s a o r a n g j a n g t e l a h p a l e b a d a n n j a d j a d i b e g i t o e k o e a t , m a k a s e b e g i - t o e d j a o e i a m a s i b i s a p e r t a h a n k e n d i r i n j a d a r i s e r a n g a n n j a p e n j a k i t .

I n i k a l i i a s a k i n g g e m e s n j a m e l i a t b e n t r o k a n a n t a r a k a l a n g a n t o e m b a k m e r a h s e n d i r i , s a m e n - t a r a d i d j a l a n i a a d a k a m a s o e k a n a n g i n d j a h a t , b l a k a n g a n d i P a - o n g - t j h u n g d e n g e n s a o r a n g d i r i m o e s t i l a w a n t o e d j o e o r a n g , m a k a t e n a g a n j a b o l e h d i k a t a s o e d a t e r l a l o e b a n j a k d i p a k e , d a n b a d a n n j a s ä n g e t l e l a h s e k a l i , i t o e s e m o e a s o e d a m e n j e b a b - k e n m e n g a p a i a s e k a r a n g d j a t o s a k i t .

D a l e m p o e l e s n j a j a n g t i d a t a o e s o e d a s e l a n g b r a p a l a m a , m e n d a d a k i a r a s a k e n s e p e r t i d j o e g a s e d e n g n a e k p r a o e d i t e n g a h l a o e t a n b e s a r , t i b a - t i b a a d a a n g i n b e s a r j a n g m e n i o e p d a n b i k i n t e n g - g e l e m p r a o e n j a , h i n g g a i a d j a d i d j a t o k a t j e m - p l o e n g , t a p i d e n g e n n e k a t i a d j a m b r e t s a p o t o n g p a p a n , d e n g e n g o e n a k e n b a r a n g m a n a i a n j e b r a n g k a s a b e l a h d e p a n , d a n d e n g e n s o e s a p a j a h b a r o e l a h i a s a m p e d i p i n g g i r l a o e t , t a p i s a k o e d j o e r b a d a n n j a s o e d a d j a d i b a s a h , d a n m e n d a d a k i t o e k o e t i k a a d a o r a n g j a n g b i t j a r a .

K o e t i k a K i e T j o a n p e n t a n g k e n m a t a n j a , b a r o e t a o e k a l o e j a n g t e r d j a d i t a d i t j o e m a s a t o e i m p i a n b e l a k a , s e d e n g s a k o e d j o e r b a d a n n j a a d a p e n o e h s a m a k r i n g e t j a n g m e n g a l i r , h i n g g a m e m b a s a h k e n p a k e a n n j a .

O r a n g j a n g b i t j a r a t e r n j a t a a d a d o e a n i k h o

(30)

428 G i e H ! a p

m o e d a !

K o e t i k a m e l i a t K i e T j o a n i n e n d o e s i n , s a l a h s a - t o e n i k l i o d e n g e n t a n g a n m e n o e n d j o e k a d a m e - n a n j a : „ H e i o r a n g l e l a k i , k e n a p a t a h k a o e b e g i t o e t i d o e r s a m p e 3 h a r i 3 t n a l e i n l a m a n j a ? K i t a b e r - m o e l a k i r a i n k a o e s o e d a m a t i , t a p i b l a k a n g a n l a n t a r a n m e l i a t k a o e p o e n j a n a p a s d i l o b a n g i d o e n g m a s i d j a l a n s e p e r t i b i a s a d a n k e p a l a d i r a s a k e n a n g e t , m a k a t a o e j a n g k a o e m a s i i d o e p , t a p i b i a r d i k a o k i n d a n d i d o r o n g k e n s o e p a j a b a n g o e n , k a o e t i n g g a l p o e l e s s a d j a , h a l m a n a b i k i n k i t a t i d a b e r d a j a , d a n t e l a h a m b i l p o e t o e s a n b o e a t s o e r o e o r a n g g o t o n g s e r t a l e m p a r k a o e , t a p i b l a k a n g a n s o e h o e j a n g b e r h a t i m o e r a h s o e d a p r e n t a h b i a r - k e n s a d j a k a o e t i d o e r s a m p e m e n d o e s i n s e n d i r i , d a n s e k a r a n g s a t e l a h m e n d o e s i n k a o e t e n t o e b i s a l a n t a s b r a n g k a t . "

K i e T j o a n d a l e m k e a d a a n n j a j a n g s e p e r t i d j o e g a o r a n g l o e p a d a r a t a n , s o e d a m e n g e l o e a r k e n b a n j a k k r i n g e t , j a n g m a n a b i k i n p e n j a k i t n j a i l a n g s e b a ­ g i a n b e s a r , s e k a r a n g i a m e n d o e s i n d a n p i k i r a n n j a d j e r n i k o m b a l i , t j o e m a s a d j a i a s o e d a t i d a m e m - p o e n j a i t e n a g a .

K o e t i k a m e n d e n g e r o m o n g a n n j a i t o e n i k h o , i a l a n t a s t e r p a k s a h a t o e r k e n t r i m a k a s i , s e m b a r i l e b i h d j a o e b i l a n g j a n g i a r a s a k e n k a k i t a n g a n n j a s a n g e t l e m e s , h i n g g a t i d a b i s a l a n t a s b r a n g k a t , d a n p e r l o e m e n g a s o l a g i b e b r a p a h a r i , i a m o e - h o e n s o e p a j a t e t o e a i t o e k l e n t e n g s o e k a m e n o e - l o e n g d e n g e n d j a l a n p e r k e n a n k e n i a m e n g a s o p o e l a b e b r a p a h a r i , n a n t i s a t e l a h b i s a d j a l a n p a s t i a k e n l a n t a s b r a n g k a t , d a n d j a n d j i k e n a k e n

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

bahoewa betoel savja ada sewah 100 baoe tegallan dari B selagi dia masih idoep dengan djandji bajar f 75 sewah erfpacht dalem satoe taon tetapi saija menjangkal ada oetang pada

Het is voor kinderen belangrijk om de verschillende soorten vragen te herkennen, want dan snap je beter hoe je ze op kunt lossen.. Als het om leren gaat zijn drie vragen

Lantaran kena ditipoe dengen kabar jang tiada betoel, toean prins soeda pindaken balatentaranja dari Bethune ka tempat tempat jang pemanja ada di antara Vieille

Ada banjak boekoe-boekoe jang tida bisa dimasoeken disini, maka itoe bila jang ada kaperloean, kita harep soeka menoelis soerat pada kita, dan nanti kita boleh

di sabelah kanannja djalanan jangmendjoe- roes ka kampoeng G, jang itoe waktoe soedah tida ditinggalin lagi, adalah satoe lapangan ketjil, dimana ada banjak

„Batavia&#34;. Antara laen-laen ia bilang, ini nama djika dijakinken dengen betoel ada bedah sekali dengen namanja lain- lain tempat di Indonesia. Boenjinja tida

Itoe orang tida bilang apa-apa, tapi telah poe- ter pedang jang ada di tangannja melawan doea moesoehnja, ternjata iapoenja kepandean tida bisa dibilang

.Jtoe kahar, kaloe diliat darl petahan di dalem soerat, tentoe ada mirip dengen Lukongkie, sedeng itoe orang jang berdiri di depan kahar dengen pegang bendera, tida bisa ' dldoega