Zonder te verdoezelen, dat er tus- - sen ons - (de heren Stikker en Oud) - in de tijd waarin wij samen werb:aam waren in de Nederlandse politiek verschillen van mening waren geweest, heb ik, toen hij mij de eer aandeed bij mijn afscheid als voorzitter van het hoofdbestuur der V.V.D. aan- wezig te zijn, van mijn waardering voor zijn werk getuigd. Ik sprak er daarbij mijn \•reugde over uit, dat een landge- noot, die bovendien van liberalen huize was, tot een zo hoge post bij de N.A.
T.O. was geroepen en c!e vergadering heeft hem een welverdiende ovatie ge- bracht. Ik denk hieraan met voldoe- ning terug en handhaaf ten volle, wat ik toen heb gesproken.
Dit alles neemt niet weg, dat ik over hetgeen de "Memoires" inhouden over de jaren 1947 tot 1952 enig critisch licht moet laten schijnen. Voor mijn genoeaen doe ik dit niet. Nu Stikker
,__ h .. .
echter heeft gemeend aan ZlJn gneven tegen mij lucht te moeten geven, zal ook ik het stilzwijgen verbreken. Ik ben nu eenmaal in de positie gebracht, dat ik moet antwoorden.
Naar aanleiding van de totstand- koming van de V.V.D. merkt Prof Oucl op:
Stikker schrijft nu in zijn "Memoi- res· , dat hij vooral gehandeld heeft op aand r'tn.g van het hoofdbestuur van de P.v.d.V. Persoonlijk had hij tegenover mij zijn reserves. Hij twijfelde aan mijn politiek inzicht. De reserves betroffen mijn beleid als minister van financiën en mijn overgang naar de P.v.d.A. \Vat de eerste resen e betreft, schrijft hij, dat hij miin vasthouden aan de gouden standaard .en de deflatiepolitiek van het kabinet.Colij n destijds scherp had ver- oordeeld. Dit was de scherpe veroor- deling van een nun uit het bedrijfsle-
v~n die geen politieke verantwoorde- lijkheid droeg. Politiek lag het mone- taire beleid in die dagen zeer moeilijk.
De scheidingslijn tussen de voor- en tegenstanders van de gouden standaard liep dwars door de politieke partijen heen. Ik achtte het van het grootste be- lang, dat, als wij de gouden standaard zouden verlagen, het zou gcschicden op
Donderdag 10 februari 1'966 No. 851
en
een momei1t waarop wij zouden mogen verwachten, . dat praktisch de gehele volksvertegenwoordiging achter ons zou staan. Dit doel werd in september 1936 bereikt.
.,Partijman"
Prof. mr. P. J. Oud heeft in drie zeer uitvoerige artikelen geantwoord . op de soms felle k?"itiek, die mr. D. U.
Stikker in zijn onlangs ook hier be- sproken mémoires op de V.V.D.- voorrnan heeft geuit. De heer Oud doet dit onder het passend rnotéo:
Cet animal est très méchant, Quand on !'attaque il se dé,tend.
Uit het boeiend en glashelder be··
toog, dat zowel in het Algemeen Handelsblad als in de Nieuwe Rot- terdamse Courant is gepubliceerd, hebben wij een - natum·lijk arbi- traire en daardoor uiteraard onvol- ledige - keuze gedaan.
Het ve1·weeT is geschreven met een frisheid en een vaart, die kenmeT- kend z~in voor deze Minister van Staat. Reeds daardoor is het ge- schrift e.envoudig in zijn overtui- gingskracht. E.venals mr. Stikker ge.eft ook mr. 01<d zijn eigen visie.
. Maar te1·wijl - tenminste wat de
"binnenlandse" kant van de zaak be- treft - de heer Stikker veelszins op zijn geheugen is afgegaan, raad- pleegde de heer Ü1<d bronnen als de Handelingen van de Staten-Gene- raal.
In ieder geval biedt dit bTil,?ante verweer een uitnemende bijdrage, juist ook voor de latere geschied- schrzjver van belangr~jke .?aren van ons Koninbijk.
Redactie Vrijheid en Dernoemtie
Ondeugd
(Zie pag. 4-j
De Vereniging van Staten_ en Raadsleden van de V.V.D. houdt op VRIJDAG 18 en ZATERDAG 19 FEBRUARI EEN -BELANGRIJK CONGRES in Lunteren.
Voor agenda en nadere bijzon- derheden zie pagina 2.
Het bestuur van de afd. Ede der partij zal aan de congresgangers op vrijdagavond 18 februari in het congrescentrum "De Blije Werelt"
een gezellig samenzijn aanbieden.
Souvereiniteitsoverdracht
In december 1949 werde1' ge- steld voor de beslisc èr. de souvereiniteitsoverdracht aaL ,c Repu- bliek der Verenigde Staten van Indone- sië. Op een Ronde-tafelconferentie was daaromtrent overeenstemming bereikt . Alleen Nieuw-Guinea was buiten de overdracht gelaten. Over de status van dit gebied zou binnen een jaar door onderhandelingen met de Republiek worden beslist. Stikker schrijft, dat hij het niet verstandig vond, dat Nieuw- Guinea buiten de avedracht werd ge- laten. Van de V.V.D. had hij echter gehoord, dat zij niet voor de goedkeu- rili a van het akkoord zou stemmen, als
b ..
Nieuw-Guinea in de overdracht zou Zl)ll
Stikkers tweede reserve kan ik be- ter verstaan. Voor zijn zienswij- ze, dat hij mijn overgang naar de P.v.d.A. niet had begrepen, kan ik be- grip opbrengen. Stikker had - hij schrijft het zelf op blz. 68 van zijn boek - nooit de passie voor de binnenlandse politiek gekend. Hij noen:it zich in zijn hart geen "partijman" en kent met De Tocqueville, die hij citeert, in de poli- tiek alleen "une passion, 1' amour de la liberté et la dignité humaine". Hij be- grijpt niet, dat men juist uit liefde voor vrijheid en menselijke waardigheid een
"partijman" kan zijn in de goede zin van het woord.
begrepen. De strekking van deze mede- deling is duidelijk. Als de V.V.D. zich niet verzet had, zou ook Nieuw-Guinea
•
~-- zijn overgedragen.
Terecht schrijft Stikker, dat onze verhouding in de aanvang volstrekt vriendschappelijk is geweest. Over het beginselprogram nn de V.V.D. waren wij het spoedig eens. Ook gedurende de. verkiezingscampagne van 1948 had- den wij geen moeilijkheden. Die waren er wel met de afdeling Amsterdam van de partij. Over de door die afdeling in aang gezette actie, waarbij met betrek- king tot de Indonesische politiek de leuzen , Het roer moet om" en "Hebt U er ook genoeg van;.·· werden aangehe- ven, wa~ ik even ontstemd als Stikker.
Dit geschiedde terwijl Stikker in Indo- nesi~ was en hij verwijt mij nu, dat ik toen niet heb ingegrepen. Hier laat zijn memorie hem in de steek. Ik had niet kunnen ingrijpen, omdat ik voor een voldongen feit was geplaatst. Het stuk speelde terwijl ik mij voor een korte vakantie iJ1 Lochem bevond ... De se- cretaris van dat bestuur had zonder mij te raadplegen die goedkeuring ver- leend.
Stikker schrijft voorts, dat deze on- verantwoordelijke propaganda, waar- voor men hem verantwoordelijk achtte, zijn gezag als minister had ondermijnd bij zijn onderhandelingen in de Ver- enigde Naties, met de Verenigde Staten en in Indonesië. Men zou zich dus in dit internationale milieu druk hebben gemaakt over verkiezingsplakkaten van een Nederlandse politieke partij. \XIie Ltch t d a <U?
van
Radio-uitzending MAANDAG 14 FEBRUARI a.s., 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum I (402 m)
.,BOER EN PARTIJ".
Spreker: lr. D. S. TUIJNMAN, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
Televisie-uitzending MAANDAG 14 FEBRUARI a.s., van 20.20-20.30 uur, Nederland 1.
Spreker: mr. E. H. TOXOPEUS, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
\'Vat wordt hier nu met de V.V.D.
bedoeld? De partij of de Kamerfractie?
Natuurlijk mag het alleen de Kamer- fractie zijn. Voor de uit te brengen stem waren alleen haar leden verantwoorde- lijk. In de discussies met de algemene vergadering heb ik er telkens weer de nadruk op ,gelegd, dat de Kamerleden hun standpunt zelfstandig hadden te bepalen. "De erkenning der volledige zelfstandigheid, zowel van ministers als van volksvertegenwoordigers, tegen- over de staatkundige partij waartoe zij behoren'· was in het beginselprogxam met zoveel woorden uitgesproken.
Hierbij komt nog iets anders. Nim- mer is Stikker medegedeeld, dat de Ka- merfractie niet voor de goedkeurings- wet zou stemmen, als Nieuw-Guinea in de overdracht werd begrepen. Evenmin als hem is medegedeeld, dat zij het wel zou doen, als dit gebied er buiten bleef.
De fractie heeft zich haar stem tot het laatste ogenblik voorbehouden. Eerst aan het einde van de debatten daarover in de Tweede Kamer heeft zij haar standpunt bepaald.
\'Vat intussen de deur dicht doet, is .Ltt het standpunt, door de algemene
\·ergadering der V.V.D. ten opztchte van Nieuw-Guinea ingenomen, ook dat van de fractie der K.V .P. is gebleken te zijn. Wat toch zeide in de vergadering der Tweede Kamer van 6 december 1949 blijkens blz. 806 van de Handelin- gen Romme? Ik citeer letterlijk: "Nu is het best mogelijk, dat geen ander resul- taat zou zijn bereikt, wanneer van Ne- derlandse zij de ter conferentie met be- trekking tot het zelfbeschikkingsrecht een e\·en krachtig en even vastberaden (Vervolg op pagina 5)
VRUHEID EN DEMOCRATIE
Uit de partij
Nieuwe afdeling Nootdorp opgericht
Op donderdag 3 februari j.l.
kwam een aantal inwoners van Nootdorp bij een met het doel een afdeling van· de. VVD op te richten.
Als spreker voor deze bij- eenkomst was t.litgenodigd de heer H. J. L. Vonhoff, lid van het Da- gelijks Bestuur der Partij. Mede aanwezig waren de heren drs. J.
Ph. van Oostrom, secretaris van de
r VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
Voorzitter Redactie-commissie:
· mr. L. Meijer.
Redactie-secretaris: G. Stempher.
Adres: Gooiergracht 163, Laren lN.HJ. Telefoon C02953) 35 63 Administratie:
Postbus 43, Amersfoort. Tel 1 34 25
Voor het zenden van advertentie- gelden u i t s l u i t e n d Postgiro no. 245103 ten name van de Pen- ningmeester van de stichting "Vrij- heid en Democratie" te Amersfoort Losse nummers 20 ct.
Voor advertenties wende men zich tot de administratie.
\..
________
./Kamer-Centrale, Leiden, en H. G.
Roodhuyzen, regionaal propagandist voor Zuid-Holland.
Na de inleiding van de heer Von- hoff, die o.m. de liberale doelstel- lingen uiteenzette, werd tot oprich- ting van de afdeling Nootdorp over- gegaan. Alle aanwezigen traden spontaan als lid toe.
Het voorlopig bestuur bestaat uit:
drs. A. Hatenboer, voorzitter; me- vrouw E. P. Timmermans.:.Barbe- reaux Swaab, Gooland 11, secreta- resse; P. Verweij, penningmeester.
Mevrouw ··Fortanier-De Wit in Hoorn
Mevrouw A. Fontanier-de Wit, lijst- aanvoerster in alle provinciale kieskrin.- gen in Noord-Holland, is haar verkiezings toernee langs alle StatencentraJen in die provincie, in Hoorn aangevangen. Haar wederoptreden op politiek terrein trok grote aandacht, vandaar dat de zaal van hotel De Doelen geheel bezet was. Op- vallend groot was het aantal aanwezige dames. De politieke rede van mevr. For- tanier onder de titel "Constructief libe- raal denken" kreeg grote bijval.
Tweede spreker in deze bijeenkomst was mr. P. S. Winkel te Hoorn, lid van Provinciale Staten, die enige gedachten omtrent de toekomstige ontwikkelings- gang ontvouwde, hetgeen in de tweede helft van de avond veel vragen tot ge- volg had.
Na Zaandam waar· mevr. Fortanier sprak in gezelschap van mevr. H. van Someren-Downer, vervult zij in Noord- Holland-Noord nog spreekbeurten te Alk- maar op 15 februari en te Schagen op de
~2ste. Tn Haarlem spreekt zij op 8 maart.
In memoriam tr. B. H. ter Kuile
Op 15 januari jl. overleed ir. B. H.
ter Kuile te Hengelo (0) Zijn heengaan betekent voor allen, die hem gekend heb- ben een groot verlies
Tijdens de bezetting werd door wijlen de heer Ter Kuile heel veel gedaan voor het Nationale Steunfonds en zowel vóór als na die tijd heeft hij alles ingezet voor de VVD. Na de oorlog had hij ook zitting in de gemeenteraad van ·Hengelo, Moge hij rusten in vrede.
Prof. Witteveen in Leidse leeuwenkuil
Prof. Witteveen heeft dE·zer dagen in een regionale VVD-bijeenkomst in Leiden het standpunt van de Tweede Kamerfractie betreffende de investeringen voor het wetenschappelijk onderwijs toegelicht.
Gezien de kritische geluiden, die in de academische wereld te horen zijn over het VVD-plan om de begroting van het wetenschappelijk onderwijs met 100 mil- Hoen te verminderen, heerste er een ze- kere nieuwsgierigheid hoe het prof. Wit- teveen in de Leidse Leeuwenkuil zou ver- gaan. Een ·talrijk publiek was gekomen,
<ONaaronder verschillende hoogleraren.
Welnu, de heer Witteveen kwam on- gedeerd uit de strijd. Zijn glashelder be- toog, dat ruimte bood voor nuanceringen ontmoette weinig tegenspraak. De term die hij het meest hanteerde, was dan ook "evenwicht".
10 FEBRUARI 1966- PAGINA 2
J.O.V.D. in Drenle actief
Ter gelegenheid van haar 3e lustrum- viering heeft de afd. Zuidoost-Drente van de JOVD een aantal eyenementen op touw gezet. Het .spits wordt afgebeten door de heren H. • . L. Vonhoff, allen welbekend en drs. C. de Galau, direc- teur van de Dr. Wiardi Beekmanstichting het wetenschappelijk bureau van de Partij van de Arbeid.
Dit debat wordt gehouden op vrijdag 18 febr. a.s. in zaal Koster (Hoofdstraat) te Emmen. Aanvang 20.00 uur.
Het tweede evenement vormt de viering van het eigenlijke lustrum op 19 maart a.s. (in Hotel Ten Ca te te Emmen).
's Middags staat o.a. een ontvangst met koffiemaalt\jd op het programma en 's avonds zal oud minister mr. E. H.
Toxopeus een propaganda feestrede uit- spreken. Het offici~le gedeelte wordt be- sloten met een licht programma gebaseerd op vakantie en politiekesatire.
Het sluitstuk van de lustrumviering vindt plaats in de vorm van een bijeen- komst waarop hoogstwaarschijnlijk mr.
dr. K. van Dijk nad€T zal ingaan op de li:berale beleidsvoering (in april te SI een).
...
• •
: :
i CONGRES i
• •
f van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, te houden op f
Î VRIJDAG 18 en ZATERDAG 19 FEBRUARI 1966 in het Congres-Centrum ,.DE BLIJE WERELT" te LUNTEREN i
: :
: ~
: AGENDA N.B. De kosten bedragen: :
! f 21,- per persoon voor de gehele conferentie. :
i VRIJDAG 18 FEBRUARI Indien men niet de gehele conferentie bijwoont, gelden de volgende i
i 16.00 uur Jaarvergadering. afzonderlijke prijzen: .. ..
1 •
i 1. Opening door de Voorzitter. f 6,75 voor de gemeenschappelijke avondmaaltiJd op VriJdag •
• 2. Notulen van de jaarvergadering van 20 maart 1965. f 10,- voor logies en ontbijt :
: 3. Ingekomen stukken. f 4,75 voor de gemeenschappelijke koffiemaaltijd op zaterdag. !
: d :
: 4. Jaarverslag van e Secretaresse. Aanmeldingen door overschrijving van het desbetreffende bedrag op :
i 5. Jaarverslag van de Penningmeesteresse. postgiro nr. 68500, ten name ~an Mee~ ~n Hope te 's-Gravenhage, ond~,r : : 6. Verslag van de Kascommissie over het jaar 1965. vermelding "Studie-conferentie Veremgmg van Staten- en Raadsleden , S :.• 7. Benoeming van de Kascommissie voor het jaar 1966. of wel door onderstaande strook ingevuld te retourneren aan het Secre- J
: 8. Verkiezing van bestuursleden. tariaat van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de V.V.D., :
: Aan de beurt van periodieke àftreding zijn: Koninginnegracht 61 te 's-Gravenhage. . . f
Î Mevrouw G. A. A. Holzmüller-Teengs te Alkmaar; Indien u zich slechts voor een gedeelte der conferentte opgeeft, d1ent U :
• Mr. Dr. H. K. de Langen te Meppel. tevens te vermelden welk gedeelte U wenst mede te maken. :
! Mevrouw Holzmüller heeft zich bereid verklaard een Het Congrescentrum "De Blije Werelt", WesthofHaan 2 te Lunteren, •i-
: herbenoeming te aanvaarden. tel. (08388) 28 40, ligt midden tussen de bossen van de Utrechtse heu:'el- •
i De heer De Langen stelt zich niet herkiesbaar. rug. De grote internationale routes E 36 en E 8 lopen op enkele blo- i
: Het Bestuur stelt voor in de hierdoor ontstane vacature meters ~fstand langs Lunteren. Duidelijke richtingborden wijzen in het : : te benoemen: de heer R. S. Hofstee Holtrop, burge- dorp de weg naar "De Blije Werel~"· . :
i meester van Oosterhesselen, die zich bereid heeft ver- Per trein reist men via Ede/Wagenmgen of Amersfoort, van waaruit elk :
: klaard een eventuele benoeming tot bestuurslid der uur een trein richting Lunteren vertrekt. ~
it Vereniging te aanvaarden. i
• Tegenkandidaten kunnen ter vergadering worden ge- AANMELDINGSSTROOK STUDIE-CONFERENTIE VERENIGING •
•. steld. i
i
1~: ~~~t~:;.ag. Onderg::n:::~ ~~-~~ .. ~~ .. ~.~~~~~~~~~' .. ~~~~~~~ .. ~-~~~.... ... .. ~i 18.00 uur Gemeenschappelijke avondmaaltijd. :
J 19.30 uur Vaststelling van het Gemeenteprogram 1966. Adres: ... · .... · ... · .. ·.. .... .. .. ... f
.
:i ZATERDAG 19 FEBRUARI Woonplaats: .. ... ... ... ... :
t 10.00 uur "De taak van een Raadslid" _ inleiding door Mejuffrouw geeft zich hierbij op als deelne(e)mer(ster) aan de Studie-conferentie t : Mr. J. J. Th. ten Broecke Hoekstra, lid van de Gemeente- van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de V.V.D. op 18 en i
Î raad van 's-Gravenhage. 19 februari 1966 in het Congrescentrum "De Blije Werelt" te Lunteren. :
• •
: 12.30 uur Gemeenschappelijke koffiemaaltijd. Avondmaaltijd op 18 februari. i
t 13.30 uur "De taak van een Statenlid" - inleiding door Mr. H. van Logies van 18 op 19 februari •
Î Riel, lid van het College van Gedeputeerde Staten van Koffiemaaltijd op 19 februari. f
f Zuid-Holland. Doorhalen wat niet wordt verlangd. i
: 15.30 uur Sluiting. Handtekening: t
• Na de inleidingen zal gelegenheid bestaan tot het stellen f
L__.:.:::H'+H'+ ... M•M·H·-H~-·H· .. H·-·H·-·-·H·-· .. ·--H~:~:~~.~.~.~~:~~~ .. :~.~::~HJ
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
(K)VP
* * Een groot deel van de rooms-ka-
* tholieke bevolking van Doe- tinchem heeft vorige week een derma- te intensieve hetze gevoerd tegen een geloofsgenoot, die zich kandidaat had gesteld voor de lijst van de PvdA voor de gemeenteraadsverkiezingen, dat deze man - geschiedenisleraar aan een r.k. HBS - tenslotte onder de druk bezweek en zich terugtrok.
De actie tegen hem werd geleid door de fractievoorzitter van de KVP in Doetinchem,die zelfs openlijk tegen de desbetreffende kandidatuur prote- steerde bij de socialistische wethou- der en dreigde de plaatselijke samen- werking tussen beide partijen te ver- breken. Wij hadden deze onverkwik- kelijke affaire nog wel willen beschou- wen als een uitwas in een achterge- bleven gebied, ware het niet, dat het leidinggevende r.k. dagblad De Gelder- lander heeft geschreven, dat men der- gelijke afvalligen zou moeten verbie- den aan een r.k. school les te geven.
Het recente rapport van de KVP mag dan stellen dat de K geen bestaans- voorwaarde meer voor deze partij is, men mag daaruit blijkbaar niet de conclusie trekken dat katholieken even goed tot andere partijen kunnen behoren.
SPELDEN
* * In Den Haag· voert een speldjes-
* firma sinds enige weken een een actie via de telefoon "ten behoeve van de vluchtelingen in Algerije".
Wie op het aanbod ingaat, ontvangt voor f 2,50 een enveloppe met negen speldjes én een briefje met de mede- deling dat men natuurlijk meer exem- plaren kan kopen. De opbrengsten van de bijbestellingen zijn echter niet voor · de actie bestemd, zo wordt naar waar-
heid opgebiecht. Liefdadigheid en commercie gaan hier dus hand in hand, waarbij de meeste onkosten voor re- kening van het goede ,~oei komen. Het Quaker Centrum, welks naam door de organisatoren werd gebruikt, heeft zich gelukkig inmiddels uitdrukkelijk van de· actie gedistantieerd. Juridisch mag er geen speld tussen te krijgen zijn, het zou te betreuren zijn als ve- len zich door deze heren iets op de
mouw lieten spelden.
MENS EN WELVAART
* * "De welvaart tast ons allen aan.
* Wij weten niet hoeveel idealis- me zij in ons reeds heeft gedooé', hoe- veel bereidheid tot offers zij heeft ver- nietigd, hoezeer zij onze horizon heeft verengd, onze belangstelling heeft ge- richt op louter materiële zaken. Ik ge- loof niet dat de hedendaagse Neder- lander zulk een gelukkig mens is als onze welvaart zou doen vermoeden".
Deze opmerkelijke woorden schrijft de voorzitter van het Nederlands Ka- tholiek Werkgeversverbond, mr. P.
M: .H. van Boven in het vakblad De Katholieke Werkgever en hij vervolgt zijn betoog over de niet zo gelukkige Nederlander: "Hij is niet zo gelukkig met het bestel, twijfelt aan de be- stuurskracht van zijn regering, voelt zich ste~ds minder gerepresenteerd door de politieke partijen, vreest de invloed van de "pressure-groepen", die wel politieke invloed hebben maar geen politieke verantwoordelijkheid dragen, voelt zich niet geïnteresseerd in de gemeenschap waarin hij leeft en is geneigd zich terug te trekken op zijn eigen leven, eigen werk, stu- die en onderneming".
Deze uitspraak komt hard aan. Zij benadert op treffende wijze hoe veel- al de welvaart psychologisch wordt
ervaren.- Inderdaad, er zijn andere waarden dan de materiële alleen. Dit wordt in de strijd om het bestaan maar al te veel vergeten. Te vaak wordt de welvaart gezien als doel en niet als middel tot meer menselijk geluk. Het kan goed zijn dat bij het touwtrekken zoals dat zich op het ogenblik in ons economische leven ma- nifesteert, zich op deze zaken te be- zinnen. Want met brood en spelen al- leen komt men er niet. De welvaart is er om de mens te dienen en niet andersom!
ALGEMEEN SECRETARIAAT
V.V.D.
Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon ( 070 l 60 48 03
( 3 lijnen J
Giro 67880
10 FEBRUARI 1966- PAGINA 3
OCRATIE,
lijk". En hij herinnerde aan wat minister-president Cals reeds op 26 juni op grond van het onder ZIJn verantwoordelijkheid ingestelde an- tecedenten-onderzoek aan de Neder- landse pers had ter kennis gebracht.
Gelijk alle Duitsers in Tanganji- ka was de heer Von Amsberg Sr.
in september 1939 door de Engel- sen geïnterneerd, maar hij was la- ter met enkele andere Duitsers op erewoord vrijgelaten. Dit gebeurde nu juist met die, in aantal beperk- te, groep van Duitsers van wie de autoriteiten wisten, dat zij politiek betrouwbaar waren! De vrijlating op erewoord geschiedde met "de enkelen, die duidelijk tegen het na-
FAIRHEID,
ziregime gekant waren". 'EERLIJK
Op grond van de verscherpte si- tuatie zijn later toch weer alle Duit- sers vastgezet, maar na zijn -repa- triëring is de vader van Claus von Amsberg door de bevoegde zuive- ringsinstantie als "niet belast" met nationaal-socialistische sympathieën gekwalificeerd.
SPEL
"EERLIJK spel", zo schreef on- ze oud-collega van de parlementai- re pers dr. E. van Raalte boven het artikel, dat hij destijds in "De Haag- sche Courant" publiceerde.
Het was gericht tegen de insinuerende conclusies van een ex- Waarheid journalist jegens de ver- loofde van Prinses Beatrix, de heer Claus von Amsberg en wijlen diens vader.
Dr. Van Raalte betoogde, dat men in een gezonde parlementaire de- mocratie bij de te voeren strijd de juiste spelregels dient te eerbiedi- gen. En dat de bezwaarden tegen het toestemmingsontwerp, nadat dit eenmaal wet was geworden, zich dan ook loyaal tegenover de geschapen toestand hadden te gedragen.
Dat Van Raalte, die zelf - op volstrekte faire wijze - voordien openlijk aan zijn bezwaren tegen dit huwelijk had uiting gegeven zich nu gedrongen voelde deze waar- schuwende stem te doen horen, was typerend.
Het was typerend, maar voor mij geenszins verrassend. Van Raalte is een volbloed democraat en tegelijk (het is trouwens geen tegenstelling) een man van allure en in journalis- tieke kring ongetwijfeld een van de beste kenners van ons staatsrecht en van onze parlementaire geschie- denis.
Ik vermeld dat gaarne en met overtuiging, ondanks onze verschil- lende politieke instelling en on- danks ook enige verschillen in visie ten aanzien van bepaalde staatsrech- telijke vraagpunten zoals het dualis- me in de verhouding tussen regering en volksvertegenwoordiging in ons staatsbestel.
Van Raalte behoort tot een he- laas slinkend genre van journalis- ten, nu in deze tijd een soort no- zemgeest zich ook van menige be- oefenaar van het zo verantwoorde- lijke journalistieke metier schijnt te hebben meester gemaakt. Men noemt dat dan "fijn schenen schop- pen" en "heilige huisjes intrappen"
maar bij velen is het niets anders dan een manifestatie van een gemis aan het juiste gevoel voor verhou- dingen en aan innerlijke bescha- ving.
MEN weet, waar het destijds om ging.· Bedoelde scribent had aan een geïllustreerd weekblad een artikel gezonden (dat op het laatste ogen- blik grotendeels nog kon worden te- gengehouden), gebaseerd op de on- verantwoordelijke redenering, dat de Duitsers in Tanganjika destijds wel allemaal lid van de nationaal-s~cia
listische organisatie zouden zijn ge- weest en dat dit dus ook wel het ge- val was gèweest met o.a. de vader van Claus von Amsberg.
Van Raalte noemde deze wijze van redeneren terecht "volstrekt on- deugdelijk en, erger nog, verwerpe-
* *
VAN Raaltes beroep op fairheid en eerlijk spel en op een zich neer- leggen bij langs demócratische weg tot stand gekomen besluitvorming, is voor een deel van de pers tever- , geefs geweest.
Kolommen vol wordt er dagelijks gewauweld over een urinoir bij de Westerkerk, dat tijdelijk wordt ver- wijderd, over de kosten van het hu- welijksfeest en over de ordemaatre- gelen. Geïnspireerd kennelijk door de grove grollen van het V ARA-ge- zelschap "Zo is het" ten koste van de leden van het "Koninklijk Huis, wordt het lezerspubliek getrakteerd op flauwe grappen met insi- nuerende koppen.
Een "fijnzinnig" auteur als het socialistische oud-Kamerlid J. de Kadt schreef in "Hollands Maand- blad" over Prinses Beatrix als "een over het paard getilde, grondig be- dorven, verwende blaag", enz.
In "Opinie", het officiële orgaan (Vervolg op pagina 4)
De boom wordt hoe langer hoe dikker!
De boom wordt hoe langer hoe dikker, oftewel de lijst wordt groter. Deze week is het aantal goede geefste1·s en gevers weer gestegen en dankbaar ver- meld ik hieronder de giften en bijdragen voor ons Verkiezingsfonds.
De 23ste maart komt met rasse schreden nader. De Provinciale Staten- verkiezingen, die op deze dag zullen worden gehouden, zullen een belang- rijke uitspraak bevatten over het beleid van de regering-Cals. Wanneer u het met het beleid van deze regering niet eens bent, zult u dit ongetwijfeld bij de ve1·kiezingen op 23 maart tot uiting willen brengen. U brengt uw stem dan uit op een lijst met V.V.D.-candidaten.
Om deze lijsten te propageren en onder de aandacht te brengen van zoveel mogelijk stemgerechtigde Nederlanders, hebben wU veel geld nodig. Dus niet alleen uw stem op 23 maart, maar ook uw financiële steun nu!
U weet het: giro 67880 ten name van de secretaris van de V.V.D. te 's-Gra- venhage is voldoende. Doe het vandaag nog!
SIDNEY J. VAN DEN BERGH, Penningmeester
Mevr, C.L. W. deB.-v.d. 1\1. te A. f 10,-; Ir. C. D. D. te 's-G. f 20,-; Mej.
ir. 0 B. v.d. W.t e 's-G. f 15,-; Mevr. G. B.-H. te 's-G. f 10,-; Ir. W. A. S, te 's-G. f 10,-; C. J. L. R. te 's-G. f 5,-; H. J. v. H. te 's-G. f 10,-; Mej. E. M. ie 's-G. f 10,-; H. G. J. de M. te R. f 25,-; J. G. K. te V. f 10,-; Mej. B. C. te 's-G. f 15,-; J. J. A. W. v. P. te R. f 10,-; Ir. A. M. K. te A. f 25,-; K. K. te S. f 10,-; Mevr. E. C. M. v.d. B.-V. te G. f 10,-; Mej. S. C.s. te D. f 5,-; P.
B. te V. f 10,-; Mr. J. A. 0. te G. f 50,-; Ir. J. K. te Z. f 25,-; P. G. A. te 's-G.
f 5,-; C. S. te 's-G. f 10,-; Mevr. H. B. N. te 's-G. f 5,-; D. C. P. te H. f 10,-;
Dr. P.D. v. R. f 5,-; J. H. C. te A. f 100,-; L. J. H. de L. te 's-H. f 10,-; L. K.
te A. f 10,-; Mevr. A. A.-F. D. te 's-G. f 10,-; L. A. te A. f 10,-; Mr. L. J. N.
te G. f 50,-; K. J. de W. te G. f 5,-; Prof. dr. D. v. 0. te G. f 10,-; J. v.d. V.
teL. f 25,-; Mevr. A. C. A.-F. te D. f 10,-; Mevr. W. P.A. E.-R. teW. f 25,-, R. te D. f 100,-.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
ONDEUGD
Onder de titel "Mislukt" heeft · het weekblad "Nederlandse Ge-
dachten" niet zozeer Nederlandse dan wel \vileinige gedachten aan het Plan-Joekes gewijd. Het orgaan van de AR-Partij stelt kortweg, dat de door de heer Joekes aangekondigde bezuiniging van 1 miljard op de rijksuitgaven voor 1966 "er niet in zat". Het plan bleek daarom geen
"verantwoord werkstuk" te zijn.
En dit was des te erger, omdat
"kopstukken" van de VVD fractie en dus mede de oud-Minister van Financiën prof. Witteveen aan de totstandkoming van het plan had- den meegewerkt.
Bij zijn volmaakt negatieve cri- tiek op dit plan-Joekes verliest het AR blad gemakshalve een paar din- gen uit het oog. Zowel de Minister van Financiën, ir. Vondeling, als de Kamerleden Peschar (PvdA) en No- tenboom (KVP) hebben hun waar- dering geuit voor het feit, dat uit de Kamer een concreet voorstel is ge- daan.
"Nederlandse Gedachten" put zich nu uit in détailcritiek. Het blad kan blijkba~r niet begrijpen, dat Kamerleden, die in zeer korte tijd met een alternatief-plan als correc- tie op een al te uitbundige Rijksbe- groting voor den dag komen, niet be- schikken over een departementaal apparaat. Dat er luttele maar geen essentiële, fouten aan dit plan kle- ven is trouwens van VVD zijde toe- gegeven. Om ons, wat de AR aan- val betreft, tot een enkel voorbeeld te bepalen: Het voorstel, om door verschuiving van 15.000 woningen van de woningsector naar de vrije sector 420 miljoen te bezuinigen, noemt "Nederlandse Gedachten"
"onjuist". En wel omdat hier- voor 1966 slechts van 120 miljoen sprake zou zijn. Wij zijn hier spra- keloos. Want terecht is opgemerkt dat ook de belastingvoorstellen van Minister Vondeling niet alle gelden voor 1966.
Dan zou er verder een "blunder"
van prof, Witteveen zijn bij de be- zmmgmg op de Rijksgebouwen- dienst. Wat is echter het geval? Op de begrotingspost was niet de sa- menstelling van die post gegeven.
Toen later Minister Bogaers deze samenstelling bekend had gemaakt, bleek in essentie de post toch te kloppen. ,
Dat ten slotte prof. Witteveen zelf zou hebben toegegeven, dat het plan- J oekes "een deugdelijke grondslag miste" is onjuist en een volmaakt
"ondeugdelijk" argument. Zo kun- nen wij in de AR aanval minder deugd dan wel ondeugd zien.
L.M.·
Massief kartonnen
DOZEN
voor export en binnenlands gebruik
N.V. Stroocartonfabriek v/h
H.W. STRAAT 20-22, OUDE PEKELA Afd. KartoiL"lage
Tel. nr. 0 59 78 - 22 33.
Tx. nr. 53251
SPREEKBEURTEN
periode 14 februari tot en met 28 februari 1966
14 februari Leeuwarden Mr. E. H. Toxopeus
15 februari Berkhout, Midwoud, Oostwoud, Op-
meer, Twisk . . . . Ir. D. S. Tuynman Mr. H. van Riel M. Visser 15 .februari Roden
16 februari Hoogezand (Liberale Kring)
16 februari Staten-Centrale Ommen ... . Mevr. drs. J. F.
Schouwenaar - Franssen 17 februari Gouda (Vrouwen in de V.V.D.) . . . . Mevr. drs. J. F.
18 februari 18 februari 18 februari
Emmen (J.O.V.D. - Z.O. Drente) ..
Zierikzee (Schouwen-Duiveland) ...
Leeuwarden (J.O.V.D.)
Schouwenaar - Franssen H. J. L. Vonhoff Mr. W. J. Geertsema Mevr. mr. E. Veder-Smit H. Wiegel
21 februari Bussum ('t Gooi)
21 februari Arnhem (Vrouwen in de V.V.D.) .. Mevr. mr. E. Veder-Smit Mevr. mr. J. M. Stoffels- 21 februari St. Maartensdijk . . . .
22 februari Schagen
van Haaften Mevr. A. Fortanier- de Wit
23 februari 23 februari 24 februari
Dalfsen (Staten-Centrale Zwolle) . . R. Zegering Hadders Den Haag (J.O.V.D.) H. J.' L. Vonhoff Staten-Centrale Dokkum . . . Mevr. mr. E. Veder-Smit
R. Zegering Hadders 25 februari Gouda . . . Mr. H. van Riel 25.
25
februari februari
Eelde (Staten-Centrale ·Assen) . . . . Mr. E. H. Toxopeus Kamer-Centrale Groningen . . . Mr. W. J. Geertsema 25 februari Noordwijkerhout . . . J. C. Cm·ver
25 februm•i Oasterwalde Dr. K. van Dijk
26 februari Zuidlaren (District Noord J.O.V.D.) Prof. dr. H. J. Witteveen 28 februari Wageningen ... .
Mr. E. H. Toxopeus Mr. H. van Riel Mr. E. H. Toxopeus Dr. K. van Dijk 28 februari Amsterdam (Lib. Stud.) ... .
28 februari Pesse . . . . ... .
28 februari Zeist . . . . Mevr. mr. J. M. Stoffels- van Haaften
N.B. IN DEZE OPGAVE ZIJN NIET VERWERKT DE SPREEKBEURTEN, WELKE DOOR ONZE KAMERLEDEN EN .ANDERE SPREKERS BUITEN HET VERBAND VAN ONZE PARTIJ WORDEN GEHOUDEN.
N.V. AANNEMERSBEDRIJF v/h j. STAM
KORTENAERSTRAAT 3 te ZWIJNDRECHT TELEFOON (018501 2 86 63
•
WONINGBOIJ'V
DEMOCRATIE, FAIRHEID, EERLIJK SPEL
(Vervolg ~an pagina 3)
van de Partij van de Arbeid, werd dit door H. Brandt Corstius met groot plezier geciteerd, daarbij de- ze karakteristiek van de Prin- ses "zonder meer voortreffe- lijk" noemend, zo raak, dat "geen enkele rechter zich daar de vingers aan zal branden", enz.
Gelukkig was er een geestverwan- te van de heer De Kadt, mevrouw S. M. Patijn-Van Citters, die daar in een later nummer van "Opinie"
als volgt op reageerde:
1. Ik m~em aan, dat noch De Kadt noch Brandt Corstius prinses Bea- trix zo goed kennen, dat hun kritiek op haar karakter op enige eigen kennis berust. Waarschijnlijk base- ren zij hun grove beweringen op de tegenwoordig zo in de mode zijnde ,,inside-information waarvan-je-de- bron-niet-mag-noemen". En dan maar daarmee een karikatuur op- gebouwd en deze flink met modder gegooid, verzekerd van het succes bij degenen die het prachtig vinden als zo iets eens open en flink ge- zegd wordt. Dat is dan "voorlich- ting".
2. Personen, die een publieke func- tie hebben, zullen bij hun optreden naast bijval zeker kritiek ontmoe- t-en, Als deze zich richt op wat zij
in functie gedaan of gezegd hebben:
akkoord, al zal in dit geval de ver- antwoordelijkheid terugvallen op het kabinet. Iemand te willen tref- fen door haar uiterlijk, haar stem of haar lach bespottelijk te maken -
ik~ kan dat alleen maar goedkoop, laf en unfair noemen.
3. Tegenover een jong melSJ€ - als ieder ander een mens met talen- ten en fouten, maar ook met gevoel - dat de functie en de publiciteit niet zelf heeft gekozen, past m.i. in onze beoordeling meer terughou- dendheid en zeker meer hoffelijk- heid.
Gaat u eens in de leer bij mr. P.
J. Troelstra, die in 1898, een tijd waarin hij scherp anti-monarchaal optrad en toen hij moest verklaren waarom hij niet had deelgenomen aan de plechtigheid van de inhuldi- ging van koningin Wilhelmina, in het openbaar de monarchie bleef bestrijden, maar er het volgende aan toevoegde (Troelstra's Gedenk- schriften, deel II, blz. 170): "Met de persoon der koningin heeft dit niets te maken. In ridderlijkheid ten opzichte van een jonge vrouw, zij moge koningin of arbeidster zijn, wenschen wij, sociaal-democraten, voor niemand onder te doen".
Tot zover mevrouw S. M. Patijn- Van Citters.
3 FEBRIUARI 1966 - PAGINA 4
~esticht in januari 1965, :>mvat de volgende onder- ,emingen:
VAN DER HEEM N.V.:
N.V
·adio - televisie - grammo- foons - elektrische huishou- :ielijke toestellen - elektrisch
,andgMe~dschap - ventilatoren.
VAN DER HEEM ELECTRONICS N.V.:
relecommunicatie-apparatuur - professionele elektronische apparatuur
EERSTE NEDERLANDSE AUTO- RIJWIELFABRIEK N.V.:
Solex bromfietsen INDOLA N.V.:
cosmetica . interieurverzorging N.V. INDUSTRIIiLE ONDERNE- MING W. H. BRASKAMP:
ventilatoren - kappersappara- tuur . elektrische huishoudelijke toestellen.
CHEMISCHE FABRIEK INDOLA COSMETICS N.V.:
~hemische produkten.
VOKAP N.V.:
interieurverzorg ing.
N.V. ELEKTROTECHNISCHE MECHANISCHE INDUSTRIE
( EMI) : elektromotoren _ ventila- toren - professionele motoren.
N.V. PHARMACEUT. CHEMI- SCHE FABRIEK v.h.
E. M. BRASKAMP:
farmaceutische artikelen.
INTERHEEM N.V.:
exportmaatschappij.
N.V. GEBR. VAN NIFTRIK:
kunststoffen.
Fabrieken in:
Den Haag, Rijswijk, Utrecht, Sneek, Putte (N.Br.).
IN zijn beruchte rondzendbrief deed de heer Nederhorst duidelijk uitkomen, vóór alles een konings- kwestie in Nederland te willen ver- mijden.
Hij had daarin gelijk, al ontnam het feit, dat hij hier kennelijk uit- sluitend dacht aan zijn partij, die daarvan naar hij vreesde het slacht- offer zou worden, veel aan de kracht van dit argument.
Maar wanneer een kleine, doch rumoerige groep extremisten erin zou slagen door een voortdurend en ter- gend elkaar de bal toespelen zulk een kwestie te forceren, zullen zij naar mijn overtuiging van een kou- de kermis thuiskomen.
De band met Oranje is voor de overgrote meerderheid van ons volk te solide dan dat zij daarbij ook maar een schijn van kans op suc- ces zouden hebben.
A.W. ABSPOEL
Gispen- Culemborg Stalen meubelen
