Vraag nr. 202 van 13 juni 2001
van de heer FRANCIS VERMEIREN Regenwater – Lozingssituatie – Pollutie
Ruim een jaar geleden opperde de minister het idee om in Vlaanderen de afvoer van regenwater naar de riolen te belasten. Naar verluidt wordt hierover onderhandeld met de drinkwatermaat-s c h a p p i j e n . Die zouden tijdendrinkwatermaat-s de jaarlijkdrinkwatermaat-se meter-opname moeten nagaan hoe het hemelwater wordt opgevangen en hoe het wordt afgevoerd.
De onderliggende bedoeling van dit initiatief is de bewoners aan te sporen zoveel mogelijk het regen-watercircuit af te koppelen van het rioleringsstel-s e l . De heffing zou daarbij een ontradend effect moeten hebben.
Verder zouden de gemeenten via subsidies worden aangespoord de waterleidingen te splitsen.
De bewoners zelf zouden ertoe aangezet worden het opgevangen regenwater te gebruiken voor be-paalde doeleinden.
1. Hoever staat het met de concretisering van deze maatregel ?
Werd met de drinkwatermaatschappijen reeds een akkoord bereikt in verband met de inzame-ling van gegevens betreffende de hoeveelheid regenwater die rechtstreeks in de riolen terecht-komt ?
2. Heeft men een idee van de mogelijke kostprijs voor het inzamelen van de gegevens door de drinkwatermaatschappijen ?
Dit kan zeker met het personeel dat thans be-last is met de jaarlijkse meteropname.
3. Werd reeds berekend welke investering nodig is om de afkoppeling van het huishoudelijk afval-water en het regenafval-water te realiseren, om zo te-gemoet te komen aan de verzuchting van A q u a-fin ?
4. Het gebruik van het regenwater voor bepaalde huishoudelijke taken of activiteiten roept ook twijfels op, gelet op de vervuiling van het regen-water ten gevolge van de luchtpollutie.
Worden geregeld stalen genomen van het re-genwater om na te gaan welke vervuilende ele-menten er voorkomen in de neerslag ?
Antwoord
Het idee om de afvoer van regenwater naar de rio-lering te belasten, heeft de bedoeling het gebruik van regenwater te stimuleren. In het kader van een duurzaam watergebruik is het altijd de doelstelling geweest om het gebruik van regenwater voor laag-waardige toepassingen zoals toiletspoeling en was-machine aan te moedigen.
Een belasting op de afvoer van regenwater heeft betrekking op de hoeveelheid regenwater die af-stroomt van particuliere verharde oppervlakken. Het is ondertussen algemeen bekend dat de aan-wezigheid van regenwater in ons rioleringsstelsel een nefaste invloed heeft op de werking van de wa-t e r z u i v e r i n g s i n s wa-t a l l a wa-t i e s. Anderzijds zorgen de grote hoeveelheden regenwater die via verhardin-gen en riolering versneld worden afgevoerd naar de waterloop, ook voor een verhoging van de kans op overstroming. Een eventuele belasting zou de voortdurende toename van afstroming van oprit-t e n , p a r k i n g s, oprit-t e r r a s s e n , . . . moeoprit-ten oprit-tegengaan. I n bepaalde deelstaten in Duitsland werd reeds een dergelijke versteningstaks ingevoerd.
Door waterdoorlatende alternatieven vrij te stellen van deze belasting, kan op die manier bijgedragen worden tot infiltratie van regenwater in de bodem. In deze optiek zou er ook aan een vrijstelling kun-nen worden gedacht voor oppervlakken waarvan het hemelwater opgevangen en gebruikt wordt. Naast aandacht voor deze mogelijke belasting op de afstroming van verharde oppervlakten is er een wetenschappelijke studie uitgevoerd naar het aan-sporingskarakter van de afvalwaterheffingen. Daarin is voorgesteld om de heffingen te differen-tiëren naar de lozingstoestand van de gezinnen en om de gemeenten meer te betrekken in de realisa-tie van de doelstellingen van het waterzuiverings-beleid via een stelsel van aansporingen en "penal-t i e s " . Deze s"penal-tudie is nog nie"penal-t volledig omgeze"penal-t in concrete beleidsvoornemens, onder meer omdat de noodzakelijke gegevens nog ontbreken.
1. Op 8 november 2000 heb ik de vertegenwoordi-ger van de drinkwatermaatschappijen gevraagd een werkplan op te stellen met onder meer de aanpak van de inventarisatie van de lozingssitu-atie op het particulier domein.
teneinde inzicht te verwerven in de mogelijkhe-den voor een inventarisatie vanuit de drinkwa-t e r m a a drinkwa-t s c h a p p i j e n . (SVW : Sdrinkwa-tudiecendrinkwa-trum voor Water – red.)
Op 10 januari 2001 heb ik dit werkplan princi-pieel goedgekeurd, met dien verstande dat de ti-ming wat scherper zou worden gesteld, z o d a t vóór 30 juni 2002 een definitieve keuze zou kunnen worden gemaakt betreffende de inven-t a r i s m e inven-t h o d i e k . Tevens vroeg ik de secinven-torgroep een ontwerp van contract op te stellen voor dit proefproject.
Ik ontving een in die zin aangepast werkplan en voorstel van overeenkomst. Op advies van de bijzonder gevolmachtigde van de Vlaamse rege-ring bij A q u a f i n , heb ik op 27 april 2001 aan de sectorgroep Vlaams Drink- en Afvalwater me-degedeeld dat een overeenkomst met A q u a f i n de meest logische benadering was. Op dit ogen-blik voeren de drinkwatermaatschappijen en Aquafin in dit verband gesprekken, w a a r b i j reeds afgesproken is de inventaris van de lo-zingssituatie in twee fase te laten verlopen : o p korte termijn de uitwisseling van bestanden (ti-ming eind 2002) en op langere termijn de detail-inventarisatie (proefproject klaar tegen 1 juli 2002).
2. De kostprijs voor de realisatie van het proefpro-ject wordt door de drinkwatermaatschappijen geraamd op 1,5 miljoen frank.
De kostprijs van de gehele inventarisatie en het up-to-date houden van de gegevens zal slechts kunnen worden geraamd als de gegevens van het proefproject beschikbaar zijn.
3. De haalbaarheid van de scheiding tussen het af-valwater en het hemelwater op particulier nveau is uiteraard afhankelijk van technische, f i-nanciële en maatschappelijke aspecten. Een on-derzoek hiernaar loopt momenteel als proefpro-ject in samenwerking met de gemeente Geel. Voor de wijk Mosselgoren wordt door het Vlaams Gewest een kleinschalige waterzuive-ring aangelegd. De aanvoerende riolewaterzuive-ring zal van het gescheiden type zijn en wordt aangelegd door de gemeente, met subsidies van het ge-west.
Voor iedere aan te sluiten woning gebeurde een onderzoek naar de mogelijkheden voor de af-koppeling van het regenwater. In opdracht van het gemeentebestuur worden deze afkoppe-lingswerken op particulier niveau ook
uitge-v o e r d . Vanzelfsprekend zullen de resultaten uitge-van dit proefproject ook ondersteunend zijn voor het verdere beleid van het Vlaams Gewest. Daarnaast loopt er dit jaar ook een algemeen studieonderzoek naar de technische, f i n a n c i ë l e en maatschappelijke haalbaarheid van de af-koppeling van hemelwater op particulier niveau (op basis van een onderzoek voor 150 woningen gespreid over 9 gemeenten in V l a a n d e r e n ) . D e resultaten hiervan worden in het najaar ver-wacht.
4. Met betrekking tot het gebruik van regenwater voor bepaalde huishoudelijke toepassingen wordt in de code van goede praktijk uitdrukke-lijk gesteld dat het enkel gaat over de zoge-naamde laagwaardige toepassingen. Er wordt duidelijk gesteld dat zonder verregaande zuive-ring het gebruik van regenwater voor drinkwa-tertoepassingen zoals koken en persoonlijke hy-g i ë n e, af te raden is. Voor laahy-gwaardihy-ge toepass-ingen mogen we ervan uitgaan dat de huidige regenkwaliteit voldoet, mits naleving van een aantal elementaire principes met betrekking tot de voorfiltratie en de opslag van het regenwa-t e r. De grooregenwa-tsregenwa-te veronregenwa-treiniging van heregenwa-t regen-water ontstaat immers niet in de lucht, maar wel op het dak en in de regenwaterput.
Behalve de bekende en onvermijdelijke bacte-riologische besmetting, staat vast dat het regen-water door uitwassen alle vervuilende elemen-ten bevat die in de lucht terechtkomen. Het on-derzoek van regenwater is dan ook een noodza-kelijke aanvulling van het onderzoek van de l u c h t v e r v u i l i n g, zeker voor die componenten welke wegens hun chemische samenstelling om analytisch-technische redenen moeilijk recht-streeks in luchtmonsters kunnen worden geme-ten.
Enerzijds heeft de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) in 1996 een meetnet van regenwater voor de bepaling van anionen en kationen opge-s t a r t . Dit meetnet, dat dit jaar volop operatio-neel is, meet op een zestal plaatsen en op basis van weekmonsters. Bovendien laat het toe, naast de normaal te verwachten achtergrond-w a a r d e n , zoachtergrond-wel streekspecifieke invloeden (bv. aan zee hogere chloridewaarden) als activitei-tenspecifieke invloeden (nabijheid van bepaal-de bedrijven of bedrijvighebepaal-den) te onbepaal-derken- onderken-nen.
meetnet is sedert 1998 volop operationeel (in 1998 vijf meetpunten, in 2000 negen meetpun-ten) en meet eveneens op basis van weekmon-s t e r weekmon-s. Zowel organochloorpeweekmon-sticiden alweekmon-s organo-stikstofherbiciden (anilinederivaten, u r e u m d e r i-v a t e n , triazines) en organofosforpesticiden wor-den onderzocht. In 2000 werwor-den aldus 94 ver-schillende componenten systematisch gemeten. Vanaf 2001 worden daarbovenop nog het totaal-herbicide glyfosaat en het omzettingsproduct A M PA , alsook de herbiciden van de groep fenoxyazijnzuuresters gemeten ( A M PA : a m i n o -methylfosfonzuur – red.). Bijgevolg worden op dit moment in totaal 117 verschillende compo-nenten gemeten.
Uit de verkregen resultaten blijkt dat het onder-zoek van bestrijdingsmiddelen in regenwater een getrouw beeld geeft van waar, wanneer en welke bestrijdingsmiddelen gebruikt worden. De gevonden hoeveelheden variëren afhanke-lijk van de toepassingsperiodes. A l h o e w e l meestal subactieve concentraties gevonden wor-d e n , kunnen in wor-de periowor-des van zeer intens ge-bruik concentraties voorkomen die de drinkwa-ternorm overschrijden.
