De doelgroep 65-plus bij Laco vergroten

Voorwoord

Voor u ligt de scriptie ‘De doelgroep 65-plus bij Laco vergroten’. Het betreft een onderzoek gehouden onder de 65-plussers woonachtig in de gemeente Schouwen-Duiveland. Er is een onderscheid gemaakt tussen 65-plussers die deelnemen aan sport- en beweegactiviteiten binnen Laco Schouwen-Duiveland en 65-plussers die niet deelnemen aan deze activiteiten. Deze scriptie is geschreven in het kader van het afstuderen aan de opleiding Sport- en bewegingseducatie aan de HZ University of Applied Sciences te Vlissingen. Van februari 2015 tot en met eind mei heb ik mijn tijd besteed aan het onderzoek en aan het schrijven van dit onderzoeksverslag.

De onderzoeksvraag heb ik in samenwerking met mijn afstudeerbegeleidster en het stage bedrijf geformuleerd. Deze onderzoeksvraag moest antwoord geven op een hedendaags probleem binnen Laco Schouwen-Duiveland. Het aandragen van een oplossing was niet eenvoudig, maar mede door de hulp van mijn stagebegeleider en de hulp die ik heb gehad van Laco Schouwen-Duiveland is het onderzoek toch geslaagd.

Allereerst wil ik graag mijn afstudeerbegeleidster, Jolanda van der Kasteele, bedanken voor haar begeleiding tijdens het onderzoek. Zij stond altijd klaar om eventuele vragen te beantwoorden. Daarnaast wil ik ook graag de manager van Laco Schouwen-Duiveland, Ronald van Dongen, bedanken. Dankzij de vele gesprekken met hem kon ik invulling geven aan het onderzoek. Ten slotte wil ik alle respondenten die hebben mee gewerkt aan het onderzoek bedanken. Zonder de medewerking van deze 65-plussers had ik het onderzoek niet kunnen voltooien.

Ik wens u veel leesplezier toe. Lars Holm

Managementsamenvatting

Laco Duiveland is een één van de grootste sportaanbieders van de gemeente Schouwen-Duiveland. Met het grote diversiteit aan sport en bewegen trekt het inwoners van het hele eiland Schouwen-Duiveland. Een specifieke doelgroep van die inwoners zijn de 65-plussers die op het eiland wonen. Uit eerder onderzoek is aangetoond dat Schouwen-Duiveland de komende jaren sterk aan het vergrijzen is. Laco Schouwen-Duiveland heeft momenteel een redelijk laag aantal percentage 65-plussers en zou dit percentage graag willen verhogen.

Door gebruik te maken van kwalitatief onderzoek om zo vervolgens inzicht te krijgen naar het probleem kunnen er vervolgens passende maatregelen worden genomen om het aantal leden van de doelgroep 65-plus omhoog te brengen. Zo zijn onder andere het sport en beweegaanbod op Schouwen-Duiveland onderzocht, de stimulans ervan, er is gekeken naar de hoe de doelgroepen 65-plus het liefst de uitstraling van een bedrijf zit en er onderzoek gedaan naar de deelnamemotieven van de 65-plussers op Schouwen-Duiveland. Het onderzoek is uitgevoerd met half gestructureerde interviews.

Deze zijn afgenomen bij verschillende 65-plussers waarvan een deel lid is bij Laco Schouwen-Duiveland en een deel geen lid is bij Laco Schouwen-Schouwen-Duiveland. Er is net zo lang doorgegaan met interviewen totdat er verzadiging optrad. Dat was uiteindelijk na twaalf respondenten waarbij we onderscheid kunnen maken tussen zeven sportende respondenten en 5 niet sportende respondenten.

Uit de onderzoeken is gebleken dat het aanbod op Schouwen-Duiveland wat betreft sport en bewegen voldoende is. Zo geeft een merendeel van de 65-plussers aan op de hoogte te zijn van de standaard activiteiten zoals fiets en wandeltochten. Ook geven alle respondenten aan dat het sport en beweegaanbod bij Laco Schouwen-Duiveland ruim is en er geen aanpassingen in het aanbod nodig zijn. Wat uit het onderzoek kan worden opgemaakt is dat de manier waarop Laco Schouwen-Duiveland de doelgroep 65-plus informeert onvoldoende is. Er kan dus concludeert worden dat niet zo zeer het sport en beweegaanbod aantrekkelijker moet worden gemaakt om het sporten en bewegen voor 65-plussers aantrekkelijker te maken, maar de manier waarop Laco Schouwen-Duiveland de 65-plussers op Laco Schouwen-Schouwen-Duiveland informeert vraagt om aanpassingen.

Uit de resultaten van het onderzoek kunnen we Laco Schouwen-Duiveland aanbevelen om de doelgroep 65-plus uit de gemeente Schouwen-Duiveland te gaan informeren. De doelgroep 65-plus beschikt niet over de juiste of over voldoende informatie om de stap naar Laco Schouwen-Duiveland te zetten. Enkele manieren om deze aanbevelingen te bewerkstellen zijn naar voren gekomen tijdens het interviewen van de respondenten. Het organiseren van open dagen of meeloop dagen werd aanzienlijk veel benoemd. Ook het zoeken van een samenwerking met verschillende organisaties of stichtingen waar de 65-plussers al actief zijn wordt genoemd.

Zal Laco Schouwen-Duiveland verschillende vervolgonderzoeken kunnen uitvoeren. Onder andere het effect van de bovenstaande genoemde maatregelen zou kunnen worden onderzocht in de vorm van een effectmeting.

Inhoudsopgave

Voorwoord ... 3

Managementsamenvatting ... 4

1. Inleiding ... 8

1.1 Aanleiding van het onderzoek ... 8

1.2 De probleemstelling ... 8

1.3 Doelstelling van het onderzoek ... 9

1.4 Centrale onderzoeksvraag ... 9

1.5 Operationalisatie van begrippen. ... 9

1.6 Afbakening van het onderzoek ... 9

1.7 Leeswijzer ... 10

2. Bedrijfsprofiel ... 11

2.1 Algemene gegevens: ... 11

2.2 Algemene gegevens stage begeleider ... 11

2.3 De organisatie ... 11 3. Theoretisch kader ... 13 3.1 De doelgroep ... 13 3.1.1 Vrijetijdsbesteding ... 13 3.2 Lichamelijke activiteit ... 14 3.2.2. Sedentair gedrag ... 14 3.3 Definitie motivatie ... 14

3.4 Deelnamemotieven sport en bewegen ... 15

3.5 Service naar de klant ... 16

3.5.1 Operational Excellence ... 16 3.5.2 Product leadership ... 16 3.5.3 Customer Intimacy ... 16 3.6 Concurrentieanalyse ... 17 4. Methodiek ... 18 4.1 Onderzoekontwerp ... 18 4.2 Onderzoekseenheden ... 18 4.3 Onderzoeksmethoden ... 19 4.3.1 Topiclist ... 19 4.3.2 Respondenten ... 19 4.4 Data analyse ... 20

4.5 Registratie en verwerking ... 20 4.6 Betrouwbaarheid en validiteit ... 21 4.7 Ethische aspecten ... 21 4.7.1. Gegevensbescherming ... 21 4.7.2 Leeftijd ... 21 4.7.3 Ruimte ... 21 5. Resultaten ... 22 5.2 Deskresearch ... 22 5.2.1 Doelgroep ... 22 5.2.2 Vrijetijdsbesteding ... 22 5.2.3 Lichamelijke activiteit ... 22 5.3 Interviews ... 22

5.3.1 Resultaten topic 1 Bewustzijn ... 23

5.3.2 Resultaten topic 2 leefstijl van de respondenten... 23

5.3.3 Resultaten topic 3 sportstimulering op Schouwen-Duiveland ... 23

5.3.4 Resultaten topic 4 motieven voor sportdeelname... 23

5.3.5 Resultaten topic 5 mogelijke maatregelen... 23

5.3.6 Resultaten Topic 6 klanten service ... 24

5.4 Concurrentieanalyse van Porter ... 24

6. Discussie ... 26

6.1 De doelgroep ... 26

6.2 Motivatie en deelnamemotieven ... 26

6.2.1 Deelnamemotieven ... 26

6.3 Klantenservice ... 27

6.4 Sterke en zwakke punten onderzoek ... 27

7. Conclusie & aanbevelingen ... 29

7.1 Conclusie ... 29

7.2 Conclusie deelvragen... 29

7.2.1 Activiteiten op Schouwen-Duiveland ... 29

7.2.2 Bedienen van de doelgroep 65-plus door concurrenten ... 29

7.2.3 Deelnamemotieven 65-plussers ... 30

7.3 Conclusie centrale onderzoeksvraag ... 30

7.3.1 Onderzoeksdoelstelling ... 30

7.4.1 Organiseren van open dagen ... 31 7.4.2 Communicatie ... 31 7.4.3 Samenwerken ... 31 7.5 Vervolgonderzoek ... 32 Referentielijst ... 33 Bijlagen ... 35

Bijlage I: Aantal inwoners Schouwen-Duiveland ... 36

Bijlage II: Organogram bedrijfsvoering Laco Schouwen-Duiveland ... 37

Bijlage III: Topiclijsten voor wel en niet sporters ... 38

Bijlage V: Interview respondent 2 ... 46

Bijlage VI: Interview respondent 3 ... 50

Bijlage VII: Interview respondent 4 ... 54

Bijlage VIII: Interview respondent 5 ... 58

Bijlage IX: Interview respondent 6 ... 62

Bijlage X: Interview respondent 7 ... 66

Bijlage XI: Interview respondent 8 ... 70

Bijlage XII: Interview respondent 9 ... 75

Bijlage XIII: Interview respondent 10 ... 79

Bijlage XIV: Interview respondent 11 ... 84

Bijlage XV: Interview respondent 12 ... 89

Bijlage XVI: Codering van interviews niet sportende respondenten ... 94

Bijlage XVII: Codering van interviews sportende respondenten ... 115

Bijlage XVIII: Samenvatting codering niet sportende respondenten ... 143

Bijlage XIX: Samenvatting codering sportende respondenten ... 145

Bijlage XX: Uitwerking resultaten interviews ... 147

... 150

1. Inleiding

1.1 Aanleiding van het onderzoek

LACO Schouwen-Duiveland is de nieuwste accommodatie van de 44 vestigingen die Laco in Nederland heeft gerealiseerd. Laco Schouwen-Duiveland is niet alleen de nieuwste. maar tevens de grootste accommodatie. Het sportcentrum heeft inmiddels de naam ‘’Sportblok’’ gekregen. Laco Schouwen-Duiveland biedt een grote diversiteit aan sportmogelijkheden voor de inwoners van Schouwen-Duiveland. Core business zijn de fitness- en zwemafdelingen waar Laco in Nederland bekend om staat. Daarnaast zijn er binnen Laco Schouwen-Duiveland diverse verenigingen actief in verschillende takken van sport, zoals: tennis, zaalvoetbal, volleybal, handbal, basketbal en turnen. Uit onderzoek is gebleken dat Schouwen-Duiveland sterk aan het vergrijzen is. Volgens de toekomstverwachting van de provincie Zeeland vergrijst en krimpt de bevolking (Primos, 2012) . In bijlage I is de bevolkingsopbouw van Schouwen-Duiveland terug te vinden. Daarin kunnen we zien dat de voorspelling die wordt gedaan, inmiddels ook is uitgekomen.

Laco Schouwen-Duiveland geeft op hun website aan zich te richten op alle doelgroepen, van 0 tot 90 jaar, dus ook op doelgroep 65-plus (Laco, 2014). Een aantal inwoners van de doelgroep 65-plus op Schouwen-Duiveland hebben de weg naar Sportboulevard Sportblok waar Laco Schouwen-Duiveland is gevestigd inmiddels gevonden. Volgens de opdrachtgever zijn dit er echter nog te weinig.

LACO Schouwen-Duiveland is een commerciële organisatie. Bij commerciële organisaties is er sprake van een onderneming waar risico's worden gelopen en waar het streven naar winst noodzakelijk is voor het voortbestaan. Om klanten op een zo efficiënt mogelijke manier te bereiken en aan te spreken wordt er nauwkeurig gelet op de vier P's-: prijs, plaats, product en promotie (Laco, 2014). Gezien het klantenbestand van LACO Schouwen-Duiveland en het aantal inwoners van 65-plus op Schouwen-Duiveland denkt LACO Schouwen-Duiveland hier nog veel winst uit te behalen. Op 1 januari 2013 telde de gemeente Schouwen-Duiveland 34.056 inwoners. Van die inwoners op Schouwen-Duiveland is 22% 65 jaar en ouder (CBS, 2012). Laco Schouwen-Duiveland zou het aantal leden van de doelgroep 65-plus graag zien toenemen. Laco Schouwen-Duiveland heeft nu 136 Laco vitaal abonnementen. Een vitaal abonnement wordt afgesloten bij een leeftijd van 65-jaar of ouder. Laco Schouwen-Duiveland wenst een leden aantal van ongeveer 300 vitaal abonnementen.

1.2 De probleemstelling

Uit de aanleiding van dit onderzoek blijkt dat in Schouwen-Duiveland een groot aantal 65-plussers woonachtig is. In de zomer van 2014 heeft Laco Schouwen-Duiveland zijn deuren geopend en werden veel nieuwe leden verwelkomd. Toch is er nog een aanzienlijk aantal inwoners binnen de doelgroep 65-plus dat nog geen kennis heeft gemaakt met het nieuwe sportcentrum. De wens van de opdrachtgever om zich specifiek op de doelgroep 65-plus te richten komt voort uit het feit dat deze doelgroep in de toekomst steeds meer zal toenemen. De probleemstelling bij dit onderzoek kan als volgt worden geformuleerd:

 Welke factoren, denk daarbij aan het sportaanbod, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van de doelstelling die Laco Schouwen-Duiveland voert om het aantal leden in de doelgroep 65-plus te doen stijgen.

1.3 Doelstelling van het onderzoek

De doelstelling van het onderzoek is het opleveren van een onderzoeksrapport waarin conclusies en aanbevelingen zullen worden beschreven die uit het onderzoek naar voren zijn gekomen. In het onderzoeksrapport zal de student beschrijven op welke manier en met welke activiteiten de doelgroep 65-plus gestimuleerd wordt om bij Laco Schouwen-Duiveland te gaan bewegen. Door in te spelen op de uitkomsten van het onderzoek, hoopt Laco Schouwen-Duiveland maatregelen te nemen waardoor het percentage van het aantal leden van de doelgroep 65-plus binnen een jaar met 10% stijgt.

1.4 Centrale onderzoeksvraag

Naar aanleiding van het beschreven probleem in de aanleiding van het onderzoek kan de probleemstelling als volgt worden geformuleerd:

 Op welke wijze kunnen we het bewegingsaanbod van LACO Schouwen-Duiveland voor de doelgroep 65+ aantrekkelijk maken?

De deelvragen die gezamenlijk de bovenstaande hoofdvraag zullen beantwoorden zijn hieronder geformuleerd en zullen in de conclusie worden beantwoord met behulp van het theoretisch kader en het praktijkonderzoek.

1. Wat gebeurt er op het eiland van Schouwen-Duiveland om de doelgroep 65+ te stimuleren op het gebied van bewegen?

2. Op welke manier bedienen de concurrerende organisaties de doelgroep 65+?

3. Wat zijn de motieven voor deelname van de doelgroep 65+ aan bewegingsactiviteiten binnen de gemeente Schouwen-Duiveland?

1.5 Operationalisatie van begrippen.

De volgende begrippen in het onderzoek zijn belangrijk. In het onderzoek betekenen de volgende begrippen het volgende:

Doelgroep 65-plus : De groep die men met een bepaalde aanpak wil bereiken. 2 De groep waarop een bepaalde actie is gericht (woordenboek, 2015).

Het begrip bewegingsaanbod kan worden onderverdeeld in twee begrippen. Beweging en aanbod. Aanbod: Het aanbieden van (woordenboek, 2015).

Beweging: Elke vorm van verplaatsing van een organisme of delen daarvan ten opzichte van de omgeving (woordenboek, 2015).

Bewegingsaanbod: Het bewegingsaanbod zijn de activiteiten die worden aangeboden door verschillende organisaties en/of gemeentes waar mensen kunnen deelnemen aan een bewegingsactiviteit.

Concurrerende ondernemingen: Concurrerende ondernemingen voor Laco Schouwen-Duiveland zijn daadwerkelijke ondernemingen die met hun sport- en beweegactiviteiten in dezelfde productmarkt aanwezig zijn als Laco Schouwen-Duiveland.

1.6 Afbakening van het onderzoek

De tijd dat het onderzoek van de student zal lopen is van 2 februari 2015 tot ongeveer 8 juni 2015. De student zal op de maandag en dinsdag op het bedrijf zelf aanwezig zijn. De student zal elke week met zijn stagebegeleider samenzitten om de voortgang van het onderzoek te bespreken.

Bij het uitvoeren van dit onderzoek is uiteraard ook sprake van een onderzoeksdoelgroep. Om het scoringspercentage van het onderzoek zo hoog mogelijk te maken vindt er eveneens een afbakening plaats in de onderzoeksdoelgroep. De onderzoeksdoelgroep voor dit onderzoek bestaat uit de inwoners van Schouwen-Duiveland die een leeftijd hebben van 65 jaar of ouder.

1.7 Leeswijzer

In het eerste hoofdstuk van het onderzoekvoorstel heeft u de inleiding kunnen lezen. In het tweede hoofdstuk zal de organisatie, waar de stage wordt gelopen worden beschreven. Hier wordt onder andere de missie en visie van de strategie beschreven. Het derde hoofdstuk zijn de uitkomsten van het literatuuronderzoek, ook wel theoretisch kader genoemd. Uit dit theoretische kader zullen ook de topics van het interview naar voren komen. In het vierde hoofdstuk is de methodologie van het onderzoek terug te vinden. Hierin staat beschreven hoe het onderzoek uitgevoerd zal worden en welke onderzoeksinstrumenten en technieken hiervoor zullen worden gebruikt. In het vijfde hoofdstuk zijn de resultaten beschreven aan de hand van verschillende onderzoekmethodes. Vervolgens wordt er in hoofdstuk zes gereflecteerd op het onderzoek. Het laatste hoofdstuk bevat de conclusie en aanbevelingen die zijn voortgekomen uit het onderzoek.

2. Bedrijfsprofiel

In dit hoofdstuk wordt een duidelijk beeld geschept van de organisatie van de stage. In de eerste paragraaf van dit hoofdstuk zullen de algemene gegevens van Laco Schouwen-Duiveland worden benoemd. Vervolgens zal de organisatie beschreven worden. Een organogram van de organisatie is als bijlage toegevoegd.

2.1 Algemene gegevens:

Naam: LACO Schouwen-Duiveland

Locatie: Sportboulevard Sportblok te Zierikzee Adres;

4301 NW Zierikzee

Telefoonnummer: (0111) 413690

E-mailadres: schouwen-duiveland@laco.eu Website: http://www.laco.eu/zierikzee.html

2.2 Algemene gegevens stage begeleider

Naam: Ronald van Dongen

Functie: Vestigingsmanager Laco Schouwen-Duiveland Emailadres: r.v.dongen@laco.eu

Telefoonnummer: 06 14 41 05 61

2.3 De organisatie

Laco Recreatie beheert en exploiteert goed uitgeruste accommodaties met een breed aanbod aan sport en vrijetijdsactiviteiten. Laco telt circa veertig sport- en vrijetijdscentra, in heel Nederland. Het aanbod van activiteiten verschilt per vestiging. De belangrijkste productgroepen van Laco Schouwen-Duiveland zijn het zwembad en het ruime aanbod aan fitnessactiviteiten.

Laco ziet de medewerkers als de spil van de organisatie: zij zijn bepalend voor de kwaliteit van de dienstverlening. Laco besteedt daarom veel aandacht aan begeleiding en training. Verder richt Laco zich niet op een doelgroep. Mensen van 0 tot 90 jaar, afkomstig uit alle lagen van de bevolking zijn welkom in alle vestigingen (Laco, 2014). Door de laagdrempeligheid van de accommodaties en de gemoedelijke sfeer kan iedereen zich thuis voelen.

Visie

Laco is een organisatie die voortdurend streeft naar vernieuwing en naar manieren om zich te onderscheiden ten opzichte van de concurrentie. De activiteiten binnen Laco Schouwen-Duiveland moeten leiden tot de groei en bouw van een organisatie die waardevol is voor de maatschappij en voor Schouwen-Duiveland (Laco, 2014).

Bij Laco luistert men naar de bezoekers, zodat direct ingespeeld kan worden op de wensen en behoeften. Laco hanteert als richtlijn dat de verhouding tussen prijs en kwaliteit voor elke activiteit optimaal moet zijn. Dit geldt voor iedere bezoeker van 0 tot 90 jaar.

Laco meent dat met sport en ontspanning sociale banden kunnen worden opgebouwd. Laco heeft op de website een aantal kernwaarden geformuleerd (Laco, 2014):

Kernwaarden Laco:

 Verantwoordelijkheid: Wij voelen ons verantwoordelijk voor onze klanten en voor elkaar. Dit betekent dat wij hoge eisen stellen aan kwaliteit en veiligheid.

 Ambitie: Wij hebben de ambitie om ons te onderscheiden, om onszelf steeds weer te vernieuwen en om een vooruitstrevend bedrijf te zijn.

 Helderheid: Wij zijn helder naar de klant en naar elkaar. Wij bieden duidelijkheid zonder kleine lettertjes.

 Enthousiasme: Wij zijn een enthousiaste, gastvrije organisatie. Onze medewerkers hebben plezier in hun werk en stralen dat ook uit.

 Resultaatgerichtheid: Wij zijn een resultaatgerichte, winstgevende organisatie en hebben een kostenbewuste houding. Dit zorgt voor continuïteit en zekerheid voor onze medewerkers.

Organisatie

Laco hanteert binnen elke accommodatie een platte organisatie structuur. Ook bij Laco Schouwen-Duiveland wordt zo gewerkt. De bedrijfsvoering ligt bij de lokale manager van de accommodatie. De directie, die vanuit het hoofdkantoor in Hilvarenbeek werkt, bepaalt in grote lijnen het beleid en schept de randvoorwaarden. Voor specifieke deskundigheid kan een beroep worden gedaan op een aantal centraal georganiseerde afdelingen zoals Financiën & Administratie, Bouw & Techniek, Marketing & Sales, HRM en Regiomanagement (Laco, 2014).

3. Theoretisch kader

In dit hoofdstuk wordt het theoretisch kader in kaart gebracht. Wat is al bekend over het onderwerp en welke onderzoeken zijn reeds uitgevoerd die een verband hebben met het onderwerp. Het onderzoek zal inspelen op de uitkomst van de in hoofdstuk uitgevoerde vooronderzoeken. Er zal gekeken worden naar de doelgroep, de concurrentie, naar welke analyses er gebruikt worden voor het onderzoek en waarom de student hiervoor heeft gekozen.

3.1 De doelgroep

De doelgroep in dit onderzoek is de doelgroep 65-plus in de gemeente Schouwen-Duiveland. Landelijk gezien neemt de doelgroep 50+ toe. De groei van de doelgroep 50+ wordt ook wel de vergrijzing genoemd. De leeftijdsopbouw van de doelgroep 50+ wordt in onderstaande tabel weergegeven (50-plusplein, 2012). Tabel 1 Leeftijdopbouw

50-65 jaar

2.992.217

65-80 jaar

1.927.399

80+ jaar

666.547

Totaal:

5.587.163

De gemeente Schouwen-Duiveland had op 1 januari 2011 een inwonersaantal van 34.000 inwoners. Als we kijken hoeveel procent van deze inwoners tot de doelgroep 65-plus behoren is dat volgens het lokaal rapport Schouwen Duiveland 22%. Dat is hoger dan het gemiddelde in heel Zeeland, dat op 20% ligt. Het percentage is eveneens hoger dan het landelijke percentage, waar 16% van het totaal aantal inwoners tot de doelgroep 65-plus behoort (gemeente Schouwen-Duiveland, 2012).

3.1.1 Vrijetijdsbesteding

Uit onderzoek is gebleken dat de doelgroep 65-plus zeer actief is. Ongeveer twee derde van de doelgroep kan omschreven worden als zeer actief en voelt zich niet oud. Dan blijft er ongeveer nog een derde over. Deze groep is vrijwel niet actief, wat vooral te wijten is aan gezondheidsproblemen. De pensionering betekent extra vrije tijd. Voor een groot deel wordt deze vrije tijd aan reeds bestaande hobby’s besteed. De tijdsbesteding per activiteit stijgt gemiddeld met 30%. In onderstaande tabel is duidelijk terug te zien dat de doelgroep 65-plus nog zeer actief is. De tijd die men aan een hobby besteed is uitgedrukt in een percentage (50-plusplein, 2012).

Tabel 2 Tijd aan hobby's in procenten Televisie, radio, audio 29%

Sociale contacten 18%

Hobby, sport, spel 17%

Lezen 14% Verzorgende hobby’s (klussen/tuinieren) 7% Uitgaan, reizen 6% Overig 9%

Van belang voor het onderzoek is dat de doelgroep en de verschillende vormen van vrijetijdsbesteding worden weergegeven. Deze informatie zorgt ervoor dat de onderzoeker een beter beeld krijgt van de manier waarop de doelgroep 65-plus zijn vrije tijd besteedt.? Met een deel van deze informatie kan de onderzoeker antwoord geven op deelvraag 3.

3.2 Lichamelijke activiteit

De “Nederlandse Norm Gezond Bewegen” is gericht op het onderhouden van de gezondheid op de lange termijn. Omdat het deelnemen aan activiteiten meer energie kost naarmate men ouder wordt, verschilt de norm voor jongeren, volwassen en ouderen. De norm is in 1998 opgesteld door de universiteiten van Amsterdam (VU), Maastricht (UM), Groningen (RUG), Utrecht (UU), door het RIVM, TNO en NOC*NSF (Kemper, 2000).

Volgens de Nederlandse Norm Gezond Bewegen moeten ouderen 55+ in totaal een half uur matig intensief bewegen op minimaal vijf, maar liefst zeven dagen per week. Voor niet-actieven, met of zonder beperking, is elke extra hoeveelheid lichaamsbeweging zinvol, onafhankelijk van de intensiteit, de kracht, de frequentie en het type beweging (NISB, 2014). Voor ouderen geldt tevens een krachtnorm: zij moeten minimaal twee keer krachtoefeningen doen.

Van alle plussers in Nederland voldoet ruim twee derde aan de beweegnorm. 68,6% van de 65-plussers in 2012 voldeed aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (trendrapport bewegen en gezond, 2010).

3.2.2. Sedentair gedrag

Onder sedentair gedrag wordt gedrag verstaan met een erg laag energieverbruik. Voorbeelden van sedentair gedrag zijn: computeren, televisie kijken, zitten en liggen. De richtlijn voor kinderen van 4-17 jaar is om niet langer dan twee uur per dag sedentair gedrag te vertonen. Voor volwassenen zijn hier nog geen richtlijnen voor (Hendriksen, Bernaards, & Hildebrandt, 2008/2009).

Voor het onderzoek is het belangrijk om te weten te komen wat de motivatie van de doelgroep 65-plus is om juist wel of juist niet aan de norm te voldoen en welke verschillende gedragingen daar dan bij horen. In de volgende paragraaf zal de definitie van het begrip motivatie worden gegeven, waarna dit in de laatste paragrafen gekoppeld zal worden aan de deelnamemotieven.

3.3 Definitie motivatie

Het woord ‘motivatie’ kent in het Van Dale woordenboek twee betekenissen: 1. Enthousiasme voor een taak

2. Drijfveer (Van Dale, 2014).

De mate van het enthousiasme en de sterkte van de drijfveer hangen af van de mate van de energie die men steekt in de acties om een doel te bereiken en van de moeilijkheidsgraad van het doel. Hoe moelijker het doel, hoe meer energie erin gestoken zal worden om dat doel te bereiken en hoe aantrekkelijker het wordt om dat doel te behalen (Moet, 2008).

Daarnaast ontstaat motivatie uit een samenspel tussen de biologische (aangeboren) en cultuurafhankelijke (aangeleerde) eigenschappen van een individu en de omgeving van dat individu (Franzen, 2008).

Volgens Olsen zijn motieven of beweegredenen betrekkelijk stabiele eigenschappen van mensen die hen aanzetten tot bepaalde gedragingen of activiteiten (Olsen, 2007).

Motivatie kan onderverdeeld worden in twee soorten: intrinsieke en extrinsieke motivatie. ‘Bij intrinsiek gemotiveerd gedrag ligt de waarde van het gedrag in het gedrag zelf: een activiteit wordt uitgevoerd om geen andere reden dan de gevoelens van voldoening en tevredenheid die de uitvoering van de activiteit oproept. Bij extrinsiek gemotiveerd gedrag wordt het gedrag uitgevoerd omwille van de opbrengsten die ermee worden verworven, zoals prijzen, geld of erkenning en waardering door anderen’ (Bakker & Oudejans, 2012).

Nu het begrip ‘motivatie’ verduidelijkt is, kan het begrip gekoppeld worden aan het onderwerp van het onderzoek. In de volgende paragraaf zal het begrip gekoppeld worden aan de deelname aan sportactiviteiten. Zo wordt een duidelijk beeld geschept van wat de deelnamemotieven van de doelgroep 65-plus zouden kunnen zijn. Deze informatie biedt de onderzoeker ondersteuning om deelvraag 3 te beantwoorden.

3.4 Deelnamemotieven sport en bewegen

De 65-plussers die zich al bezighouden met sport en beweegprogramma’s doen dat vanuit verschillende motieven. De een gaat sporten vanwege het gezondheidsaspect, terwijl de ander het fijn vindt om zijn of haar sociale contacten te onderhouden. Het NOC*NSF heeft in juli 2012 onderzoek gedaan naar de sportparticipatie van de inwoners in Nederland per leeftijdscategorie. Vervolgens is een top 3 gemaakt van motieven voor sportdeelname (NOC*NSF, 2012).

Hieruit blijkt dat de doelgroep 65-74 jaar de volgende motieven heeft om deel te nemen aan sport: 1. Gezondheid (81%)

2. Plezier (66%) 3. Conditie (46%)

Wat opvalt, is dat wanneer de doelgroep ouder wordt -75 jaar en ouder- er een wijziging in de top 3 van deelnamemotieven plaatsvindt. Men geeft aan dat gezelligheid een belangrijkere rol speelt en in plaats van conditie komt te staan (Rapportage sport, 2010).

Daarnaast neemt een groot deel van de doelgroep 65-plus niet deel aan sport- en/of beweegactiviteiten. Ook deze niet-sportende 65-plussers hebben hier redenen voor. Het NOC*NSF heeft eveneens een top 3 gemaakt van de motieven voor niet-sporters. Die is als volgt (Rapportage sport, 2010):

1. Te oud (37%)

2. Voldoende beweging (35%) 3. Gezondheid (33%)

Voor het onderzoek is het van essentieel belang dat de deelnamemotieven van de doelgroep 65-plus onder de loep worden genomen. De informatie die hieruit naar voren komt levert de onderzoeker een bijdrage om antwoord te geven op deelvraag 1 en deelvraag 2.

3.5 Service naar de klant

Kijkend naar de concurrenten en naar de wensen en behoeften van de doelgroep 65-plus is het belangrijk om als organisatie op de juiste manier met leden, dan wel potentiële leden om te gaan. Om dit in kaart te brengen zal gebruik gemaakt worden van de waarde strategieën van Treacy en Wiersema.

De waarde strategieën van Treacy en Wiersema zijn onder te verdelen in drie verschillende strategieën. Deze strategieën kunnen Laco Schouwen-Duiveland helpen om meer leden te verwelkomen uit de doelgroep 65-plus . Treacy en Wiersema geven aan dat hun strategieën van toegevoegde waarde kunnen zijn en een onderscheidend vermogen kunnen creëren ten opzichte van de concurrentie (intermarketing, 2014). Zij onderscheiden de volgende strategieën:

- Operational Excellence

- Product leadership/ Productleiderschap - Customer Intimacy/ Klantenpartnerschap

3.5.1 Operational Excellence

Wanneer een organisatie zich richt op kostenleiderschap, zal er altijd worden gestreefd naar een zo laag mogelijke prijs in combinatie met een zo hoog mogelijke kwaliteit. De organisatie richt zich intern op het structureren van processen. Ook het maken van zo min mogelijk fouten en het minimaliseren van overbodige service zijn hier een onderdeel van (Science progress, 2011).

3.5.2 Product leadership

Wanneer het streven naar productvernieuwing en productinnovatie een belangrijke strategische waarde is, kunnen we zeggen dat een organisatie zich richt op productleiderschap. Uitgangspunt is om altijd als eerste het laatste en nieuwste aanbod te kunnen aanbieden aan zowel trouwe als nieuwe klanten. Kenmerken van een organisatie die zich vasthoudt aan de productleiderschap strategie zijn: een flexibel karakter en het stimuleren van de prestaties en de creativiteit van medewerkers (Science progress, 2011). De nieuwe en vernieuwde producten die door deze organisaties tot stand komen zijn kleiner, sneller, lichter, hipper en goedkoper dan de voorgaande edities.

3.5.3 Customer Intimacy

Klanten zijn de belangrijkste pionnen voor een organisatie. Elke organisatie is voortdurend bezig om aan de wensen en behoefte van klanten te voldoen. De focus ligt bij deze waarde strategie op een langdurige klantrelatie. Het opbouwen van een duurzame relatie met de klant staat centraal (Science progress, 2011).

De keuze van een organisatie om volgens een bepaalde strategie de markt op te gaan kan invloed hebben op het koopgedrag van de klanten. In dit onderzoek is deze keuze van invloed op de doelgroep 65-plus . Waar hecht deze doelgroep waarde aan bij het besluiten om deel te gaan nemen aan sport- en/of beweeg programma’s? Voor het onderzoek is eveneens van belang dat wordt onderzocht op welke manier de doelgroep 65-plus op Schouwen-Duiveland benaderd wil worden. Bij welke van de hierboven besproken strategieën voelen de 65-plussers op Schouwen-Duiveland zich het meest thuis? Een eventueel antwoord op deze vraag kan een bijdrage leveren aan het beantwoorden van deelvraag 1 en deelvraag 3.

Wanneer dit wordt aangegeven kan dit functioneel zijn voor Laco Schouwen-Duiveland. Wellicht dat ze hun strategie moeten aanpassen om de doelgroep 65-plus aan te trekken.

3.6 Concurrentieanalyse

Het uitvoeren van een concurrentieanalyse geeft inzicht in de aantrekkelijkheid van de markt waarin Laco Schouwen-Duiveland actief is. Daarnaast geeft een concurrentieanalyse inzicht in de externe omgeving. De analyse kan Laco Schouwen-Duiveland vertellen hoe de directe concurrenten omgaan met de doelgroep. Wat bieden zij aan en welke strategie gebruiken zij daarvoor? De concurrentie-analyse laat het gedrag van de concurrentie zien.

Om de concurrentieanalyse uit te voeren zal gebruik worden gemaakt van het vijfkrachtenmodel van Porter. Het vijfkrachtenmodel van Porter wordt vaak gebruikt bij het schrijven van een concurrentieanalyse. Volgens Porter zijn de vijf krachten die de mate van concurrentie bepalen de volgende (Muilwijk, 2009):

1. De macht van leveranciers; 2. De macht van afnemers;

3. De mate waarin substituten en complementaire goederen verkrijgbaar zijn; 4. De dreiging van nieuwe toetreders tot de markt;

5. De interne concurrentie van spelers op de markt. Deze vijf krachten bepalen de concurrentie binnen de branche. De collectieve sterkte van deze vijf krachten bepaalt het gemiddelde winstniveau van de branche (strategisch management, 1996).

Het vijfkrachtenmodel van Porter geeft de onderzoeker een beter inzicht in de omliggende concurrenten van Laco Schouwen-Duiveland. Hoe gaan deze concurrenten te werk met de doelgroep 65-plus ? Informatie die hieruit naar voren komt helpt de onderzoeker met het beantwoorden van deelvraag 2.

4. Methodiek

In dit hoofdstuk komt de gebruikte methode van het onderzoek aan bod. Hierbij wordt onder andere ingegaan op de redenen voor de gekozen methode en de verschillende afwegingen daarbij. De volgende paragraaf zal inspelen op de respondenten en de werving daarvan. Nadat de inhoud van de gehanteerde interviews is besproken zal ten slotte beschreven worden hoe de verkregen data is geanalyseerd.

4.1 Onderzoekontwerp

Om de methodologie van het onderzoek te bepalen, wordt gekeken naar de centrale vraag en de doelstelling van het onderzoek. De centrale vraag van het onderzoek is als volgt:

Op welke wijze kunnen we het bewegingsaanbod van LACO Schouwen-Duiveland voor doelgroep 65+ aantrekkelijk maken?

De geformuleerde onderzoeksvraag is een open vraag, het doel van het onderzoek is een rapport uit te brengen met daarin eventuele aanbevelingen om de doelgroep 65-plus naar Laco Schouwen-Duiveland te lokken. De onderzoeker heeft daarom gekozen voor het uitvoeren van een kwalitatief onderzoek waarbij semigestructureerde interviews worden afgenomen.

Door gebruik te maken van kwalitatief onderzoek kan dieper op de inhoudelijke factoren worden ingegaan. In tegenstelling tot kwantitatief onderzoek kan makkelijk worden doorgevraagd naar het waarom op een antwoord. Deze vorm van onderzoek geeft diepgaande informatie zodat meer inzicht verkregen kan worden in de motieven van de doelgroep 65-plus.

Verder maakt de onderzoeker gebruik van deductief onderzoek: er wordt gebruik gemaakt van bestaande literatuur en bestaande middelen in het theoretisch kader. Tijdens dit onderzoek wordt er gebruik gemaakt van interpretivisme. Deze vorm van onderzoek is vooral op het gebied van bedrijfsleven en management. Niet alleen zijn situaties in het bedrijfsleven complex, ze zijn ook uniek (Methoden en technieken van onderzoek, 2001). Het onderzoek vindt plaats in een relatief kleine periode. Daarom kunnen we het onderzoek koppelen aan een doorsnede-onderzoek.

Vervolgens kunnen we dit onderzoek koppelen aan een verkennend onderzoek. Het doel van verkennend onderzoek is inzicht te krijgen in een onderwerp en de daarbij horende problematiek. In dit geval is het onderwerp de doelgroep 65-plus woonachtig in Schouwen-Duiveland en de problematiek is dat een groot deel van deze doelgroep nog niet de weg naar Laco Schouwen-Duiveland heeft gevonden, om wat voor redenen dan ook.

4.2 Onderzoekseenheden

Zoals in paragraaf 4.1 al benoemd, zullen tijdens het onderzoek interviews afgenomen worden. Deze interviews zullen worden afgenomen onder de inwoners van de gemeente Schouwen-Duiveland die een leeftijd van 65 jaar of ouder hebben bereikt. Tijdens het onderzoek heeft de onderzoeker twaalf interviews afgenomen.

Daarvan zijn zeven interviews afgenomen in de doelgroep 65-plus die al actief is binnen Laco Schouwen-Duiveland. Met actief doelt de student op een frequentie van tweemaal per week sporten/ bewegen.

De andere vijf interviews zijn afgenomen onder de inwoners van Schouwen-Duiveland in de doelgroep 65-plus die nog niet deelneemt aan sport- en/of beweegactiviteiten binnen Laco Schouwen-Duiveland.

Daarnaast zal de student gebruikmaken van deskresearch om antwoord te geven op deelvraag 1 en deelvraag 2. De onderzoeker zal gebruik gaan maken van de concurrentieanalyse van Porter om zo in kaart te brengen welke strategieën concurrenten gebruiken om de doelgroep 65-plus naar hun organisatie te trekken.

4.3 Onderzoeksmethoden

In het kwalitatieve onderzoek zal gebruik gemaakt worden van semi-gestructureerde interviews. Het grote voordeel van deze interviews is dat dieper op het onderwerp kan worden ingegaan, waardoor de achterliggende motieven van de doelgroep naar voren komen. Na een antwoord kan doorgevraagd worden, zodat het gegeven antwoord meer toegevoegde waarde heeft voor het onderzoek. Daarnaast zullen de respondenten zich meer op hun gemak voelen omdat de interviews plaats zullen vinden in een voor hen bekende en vertrouwde omgeving. Voor de sportende respondenten zal het interview plaatsvinden binnen het sportcentrum Laco Schouwen-Duiveland. Voor de niet-sportende respondenten zal het interview ofwel bij de respondent thuis ofwel op een nader te bepalen plaats afgenomen worden.

In het interview zal voornamelijk gewerkt worden met een openingsvraag. Nadat de openingsvraag is gesteld en deze is beantwoord zal de onderzoeker het verdere interview afnemen door middel van een topiclijst. Daarbij is een koppeling gemaakt met het theoretisch kader en de te beantwoorden deelvragen. De onderzoeker heeft hiervoor gekozen omdat op deze manier gemakkelijk kan worden geschakeld naar een nieuw onderwerp.

4.3.1 Topiclist

Na het antwoord op de startvraag te hebben ontvangen zal verder gewerkt worden met een zogenaamde topiclijst, waarbij een koppeling is gemaakt met het theoretisch kader en de te beantwoorden deelvragen. Dit omdat zo gemakkelijk kan worden omgeschakeld naar een nieuw onderwerp. Omdat de onderzoeker onderscheid maakt tussen niet-sporters en sporters zullen twee verschillende soorten topiclijsten en interviews ontstaan. De beide topiclijsten zijn terug te vinden in bijlage III.

4.3.2 Respondenten

In een kwalitatieve steekproeftrekking spelen vooral de begrippen saturatie of verzadiging een centrale rol (Baarda, 2009). Het aantal respondenten dat zal worden geïnterviewd zal dus afhangen van de mate van verzadiging. Tijdens het afnemen van de interviews werd duidelijk dat na vijf afgenomen interviews bij de sportende respondenten nog geen verzadiging was opgetreden. Dit heeft ertoe geleid dat de onderzoeker nog twee interviews heeft moeten afnemen om te kunnen spreken van verzading in de resultaten, of met andere woorden: er kwam geen nieuwe informatie meer bovendrijven. De onderstaande tabel toont een overzicht van de geïnterviewde respondenten.

Tabel 3 Overzicht respondenten

Respondent Datum Tijd Duur interview Locatie

Respondent 1 23-04-15 11:00 0:34:27 Vergaderruimte Laco Respondent 2 24-04-15 13:30 0:24:31 Vergaderruimte Laco Respondent 3 24-04-15 14:30 0:33:27 Vergaderruimte Laco Respondent 4 28-04-15 10:00 0:25:17 Vergaderruimte Laco Respondent 5 28-04-15 12:30 0:18:19 Vergaderruimte Laco Respondent 6 28-04-15 16:00 0:47:28 Vergaderruimte Laco

Respondent 7 27-04-15 10:00 23:56 Bij respondent

thuis.

Respondent 8 02-05-15 10:00 25:53 Bij respondent

thuis

Respondent 9 01-05-15 16:45 28:13 Bij respondent

thuis

Respondent 10 01-05-15 16:00 16:11 Bij respondent

thuis

Respondent 11 02-05-15 11:00 23:45 Bij respondent

thuis

Respondent 12 04-05-15 12:00 24:43 Vergaderruimte

Laco

4.4 Data analyse

Na het afnemen van de interviews heeft de onderzoeker de inhoud van het interview letterlijk overgenomen en het gesprek uitgewerkt in Microsoft Word. Deze uitgeschreven interviews zijn terug te vinden in bijlage IV tot XV.

Vervolgens zijn alle uitgewerkte interviews gecodeerd. Na het verwijderen van irrelevante informatie zijn de antwoorden opgedeeld door gebruik te maken van steekwoorden. Per fragment wordt aangegeven wat het onderwerp is door middel van een label. Na het open coderen is er axiaal gecodeerd, waarbij de meest overeenkomende labels zijn samengevoegd. Een overzicht van deze codering is te vinden in bijlage XVI.

Bij het analyseren van de codering konden verbanden worden gevonden door de verschillende labels met elkaar te vergelijken en te kijken naar verschillen en overeenkomsten. Door hier doelgericht naar te kijken, konden verbanden worden gelegd waarmee de vraagstelling uiteindelijk kon worden beantwoord. Deze verbanden komen in de vorm van resultaten in hoofdstuk 5 aan bod.

4.5 Registratie en verwerking

In de vorige paragraaf is aangegeven hoe de onderzoeker zijn diepte interviews zal gaan afnemen en hoe deze zullen worden verwerkt. Dit proces zal er uiteindelijk toe leiden dat hoofdzakelijk een

antwoord kan worden gegeven op deelvraag 3. Voor het beantwoorden van deelvraag 1 en deelvraag 2 zal een deskresearch worden uitgevoerd. Om de concurrenten te kunnen analyseren maakt de student gebruik van een concurrentieanalyse. Voordat de concurrentieanalyse kan worden gemaakt moet bezien worden welke organisaties in de concurrentieanalyse geanalyseerd worden. Op basis van de accommodaties en het aanbod zal een selectie van concurrerende organisaties worden gemaakt, waarvan uiteindelijk twee concurrenten zullen worden geanalyseerd.

4.6 Betrouwbaarheid en validiteit

Om het onderzoek zo betrouwbaar mogelijk op te leveren is rekening gehouden met de onderstaande punten.

 De interviewer zal zo objectief mogelijk zijn en zal geen invloed uitoefenen op de vraagstelling.

 De interviewer zal zich niet laten leiden door vooroordelen of eerdere ervaringen.

 Alle vragen en verbanden zullen meerdere malen worden gecheckt door de student en de stagebegeleider.

Uiteindelijk zijn tijdens het onderzoek twaalf semigestructureerde interviews afgenomen. Na het afnemen van deze interviews heeft zich geen nieuwe informatie aangediend. De interviews hebben het voor het onderzoek gewenste resultaat opgeleverd.

4.7 Ethische aspecten

Mede vanwege het feit dat het onderzoek zich richt op een oudere doelgroep en de antwoorden van de respondenten uiteen kunnen lopen, is binnen het onderzoek rekening gehouden met verschillende ethische aspecten.

4.7.1. Gegevensbescherming

Om de gegevens en de informatie van de geïnterviewde respondenten optimaal te beschermen, is rekening gehouden met onderstaande punten:

o De mening van de respondent is te allen tijde gerespecteerd. o Het onderzoek is volledig anoniem.

o Er zijn geen identificeerbare gegevens verwerkt.

o Er zijn niet meer gegevens verzameld dan nodig waren voor het onderzoek. o De respondent is geïnformeerd over het doel van het onderzoek.

4.7.2 Leeftijd

Alle respondenten die hebben meegewerkt aan het onderzoek door middel van een interview hadden een leeftijd van 65 jaar en ouder. Daarom werden, voordat het interview werd afgenomen, nogmaals duidelijk de onderwerpen van het interview uitgelicht. Daarnaast is rekening gehouden met het praatvolume.

4.7.3 Ruimte

Om de respondenten op hun gemak te stellen zijn de interviews afgenomen in een voor hen bekende ruimte: het horecagedeelte van Laco Schouwen-Duiveland.

5. Resultaten

Alle resultaten die voortvloeien uit het onderzoek worden in dit vijfde hoofdstuk van het onderzoekverslag gepresenteerd. De resultaten worden per onderzoeksmethode beschreven. Tijdens het onderzoek is gebruikgemaakt van desk research, zijn interviews afgenomen en heeft de onderzoeker een concurrentieanalyse afgenomen.

5.2 Deskresearch

Zoals al eerder beschreven, is gedurende het onderzoek een desk research uitgevoerd door de onderzoeker. Uit de desk research zijn verschillende resultaten voortgekomen. Deze resultaten worden hieronder beschreven.

5.2.1 Doelgroep

Begonnen is met een literatuuronderzoek rond de doelgroep 65-plus in Nederland. Dit onderzoek is vervolgens verder afgebakend om uiteindelijk de doelgroep 65-plus binnen de gemeente Schouwen-Duiveland te bestuderen. Uit de desk research is gebleken dat landelijk een stijging te zien is van het aantal 50- tot 65-plussers. Wanneer we dit reflecteren naar de gemeente Schouwen-Duiveland kloppen deze gegevens aanzienlijk. Tweeëntwintig procent van de 34.000 geregistreerde inwoners in 2011 is 65 jaar of ouder. In bijlage I is te zien dat de veertigers en vijftigers in 2011 de meerderheid van de 34.000 inwoners uitmaken. Dat betekent dat het percentage 65-plussers over tien tot twintig jaar nog hoger zal zijn.

5.2.2 Vrijetijdsbesteding

Tijdens het literatuuronderzoek is gekeken naar hoe actief de 65-plussers nog zijn en wanneer zij actief zijn, in welke vorm dat is. In de regel is het zo dat men vanaf 65 jaar of ouder gebruik kan maken van het pensioen. 65-plussers met een pensionering beschikken normaliter gesproken over veel vrije tijd. Landelijk gezien besteedt twee derde van de doelgroep 65-plus deze vrije tijd actief. Onder actief wordt verstaan: minstens elke dag een half uur beweging. De 65-plussers die niet of nauwelijks actief zijn hebben in veel gevallen te maken met gezondheidsproblemen. De desk research heeft de onderzoeker inzicht gegeven in de wijze waarop de 65-plussers hun vrije tijd gebruiken. Zeventien procent van de vrije tijd van 65-plussers wordt besteed aan hobby’s, sport en spel. Voor Laco Schouwen-Duiveland bieden deze gegevens perspectief op de toekomst.

5.2.3 Lichamelijke activiteit

In de literatuur staat beschreven dat voor iedere leeftijdsdoelgroep een beweegnorm is vastgesteld. Volgens de Nederlandse norm ‘Gezond bewegen’ moeten ouderen die een leeftijd van 55 jaar en ouder hebben bereikt, minimaal een half uur matig tot intensief bewegen, bij voorkeur zeven dagen per week en minimaal vijf dagen per week. Literatuuronderzoek wijst uit dat ruim 68 procent van de 65-plussers in Nederland voldoet aan de Nederlandse norm ‘Gezond bewegen’.

5.3 Interviews

Voor het verzamelen van voor het onderzoek relevante informatie heeft de onderzoeker gebruik gemaakt van semigestructureerde interviews. Het interview werd opgedeeld in verschillende topics. In deze paragraaf zullen de belangrijkste en meest opvallende resultaten worden beschreven. Tijdens het afnemen van de interviews is onderscheid gemaakt tussen twee soorten respondenten. Er zijn vijf interviews afgenomen met niet-sportende respondenten en zeven interviews met sportende respondenten. In bijlage XVIII en bijlage XIX is een samenvatting van de codering te vinden.

5.3.1 Resultaten topic 1 Bewustzijn

Het merendeel van de respondenten is het erover eens dat bewegen en een gezonde leefstijl belangrijk zijn voor de gezondheid. Echter, iedere respondent heeft zijn eigen opvatting over wat een gezonde leefstijl is en wat het belang van bewegen is.

5.3.2 Resultaten topic 2 leefstijl van de respondenten

De niet-sportende respondenten bewegen vooral veel in het dagelijks leven. Fietsen en wandelen zijn veelgenoemde vormen van beweging. Bij de sportende respondenten wordt dit in mindere mate benoemd. Zowel de niet-sportende respondenten als de sportende respondenten maken niet of nauwelijks gebruik van vitaminepreparaten. Opvallend is dat bij de sportende respondenten het sporten een zaak is waar daadwerkelijk rekening mee wordt gehouden. Niet-sportende respondenten geven aan dat zij geen tijd vrijmaken voor het sporten omdat zij voldoende beweging hebben of niet beschikken over de juiste informatie.

5.3.3 Resultaten topic 3 sportstimulering op Schouwen-Duiveland

De niet-sportende respondenten waren slecht op de hoogte van hetgeen op Schouwen-Duiveland wordt georganiseerd. Zij hebben hier ook geen interesse in, net zomin als de sportende respondenten. Beide groepen respondenten geven aan al voldoende beweging te hebben met andere activiteiten. De respondenten hebben geen specifieke voorkeur voor activiteiten die zij graag georganiseerd zouden zien worden. Mocht er wat worden georganiseerd, dan is de belangrijkste voorwaarde dat het betaalbaar is en op recreatief niveau is. Zowel de niet-sportende respondenten als de sportende respondenten geven aan dat de krant (regionaal) de beste manier is om te communiceren met de doelgroep 65-plus.

5.3.4 Resultaten topic 4 motieven voor sportdeelname

Voor de niet-sportende respondenten bleek het lastig aan te geven welke sport- en beweegactiviteiten zij georganiseerd zouden willen zien. Een deel van de niet-sportende respondenten geeft aan het aanbod zoals het nu is, toereikend te vinden. De sportende respondenten beamen dit. Een groot deel van de sportende respondenten geeft aan het aanbod zoals het nu is, perfect te vinden. Het belangrijkste motief om niet deel te nemen aan sport- en beweegactiviteiten is wederom het argument dat men al voldoende beweging heeft. Verder worden argumenten als onvoldoende informatie en de kosten genoemd. Voor de sportende respondenten geldt de gezondheid als het belangrijkste motief om te gaan sporten en bewegen.

Wanneer er goed geïnformeerd wordt kan er beter gesproken worden over de prijsbelemmering. De niet-sportende respondenten geven aan redelijk tot niet op de hoogte te zijn van alle mogelijkheden. Het verschil in inkomen van de 65-plussers is groot: wat voor de een geen probleem is, kan voor de ander heel lastig zijn. De prijs speelt daarom een belangrijke factor bij de keuze van sport- en beweegactiviteiten, evenals de kwaliteit en de begeleiding.

5.3.5 Resultaten topic 5 mogelijke maatregelen

Wat betreft de kennis van Laco Schouwen-Duiveland scoren de niet-sportende respondenten laag. Zij weten vooral de belangrijkste kenmerken te benoemen: zwemmen en fitness. Enkele niet-sportende respondenten geven aan dat wanneer zij in de gelegenheid zouden zijn om het aanbod te veranderen, zij meer activiteiten in de buiten lucht zouden laten plaatsvinden.

De belangrijkste vraag van het interview, waaruit de belangrijke resultaten zijn voortgekomen, was de vraag welke maatregelen Laco Schouwen-Duiveland zou kunnen nemen om meer 65-plussers aan zich te binden. Aanpassingen die volgens de niet-sportende respondenten zouden kunnen bijdragen aan het succes zijn het verschaffen van de juiste informatie aan de doelgroep 65-plus, het organiseren van open dagen zodat de doelgroep een beter beeld krijgt van wat zich afspeelt bij Laco en het opzetten van samenwerkingsverbanden.

De sportende respondenten zijn zeer tevreden over het sport- en beweegaanbod van Laco Schouwen-Duiveland. Zij voelen niet de behoefte om het beweegaanbod aan te passen. Op de vraag welke aanpassingen Laco zou kunnen doorvoeren werd in grote lijnen gelijk geantwoord als de niet-sportende respondenten. Antwoorden als het uitnodigen van mensen, het organiseren van open dagen en het infomeren van de doelgroep werd veelvoudig genoemd.

5.3.6 Resultaten Topic 6 klanten service

In het laatste topic worden vragen gesteld die gekoppeld kunnen worden aan het thema klantenservice. Dit topic hangt samen met de waarde strategieën van Treacy en Wiersema. De niet- sportende respondenten geven aan professionele begeleiding zeer belangrijk te vinden omdat hun kennis op het gebied van sporten en bewegen gering is. Aan nieuwe technologieën wordt weinig tot geen waarde gehecht. De prijs, de kwaliteit en de bijbehorende begeleiding wordt als belangrijk aangegeven.

Ook aan de sportende respondenten zijn vragen gesteld met betrekking tot klantenservice. De sportende respondenten hebben al ruime tijd ervaring met het sporten bij Laco Schouwen-Duiveland en zij geven aan dat de wijze waarop Laco Schouwen-Duiveland met de doelgroep 65-plus omgaat, perfect is. Aandachtspunten voor de omgang met 65-plussers zijn het geven van begeleiding, het geruststellen, het tonen van respect, het geven van extra aandacht en het luisteren naar de wensen en behoeften. Volgens de sportende respondenten hebben de 65-plussers behoefte aan relatie met het personeel.

5.4 Concurrentieanalyse van Porter

Het vijfkrachtenmodel van Porter is een instrument waarmee men de gehele bedrijfstak waarin de organisatie zich bevindt kan analyseren. Aan de hand van de uitkomsten van deze analyse kunnen uitspraken worden gedaan over de aantrekkelijkheid en daarmee de structurele rentabiliteit van de bedrijfstak en de positie van de eigen organisatie binnen de bedrijfstak. Het is het startpunt voor strategiebepaling met als doel de concurrentiepositie te verbeteren. In deze paragraaf zullen de belangrijkste gegevens die uit de concurrentieanalyse zijn voortgekomen worden besproken. De gehele concurrentieanalyse is terug te vinden in bijlage XVII.

Uit de concurrentieanalyse is gebleken dat Laco Schouwen-Duiveland marktleider is op het gebied van sport en bewegen in de regio Schouwen-Duiveland. In een straal van 25 kilometer bevindt zich geen soortgelijke organisatie met een ruim aanbod aan sport- en beweegactiviteiten. Het gevaar voor Laco Schouwen-Duiveland ligt dan ook niet in andere grote profit organisaties, maar eerder bij de non-profit organisaties. Voorbeelden daarvan zijn SMWO Zorg en Welzijn Schouwen-Duiveland en Eilandzorg Schouwen-Duiveland. Beide zijn non-profit organisaties op Schouwen-Duiveland die specifieke beweegprogramma’s aanbieden voor de doelgroep 65-plus.

De belangrijkste overeenkomst die in relatie staat met de waarde strategieën van Treacy en Wiersema is dat beide organisaties gebruikmaken van de ‘costumer intimacy’ strategie. Dat wil zeggen dat de ‘consumer’ altijd op de eerste plek staat en het opbouwen van een langdurige relatie prioriteit heeft. Dit betekent voor Laco dat de strategie wellicht moet worden aangepast als Laco zich specifiek op de doelgroep 65-plus wil richten.

Zoals al eerder is aangegeven, is Laco marktleider op het gebied van sport- en beweegaanbod op Schouwen-Duiveland. Laco Schouwen-Duiveland hoeft niet snel te vrezen voor soortgelijke organisaties. De reden daarvan is dat het realiseren van een soortgelijke accommodatie aanzienlijke financiële middelen vereist. Toch moet Laco Schouwen-Duiveland rekening houden met concurrenten. Steeds meer kleine bedrijfjes of groepjes besluiten zelf sport- en beweegactiviteiten op te zetten. Ten slotte is er een groot deel van de doelgroep 65-plus dat zelfstandig gaat bewegen. Denk hierbij aan een rondje fietsen en/of lopen.

6. Discussie

Binnen het hoofdstuk discussie is er ruimte voor interpretatie waarbij de resultaten die beschreven zijn in het vorige hoofdstuk worden vergeleken met de uitkomsten van het theoretisch kader. Naast de verschillen zullen ook de overeenkomsten worden benoemd.

6.1 De doelgroep

In het theoretische kader wordt de doelgroep beschreven met de bij de doelgroep behorende vrijetijdsbestedingen. Gekeken wordt naar de manier waarop de doelgroep 65-plus de vrije tijd besteedt: op een actieve of op een non-actieve manier. Met betrekking tot het onderzoek kan hierbij de combinatie gemaakt worden met het gedrag van de 65-plussers en met het deelnemen aan sport- en beweegactiviteiten. Uit vorig onderzoek is gebleken dat twee derde van de doelgroep 65-plus nog zeer actief is. De resterende een derde van de doelgroep is vrijwel niet actief, in de meeste gevallen vanwege gezondheidsproblemen (50-plusplein, 2012).

De theoretische gedachte van het literatuuronderzoek is om te achterhalen of de doelgroep 65-plus nog wel behoefte heeft aan sport- en beweegactiviteiten.

De resultaten die voortgevloeid zijn uit het onderzoek bevestigen dit theoretische verhaal. Uit de resultaten blijkt dat de doelgroep 65-plus wel degelijk actief is. Het zich bewust zijn van het belang van bewegen en van het belang van een gezonde leefstijl is aanwezig. De respondenten, zowel sporters als niet-sporters, geven aan dagelijks in beweging te zijn. De één doet dat in het zwembad of op de sportschool, terwijl de ander dagelijks een flinke ronde aan het wandelen of fietsen is.

De volgende vraag die gesteld kan worden is: wanneer is iemand actief. Wanneer actief zijn wordt gekoppeld aan bewegen, blijkt uit onderzoek dat een half uur per dag de norm is die wordt gehanteerd bij actief bewegen. De resultaten die voort zijn gekomen uit het interview bewijzen dat een groot gedeelte van de doelgroep 65-plus zeer actief is.

6.2 Motivatie en deelnamemotieven

De overeenkomsten in motivatie zijn te vinden in het soort motivatie waar Bakker & Oudejans onderscheid in maken: de extrinsieke motivatie en de intrinsieke motivatie (Bakker & Oudejans, 2012).

Bij intrinsieke motivatie bewegen en sporten de 65-plussers omdat ze dat een prettig gevoel vinden; het stemt hen tot tevredenheid. Dit is ook terug te vinden in de resultaten van het onderzoek. Veel, maar niet alle 65-plussers in het onderzoek hebben aangegeven om te gaan sporten en bewegen vanuit een persoonlijk belang.

6.2.1 Deelnamemotieven

In het theoretisch kader is een literatuuronderzoek gedaan naar de sport- en beweegmotieven van de 65-plussers. In juli 2012 heeft het NOC*NSF een onderzoek verricht naar de sportparticipatie van de inwoners in Nederland, opgesplitst per leeftijdscategorie. De resultaten van het onderzoek van NOC*NSF komen redelijk overheen met de resultaten van het huidige onderzoek, op dit gebied zijn er niet alleen overeenkomsten, maar ook verschillen. Volgens het NOC*NSF blijkt dat de doelgroep 65-74 jaar de gezondheid als het belangrijkste motief ziet, gevolgd door het motief plezier en als laatste werd de conditie genoemd (NOC*NSF, 2012).

De respondenten tijdens het onderzoek hebben een soortgelijke vraag voorgelegd gekregen. Veel respondenten hebben aangegeven dat gezondheid een heel belangrijk motief is, er zijn echter heel weinig respondenten die hebben aangegeven dat plezier een deelnamemotief is. Motieven als beter in je vel zitten, het soepel houden van de spieren en op een jeugdige manier oud worden als overige motieven voor sport- en beweegactiviteiten aangevoerd.

6.3 Klantenservice

Uit het onderzoek wilde de onderzoeker te weten komen aan welke randvoorwaarden de doelgroep 65-plus de meeste waarde hecht. Uit het onderzoek blijkt dat er verschillende randvoorwaarden zijn waar de doelgroep 65-plus waarde aan hecht. Deze randvoorwaarden kunnen we koppelen aan de waarde strategieën van Treacy en Wiersema die zijn beschreven in het theoretisch kader. Treacy en Wiersema onderscheiden drie soorten strategieën. Treacy en Wiersema geven aan dat hun strategieën van waarde kunnen zijn en kunnen bijdragen je als organisatie te onderscheiden ten opzichte van de concurrentie (intemarketing, 2014). Uit de resultaten blijkt dat de doelgroep 65-plus de persoonlijke begeleiding en aandacht net zo belangrijk vindt als de prijs en de kwaliteit.

De drie waarde strategieën die Treacy en Wiersema onderscheiden zijn (Science progress, 2011): - Operational Excellence (zo laag mogelijke prijs, zo hoog mogelijke kwaliteit).

- Product leadership/Productleiderschap (Productvernieuwing en productinnovatie). - Customer Intimacy/Klantenpartnerschap (wensen en behoeften klant staan centraal).

Laco Schouwen-Duiveland zal een keuze moeten gaan maken wanneer zij daadwerkelijk de waarde strategieën van Treacy en Wiersema willen gaan gebruiken. In de resultaten is terug te vinden dat de doelgroep 65-plus duidelijk kenbaar heeft gemaakt aan beide randvoorwaarden waarde te hechten.

6.4 Sterke en zwakke punten onderzoek

De variëteit aan respondenten is een van de sterke punten van het onderzoek. Om een evenwichtig beeld te creëren van de doelgroep 65-plus heeft de onderzoeker er voor gekozen om respondenten te benaderen die bekend en niet bekend zijn met Laco Schouwen-Duiveland. Zo zijn er respondenten geïnterviewd die al sporten en/of bewegen binnen Laco Schouwen-Duiveland en zijn er respondenten geïnterviewd die geen relatie hebben met Laco Schouwen-Duiveland. Alle respondenten zijn woonachtig op het eiland Schouwen-Duiveland en zijn 65 jaar of ouder. Daarnaast is rekening gehouden met de fysieke gesteldheid van de respondent. Door vast te houden aan deze procedure zijn de onderzoek variabelen hetzelfde gebleven.

Een ander sterk punt van het onderzoek is dat het onderzoeksverslag Laco Schouwen-Duiveland inzicht geeft in de redenen en motieven voor deelname aan sport- en beweegactiviteiten. Dit onderzoek biedt de organisatie aanknopingspunten om passende maatregelen te nemen om het sport- en beweegaanbod aantrekkelijker te maken. Dit moet uiteindelijk zorgen voor een stijging van het aantal leden in de doelgroep 65-plus. De redenen en motieven schetsen een beeld van de wensen en behoeftes van de doelgroep 65-plus.

Het onderzoek bestaat niet alleen uit sterke punten, er zijn ook twee zwakke punten te benoemen. Het eerste zwakke punt is het benaderen van respondenten die in het verleden bij ‘Take Care’ hebben gesport. Om inzicht te krijgen in de redenen waarom de sportende 65-plussers voor Laco

Schouwen-Duiveland hebben gekozen en niet voor een andere sportschool bleken de antwoorden totaal niet bruikbaar voor het onderzoek.

Het tweede zwakke punt dat benoemd kan worden is het gebruikmaken van de concurrentieanalyse van Porter. De keuze voor Porter is in eerste instantie niet verkeerd. De keuze voor het uitvoeren van een concurrentieanalyse wel. Laco Schouwen-Duiveland kent weinig concurrenten met hetzelfde aanbod voor een soortgelijke prijs. De concurrenten die nu vergelijken worden hebben weinig overeenkomsten met Laco Schouwen-Duiveland. De onderzoeker heeft nu een analyse gemaakt met organisaties die beweegactiviteiten specifiek voor de doelgroep 65-plus organiseren.

7. Conclusie & aanbevelingen

In de vorige hoofdstukken zijn de resultaten en de discussies beschreven. Naar aanleiding van die hoofdstukken kan er in dit hoofdstuk van het onderzoeksverslag worden ingegaan op de conclusie van het onderzoek. Dit zal worden gedaan door een vertaalslag naar het bedrijf te maken. Uit de conclusies zullen tevens aanbevelingen voortvloeien die in de tweede paragraaf uitvoerig zullen worden beschreven.

7.1 Conclusie

Op basis van de voorgaande hoofdstukken waarbij het theoretisch kader, de resultaten en de discussie een belangrijke rol speelden, zullen in deze paragraaf conclusies worden gepresenteerd. Aan de hand van deze conclusies kan antwoord worden gegeven op de drie deelvragen en vervolgens kan uiteindelijk de hoofdvraag worden beantwoord. De hoofdvraag van het onderzoek is als volgt:  Op welke wijze kunnen we het bewegingsaanbod van LACO Schouwen-Duiveland voor de

doelgroep 65+ aantrekkelijk maken?

Om de centrale onderzoeksvraag te beantwoorden is het van belang om eerst de deelvragen van het onderzoek te beantwoorden. Een conclusie die uit de antwoorden op de deelvragen kan worden getrokken zal hieronder worden beschreven.

7.2 Conclusie deelvragen

7.2.1 Activiteiten op Schouwen-Duiveland

De activiteiten die op Schouwen-Duiveland worden georganiseerd blijken aanzienlijke te verschillen qua maat en vorm van de activiteit. 65-plussers hebben aangegeven het prettig te vinden wanneer zij zelfstandig en op hun eigen tempo kunnen sporten en bewegen. De stimulans om te gaan sporten en bewegen wordt echter als steeds minder ervaren. De respondenten geven aan dat er af en toe weleens iets wordt gelezen in de media en dat zij elkaar via mond-tot-mondreclame op de hoogte houden. Uit de concurrentieanalyse is naar voren gekomen dat verscheidene stichtingen specifiek voor de doelgroep 65-plus beweegactiviteiten organiseren. Daarnaast zijn er nog een groot aantal groepen die uit eigen initiatief een activiteit opzetten. We kunnen dus concluderen dat er voor de 65-plussers op het eiland voldoende activiteiten worden georganiseerd op het gebied van sport en bewegen. Uit de gegevens van de interviews blijkt dat het stimuleren om mee te doen aan deze activiteiten beperkt is. Over deze activiteiten is weinig informatie bekend bij de doelgroep 65-plus. Als hier de vertaalslag naar Laco Schouwen-Duiveland wordt gemaakt, kan geconcludeerd worden dat vooral de manier waarop acties, folders en/of advertenties worden verspreid, niet uitdagend genoeg overkomen voor de 65-plussers op Schouwen-Duiveland. De doelgroep 65-plus moet worden overtuigd om te komen sporten bij Laco Schouwen-Duiveland. Wanneer 65-plussers een advertentie lezen of een folder thuis krijgen die totaal geen reden tot actie oproept, wordt de plank misgeslagen.

7.2.2 Bedienen van de doelgroep 65-plus door concurrenten

Om deelvraag 2 te kunnen beantwoorden heeft de onderzoeker ervoor gekozen gebruik te maken van een concurrentieanalyse. Centrale vraag in de concurrentieanalyse was hoe de concurrenten van Laco Schouwen-Duiveland de doelgroep 65-plus bedienen. Daarbij is gebruik gemaakt van de waardestrategieën van Porter. De keuze van de juiste strategie draagt bij aan het beter bereiken van de doelgroep, zodat men de concurrentie een stap voor blijft. Uit de analyse, waarbij twee stichtingen op Schouwen-Duiveland werden geanalyseerd, is naar voren gekomen dat de klant of de

deelnemer altijd centraal staat. Zowel in de visie van SMWO als van Eilandzorg valt terug te lezen dat de klant als uitermate waardevol wordt beschouwd. We kunnen dus concluderen dat beide concurrenten hebben gekozen voor de ‘customer intimacy’ strategie. In deze strategie staat de relatie met een klant centraal. Een belangrijk kenmerk van deze strategie is dat het opbouwen van een langdurige relatie met de klant wordt verkozen boven een eenmalige transactie.

Wanneer dit wordt vertaald naar Laco Schouwen-Duiveland geeft dit aan welke strategie in de toekomst het beste gehanteerd kan worden met betrekking tot de doelgroep 65-plus. Uit de resultaten van het interview is ook naar voren gekomen dat de doelgroep 65-plus waarde hecht aan de relatie met de instructeurs. Voorbeelden daarvan zijn de begeleiding, het tonen van aandacht, het luisteren naar en het tonen van respect.

7.2.3 Deelnamemotieven 65-plussers

Voor wat betreft de deelnamemotieven blijkt dat het merendeel van de respondenten de gezondheid als het belangrijkste motief ziet om deel te nemen aan sport- en beweegactiviteiten. Dit motief kan vervolgens worden onderverdeeld in meerdere gezondheidskenmerken die worden genoemd. Zo gaven respondenten aan te sporten voor hun gezondheid omdat dit bijdraagt aan een soepel lichaam, omdat dit de kans op blessures vermindert en omdat die bijdraagt aan het gezond ouder worden. Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat de gezondheid voor een groot gedeelte van de 65-plussers het belangrijkste motief is, maar dat dit voor iedere 65-plusser een andere invulling heeft. Uit de resultaten van het interview is gebleken dat een kleine groep respondenten het sociale vlak als motief benoemt. Dit laatste punt wordt vaak als bijzaak genoemd. Het sociale aspect wint het niet van het gezondheidsmotief.

7.3 Conclusie centrale onderzoeksvraag

Laco Schouwen-Duiveland kan volgens het onderzoek verschillende maatregelen nemen om het aantal 65-plussers bij Laco Schouwen-Duiveland toe te laten nemen. Er hoeven echter geen veranderingen in het sport- en beweegaanbod van Laco Schouwen-Duiveland te worden doorgevoerd. Het aanbod van Laco Schouwen-Duiveland zoals dat nu is, wordt door vele respondenten gewaardeerd. Uit het onderzoek is gebleken dat Laco Schouwen-Duiveland het sport- en beweegaanbod niet aantrekkelijker moet maken, maar dat de manier waarop Laco Schouwen-Duiveland informatie naar buiten toe brengt aantrekkelijker moet worden gemaakt. De respondenten geven aan dat de manier van informatie verschaffen naar potentiële nieuwe 65-plussers onvoldoende is en hier nog veel winst valt te behalen. Ook wordt aangegeven dat het aangaan van samenwerkingsverbanden met verschillende bonden tot meer succes zou kunnen leiden. Dit leidt tot de volgende conclusie: het sport- en beweegaanbod van Laco Schouwen-Duiveland is naar wens en op korte termijn hoeven geen aanpassingen te worden gedaan in dit sport- en beweegaanbod. Uit het onderzoek is wel gebleken dat de doelgroep 65-plus onvoldoende is geïnformeerd over de mogelijkheden binnen Laco Schouwen-Duiveland. Een wijziging van de manier waarop Laco Schouwen-Duiveland communiceert met de potentiële doelgroep zou op relatief korte termijn kunnen resulteren in een grotere doelgroep 65-plussers binnen Laco Schouwen-Duiveland.

7.3.1 Onderzoeksdoelstelling

Voorafgaand aan het onderzoek is samen met de opdrachtgever, R. van Dongen, een onderzoeksdoelstelling bepaald. De doelstelling luidde dat binnen een jaar een stijgingspercentage van 10 procent zou kunnen worden waargenomen voor wat betreft het aantal leden van de doelgroep 65-plus. Voorlopig kan daar nu geen uitspraak over gedaan omdat dit een doelstelling is over langere termijn.