Vastgoed en faciliteiten

Als er voldoende op de punten vertrouwen en communicatie is ingespeeld kan men een stap verdergaan en gaan kijken naar de daadwerkelijke plannen. Kans vier tot en met zeven richten zich op het vastgoed en de faciliteiten voor de (startende) allochtone ondernemer.

Kans 4: Het vastgoed in naoorlogse wijken ligt vaak geconcentreerd betreft eigendom.

Wijkactieplannen

• Opknappen vastgoed

In veel vooroorlogse wijken is het eigendom sterk versnipperd wat het erg moeilijk maakt om beleid op dit vastgoed (zowel woningen als bedrijfsruimtes) toe te passen. In vooroorlogse wijken is het eigendom minder versnipperd. Dit kan overleg makkelijker maken, mits deze enkele vastgoedeigenaren bereid zijn tot investeringen en veranderingen. De concentratie van eigendom is dus een mogelijke kans.

Kans 5: Goedkope bedrijfsruimte met een informatiesteunpunt.

Instanties

• Intensief contact/relatiebeheer • Contact met formele instanties

Wijkactieplannen

• Aanbieden meer (kleinschalige) bedrijfsruimtes • Intensief contact

• Contact met formele instanties • Economische kansenzone

Een groot gemis in de wijk is op dit moment goedkope bedrijfsruimte. Hierbij kan gedacht worden aan een bedrijfsverzamelgebouw. Essentieel hierbij is een informatiesteunpunt waar verschillende instanties aanwezig zijn en hun diensten aanbieden. In Den Haag lijken ondernemers goedkope bedrijfsruimte geen succesfactor te vinden. Dit is ook niet zo gek, omdat er al zoveel bedrijvigheid in de wijk aanwezig is en zijzelf al van bedrijfsruimte voorzien zijn. Echter, in de toekomst, als ook veel van de overgebleven vooroorlogse gebieden zijn platgegooid, moet men waken dat er genoeg goedkope bedrijfsruimte over blijft. Gelukkig wordt dit probleem in de wijkactieplannen goed ondervangen.

Kans 6: Clustering van de detailhandel in de wijk.

Instanties • Branchering: concentratie Ondernemers • Eerlijke concurrentie stimuleren Wijkactieplannen • Branchering: concentratie • Opknappen vastgoed

Kanaleneiland is een wijk waar wonen en werken sterk zijn gescheiden. Hierdoor is de detailhandel sterk geclusterd, waardoor er eenvoudig beleid op los te laten valt. Hierdoor kunnen zaken als het opknappen van de panden en de regulering betreft eerlijke concurrentie eenvoudiger worden gerealiseerd.

Kans 7: Ruime opzet van de wijk biedt mogelijkheden voor ruimtevragende initiatieven.

Wijkactieplannen

• Aanbieden meer (kleinschalige) bedrijfsruimtes • Economische kansenzone

• Ruimte maken voor bewonersinitiatieven

Naoorlogse wijken als Kanaleneiland zijn ruim van opzet. Dit betekent ook ruimte voor nieuwe economische initiatieven, zoals zorginstellingen en bedrijfsverzamelgebouwen. Daarbij is er ook voldoende ruimte wijk aanwezig om grote evenementen te organiseren. Al deze activiteiten brengen een spin-off aan werkgelegenheid met zich mee, door het aantrekken van bijvoorbeeld toeleveranciers en cateringbedrijven, waar de wijk zijn voordeel uit kan halen.

Kanaleneiland kent genoeg ruimte voor nieuw vastgoed en faciliteiten die het economisch klimaat verbeteren. Bestaand vastgoed, met name de winkelcentra, moet worden opgeknapt door goed overleg met de eigenaren en overige partijen. Winkelcentrum Rijnbaan is hiermee al aardig op weg. Voor het opzetten van nieuwe voorzieningen is er het nodige vooronderzoek nodig. Welke effecten heeft dit bijvoorbeeld op de wijk? De wijk zelf moet er wel baat bij hebben, door bijvoorbeeld de creatie van nieuwe arbeidsplaatsen. Een van de belangrijkste nieuwe voorzieningen is een bedrijfsverzamelgebouw met goedkope bedrijfsruimtes en een informatiepunt. Deze maatregel is hierboven al uitvoerig aan bod gekomen. Op dit moment is men al bezig met enkele ruimtevragende initiatieven in de wijk. Zo is men de clustering van het onderwijs (ROC) in de wijk aan het uitbreiden. Dit brengt namelijk de nodige werkgelegenheid en kennis naar de wijk. Verder zijn enkele woningcorporaties, de gemeente Utrecht en de Wijkraad een Podiumhuis voor Kanaleneiland aan het ontwikkelen waar een podium, horecagelegenheden, expositieruimte en zalen in worden gevestigd. De bedoeling is dat dit Podiumhuis voor een sterkere sociale cohesie en een beter imago van de wijk gaat zorgen (Matrix Partners, 2007).

Natuurlijk biedt de overvloedige ruimte in de wijk ook ruimte voor andere initiatieven. Bewoners zouden ook meer de mogelijkheid moeten krijgen om ideeën aan te dragen die gerealiseerd kunnen worden in de wijk. Figuur 8.3 laat een voorbeeld zien van een bewoner die een Chinese kruiden- en acupunctuurpraktijk in zijn woning heeft gevestigd. Dit is een ondernemersinitiatief op kleine schaal, waar ook ruimte voor vrij moet worden gemaakt. Bij ruimte moet dus eveneens aan financiële armslag en eventuele stimulerende regulering of wijzigingen in bestaand beleid worden gedacht. Verder zou er een economische kansenzone kunnen worden ontwikkeld waar startende ondernemers bijvoorbeeld gevrijwaard worden van bepaalde toeslagen. Over de effectiviteit van zo’n economische kansenzone zijn de meningen verdeeld. Het is dus verstandig om zulke initiatieven eerst grondig te onderzoeken. Ook moet er aandacht komen voor de, minder zichtbare, ZZP-ers in de wijk die zich vaak in de zakelijke dienstverlening begeven (Dilven en Jansen, 2007). In hoeverre betekenen zij een kans voor de wijkeconomie in Kanaleneiland? Er is een trend gaande dat steeds meer mensen zich in de zakelijke dienstverlening in plaats van in de detailhandel begeven. Welke rol speelt dit voor de wijkeconomie en hoe kan ook deze bedrijvigheid worden gestimuleerd? Dit verdient eveneens de nodige aandacht.

Figuur 8.3 Chinese praktijk aan huis in Transvaal

Een voorbeeld van een good practice in Nederland, met betrekking tot het bovenstaande, is de ‘Convenant herstructurering buitenruimte binnenstad’ in Haarlem. Met winkeliers, horeca en vastgoedeigenaren heeft de gemeente hier in 2001 een convenant opgesteld waarin onder meer afspraken zijn gemaakt over het opknappen van het kernwinkelgebied, bereikbaarheid, gevelbeleid, promotie en branchering. De afspraken zijn grotendeels nagekomen, zodat er voldoende draagvlak bestaat voor een volgende convenant 2006-2011 (Ecorys, 2006).

Kanaleneiland wil men een meer stedelijk karakter aanmeten, omdat ze steeds meer richting centrum komt te liggen door de bouw van Leidsche Rijn. Daarom zou zo’n convenant ook voor deze wijk van groot belang kunnen zijn. Verschillende thema’s waar je mee te maken krijgt als je het ondernemerschap in de wijk wilt stimuleren en de wijk een meer binnenstedelijk karakter wilt meegeven worden in dit convenant integraal aangepakt. De ligging van de wijk biedt daarbij kansen in de zin dat zij naast een regiobedienende meubelboulevard en het kantorenpark Papendorp. Misschien dat ook deze bedrijvigheid voor meer spin-off in de wijk kan zorgen zo gauw de wijk van een beter imago en een beter vestigingsklimaat is voorzien. Ook zou deze bedrijvigheid voor arbeidsplaatsen kunnen zorgen voor de bewoners van Kanaleneiland. Onderstaand figuur (8.4) geeft de maatregelen weer die genomen moeten wordt om het vastgoed en de faciliteiten in de wijk te verbeteren ten bate van ondernemerschap en wijkeconomie.

Vastgoed en faciliteiten

Kans 4:

Het vastgoed in naoorlogse wijken ligt vaak geconcentreerd betreft eigendom.

Kans 5:

Goedkope bedrijfsruimte met een informatiesteunpunt.

Kans 6:

Clustering van de detailhandel in de wijk.

Kans 7:

Ruime opzet van de wijk biedt mogelijkheden voor ruimtevragende initiatieven.

Maatregelen:

• Bestaande voorzieningen opknappen • Onderzoek mogelijke nieuwe voorzieningen • Indien nodig beleid aanpassen voor

winkelcentra/winkelstrips

• Realiseren goedkope bedrijfsruimte, bijvoorbeeld in een bedrijfsverzamelgebouw.

• Ondernemersinformatiepunt bij nieuwe bedrijfsruimtes realiseren

• Wensen bewoners en ondernemers in kaart brengen betreft voorzieningen en beleid in de wijk gericht op winkels en andere

ondernemingen

• Onderzoek naar mogelijke economische kansenzone

• Eventueel instellen van een convenant om verschillende thema’s betreft ondernemerschap en voorzieningen bij elkaar te brengen.

Figuur 8.4 Maatregelen vastgoed en faciliteiten