The Real van Zizek

Als straatvoetballers een performance doen, bestaat de mogelijkheid dat The Real zich voordoet. De ervaring van The Real ervaren straatvoetballers onder andere als zij in een flow zitten. Dan kunnen zij volgens filosoof Slavoj Zizek een gevoel ervaren dat hij omschrijft als ‘the semantic void’ (Zizek 1993: 202). Het is een gevoel dat onbeschrijflijk is, een intense leegte.

Ja, soms voel je dat het superlekker gaat. Voel je je superman. Dan voel je vleugels. Dan voel je je unstoppable, elke actie lukt, elke truc. Dat is prachtig.

Djuke Het is een soort drug voor ons .… Als je in een flow zit, dan zit je in een bepaalde periode dat alles lukt. Dat je in een bepaalde periode misschien wel de beste bent op dat moment .… Het is een gevoel en ja, hoe ga je dat omschrijven? Sommige dingen snap ik ook niet helemaal. Waarom doe je wat je doet? Je voelt je er prettig bij maar daar zit waarschijnlijk ook meer bij. Misschien moet ik er nog achter komen ... maar ik denk ook dat als je het goed kan omschrijven dat je er niet helemaal goed mee bezig bent. Dan ben je al bewust van wat je aan het doen bent.”

Edje Zizek volgend gaan straatvoetballers op zoek naar die Leegte, maar niet door middel van de practice van Foucault. Hun geheugen is niet de manier om bij The Real te komen omdat geheugen een herinnering aan het bewuste deel van ons Zelf is, ons ego. En niet tot het onbewuste Zelf. Volgens Zizek is uitschakeling van het ego juist de manier om Waarheid te vinden. Als dit lukt, kan het de straatvoetballers met elkaar verbinden opdat zij een gemeenschap vormen. Deze bestaat zo lang zij erin geloven. Zizek plaatst dit gevoel in het hart van elke vorm van gemeenschap. Mensen zijn volgens hem op zoek naar een gevoelstoestand waarin zij affect ervaren en hij toont dit aan met een studie naar nationalisme waar mensen diepe gevoelens kunnen ontwikkelen voor een fictieve gemeenschap.

‘Members of a community believe in their Thing ... ‘I believe in the (national

[communal] Thing’ equals ‘I believe that others (members of my community) believe in the Thing.’ (Zizek 1993: 202).

Dit is geen Waarheid die ik objectief kan waarnemen maar ik moet deze zien als een overtuiging. Straatvoetballers geloven (of geloofden) in deze Waarheid. Door op deze manier na te denken over straatvoetbal krijgt het een religieus karakter. Je moet geloven in straatvoetbal zoals je in een hogere macht gelooft.

Kijk, straatvoetballers als Ed en Orry ... die jongens leven als ‘straat’. Ik ben niet van de baggy broek en lifestyle. Ik leef volgens nu, heb dure kleren, ben al helemaal weg van die jongens. Ik ga alleen nog naar Jimmy Woo [dure club in Amsterdam] ... Daar zul je Edje niet zien. Maar ik kom wel van de ‘straat’. Als ik de filmpjes terugzie van vroeger heb ik ook petjes, Nike outfitjes .… Misschien was lang haar mijn ding, en dat petje en spijkerbroek. Ik heb die straatvoetbalstijl omgegooid … Het is gewoon veranderd. Ik leef ook niet als een straatvoetballer want ik zit de hele dag thuis … Vroeger wel, toen voetbalden we tot we in het donker de bal niet meer zagen.

Issy

Het grootste deel van de tijd die ik heb doorgebracht met de jongens, beleefden zij het voetbal niet als een uiting van hun stijl op zoek naar Echtheid. Zoals Foucault stelt dat ‘the pleasure principle’ afleidt van de zoektocht naar een beter mens worden3, zie ik de meeste jongens ‘vervallen’ in hun hedonistische levensstijl. Dan is straatvoetbal bijzaak. Zo beleeft Issy het straatvoetbal niet meer op een gemotiveerde manier. Issy gelooft niet meer in straatvoetbal. In Nederland voert hij niet veel uit. Hij zit veel thuis, traint drie avonden per week en speelt in het weekend een wedstrijd in de Eredivisie zaalvoetbal.

Totdat hij op Sint Maarten onverwacht wordt herinnerd aan wat straatvoetbal kan zijn. Kortom, als ze zich overgeven aan hun sport, hun passie, is er de

mogelijkheid dat een ‘moment of grace’ zich voordoet en dat een Real zich ontvouwt. Die avond kende zo’n moment waarop The Real haar gezicht liet zien. In de

werkelijkheid van de vervallen sporthal ontstond een beleving die boven de werkelijkheid uitsteeg. Vanaf dat moment was straatvoetbal weer Echt.

Voor de jongens lag de betekenis van de performance op Sint Maarten in een herinnering aan eerdere Reals. Zij werden opgetild in het domein van The Real door                                                                                                                

3  _{Foucault stelt in zijn boek The Use of Pleasure dat de mens in zijn streven naar ‘self mastery’ op een}

deugdzame manier moet omgaan met pleasure. Hij matigt het gebruik van pleasure tot zijn natuurlijke behoeften vervuld zijn. De mens laat deze moraliteit vaak los en gebruikt pleasure dan in overdaad.

de gewaarwording dat ze het Echte straatvoetbal uit het verleden opnieuw beleefden. Het publiek beleefde dit anders. Dat werd simpelweg geraakt door iets

overweldigends. De authenticiteit van dat moment lag voor het publiek in de beleving van pure schoonheid. Hier moet ik wel bij opmerken dat dit een subjectief oordeel is. Niet iedere toeschouwer heeft dezelfde intense beleving gevoeld. Ik denk dat de herkenning van het overweldigende schuilt in een zekere mate van bekendheid met de sport zelf. Alleen dan kan iemand waarderen wat er gebeurt. Andere toeschouwers zullen gegrepen zijn door de elektrische lading die er hing in de hal. Dit is ook een mogelijkheid om de wedstrijd als overweldigend te kunnen ervaren (Chidester 2012: 112). Esthetiek in de zin van schoonheid zorgt ervoor dat we geraakt worden.

Straatvoetbal heeft een visuele schoonheid voor wie kennis heeft van de sport. Deze esthetiek4 in de zin van schoonheid brengt ons in contact met het Echte, met een waarheid. Dit kan alleen naar boven komen in een performance. Het is in het zien van iets bijzonders dat we geloven in The Real. De pure schoonheid van The Sublime!