Stabiliteit van het inkomen
Bijna in alle bevraagde gezinnen is het inkomen erg onstabiel: dan eens werkloos, dan werkend, dan een ziekte-uitkering, dan een leefloon. Door de schuldenproblematiek is het inkomen soms ook erg wisselend.
Bovendien doen er zich soms administratieve problemen voor, waardoor inkomens maanden op zich laten wachten.
29
“Ik heb al eens ruzie gehad met het ACV. Ik moest een papier invullen om het lidgeld met een domiciliëring te betalen. Ik vul dat in. Ik kijk op mijn uittreksels en elke keer is er niets af. Van het sociaal verhuurkantoor, er kwam iets vrij, daarom moest ik een blad hebben van mijn inkomsten. Dat moest ik gaan halen bij het ACV dan. Hoe zit dat met het lidgeld vroeg ik. Ah zei ze, geluk dat je erover begint, je had nog 2 maanden, anders was je geschorst.”
Oplossings- en overlevingsstrategieën
Mensen en gezinnen ontwikkelen oplossings- en overlevingsstrategieën. Kortdurende jobs
aannemen om weer iets te overbruggen, soms zwartwerk of het verkopen van voorwerpen om bepaalde kosten te kunnen dekken.
Wat opvalt is dat bij twee van de alleenstaande moeders (onder druk van de ex-partner) de kinderen op het domicilie van de vader bleven staan (ook al verbleven ze bij hun moeder).
“Of als het echt nodig is en ik zit echt zonder geld, bel ik naar mijn werk. In het restaurant of dat ze daar iemand nodig hebben. Maar dat is dan ook ingeschreven, maar die moet ik dan niet afgeven, voor die paar uurkes. Allé wanneer dat de kinderen niet bij mij zijn, als ik een babysit heb gevonden.”
“Ja, ik heb nu wel een paar uren extra dat ik alle weken in het zwart werk. Dat is zo’n uurke of 5, en dan krijg ik wel zo’n euro of 10 per uur in het zwart. Dus dat is alle weken 40 euro. En
‘s maandagsmiddag moet ik meestal maar gaan werken om 12 uur, dus maandag in de voormiddag ga ik naar mijn mama. Dat menske is 78 jaar, en dan ga ik de ene week boven kuisen en de andere week beneden een beetje kuisen en die betaalt mij dan ook altijd. Die geeft me dan zo’n beetje koffie, keukenrol, wc-papier, shampoo, ... Eigenlijk doet mijn mama heel veel voor mij. En dat zijn zo kleine beetjes maar die helpen wel. Daardoor heb ik zo’n 200 euro op de week. Dus dat is wel haalbaar.”
“Er was een moment dat ik leefloon trok en dan wel nog in het zwart werkte omdat ik gewoon niet rond kwam anders of omdat ik dringend geld nodig had om ergens naar toe te verhuizen zodanig dat ik de verhuisfirma kon betalen. Het is nooit dat ik leefloon heb getrokken als ik rond kwam en dan nog eens in het zwart ging gaan werken. Ik heb dat toen vooral gedaan omdat het anders gewoon niet haalbaar was. Ik weet dat daar zware boetes opstaan en dat is allemaal wel jammer, maar ik kon op dat moment niet anders.”
“Nee, ’t kindergeld gaat allemaal naar de papa. Omdat mijn dochter haar adres daar staat.”
“Omdat ik toch uit dat appartement moest, ik dacht de huishuur betaal ik niet. Ik had natuurlijk mijn waarborg, dan gebruiken ze die maar, het interesseert mij niet, maar ik moet nu zorgen dat ik eten en drinken heb, en de rest dat kan mij gestolen worden, dat was het belangrijkste voor mij.”
“Op het eind van de maand zou je me hier moeten bezig zien, achter elk centje. Gewoon om een brood bijeen te kunnen krijgen. Dat is echt belachelijk eigenlijk. Er zijn soms wel in een maand dinges waarop ik kan besparen, ik zal nu zeggen, deze maand heb ik nu iets gekocht via Facebook, tweedehands en dat was 40 euro. Ik heb dat niet echt nodig, ik had dat kunnen laten en dan had ik nu nog 40 euro voor de supermarkt gehad. Maar, en dat kan misschien heel egoïstisch klinken, maar af en toe verdien ik of mijn zoontje ook eens iets dat niet levensnoodzakelijk is. Als ik echt geld nodig heb, verkoop ik dingen online.”
“Op het moment ... ik denk dat ik het nog juist ga kunnen regelen. Ik weet dat het niet mag, want ik heb geen adres meer. Dus doordat ik mijn werk nu kwijt ben, moest ik mijnen dop gaan aanvragen op dat oud adres nog. Dus als het uitkomt, zal ik het moeten terugbetalen, maar ja, anders heb ik niets. En ik moet mijn zoon eten geven en mijn vriendin ook. Ja, als ik geen pree heb, dan zitten wij met zijn drieën in de problemen. Ze heeft wel wat kindergeld, maar dat is niet veel natuurlijk. Mijn vriendin zit nog op school. Anders kon zij werken.”
Ziet men perspectief voor de toekomst?
Mensen hebben het eigenlijk niet zo vaak gehad over het langetermijnperspectief. Eén papa vraagt zich wel af waar al dat geld rond kinderarmoede naartoe gaat. Hij voelt er immers niets van in zijn gezin.
“Met al die reclame (ja zo noem ik het) rond kinderarmoede vraag ik me wel af: waar is al dat geld naartoe, want wij voelen er in ons gezin niets van. Dat is toch niet serieus!”
30
Wat weegt het meest? Welke verzwarende omstandigheden vernoemen gezinnen met betrekking tot het hebben van een beperkt inkomen?
Ziekte en scheidingen worden door de gezinnen het vaakst genoemd als een factor die hen de armoede in heeft geduwd.
“Ja, die schuldbemiddeling, dat is via een advocaat. Dat is gekomen door het ongeval van B..
Die heeft een maand in de kliniek gelegen, dat was al 3300 euro opleggen. Als ik niet in orde was geweest met mijn ziekenkas was het 18000 euro. En ik had zoiets, hij moet nog geopereerd worden, het zijn geen goedkope operaties want dat is allemaal neurochirurgie en zo. Dat is niet meer te betalen. Als ik dat op afbetaling zou doen, zouden er intresten bijkomen. En ik wist bij collectieve, komen er geen intresten bij, kunnen de deurwaarders niet aan mijn gerief. Dan heb ik collectieve aangevraagd via het OCMW.”
“Nee, nee. ’t Is wel achterstand, ik heb een paar deurwaarders gekregen, achterstallige betalingen van het ziekenhuis nog. En ‘k heb onlangs nog 200 euro aan de deurwaarder betaald. Van wat was dat … Van het ziekenhuis, van mijn zoon. Echt waar. En dat drie of vier keer, zeker.”
“Dat is heel moeilijk. Altijd facturen van het ziekenhuis, och. Ongelofelijk veel facturen. Of medicijnen, ja, mijn man heeft veel medicijnen nodig. Mijn 2de kindje ook. Zij neemt ook medicijnen voor heel haar leven.”
Gezinnen zonder wettig verblijf – geen inkomen, volledig afhankelijk van private ondersteuning De meest schrijnende situaties zijn we tegengekomen bij de gezinnen zonder papieren. Zij hebben geen inkomen en moeten overleven op basis van de krijg. Nochtans zouden ze niets liever willen dan de handen uit de mouwen te steken en bij te dragen voor hun gezin en de maatschappij. Lang leve VLOS … zij maken dat deze gezinnen nog een klein beetje menswaardigheid over houden.
“We hebben geen inkomen, we overleven dankzij de ondersteuning van VLOS. Dat is een dag tot dag- strijd. We overleven dankzij VLOS. Voedsel, kleren … alles krijgen we van VLOS
… VLOS is alles voor ons. We hebben veel schulden voor elektriciteit en gas. We hebben een budgetmeter gekregen. Als we dan geld krijgen, dan vullen we de kaarten van de budgetmeter elk voor 25 euro (elektriciteit en gas). Soms is het genoeg, soms is het niet genoeg. De andere 50 euro gebruiken we om te winkelen.”
“We mogen één keer per week naar de sociale kruidenier van VLOS. Daar krijgen we voeding, zeep, … Het leven is hier duur, zeker met een kindje. De luiers kosten 10 euro per week. Melk, flessenmelk kost … Kleren krijgen we gelukkig uit de VLOS-bazaar. VLOS heeft al veel voor ons gedaan, echt. Zonder VLOS zouden we niet kunnen overleven. Zij zijn zoals een tweede familie.
Zij helpen ons, ze hebben ons ook geholpen met het ziekenhuis. Het OCMW helpt ons voor medische zorgen, we hebben een gele kaart. We gaan naar de Vlier.”
“We hebben hulp van VLOS: elke week mogen we een voedselpakket gaan halen en elke maand mogen we in de VLOS-bazaar tweedehandskleren en -schoenen voor ons gezin halen.
We krijgen ook soms hulp van vrienden en familie en af en toe werken we ook. Wij kopen niets in de supermarkt van eten, drinken, kleren of schoenen, we betalen wel voor huur, elektr. en water, want dat moeten we elke maand betalen, ook al hebben we geen inkomen. Dat is voor ons prioriteit. We overleven dankzij de steun van VLOS en de inventiviteit van mijn man om regelmatig toch werk te vinden. Soms lenen we geld van vrienden. Soms helpen vrienden echt met geld, meestal moeten we alles ook echt terug betalen. Wij hebben twee schulden lopen die we momenteel afbetalen. Achterstallige bedragen voor elektriciteit (wordt afbetaald met 30 euro per maand” en een terugbetaling voor teveel betaald kindergeld. Toen we negatief kregen, hebben we nog twee of drie maanden kindergeld uitbetaald gekregen en dat moeten we nu terug betalen (ook 30 euro per maand).”
31