Selectie van cases

Bij dit onderzoek is ervoor gekozen om een meervoudige casestudy uit te voeren. De casestudy leent zich voor onderzoeken over ‘hoe en waarom’ vragen (Yin, 1989). Er is gekozen voor een meervoudige casestudy omdat hiermee de generaliseerbaarheid van de onderzoeksresultaten wordt vergroot. Met generaliseerbaarheid van het onderzoek wordt bedoeld dat de uitspraken over de selectieve cases in het onderzoek ook van toepassing zijn op een zo groot mogelijk aantal andere cases. Daarom is er gekozen om uit de populatie van cases drie cases te selecteren. Een extreme, deviante en een typerende case. Bij kwalitatief onderzoek wordt, in tegenstelling tot kwantitatief onderzoek, niet aselect (op toeval) geselecteerd. In dit onderzoek zijn de cases geselecteerd op basis van beschikbare kwantitatieve data van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. De VNG beschikt over een website met een dashboard die lokale cijfers over gemeenten toont. Het dashboard wordt gevuld door data van gemeenten en gegevens van verschillende bronnen zoals het CBS, de GGD en Burgerpeiling (VNG, 2018). In het dashboard kunnen cijfers worden opgevraagd en is het mogelijk om gemeenten onderling en met het landelijk gemiddelde te vergelijken. De informatie van de VNG is openbaar toegankelijk. Voor dit onderzoek is gekozen om een selectie te maken van drie gemeenten in de provincie Noord- Holland. In het dashboard van VNG zijn de gemeenten in Noord-Holland met elkaar vergeleken aan het thema ‘Energie en klimaat’. In het dashboard wordt de score uitgedrukt aan de hand van een puntenschaal van nul punten tot honderd punten. Nul punten wordt beschouwd als zeer laag en honderdpunten als zeer hoog (VNG, 2017). Met deze zogenaamde ‘Duurzaamheidsscore’ wordt geoordeeld over de mate waarin een gemeente duurzaam is, op

basis van ecologisch, sociaal-cultureel en economisch kapitaal (VNG, 2017). Met deze data wordt inzicht verkregen hoe de gemeenten in Noord-Holland scoren op het thema duurzaamheid. Verder geeft het dashboard een score weer voor de energie-ambities van de gemeente. Deze score wordt uitgedrukt in een puntenschaal van nul (zeer laag) tot vijf (zeer hoog) (VNG, 2016). De duurzaamheidsscore en de energie-ambitie van de gemeente worden gebruikt bij het selecteren van de cases. Data uit het dashboard toont aan dat Nederlandse gemeenten gezamenlijk een gemiddelde duurzaamheidsscore van vijftig (50) punten behalen. De achtenveertig gemeenten in de Provincie Noord-Holland scoren gezamenlijk ook een gemiddelde van vijftig (50) punten. De score voor de energie-ambities van gemeenten is landelijk een gemiddelde van drie (3) punten. Gemeenten in Provincie Noord-Holland scoren ook gemiddeld drie (3) punten.

De gemeente Haarlem is geselecteerd als extreme casus voor dit onderzoek. De gemeente Haarlem heeft een duurzaamheidsscore van tweeënvijftig (52) punten. Dat wijkt niet extreem af van het landelijke/ provinciale gemiddelde. Toch is deze casus gekozen als extreme casus omdat de gemeente een energie-ambitie score heeft van vijf (5) punten. De gemeente pretendeert hiermee dat zij klimaatdoelstellingen hoog in het vaandel heeft staan en dat wekt de interesse om deze casus te onderzoeken. De volgende afbeelding toont de data afkomstig uit het dashboard van VNG over gemeente Haarlem (VNG, 2018).

Afbeelding 2: duurzaamheidsscore en energie-ambitie gemeente Haarlem

De gemeente Zaanstad is geselecteerd als deviante casus in dit onderzoek. De gemeente Zaanstad heeft een duurzaamheidsscore van vierenveertig (44) punten. Daarnaast scoort de gemeente Zaanstad drie (3) punten op de puntenschaal energie-ambitie van de gemeente. De volgende afbeelding toont de data afkomstig uit het dashboard van VNG over gemeente Zaanstad (VNG, 2018).

Afbeelding 3: duurzaamheidsscore en energie-ambitie gemeente Zaanstad.

De gemeente Hoorn is geselecteerd als typerende casus in dit onderzoek. De gemeente Hoorn heeft een duurzaamheidsscore van negenenveertig (49) punten. Daarnaast scoort de gemeente Hoorn vier (4) punten op de puntenschaal energie-ambitie van de gemeente (VNG, 2018). Met deze data kan worden vastgesteld dat de gemeente Hoorn een typerende casus is in dit onderzoek.

Afbeelding 4: duurzaamheidsscore en energie-ambitie gemeente Hoorn

In de onderzoeksopzet wordt nadrukkelijk onderscheid gemaakt tussen het concept succesvolle cross-sectorale samenwerking en het concept succesvol in de mate waarin een hoge duurzaamheidsscore wordt bereikt. Als er sprake is van succesvolle samenwerking dan betekent dat niet dat er causaliteit is tussen het succes van samenwerking en een stijging van de duurzaamheidsscore. Het is belangrijk om te vermelden er meer factoren van toepassing zijn op de hoogte van de duurzaamheidsscore zoals ecologie, sociaal-cultureel en economisch kapitaal. De duurzaamheidsscore is in de onderzoeksopzet alleen gebruikt om de cases op te selecteren.

Voor de casestudy zijn zes respondenten geselecteerd. De respondenten worden beschouwd als representatief, omdat alle respondenten als belanghebbende kunnen worden aangemerkt in de cases. Omdat de onderzoeker niet beoogt de resultaten van het onderzoek te generaliseren, is ervoor gekozen om bij elke casus een vertegenwoordiger van de gemeente en

het mkb te interviewen. In de casus worden deze vertegenwoordigers aangemerkt als sleutelfiguren (portefuillehouders) en daarom wordt verwacht dat meer interviews per casus geen nieuwe, aanvullende informatie zal opleveren. Voor iedere casus wordt een vertegenwoordiger van de gemeente, bij voorkeur een beleidsadviseur Duurzaamheid, geïnterviewd. Er is voor een beleidsadviseur gekozen omdat deze persoon het beste op de hoogte is van de gemaakte afspraken en deze respondent vermoedelijk de gemeente vertegenwoordigt in de samenwerking. Verder wordt voor iedere casus een vertegenwoordiger vanuit het mkb, bij voorkeur een voorzitter of bestuurder van een ondernemers-/ (bedrijven)parkmanagementvereniging geïnterviewd. Deze vertegenwoordiger is geselecteerd omdat deze respondent het mkb vertegenwoordigt in de samenwerking. De interviews duren gemiddeld zestig minuten en na afloop wordt van ieder interview een gespreksverslag opgesteld.