Kracht mannelijk lichaam

Fysieke kracht is het meest natuurlijke kenmerk van mannelijkheid. Een slappe man is geen man, want kracht is inherent aan het mannelijk lichaam. Door het tonen van controle en kracht van het eigen lichaam kan een man zich met andere mannen meten om te zien wie het sterkste of het meest gecontroleerd is en dus het meeste man. Dit is goed te zien tijdens het breakdancen. In de cirkel kan een jonge man zijn kracht en controle over zijn eigen lichaam tonen aan de rest. De jongen die een positie het langste kan volhouden of een beweging het snelste kan herhalen is de beste. Zijn kunde

Hoofdstuk 4 Reparto Schick

49

wordt erkend door de jongens die toekijken wanneer zij joelen en klappen. Controle is een belangrijk element in het breakdancen.

Destructiever is het tonen van kracht in de vorm van fysiek geweld, voor de ontvanger, maar ook voor de uitvoerder, omdat een gewelddadige actie vaak een agressieve reactie oproept. Mannen nemen risico door te vechten, omdat ze ook serieus gewond kunnen raken of soms zelfs kunnen overlijden aan hun verwondingen. Risico nemen is een andere mannelijke kwaliteit en wordt vaak omschreven als moedig. Fysiek geweld is de duidelijkste uiting van mannelijkheid, de meest heldere vorm van strijd, er is altijd een winnaar en verliezer. De kracht van het mannelijk lichaam wordt getoond. Volgens Lindegaard en Henriksen vervult geweld een functie binnen de relaties tussen mannen en vrouwen en tussen mannen onderling.

Violence serves to maintain and establish gender hierarchies between men and women, and violence is used to assert masculinity amongst groups of men. (Lindegaard en Henriksen 2004:1)

Door de risico’s van verwonding voor het slachtoffer van fysiek geweld en het risico van vervolging voor de pleger van het geweld en door het vernietigende en onomkeerbare karakter van fysieke geweldpleging is deze actie meestal het laatste redmiddel voor een man wat hij kan inzetten om zijn mannelijkheid veilig te stellen.

In de volgende drie hoofdstukken kunnen we zien hoe dit geweld een plaats heeft in het leven van een aantal mannen en vrouwen. Welke functie dit geweld heeft en hoe mannen zelf hun eigen geweld verklaren. Bovendien zal duidelijk worden hoe we een verklaring kunnen geven door geweld te beschouwen als een streven naar of herstellen van de mannelijke identiteit.

Hoofdstuk 4 Reparto Schick

Mannen over geweld

“Si vos no tenés ni un peso y tu hijo viene y te pide un peso, que haces? Vas a decir, ‘hombre estoy palmado’ o le vas a agarrar y le decis ‘no me esta jodiendo, vete!’.”

Als je geen rooie cent hebt en je zoon komt je om een cent vragen, wat doe je dan? Ga ja dan zeggen, ‘hé man ik ben blut’, of grijp je hem vast en zeg je ‘val me niet lastig, wegwezen!’ (Mariano)

Geweld is een strategie om uiting te geven aan mannelijkheid en om dit man-zijn te beschermen. Kort door de bocht zou dat zijn dat mannen hun partner slaan om zelf man te blijven. Dat is het theoretisch perspectief wat ik in de voorgaande vier hoofdstukken heb opgebouwd om binnen te context van een barrio (arme buurt) in Managua inzicht te krijgen in het gewelddadig gedrag van mannen. In het vorige hoofdstuk heb ik een beeld geschetst van deze barrio (Reparto Schick), haar mensen en de mechanismen waarmee mannen onder elkaar vormgeven aan hun mannelijke identiteit.

Hoofdstuk 5 Mannen over geweld

52

Naast de bevestiging van de mannelijke identiteit binnen de mannengroep draagt de interactie tussen de man en zijn vrouw binnen het gezin ook bij aan de vorming van zijn man-zijn, volgens Fuller is deze laatste zelfs het meest essentieel.

The wife’s recognition is crucial to the constitution of the masculine identity: she it is who ultimately confirms the male’s virility and his capacity to command because the best proof that a man is sexually active is his getting pregnant a woman whose sexuality is under his control. (Fuller 1998: 96)

Binnen de huiselijke context is zijn geweld een van de strategieën om zijn vereiste mannelijkheid veilig te stellen. In dit hoofdstuk zullen we dit kunnen zien in de levensverhalen van drie verschillende mannen. Ze vertellen niet alleen over huiselijk geweld, maar de mannen verhalen ook van geweld tijdens en na de revolutie, geweld op straat door pandillas en institutioneel geweld. Al deze vormen van geweld lopen in elkaar over, zijn vaak niet strikt te scheiden, en werken door in de andere sferen of domeinen.

Alledrie geven deze mannen een andere verklaring voor hun eigen geweld. Die verklaringen vormen de kern van mijn onderzoek, daar was ik naar op zoek. De visies van de mannen zijn waardevol omdat ze ons inzicht verschaffen in hun opvattingen over vrouwen, mannen en geweld. En we zullen zien dat deze argumenten overeenkomen met verklaringen uit de wetenschappelijke literatuur en de maatschappelijke discussie. Alledrie de mannen vinden dat het niet goed is om geweld te gebruiken tegen hun partner, maar toch gebeurt het.

Oscar is een jongeman bij wie zijn geweld uitgelokt wordt door zijn vriendin en hij ziet haar jaloezie als de oorzaak van zijn geweld. Voor hem wordt het geweld via de ouders doorgegeven aan de volgende generatie wanneer zij in het bijzijn van de kinderen ruzie maken en er geslagen wordt. Bij Mariano gaat het erom dat hij zijn controle verliest doordat hij teveel stress en zorgen heeft. Geweld wordt door hem gerelateerd aan armoede, een situatie waarin hij zelf verkeert. Niet meer kunnen nadenken door de werking van alcohol is voor René de verklaring van de fysieke mishandeling van zijn partner. Volgens hem wordt het geweld in de samenleving geleerd tijdens de jeugd en gereproduceerd wanneer jongens mannen worden en hun gezin stichten.

Na ieder verhaal zal ik de gewelddadige situaties ook toelichten vanuit mannelijkheid. Daarmee wil ik aantonen dat met dit perspectief een interessante verklaring voor huiselijk geweld gegeven kan worden, die op een hoger niveau bijdraagt aan het begrip en de kennis van geweld tussen mensen.