TV kijken Radio Luisteren
7 Concurrentieanalyse/best practices
10.1 Format op papier
Het format wordt op dezelfde manier uitgeschreven als in het hoofdstuk televisieformat op bladzijde 28.
Format in het kort
In het realityprogramma ‘Sporters van Oranje’ gaan tien topsporters de strijd aan met zichzelf, elkaar en heftige situaties in de wereld van Defensie. Gedurende het programma zullen zij leven als echte medewerkers van Defensie, inclusief uitrusting, voeding en slaapplaats.
De essentie
Defensie wordt vaak gezien als topsport, dus wat nou als je echte topsporters de wereld van Defensie laat beleven? Dan ontstaat er het nieuwe programma ‘Sporters van Oranje’. In dit programma worden (oud) topsporters op de proef gesteld. Zij zullen drie weken lang leven als echte militairen van Defensie. Gedurende het programma zullen zij individueel, in duo’s, teams of met de hele groep opdrachten maken in de verschillende divisies van Defensie. Zo worden zij onder andere getest op hun kennis en uithoudingsvermogen. Zij zullen door de opdrachten kennismaken met zowel de landmacht en de luchtmacht als met de marine en de marechaussee. Door deze diversiteit kan er een onbeperkt aantal afleveringen geproduceerd worden, maar kan ook aan elke aflevering een thema gekoppeld worden zodat er een herkenbare structuur ontstaat.
Wie van de kandidaten heeft het in zich? Welke topsporter wint de strijd voor vrede en veiligheid?
Spelelementen
In het programma zullen in totaal drie opdrachten uitgevoerd worden. Het programma begint met een kleine voorbereidingsopdracht om de kandidaten alvast warm te maken voor de eindmissie. Bij deze opdracht kan er iets gewonnen worden wat de kandidaten zal helpen bij de eindopdracht, denk hierbij aan attributen of hulpmiddelen om de opdracht minder zwaar te maken. Een voorbeeld van een dergelijke voorbereidingsopdracht is dat de kandidaten de rugtas van een militair moeten inpakken. De gehele inhoud die een militair op zijn rug draagt ligt op de grond naast de rugtas en de kandidaat die alle spullen er het snelst in weet te stoppen wint de opdracht. Kwaliteiten als inzicht en tactiek zullen van pas moeten komen, maar er zal ook een leuk contrast tussen mannen en vrouwen te zien zijn. Deze opdracht kan individueel uitgevoerd worden, maar kan ook gespeeld worden in duo’s of teams. Een voorbeeld van een duo-opdracht is wanneer zij een ruw parcours af moeten leggen met een legertank.
De tweede opdracht is een kennisopdracht. De kandidaten worden getest op hun kennis en inzicht van Defensie in de vorm van een spel. De presentator legt bijvoorbeeld een situatie in een missie voor en er zijn drie antwoordmogelijkheden hoe er gereageerd kan worden in een dergelijke situatie. Wanneer een kandidaat voor antwoord A kiest, moet diegene een kleine stormbaan afleggen bij dat antwoord. Aan het einde van de stormbaan ligt een letter. Na meerdere vragen zijn er meer letters waar uiteindelijk een woord van gemaakt moet worden. De kandidaat of het team die/dat het woord raadt, wint het spel. Bij het winnen van dit spel kunnen privileges verkregen worden, denk aan betere slaapmogelijkheden en eten. De laatste opdracht is de eindopdracht en tevens de grootste opdracht. Deze opdracht wordt ook wel de eindmissie genoemd. De kandidaat (of kandidaten) die de
voorbereidingsopdracht gewonnen heeft, mag gebruik maken van de winst in deze opdracht. Een voorbeeld van een dergelijke opdracht is dat de kandidaten een
krijgsgevangene moeten bevrijden of een strijd op zee moeten winnen. Het team of duo die de missie niet behaalt moet tenslotte de strijd met elkaar aangaan in een kleine opdracht. Degene die de opdracht verliest moet het programma verlaten.
Tussen de opdrachten door zal er reality te zien zijn. Dit zijn bijvoorbeeld beelden van het avondeten waar er gepraat wordt over de eindopdracht. Ook zal duidelijk worden hoe de kandidaten het avontuur beleven.
Genre
Het genre van het programma is reality.
Trend
Het format sluit aan bij de verschillende ontwikkelingen die gaande zijn in de wereld waar Defensie nog elke dag bij moet helpen. Denk aan de aardbeving in Nepal, waar
Nederlanders zijn opgehaald door een transportvliegtuig van Defensie. Tevens zijn er elke dag nog oproepen op televisie om nieuwe leden te werven.
De kern
Het specifieke element waaraan het format is opgehangen is realiteit en actualiteit. Het programma is gebaseerd op de realiteit en speelt zich af in echte arena’s met echte deelnemers. Tevens zijn de situaties in het programma realistisch op basis van wat er gebeurt als je bij Defensie werkt. Ook heeft het format een vorm van actualiteit, omdat Defensie vandaag de dag nog vaak moet optreden.
Locatie(s)
De eerste opdrachten zullen in Nederland gehouden worden in plekken als Harderwijk en ‘t Harde, waar oude kazernes staan of waar het gebied bebost is. Later zal het programma ook op (oude) oorlogsgebieden of onherbergzame plekken plaatsvinden in het buitenland. Alleen de kandidaten die na een aantal afleveringen overblijven zullen naar het buitenland gaan, wat meteen weer een trigger is voor de kandidaten om te willen winnen.
Kandidaten
De kandidaten zullen bekende en onbekende (oud-)topsporters uit Nederland zijn. Nederland worden. Denk aan sporters als Epke Zonderland, Arjen Robben, Ranomi Kromowidjojo, Daphne Schippers, Sven Kramer, Marko Koers, Marianne Vos, Jeffrey Wammes, Anouk Hogendijk, Naomi van As en Churandy Martina. Kijkers kunnen zich inleven in de bekende sporters, maar ook nieuwe topsporters leren kennen.
Line up Lengte item Totale lengte
Voorwoord presentator 0:00:20 0:00:20 Leader 0:00:40 0:01:00 Inleiding 0:02:00 0:03:00 Voorbereidende 0:15:00 0:18:00 opdracht (Reality tussendoor) 0:02:30 0:20:30 Kennisopdracht 0:10:00 0:30:30 (Reality tussendoor) 0:02:30 0:33:00 Eindopdracht en wel/niet
behalen van de missie 0:15:00 0:48:00
Eindrace en afvaller 0:05:00 0:53:00
Vooruitblik volgende week 0:01:00 0:54:00
Beschrijving van sfeer en uitstraling
In het programma zien kijkers hoe topsporters het ervan af brengen in de barre
omstandigheden van Defensie. Gezien het feit dat topsporters, net als mensen bij Defensie, beschikken over kwaliteiten als doorzettingsvermogen, discipline, teamwork en
doelgerichtheid, zouden ze dit vol moeten kunnen houden. Is dit ook zo? Het programma bevat eenvoudige opdrachten, maar naarmate het programma verder komt worden deze opdrachten zwaarder en extremer. Het wordt echt afzien voor de sporters. Dit zal vele emoties oproepen, waardoor de geloofwaardigheid van het programma alleen maar
toeneemt. Sporters zijn gewend om bij hun trainingsschema goed te eten en te slapen. Het eten van blikvoer en het slapen in een tentje kan zorgen voor het afnemen van hun prestaties. Ook zullen er ’s nachts opdrachten uitgevoerd moeten worden, waardoor hun ritme wordt aangetast en hun uithoudingsvermogen op de proef gesteld wordt. Wanneer zelfs topsporters de omstandigheden zwaar vinden, kan er veel respect ontstaan voor Defensie. Het programma gaat niet per se om wapens en vechten, want voordat militairen überhaupt worden uitgezonden gaat daar nog een heel zwaar traject van tests en
opdrachten aan vooraf. Dit moet duidelijk worden in het programma. Kwaliteiten als: doorzettingsvermogen, discipline, samenwerking en tactiek staan centraal.
Het programma bevat uitdaging, spanning en extreme situaties waarin topsporters hun grenzen proberen te verleggen. Het programma en de opdrachten zullen zo echt mogelijk geproduceerd worden, zodat de kandidaten het gevoel hebben alsof zij echt bivakkeren in situaties van Defensie. De sporters moeten zich van hun beste kant laten zien waarin zij strijden om de eerste plaats in het programma.
De sfeer en uitstraling van het programma is goed te zien in de bijgevoegde flyer en in de trailer die op de USB stick staat.
Type presentator
Als type presentator wordt er gedacht aan Mark Huizinga. Hij is zelf Nederlands officier bij de Koninklijke Landmacht geweest en is Olympisch kampioen judo. Een perfecte
presentator voor dit programma, omdat hij kennis en ervaring heeft van beide partijen. Tevens heeft hij een serieuze uitstraling als iemand die sterk in zijn schoenen staat, wat nodig is bij dit programma, maar straalt hij ook sympathie uit. Hij kan dus zowel kritisch zijn als meegaand.
Budgetindicatie
Bij de budgetindicatie is uitgegaan van drie maanden productie, waarvan drie weken opnames. De kosten voor de productie (locaties, reiskosten, equipmentlijst, salarissen) komen uit op ongeveer €275.000. Wanneer de post-productie hier nog bij gerekend wordt, komt dit op een totaalbedrag van €303.700. De gehele budgetindicatie is te vinden in bijlage 9 op bladzijde 97.
Waarom blijft de kijker kijken?
De kijker krijgt een kijk in de unieke wereld van Defensie. De kandidaten verkeren zich in extreme en ongewone situaties waar het echt afzien wordt voor hen. De kijker raakt hierdoor nieuwsgierig naar hoe gereageerd wordt en hoe de sporters zich staande houden in deze situaties. De strijd zal zwaar zijn voor de topsporters en dit zal voor veel gevoel en emotie zorgen, aangezien zij toch een soort reputatie hoog te houden hebben als fitte,
gemotiveerde sporter. Dit kan ook gezien worden als leedvermaak, wat één van de voornaamste motieven is om naar reality-tv te kijken. De kijkers krijgen misschien zelfs medelijden met de kandidaten of zullen vreugde voelen wanneer zij een opdracht wel of niet
halen. Het programma bevat spanning, strijd en spraakmakende mensen; volgens de doelgroep alle elementen voor een goed realityprogramma.
Doelgroep
Het programma is gemaakt voor de doelgroep van RTL 5: mannen en vrouwen tussen de 20 en 34 jaar. RTL 5 staat onder andere voor grensverleggend en lef, wat goed bij het
programma past. Ook heeft RTL 5 steeds minder te besteden, waardoor het aantrekkelijk wordt voor hen als Defensie kan optreden als eventuele sponsor.
Uniek en vernieuwend
Kandidaten die het tegen elkaar opnemen is iets wat veel wordt gebruikt in een
spelprogramma. Wat wel uniek en vernieuwend is, is dat de opdrachten en situaties in het teken van Defensie staan. De kijkers krijgen een unieke kijk in de wereld van Defensie en zien hoe de kandidaten het ervan af brengen in dit soort situaties. Door het programma heen zal ook veel informatie verstrekt worden met betrekking tot een thema en/of missie. Wat is er belangrijk in situaties in de lucht of in het water? Wat neemt een militair standaard mee in zijn tas? Hoe wordt er gecommuniceerd tijdens een missie? Hierdoor blijft het programma afwisselend.
Ook zijn de type kandidaten vernieuwend. Er worden niet vaak alleen (oud-)topsporters verkozen als kandidaten, vaak is het een mix van BN’ers en/of archetypes. Voor zowel topsporters als voor Defensie zijn fysieke- en lichamelijke fitheid een voorwaarde. Net als kwaliteiten als doorzettingsvermogen, discipline, teamwork, doelgerichtheid, strategie en tactiek, welke onmisbaar zijn voor zowel sporters als militairen. Het is dus een leuk element om alleen voor sporters te kiezen, omdat de kandidaten erg aan elkaar gewaagd zijn en zij hun reputatie hoog willen houden. Zo wordt de strijd nog spannender. Er wordt het uiterste van hen gevraagd.
Welke adverteerders en/of sponsors zouden in het programma geïnteresseerd kunnen zijn?
Defensie zelf zou een heel goede sponsor en adverteerder kunnen zijn van het programma. Het onderwerp wordt met het programma goed onder de aandacht gebracht, waardoor het kan gelden als reclame. Op deze manier worden er misschien meer medewerkers
geworven. Defensie zou de uitrusting en tenten van de kandidaten kunnen sponsoren. Ook zouden sportmerken als Nike en Adidas een goede adverteerder zijn, de kandidaten zijn immers Olympische sporters. Verder zou er ook gedacht kunnen worden aan energiedranken als AA of Redbull. Deze merken geven de sfeer en de uitstraling van het programma goed weer. Er is veel energie en wilskracht nodig om het programma te spelen.
Tevens wordt geadviseerd om het programma tussen 20:00 en 22:00 uit te zenden. Ook is het verstandig om het programma via andere apparaten dan alleen televisie uit te zenden, bijvoorbeeld via een laptop of tablet.
11 Evaluatie
Door mijn leuke stage bij Eyeworks wist ik al snel dat ik bij dit bedrijf mijn scriptie wilde schrijven. Ik kende Eyeworks immers al goed en het leek mij leuk om een bijdrage te leveren aan het bedrijf in de vorm van een afstudeeropdracht.
Ik begon deze scriptie met veel plezier en dit resulteerde al snel in een goedgekeurd voorstel en plan van aanpak. Bij het maken van de planning had ik het idee dat ik in tijdsnood kwam, maar achteraf bleek hier helemaal geen sprake van te zijn. Ik was veel eerder klaar met de deskresearch dan gepland en daarom kon ik meer aandacht steken in de brainstormsessies en het verzinnen van het beroepsproduct. Ook vond ik het lastig om onderscheid te maken tussen hoofd- en bijzaken, waardoor ik al snel heel veel pagina’s had geschreven. Dit leidde ertoe dat ik veel moest schrappen of in de bijlage moest zetten.
Het vinden van respondenten heb ik ervaren als een lastige opdracht. Respondenten vinden in de leeftijdscategorie 20 t/m 27 jaar ging nog wel makkelijk, aangezien ik veel mensen ken in deze doelgroep. Hoewel het nog wel moeilijk was een datum en tijdstip te vinden waarop zij allemaal tegelijk aanwezig konden zijn. Het vinden van respondenten in de
leeftijdscategorie 28 t/m 34 jaar was daarom nog moeilijker. Ik ken weinig mensen in deze doelgroep wat het al lastig maakte, en veel van hen werken al waardoor het plannen van een sessie nog lastiger werd, omdat iedereen verschillende werktijden had. Voor de tweede brainstormsessie kwam ik daarom maar aan vier respondenten in die leeftijdscategorie. Ik heb daarom iemand uit de andere leeftijdscategorie gevraagd, maar wel iemand met een leeftijd die nog niet was voorgekomen.
Ook heb ik veel geleerd van de eerste brainstormsessie, waardoor de tweede sessie nog beter verliep. Voor de tweede brainstormsessie had ik meer attributen gebruikt voor inspiratie zoals filmlocaties en bordspellen, dit zorgde voor meer diepgang in de ideeën. Tevens liet ik in de eerste sessie pas voorbeelden van een bucketlist-tv-programma zien nadat de respondenten gebrainstormd hadden, hierdoor handelden zij niet vanuit voorkennis en ontstonden er vooral ideeën met een echte bucketlist als rode draad in het programma. Dit waren leuke ideeën, maar het paste niet goed binnen de essentie van een bucketlist-tv- programma waar ik naar opzoek was. Daarom liet ik bij de tweede sessie vooraf de voorbeelden zien, zodat de respondenten wisten wat er onder een bucketlist-tv-programma werd verstaan. Dit zorgde voor heel andere, leuke ideeën die paste bij het genre. Dit was daarom een goede beslissing.
Ook had ik in de laatste brainstormsessie twee personen zitten die elkaar kende, maar hoewel uit de deskresearch was gekomen dat dit negatief voor de sessie kon zijn, werkte dit juist in mijn voordeel. Dit haalde juist het ongemakkelijke weg en sommigen gingen hierdoor juist makkelijker praten. Tevens vond ik het opmerkelijk dat er na twee sessies al heel veel ideeën ontstonden, waardoor het houden van twee sessies voldoende was. Ik had graag
gewild door de sessie al tot een concreet format te komen, maar achteraf was dit veel te voorbarig gedacht. Respondenten werken niet in die branche, waardoor het verzinnen van een concreet format erg lastig is.
Van hieruit een eigen programma bedenken vond ik leuk, maar wel echt een uitdaging. Er is al zoveel op televisie waardoor het moeilijk is om nog iets unieks en iets dat onderscheidend is te verzinnen. Door het format voor te stellen aan Eyeworks kreeg ik in ieder geval de bevestiging dat het een heel leuk onderwerp is dat past in de tijd van nu. Helaas kon ik de inhoudelijke feedback niet goed verwerken in het definitie format. Het format is ontstaan uit het fieldresearch en dit spreekt de doelgroep dus aan. Door veel inhoudelijke veranderingen toe te passen kan dit misschien afwijken van hun wensen en behoeften, waardoor de probleemstelling niet meer wordt aangehouden.
De betrouwbaarheid van dit onderzoek is op basis van de brainstormsessies en het panelgesprek niet heel hoog, aangezien de resultaten hiervan niet representatief zijn. De resultaten geven slechts een indicatie, omdat maar een klein deel van de doelgroep is benaderd. Wel is ervoor gezorgd dat er een goede verdeling is in mannen en vrouwen, en hun leeftijd. Als er meerdere brainstormsessies waren gehouden, was er misschien een duidelijk verzadigingspunt bereikt met betrekking tot het format. Maar omdat er bij het onderzoek gebruik is gemaakt van vier verschillende kwalitatieve en kwantitatieve dataverzamelingsmethoden, is er een triangulatie ontstaan. Hierdoor is de kwaliteit en geldigheid van de resultaten verhoogd.
Voor een eventueel vervolgonderzoek kan de feedback van de experts onderzocht worden. Op basis van hun mening kan het format niet zomaar aangepast worden. Deze resultaten moeten weer getest worden onder de doelgroep, maar dan op basis van meer respondenten zodat het resultaat representatiever is. Ook kan er in een vervolgonderzoek de mogelijkheid voor een crossmediale uitbreiding onderzocht worden. Veel programma’s maken hier al gebruik van en het kan vele kijkers binden aan het programma. Ook kan er in een vervolgonderzoek meer rekening worden gehouden met de verschillende manieren van televisie kijken, zodat hier op ingespeeld kan worden. Tevens is duidelijk geworden dat er veel gebruik wordt gemaakt van Facebook en Instagram. Bij een vervolgonderzoek kan onderzocht worden wat voor informatie mensen via deze kanalen willen krijgen over het programma.
12 Literatuurlijst
Barnfield, G. & Clark, B. (2003). Reality TV: How Real is Real? (Debating matters). Hodder & Stoughton
Biltereyst, D. (2000). Realiteit en fictie: tweemaal hetzelfde? Brussel: Koning Boudewijnstichting.
Biltereyst, D. (2001) Reality-tv en de transformatie van de televisie: echte democratisering of het spel van de democratie? Antenne.
Bluecircle. (Z.j.). Programma’s. Geraadpleegd op 4 april 2015, van: http://bluecircle.nl/programmas/
Broadcast. (1 maart 2015). Endemol wint tv-beeld voor GTST app. Geraadpleegd op 4 april 2015, van: http://broadcastmagazine.nl/endemol-wint-tv-beeld-voor-gtst-app/
CBS Statline. (Z.j.). Bevolking. Geraadpleegd op 28 maart 2015, van:
http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=71090NED&D1=0&D2=0&D3=21- 35&D4=a&D5=0&D6=l&VW=T
Daphne Dijkerman. Media en ontwikkelingen. Geraadpleegd op: 17 maart 2015, van: http://www.daphnedijkerman.nl/?cat=144
Deloitte. (2013). Survival of the fastest. TV’s Evolution in a connected world. London: The Creative Studio at Deloitte.
Demolfansite. (Z.j.). Over Wie Is De Mol. Geraadpleegd op 4 april 2015, van: http://www.widm.nl/over-wie-is-de-mol/kijkcijfers.html
De zeven zeeën. (Z.j.). Geraadpleegd op 8 april 2015, van: http://dezevenzeeen.bnn.nl/
Dovey, J. (2000). Freakshow: first person media and factual television. Londen: Pluto Press.
Encyclo. (Z.j.). Bucketlist. Geraadpleegd op: 26 april 2015, van: http://www.encyclo.nl/begrip/Bucket%20list
Endemol. (30 maart 2015). Record aantal kijkers voor Postcodeloterij Miljoenenjacht. Geraadpleegd op 31 maart 2015, van: http://www.endemol.nl/Nieuws/Paginas/Record- aantal-kijkers-voor-Postcodeloterij-Miljoenenjacht-.aspx
Endemol. (Z.j.). Profiel. Geraadpleegd op 31 maart 2015, van: http://www.endemol.nl/Paginas/Profiel.aspx
Eyeworks. (2015). Eyeworks Group .Geraadpleegd op 2 februari 2015, van: http://www.eyeworks.tv/countries/eyeworks_group/overview
Eyeworks. (Z.j.). Extreme makeover weight loss edition. Geraadpleegd op 26 maart 2015, van:http://www.eyeworks.tv/catalogue/catalogue_item/t/obese_extreme_makeover_weight_l oss_edition
Heath. D. & Heath. C. (2011). De plakfactor. Amsterdam: Pearson Education Benelux.
Hill, A. (2005). Reality tv – audiences and popular factual television. Londen: Routledge.
IDTV. (Z.j.). Programma’s. Geraadpleegd op 4 april 2015, van: http://www.idtv.nl/info-