• No results found

Een onderzoek naar een nieuw reality-format

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Een onderzoek naar een nieuw reality-format"

Copied!
127
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Media, Informatie en Communicatie

Een onderzoek naar een nieuw reality-format

Afstudeeropdracht

Laura Turenhout

RAFS3F 500641248

Eerste beoordelaar: Ulli Fischer

Tweede beoordelaar: Mariette Bakker

Docent-begeleider: Gabriël Deriga

Redactie en Mediaproductie

2 februari 2015

(2)
(3)

Voorwoord

Deze scriptie is geschreven ter afsluiting van de opleiding Media Informatie en Communicatie; Redactie en Mediaproductie aan de Hogeschool van Amsterdam.

Het idee voor het onderwerp is ontstaan tijdens mijn stageperiode bij Eyeworks. Ik heb stage gelopen bij drie verschillende realityprogramma’s en hierdoor werd mijn interesse in deze programma’s gewekt. Ik heb daarna contact opgenomen met Josselien Meijs, uitvoerend producent bij Eyeworks, en haar gevraagd of er misschien een probleem of ontwikkeling was binnen Eyeworks die met dit genre te maken had. Toen ontstond het idee om een nieuw format te ontwikkelen binnen het reality genre waar Eyeworks graag mee aan de slag wil; hun zogeheten ‘Bucketlist-tv’. Dit werd het onderwerp van mijn

afstudeeropdracht.

Met de resultaten uit dit onderzoek probeer ik Eyeworks te adviseren en inspireren voor het ontwikkelen van een nieuw reality-format.

Zonder hulp van bepaalde personen had ik deze afstudeeropdracht niet kunnen realiseren. Ik wil daarom mijn docent-begeleider, Gabriël Deriga, bedanken voor de goede feedback en het beantwoorden van mijn vele vragen. Tevens wil ik de respondenten van de

brainstormsessies en het panelgesprek graag bedanken voor hun medewerking, zonder hen zou ik het eindproduct niet kunnen realiseren. En als laatste wil ik Josselien Meijs bedanken, mijn begeleider vanuit Eyeworks, voor haar steun en uiteraard het geven van een leuk afstudeeronderwerp.

(4)

Managementsamenvatting

Eyeworks is een internationaal televisieproductiebedrijf dat al vele succesvolle programma’s op haar naam heeft staan. Veel van deze programma’s zijn realityprogramma’s. Het aanbod van reality is door de jaren heen enorm gegroeid en kijkers zijn kritischer dan ooit. Het halen van hoge kijkcijfers met dit genre blijft daarom een enorme uitdaging. Desondanks gaat Eyeworks deze uitdaging aan en willen zij hoge kijkcijfers proberen te behalen met een nieuw realityprogramma voor RTL 5. Zij willen een ‘bucketlist-tv-programma’ ontwikkelen dat aansluit bij deze doelgroep. Bucketlist-tv is een nieuw subgenre binnen het realitygenre, zelf bedacht door Eyeworks. Hierin doen kandidaten dingen die zij nog nooit eerder gedaan hebben in hun leven. Een nieuw ‘bucketlist-tv-programma’ verzinnen dat aansluit bij de wensen en behoeften van de doelgroep van RTL 5 is daarom het uitgangspunt van dit onderzoek.

Voor het bedenken en ontwikkelen van een nieuw televisieformat waren verschillende stappen nodig. Dit is duidelijk geworden uit de deskresearch. Hieruit blijkt dat vaste, terugkerende elementen de basis vormen van een format en dat er een onbeperkt aantal afleveringen op gebaseerd moet kunnen worden. Bovendien moet een format simpel, duidelijk en reproduceerbaar zijn. Verder is er in de deskresearch gekeken naar de trends op het gebied van realityprogramma’s. Hieruit blijkt dat de Nederlandse kijker snel verveeld raakt, waardoor programmamakers de grenzen moeten opzoeken. Het maken van extreme formats is een duidelijke trend in de televisiebranche. Tevens is er in de deskresearch gekeken naar goede voorbeelden van realityprogramma’s waar Eyeworks misschien op in kan spelen.

Middels fieldresearch is naar voren gekomen wat de doelgroep interesseert en wat zij en de experts graag terug willen zien in het televisieprogramma.

Wat betreft interesses is de doelgroep zeer geïnteresseerd in sport, zowel zelf sporten als het kijken ernaar. Ook kijkt de doelgroep graag naar spelprogramma’s als ‘Wie Is De Mol’ en naar reisprogramma’s.

Samengevat moet een bucketlist-tv-programma extreem zijn met veel uitdagingen. Gemotiveerde kandidaten moeten hun grenzen opzoeken in situaties waarin zij niet eerder hebben verkeerd. Het programma moet zich afspelen op mooie locaties en er moeten afvallers in het spel zijn. Dit alles het liefst in een combinatie met amusement en informatie.

Het resultaat van het onderzoek is het spannende realityprogramma ‘Sporters van Oranje’. Een spelprogramma waarin topsporters de strijd aangaan met zichzelf, elkaar en barre omstandigheden in de wereld van Defensie. Gedurende het programma zullen zij leven als echte medewerkers van Defensie, inclusief uitrusting, eten en slaapplaats. Door middel van opdrachten worden zij onder andere getest op hun kennis en uithoudingsvermogen.

(5)

Management summary

Eyeworks is an international television production company that has many successful programs. The selection of reality has grown enormously over the years and its viewers are more critical than ever. Therefore, achieving high ratings in this genre remains an enormous challenge. Nevertheless, Eyeworks accepts this challenge and wants to try to achieve high ratings on a new reality show for RTL 5. They want to develop a 'bucket list-TV program’ in line with this target group. ‘Bucketlist-TV’ is a new subgenre within the reality genre, self-invented by Eyeworks. The candidates do things they have never done before in their lives. The starting point of this research is to invent a new 'bucket list-TV program' that fits the needs of the target group of RTL 5.

For the design and development of a new television format, several steps were needed. This became clear from the desk research. It shows that solid, returning elements form the basis of a format, and that it can be based on an unlimited number of episodes. In addition, a format should be simple, clear and reproductible. Furthermore, the desk research shows the trends of reality programs. It seems that the Dutch viewer gets bored quickly, so

programmers push the limits. The making of extreme formats is a clear trend in television industry. The deskresearch also examined whether good examples of reality programma's exist and can be used by Eyeworks.

Field research showed what the interest of the target group is and what they and the experts would like to see back in the program. The target group seemed to be very interested in sports, both exercising and watching. The audience enjoyed watching game shows like "Wie Is De Mol" and travel programs. Overall, a bucketlist-TV-program must be extreme with many challenges. Motivated candidates seek for their limits in situations where they have never been in before. The program should take place at beautiful locations and there should be eliminations in the game. All this preferably in combination with entertainment and information.

This results into an exciting reality program ‘Sporters van Oranje’. A game program in which elite athletes compete with themselves, each other and harsh situations in the world of Defence. Throughout the program, they will live like real people of Defense, including equipment, eating and sleeping. By using challenges they will be tested on their knowledge and endurance.

(6)

Inhoudsopgave

Voorwoord 3 Managementsamenvatting 4 Management summary 5 1 Inleiding 9 1.1 Aanleiding 9 1.2 Probleemsituatie 9

1.3 Probleemstelling, doelstelling en deelvragen 12

1.4 Opbouw van het rapport 12

2 Methoden en technieken 13

2.1 Deskresearch 13

2.2 Fieldresearch 16

2.2.1 Brainstormsessie 16

2.2.2 Panelgesprek 18

2.2.3 Presentatie aan experts 19

3 Interne analyse 21

3.1 Eyeworks 21

3.2 Missie, visie en doelstellingen 21

3.3 Structuur 22

3.4 De doelgroep van Eyeworks 22

3.5 Realityprogramma’s 22

3.5.1 Sterren Springen 23

3.5.2 Obese 23

3.5.3 Echte meisjes 23

3.5.4 Groeten uit de Rimboe 23

3.6 Bucketlist-tv 23

3.6.1 Subgenre 24

3.6.2 Voorbeelden van bucketlist-tv-programma’s 24

3.7 RTL 5 24

3.8 Conclusie 25

4 Televisieformat 26

4.1 Wat is een format? 26

4.1.1 Terugkerende elementen 26

4.2 Van idee tot televisieformat 27

4.2.1 Het idee uitwerken 27

4.2.2 Van concept tot format 28

4.3 Succesfactoren 29

4.4 Reality-tv 30

(7)

4.4.2 Definitie 30

4.4.3 Eigenschappen 31

4.4.4 Motieven om naar reality-tv te kijken 32

4.5 Conclusie 33 5 De doelgroep 34 5.1 Kenmerken 34 5.2 Mediagebruik 34 5.3 Kijkinteresses 35 5.3.1 Realityprogramma’s 35 5.4 Conclusie 36 6 Trends 37 6.1 Realityprogramma's 37

6.2 Manieren van kijken 38

6.3 Crossmediale uitbreiding 38 6.4 Conclusie 39 7 Concurrentieanalyse/best practices 40 7.1 Concurrenten 40 7.1.1 Endemol 40 7.1.2 IDTV 40 7.1.3 Blue Circle 41 7.1.4 Talpa 41 7.2 Conclusie 42 7.2.1 SWOT-analyse Eyeworks 42 7.3 Best practices 42 7.3.1 Wie Is De Mol? 43 7.3.2 De Zeven Zeeën 45

7.3.3 All You Need Is Love 46

7.3.4 Utopia 48

7.4 Buitenlandse best practice 50

7.4.1 Dropped 50

7.5 Conclusie 51

8 Resultaten 52

8.1 Brainstormsessies 52

8.2 Panelgesprek 55

8.3 Voorleggen aan experts 57

9 Conclusie 59

10 Advies 61

10.1 Format op papier 61

(8)

12 Literatuurlijst 68

13 Bijlage 1 Deelvragen 75

14 Bijlage 2 Organogrammen bedrijfsstructuur Eyeworks 76

15 Bijlage 3 Kijkcijfers en succesfactoren 77

16 Bijlage 4 Subgenres reality-tv 81

17 Bijlage 5 Concurrenten analyse 82

18 Bijlage 6 Topiclijsten 88

19 Bijlage 7 Gegevens respondenten 92

20 Bijlage 8 Beoordelingsformulieren tv-format 94

21 Bijlage 9 Budgetindicatie TV-format 97

(9)

1 Inleiding

1.1 Aanleiding

Expeditie Robinson, Wie Is De Mol?, Boer zoekt Vrouw en Barbie: reality-tv is de laatste jaren niet meer weg te denken van de Nederlandse televisie. Tegenwoordig kunnen we meer dan de helft van het programma-aanbod plaatsen in dit populaire genre (Aimeé Kersten, 2007). Jon Dovey (2000) stelt dat er geen overeenstemming bestaat over reality-tv, maar dat één ding duidelijk is: het is een representatie van de werkelijkheid waar de focus ligt op verhalen van echte mensen in een echte omgeving.

Het begon allemaal met Big Brother, waarin ‘gewone’ mensen in een huis werden opgesloten. Sindsdien heeft reality-tv zich in Nederland en in de rest van de wereld verspreid (Joop, 2013). Zo zijn veel programma’s van Eyeworks ook realityprogramma’s. Het wordt echter steeds moeilijker om hoge kijkcijfers te behalen, omdat het aanbod groot is en de belangstelling voor deze programma’s in Nederland daalt (UPC, 2013). Eyeworks wil daarom iets nieuws proberen binnen het reality genre, om de kijkcijfers weer omhoog te krijgen. Zij hebben mij daarom gevraagd een nieuw reality-format te bedenken. Aan welke voorwaarden dit format moet voldoen wordt in de probleemsituatie en probleemstelling duidelijk.

1.2 Probleemsituatie

Inmiddels bestaat Eyeworks 14 jaar en heeft het zich ontwikkeld tot een groot, professioneel productiebedrijf dat zich onder andere specialiseert in het produceren van reality

programma’s met het subgenre ‘celebrity reality’. In dit genre stapt de kijker in het leven van een BN’er, want van hen willen we alles weten. We kijken mee in hun dagelijks leven en leven mee met hun ups en downs (Aimée Kersten, 2007). Denk hierbij aan programma’s als Barbie, Andy en Melissa en het nieuwe programma van Bobbi Eden. Deze programma’s zijn al jaren succesprogramma’s van Eyeworks, maar de concurrentie ligt op de loer en de kijkcijfers en interesse voor die realityprogramma’s zijn door de jaren heen minder

geworden. Zo begon Eyeworks bijvoorbeeld hun Barbie reeks met het programma ‘Barbie’s bruiloft’. Het hoogste kijkcijferaantal kwam hierbij op 874.000 in de één na laatste aflevering. Dit was een goede afsluiting van het eerste seizoen (Kijkonderzoek.nl, 2012). In de tweede serie ‘Barbie’s baby’ blijven de kijkcijfers tevens rond de 800.000 liggen, de bevalling werd door 793.000 mensen bekeken. (Kijkonderzoek.nl, 2012). In het jaar daarop kwam de derde serie ‘Huisje boompje Barbie’ uit. Daar was aflevering 5 het kijkcijferrecord met maar liefst 815.000 kijkers. (Kijkonderzoek.nl, 2013). Als er nu gekeken wordt naar de laatste serie ‘Samantha & Michael houden zich Thai’, komen deze kijkcijfers heel wat lager uit. Bij de eerste aflevering zaten er 571.000 kijkers klaar voor de televisie (Kijkonderzoek.nl, 2013), uiteraard geen lage cijfers, maar de dalende interesse in dit soort programma’s is goed te

(10)

0

200.000

400.000

600.000

800.000

Andy & Melissa

Bobbi Eden

Aflevering 1

Aflevering 2

Finale aflevering

zien. Andy & Melissa begonnen hun reeks enigszins goed met 621.000 kijkers, maar dit daalde in de tweede aflevering alweer naar 520.000 kijkers (Kijkonderzoek.nl, 2014). Hetzelfde geldt voor Bobbi Eden. Zij begon haar serie met 431.000 kijkers, terwijl het programma ‘Roy donders stylist van het zuiden’ daarvoor nog 579.000 kijkers behaalde. Meer dan 100.000 kijkers haakte hierna af voor Bobbi. De finale-aflevering waarin Bobbi ging trouwen behaalde slechts 374.000 kijkers (Kijkonderzoek.nl, 2014). Al deze

voorbeelden laten een dalende lijn in de interesse van de kijker zien, betreffende het genre reality dat Eyeworks produceert.

Figuur 1 Gemiddelde kijkcijfers Barbie reeks per seizoen

Figuur 2 Kijkcijfers celebrity reality programma’s van Eyeworks

Veel van deze celebrity reality programma’s worden uitgezonden op RTL 5. Eyeworks werkt veel samen met deze zender en bij de ontwikkeling van hun nieuwe format is dit ook zo. De doelgroep van RTL 5 is een brede doelgroep van zowel mannen als vrouwen tussen de 20 en 34 jaar. RTL 5 is een jonge, attractieve zender waar grenzen worden verlegd en talent wordt ontdekt met programma’s als ‘Expeditie Robinson’ en ‘So You Think You Can Dance’. Ook nemen veel realityprogramma’s zoals ‘Echte meisjes’, Barbie en Britt & Ymke een belangrijke plek in bij RTL 5. Ze proberen spraakmakende televisie uit te zenden waarin de boventoon gevoerd wordt door talent, lef en humor (Rtl.nl, 2014). Meer over RTL 5 en hun doelgroep is te vinden in de hoofdstukken interne analyse en de doelgroep.

Naast de dalende kijkcijfers komt er ook meer kritiek op deze realityprogramma’s. Een voorbeeld hiervan is een column in de Metro waar er geschreven wordt over deze

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

Barbie

Barbie's bruiloft (2012)

Barbie's baby (2012)

Huisje boompje barbie

(2013)

Samantha & Michael

houden zich Thai (2014)

(11)

realityprogramma’s en dan met name over hun nieuwste programma Bobbi Eden. ‘Natuurlijk hoeft niet elk televisieprogramma heel zinnig te zijn of mij iets te leren, maar een beetje gezelligheid of op zijn minst iets grappigs mag van mij wel. En wat krijgen we hierna nog? Ik vrees dat het dieptepunt in reality met de poes van Puma bereikt is’. (Metro.nl, 2014)

Bucketlist-tv-programma

Al deze (negatieve) factoren heeft Eyeworks aan het denken gezet. Eyeworks wil voorkomen nog meer kijkers te verliezen en daarom willen ze hun horizon verbreden wat betreft reality-televisie. Ze willen meer succesprogramma’s maken in het reality genre dan alleen met programma’s als Barbie. “We zijn ons ervan bewust dat er veel meer mogelijk is binnen reality-tv”, aldus Josselien Meijs, uitvoerend producent bij Eyeworks. Om meer diepgang te creëren in de programma’s wil Eyeworks ‘bucketlist-tv’ gaan introduceren.

De term ‘bucketlist’, afgeleid van het Engelse gezegde 'before you kick de bucket' wat 'de pijp uitgaan betekent', wordt gezien als een lijst met dingen die iemand nog gedaan wil hebben voordat hij sterft. Het opstellen van zo’n lijst kan helpen bij het realiseren van deze doelen. Het zijn dingen die men als kind altijd nog wilde doen en waar je later spijt van zou krijgen als je deze dingen niet gedaan had in het leven (Encyclo, z.j.). Eyeworks hanteert als definitie voor hun bucketlist-tv-programma’s: ‘realityprogramma’s waarin deelnemers dingen gaan doen die ze nog niet eerder gedaan hebben in hun leven’.

De term bucketlist-tv staat niet in het woordenboek en bestaat niet als officiële jargontaal in de televisiewereld.

Dit begrip is vorig jaar tot stand gekomen toen Eyeworks bezig was met het verzinnen van nieuwe realityprogramma’s. Adam zoekt Eva was toen een nieuw realityprogramma dat hieruit is voortgekomen. Een datingprogramma waar koppels elkaar naakt ontmoeten op een onbewoond eiland. Iets wat je zelf niet zo snel zou doen. Dit programma werd goed ontvangen en de eerste aflevering zorgde zelfs voor 806.000 kijkers (SKO, 2014). Bovendien is het format al veel verkocht in het buitenland. Duitsland, Frankrijk, Spanje, Noorwegen en Zweden hadden allemaal belangstelling voor ‘Adam zoekt Eva’.

(Hollywoodreporter, 2014) Vanuit dit uitgangspunt wil Eyeworks verder gaan nadenken over zulke formats en dit type realityprogramma’s uitbreiden.

Eyeworks heeft al een aantal ideeën bedacht voor nieuwe realityformats, maar ze vinden het belangrijk dat het format aanslaat bij de doelgroep. Daarom is het van belang om te onderzoeken wat de doelgroep wil zien en wat hun wensen en behoeften zijn bij een bucketlist-tv-programma, zodat hier een format uit voortkomt dat de hoge kijkcijfers terugbrengt.

(12)

1.3 Probleemstelling, doelstelling en deelvragen

Probleemstelling

Eyeworks wenst een nieuw format te maken binnen hun bedachte ‘bucketlist-tv-genre’. Ze willen dat het format aansluit bij de wensen en behoeften van de doelgroep van RTL 5. De probleemstelling luidt:

‘Welk televisieformat voor een bucketlist-tv-programma moet Eyeworks ontwikkelen en hoe ziet deze er concreet uit, om in te spelen op de wensen en behoeften van de doelgroep van RTL5, zodat het aantal kijkers van het realitygenre toeneemt?’

Doelstelling

Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is om Eyeworks te voorzien van een reality-format binnen hun bucketlist-tv-genre, dat de hoge kijkcijfers terugbrengt. Met behulp van dit rapport kan dit gerealiseerd worden. De doelstelling van dit onderzoek luidt:

‘Eyeworks beschikt over een bucketlist-tv-programma-format met concrete uitwerking, dat aansluit bij de wensen en behoeften van de doelgroep van RTL 5, waardoor het aantal kijkers van dit realitygenre is toegenomen’.

1.4 Opbouw van het rapport

Het gehele onderzoek is onderverdeeld in elf hoofdstukken, gevolgd door de bijlagen en de literatuurlijst. De probleemstelling van het onderzoek is beantwoord aan de hand van desk- en fieldresearch. Het rapport heeft een logische opbouw, de volgorde van de hoofdstukken geven het onderzoeksproces aan. In hoofdstuk 2 wordt duidelijk welke methoden zijn gebruikt om dit rapport te realiseren. In het eerste hoofdstuk van de deskresearch worden Eyeworks, de opdrachtgever, en RTL 5 onderzocht. Vervolgens wordt ingegaan op het begrip (reality)televisieformat en wat ervoor nodig is om dit te ontwikkelen. Hoofdstuk 5 is geweid aan de doelgroep van RTL 5, voor wie het format gemaakt gaat worden, over hun interesse in realityprogramma’s en hun mediagebruik. De wensen en behoeften van hen staan centraal. Daarna worden in hoofdstuk zes de trends op de televisiemarkt

geanalyseerd, gevolgd door de concurrenten in hoofdstuk zeven. De genoemde hoofdstukken zijn voornamelijk tot stand gekomen door middel van deskresearch. In hoofdstuk acht zijn de belangrijkste resultaten uit de fieldresearch op een rijtje gezet en vervolgens worden de belangrijkste resultaten van de desk- en fieldresearch in het hoofdstuk conclusie benoemd en wordt de probleemstelling beantwoord. Hieruit wordt in hoofdstuk tien het daadwerkelijke advies geschreven voor Eyeworks, oftewel de uitwerking over hoe het reality-format eruit moet komen te zien. Tot slot zijn de verbeterpunten en aandachtspunten beschreven in het hoofdstuk evaluatie. Er is te lezen wat goed en fout ging in het onderzoek. Na deze hoofdstukken wordt het onderzoek nog ondersteund door middel van bijlagen en een literatuurlijst.

(13)

2 Methoden en technieken

Het doel van het onderzoek is om te achterhalen hoe een bucketlist-tv-programma eruit moet komen te zien voor de doelgroep van RTL 5. In dit hoofdstuk worden de methoden en technieken besproken die zijn toegepast in het onderzoek. Ook wordt besproken wat de voor- en nadelen van deze methode zijn en welke meetinstrumenten zijn toegepast.

2.1 Deskresearch

Door middel van deskresearch zijn de deelvragen in het onderzoek beantwoord en is de huidige stand van zaken van Eyeworks naar voren komen. Het overzicht van de deelvragen staat in bijlage 1 op bladzijde 75.

Deelvraag 1 – De interne analyse

De eerste stap in de deskresearch is de interne analyse. Hierin is voornamelijk onderzoek gedaan naar Eyeworks. Wat voor bedrijf is het, wat voor doelstellingen heeft ze en wat voor formats ontwikkelt ze? Op deze manier is er een beter beeld van het bedrijf ontstaan en door de analyse is naar boven gekomen wat de sterke en zwakke punten van Eyeworks zijn, zodat hier rekening mee gehouden kon worden bij het uitwerken van een nieuw format. Tevens zijn er voorgesprekken gehouden met Josselien Meijs, uitvoerend producent bij Eyeworks. Hierin zijn de kijkcijfers van de realityprogramma’s van Eyeworks besproken en is de aanleiding tot het ontwikkelen van een nieuw format helder geworden. Veel van de informatie die nodig is, kan gehaald worden van de officiële website van Eyeworks (www.Eyeworks.tv).

Verder is RTL 5 nog kort behandeld. Hier is verteld wat voor zender RTL 5 is en wat voor programma’s zij uitzenden, zodat duidelijk wordt dat een nieuw realityprogramma goed binnen hun straatje valt. Deze informatie is gehaald van hun eigen website. De doelgroep van RTL 5 wordt hier nog niet behandeld, dat komt ter sprake in deelvraag 3.

Deelvraag 2 - Televisieformat

Eyeworks is een productiemaatschappij die een nieuw programma wil maken. Het is dus belangrijk om kennis te hebben over het ontwikkelen van een format. Het is goed om na te gaan wat er allemaal bij komt kijken en welke stappen in dit proces precies genomen moeten worden (Aimeé Kersten, 2007). Voor deze deelvraag zijn de boeken ‘Redactie en research voor televisie’ van Aimeé Kersten en ‘Televisiemaken: van Idee tot

Programmaformat’ van Yvonne Leunissen en Lody Crabbendam gebruikt als richtlijn. Hierin staat veel informatie en advies over televisie maken en er staan veel hoofdstukken in met betrekking tot het ontwikkelen van een format.

(14)

Tevens is hier het begrip reality-televisie nogmaals concreet uitgelegd en komen de eigenschappen, vormen en de motieven om naar reality-tv te kijken aan bod. Bronnen die hiervoor gebruikt zijn:

Het boek ‘Redactie en research voor televisie’ van Aimeé Kersten. Hierin staan succesfactoren,subgenres en de inhoud van reality-tv goed beschreven.

Het rapport ‘Realiteit en fictie: tweemaal hetzelfde?’ van Daniel Biltereyst geeft veel informatie over het ontstaan van reality-tv, over de kenmerken en de

ontwikkelingen hiervan.

Het artikel ‘Het succes van Nederlandse Formats’ van Onno Lakeman laat zien wat het geheim is van de Nederlandse tv-formats.

Deelvraag 3 – De doelgroep

Om meer statistische gegevens te krijgen van de doelgroep van RTL 5, is de website van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gebruikt. Zo is achterhaald wat de omvang is van de doelgroep. Ook is de website van Stichting KijkOnderzoek (SKO) veel gebruikt, hier werden de kijkinteresses van de doelgroep duidelijk. Deze resultaten zijn gebruikt bij de invulling van het format. Verschillende informatie is in tabellen gezet, zodat de resultaten overzichtelijk te zien zijn.

Deelvraag 4 - Trends

De trends van reality-tv programma’s zijn ook belangrijk voor het beantwoorden van de probleemstelling. Wat speelt er in het programma-aanbod en wat zijn populaire

onderwerpen? Verder is het belangrijk om te weten wat de trends zijn op het gebied van televisie kijken. Tegenwoordig kijken mensen vaak televisie terug via een tablet of laptop (Mediamonitor, 2013).

Voor deze informatie is gekeken naar bronnen als:

• De website van Mediamonitor. Hier staan trends in de media per jaar beschreven. In de trends van 2013 bijvoorbeeld, staat beschreven dat tablets en smartphones hoog op de lijst staan als het gaat om internetgebruik. Nederlanders zijn vaker online, niet alleen binnenshuis. Ook staat er op deze website de gemiddelde kijktijd en het bereik van de Nederlandse televisiemarkt.

• De website van Frankwatching. Deze website staat bekend om zijn online trends.

Tevens is het programma-aanbod zelf geanalyseerd door een paar avonden te zappen en de televisiegids te bekijken.

Deelvraag 5 - Concurrenten

Tenslotte is het van belang om de concurrenten te onderzoeken. In dit geval is er gekeken naar de grootste televisie productiebedrijven naast Eyeworks. Door het analyseren van de concurrenten zijn de verschillen tussen de concurrenten duidelijk geworden. Hierdoor zijn ook de kansen en bedreigingen naar boven gekomen en zijn de sterke en zwakke kanten van Eyeworks te zien (Verhage, 2011). Dit is overzichtelijk in een SWOT-analyse (ook wel

(15)

situatieanalyse) opgesteld, deze bestaat uit strengths (sterktes), weaknesses (zwaktes), opportunities (kansen) en threats (bedreigingen). Er kan systematisch gezien worden in welke richting Eyeworks te werk moet gaan (Verhage, 2011). De concurrenten zijn in kaart gebracht door gebruikmaking van het internet, dit kon aan de hand van hun desbetreffende officiële websites. In het onderzoek zijn er 4 concurrenten geanalyseerd en geselecteerd op basis van de volgende punten:

• Soortgelijk(e) product(en) • Ongeveer dezelfde doelgroep

• Grote budgetten hebben om dezelfde soort programma’s te maken.

Bij de analyse van de concurrenten is er gelet op punten als; • Waarom is dit een concurrent van Eyeworks? • Welke formats zijn succesvol en waarom?

• Wat zijn sterke en zwakke punten van de concurrent?

• Welke pluspunten kan Eyeworks eventueel overnemen van de concurrent?

Na het in kaart brengen van de belangrijkste concurrenten, zijn de goede voorbeelden van realityprogramma’s onderzocht, de zogeheten best practices.

Er zijn 5 best practices geanalyseerd. Deze zijn geselecteerd op basis van de volgende punten:

• Goedlopende realityprogramma’s (hoge kijkcijfers, goede verhaallijn, extreme locaties)

• Het realityprogramma moet ongeveer dezelfde doelgroep hebben • Op z’n minst moet één realityprogramma bucketlist-tv gerelateerd zijn

Op basis van de onderstaande criterialijst is elk goed voorbeeld onderzocht. • Welk verhaal wordt er verteld?

• Wat zijn de spelelementen? • Is er een spanningsopbouw?

• Welke kandidaten zitten in het programma?

• Wat is de locatie waar het programma wordt opgenomen? • Wat zijn de succesfactoren?

• Welke pluspunten kan Eyeworks eventueel overnemen voor het nieuwe format?

Eyeworks wil graag een format ontwikkelen dat aanslaat bij de doelgroep en aan de hand van deze informatie kunnen zij goede richtlijnen hanteren.

Als laatste punt is het van belang dat er ook gekeken wordt naar het aanbod in het buitenland. Veel formats, vooral ook bij Eyeworks, zijn afkomstig uit een ander land (Eyeworks, 2014). In het buitenland zijn er bedrijven die op een heel andere manier denken en realityprogramma’s produceren. Dit kan voor nieuwe inspiratie en ideeën zorgen voor het

(16)

nieuwe format. Bij deze deelvraag is er gekeken naar een bucketlist-tv-programma in het buitenland. Dit is een onderdeel van de best practices en heeft dezelfde criterialijst.

Voor de samenstelling van het gehele onderzoek was het boek ‘Wat is onderzoek?’ van Nel Verhoeven de basis. Hierin staat informatie over hoe een heel onderzoek opgesteld kan worden. Dit boek geeft antwoorden op vragen als: wat is de aanleiding van het onderzoek? Hoe bouw je een onderzoeksplan op? Welke methoden ga je gebruiken bij het verzamelen van data? Hoe ga je de gegevens verwerken? Hoe schrijf je een conclusie? Hoe moeten bronnen vermeld worden? Kortom, alle informatie die nodig is om een onderzoek te schrijven.

Deze methoden en vormen van onderzoek hebben voor een totaalonderzoek gezorgd dat valide en betrouwbaar is.

2.2 Fieldresearch

Na deskresearch komt de volgende fase in het onderzoek aan bod; fieldresearch. Bij fieldresearch worden geen cijfermatige gegevens verzameld, maar voert de onderzoeker het onderzoek uit in het veld, ofwel in werkelijkheid. Het gaat hierbij om de beleving van de onderzochte, de betekenis die de respondent geeft aan situaties staat centraal (Verhoeven, 2011). Kwalitatief onderzoek geeft inzicht in meningen van mensen en hoe ze denken over een bepaald onderwerp. Het doel is om motieven, meningen, ideeën, achtergronden en beweegredenen te achterhalen. Het uitgangspunt van kwalitatief onderzoek is niet ‘hoeveel’, maar het ‘wat’ en ‘waarom’.

2.2.1 Brainstormsessie

De eerste methode die gebruikt is in het onderzoek zijn brainstormsessies, ook wel de groepsdiscussie (de verkennende fase) (Verhoeven, 2011). Deze methode is gebruikt om diepgaande informatie te verzamelen en de interesses en meningen van de doelgroep te onderzoeken. Iedereen mag alles roepen en alle ideeën worden genoteerd. Met behulp van die aantekeningen worden vervolgideeën bedacht. Vrij en open associëren is een

voorwaarde voor succes (Reynaert en Dijkerman, 2012). Een brainstormsessie is bedoeld om snel inzicht te krijgen in de verschillende perspectieven over een bepaald probleem (Reynaert en Dijkerman, 2012).

Alex Osborn (1963) is de grondlegger van een aantal brainstormsessies en heeft zeven spelregels geformuleerd (Reynaert en Dijkerman, 2012) :

1. Stel een oordeel uit en verbied kritische stellingname. 2. Hoe meer ideeën, hoe liever.

3. Breek een gek of fout lijkend idee niet af, maar maak het aanvaardbaar of gebruik het als springplank voor weer een nieuw idee.

4. Geef voorrang aan ideeën die inhaken op een eerder idee.

5. Laat toe dat mensen zich in hun ideeën verwijderen van de context van het probleem; later zal zo’n idee misschien bruikbaar blijken.

(17)

6. Alle ideeën zijn eigendom van de hele groep.

7. Na de fase van het genereren van ideeën, komt er altijd een kritische fase waarin de ideeën worden beoordeeld en geselecteerd.

Topics

De brainstormsessie staat in het teken van het opdoen van nieuwe ideeën voor een format. (Reynaert en Dijkerman, 2012). De topiclijst van de brainstormsessie is te vinden in bijlage 6 op bladzijde 88.

Tot slot is de respondenten gevraagd nog een vragenlijst in te vullen waarin zij praktische vragen beantwoorden als naam, leeftijd, woonplaats, opleiding, beroep, burgerlijke staat, mediagebruik en kijkfrequentie naar realityprogramma’s en/of RTL 5.

RTL 5 zich richt op mannen en vrouwen in de leeftijd tussen de 20 en 34 jaar. Om een goed resultaat te krijgen zijn er minimaal vijf respondenten nodig voor een groepsdiscussie. Er zullen tussen de 6 en 10 respondenten gezocht worden, rekeninghoudend dat er altijd wel iemand af zal vallen (Verhoeven, 2011).

Respondenten

Voor het werven van respondenten zijn er oproepen geplaatst op Facebook en zijn mensen die in de doelgroep vielen persoonlijk benaderd

Er zijn twee groepsdiscussies gehouden, één discussie voor de jonge kijker en één voor de oudere kijker. Het is belangrijk dat er een goed beeld ontstond van de interesses van de jonge kijkers (20 tot en met 27 jaar) en van de ouderen (28 tot en met 34 jaar). Tevens was het essentieel dat er in de verkennende fase zoveel mogelijk respondenten met meningen en beweegredenen werd onderzocht, zodat dit kon leiden tot zoveel mogelijk ideeën en inspiratie. Bovendien ontstond er een tweede kans om zaken over te doen die fout gingen, als er twee sessies werden gehouden. Om te zorgen voor diversiteit werd er gezocht naar mannen en vrouwen in de leeftijdscategorie 20 t/m 34 jaar, met als criteria:

• 10 mensen in de leeftijd van 20 t/m 27 jaar • 10 mensen in de leeftijd van 28 t/m 34 jaar • Kijken regelmatig televisie

• Kijken regelmatig realityprogramma’s • Hebben weleens naar RTL 5 gekeken

Tevens wordt in het artikel ‘Qualitative Research’ van Peek en Fothergill (2009) duidelijk dat de respondenten elkaar totaal niet mogen kennen, hierdoor zullen de resultaten uit de discussie het meest betrouwbaar zijn, omdat terughoudendheid dan meer wordt vermeden.

Er zijn uiteindelijk twee brainstormsessies van 5 respondenten gehouden. Na deze sessies waren er genoeg resultaten verzameld waardoor een derde sessie niet nodig was.

(18)

Voor- en nadelen

Zoals al eerder is verteld zorgt deze methode ervoor dat de interesses en beweegredenen van de respondenten achterhaald kunnen worden. Deze methode is dus ideaal om in de beginfase te gebruiken, omdat er met de respondenten diep ingegaan kan worden op de hiervoor benoemde topics. De doelgroep kan goed input leveren en meedenken over de invulling van een nieuw format. Tevens kunnen de respondenten antwoord geven op bepaalde deelvragen. Deze deelvragen zullen dan niet alleen onderzocht worden door deskresearch, maar ook door fieldresearch zodat de betrouwbaarheid toeneemt.

Door het gebruikmaken van deze methode heeft de onderzoeker de mogelijkheid om door te vragen. Ook is er voor de onderzoeker de kans om fragmenten van formats of ander beeldmateriaal te laten zien. Bovendien kan er in een klein tijdsbestek (1 á 2 uur) een grote hoeveelheid informatie verschaft worden, na de discussie ben je verzekerd van

onderzoeksresultaten.

Aan de andere kant is een nadeel aan een groepsdiscussie dat de resultaten slechts een indicatie geven van de doelgroep, de resultaten zijn niet representatief. Tevens is het echt diep ingaan op een onderwerp met een respondent maar in beperkte mate mogelijk. Verder kan een nadeel zijn dat de kwaliteit van de respondenten verlaagt. Naarmate de discussie duurt, mensen vinden het vaak moeilijk om na twee uur nog zo enthousiast te reageren als dat ze in het begin van de discussie deden (Rightmarktonderzoek, 2014).

2.2.2 Panelgesprek

Bij de volgende methode is er een panelgesprek gehouden waar de verzonnen ideeën voor een format, die zijn voortgekomen uit de brainstormsessies, besproken worden. Er werd gediscussieerd over de ideeën en resultaten uit de brainstormsessies. Omdat er vanuit de resultaten uit de eerste methode ideeën zijn bedacht, kon er nu veel gerichter ingegaan worden op het concept. Aan de hand van het panelgesprek kon er beoordeeld worden of het format zou kunnen slagen.

Topics

De topiclijst van het panelgesprek is te vinden in bijlage 6 op bladzijde 88.

Er is één panelgesprek gehouden met 5 panelleden. Hierdoor bleef de sfeer besloten en was er geen competitiegedrag binnen het gesprek (elkaar willen overtreffen en de andere ideeën afkappen) (Verhoeven, 2011).

Respondenten

Bij het panelgesprek is er op dezelfde manier respondenten geworven als bij de

brainstormsessies. Omdat er maar één panelgesprek heeft plaatsgevonden, moesten de leden zoveel mogelijk van elkaar verschillen qua leeftijd. Op deze manier werd het idee door verschillende generaties beoordeeld en had het meer kans om te slagen.

Om te zorgen voor diversiteit werd er gezocht naar mannen en vrouwen in de leeftijdscategorie 20 t/m 34 jaar, met als criteria:

(19)

• 2 in de leeftijd 20, 21 en 22 jaar • 2 in de leeftijd 23, 24 en 25 jaar • 2 in de leeftijd 26, 27 en 28 jaar • 2 in de leeftijd 29, 30 en 31 jaar • 2 in de leeftijd 32, 33 en 34 jaar • Kijken regelmatig televisie

• Kijken regelmatig realityprogramma’s • Hebben weleens naar RTL 5 gekeken

Voor- en nadelen

Brainstormsessies zijn belangrijk om tot ideeën en inspiratie te komen, maar door het houden van een panelgesprek kan er onderzocht worden of deze ideeën daadwerkelijk zullen aanslaan bij de doelgroep. Er kunnen bruikbare suggesties voor verbeterpunten naar voren komen, waardoor het format nog meer kans van slagen heeft.

Veel factoren van een panelgesprek hebben dezelfde voordelen als een brainstormsessie. Ook hier kan de onderzoeker doorvragen als de respondent het ergens niet mee eens is. Er kan dieper ingegaan worden op het onderwerp, zodat de kwaliteit van het onderzoek beter wordt (Scholenmetsucces, z.j.). Daarnaast kan er tijdens panelgesprekken goede input geleverd worden voor een nieuw concept. Doordat er de mogelijkheid is om (beeld)materiaal te laten zien kunnen de respondenten hier duidelijk op reageren, ze kunnen namelijk praten over iets tastbaars in plaats van dat het uitgelegd wordt op papier.

Het nadelige van een panelgesprek is dat de onderzoeker de resultaten zelf op waarde moet schatten, dit omdat het een select deel van de doelgroep is in plaats van een groot gedeelte. Je weet niet of het andere gedeelte een heel andere mening heeft

(Scholenmetsucces, z.j.).

2.2.3 Presentatie aan experts

Uit de resultaten van methode 1 en 2 is een format tot stand gekomen. Dit is voorgelegd aan experts uit de televisiebranche aan de hand van een flyer en een trailer. Hierdoor werd de sfeer en de stijl van het format duidelijk.

Het format is gepresenteerd als pitch, een overtuigende presentatie om een idee proberen te verkopen. Het concept is helder uitgelegd en de pitch zal naast informeren, ook overtuigen en entertainen (Reynaert en Dijkerman, 2012).

De pitch is kort, maar krachtig gepresenteerd. De pitch moet namelijk lang genoeg zijn om de experts nieuwsgierig te maken en te prikkelen, maar kort genoeg om de aandacht te behouden. Achteraf hebben de experts feedback gegeven, zodat het format aangescherpt kon worden voor het definitieve advies in het adviesrapport.

Topics

(20)

Tot slot is de experts gevraagd nog een beoordelingsformulier in te vullen over het televisieformat. Er is één presentatie gehouden met 3 experts. Twee

programmaontwikkelaars en een uitvoerend producent.

Respondenten

De experts zijn allemaal werkzaam binnen Eyeworks, voor hen is deze scriptie immers bedoeld en zo ook de resultaten. De experts zijn geworven door Josselien Meijs, uitvoerend producent bij Eyeworks. Op aanbeveling van haar was het verstandig om personen uit programmaontwikkeling te vragen, omdat zij zijn bekend met het beoordelen van televisieformats.

De criteria voor de experts zijn:

• Minimaal drie jaar werkzaam in de televisiebranche

• Ervaring hebben met het produceren en/of ontwikkelen van realityprogramma’s.

Voor- en nadelen

Door middel van deze methode kan er goede feedback gegeven worden op het verzonnen realityformat. Brainstormsessies en panelgesprekken met de doelgroep zijn handig voor het verkrijgen van ideeën, maar de respondenten hebben niet altijd veel verstand van hoe het ontwikkelen van een format echt in zijn werk gaat. Hierdoor worden bepaalde aspecten of problemen nog wel eens vergeten of over het hoofd gezien, maar experts hebben hier meer een oog voor. Doordat er audiovisuele elementen getoond kunnen worden, krijgen de experts een goed beeld van hoe het format er uit moet gaan zien. Op deze manier kunnen zij veel gedetailleerder feedback geven dan wanneer dit niet kan. Experts hebben ervaring in het vakgebied, zij zijn gewend om feedback te geven op bepaalde formats en weten waar ze rekening mee moeten houden. De kwaliteit van de feedback zal daarom veel hoger zijn dan wanneer een ander persoon, die niet werkzaam is in de televisiebranche, het format zou beoordelen. Dit is een groot voordeel.

Experts hebben veel verstand over het ontwikkelen van een format, maar kunnen het idee misschien teveel naar hun eigen interesses toetrekken. Experts kunnen (onbewust) veel invloed hebben op de keuzes die er uiteindelijk gemaakt worden voor het format, maar hierdoor worden de wensen en behoeften van de doelgroep vergeten. Er moet goed rekening gehouden worden met de probleemstelling, deze moet niet genegeerd worden. De experts zijn er om feedback te geven op de uitwerking van het verzonnen format, maar ze zijn er niet om de hele inhoud te veranderen.

Om het onderzoek te kunnen schrijven is gebruik gemaakt van deskresearch,

brainstormsessies, een panelgesprek en een beoordeling van experts. Deze vier methodes zorgen voor triangulatie. Dit komt voor wanneer verschillende kwalitatieve en kwantitatieve dataverzamelingsmethoden gecombineerd worden in één onderzoek. ‘Bij triangulatie wordt de probleemstelling van verschillende kanten belicht, het verhoogt de kwaliteit en geldigheid van de onderzoeksresultaten’ (Verhoeven, 2011).

(21)

3 Interne analyse

Dit hoofdstuk is bedoeld om informatie te geven over de opdrachtgever, Eyeworks. Wat is Eyeworks en wat voor (succesvolle) realityprogramma’s heeft zij al geproduceerd? Ook wordt er dieper ingegaan op het begrip ‘bucketlist-tv’: waar komt deze term vandaan en wat wordt er precies mee bedoeld? Tot slot zal kort de zender RTL 5 in kaart gebracht worden, er wordt duidelijk welke programma’s zij aanbiedt en waarom Eyeworks juist voor hen een realityprogramma produceert.

3.1 Eyeworks

Eyeworks is een internationaal-opererend televisieproductiebedrijf, dat in 2001 is opgericht door Reinout Oerlemans, Robert van den Bogaard en Ronald van Wechem. Het bedrijf heeft zich in korte tijd ontwikkeld tot één van de belangrijkste productiemaatschappijen in

Nederland. Tegenwoordig kent Eyeworks 15 vestigingen in de hele wereld. De vestigingen bevinden zich in Nederland, België, Duitsland, Zweden, Denemarken, Spanje, Portugal, Argentinië, Chili, Brazilië, Nieuw Zeeland, Australië, Zwitserland, Noorwegen en de Verenigde Staten. ‘Van onze jaaromzet van ongeveer 274 miljoen bestaat bijna een kwart uit de verkoop van programmaformats in het buitenland’, aldus Reinout Oerlemans (Z24.nl). Wereldwijd mag Eyeworks zich tot de top vijf van de grootste onafhankelijke

productiemaatschappijen rekenen. (Villamedia.nl, 2013)

Bekende programma’s die Eyeworks ontwikkeld heeft zijn; De Nationale IQ Test, Sterren Dansen op het ijs, Obese, Oh Oh Cherso, Adam zoekt Eva en Flikken Maastricht. Ook produceert Eyeworks speelfilms zoals Komt een Vrouw bij de Dokter, Bro’s Before Ho’s en De Marathon. (Eyeworks.tv, 2015)

Sinds 2 juni 2014 heeft Warner Bros, onderdeel van het entertainmentbedrijf Time Warner, Eyeworks overgenomen. Warner Bros neemt, met uitzondering van de Verenigde Staten, alle vijftien vestigingen over. Reinout Oerlemans blijft de bestuurder van Eyeworks USA. De distributieteams van Warner Bros zijn nu verantwoordelijk voor de verkoop en de licenties van alle Eyeworks formats en tv-programma's. (Eyeworks.tv, 2014)

3.2 Missie, visie en doelstellingen

Eyeworks kenmerkt zich door zowel televisie-entertainment (fictie, zoals reality en non-scripted tv) als film- en televisiedrama (fictie). Eyeworks heeft als visie om een hoge mate van kwaliteit, creativiteit en innovatie binnen het bedrijf te hanteren. Het bedrijf staat open voor nieuwe uitdagingen en houdt altijd de nieuwste trends en ontwikkelingen in de gaten. Eyeworks richt zich op het bouwen en koesteren van een creatief netwerk tussen de vijftien filialen. Het succes komt onder andere door het uitwisselen van content tussen deze filialen

(22)

en het reeks aanpassen van elkaars formats. Dit zorgt ervoor dat er veel nieuwe televisieprogramma’s ontwikkeld kunnen worden. Deze diversiteit maakt het mogelijk dat Eyeworks voor meer dan 100 omroepen programma’s kan maken, zowel voor publieke als commerciële zenders. Al deze factoren zorgen ervoor dat Eyeworks een belangrijke positie kent in het Nederlandse medialandschap waardoor ze hun missie: het ontwikkelen,

produceren en distribueren van prime-time televisie-entertainment, teweeg kunnen brengen. Eyeworks is een zeer creatief en flexibel bedrijf dat nauw samenwerkt met alle andere filialen om één doel te bereiken; het vertellen van een uniek verhaal om mensen wereldwijd te inspireren.

3.3 Structuur

De organisatiestructuur van Eyeworks kun je zien als een ‘piramide’. De bazen, ook wel de officers en directors, staan bovenaan het bedrijf en hebben een grote verantwoording over alle formats binnen het bedrijf. De mensen ‘onder’ hen zorgen dat alles daarbuiten goed verloopt. Dit zijn vaak de uitvoerende producenten en de personal assistents, maar ook alle andere afdelingen zoals planning, financiën en formatontwikkeling werken onder hen. Zij krijgen weer hulp van de andere medewerkers en stagiaires.

In bijlage 2 op bladzijde 76 staan twee organogrammen die de structuur van het bedrijf duidelijk maken, zowel nationaal als internationaal.

3.4 De doelgroep van Eyeworks

Binnen het gedeelte televisie-entertainment, met veel non-fictie zoals reality en non-scripted tv, richt Eyeworks zich voornamelijk op de zender voor wie ze een programma maken, de potentiële opdrachtgever. Het hangt van de doelgroep van de zender af op wie Eyeworks zich werkelijk gaat richten.

De zender is een belangrijke speler en geeft feedback op al het werk dat Eyeworks levert, zij stellen bepaalde eisen en voorwaarden aan een programma. Vaak wil de zender bepaalde type kandidaten of locaties, en Eyeworks moet dit proberen te realiseren. Er kan gesteld worden dat Eyeworks niet één vaste doelgroep heeft, aangezien Eyeworks voor meer dan 1 zender werkt.

3.5 Realityprogramma’s

Inmiddels bestaat Eyeworks 14 jaar en heeft zij vele realityprogramma’s op haar naam staan, waarvan een aantal ook zeer succesvol is geworden. Denk aan programma’s als Obese en Sterren Springen. Het succes van deze realityprogramma’s kwam niet alleen door hoge kijkcijfers, maar ze werden vooral succesvol omdat het in veel verschillende landen verkocht is. In dit hoofdstuk wordt een aantal van deze programma’s benoemd. De verdere

(23)

analyse met kijkcijfers en de reden waarom het realityprogramma succesvol is geworden staat in bijlage 3 op bladzijde 77.

3.5.1 Sterren Springen

Een recent hoogtepunt in het programma-aanbod van Eyeworks is het programma ‘Sterren Springen’, wat vorig jaar april uitgezonden werd. In dit programma gaan 16 bekende Nederlanders schoonspringen van hoge duikplanken en worden zij onder begeleiding van ervaren schoonspringers getraind. Het programma werd uitgezonden vanuit de Tongelreep, het Nationaal Zwemcentrum in Eindhoven. Tijdens het schoonspringen van de BN’ers was er een jury aanwezig die de sprongen beoordeelden.

3.5.2 Obese

Ook Obese behoort, met hun derde seizoen in opkomst, tot het rijtje van succesvolle programma’s van Eyeworks. In het programma Obese gaan mensen met obesitas de strijd aan met hun overgewicht. Zij gaan het avontuur aan om binnen 365 dagen de transformatie van hun leven te krijgen. Onder begeleiding van experts en deskundigen willen zij minstens de helft van hun gewicht verliezen. Wij volgen hen in hun afvalrace (Eyeworks, 2014). De strijd tegen obesitas wordt in zes afleveringen van een uur gedocumenteerd, waarin alle (zware) periodes in beeld worden gebracht. In elke aflevering staat er één deelnemer centraal (RTL, 2011).

3.5.3 Echte meisjes

In dit programma gaan tien meisjes uit verschillende realityprogramma’s samen de strijd aan door een tocht op een mooie locatie. De meiden zijn opgedeeld in twee teams en moeten elke week diverse opdrachten uitvoeren waarbij ze getest worden op kracht,

uithoudingsvermogen en kennis van het land of de plek waar ze verblijven. Wekelijks kan een team een opdracht winnen waarbij ze verblijven in het luxe kamp, het andere team moet overnachten in het primitieve kamp. Met de andere opdracht kunnen zij 5000 euro

verdienen, de winnaar kan een bedrag van maximaal 50.000 euro winnen.

3.5.4 Groeten uit de Rimboe

In het programma ‘Groeten uit de Rimboe’ gaan Nederlandse families, die gewend zijn aan luxe, een paar weken aan de andere kant van de wereld in een rimboe leven bij primitieve stammen, om daar de gewoonten en de cultuur te leren kennen. In deze weken zullen de families hetzelfde bestaan leven als de inheemse stammen daar.

3.6 Bucketlist-tv

In de inleiding is de term bucketlist-tv al uitgelegd. In dit hoofdstuk wordt verder ingegaan op de term als subgenre en wordt een aantal voorbeelden gegeven.

(24)

3.6.1 Subgenre

Bucketlist-tv kan omschreven worden als een subgenre binnen het realitygenre. Het is, tot dusver, nog geen subgenre dat ook gehanteerd wordt door andere productiebedrijven. Binnen Eyeworks is het handig wanneer deze term gebruikt wordt, zodat men weet welke programma’s daaronder vallen.

Reality-tv produceert zulke uiteenlopende programma’s, dat het nuttig is om enkele subgenres te onderscheiden. Denk hierbij aan genres als gecontroleerde reality, realitygames, beroepenreality en celebrity reality (Aimeé Kersten, 2007). Wellicht staat bucketlist-tv ook ooit in dit rijtje.

Deze subgenres zijn ontstaan sinds reality-tv zich ging verspreiden over de hele wereld. Reality-tv kan daarom niet meer gezien worden als een eenduidige term, maar een overkoepelend begrip dat niet verwijst naar één programma, maar naar een verzameling van verschillende subgenres (Barnfield, 2002).

Barnfield duidt dit ook aan in zijn boek ‘Reality-tv: How real is real?’. ‘Over the last decade such a wide range of productions have been categorized as “reality TV” that one wonders if the term is too general to be helpful’ (Barnfield, 2002).

3.6.2 Voorbeelden van bucketlist-tv-programma’s

Een voorbeeld van een programma (niet geproduceerd door Eyeworks) dat ook als bucketlist-tv gezien kan worden is het nieuwe programma ‘De Zeven Zeeën’ op BNN. In dit realityprogramma varen de kandidaten drie weken lang op een groot zeilboot in de Middellandse Zee. Op deze bijzondere locatie wordt het programma gedraaid, maar ze zullen ook varen naar verschillende landen die om de Middellandse Zee liggen om opdrachten uit te voeren. Drie weken verblijven op een zeiljacht is iets wat de kandidaten nog niet snel eerder gedaan zullen hebben in hun leven.

Een ander voorbeeld van een bucketlist-tv-programma is Utopia. In dit programma verblijft een groep van 15 diverse mensen op een verlaten terrein waar ze hun eigen samenleving moeten opbouwen. Hierbij worden zij voortdurend in de gaten gehouden door kijkers. Een jaar lang bouwen ze hier een nieuw bestaan op met bijna niets. Een jaar lang een nieuwe samenleving opbouwen op een afgesloten terrein met onbekende mensen, is ook weer iets dat de kandidaten niet snel eerder gedaan zullen hebben in hun leven.

Een uitgebreide analyse van deze programma’s is te vinden in het hoofdstuk Best practices op bladzijde 42.

3.7 RTL 5

RTL 5 is een Nederlandstalige Luxemburgse televisiezender die tot RTL Nederland behoort. De zender zendt sinds 2 oktober 1993 programma’s uit. RTL 5 beschrijft zichzelf als een jonge, eigenzinnige zender waar ze grenzen proberen te verleggen en talent proberen te ontdekken met programma’s als ‘Expeditie Robinson’ en ‘So You Think You Can Dance’. Ook nemen veel realityprogramma’s zoals ‘Echte meisjes’, Barbie en Britt & Ymke een

(25)

belangrijke plek in bij RTL 5. Ze proberen spraakmakende televisie uit te zenden waarin de boventoon gevoerd wordt door talent, lef en humor. Ze richten zich op een brede doelgroep, zowel mannen als vrouwen in de leeftijd van 20-34 jaar (Rtl.nl, 2014). De doelgroep van RTL 5 wordt verder behandeld in hoofdstuk 5 op bladzijde 34.

RTL 5 staat bekend als de zender met de meest spraakmakende realityprogramma’s, bijna de helft van de programma’s van RTL 5 bestaat uit realityprogramma’s (Mediajournaal, 2011). Denk hierbij aan programma’s als De Gouden Kooi, Holland’s Next Top Model, Ik Heb Het Nog Nooit Gedaan, Oh Oh Cherso, alle series van Echte Meisjes, Roy Donders; stylist van het Zuiden, De Slechtste Chauffeur Van Nederland, alle series van Barbie, Expeditie Robinson, Adam Zoekt Eva en het nieuwe programma Bizarre Eters.

3.8 Conclusie

Er kan geconcludeerd worden dat Eyeworks genoeg kennis en ervaring in huis heeft om een nieuw, succesvol reality-format te ontwikkelen en te produceren. In het verleden hebben zij dit al bewezen en aan de hand van de bovengenoemde realityprogramma’s is dat nogmaals te zien. Het is dus niet gek dat Eyeworks toe is aan een nieuwe uitdaging en met de komst van hun bucketlist-tv genre kunnen zij een stapje hoger gaan. Door te kijken naar het succes van de genoemde realityprogramma’s van Eyeworks kan er gesteld worden dat bijzondere locaties zoals de jungle, hoge duikplanken of de rimboe, hoge kijkcijfers opleveren. Deze plekken leveren blijkbaar meer sensatie op en dat is wat Eyeworks wil voortzetten met hun bucketlist-tv.

Het realiseren van een nieuw reality-format past goed bij de zender RTL 5. Gezien het reality-aanbod dat zij ooit hebben uitgezonden en nu nog uitzenden, past dit format prima binnen hun bedrijfsformule. RTL 5 beschrijft zichzelf als een zender waar grenzen verlegd worden en dit sluit nauw aan met het bucketlist-tv idee.

(26)

4 Televisieformat

Om een nieuw format te ontwikkelen is het van belang om hier kennis van te hebben. Deze kennis is nodig om een goed beeld te krijgen van de mogelijkheden binnen het ontwikkelen van een format. Daarna wordt verder ingegaan op reality-televisie: wat er wordt verstaan onder reality-tv en wat zijn de motieven om hiernaar te kijken.

4.1 Wat is een format?

Voordat er commerciële zenders waren bestond de term televisie-format niet eens, maar deze tijd ligt ver achter ons. Maar wat wordt er eigenlijk verstaan onder televisieformat? Er zijn hier veel verschillende definities voor, maar Aimeé Kersten omschrijft de term televisieformat in haar boek ‘Research en redactie voor Televisie’ als volgt:

‘De beschrijving van een televisieprogramma waarin bepaalde, vaste, terugkerende elementen zijn opgenomen. Op Basis van zo’n format kan een onbeperkt aantal afleveringen worden gebaseerd. Bovendien is een format uniek en reproduceerbaar: het moet verkocht kunnen worden.’

Een format is vergelijkbaar met een bladformule van een tijdschrift, er worden rubrieken en pijlers beschreven waarop een reeks programma’s gebaseerd kan worden. Op basis van deze vorm en inhoud kunnen verschillende televisiegenres onderscheiden worden: nieuws, amusement, emotie-tv, infotainment, reality-tv, reportage, documentaire, quiz, educatief, jeugd, sport en drama (Aimeé Kersten, 2007). Op bladzijde 33 zal verder ingegaan worden op reality-tv, het genre waar Eyeworks hun nieuwe format voor wilt ontwikkelen.

Binnen een format kan er ook nog onderscheid worden gemaakt tussen ‘personality driven’ programma’s en ‘format driven’ programma’s. Bij een format driven programma wordt er eerst gekeken naar het programma en daarna wordt er pas gezocht naar verschillende personages die binnen het programma passen. Bij een personality driven format gebeurt dit juist andersom, hier wordt een programma ontwikkeld rondom één bepaald persoon (Leunissen & Crabbendam, 2010).

Dat laatste is wat Eyeworks voornamelijk doet binnen hun realityprogramma’s. Rondom Barbie, Bobbi Eden en Andy van der Meyde is een programma verzonnen. Het nieuwe format moet een format driven programma worden.

4.1.1 Terugkerende elementen

Zoals hierboven uitgelegd is, is een format een uitgewerkte formule voor een

televisieprogramma. Een format bevat vaste, terugkerende elementen die de basis vormen van een hele serie programma’s, want zonder deze elementen zou elke aflevering

(27)

en geven de richtlijnen voor de ontwikkeling en vormgeving per aflevering (Leunissen & Crabbendam, 2010).

Het is van belang dat deze vaste, terugkerende elementen aanwezig zijn in het ontwikkelen van een nieuw format, maar deze zijn per programma wel verschillend. Bij een

spelprogramma hangen de elementen af van de spelregels, de sfeer, de muziek en de gebeurtenissen, maar bij een talkshow zijn deze weer heel anders. Bij ‘De Wereld Draait Door’ bijvoorbeeld, zijn duidelijk vaste, terugkerende elementen te zien zoals: de snelle introductie door Matthijs van Nieuwkerk, een inleiding met tafelvrouw/heer, interviews met de gasten, De TV Draait Door, een stukje muziek en aan het einde van elke aflevering is er een fragment van Lucky TV te zien (De wereld draait door, 2015). Op basis van deze vaste elementen wordt daar elke aflevering weer invulling aan gegeven. Daarnaast zijn er op verschillende dagen ook rubrieken toegevoegd voor de afwisseling, deze kunnen (voor die dag) ook gelden als vaste elementen. Zo schrijft Nico Dijkshoorn elke woensdag een gedicht en treedt Peter Pannekoek elke vrijdag op als de huiskomediant.

4.2 Van idee tot televisieformat

In dit onderzoek zijn brainstormsessies gehouden om ideeën te verzamelen en van hieruit is er één idee overgebleven, maar hoe wordt dit idee gerealiseerd tot een format?

4.2.1 Het idee uitwerken

Wanneer er een idee is ontstaan, is het belangrijk deze concreet uit te werken tot een concept. Deze moet duidelijk geformuleerd worden, zodat het concept goed te begrijpen is. In het idee van het concept worden de volgende punten behandeld:

• Het concept in 1 zin • Een werktitel

• De trend die ten grondslag ligt aan het idee (Indien van toepassing) • De keuze voor omroep/zender

• De doelgroep.

(Leunissen & Crabbendam, 2010).

Een goed format kan binnen een paar zinnen worden uitgelegd. Is dit niet het geval, dan is de kern van het idee te moeilijk en wordt het lastig om te verkopen (Kersten, 2007). Zenders krijgen namelijk veel conceptideeën toegestuurd en zij lezen in eerste instantie alleen de eerste zinnen van het bedachte concept. Wanneer dit niet duidelijk en eenvoudig is haken zij al snel af. (Leunissen & Crabbendam, 2010).

Vervolgens kan er nagedacht worden over een titel, zodat het concept steeds echter wordt. Bij een concept is er dus al veel schriftelijk vastgelegd, maar er valt nog van alles aan te passen zonder dat het idee uit het oog wordt verloren.

(28)

4.2.2 Van concept tot format

Als alle voorgaande stappen goed verlopen zijn en het concept is nog steeds een goed plan, wordt vaak het concept uitgeschreven tot een echt televisieformat. Dit moet zo beeldend mogelijk gebeuren zodat de lezer het voor zich kan zien, aangezien televisie een beeldend medium is (Kersten, 2007).

Het format wordt als volgt uitgeschreven:

• Het concept, de beschrijving van het format.

- Het genre: een omschrijving van het genre, zo wordt het kader aangegeven. In het nieuwe format wordt het genre reality.

- Trend: Er wordt omschreven bij welke trend of ontwikkeling het format aan sluit. - De kern: Het specifieke element waaraan het format is opgehangen. Denk hierbij aan actualiteit, humor, realiteit.

- De essentie van het format in vijf zinnen.

- Een line-up. Deze line-up somt de onderdelen van het programma op, voorzien van de geschatte tijdsduur. Op deze manier is er in één oogopslag een overzicht van het verloop van het programma te zien.

• Beschrijving van sfeer en uitstraling. Wat voor gevoel roept het format op? Een informele of formele sfeer? Het kan helpen om naar bestaande programma’s te verwijzen.

• Type presentator. Is hij of zij een strenge, kritische presentator of juist een informele, humoristische presentator met een luisterend oor?

• Budgetindicatie. Dit kan nog niet concreet beschreven worden, maar een indicatie is al voldoende.

Om te zorgen dat duidelijk wordt dat er goed over het format is nagedacht wordt er ook rekening gehouden met de volgende aandachtspunten:

• Waarom blijft de kijker kijken? Denk hierbij aan gevoelens, spelelementen en spanning.

• Welke doelgroep kijkt er naar het programma? • Waarom is het format uniek en vernieuwend?

• Eventueel: welke adverteerders en/of sponsors zouden in het programma geïnteresseerd kunnen zijn?

Alle feiten die helpen om het format te ondersteunen, te bekrachtigen en te overtuigen moeten gebruikt worden, maar een format wordt nooit alleen verkocht aan de hand van deze statische gegevens. Een pilot, promo of moodboard helpen om het format pas echt beeldend te maken en de uitstraling te bepalen (Kersten, 2007).

(29)

4.3 Succesfactoren

Er wordt vaak gesproken van een succesvol format, maar wat is een succesvol format eigenlijk? Een succesvol format wordt vaak gezien als een format dat goede kijkcijfers binnen Nederland haalt en dat aan meerder landen verkocht is. Het uiteindelijke doel is om zoveel mogelijk winst te behalen met het format (RNW, 2012).

Nederland staat hoog aangeschreven als het gaat om het bedenken van succesvolle televisieformats. Nederland staat, na de Verenigde Staten en Groot-Brittanië, zelfs op de derde plaats van landen met de meest succesvolle televisieformats. Van het eerste grote succes ‘Big Brother’ tot ‘Sterren Springen’ en ‘The Voice of Holland’ (Lakeman, 2012). Volgens Willem Zijlstra, producent bij Blue Circle, is het volk de reden dat Nederland zo goed scoort in televisieformats; ‘Nederlanders zijn snel verveeld, hierdoor zoeken we eerder de grenzen op’. Ook Patty Geneste, directeur van formatbedrijf Absolutely Independent, is het hiermee eens. ‘Een succesvol format creëer je door grenzen op te zoeken en risico’s te nemen’ (VPRO, 2013).

Volgens Lisette van Diepen, verkoper van televisieformats, moet het format vooral duidelijk zijn; ‘iedereen moet in één zin kunnen begrijpen waar het over gaat. Teveel opdrachten en regels is teveel moeite. Daarnaast moet het thema goed zijn, en elke aflevering moet hierin een herkenbare structuur hebben. De kijkers weten dat in ‘De Wereld Draait Door’ rond acht uur de fragmenten van Lucky TV te zien zijn’ (VPRO, 2013).

Deze bovengenoemde factoren worden ook wel succesfactoren genoemd, dit zijn dé factoren die het format uiteindelijk tot een succes (kunnen) maken.

Chip en Dan Heath, twee broers, hebben jarenlang onderzoek gedaan naar de vraag hoe een idee het beste blijft hangen. Hoe komt het dat het ene idee een succes wordt en het andere een flop? Ze probeerden te onderzoeken welke ideeën blijven hangen en waarom. Uiteindelijk zagen zij steeds dezelfde patronen binnen succesvolle ideeën en van hieruit hebben zij zes succesfactoren vastgesteld, toegespitst op een televisieformat:

• Eenvoudig. Een idee moet diep zijn, maar tegelijkertijd eenvoudig. Al lever je tien ideeën in, de jury zal ze niet alle tien kunnen onthouden, ook al zijn het goede ideeën. Er moet geschrapt worden totdat de kern overblijft. Zoals Lisette van Diepen al zei; des te meer spelregels, des te moeilijker het format te begrijpen is. • Onverwacht. Het doel van een programma is om de aandacht van het publiek te

trekken en deze vast te houden. Dit kan door hun verwachtingspatroon te doorbreken. Dit kan door iets te vertellen of te laten zien wat de aandacht van de kijker trekt. Verrassingselementen houden niet zo lang stand, maar het geheim is de nieuwsgierigheid en belangstelling van de kijkers opwekken, zodat zij na vijf afleveringen ook nog blijven kijken. Kijkers haken snel af wanneer het programma saai of voorspelbaar is.

• Concreet. Het idee moet concreet zijn, zonder dat er dubbelzinnige betekenissen instaan. Right to the point, zodat het idee voor elke kijker hetzelfde betekent.

(30)

• Geloofwaardig. Ideeën moeten beschikken over geloofwaardigheid. Er moet een gelegenheid zijn om ideeën uit te proberen en te testen.

• Emoties. Een belangrijk aspect is dat er ingespeeld wordt op de emoties en gevoelens van de kijker. Door te zorgen dat kijkers ergens mee begaan zijn en iets voelen, zal het programma langer blijven hangen.

• Verhaal. Er moet een duidelijke verhaallijn in het programma zitten. De kijker vindt iets interessant als hij zichzelf herkent in het verhaal, waardoor diegene wil weten hoe het afloopt en dus langer blijft kijken. Tevens geeft een verhaal meer beeld aan een programma. Onderzoek heeft vastgesteld dat je iets beter begrijpt, wanneer je dit in beelden in je hoofd kunt afspelen.

(Heath, 2011).

4.4 Reality-tv

Zoals in het boek ‘Televisiemaken: van idee tot programmaformat’ van Y. Leunissen & L. Crabbendam beschreven staat, bestaat er geen standaardversie of standaard format voor een programma. Ieder format is verschillend, maar Maar programmaformats kunnen wel worden ingedeeld in genres. Eén zo’n genre is reality-tv.

4.4.1 Het ontstaan

De geschiedenis van reality-tv begint jaren ’90 toen realitytelevisie voorzichtig overwaaide met Amerikaanse politieachtervolgingen zoals ‘Unsolved Mysteries’ en ‘Rescue 911’ (Kersten, 2007). Hierdoor ontstond het zogeheten ‘reality crime genre’, dat zich daarna uitbreidde tot reality-tv. In de jaren ’90 was in West-Europa de explosie van formats in de televisiemarkt, waaronder ook veel realityprogramma’s. Dit kwam vooral door de verkoop van programma’s in uiteenlopende genres als Rescue 911 (crime) en The Oprah Winfrey Show (talkshow) (Biltereyst, 2000). In 1999 begon de reality-gekte in Nederland na het succesvolle programma ‘Big Brother’, waarin gewone mensen vast zaten in een huis en constant in de gaten werden gehouden door camera’s (Kersten, 2007). Duitsland was daarna het eerste land die Big Brother kocht, zij begonnen in 2000 met het uitzenden ervan. Met al deze ontwikkelingen verdween ook het monopolie van de publieke omroepen. Zij maakte plaats voor de nieuwe commerciële omroepen die voor veel verandering zorgden in het televisielandschap (Biltereyst, 2000).

4.4.2 Definitie

Er bestaat eigenlijk geen eenduidige definitie van het begrip reality-tv, omdat er (te) veel programma’s onder dit genre vallen. Ook is het te wijten aan de mate waarin reality-tv veranderd is door de jaren heen.

Daniel Biltereyst (2000) zegt dat reality-tv een verzameling van verschillende soorten programma’s is. Reality-tv is uitgegroeid tot een bredere noemer met verschillende sub- en menggenres, waaronder docudrama, docusoaps ('Het leven zoals het is'), real-life-soaps

(31)

('Big Brother'), survival- ('Expeditie Robinson'), verborgen camera- ('Souriez, vous êtes filmés'), home video- ('Videodinges') en opsporingsprogramma's met gedramatiseerde onderdelen ('Appel à Témoins', 'Opsporing verzocht'), evenals heel wat andere factuele 'human interest'- programma's met de klemtoon op het alledaagse leven ('Cartes sur Table' en 'Man bijt Hond').

Jon Dovey (2000) stelt dat er geen overeenstemming bestaat over reality-tv, maar dat één ding duidelijk is: het is een representatie van de werkelijkheid waar de focus ligt op verhalen van echte mensen in een echte omgeving. Een aspect dat telkens terugkomt binnen reality-tv is dat echte gebeurtenissen in het alledaagse leven verpakt en geproduceerd worden tot amusement.

4.4.3 Eigenschappen

Reality-tv kan dus gezien worden als een representatie van de werkelijkheid, maar het is niet geheel transparant. Om een degelijk, begrijpelijk en aantrekkelijk realityprogramma te maken, wordt deze werkelijkheid wel enigszins samengesteld en gestuurd door de montage. Niet alleen worden situaties geproduceerd, daarbij hebben ook de programmamakers een grote invloed op hoe de kijkers de werkelijkheid te zien krijgen (Hill, 2005).

Tegenwoordig spelen andere elementen zoals spelregels, conflicten en spanning ook een grote rol, omdat op deze manier interessante verhalen uit de werkelijkheid worden gecreëerd.

Richard Kilborn (1994) zegt in zijn rapport ‘How real can you get?: recent developments in reality television’ dat een realityprogramma ten minste deze drie eigenschappen bevat: 1. Het programma is gedeeltelijk opgenomen met een lichtgewicht camera of het materiaal is afkomstig van bewakingscamera’s.

2. Reconstructies van het beeldmateriaal worden gedramatiseerd.

3. Het beeldmateriaal wordt geknipt en geplakt om tot een aantrekkelijk programma te komen.

Tevens voegt Kilborn hieraan toe dat reality-tv draait om alledaagse mensen in het alledaagse leven en dat er aanspraak wordt gemaakt op de realiteit, zolang het maar geloofwaardig genoeg is. Beeldmateriaal dat met een beveiligingscamera is gemaakt of close-ups van emotionele momenten kunnen zorgen voor authenticiteit binnen een programma (Kilborn, 2003).

Daarnaast is reality tv een genre dat staat of valt met de juiste kandidaten en personages. Er zijn programma’s waar kandidaten bijvoorbeeld de strijd met elkaar aangaan om ergens de beste in te zijn (Holland’s Next Top Model en Utopia) (Kilborn, 2003). Door het kiezen van een bijzondere locatie (Expeditie Robinson en Groeten uit de Rimboe) leidt dit vaak tot hilarische en/of dramatische situaties. De bekende of onbekende kandidaten staan vaak centraal in een realityprogramma, omdat bijvoorbeeld één van hen kan winnen.

(32)

Toch blijft het moeilijk om specifieke kenmerken te benoemen van reality-tv aangezien het genre niet verwijst naar één soort programma, maar een verzamelnaam is voor

verschillende genres. In bijlage 4 op bladzijde 81 is te zien welke verschillende subgenres Aimeé Kersten hanteert in haar boek ‘Research en redactie voor televisie’:

4.4.4 Motieven om naar reality-tv te kijken

Reality-tv is de afgelopen jaren in korte tijd heel erg populair geworden en het genre is niet meer weg te denken van de Nederlandse televisie. Dit is te zien in het toenemende reality-aanbod van verschillende productiebedrijven. De eerste vraag die daarbij opkomt: waarom kijken mensen naar reality-tv?

Een theorie die gebruikt is om deze vraag te beantwoorden is de ‘Uses and Gratifications theory’. Hierin wordt onderzocht wat de motieven zijn om reality-tv te kijken, de

veronderstelling is dat mensen bepaalde media gebruiken om hun wensen en behoeften te bevredigen (Papacharissi & Mendelson, 2007). Papacharissi en Mendelson (2007) komen tot de conclusie dat gewoonte en entertainment de belangrijkste motieven zijn. Het motief gewoonte stelt dat reality-tv geldt als leuk tijdverdrijf wanneer er niets anders te doen is. Bij het motief entertainment is de reden van het kijken naar realityprogramma’s vermaak, iemand kijkt het omdat hij/zij dat leuk vindt.

De volgende motieven uit het onderzoek zijn: sociale interactie, voyeurisme, ontspanning en kameraadschap. Uit hetzelfde onderzoek dat Nabi et al. (2003) gedaan heeft met deze theorie komen ook voyeurisme en entertainment als motieven naar voren. Hij voegt daar persoonlijke identiteit nog aan toe als motief. Bij Sociale interactie gaat het om de interactie die er ontstaat met mensen die ook realityprogramma’s kijken. Het kan hierbij gaan om het samen kijken of het napraten over de programma’s. Met voyeurisme wordt er plezier beleefd aan het kijken in andermans privéleven. Bij het motief ontspanning gaat het erom dat reality-tv een rustmoment kan zijn op een bepaald moment, er hoeft even niet nagedacht te worden over zaken als school. Wanneer iemand zich alleen voelt en deze eenzaamheid wordt gevuld door het kijken naar reality-tv, dan is er sprake van kameraadschap. Als laatste draait het motief persoonlijke identiteit om de herkenning die de kijker heeft als er naar reality-tv wordt gekeken. Er wordt in het programma meegeleefd met de ‘gewone mens’ en de kijker kan zichzelf hierdoor beter gaan voelen (Papacharissi & Mendelson, 2007).

Ook Aimeé Kersten geeft ongeveer dezelfde motieven waarom het genre zo populair is, zij heeft het naast entertainment, ontspanning en herkenning (persoonlijke identiteit), ook nog over spanning. Door bepaalde spelelementen wordt reality-tv spannend, zo creëer je als programmamaker bepaalde conflicten en emoties (Kersten, 2007).

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Two molecular mechanisms mediate the reduced repolarisation current in congenital LQTS patients with HERG channel mutations: formation of defective channels, where mutant

While providing a foundation for further research, the present study highlights the need for further investigation and study into the conditions of precarity faced by women

Zorg dat je, naast alle aandacht voor de harde cijfers van de begroting en de lokale economie, ook aandacht besteedt aan je 'soft skills' als raadslid.. Blijf luisteren naar

Het Rijksvastgoedbedrijf RVB wil, als uitvoerder van het privaatrechtelijke beheer van de agrarische gronden van de staat, nagaan hoe verpachters kunnen bevorderen dat de pachters

[r]

Uit eerdere inventarisaties/enquêtes Meerburg et al., 2008 is gebleken dat in de Hoeksche Waard de aandacht bij het waterschap Hollandse Delta voor ecologisch beheer van dijken

Maatregel Om de aanvoercapaciteit van zoetwater voor West-Nederland te vergroten wordt gefaseerd de capaciteit van de KWA via zowel Gouda als Bodegraven uitgebreid.. Dit

Een vergelijking tussen stap la en stap 2 van tabel 3 maakt duidelijk dat de invloed van hoe een toekomstige vader denkt dat zijn partner zijn betrokkenheid bij de