De pioniers uitgelicht 1 Duijvestijn Tomaten

Duijvestijn Tomaten wordt al meer dan tien generaties gerund door de familie Duijvestijn. De gebroeders Ted, Peter en Ronald Duijvestijn namen het bedrijf in 1988 over van hun vader. Ze bouwden een nieuwe kas in Wateringen en later een geheel nieuw complex in Pijnacker, waardoor het bedrijf een sterkere speler op de tomatenmarkt kon worden.

Het bedrijf teelt tientallen soorten tomaten. De jaarlijkse productie bedraagt ongeveer 10 miljoen kilo. Ook worden tomatenproducten, waaronder ovengedroogde tomaten, gemaakt onder de merknaam Frezta.

Samen met collega-telers richtte Duijvestijn Tomaten in 2001 LogiFour, een zogenoemd tomatencluster, op. Dit is een flexibele samenwerkingsvorm waarin de telers samen hun aanbod afstemmen op de vraag. LogiFour ontfermt zich ook over de verpakking en distributie van de gekweekte tomaten. Duijvestijn Tomaten vervult een leidende en faciliterende functie in het cluster.

Duijvestijn Tomaten is een innovatief bedrijf. Als één van de weinige kwekers gebruikt het aardwarmte om het teeltproces te verduurzamen. Het bedrijf verkoopt ook groene energie. Op dit moment wordt gewerkt aan het ontwikkelen van medicijnen op basis van groenten. Ook is het bedrijf van plan om voedsel te produceren met behulp van 3D-printing.

Kernactiviteiten

De kernactiviteiten van Duijvestijn Tomaten spelen zich af in het teeltproces (zaaien, telen, oogsten). Andere functies binnen het bedrijf zijn personeel en organisatie, voorraad/afzet, processen en energie. Op Teelt &

Energie na, waarvoor Ad van Adrichem verantwoordelijk is, worden alle eindverantwoordelijke functies door leden van de familie Duijvestijn bekleed. Het bedrijf heeft altijd de drang gevoeld om nieuwe concepten en ideeën te ontwikkelen. Zo is een deel van de grond bestemd voor het ontwikkelen van medicinale oplossingen. Een voorbeeld is de bitterkoord, die oorspronkelijk uit Vietnam komt, waar medicijnen voor diabetes van kunnen worden gemaakt. Deze nevenactiviteit is (nog) niet winstgevend en wordt op relatief kleine schaal samen met andere organisaties verricht.

Er is een eigen energietak: Duijvestijn Energy. Tijdens de overgang van fossiele energie naar bio-energie ontstond het idee hiervoor. Deze dochteronderneming produceert zoveel energie dat een deel ervan kan worden verkocht.

Partners

Door de omvang en het innovatieve karakter van Duijvestijn Tomaten kent het bedrijf een groot aantal partners. Veel technologische kennis komt van buitenaf. Een goed voorbeeld is de samenwerking met Technokas, dat voor een groot deel verantwoordelijk is voor de ontwikkeling en implementatie van technologie voor de ID Kas®. Ook andere instellingen leveren kennis en subsidies voor de ontwikkeling van duurzame methodes. De ID Kas® is voornamelijk gefinancierd door middel van de regeling Marktintroductie Energie-innovaties (MEI) van het ministerie van Economische Zaken en door de Rabobank.

Hoewel Duijvestijn Tomaten steeds meer zelf doet, blijft het bedrijf afhankelijk van een paar belangrijke partners. Zaden worden bijvoorbeeld niet zelf ontwikkeld. Deze worden gekocht van gespecialiseerde ondernemingen als Monsanto en Rijk Zwaan. Daarnaast werkt Duijvestijn Tomaten voor kennis van en onderzoek naar nieuwe gewassen veel samen met Wageningen Universiteit. Met de Erasmus Universiteit wordt onderzoek gedaan naar gezondere voeding en met Hogeschool Inholland werkt het bedrijf vrijwel doorlopend aan studieopdrachten. De automatisering van het proces is mede mogelijk gemaakt door HortiMax. Mede vanwege de grote oppervlakte die de kwekerij beslaat (meer dan 100.000 m2) en de uitbreiding met de nieuwe ID Kas® heeft het bedrijf veel te maken met de gemeente. Ted Duijvestijn is nauw verbonden met onderzoek naar het voedselcluster in Rotterdam.

Dit illustreert de nauwe onderlinge relatie.

Kostenstructuur

Hoewel Duijvestijn Tomaten door de duurzame teelt sterk bespaart op energie- en waterverbruik, vormt de teelt nog steeds de grootste kostenpost. Bouw en onderhoud van de kassen zorgen daarbinnen voor grote uitgaven. De personeelskosten betreffen niet alleen het telen, oogsten, verpakken en vervoeren van de tomaten, maar ook onder meer sales en marketing, boekhouding en procesmanagement.

de (verplichte) tussenkomst van de coöperaties zijn meer klanten rechtstreeks bij Duijvestijn Tomaten gaan bestellen. De keten in de tomatensector is hierdoor verkort.

De producten van Duijvestijn Tomaten worden verpakt en vervoerd door LogiFour. Dit bedrijf is onderdeel van het tomatencluster waaraan Duijvestijn Tomaten deelneemt.

Klantrelaties

Door de verkorting van de keten bevindt Duijvestijn Tomaten zich steeds dichter bij de eindconsument. Ook de introductie van het merk Frezta heeft de afstand tot de eindconsument verkleind. Omdat nog steeds vooral business-to-business wordt geleverd, wordt voor klantcontact relatief weinig gebruik gemaakt van social media.

Omzetstromen

De grootste inkomstenbron betreft de verkoop van tomaten, zowel pure als verwerkte. Op dit moment staan de prijzen onder druk door de hevige concurrentie vanuit heel Europa. Ook de economische crisis heeft zijn tol geëist. Door samen te werken met onder meer Spaanse telers is het Duijvestijn gelukt om ook in het winterseizoen marktaandeel op te bouwen. Inkomsten vloeien deels voort uit innovatieve producten. Een voorbeeld is de ID Kas®, die wordt bestuurd met behulp van allerlei moderne technologie. Met deze vernieuwende kas wil Duijvestijn Tomaten duurzaamheid binnen de sector stimuleren. Het verdienmodel zit in de overdracht en implementatie van kennis.

Ook vernieuwende voedselconcepten kunnen extra inkomstenstromen genereren. Samenwerkingsverband LogiFour heeft zich ontwikkeld tot een sterke speler die niet alleen de tomaten van Duijvestijn zelf verpakt en vervoert, maar ook die van andere ondernemingen.

Daarnaast is zelfopgewekte energie van Duijvestijn Energy een

inkomstenbron: er wordt energie direct aan consumenten verkocht. Naar verwachting zal de medicinale tak van het bedrijf binnen afzienbare tijd ook inkomsten genereren.

Bedrijfsmiddelen

Dat het bedrijf wordt gerund door de gebroeders Duijvestijn zorgt voor een ‘broederlijke’ sfeer. Saamhorigheid staat hoog in het vaandel. Daardoor gedijen de unieke individuele kwaliteiten van de gebroeders optimaal.

Innovatieve technologie speelt een grote rol. Het bedrijf heeft fossiele energie vervangen door bio-energie en de ID Kas® maakt gebruik van een innovatief klimaatregelingssysteem.

16.1.4 Waardering vestigingsklimaat

Duijvestijn Tomaten is zeer tevreden over het vestigingsklimaat van de metropool Rotterdam/Den Haag. Het bedrijf krijgt goede ondersteuning van de provincie en van universiteiten en hogescholen, maar vindt dat de relatie met de Gemeente Rotterdam nog verbeterd kan worden. Om de beschreven plannen uit te kunnen voeren is meer informatie nodig uit de medische hoek. Die kan verwezenlijkt worden door betere samenwerking met ziekenhuizen. De Gemeente Rotterdam zou een rol kunnen spelen als facilitator tussen de technologiesector en bedrijven.

16.2 Floating Farm

De Floating Farm zal ‘s werelds eerste drijvende melkveebedrijf moeten worden. Het eerste prototype komt in de Merwehaven in Rotterdam te liggen. Het gaat om een zelfvoorzienende boerderij waar melkproductie, melkverwerking en verkoop van melkproducten onder één dak gebeuren. De koeien bevinden zich in een parkachtige omgeving, maar grazen ook op het land.