[ Toerisme en recreatie
2.3. De Groene Gordel
De Groene gordel is een ruime regio, die in het oosten aansluit bij het Hageland en als een gordel van mooie stukjes natuur, parken en bossen Brussel ontsluit.
"De Groene gordel" kan niet losgekoppeld worden van het Brussels Hoofdstedelijk gewest en kan gezien worden als een groene zone rond Brussel. Jaarlijks wordt er de
wandelmanifestatie "Gordel in de rand rond Brussel"
georganiseerd. In de Groene gordel worden tevens 5 fietsroutes uitgestippeld van 20 tot 50 kilometer lang.
Plaatsgebonden natuurparken en groendomeinen zijn eerder gericht op passieve vormen van recreatie Vaak gaat het om elementen die ook voor de natuurlijke structuur
structuurbepalend zijn: het Meerdalwoud te Bierbeek en Oud-Heverlee (1320 ha groendomein), het Zoniënbos te Tervuren, Overijse en Hoeilaart, (2510 ha) , het
staatsnatuurreservaat "Rodebos en Laanvallei" (90ha) en Magrijsbos in Huldenberg (120 ha), Bertembos en Eikenbos te
94
>>
Bertem (155 ha) het Hallerbos te Halle (517 ha) het Lintbos te Grimbergen, Heverleebos te Oud-Heverlee (570 ha).
Verder zijn ook het Bouchoutpark te Meise, Warande te Tervuren, Domein Drie Fonteinen te Vilvoorde, de vallei Wijngaarberg en Benniksberg te Rotselaar het vermelden waard. Ook de Hippodroom van Sterrebeek is vermeldens-waardig. Het is een belangrijk en aantrekkelijk groen toeristisch recreatief punt dat tevens deel uitmaakt van een ecologisch netwerk van de Woluwevallei tot het Zoniënwoud.
Het Dijleland, het gebied tussen Leuven en Brussel, is aantrekkelijk voor fietsers (meer dan 300 km aaneengesloten en bewegwijzerde fietsroutes) en wandelaars. Grote
kampeerterreinen situeren zich langs de Dijle.
Majestueuze kastelen (vb. Kasteel van Gaasbeek
(> 25.000 bezoekers) , Groenenberg, Sterrebeek, Beersel ), in de onmiddellijke omgeving van het Brussels Hoofdstedelijk gewest getuigen van een rijk bloeiend verleden. Daarbij aansluitend zijn de priorij van Groenendaal (Hoeilaart), de abdij van Grimbergen, de abdij van Affligem en de brouwerij Palm te Londerzeel vermeldenswaardig.
In een smallere gordel rond Brussel situeren zich een aantal golfterreinen.
Op grondgebied van Tervuren vormt "De Warande" of het
"Park van Tervuren" (205 ha) een belangrijk toeristisch-recreatief elementen van provinciaal niveau. Het
"Afrikamuseum" te Tervuren trekt jaarlijks meer dan 232.000 bezoekers.
Ten zuiden van Brussel ligt Beersel met het provinciedomein
"Huizingen". Het is een bebost kasteelpark , vooral bekend om zijn rotstuin en blindentuin. Ontspanningsmogelijkheden komen er aanbod; speeltuinen, atletiekpisten,
tennisterreinen, minigolf, vis-en roeivijvers (>5 ha), openluchtzwembad ( > 200.000 bezoekers per jaar).
Eveneens ten zuiden van Brussel situeert zich het rustige provinciestadje Halle, gegroeid aan de oversteekplaats van de Zenne. In dit gezellig stadje worden groen en de
aanwezigheid van Brussel gecombineerd, en worden jaarlijks meer dan 200 rondleidingen gegeven. De ligging aan het kanaal naar Charleroi (met meer dan 5.000 passagiers per jaar) is een belangrijke toeristisch-recreatieve potentie. Te Halle en Beersel worden logiesmogelijkheden verstrekt aan jongeren. Volgende budgetaccommodatie kunnen worden vernoemd: vormingscentrum Destelheide :200 bedden (Dworp), vormingscentrum Hanenbos:> 100 bedden(Dworp), Zennedal: 130 bedden (Buizingen).
De Zuidelijke Zennevallei kent een groot gamma van streekproducten en streekbieren.(Kriek, Geuze, Lambiek, Plattekaas,…).
Het zakentoerisme is vooral een belangrijke factor in Zaventem, door de nabijheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de aanwezigheid van de luchthaven. Ook het aantal luchthavenbezoekers en het aantal "spotters" onder de landingsbaan maken deel uit van de
toeristisch-recreatieve infrastructuur. Machelen (Diegem) en Zaventem staan in voor een groot logiesaanbod, respectievelijk 1
95 .800 bedden en 700 bedden. Ook de indoorspeeltuin "
Planet Kids" en de hippodroom van Sterrebeek zijn belangrijk.
De hippodroom is een belangrijke en aantrekkelijk groen toeristisch punt, dat tevens deel uitmaakt van het ecologisch netwerk van de Woluwevallei tot het Zoniënwoud.
Langsheen het zeekanaal met jaarlijks meer dan 8.000 pasagiers ligt Vilvoorde. Te Vilvoorde is het Dok van Vilvoorde met 50 ligplaatsen , waterski en jetskimogelijkheden in de Darse een belangrijk toeristisch-recreatief element van provinciaal niveau. Te Vilvoorde situeert zich tevens het domein "Drie Fonteinen" en het "Huis van de Toekomst" dat jaarlijks meer dan 100.000 bezoekers heeft.
Meise is toeristisch-recreatief belangrijk om het Bouchoutpark met de nationale plantentuin van België , Zemst omwille van het BLOSO-domein te Hofstade waar men kan zwemmen , strandbaden, plankzeilen, waterfietsen, …en het
"sportmuseum Vlaanderen" bezoeken. Het recreatiedomein telt meer dan 450.000 bezoekers per jaar. Zemst telt meer dan 200 standplaatsen op kampeerterrein op de terreinen
"Baarbeek" en "Zomerrust".
Grimbergen heeft een betekenis binnen de toeristisch recreatieve structuur van Vlaams-Brabant door de
aanwezigheid van de abdij van Grimbergen, het Museum voor de oudere technieken (MOT) met meer dan 15.000 jaarlijkse bezoekers, het cultureel centrum te Strombeek en het recreatief vliegveld. Het overnachtingcijfer voor Grimbergen op toeristische (congres) centra bedraagt meer dan
60.000 overnachtingen.
Te Londerzeel situeert zich een gemeentelijk zwembad met meer dan 300.000 bezoekers per jaar en de brouwerij "Palm". Het kampeerterrein "Diepvennen"
telt ongeveer 325 standplaatsen.
De gemeente Liedekerke beschikt over een provinciaal zwembad, met jaarlijks meer dan 100.000 bezoekers en een ijsschaatsbaan.
Het recreatiepark "Zoet Water", met meer dan 50.000 bezoekers, te Oud-Heverlee is van bovenlokale betekenis. De budgetaccommodatie "De Kluis" (Berkenhof en hoofdgebouw) beschikt over 125 bedden.
Op het Meer van Genval te Overijse kan men zwemmen en plankzeilen.
Het Dijleland, het gebied tussen Leuven en Brussel, is aantrekkelijk voor fietsers (meer dan 300 kilometer aaneengesloten en bewegwijzerde route) en wandelaars.
Langsheen de Dijle situeren er zich grote kampeerterreinen.
Het zuidwesten, het zeer landelijke Pajottenland, kenmerkt zich door een licht glooiend landelijk landschap met diverse beekvalleitjes.
De vruchtbaarheid van de leemgrond weerspiegelt zich in de akkers en weiden, vaak omheind door rijen populieren of knotwilgen, en in de talrijke vierkantsboerderijen. Het rurale landschap is vrij gaaf ondanks de oprukkende verstedelijking in de gemeenten gesitueerd rond Brussel. De vallei van de Mark (zijrivier van de Dender) is een structurerend element in
>>
96
>>
dit gebied. Langs deze rivier zijn diverse watermolens en brouwerijen te vinden en biedt troeven voor zachte vormen van recreatie en plattelandstoerisme. Doorheen het Pajottenland zijn vijf lusvormige fietsroutes uitgestippeld.
Toeristisch-recreatieve hoogtepunten situeren zich veeleer aan de randen of net erbuiten en in de aanliggende stedelijke gebieden: het Kasteeldomein Gaasbeek (met museumtuin), het kasteeldomein van Groenenberg (met Engels landschapspark), Hof van Neerlo (Vlezenbeek), het neoclassicistisch kasteel en bijbehorend park en bosreservaat Ter Rijst in Heikruis en het kasteeldomein Coloma met rozentuin. Ook het Baljuwhuis te Galmaarden, nu een provinciaal socio-cultureel trefcentrum, met kruidentuin is het vermelden waard.
Tal van artisanale brouwerijen (o.a. Meesterbier te
Galmaarden) sieren het glooiende landschap. Gooik kent op het gebied van volksmuziek een internationale uitstraling.
Onder andere het Breughelproject poogt natuurlijke en culturele aspecten te verenigen in het gebied rond Brussel en in het Pajottenland. Het is de initiële bedoeling om de groene gebieden te versterken, met het oog op de vervollediging van de groene gordel rond Brussel.
>>
>>
97 Kaart 26: Synthese; bestaande ruimtelijke structuur
De provincie wordt in belangrijke mate gestructureerd door de rivier-en beekvalleien van de Dender, de Zenne, de Dijle en de Demer.Ook de zuidwest-noordoost gerichte
getuigenheuvels, voornamelijk in het zuidwesten en het noordoosten van de provincie, zijn sterk structurerend. De valleien en de heuvels zijn landschapsbepalend en herbergen belangrijke natuurwaarden. Zij zijn sturend voor een groot deel van de hydrologie. Daarnaast vormen de boscomplexen op het Brabant plateau en de bossen en heidevegetaties langsheen en ten noorden van de Demer belangrijke natuurgehelen
De aaneengesloten agrarische gebieden bevinden zich in het zuidoosten (Hageland en Haspengouw) en in het zuidwesten (Pajottenland) van de provincie. In het noordoosten van de provincie en tussen Leuven en Brussel bestaan nog open gebieden, die belangrijk zijn voor de agrarische sector, maar die onder sterke verstedelijkingsdruk staan.
Een belangrijk deel van de provincie Vlaams-Brabant ligt binnen een invloedssfeer van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Leuven. Vooral het Brussels Hoofdstedelijk Gewest speelt een belangrijke rol in de verstedelijking van
de provincie. Ruimtelijk heeft dit zich vertaald in een sterk verstedelijkte rand rond Brussel. Bijzondere economische polen binnen deze rand zijn Zaventem-Kraainem, met de luchthaven als belangrijke en gezochte
tewerkstellingsplaats, Vilvoorde, Asse, Ternat, en de zone langsheen het kanaal naar Charleroi met Halle, ten zuiden van Brussel . Ondermeer omwille van een goede
bereikbaarheid en goede ligging oefenen ook Londerzeel-Wolvertem en Kampenhout-Boormeerbeek een belangrijke aantrekkingskracht uit op bedrijven.
Ook Leuven en, gelegen buiten de provincie, Antwerpen, Gent, Mechelen en Aalst zorgen voor een
verstedelijkingsdruk binnen de provincie. Een uitdijende invloed van Leuven is vooral merkbaar ten noordoosten van de stad. Asse, Aarschot, Diest Tienen en Halle vervullen kleinstedelijke functies. Bovengenoemde steden zijn tevens tewerkstellingspolen, Leuven in het bijzonder.
Algemeen kunnen, inzake lijninfrastructuren, twee radiale structuren onderscheiden worden. In eerste instantie een structuur met Brussel als middelpunt, in tweede instantie Leuven. De verschillende lijninfrastructuren in de provincie komen vaak gebundeld voor. Naast de N-wegen, zijn kanalen en spoorwegen ontstaan. Later is daar een snelweg