De Belgische telecommarkt

In het kader van ons onderzoek is het belangrijk om te weten met wie Proximus moet concurreren op de nationale markt. Op dit moment wordt de telecommarkt in België gedomineerd door drie grote operatoren: Proximus, Telenet en Orange. Men kan zich de vraag stellen of er hier één dominante speler is of eerder een grote onderlinge concurrentie. Door de marktaandelen van de verschillende operatoren te analyseren kan de positie van Proximus worden geschetst.

24 Vooreerst toont het marktaandeel uitgedrukt in omzet uit elektronische communicatie en tv aan dat Proximus ruimschoots beter scoort dan de concurrentie. In 2018 had Proximus een marktaandeel in omzet van 40-50%. Telenet is de concurrent die het dichtst in de buurt komt met een aandeel van 20-30%. Orange heeft al een veel kleiner marktaandeel van 10-20% (BIPT, 2019).

Wat vaste telefonie betreft heeft Proximus een nog sterkere positie met een marktaandeel van maar liefst 50-60% ten opzichte van de 30-40% van Telenet. Ook op het gebied van mobiele diensten blijft Proximus de marktleider met een marktaandeel van 30-40% in 2018. Dit is wel een daling van -1,4% ten opzichte van 2017, waar Proximus nog een marktaandeel van 40-50% had. Telenet en Orange hadden in 2018 beiden een marktaandeel van 20-30%. Voor Telenet was dit een verlies van -2,7% ten opzichte van 2017 en voor Orange was dit een stijging van +1,3% (BIPT, 2019).

Het marktaandeel van Proximus van de vaste breedband bedraagt 40-50%, wat een minieme daling van -0.3% is ten opzichte van 2017. De overige operatoren Telenet, Voo en Orange hebben hier respectievelijk 30-40%, 10-20% en 0-10% van de markt in handen. Hier is er wel een opmerkelijk verschil tussen de drie gewesten. In het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest en het Waalse Gewest beschikt Proximus over een marktaandeel (in vaste breedband) van respectievelijk 70-80% en 60-70%. In Vlaanderen is er dan weer een ruim marktaandeel van 60-70% voor Telenet. Proximus heeft hier slechts een marktaandeel van 30- 40% (BIPT, 2019).

Op het gebied van tv-aansluitingen staat Proximus op een tweede plaats met een marktaandeel van 30- 40%. Telenet heeft hier namelijk 40-50% van de markt in handen. Door dit op gewestelijk niveau te bekijken, zien we dat Proximus enkel in het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest een meerderheid van het marktaandeel van de tv-aansluitingen in handen heeft (50-60%). In het Vlaamse Gewest domineert Telenet de markt met een aandeel van 70-80%. Proximus kan hier maar op een marktaandeel van 20-30% rekenen. In het Waalse Gewest hebben Proximus en Voo allebei een marktaandeel van 40-50% (BIPT, 2019).

Tot slot kan er nog een vergelijking gemaakt worden tussen de residentiële en de zakelijke markt. Voor de residentiële markt heeft Proximus het grootste marktaandeel (40-50%). De koppositie van Proximus Figuur 2: Marktaandeel in omzet uit elektronische communicatie en tv

25 zien we bijvoorbeeld ook terug bij het marktaandeel van operatoren die bundels (een combinatie van tv, vaste telefonie, mobiele telefonie en een vaste breedband verbinding) aanbieden. De dominantie van Proximus is nog groter op de zakelijke markt met een marktaandeel van 60-70%. Daar staat wel tegenover dat het marktaandeel met -1,9% is gedaald ten opzichte van 2017. Kortom, Proximus domineert ook hier beide markten (BIPT, 2019).

In het algemeen kunnen we dus stellen dat Proximus zijn positie als historische operator zeker heeft kunnen handhaven in een competitieve markt. Ze zijn nog steeds de grootste telecomoperator in België, maar er is wel een licht dalende trend in de grootte van het marktaandeel (FOD Economie, 2019). 2.4.2.1 Intrede van een mogelijke vierde speler op de Belgische mobiele markt

In 2018, tijdens de spectrumveilingen in verband met 5G, was er sprake van een vierde speler die zou kunnen toetreden op de mobiele markt in België. In deze context heeft de vorige regering, vooral minister Alexander De Croo, besloten om extra concurrentie te hebben op de mobiele markt. Hier zijn momenteel enkel Orange, Proximus en Telenet (het vroegere BASE) actief. Concurrentie met vier is natuurlijk beter dan met drie, maar er zijn ook een aantal nadelen verbonden aan het feit dat er meer concurrentie zou zijn. Het is onvermijdelijk dat de winsten van de huidige drie operatoren zullen dalen. Het BIPT heeft ook een studie uitgevoerd omtrent de toetreding van een vierde speler op de Belgische mobiele markt (A.Desmedt, persoonlijke communicatie, 26 maart 2020).

De voornaamste bevindingen uit de impactstudie van 26 juni 2018 betreffende een vierde mobiele netwerkoperator op de Belgische mobiele markt zijn dat meer concurrentie op kortere termijn zal leiden tot een prijsdaling voor de consument en dat de marktaandelen van de huidige operatoren zullen dalen. Deze vaststellingen zijn gebaseerd op cases uit Frankrijk, Italië en Nederland waar een vierde operator werd toegelaten op de markt. In Frankrijk bijvoorbeeld heeft dit geleid tot meer consumentenvoordeel in combinatie met lagere winsten voor de bestaande operatoren. Voor de consument in België zou dit positief zijn, want uit onderzoek blijkt dat de prijzen voor mobiele diensten in België hoger zijn dan in de buurlanden. Vanuit het standpunt van de historische operatoren in België zorgt de intrede van een vierde speler voor een mindering van het marktaandeel, wat zal leiden tot een daling van de operationele resultaten waardoor ze hun kosten zullen moeten verminderen (BIPT, 2018).

De huidige stand van zaken omtrent een vierde speler is nog altijd hetzelfde: er is ruimte voor een speler om op de markt te komen en de ontwerpen van de KB’s zijn klaar, maar het is wachten op een besluit van de regering (A.Desmedt, persoonlijke communicatie, 26 maart 2020).

26