jaarverslag 2009
De uitvoering van de opdrachten van de RVA
jaarverslag 2009
jaarverslag 2009
Daarentegen blijft de procedure in het kader van langdurige werkloosheid effecten sorteren voor de werklozen die vóór 1 juli 2006 werden verwittigd van hun langdurige werkloos-heid en daardoor geschorst werden van hun uitkeringen. Deze schorsing wordt via een negatieve beslissing bevestigd wan-neer deze werklozen na een tijdelijke onderbreking van hun schorsing opnieuw samenwonende worden dan wel wanneer het jaarlijks netto-belastbaar inkomen van hun gezin meer be-draagt dan 19 241,21 EUR, verhoogd met 769,66 EUR per persoon ten laste (geïndexeerde bedragen geldig vanaf 01.01.2009).
..2
Cijfergegevens in verband met de betwiste zaken
..2.1
Globale cijfers
In 2009 hebben de diensten Toelaatbaarheid en Betwiste Za-ken in totaal 176 028 beslissingen genomen die negatief wa-ren voor de werkloze (zie het overzicht in punt 4.5.3).
29 210 beslissingen betreffen uitspraken in het kader van de activering van het zoekgedrag naar werk. Deze beslissingen worden in dit punt niet verder becommentarieerd, maar wor-den verder behandeld in punt 4.6.
Van de overige 146 818 beslissingen betreft het grootste deel (76 918 beslissingen) ontzeggingen van het recht op uitkerin-gen naar aanleiding van een uitkeringsaanvraag. Deze 76 918 beslissingen zijn reeds toegelicht in punt 4.1.2.
De resterende 69 900 beslissingen gaan over werkloosheid wegens omstandigheden afhankelijk van de eigen wil, fraude of oneigenlijk gebruik of in zeer kleine mate over schorsingen ingevolge langdurige werkloosheid. Deze 69 900 beslissingen worden hier verder toegelicht.
- 69 795 beslissingen, zijnde verwittigingen, uitsluitingen om-wille van een fout of een overtreding van de werkloze, uitslui-tingen waaraan een volledig of gedeeltelijk uitstel is gekop-peld (zie de rubrieken “Werkloos wegens omstandigheden afhankelijk van zijn wil” en “Administratieve sancties”);
- 105 beslissingen tot schorsing van het recht op uitkeringen wegens langdurige werkloosheid (zie de rubriek “Langdurige werkloosheid”).
De tabellen 4.5.I en 4.5.II vermelden de cijfergegevens betref-fende het aantal beslissingen genomen in 2008 en 2009 en tabel 4.5.III geeft de verschillen weer tussen 2008 en 2009.
De cijfergegevens m.b.t. het aantal beslissingen genomen in het kader van de activering van het zoekgedrag naar werk zijn niet hier opgenomen maar in punt 4.6.
De uitvoering van de opdrachten van de RVA Het gaat om beslissingen genomen ten aanzien van de werk-nemer die werkloos is geworden als gevolg van omstandighe-den afhankelijk van zijn wil.
De werknemer die werkloos is of wordt als gevolg van omstan-digheden afhankelijk van zijn wil, kan uitgesloten worden van het recht op werkloosheidsuitkeringen.
De werkloosheidsreglementering definieert het begrip “werk-loos wegens omstandigheden afhankelijk van de wil van de werknemer”. Het gaat onder meer om de volgende situaties:
TABEL ..I
zijn wil 5 203 22 445 338 958 12 47 979 14 3 836 31 484
Administratieve
sancties 7 428 26 339 197 511 6 12 037 6 1 33 768
Langdurige
werkloosheid 156 156
Totaal 12 631 48 784 536 469 9 60 016 10 3 993 65 408
TABEL ..II
zijn wil 5 759 24 726 350 124 11 49 633 13 3 023 33 508
Administratieve
sancties 9 611 26 674 182 621 5 12 929 5 2 36 287
Langdurige
werkloosheid 105 105
Totaal 15 370 51 400 532 745 8 62 562 9 3 130 69 900
TABEL ..III
zijn wil 556 2 281 11 166 - 1 1 654 - 1 - 813 2 024
Administratieve
sancties 2 183 335 - 14 890 - 1 892 - 1 1 2 519
Langdurige
werkloosheid 0 0 0 0 0 0 - 51 - 51
Totaal 2 739 2 616 - 3 724 - 1 2 546 - 1 - 863 4 492
De uitvoering van de opdrachten van de RVA
het verlaten van een passende dienstbetrekking zonder wetti-ge reden, het ontslag dat het redelijke wetti-gevolg is van een fou-tieve houding van de werknemer of het zich zonder voldoende rechtvaardiging niet aanmelden op de bevoegde dienst voor arbeidsbemiddeling en/of beroepsopleiding, indien deze dienst de werkloze hiertoe had uitgenodigd.
In het kader van het “Generatiepact”, dat tot doel heeft de wedertewerkstelling van ontslagen werknemers van 45 jaar of ouder te bevorderen, heeft het koninklijk besluit van 9 maart 2006 (BS 31.03.2006) nieuwe situaties van vrijwillige werkloosheid ingevoerd in de werkloosheidsreglementering (art. 51, 52bis en 53 KB 25.11.1991).
Deze situaties kunnen leiden tot de uitsluiting van het recht op werkloosheidsuitkeringen en hebben betrekking op het weige-ren van (of het niet meewerken aan) outplacement, het niet aanvragen van outplacement, de niet inschrijving in een “ver-plichte” tewerkstellingscel, werkweigering in een tewerkstel-lingscel en de weigering van een opleiding in een “verplichte”
tewerkstellingscel. Voor bruggepensioneerden is een specifiek regime van herhaling voorzien. Bruggepensioneerden die be-schikbaar moeten zijn voor de arbeidsmarkt kunnen uitgeslo-ten worden voor onbepaalde duur na herhaling van een werk-weigering.
Het totaal aantal beslissingen genomen in 2009 is gestegen met 6 %, van 31 484 in 2008 naar 33 508 in 2009.
Tabel 4.5.IV specifieert de beslissingen en geeft hun evolutie weer.
TABEL ..IV
Werkloos wegens omstandigheden afhankelijk van zijn wil
Verschil
2008 2009 2009 - 2008
Werkverlating of verlating van
een opleiding 12 281 12 734 453
Ontslag wegens foutieve houding 5 135 5 738 603 Werkweigering of weigering
een opleiding te volgen 1 745 1 343 -402
Niet aanmelding bij de dienst voor arbeidsbemiddeling of
opleiding of bij een werkgever 8 888 10 978 2 090 Weigering, stopzetting of
mislukking van een
inschakelingsparcours 460 743 283
Niet aanmelding bij de RVA 2 858 1 868 -990 Nieuwe situaties vrijwillige
werkloosheid - “Generatiepact” 117 104 -13
Totaal aantal gevallen 31 484 33 508 2 024
De toename wordt onder andere verklaard door een stijging van het aantal te behandelen dossiers als gevolg van het Sa-menwerkingsakkoord van 30 april 2004 tussen de federale staat, de gewesten en de gemeenschappen betreffende de ac-tieve begeleiding van werklozen (zie punt 3.2). Dit akkoord voorziet dat de gewestelijke instellingen maandelijks elektroni-sche stromen overmaken, die gegevens bevatten over acties die werkzoekenden al dan niet ondernomen hebben in hun zoektocht naar werk.
De toename heeft meer bepaald betrekking op de beslissingen wegens niet aanmelding bij de werkgever (5 928 in 2009
te-genover 4 546 in 2008), bij de dienst voor arbeidsbemiddeling of opleiding (5 050 in 2009 tegenover 4 342 in 2008) en we-gens weigering, stopzetting of mislukking van een inschake-lingsparcours (743 in 2009 tegenover 460 in 2008).
De invoering van het Generatiepact heeft tot gevolg dat in 2009, 104 beslissingen zijn genomen in het kader van de nieu-we situaties van vrijwillige nieu-werkloosheid.
Het gemiddeld aantal weken uitsluiting daalt lichtjes in 2009 en bedraagt 11 weken in plaats van 12 weken in 2008.
Het aantal uitsluitingen zonder uitstel blijft in vergelijking met het totaal aantal administratieve beslissingen gelijk. Zowel in 2009 als in 2008 is de verhouding 62 % (hetzij 20 816 beslissingen in 2009 en 19 448 in 2008). Ook het aandeel van uitsluitingen met geheel of gedeeltelijk uitstel is identiek nl. 21 % in 2009 en 2008 (hetzij 6 933 beslissingen in 2009 en 6 833 in 2008).
Het aantal verwittigingen stijgt met 556 eenheden. Een verge-lijking van de jaren 2008 en 2009 toont aan dat het percentage verwittigingen, in vergelijking met het totaal aantal beslissin-gen beslissin-genomen omwille van “werkloosheid webeslissin-gens omstandig-heden afhankelijk van zijn wil”, identiek is, namelijk: 17 % voor het jaar 2008 (hetzij 5 203 verwittigingen) en 17 % voor het jaar 2009 (hetzij 5 759 verwittigingen). Deze verwittigin-gen brenverwittigin-gen geen enkel verlies of vermindering van uitkerin-gen mee voor de betrokken uitkeringsgerechtigden.
De beslissingen tot uitsluiting voor onbepaalde duur, bestaan grotendeels (voor 62 %) uit beslissingen tot schorsing geno-men ten opzichte van werklozen, vooral in het kader van de toepassing van de procedure met betrekking tot de controle van de gezinstoestand.
Krachtens deze procedure voor de controle van de gezinstoe-stand (twee maal gewijzigd door een wet van 7 april 1999 en door een wet van 6 december 2000 - zie jaarverslagen 1999 en 2000 - punt 3.2), vervangt een verhoor op het werkloosheidsbu-reau het bezoek thuis bij de werkloze. Wanneer de werkloze zich niet aanmeldt op het gesprek, stuurt het werkloosheidsbu-reau een tweede uitnodiging per aangetekende brief. Als de werkloze nog steeds niet ingaat op de uitnodiging voor dit ver-hoor of geen geldige uitleg geeft voor zijn afwezigheid, wordt de vergoeding geschorst (artikel 70 KB 25.11.1991).
Het werkloosheidsbureau heft de beslissing tot schorsing op van zodra de werkloze zich persoonlijk aanmeldt op het werk-loosheidsbureau of wanneer hij een nieuwe aanvraag om werkloosheidsuitkeringen indient na een onderbreking van zijn vergoeding gedurende ten minste vier weken omwille van een werkhervatting als loontrekkende of van een vergoede periode van arbeidsongeschiktheid.
TABEL ..V
Gemiddeld aantal weken
Totaal aantal beslissingen effectieve uitsluiting
2007 2008 2009 2007 2008 2009
Werkloos wegens omstandigheden afhankelijk van
zijn wil 27 396 31 484 33 508 13 12 11
De uitvoering van de opdrachten van de RVA
Aantal beslissingen Gemiddeld aantal weken effectieve uitsluiting
Aantal Weken
Administratieve sancties
Het gaat om administratieve beslissingen gekoppeld aan een administratieve sanctie (uitsluiting voor een in de tijd beperkte periode) onder andere wegens onjuiste aangifte van de gezins-toestand of wegens zwartwerk.
Voor het jaar 2009 neemt het totale aantal administratieve be-slissingen met 7 % toe: 36 287 administratieve bebe-slissingen (waarvan 26 674 van bepaalde duur, 2 beslissingen van onbe-paalde duur en 9 611 verwittigingen), tegenover 33 768 in 2008 (waarvan 26 339 van bepaalde duur, 1 beslissing van on-bepaalde duur en 7 428 verwittigingen), hetzij een stijging met 2 519 eenheden.
Deze toename wordt verklaard door een stijging van het aantal dossiers behandeld in het kader van het exploiteren van de in-lichtingen uit de elektronische DIMONA-gegevensbank (on-middellijke aangifte van de tewerkstelling).
De doelstelling is het efficiënter opsporen van onrechtmatige cumuls van werkloosheidsuitkeringen met arbeid in loondienst.
Zo werden in oktober 2008 39 722 dossiers, waarin een po-tentiële cumulatie was ontdekt door de vergelijking van de ge-gevensbank van de RVA met deze van de RSZ, ter controle overgemaakt aan de werkloosheidsbureaus.
De diensten Handhaving van het systeem in de werkloosheids-bureaus gingen grondig na of er effectief sprake was van cu-mul van werkloosheidsuitkeringen met arbeid in loondienst.
Dit betekent eveneens een stijging van het aantal dossiers voor de diensten Betwiste Zaken en Terugvorderingen. Na onder-zoek bedraagt het aantal dossiers waarin een cumul werd vast-gesteld 17 680. Voor nog eens 2 412 gevallen dient de beslis-sing tot terugvordering nog te worden opgesteld. De bevolen terugvordering bedraagt 12,987 miljoen EUR in totaal.
De toename met 2 519 eenheden van het totaal aantal admi-nistratieve beslissingen kan als volgt worden gedetailleerd:
- in 2009 is er, globaal gezien, een stabilisatie van het aantal uitsluitingen voor bepaalde duur, vermits dat aantal evolueert van 26 339 in 2008 naar 26 674 in 2009, wat een zeer lichte stijging is van 1 % of 335 eenheden.
Deze beslissingen bestaan grotendeels (86 %) uit uitsluitin-gen weuitsluitin-gens het “onterecht afstempelen van de controle-kaart” (art. 154 Werkloosheidsbesluit). Zoals hiervoor uitge-legd gaat het vooral om situaties waarin de werkloze nagelaten heeft arbeidsdagen (cumulatie werkloosheidsuit-keringen en arbeid) of dagen arbeidsongeschiktheid (cumula-tie werkloosheidsuitkeringen en ziekte- en invaliditeitsuitke-ringen) te vermelden op zijn controlekaart. In 2008 bedroeg dit percentage eveneens 86 %.
- een stijging van 29 % van het aantal verwittigingen:
9 611 verwittigingen in 2009 tegenover 7 428 in 2008. Zij leiden niet tot het verlies of een vermindering van uitkeringen voor de betrokken uitkeringsgerechtigden.
Niettemin blijft het aandeel van de effectieve uitsluitingen vergeleken met het aandeel van de verwittigingen hoog (65 % of 23 542 effectieve uitsluitingen t.o.v. 26 % of 9 611verwittigingen). De verklaring hiervoor is gelegen in het feit dat de inbreuken, die gedetecteerd worden naar aanlei-ding van de vergelijking van de gegevensbanken (werkloos-heid/arbeid in loondienst), eerder een effectieve uitsluiting dan een verwittiging of een uitsluiting met geheel of gedeel-telijk uitstel rechtvaardigen.
Het gemiddeld aantal weken uitsluiting daalt lichtjes: het be-draagt 5 weken in 2009, tegenover 6 weken in 2008.
Van de 26 674 uitsluitingen van bepaalde duur in het jaar 2009, betreffen 3 262 beslissingen (12 %) tijdelijk werklozen, dit wil zeggen werknemers die door een arbeidsovereenkomst gebonden blijven, maar van wie de arbeidsprestaties tijdelijk geschorst of verminderd zijn. Bij het hervatten van die arbeids-prestaties blijft de administratieve sanctie lopen en heeft ze bijgevolg geen financiële weerslag meer voor de werknemer.
TABEL ..VI
Gemiddeld aantal weken
Totaal aantal beslissingen effectieve uitsluiting
2007 2008 2009 2007 2008 2009
Administratieve
sancties 27 081 33 768 36 287 5 6 5
GRAFIEK ..II
Aantal beslissingen Gemiddeld aantal weken effectieve uitsluiting
Aantal Weken
De uitvoering van de opdrachten van de RVA
jaarverslag 2009
9
jaarverslag 2009
De uitvoering van de opdrachten van de RVA
jaarverslag 2009
9
jaarverslag 2009
Langdurige werkloosheid
TABEL ..VII
Langdurige werkloosheid 2008-2009 en verschil
Verschil
2008 2009 2006-2007
Aantal verwittigingen 0 0 0
Gegronde beroepen directeur 0 0 0
Gegronde beroepen NAC 0 0 0
Totaal aantal schorsingen
langdurige werkloosheid 156 105 -51
In 2009 heeft de directeur voor 105 werklozen hun schorsing wegens langdurige werkloosheid bevestigd via een nieuwe be-slissing. Zij hebben allen betrekking op beslissingen waarvan de verwittiging is verstuurd vóór 1 juli 2006 (zie punt 4.5.1, c).
TABEL ..VIII
Aantal schorsingen wegens langdurige werkloosheid per gewest
Verschil
% 2008 % 2009 2008-2009
Vlaanderen 44,9 70 39,0 41 -29
Wallonië 51,9 81 54,3 57 -24
Brussel 3,2 5 6,7 7 2
Totaal 100 156 100 105 -51
..2.2
Overzichtstabellen
TABEL ..IX
Werkloos wegens omstandigheden afhankelijk van zijn wil
Verschil
% 2008 % 2009 2008-2007
Vlaanderen 48,2 15 183 44,7 14 994 -189
Wallonië 43,0 13 546 48,1 16 124 2 578
Brussel 8,8 2 755 7,1 2 390 -365
Totaal 100 31 484 100 33 508 2 024
TABEL ..X
Administratieve sancties
Verschil
% 2008 % 2009 2008-2009
Vlaanderen 48,1 16 246 43,7 15 843 -403
Wallonië 34,7 11 725 38,7 14 052 2 327
Brussel 17,2 5 797 17,6 6 392 595
Totaal 100 27 081 100 36 287 2 519
TABEL ..XI
Schorsingen wegens langdurige werkloosheid
Verschil
% 2008 % 2009 2008-2009
Vlaanderen 44,9 70 39,0 41 -29
Wallonië 51,9 81 54,3 57 -24
Brussel 3,2 5 6,7 7 2
Totaal 100 156 100 105 -51
TABEL ..XII
Totaal
Verschil
% 2008 % 2009 2008-2009
Vlaanderen 48,2 31 499 44,2 30 878 -621
Wallonië 38,8 25 352 43,3 30 233 4 881
Brussel 13,1 8 557 12,6 8 789 232
Totaal 100 65 408 100 69 900 4 492
De uitvoering van de opdrachten van de RVA
jaarverslag 2009
9
jaarverslag 2009
De uitvoering van de opdrachten van de RVA
jaarverslag 2009
9
jaarverslag 2009
..