Overzicht luchtkwaliteit NO 2 (2004) Geen maatregelen
Actie 13 Herinrichting Jan van Galenstraat voor betere doorstroming (uitgevoerd)
5 Algemene maatregelen
5.1.2 Bronmaatregelen in Amsterdam
De gemeentelijke organisatie heeft zelf ook mogelijkheden om bronmaatregelen te treffen. Zo beschikt de gemeente over een groot aantal voertuigen dat in de stad rijdt. Het gaat hierbij om onder meer vuilniswagens, bussen van het GVB, boten van binnenwaterbeheer en brommers en auto’s van de diverse diensten. Vooral vanuit een voorbeeldfunctie naast de feitelijke bijdrage aan de verbetering van de luchtkwaliteit dient de gemeente maximaal in te zetten op een schoon eigen wagen- en botenpark. Ook tijdens de werkconferentie is het eigen wagenpark veelvuldig genoemd als mogelijkheid om als gemeente een
maximale inspanning te leveren.
26
Niet van alle bronmaatregelen is exact te bepalen hoe effectief de maatregel exact is. Veelal spelen factoren als een diffuus verplaatsingspatroon, onbekendheid van het aantal gereden kilometers en onduidelijkheid over de locatie waar gereden wordt het onmogelijk te bepalen welk effect op de luchtkwaliteit ter plaatse wordt gerealiseerd. Een voorbeeld hiervan is een taxi, waarvan niet bekend is vooraf waar een klant opgehaald en naar toe gebracht moet worden. Zeker is wel dat een taxi met genomen bronmaatregelen over waar deze rijdt tot minder vervuiling leidt. Het belang van de maatregel mag daarom niet alleen worden bepaald aan de wijze waarop de effectiviteit is bepaald.
Actie 15 Maatregelen GVB
Doel Verbeteren wagenpark en verminderen brandstof verbruik van het GVB,
zodanig dat emissie van NO2 en fijn stof vermindert.
Resultaat Minder uitstoot NO2 en roet door middel van:
Bussen: roetfilters plaatsen op de bussen, die de uitstoot van roet verlagen tot op Euro 4 niveau. Om de uitstoot van NOx te kunnen
verlagen zijn katalysatoren nodig plus aanpassingen aan de motor, hiervoor zijn nog geen oplossingen beschikbaar.
Wagenpark van dienstauto’s:
a Vervroegd aanpassen wagenpark dienstauto’s GVB met A en B gelabelde en hybride auto’s en roetfilters op dieselvoertuigen. b Pont: Overschakelen op techniek die NOx – en roetuitstoot
vermindert.
Rijstijltraining en boardcomputers plaatsen. Voor berekening zie toelichting
Realiseerbaarheid Zeer goed uitvoerbaar, mits daarvoor de financiële middelen
beschikbaar zijn of worden gesteld. Met GVB is nog overleg gaande over de mogelijke aanpak voor ponten, wagenpark, en rijstijltraining.
Benodigde middelen en verantwoordelijkheden
Trekker GVB
Betrokkenen GVB
Financiën Roetfilters op bussen. Kosten zijn al gedekt
Aanpassing ponten € 315.000,-
Voor het vervroegd aanpassen van het wagenpark dienstauto’s is geen financiële ruimte in het goedgekeurde business plan 2006-2008. Dus extra financiën nodig, te regelen bij Actie 16.
Rijstijltraining: het eerste jaar zullen kosten voor training en apparatuur gemaakt worden. Daarna is er kostenbesparing door minder
dieselverbruik.
Capaciteit Uren GVB p.m.
Uren DMB 50 uur
Planning Roetfilters op bussen worden in 2005 en 2006 aangebracht
Aanpassing ponten nog onduidelijk Verminderen brandstofverbruik start 2006 Aanpassen kleine wagenpark in 2006 en 2007
Monitoring
Indicator Aantal geplaatste roetfilters, aanpassing wagenpark dienstauto’s en
Toelichting
Korte termijn
Het GVB heeft inmiddels een tweede generatie roetfilters op de bussen. Voor kortere termijn wordt bij aanschaf nieuw materieel vooreerst uitgegaan van dieselmotoren, die voldoen aan de Euro 4 norm. Hierdoor zal ook de NOx uitstoot belangrijk omlaag worden
gebracht. Op langere termijn (2008 en zo mogelijk eerder) zal worden overgegaan op Euro 5. Ook in de concessie staat dat nieuw materieel minimaal aan de Europese milieunormen moet voldoen.
Brandstofbesparing
Op dit moment wordt onderzocht wat mogelijkheden zijn voor een
brandstofbesparingproject met rijstijltrainingen en boardcomputers. Het jaarverbruik van diesel door de GVB bussen bedroeg in 2004 ongeveer 9 miljoen liter. 5% besparing levert groot financieel voordeel op (450.000 liter brandstof). Gezocht wordt naar een
financieringsconstructie waarbij de baten ingezet kunnen worden ten behoeve van rijstijltraining en speciale boardcomputers.
Dienstauto’s
Het wagenpark van (160) dienstauto’s zal waar mogelijk versneld vervangen worden volgens de milieueisen die voor het gehele Amsterdamse wagenpark worden opgesteld.
Ponten
De 50-serie schepen, het standaardschip van de Veren, genummerd 50 t/m 54, beschikt over motoren die aan de huidige milieueisen voldoen. Tevens zijn daar extra,
watergekoelde uitlaten op toegepast die elke vorm van roetuitstoot naar de lucht voorkomen. Aan deze schepen worden geen extra voorzieningen getroffen.
De 30-serie, oudere schepen, genummerd 32 t/m 35, stoten de volgende hoeveelheid roet uit op jaarbasis:
• IJveer 32; 264 kg per jaar, • IJveer 33; 266 kg per jaar, • IJveer 34; 301 kg per jaar.
Voor het leveren en aanbrengen van roetfilters zal per schip ( twee motoren) € 45.000 geïnvesteerd moeten te worden. IJveer 35; is recent gehermotoriseerd waarbij de motor aan de laatste milieueisen voldoet; tevens is een watergeïnjecteerde uitlaat toegepast waarmee de uitstoot van roet naar de lucht volledig wordt voorkomen.
De 20-serie, oudere schepen, nummers 20 en 21, stoten de volgende roethoeveelheid per jaar uit:
Pont 20 en Pont 21, elk 331 kg per jaar.
Voor het leveren en aanbrengen van roetfilters zal per schip ( 4 motoren) € 90.000 geïnvesteerd moeten te worden.
In totaal, voor 5 schepen, zijn de investeringen daarmee op € 315.000 ingeschat.
Voor de goede orde wordt hierbij vermeld dat er omtrent de continuïteit van de veerverbindingen Distelweg/Tasmanstraat ( Pont 20 en 21) en de veerverbinding van Riemsdijkweg/CS ( een van de IJveren 30 serie) onzekerheid bestaat.
Bij Rijkswaterstaat heeft uitstoot van roet naar water op dit moment geen prioriteit. Op dit moment overlegt Amsterdam met Rijkswaterstaat over de overname van de Rijksponten over het Noordzeekanaal. In deze gesprekken zullen de uitstootnormen van de ponten nadrukkelijk een onderwerp van het gesprek zijn.
Actie 16 Verminderen emissie wagenpark van stad en stadsdelen, o.a. door
plaatsing van roetfilters.
Doel Het Amsterdamse wagenpark zodanig verbeteren dat minder roet en
NOx wordt uitgestoten
Resultaat Minder uitstoot fijn stof en NO2 door:
Roetfilters op bestaande dieselvoertuigen;
Maatregelen voor zo zuinig mogelijk rijden ingesteld
Overige voertuigen zoals grasmaaiers omgezet naar elektrisch of zo schoon mogelijk alternatief;
Waar mogelijk, bedrijfsauto’s versneld vervangen door hybride en A en B gelabelde auto’s, de meest vervuilende het eerst;
Bij aanschaf van nieuwe auto’s en overige voertuigen zijn de milieucriteria opgenomen in het programma van eisen.
Het College van Burgemeester en Wethouders zal in de volgende Collegeperiode met betrekking tot de eigen dienstauto’s
overschakelen naar meer milieuvriendelijke hybride voertuigen.
Voor berekening zie toelichting Realiseerbaarheid Realiseerbaarheid is groot.
Voor het verbeteren van het wagenpark van de diensten is geld gereserveerd in de voorjaarsnota. Voor het wagenpark van de stadsdelen is dat niet centraal geregeld. De stadsdelen doorlopen een eigen traject. Bij de meeste stadsdelen staat het eigen wagenpark hoog op de politieke agenda.
Er wordt ook gezamenlijk een MES27 opgesteld. De uitkomsten
daarvan worden meegenomen bij de verbeteringen van het gehele Amsterdamse wagenpark.
De afdeling Concern Inkoop van de Bestuursdienst werkt aan een traject om te komen tot een gemeenschappelijke Europese aanbesteding van het Amsterdamse wagenpark. Het gaat daarbij om aankoop en beheer. Onderzocht wordt nu wat verschillende mogelijkheden van financieel en voertuigbeheer zijn. DMB is
aangesloten bij dit traject, om zeker te stellen dat de milieueisen een prominente plaats krijgen in het programma van eisen en het
beoordelingskader.
De meeste Amsterdamse auto’s m.u.v. het wagenpark van het GVB, worden op dit moment beheerd via een centraal contract dat door SVA28 is afgesloten met Leaseplan. Dit vergemakkelijkt mogelijk de uitvoering.
27 Milieu Efficiency Scan 28
Benodigde middelen en verantwoordelijkheden
Trekker Dienst Milieu en Bouwtoezicht (coördinerend)
Concern Inkoop (aanbesteding wagenpark)
ZuiderAmstel (coördineren van MES voor de stadsdelen)
Betrokkenen Stadsdelen, diensten, Concern Inkoop, SVA.
Financiën Er is door SVA een grove schatting gedaan voor de benodigde
middelen:
Voor de Centrale Stad is € 2,33 miljoen nodig en is € 1,5 miljoen gedekt (in voorjaarsnota)
Voor de stadsdelen gezamenlijk is € 3 miljoen begroot, dekking ontbreekt.
Dekking uit het Eigen Vermogen van SVA voor het aanbrengen van roetfilters. Zie toelichting.
Capaciteit (uren) DMB 300 (opstellen milieueisen, coördinatie van activiteiten)
Concern Inkoop 50 (opnemen en beoordelen milieueisen in bestek) SVA 100 ( aanleveren en uitwerken gegevens, overleg derden zoals leveranciers)
Stadsdelen en diensten (gegevens aanleveren en uitwerken, overleg intern, overleg CI) p.m.
Planning In 2005 onderzoek naar financieel en voertuigbeheer door CI
In 2005 MES uitgevoerd bij stadsdelen
In 2006 roetfilters aanbrengen op de grote voertuigen In 2006 Europese aanbesteding voor wagenpark In 2006 en 2007 wagenpark vervangen en aanpassen
Monitoring
Indicator Aantal roetfilters, A en B gelabelde auto’s, hybride auto’s en aanpassingen aan overige voertuigen, milieueisen in bestek
Toelichting
Er wordt eind 2005 een gezamenlijke MES (Milieu Efficiency Scan) van het wagenpark uitgevoerd bij 9 stadsdelen. De resultaten van deze scan worden meegenomen bij het stellen van milieueisen aan het Amsterdamse wagenpark van stadsdelen en diensten.
Het plaatsen van roetfilters is een wezenlijk onderdeel van dit actiepunt. In een aantal stadsdelen is al besloten om roetfilters aan te brengen op vuilniswagens. Een aantal stadsdelen neemt verbeteren van het wagenpark op als prioriteit in de voorjaarsbegroting.
SVA.
SVA heeft besloten dat het aanbrengen van roetfilters bij huisvuil en veegwagens e.d. van haar gemeentelijke cliënten betaald kan worden uit het Eigen Vermogen van SVA. Dat zou betekenen dat de kosten hiervan voor 3 à 4 miljoen euro gedekt zouden kunnen worden. Voor aanpassen of het vervroegd vervangen van personen auto’s en dienstbusjes kan het geld uit de voorjaarsnota aangewend worden.