Boek.nl NUR codes

Op boek.nl vinden we de meest afwijkende, maar ook wellicht de meest belangrijke, indeling van strips en grafische romans tot nu toe. Het blijkt namelijk dat de NUR-codering, hetgene dat het dichtst bij een ‘officiële’ indeling van het Nederlandse boek komt, op het gebied van strips zaken zoals genre en literaire kwaliteit vooral links laat liggen. In plaats daarvan worden strips ingedeeld aan de hand van de leeftijd van de doelgroep. Men vindt de verschillende categorieën stripverhalen op boek.nl door eerst te gaan naar NUR code ‘300 – Literaire fictie algemeen’ en daarna te klikken op ‘360 – strips algemeen’. Nu ziet men de zeven categorieën voor stripverhalen:

360 - Strips algemeen

361 - Strips voor algemeen publiek

362 - Strips voor kinderen (geen informatieve strips)

363 - Realistische strips voor volwassenen

364 - Geschiedkundige strips

365 - Informatieve stripverhalen (< 12 jaar)

366 - Informatieve stripverhalen (> 12 jaar)

Zoals hierboven al vermeld werd valt het meteen op dat leeftijd de belangrijkste rol speelt in deze indeling. Hoewel deze indeling sterk verschilt met de voorgaanden is er in ieder geval één

bekend element: de grafische romans worden bijna allemaal in één categorie ingedeeld. In dit geval heet die categorie ‘Realistische strips voor volwassenen’ waarin alle prominente titels die tot nu toe de revue hebben gepasseerd terug te vinden zijn (Persepolis van Marjane Satrapi, Habibi van Craig Thompson, Gids voor slechte vaders van Guy Delisle , etc.) Merkwaardige uitzondering is Maus van Art Spiegelman die is ingedeeld bij ‘Strips algemeen’. Ik zeg merkwaardig omdat Maus alles behalve kinderlijk is, het betreft nota bene het verhaal van een echte holocaust-overlever, en ieder die het gelezen heeft weet dat het boek niet onderdoet qua realisme, ondanks de verbeelding van mensen als antropomorfe dieren. Maar misschien was het toch de afbeelding van Joden als muizen en Duitsers als katten die iemand de indruk gaf dat het boek toch niet ‘echt’ voor volwassenen bestemd was. Deze theorie wordt verder bevestigd doordat de eerste drie titels in de lijst ‘strips algemeen’ bestaan uit Suske & Wiske, FC de Kampioenen en Teenage mutant ninja turtles.

Ik was erg nieuwsgierig naar wat precies het verschil zou zijn tussen de categorieën ‘strips algemeen’ en ‘strips voor een algemeen publiek (8-80 jaar)’, maar het klikken op de tweede pagina leidde enkel tot een error-pagina die na een week van pogingen doen niet weg ging. Een andere eigenaardigheid is dat de categorie ‘informatieve stripverhalen (<12 jaar)’ uit een enkel boek lijkt te bestaan, namelijk Van de koele meren des doods, de link leidt direct naar de informatiepagina van deze titel. Er staan geen auteurs vermeld en niets aan de kaftafbeelding of bijstaande informatie suggereert dat het hier om een stripboek van wat soort dan ook gaat. In de categorie ‘strips voor kinderen’ staan, passend genoeg, titels als De Rode Ridder, Geronimo Stilton en Angry Birds bovenaan. De categorie ‘Geschiedkundige strips’ lijkt vooral te bestaan uit fictie in een realistische historische setting met titels als Agent Orange 3: de affaire van King Kong, Brabant: daar brandt nog licht en Afspraak in Nieuwpoort aan het begin van de lijst. Als laatste is er de categorie ‘informatieve stripverhalen (>12 jaar)’ waar titels als de In Beeld reeks het meest prominent zijn.

Nu moet wel benadrukt worden dat het hier om een Nederlandse database gaat dus net als bij bol.com en amazon is er hier sprake van een aanzienlijk kleiner aanbod aan ‘volwassen’ strips en dus minder behoefte om deze overzichtelijk in te delen. Met betrekking tot de categorieën ‘strips voor een algemeen publiek (8-80 jaar)’ en ‘informatieve stripverhalen (<12 jaar)’ lijkt hier wel sprake te zijn van enige nalatigheid.

Opmerkelijk is dat de term ‘grafische roman’ hier niet gebruikt wordt. Alles is simpelweg een strip. De complicaties van het koppelen van de term ‘grafische roman’ aan literaire of culturele waarde vallen op deze manier weg. Problematisch is wel dat deze indeling wederom lijkt uit te gaan van stripboeken voor kinderen als de norm en stripboeken voor volwassenen als de afwijking daarvan door titels als Suske & Wiske in de ‘algemene’ categorie te plaatsen in plaats van een speciale

categorie bedoeld voor kinderstrips. Het zou erg goed kunnen dat het huidige aanbod aan strips deze aanname logisch laat lijken, de kindertitels in Nederland zijn nu eenmaal talrijker dan de ‘volwassen’ of daadwerkelijk ‘algemene’ strips. Een indeling met volwassen strips als de norm houdt rekening met de groeiende diversiteit binnen het medium. Dit roept de vraag op of een indeling die samengesteld is met de leeftijd van de doelgroep als besluitende factor niet praktischer is voor stripboeken dan één die genre als belangrijkste factor gebruikt? Het zou weldegelijk het indelingsproces simplificeren, maar of het alles wel overzichtelijk maakt valt te betwijfelen omdat er eigenlijk maar twee

categorieën zouden zijn: kinderen en volwassenen. Een gewone boekwinkel heeft immers ook maar één of twee kasten voor kinderboeken terwijl men van de rest uitgaat dat het voor volwassenen bedoeld is. Van de zeven categorieën van boek.nl zijn eigenlijk maar twee van enig echt nu bij het categoriseren van grafische romans: de ‘geschiedkundige strip’ en de ‘realistische strips voor volwassenen’. En zelfs die twee zijn behoorlijk gebrekkig (waar horen de onrealistische strips voor volwassenen eigenlijk?)