Het begrip aanzetten tot religieuze haat ofwel ‘hate speech’

Het eerste wetsvoorstel van de Labourregering om aanzetten tot religieuze haat te verbieden beoogt om het bestaande wetsartikel dat aanzetten tot raciale haat verbiedt149 _{uit te breiden. De tekst van dat wetsartikel bepaalt dat}

‘hatred against a group of persons in Great Britain defined by reference to colour, race, nationality (including citizenship) or ethnic or national origin’ is verboden. Er moet gebruik zijn gemaakt van ‘threatening, abusive or insulting words’ en sprake zijn geweest van een uitlating die ‘was intended to or likely to stir up racial hatred.’150

De uitingen moeten redelijkerwijs haat opwekken bij degene die het hoort. Aan dat bestaande artikel zou het woordje na ‘defined bij reference to….’ ‘religion’ worden toegevoegd. Daarnaast zou onder ‘religious hatred’ in de wet worden verstaan ‘hatred against a group of persons defined by reference to religious belief or lack of religious belief.’ In de toelichting op de wet is vermeld dat voor de vraag of er sprake is van religie wordt gekeken of het een duidelijke structuur heeft, een geloofssysteem en of er een bepaald niveau is van samenhang, ernst, cohesie en belang. De

geloofsopvattingen moeten respectwaardig zijn in een democratie en niet in strijd met de menselijke waardigheid.

Het wetsontwerp dat leidt tot een wet wordt op 21 juni 2005 besproken in het House of Commons. De Conservatieve en Liberaal-democratische leden van het House of Commons dienen allereerst een voorstel in om de behandeling van het wetsvoorstel te weigeren, wat met een klein verschil wordt afgewezen.151 _{Daarna volgt een lang debat.} Op 11 juli 2005 komt het wetsontwerp weer in het House of Commons. Daar wordt men het eens over een kleine wijziging waardoor een burger geen vervolging kan

149 _{Section 17 of the Public Order Act 1986}

150 _{The Racial and Religious Hatred Act 2006, Standard Note: SN/PC/03768 Last updated: 6 November 2009} 151 _{Met 303 tegen 247 stemmen}

instellen (wat bij aanzetten tot raciale haat wel kan). Vervolgens wordt het wetsvoorstel door het House of Lords besproken.152

De Liberaal-democraat Lord Lester stelt in het House of Lords een aantal wijzigingen voor die mede-ondertekend worden door de voormalige aartsbisschop van Canterbury die het verbod flink beperken. De bisschop van Manchester ondersteunt die

voorgestelde wijzigingen ook.153 _{Voorgesteld wordt om het verbod op aanzetten tot} religieuze haat in een apart wetsartikel te zetten en het artikel over raciale haat

onveranderd te laten, om reden dat religie niet hetzelfde is als ras. In dat nieuwe delict krijgt een religieuze groep minder bescherming dan een raciale groep, de drempel om tot een veroordeling te komen wordt hoger. Bij een raciale groep is er al sprake van aanzetten tot haat als de uitlatingen ‘insulting’ (beledigend) of ‘abusive’

(aanstootgevend) zijn. Voor een religieuze groep is alleen sprake van aanzetten tot haat als de uitlatingen ‘threatening’ (bedreigend) zijn. De Liberaal-democraat Lord Lester motiveert deze wijziging met de stelling dat het bekritiseren van iemands geloof niet altijd mogelijk is zonder ook haat op te wekken en dat acht hij niet gewenst.154 _{In de tweede plaats wordt voorgesteld een clausule in de wet te plaatsen} dat beledigende of aanstootgevende uitlatingen over geloofsovertuigingen niet strafbaar zijn.155 _{Met deze wijzigingen kan de Labourregering akkoord gaan.}156 _{In de} derde plaats wordt voorgesteld dat aanzetten tot religieuze haat alleen strafbaar is als de uitingen met opzet om haat op te wekken zijn gedaan. Dat laatste is zeer lastig om te bewijzen. Hiermee wil de regering daarom niet instemmen. Hun tegenvoorstel wordt echter verworpen.157 _{Het gewijzigde wetsvoorstel, een sterk afgezwakt verbod}

152 _{Op 11 oktober 2005 en op 26 januari 2006. In Nederland kan de Eerste Kamer een wetsvoorstel niet op}

onderdelen aanpassen. Het kan een voorstel alleen verwerpen of aanvaarden. In Engeland kunnen ze wel voorstellen doen, maar die moeten dan weer worden verwerkt en dan gaat het nieuwe voorstel terug naar het House of Commons. Dat is ook wat hier gebeurde.

153 _{HL Deb 24 januari 2006 c 1076 het voorstel wordt aangenomen met 260 tegen 111 stemmen}

154 _{HL Deb 25 October 2005 cc1071-1072: ‘Ministers say that they wish to defend people as opposed to their}

beliefs. Is it possible, however, to defend them from hatred as people while also preserving the right of others to criticise their beliefs? In other words, is it possible to draw a distinction between a group of people who share a religion or an ideology and the natural desire to protect them from hatred and on the other hand the religion or ideology itself? If someone insults my beliefs, I can perfectly well argue that they insult me too. They/we can amount to the same thing, especially in religious matters.’

155 _{De tekst luidt: ‘Nothing in this Part shall be read or given effect in a way which prohibits or restricts discussion,}

criticism or expressions of antipathy, dislike, ridicule, insult or abuse of particular religions or the beliefs or practices of their adherents, or any other belief system or the beliefs or practices of its practising their religion or belief system.’

156 _{De regering stelde voor om de ‘likely to’-zin te vervangen door ‘if acts were done with intention or recklessness}

as to stirring up religious hatred’.

157 _{stemming: HC Deb 31 January 2006 vol 442 cols 235-244: Het voorstel van de regering wordt afgewezen met}

vergeleken met het oorspronkelijke wetsvoorstel en met het verbod op aanzetten tot raciale haat, wordt aangenomen.