Fatsal 111.
Adapoen soerat wissel itoe, apabila di toendjoek, maka misti di akoei, artinja di trima aken bajar djoemlanja lam-bat lamlam-batnja di dalem tempo doewa poeloeh ampat djam tiada di bedaken hari ming-goe atau hari raja.
Djikaloe soerat wissel itoe
dien termijn niet, met of zonder acceptatie, is terug gegeven, is degene, die den-zelven heeft terug gehouden, jegens den houder verpligt tot vergoeding van kosten, schaden en interessen. (B.w.
1243 v.; Kh. 113, 115, 118, 139, 153, 178, 227; Kv. 17;
N. Kh. 112; Co. 125.1 Artikel 112.
Hij die het noodig fonds in handen heeft, bijzonderlijk bestemd tot de betaling van eenen getrokken wisselbrief, is, op straf van vergoeding van kosten, schaden en in-teressen jegens den trekker, tot de acceptatie verpligt.
{B.w. 1243 v.; Kh. 106, 147;
N. Kh. 113.]
Artikel 113.
Belofte om eenen wissel-brief Ie zullen accepteren geldt niet als acceptatie, maar geeft aan den trekker eene regtsvordering tot schadever-goeding tegen den belover, die weigert zijne belofte ge-stand te doen.
Deze schade bestaat in de
satelah lam pau doewa poe-loeh ampat djam, tiada d koembaliken, baik dengan ti-ada di akoenja, maka baran g siapajangsoedah tahan soerat itoe wadjib aken mengganti pada jang pegang itoe wissel segala belandja fongkos,) dan karoegiannja serta dengan boenganja.
Fatsal 112.
Bärang siapa ada oewang tjoekoep di tangannja bakal bajar satoe soerat wissel jang soedah di tarik pada dia, misti ija trima aken meraba-jar harga soerat wissel, ja-itoe atas hoekoem mengganti oewang karoegian kepada jang soedah membri wissel jang terseboet serta dengan belandja fongkos) dan boe-nganja.
Fatsal 113.
Djikaloe berdjandji sadja nanti akoei dan bajar satoe soerat wissel, makaitoepoen boekan menerima, maka jang membri wissel boleh sita pa-da jang berdjandji pa-dan kemoe-dian tiada maoe menjampai-ken perdjandjiannja itoe, amenjampai-ken meiiibajar oewang karoegian.
Adapoen karoegian itoe, 72
kosten van protest en her-wissel, wanneer de wissel-brief voor des trekkers eige-ne rekening was getrokken.
Wanneer de trekking voor rekening van eenen derde was gedaan, bestaan de schaden en interessen in de kosten van protest en her-wissel, en in het beloop van hetgene de trekker, uit hoofde van de bekomene toezegging van den belover, aan dien derde, op het ere-diet van den wisselbriet Jieeft voorgeschoten. (Kh.
Ï12, 176, 185 v.; N. Kh. 114.)
Artikel 114.
artinja ongkos protes dan membri wissel lagi sekali, itoepoen. djikaloe oewang wissel itoe kapoenjaän orang itoe sendiri, jang membri itoe wissel.
Djikaloe wissel itoe oe-wangnja orang lain, maka dalem djoemlah oewang ka-roegian dan boengannja itoe masoek segala ongkos pro-tes, dan ongkos membri wis-sel lagi sekali, tambahan poê-la oewang pandjar [voor-schot] jang toekang wissel itoe soedah misti bajar ke-pada saorang lain itoe, dari sebab jang berhoetang oe-wang itoe tjoema berdjan-dji aken bajar.
Fatsal 114.
De acceptatie moet door den betrokkene duidelijk op den vertoonden wisselbrief gesteld, en door hem onder-teekend worden.
De acceptatie moet ge-dagteekend zijn, indien de wisselbrief op eenigen tijd na zigt is getrokken.
Bij gebreke van
dagtee-Adapoen pengakoean tri-ma wissel itoe, aken di ba-jarnja, wadjib di toelis de-ngan terang, oleh jang misti bajar Itoe soerat wissel, di atas itoe soerat wissel, laloe di taroli tapak tangannja.
Lagipon pengakoean itoe wadjib di tanggalken, itoepon djikaloe wissel itoe tiada misti di bajar pada waktoe di toendjoeknja melainken misti di bajar selaloe sedikit tempo.
Djikaloe tiada di tanggal-73
kening, kan de houder de betaling vorderen op den termijn daarbij uitgedrukt, te rekenen van den dag der trekking. IKh. 99. 102 v., 116, 119, 148; N. Kh. 115; Co. 122.]
De houder van eenen wis-selbrief getrokken op plaatsen binnen Nederlandsch-Indië, hetzij op zigt, of op eenigen tijd na zigt, moet daarvan de aeceptatie of de betaling vorderen binnen de na te melden termijnen na de dag-teekening van den wissel-brief, en zulks op straf van zijn verhaal te verlie-zen op de endossanten en op den trekker, indien deze fondsen tot de betaling be-zorgd had. Die termijnen worden bepaald als volgt:
Voor wisselbrieven getrok-ken van de Kaap de Goede Hoop, van de oostelijke kust van Afrika, van de eilanden beoosten de Kaap de Goede Hoop, van de zuidelijke kusten van Azië, uit Austra-lië, mitsgaders van de eilan-den in de Groote Zuidzee,
ken, maka jang pegang soerat wissel itoe boleh menagih oewangnja pada tempo jang di seboetken dalem soerat wissel, terbilang dari pada hari jang di tarikkennja.
Barang siapa jang mame-gang sasawatoe soerat wisse!
jang aken di bajar oewangnja pada tempat-tempat dalem wates tanah Hindia Neder-land, baik sakoetika di toen-djoek wissel itoe, baik ke-moedian di toendjoeknja, djikaloe tiada maoe hilang haknja atas oewang itoe, kapan jang menarik wissel memang ada sedia oewang maka wadjib ija menagih oewangnja atau menoendjoek soerat wisselnja, sopaja di trima per baik, di dalem tempo jang di tetapken di bawah ini adanja.
Soerat soerat wissel, jang asalnja dari pada negri Kaap (hoedjoeng sebelah salatan benoewa Afrika) dan dari pada negri pasisir timoer benoewa Afrika, dan dari pada poelau poelau di sebelah timoer negri Kaap, dan dari pada negri pasisir salatan benoewa Asia, dan dari pada benoewa Australie dan dari Artikel 115. Fatsa! lio.
74
bewesten Kaap Hoorn, op een jaar;
voor wisselbrieven getrok-ken van alle andere plaatsen, op twee jaren.
De bepalingen hierboven gemeld zijn wederkeeriglijk van toepassing op wissel-brieven op zigt, of op eenigen tijd na zigt, getrok-ken uit Nederland-Indiê' op de plaatsen hierboven aan-geduid.
De termijn is van drie maanden voor wisselbrieven van de eene op de andere plaats van hetvelfde eiland van Nederland-Indië, en van zes maanden voor wissel-brieven aldaar van het eene eiland op het andere, getrok-ken. A. B. 18; Kh. 107, 111 138, 151; N. Kh. 116; Co.
160; T. XX-187.]
De hierboven gestelde ter-mijnen van zes maanden, een jaar, en twee jaren,
75
pada poelau poelau di laoe-tan salalan jang besar, adanja di sebelah barat dari negri Kaap Hoorn, maka wissel jang demikian itoe wadjib di toendjoek dan di tagih oewangnja dalem tempo sa-toe tahon.
Soerat soerat wissel dari pada tempat tempat lain, w a -djib di tagih dalem tempo-doewa tahon.
Atoeran jang di atas ini terpakei djoega atas soerat soerat wissel jang atsalnja dari negri Hindia Nederland dan di kirim ka negri negri jang terseboet di atas tadi, aken di hajar pada waktoe di toendjoek atau kemoedian dari pada waktoe itoe.
Soerat soerat wissel, jang di kirim dari pada-sasoewatoe pat kepada sasoewatoe tem-pat di negri Hindia Neder-land, di atas satoe poelau djoega, boekan poelau lain,, wadjib di tagih oewangnja dalem wates tempo tiga boe-lan. Soerat soerat wissel jang di kirim dari pada toe poelau kepada sasoewa-toe poelau di negri Hindia Nederland, wadjib di tagih oewangnja dalem wates tem-po anem boelan.
Pada hal ada perang di laoet, maka tempo anem boelan, satahon, dan
doe-worden in tijd van oorlog :ter zee verdubbeld.
Artikel 116.
De acceptatie van eenen wisselbrief, betaalbaar op eene andere plaats dan die waar de acceptant zich op-houdt, moet de woonplaats aanwijzen waar de betaling ontvangen, of het protest gedaan moet worden. [Kh.
100, 128, [75, 179; N. Kh. 117;
Co. 123..:
Artikel 117.
Indien de gedomicilieerde, na verloop van den verval-dag, failleert, en de houder verzuimd heeft het protest tijdig te lajen opmaken, is de acceptant ontslagen, in-dien, en voor zoo verre, hij bewijst fonds aan de aange-wezene woonplaats te heb-ben bezorgd; behoudens de verpligting vermeld bij arti-kel 108. (Kh. 105, 107; N. Kh.
118; Co. 170.«
wa tahon jang di tetapken di atas ini, di gandaken doewa.
Fatsal 116.
Djikaloe menarima sasoe-watoe soerat wissel, aken di bajar oewangnja pada tempat lain, di loewar tempat kadi-amannja orang jang mena-rima dia, maka wadjib di toelis dan di toendjoek pada soerat itoe, di tempat mana-kah misti di trima oewang-nja atau di tempat manakah boleh di protes aken wissel itoe.
Fatsal 117.
Djikaloe saorang jang wa-djib membajar wissel itoe di tempat lain, meninggal doenia, setelah lampau hari aken membajar itoe, dan jang mamegang wissel itoe tiada soedah protes pada waktoe jang haroes di protesken, maka jang akoei wissel itoe bekaslah itoepoen sekedar di toendjoek terang olehnja ba-hoewa dengan sasoenggoeh-nja soedah ija berkirim oe-wang kepada orang lain itoe, jang misti bajar wissel itoe, di tempat kadoedoekannja, dalem pada itoepoen di
te-tapken djoega kewadjibara jang terseboet pada fatsal 108 di atas ini.
Artikel 118. Fatsal 118.
Hij die eenen wisselbrief heeft geaccepteerd is tot deszelfs betaling verpligt.
Hij mag de eens op den wis-selbrief gestelde acceptatie ook vóór deszelfs teruggave, niet herroepen, vernietigen, doohalen of onleesbaar ma-ken, en blijft desniettegen-staande tot de voldoening
verpligt-Hij is onbevoegd om, door beslag op den wisselbrief onder den houder te leggen, deszelfs verderen ioop te beletten.
Hij kan tegen zijne
accep-Barang siapa jang soedah akoei sasoewatoe soerat wis-sel, maka wadjib atasnja aken membajar djoemlah oewang' jang terseboet pada soerat' itoe.
Djikaloe saorang itoe se-kali soedah toelis bahoewa ija trima dan akoei soerat wissel itoe. maka pengakoe-an itoe tiada boleh di tarik koembali, maskipoen soerat itoe belon di poelangken kepada jang ampoenja dia, dan lagi toelisan itoe tiada boleh di hilangken, atau di hap oesken soepaja tiada da-pet di batia orang, maski-poen di boewstken jang de-mikian itoe, tiacia djoega ija terlepas dari nada kewadji-bannja aken membajar.
Lagipoen saorang jang soe-dah akoei sasoewatoe soerat wissel tiada tsah ija mena-han |beslag] aken wissel itoe pada tangan jang pegang dia, dengan maksoed soepaja wis-sel itoe tiada di djalanken (artinja di djoewal atau di pesrahken kepada oranglain).
Barang siapa jang soedah 77
tatie niet in zijn geheel wor-den hersteld, al hadde de trekker geen fonds bezorgd, of al ware deze buiten zijn weten, voor de acceptatie gefailleerd, ten zij de houder bedriegelijke middelen hadde in het werk gesteld om de acceptatie te verkrijgen (B.w.
1425 v.; Kh. 114, 139, 143, 147, 160 v.; Rv. 477 v.; N. Kh.
119; Co. 121.)
De acceptatie mag niet onder eene voorwaarde ge-daan worden, maar wel met eenige bepaling ten aanzien van de som. In het eerste geval, moet de wisselbrief van non-acceptatie worden geprotesteerd; in het laatsfe geval, is de houder verpligt de gedeeltelijke acceptatie aan te nemen en voor het
meerdere te laten protesteren.
[B.w. 1253 v., 1390 v.; Kh.
118, 167; N. Kh. 120; Co. 124.j
akoei sasoewatoe soerat wis-sel tiada boleh terlepas dari pada kewadjibannja maski-poen jang m e r b r i wissel itoe tiada soedah mengadaken oe-wang aken membajar harga-nja, dan maskipoen jang membri wissel itoe telah me-ninggal doenia, melaenken sadja djikaloe jang mame-gang soerat wissel itoe soe-dah memakei akal dengan ti-poe daja sahinga mendapet tanda tangannja aken menga-koei wissel itoe.
Hal mengafcoe [trima aken bajar] wissel, jaitoe tiada bo-leh dengan perdjandjian, me-lainken boleh membikin sa-soewatoe pertentoean atas djoemlah pewang jang aken di bajar [artinja bajar sepa-rohl.
Pada hal wissel itoe hen-dak di lakoei dengan per-djandjian, maka djangan di trima, misti di protes aken dia.
Pada hal membikin barang soewatoe pertentoean atas djoemlah oewang jang aken di bajar, maka jang mame-gang soerat wissel itoe misti trima ssbagian dari pada oewangnja, tetapi aken oe-Artikel 119. Fatsal 119.
78
wang jang satinggalnja misti ija socroeh protesken.
Artikel 120. Fatsal 120.
Indien een wisselbrief van non-acceptatie geprotesteerd wordt, kan dezelve geaccep-teerd worden door eenen ander, ter eere van den trek-ker of van eenen derendos-santen, hetzij dezelve hem daartoe gelast hebben dan niet. (B.w. 1354 v.; Kh. 121 v.; 126 v.; 146, 169, 176;- N.
Kh. 121; Co. 126.)
Artikel 121.
Djikaloe sasoewatoe soe-rat wissel di protesken, sebab tiada di akoenja, maka boleh di akoei oleh saorang lain atau oleh barang siapa jang di pesrahkennja, kaloe soe-ka, soepaja jang membri wissel itoe djangan kena maloe dan hilang kahorma-tannja, maskipoen jang mem-bri wissel itoe soedah pren-tahken, atau tiada prentah-ken, aken memboewat itoe.
Fatsal 121.
Indien zich onderscheidene Dj personen lot deze acceptatie ka a ter eere opdoen, zijn daar- tes i toe, bij voorkeur in de vol- nja j gende orde geregtigd:
I". zij die den wissel ac- 1.
cepteren ter eere van den trekker, of van degene voor wiens re-kening dezelve getrok-ken is; (Kh. 100.)
2". zij die zulks willen 2.
doen ter eere van den nemer;
79
ikaloe banjak orang soe-koei wissel jang di pro-toe maka di pilih orang-ang boleh itoe:
di pilih, barang siapa jang mengakoei wissel itoe aken kahormatan-nja orang mengaloe-warken dia atau aken kahormatan orang pa-da jang mana di tarik wissel itoe.
di pilih, barang siapa jang hendak
menga-koei wissel itoe aken kahormatan orang jang soedah mengambil dia.
3". zij die zulks willen doen ter eere van vroegere endossanten.
(Kh. 171 v.; N. Kh. 122;
Co. 159.)
Artikel 122.
Indien verscheidene per-sonen, allen van last voorzien, zich aanbieden om den wisselbrief ter eere van denzelfden persoon te accep-teren, verblijft de keuze aan den houder.
Hetzelfde geldt indien meer dan een persoon zich, zon-der last, tot acceptatie ter eere van denzelfden persoon aanbiedt. (Kh. 124, 172; N.
Kh. 123.)
Artikel 123.
Die, tot het doen van zoo-danige acceptatie ter eere, met "last zijn voorzien van dengene voor wiens rekening
3. di pilih, barang siapa jang soeka mengakoei wissel itoe anen ka-hormatan orang pada jang mana soedah di pesrahken dia.
Fatsal 122.
Djikaloe banjak orang me-ngadep, dan masing-masing soeka akoei wissel jang di protesken itoe, aken mema-liharaken kahormatan orang itoe djoega, lagipoen masing-masing ada ampoenja soerat koewasanja. maka atas jang mamegang soerat wissel üoelah aken memilih siapa-kah jang di trimanja.
Djtkaloe lebih dari pada saorang mengadep dan ma-sin»'1 soeka akoei wissel jang di protesken itoe, aken mame-liharaken kahormatan orang itoe djoega, tetapi tiada am-poenja soerat koewasa, maka dalem hal itoe djoewapoen di poetoesken oleh jang ma-megang soerat wissel itoe, siapakah jang di trimanja.
Fatsal 123.
Barang siapa ada ampoe-nja soerat koewasa akee me-ngakoei sasoewaioe soerat wissel jang di protesken, aken
zij dezelve aanbieden, heb- memaliharaken kahormatan ben altijd den voorrang bo- saorang, jaitoe selama lama-ven anderen die, zonder last, nja terpilih artinja haknja acceptatie ter eere van den- lebih dari pada orang orang zelfden persoon aanbieden, lain, jang tiada ampoenja [B.w. 1792 v.; Kh. 172, 180, soerat koewasa.
N. Kh. 124.]
Artikel 124.
De houder zelf, tot zoo-danige vereering gelast of bereidvaardig zijnde, heeft daarop eene evengelijke aan-spraak als elk ander, en ver-mag dus, in gelijke omstan-digheden, zich zelven de voorkeur te geven. [Kh. 122, 173; N. Kh. 125.)
Fatsal 124.
Maka jang mamegang soe-rat wissel itoe, djikaloe ija sendiri soedah mendapet prentah aken menghormati soerat wissel itoe, atau dji-loe ija soeka bikin itoe de-ngan sendirinja, maka haknja sama rata dengan orang orang jang lain, maka boleh ia memilih aken dirinja sen-diri.
Artikel 125. Fatsal 125.
De acceptatie ter eere moet op den wisselbrief gesteld worden; in de acte van pro-test, of achter dezelve, wordt van die acceptatie melding gemaakt. (Kh. 114, 121, 181;
N. Kh. 126; Co. 126,) Artikel 126.
Maka hal mengakoei soerat wissel itoe misti di toelis di atas soerat wisselnja, djoega misti di seboetken itoe di dalem sserat protes atau di sebelah blakangnja.
Fatsai 126.
Die eenen wisselbrief ter Barang siapa soedah akoei eere accepteert is gehouden sasoewaitoe soerat wissel daarvan onverwijld kennis jang di protesken, aken ka-te geven aan dengene ka-te hormatannja saorang lain,
81 Kh. 6.
wiens eere hij geaccepteerd heeft, op straffe van vergoe-ding van kosten, schaden en interessen, zoo daartoe termen zijn. (B.w. 1243; Kh.
121 v.; 170, 183; N. Kh. 127;
Co. 127,y
soepaja djangan kena maloe, maka wadjib atasnja, lantas djoega, membri tahoeken hal
i!oe kepada orang itoe. Dji-kaloe tiada membri tahoe, boleh di hoekoem aken dia aken membajar oewang be-iandja [ongkos) dan karoe-gian serta dengan boenganja, itoepoen djika ada sebab jang tsah aken tneng'noekoem dia.
Artikel 127. Fatsal 127.
Niettegenstaande alle ac-ceptation door eenen ander ter eere gedaan, behoudt de houder van den wisselbrief al zijn regt tegen den trek-ker en de enoossauten, uit hoofde der non-acceptatie van dengene op wien de wisselbrief getrokken was.
[Lh. 145, 176, 183; N. Kh. 128;
Co. 128.1
Maskipoen banjak orang hendak menanggoeng, aken tetapi barang siapa jang ma-megang soerat wissel itoe masih djoega mempoenjai segala haknja atas orang jang soedah mengaloewarken
wis-sel itoe dan orang jang mana soedah di pesrahken itoe, se-bab di tolaknja oleh jang misti bajar itoe.
Artikel 128. Fatsal 128.
Zoodanig een ter eere ge-accepteerde wisselbrief moet, bij gebreke van betaling ten vervaltijde, tegen den betrok-kene geprotesteerd worden.
82
Soewatoe wissel jang de-mikian itoe, jang soedah di akoei oleh saorang, aken me-maliharaken kahormatannja saorang lain, djika tiada di ba-jar pada temponja jang misti, maka wadjib di protesken pada jang berhoetang dan jang misti bajar itoe.
Bij gebreke van zondanig Protest tegen den betrokkene, 's de acceptant ter eere tot de voldoening des wissels
°ngehouden; en wanneer hij,
zonder dit protest, den wis-sel betaald heelf, verliest hij zijn verhaal tegen diegenen, die er belang bij zouden mo-gen hebben dat de wissel behoorlijk tegen den oor-spronkelijk betrokkene ge-protesteerd was. (Kh. 146, 170 v„ Ï78 v.; N. Kh. 129.)
Djikaloe tiada di protesken pada jang berhoetang, maka jang soedah menanggoeng atas wissel itoe, aken me-maliharaken kahormatannja saorang lain, tiada wadjib membajar wissel itoe. Apa-bila ija membajar djoega, dengan tiada di protesken pada jarig berhoetang, maka ija pon hilang haknja.
Artikel 129. Fatsal 129.
De betaling van eenen wisselbrief kan, onvermin-derd de acceptatie van den betrokkene, bovendien ver-zekerd worden door eenen borgtogt aval genaamd. (B.w.
1820 v.; Kh. 65, 181 1", 208;
N. Kh. 130; Co. 141.)
Adapon soerat wissel itoe di bajar, djikaloe di akoei oleh jang berhoetang dia, te-tapi, lain dari pada itoe, bo-leh bikin soerat ketanggoe-ngan (borgtogt; jang di na-mai „aval."
Artikel 130. Fatsal 130.
Deze borgtogt wordt ge-steld op den wisselbrief zel-ven, of bij een afzonderlijk geschrift, zelfs bij eenen brief. |B.w. 1824; N. Kh. 131, Co. 142.]
Artikel 131.
Dusdanige borg is [zoo
Maka ketanggoengan jang di namai „aval" itoe di toelis di atas wissel, atau di atas kertas lain, dan boleh djoega dengen berkirim soeiat.
83
Fatsal 131.
Maka hanter atau borg jang
sademikian misti tanggoeng atas perkara wissel itoe, pa' da sagenapgenapnja, dan bo- "' leh di paksa aken membajar S|
oewang wissel jang terseboe* e' sama djoega seperti orang ^ jang mernbri wisse! sendiri o' atau saorang pada jang ma' P' na di pesrahken soewatoß * wissel, itoepon djikal^e pada "i antara kadoewa pihak itoe, ^ sabelah menjeblah, tiada soe- j*
dah di perboewatkeü per' * djandiian perdjadjian jang lain roepa.
geene andere overeenkom-sten tusschen partijen ge-maakt zijn] voor het geheel verbonden op dezelfde wijze, en kan tot de betaling ge-noodzaakt worden door de-zelfde middelen, als de trek-ker en de endossanten. (B.w.
1278, 1338, 1340, 1832 2'; Kh.
107 v., 176, 185 v.; Rv, 581 2», N. Kh. 132, Co. 142.]
VIERDE AFDEELING.