• No results found

INTERAKSI SOSlAL DI SARH , ACEH BESAR

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "INTERAKSI SOSlAL DI SARH , ACEH BESAR "

Copied!
50
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Kertas Kasil P,n,litian

INTERAKSI SOSlAL DI SARH , ACEH BESAR

Suatu Kasus Studi Antara Drang Jawa dan Drang Ac,b

DI ' h ADHAN

ABDUllAK

PUSA T LATIHAN FENELIT IAN ILMU· tLMU SOS!Al t..CEH

1975

(2)

an p.n~lit1 . . pad. Pusat Latihan Penelit!a. Ilmu-Ilnu 50.1&1. Aceb.

sel.1h tabua 1975. Panelitiu 1.pa.n}Ç~ J-g berlanpv.a« ".laaa ki- ra-kir. li . . bul aB 41 Saree, Ac.h ae~kr. talah meaberikaa kee •• p.t- an untuk .eA~pulkan •• ta • • eacari k.t.~ri-kat~~ri . . . c1r1-cl- ri t!ntuk lIa&i.~lUldn~ k.hr,or! Àari .ata, JUf telah tliloallP'llku, ke.uliian Dellb.n.ln~bandlnr;k:a,. _tara kategori Jan&" •• tu. 4 •• ~ ka-

te~ori ,.an, laia, ... 4&1 . . batae-uatas tertentu .ic.ba cen«aaall- sa lil . . . engabetrakalkenn,.., llntuk kemUdiaJl . . ~p.ai kep.liI. peaar1k . . ketdllpuIa.a.. Di6ku,d -die1cua! •• DI;:IIlI SS6aaA pee.rt. pe •• I! t i

C,.. ..

&

berjualah 12 er . . !) •• rt. k •• .ultasi à.R~ Dir.ktur lilaft T ...

Aa-

l! Ut~ telah . . . gkiakaa .nt~k l~bih ••• carahkaa penel1tl . . ia!

kapau saaaraa ,. . .

«

ae..,ajara,.a.

Ku:eluruhaa isi laperan iai 4ibap ke 4a1 . . a.pat b.~ ...

Bapaa pert ... entpak . . b.eid pentlabuluan. B.,1 ... k.lllaa ••• paa!

ti.iskripel una ••• ,.arak~t Sare.: Orant; Jawa 4an or . . , A.Cea. Baéu ketlca aà&1ah ••• ge •• i lat.rakel &os1.1 41 Sar •• , ya1t. t •• tan, I1nr;kar . . -liAckar . . hub\l.n~ a •• ial

«all

Iftas.l.h-masal.h interakel 8.sialaya. B_ct_ ke •• pat, •• rupakan haei_ tt"rakhir, .4al.;;tk . . np- n.! keeimpulaa-keeimp.laR yan& •• pat àitar1k •• r1 haMil pen.1itiaa l.p . . ~ ters.but.

Sel . . . klra-kir. lt.. bulaa hi.up berskaa •• ~arak~t Sar •• , berpul. berbicara • • el·a~ak-.n aPA yan,.- :rIc-C'ek. T;t.h.k .... lle1alui pel.

cunjln~, ~ikap _aa tinik~h 1aku m~rek~. _an se1 ••• ilu pula bu«!

i1

(3)

h",ik oranj~ bllnyak tiiteri-.a. sehinf,"p rasa-ral5aJlya tak terbaya1 -ka-.

untuk ttapat ciibd.a.B kembfl.l i. Waliiupun 8i:'mikian, wajiOrlah kiranya.

kalau ~èa keGe~P8tan in1 ueapan teri.a kaaih perta.a-taaa tiisa.- p.a1kan kepaèa BClpak Dr. Alfh .. dan. B.pAk: Dr. t...aee C.stles, lllasin<- Ilada,r; Direktur lIan Tenap Ahli UtaEa Pt1sat L.tihaJl Pe_eli tiG 11- mu-Ilmu Sosial, Aceh, .t.s keseèi ••• beliau beràua untuk . . . beri- kan bi~bin~ àaa pen~ahaa èari .tulli iDi.

Ucapan hrillla ka61h jap èisaltp8ikan kepMtla Panitia Proç-aa LatihaJl Penelitiu 11.u-Ilmu Sosia.l .U Jakarta. )'Illlg telah berk.- aan lIIe.berUc.aa kes •• patan kepau sq. utuk turut eerta Iii ulaa procralt tersebut;

.aft

kepaèa Sapak Orh. Hohè. Roesli Joe.oet, Kepa- 1. Din ... PetenakaJt Propuai D.erab Istiaew. Aceh., ,.anc telall Der- MUrah hati .ntuk .emperkeaaakaa S.)'. aen~~ tasilitas peA~i­

nk~ selaa. prneli t i e iai berlanp1lA~. Kepatl. teaan-te'" aee . . . pesert. peneliti, 1an~ tel.ft beree.i • • ~.b.rikaA kritikaa at.U Sa- r . . terb.a.ap stuti! sa)'. ini, j .. p ti.alt lupa .!:lucapkan bllJlJak terl-

~ kaGih. Kepa.a seluruh aasyarakat s.re., .en~~ si apa s.,.a sela- Ma 1n1 ber&a-1l1 lienpn. akrab, •• :n.~

ui

tiisaJlpa1k .. ft s.c.1 . . . . a.n teri-

fIlQ bsih ataa sepla. kemuraha.a h«tl untuk aemp~rlihatkan sikap per-

SOlha.bat;mn,.a; muèah-QU.ahan kehictupan..i Saree akan .enja.i

ä."-

kin rukun. u.sya Allah.

H1

(4)

... . . . . .. .. .. .. .. . . . . . . . ... . . .. . . . . . . .. .. . ... . ..

...•... . ...••

l' r.N'l /. f'JJ~ T)AN

...

~

... .

Or ' .. ,' .Tm'n., Oro.UlC Aceh

...•

. . . .... •... .. .•.••.•...•••••

...

... ...

lDteraksi Inter.::..ksi

5o<;ial Dah.o Soeh.l DalaJI

Perkawine C&&pllraa •••••

"",ta Pencaharian Kift • • • InterckBi Sosial Dala. Kesatuon HUup $eta.pat ...

lnterakoi Sosial 4an Hasalah-M..tsala.hnJ3 ••.•••••

...

CATATAN HALAMAN ••••.•••••••••••••••••••••••••••••••••

Jtll>u~ .. rA..KAJlJl . . . ... . . ... .

D~TA1< I~TruJt ... .

iv

y

1

10 16

20 20

23

24

26

42

45

(5)

,

\

, ,

{ I I

"

,

"

"

,

' ,

,

---:---l \

\

r -,

"

" ,

1.'

1/

i~1 t

J"

,

,

,

.. J

I

IJ

~l

l(jv

L __ _

~ 1':

,~

~

"'t

' l

'<

:;:

"

\

,

"-

"

"-

"

,

,

-

,

....

,

"

"

,

"

---

I

~

J

~

"-_.

, ,

" .

, -

. '

....

--- -

~

.

I \

, ,

~

"

, ,

, '

"

i

,

\

,

, ..

(6)

,eraa~ tid&~ pUaS denb~n ke. a.n krhidupan di àaerahnya aendiri llÏ.an bllYaJtr-an har.pan dart kecunpdnGln yanc: IiIIkan tl1perlia- pat di dacrah la in Ilenapakan salah atu faktor "anC kerapk.ali r.lendorong aan IIlCnari.k pencluiluk ciari tlaerah y"n~ S9tu untuk pin- dah k~ _aerab ,anr 1ain. Perpinilahan ter$ebut asakalanya akan _1- terima lienoan baik ol~h pen4uiuk sete.pat y~nc telah laaa bertem- pat ti!"st;al 41 daerah 1tu. Aknn tetapi tillak jaran~ terjalli, 'b.i.ah- wa ke4ataD~n mereka aiteriaa ~.n~n 6ikRp yan~ tiilak beraaha- bat , 1ebih-l .. bih kalau Cl! Ilalall kalan(&n maGyarakat Retellpat

tu.-

buh aan berkeMbanc pra8ancka terhailap p.r~ peD.atan~ tent anC 8i- kap atau sitat-eitat terteDtu ,anc tiilak cocok. Sikap atau aitat- oiiot tertentu 1aJt~ tiilak cocok teroebut ~iasan,.a bersu.ber paila perbeilaan 11.1 .ala-! cakaJlan, perbeilUJl ke8~ .. patan 41 cia.la- bi.an~

biilan~ kehiilupan tertentu, p8rbeilaan •• at keb1asa&D dan tata BU- aila, perbe4iaan bah ••• , pt"rbe4.oaJl aliran pol1tik, perbellaan aca-

1110., otaU perbellau lator belakan~ kebuda,yo;aan.

Ztudi inl berintikan kepaia OUatu dlskripsi .an ar.allea tentanr. intcrakGi 6061.1 antarQ oran~ Jawa aan oTanc Aceft. Laz1m- nya 1nterakoi soaial yan~ lIeaikian ~.pat t~rwuju. _alam ber\acai bp.ntuk, ~epeTti mi~alnya ào1 . . bentuk kerja e . . a, persa1nr.aD, per- tikalan, atQU akomo4o~1. lnter8kai sosial ialan bentuk k~rj~ sa- na tcr11hat, kal.u or8n~oT~nr. peroranran atau ,olonc&n-~lon,aD di elAlR~ r!IDsyorukat salin". lII"mpunyai k!,pcntinf"a.Jl ber~8,"1I, ,-anc ht'llIlRk. ri1capu.l f;ec~rl'l berf.l8.t:I.,-::;um~ puIn. Int-raki;! 908ia1 ciolaa

1

(7)

2

b~ntuk persain~ .un.cul, jika aatara oran,-oranC ptr.rue- .tau r;olonp.a-co1onp.a 111 .a1p _liYarak.t. ..aiPJI U.ale .tIa aakS\l4 Ilntuk sa.linC aenp.ac.. at.u saliDr. aeblntkaa kekera&&&.

berusaha . . tuk ae.capa1 kepent1ncaa-kepentlncaa tertent. ".ncaa

cara-cara yan, tertentu pul •• àteraka-l sosial ial..- ~eatuk per- tik_i ... tiahul, ~U. antllra oraac-or ... ~ peror_p,a .tau ploft(- ... -pl.opa lIii 4uaJI . . . ,.arakat beru.alla .eac.pa! kepeatlnpJl aasu('-:u.a1.aC •• a. a.a car ... aenaatuc plhak lw.1.a ti.npa Mr •• p i MCU . . e . . . Iaterak51 _.lal ial . . beatult ak.~Ual terj •

.u.

kal._ aatara eranc:-oran& pereranpa at.a ~lon~ . . lil ialo •• - .,.arakat - )'aac

pa'"

_laa1. aal,1nC .ersaiapa at ... aali.a& _er- t1ka1aa .. aal.1n, •• Ml8«laa \Ultllk ller •• akaa peraa1Dpa . t •• pertl- kaiaa 41 antar. aereka, 8ehi.n~p •• reka kellhataa.a.;ra aeajatl:l 'oer-

_.ik

kea.ali.

s.jaalah peaelltlaa at.. karaaCkft a.aceaai kehi •• paa

orue Ja",a telalt penalt. tllha.allk..

pa". ..._

:Jan, lal", .a.1k

••• « ••

al kehl~paa .raac Ja"'a .1 .aeraà mereka se •• iri (.1 pa- l •• Jaw; J.wa TeDpk lia.D. J.wa T1.Jnar) Gv,JMa aea.:e - t keh1"pa.a

.rue

Jawa ti! .aerab-liaerah laiJl. Pellelit1aa .en~D.ai kehiöp-

&.D or . . , J.wa ti! pulau Jawa, aatara 1.in eiaalnya penel1tian

Hop . . i at.Ua so.aial .... kekuasaan . i Java ( Palaier, 1960), pene11tian .en,.-enai Risti_ kekerabatan ti .... kellll1.6yaraktJtan oran, Java (Geertz, H., 1961), pene11ti8ll .en~ftal perubr.han !!I.eial

"an ne4ernisaei ekoDo.l 41 HojDkute, Java (Geertz, C., 1963) _aD pea.eli t i u .eDf.na! hu"\lDpJl a.silll tii Mej.kuto (J.,., 1969). P.- nel1tlan .ea;enai kebitiupaa oraftc J • .,a 41 4.erah-4aerah I.in .1-

(8)

luar pulau J.~., antara lain misalnya pe.~litian aenceaai ke~u"k­

an ekonoml rUn ti. sial oran, Jawa

.i

Surinallle (Tuw! Ismael.1955).

penellU . . MenCeaai •• &]'arakat traa81dçaa apeJltaJl 41 ".rab Wq SekamponC. ~pon, (la.pto Ut.mo. 1958).

Akaa tetapi, eejauh Janc t1.pat iik~tahu1. pelloli ti . . aeap.

nai kehilhlp . . . ran« Java ti1 t1aerah Aeeb. belua •

...,.û

411akakaa.

Kalaulah tiàak akaa 4ikatakaa bel . . perllah i1te11t1, keeual1 ae-

bua.h !tlilranp.a menpllai ko.tak kelnul-.ya&ll aDtara eru," Ja"' . . . ora.a, Aeeh til Sare. (s.eyatll.., 1974).

s..a.

it_, .darik kirllll1a untuk lliipelajari aOllpaai ut.raks! ••• 1al aatara .raDe: Java Ua

oran, .leen, terut . . . . en~ad. pen..aha.a-penl.~ apak&à 7U' ter- jaü Ul~ eiltap . . . pel. t1ndcah l.aktt aereka. Sel.t.

it_,

trua- fatwa.! •• 81al . . . tr __ teraaei keauu,. . . . apakah ,.anC aeu..c ter- ja.i, 1anC "or4aaarkan pertt •• anpa-pertillbul"aa k •• par.tt! 4aa tOGr1tt6 kal1hat . . . , . akaa ae . . t1aàkaa iaterakel B • • ial teree"t.

Penelitiaa lapaacaa anttk st •• ! ia1 ~erlaa~, ael . . . kira-kira lt.a .u1aa ,. . . , ter"~ci ke 4a.1a11 t1,. tahapu. peae11 t1aa. Peae11- tian lapanpa tabap pert . . . erlanpwl"4[ tiöl;ri 1 J.pril_:n Mei

19'15.

pelleliti_ lapanpa talaap keft. uri 2;' Juni-9 ApStllB 1975. . . . peDel! tiaJll 1.panpA tallap ketip. lIari 25 4P.8ttls-4 Okt •• er 1915.

Ruan,

linckap lI.erah peaelitiaaa:a _i.at.si 111 Sar •••

(9)

Saree aerupalcaD aalah eatu kelN1c1aaa èal . . wilfQ'ah ~caent . .

Seul.1aeu, Aceh Besar. Letalm:7a aer\.taaaa iea.pn uerab kûa.patea l.

Plà1e, aellputi taerah selu . . kira-kira 31.500 hektar, à1 aata. à -

ter t i ... elah tenepra Bantla Ac.h, lDuk,ta Pr.p1D.ei Daerah utille- wa .\ceb.

atu tip. \uall

YIlI'Wle-

kop!, t i p auab kella1 teut1l, liaa ~ ke4ai

&a1&

terliapat k . . plek Balai Peterw-k.· - Sek.laà Peteraakaa X ....

cah

At... (S.okea) UIl Sekolah P o . _ t I:ehe_ (SPI:) - 7 - ' ~or.'"

t i ~wah peDP.va . . .

DI.Da.

Poteraak.oa Pr.p1.ul D ... rah I.U.o_ Ac.1a MD Bala1 P.ai\1taa DiDa. Xehllteaa ... . 1 aea.lab _arat terupat .e-

Mlah peliklt..n1t . . . pH k • .,.I1a:ba, 4aJl 111 •• \elu U •• r laDt ter- iapat ka.plek Pere... Diaae Fertaal . . .

Pau nl4JQ"a, sea.lu. tahaa 1968 •

.sar ••

Jle.rupaltaa . . ~

.m-

..E!!!.l (u..p.n.c) àl.a. wUqah ~e_)daaJl Gu.a. •• c !Sir . . , ~ . . . taa SeQ- l1 ..

eu..

Letalaqa JlUlC relatit jaab terplaa.k •• apa pa._t I ! . t i • • •

Gom"",

Bir ... pertoUaIwl pe .... ftk 70DI •• lIakia ••• iaojc.t jaalah-

4

"

,

(10)

1968, 1anc .elipu.ti 2 tip. ltuah

pc.".."

ya1tu Gu:penc: Saree Ac_h,

Guponl Sl&kauaai UIl Ga!p!n, SIIkurulla. Da.l.s.a vaktu JUC: tlUlt la- aa tiharapkaJl &kaa. tlisahkaA •• _uab C8!p!D' l q i , yait1l a..p!!1 Sa- ka.II.aDnlr, lane . e l _ iJû .erupakaD. aalah a.tu junnc (leren,> 1Ia·

rl Gulpen, Sukau..!.

Pda talnul 1975 U Sar •• torupat •• jualah 1.31~ ... c peII- miuk, 7anc ter~aci at . . 912 eraDe Jav. tlan 402 eran:: Aceh. Xe

4..-

S1...,. SPE aejualah

Z7

.ranC. leaiaaa penyebal"all

tealpat

tillepl .e-

reka terllhat pa" ta)el 1.

~AlIEL 1

SUSUIIAII PEIfDI1roI SAGE BERDASARLU/ TDlPA'r TINGGAL DAlI SUIIJ BAIIGSA.

1m

. . ... c . . . _ _ Julah • • _ · lep>la leluarp • • _ _ _ _ . _ . . . Jul.aIo

ca:·_· Pon"'_ --

a..p.C

Ja ... k.~ Ja..,.

Ac.1a

1. -- 87 210 469 1106

la. Suk."",lUllur

6} 1 2'+7 ,

,

2.

~lia

46 2 192 13

}. Sare. Aceh

1 :>4

~

240

J • • 1.11.

191 81 912 402

ww • • _ • • • - _ _ _ - _ _ - _ _ _ _ " " ' _ _ _ _ _ _ c _ _ _

stJMBER I D1n._ ~eru.arkaa Dattar Ilep.-ter Penlluftk Desa. clart llaeinc-ae.aiA, p!J)!ac. tuc,pl

16

April

1975.

Ke àalaII ta-

ltel

1n1 ••

lu. ter.aBUk Sis",.

Saaka. 4aD Sisva

SPX.

(11)

I ...

... ::

'.

" , ..

.

~1Ji\:.:·:.\K:

rJrl:

0.1: 247 Ci,: 3

_. -'

..

~~, ',' ei· ;.:":~ ...

I ' ..

~: .:.:.; .".'.

SA.\JAH

~

::.\.o.~!:

(','.: ]t.C ,',J : L.

::' 1

I I

I I

,

~

SU:.;.

CJ:

! Kt"':'T.:....i:::: •• :!:

o ~

El

~

1 16

I

.r

, ~

'"

Sckolah Dasar

~leG:id Pe~e.r

Fo!i.:<.li::ik

?')S ?oli5i

KCilFLEK 3':"L;.1 P'S'TERHAY.:Jt S,\~EE

('\ '

..

~

_ ~(.,~,

".. "1

... l..o.' 1 ~ ... T

0J .-.. : 1.,..:-,

, ,', : 11

4'

:lat"

re ~kar.lr-ur.= L I

~~a:; :-.uta:. ?.a.ya 3a..'\èa~cch-~:c .. ian

c: ::

0 ... = C~;\~~G ~.~~~ OI~,..J·.G .tC .... :.

I

- - - ---_..::..=:..._ -.! '

~

Ij

, I

':C' ; . .o.r t:..:·rn~::.,." i)I:!.~S i0:WJ":. ::.':i;

.;a .. o:u-: ?OL.; KE·!tirc::::;,;': S,..?::Z

-

\

,

r " -.

01

" .. .1. ••

"

_ c

.. -

-- "

(12)

Darl taltel 1 terlihat .&hwa keban,akaa eran, Java

tiDacal

41 Suk~ia, Suk . . . kw\lr àen Sakatlau.i. Oran, Aceb usuD.1a tiaCPl ti Sar.a Aceh 4aD Suka4.ua1. Keiua pi_pa pe.ftiuk 1..a1. à l . . _

.utaa aebarl-bar! loa 4iJ.kenal. .... acai Kaqarakat Sar, ... Dar1 ta- _el 1" jap

upat

tiketahlti,

auva

tiap keluarp. Ja.,. rata-rata ter41ri .tas ~.6 eranc, tlap telu&r&B Aceh rata-rata terllllri at ..

5.0

eranc.

lluil perM

tan_

jualaà pen4 ... 1IIt ~.~.rapa tolom e.~.11lD;f • . . . perUhatkaa. ~at._ jualah pa,,4uRlt

s..re.

pa'" tab .... 1961 Hk- .... ok 317 ... ,. paK taIIIIa 1965 . . ~ ... ok

601< .ru, ...

pa'" t _

1971 . . ~ ... ok 965

er.,.

Dar! ... ta ia! terUhat ~ah_ •• jok tahaa 1961 - 1975 telah terja41 pertaüahu. jaalah pea4uRlt _~ ... ak

m

Gr . . " at.u rata-rata 71.2 .raa, tlap tabaa. Kal •• ülllasarkaa kepalla perhitaacao hAp ~er~Wlp. tiack&t perl< . . ~__ jawaà pad._

41

.s..r..

urld....r ."tar 10,']1: per tahu.. J'akter ))ea1 •• û 7_' .ta.

_ u.rl pert_Nluul pee_alt

70-,

relatit

tiaccl

tera •• "t • •

,.1.11.

à -

taaP7a eejWll..a1l ...

c

4ari u.ratl laiJl _t.t: .enetap ü ...

Penftftk JaaC pertaaa kali 'tert •• pat tuUa! 41 Sar •• aUl.ah ereJSC keh. Tet.pi _ t t kapaa w.ntuk pert ... kali, .areka U.Il~

41 sana ~.l . . 41ketaha!

""pa

paoU. Dar! ~eka. (pcniaeplaa) TaDe a.as1h ter •• pat

pa'" ...,.

ial aellllnjûkalt, h.hwa Saree t.leh peraab 4iliiaai .r&D~ aHaelljak 8.~el_ er&llC BelMcl • • erkuasa ti Aceà.. Ber-

janddt~a va.Ü k.1era pa4a tahu. 18&0 tel ah lIelQ'elta._kaa 8.~.c1&1l

It.sar . . ri pe.41iu1û •• Ilinccal 4u.ia. ..4anskan 7aaC t14ak 41t.larl '-'a1tah terse""t ltenl6aha .eayelaaatk:u tiri 4.enp.n perp ._PAP1 ke äaerab-"erah laia, .eperti

Law ••

enc ( Pl41. ), S1.reh àaD

La.

Pa- nah

Le_cah

(Aeeh B.aar). Solao. le~!h k=ene Up pulab tahua Bere.

(13)

tUak tlitl1aa1 .ranl. ruaah-naah penwà.k tI:.t..a""obku el.b wanC Be- laD. .... Rara lr. _ _ 1aD, ,,&ih. talaaa 1911. Sar . . aa.l.ai .1~ . . &U ke.H11 oleh ,.lapaa

vue

penut_c tlar1

t...,.. ••

c. JaaC 4a.bIll. ~erual. Car1

_. 7-'

tialai . . . _ pe . . . _ .... _ pet . . . Ilekaa .... rall per- savabaa . . . ~ •• _ _ _ ... _ air •• rt. IcuOV . . -lnlb ... pea1a,pl- . . _ _ Ia.pa_ ... pakaa . . ja.l.ah lNkti 7U' _-'<1a

qpat

ü p " h a . . h p ! 1oaIloa kejiu u t û _ c e _ i kehiàpaa _ _ .!Ia. Ü

s.re ••

P . . _ _ ja1 . . rqa

"'tar".

( e e _ , 11 . . . . Ac.li) - Me . . . 7"'" MrlaD_, . . jak tallu 1921 - 1930 . . . _~_k

...

Ir.._ .aaar

pa'. t . -

19'5 telall _ i k peaàftlr. Url 4aAtrall

ealr.it&n7. u-

tak piaUll ke

Bare..

Ilnpa u.tItiu

._.lr1.

~._aIl ~a1IaI7. DH-

. _ Wü1ataa . .

t.ra

11 .... Ac . . . tieli . . . jak ta-. 196' •

.-lat

pa1a

.. t_,

Ir. _ _ _ , Acoll Url ~pate. PUio . . . 1Cü. Acob Ilesar.

p..u.UbG ... , .I .... Ir._ ... tul< pert-. ir.a1i terjaii pa- . . _ "opaa,.

t . -

1~',

7aita

·7""& torjJ.ri . t ... 7"~ ti- j.ükaa ... ba (pek.rj. pakaa) • • ( _ h _ _ tak ae&71apku k1lllu-

lal.

peri.be • s . . . U'aD&: .1 . . . ,. . . , ö . .

t_&kaa

brl Iu.al. S1.IIpaaa (Acob Tt.ar) . . .

Setoa7 ..

(AIl.b llarat) " n _ t _ _ . . . ""7"r-oa- 7""" utak ".per1 . . . " ... J_paa, 7'" tiacpl

.i

Seuliaa . . .

a..tI.a.

Aeeh. Terja4in1a reYolua1 H s1al . . tar. 1ll . . . lIIaJl p i e p a ale.hlan, (perut1_ Tj . . . ak) 7 - ' ~.rpa_t Ü I.al.. (PiU.) pe- .. taIala 1~5-1946 t.laIl aelÛllaal.lr.aa Ir.oe . . . pa" er ... , •• va.

h1Dcp .erek.a p1a4ab ke l4II T _ l tIaD

m..

(Ac.b. J:teaar). keeaall àatu k.1uarca ,.aDC tetap ~ertahaD.

Peltiatlahaa van, tl.wa k. San.

,.aa. ,

_J"i1kuba7a .Ul..aD.

pa'" . -

_ Aeren Belan . . pertau. tlo Acr.ai .8elaak ketlua. rait. yanC ter-

(14)

_ari atas merek. ,.anc: hiiup terlunta-lunta - 4al . . kea ... 1a1da, lapar tian peDJ'akltan - 41 be.erapa. tellpat 81 ti.erab Aceb. Pe.a4ah-

aD terse.ut tiilakukan karen. eereka 41khawatirkaa &kan aenja41 . . ta- u t . _ _ à, j1ka. hlaJuia kelÛall IleD4arat lii uerah Acek.'

kali, .. ila iaerah Sare. ,. . . ,

sa.v

it. tiUk beaQk tliltlarkaa

.ecit1l

aaja, taapa lIIilNl.afutk . . . x..chU:

Ot.pal. kaape.,>

Sar •• _ r . . . . - . . -

eraac Ja.a Illa.rl t_pat l.ia _Wk . . . t1llcpl d.

s..ree.

Dal . . tabaa.

~ ... Se •• 1 1 _ (Aceh S •• ar) , P . - c Tijl (PiUe), .... Lbok &&lt_

(Aceh Ut ... ).

nar1k .ac:1 cr.nC Java «ari te.pat laiA untuk p1ntlah ke Bere ••

DUihat kepau uerab ~ •• aak. eraJl" Ja .... ,.0C Q.tu,

••• elUil tahall 1962 lr.e.aA1Ûd .eraeal Uri B~ •• ICreY. Ua Bella- raD.1" (Ja •• Te.~) I ee4_&kan 7&111 4.tu, eajak t.hDJt terse_u t u..ua-

"

Dy • • eT . . al àarl Pen.r. ... Bea •• "oae t i . Su.ra.~. (Java T1n.r). Pa.

pu.a alla jtp. 4.1 . . t u . mer.ka, ,.atb e8 • • 11p keluarca, ,.aac ke. •••

11 ke Ja"' ...

(15)

10 Mata pencahari8ll Mw.p aart se~aci8ll ter_e6ar penftèû Sare.

aUl.a,h 'Iertaai. Aka.D. tetapi,

s."aciu.

aari eru&: Ja ... a Janc: tel.ah ae- netap à1 sana aejak se_.lw. tabAa 1962 'Iekerja ee.acai petucas Dinaa Pekerjaan Oaua UIl se ••

cai

pe.ap.nc, setiaackan a ....

paa.

II&rl eralle Aceh JanC eenetap eejak tabDa terae"ut '1ek.rja .... acai peiacanc ...

.... a.pi &W'-

Cru, Java

au ..

ar . . pertaaa ,.anc: terl1hat ài 4al.. penpaat_ terbaiap kehinpu er . . ,

J.".

a.alah lm'lupa _sial 7&1lC: akrü _bra lr;,t{l- Tin 4:eJlpll plencaa On liD,xuap,allJ'a, .... t a.a.Dtb"' . . . . &at " P "

. . . taa CaD 1c.&eà1 . . , •• re.pa 1ane ku.t kepac. ke.à . . . 1 .... t ....

keh1àpaa 7anc nku., •• laraa ua teater . . , !'ajia 'M1t.rja CaD )dhP e ....

ftw1a.

Asal _Rl lanc _ _ , per .... •• .,8naa1. t tellpat tiAuaJ,

:rue

"er.ettatall, )*r . . . ahaaa, per •• -aan . . . . t-l.tl . . . t, . . ntpakM 8_

.. ...,.0

iart

takter--fakter 7all« llea4er.nc: terjaÜA)"a

.ltm.caa

,.anC altralt u.tan. .e _ _ . . . . & Ja • • Sepertl telû lil_"utkaa III . . . . ~.,

erue Java 7&11.& tiaCPl lIli

s.re. pa"

Mdl.~ • • • raaal. Ur1 Ja"a Ife- nph . . . J.~ Tt-r 1aD&: tliutancltu V U l . klan .... k. Suatera Uta- ra (UIl keb) ae_api lnlli kea.trak unt\&k ü-pekerjakaa 41 perke~uaaa­

perkeèwlaa, .1 •• va seear. "er.-~ • .DPA •• Ilc&n kapal, aebiD.cp. antara ,.anc . . . raDe 4enpll 7aD.C la1aa7a eal.ia,. .eaanu.a., ae.ap.1 tUlP!

eekap!l. (eauliara "kapal.). Perjuancan ,.anc .erat .encba"'pi a..u:- _elakar .... pelQ'ak1t. aert. perlakuaD 7aDC kej . . 1iar1 aanlllur--.niUr 41 perke"un8ll, eikap yaa.C tililak ~ersaha."at 4an t14ak . . . perlibatk . . 1.a-kaalhaJl iar1 penwllü .eteapat, aecar • • eranpur-an..-,r •• ru.ah

(16)

jup. ber4.aaarkan per~e"" 1II •• rab ual .areka t i Jav. - ,. . . 1' 11ft- 1Q'.~ar 1* .... tip "",pen,

< _ _ •

~

....

SIIk . . . l1al ... -

nia~.ur:aD. kecellllenl!lpa antuk .ea.r;auiakaa pear;klutau.eaa 111 Ilalalll pe-

~

.. cIt ..

(aeaaiwk •• ) aaaüwara . . . keteprak. OrIl.8' Ja",& 7aJlC tiD,,-

cal

è1 Sa'k··akftr, ~ • • • raal 4ari Ja.a Ti_rt aen . . . ttup;.a .!laDC Ioû.1t

u.a

lullru,. Orue Java "anI'

tinccal

41 Suka.'lia, ke- DllIQ'akaa lteraMl IIlarl Java 'renp)a, ltellp • • anckaa kullt1&l. . . . 5 ...

~. penck:m. . . _ ,.anc . . . iki . . k.lra.rq. Ilenja41 salall aah. 'Ul.IRlr

hap ter.~. tNltu.npa eal.iaC keterp.ntanpa . . tar. erul' Ja..,a

aa,

,.ut.

àalLua Ja . . Ipk.. Wût1l llolaDl' . . rek.. iai lIIIeacaa kelt ia- aaaa. untuk. .e1"k-.1IJMl ".apa kelLlarp . t •• .aeen ... n' (\I.rt_) ke- r1laah tetancca. 1lIltû aaia eek1 ( • .-.e . . peraaiDaa karw) .t ••

DCO.rel kHenc (beraaah tuah). BU • • 4a tetanep. laJl& Mnupat keN1upB <-.61Dah), aaJdt at._ aeainapl, .ereka

"tan,

aenpa-

junc1Qa ut1lk aelihat

.t._

a ••• erika .. mtaltan"u (tet-.l.1Ulc wat),

.u.

tetancca aeree:a1lcan perkawtn· •• ;Ja .t •• ~lahlrka.a. _reu . . tIlDe 1lntû 1kut aer . . ikaDJ'a tle.pa .ttlek_elett (ne-"1. ke.en, at . . . . ia cek1). Bila terja41 persella1haa, aereka .ence.a "n:e-

(17)

12 leaaikan lienpn .emintaku bAntuan i.ri oranC-oranc Ua antult

kuat. Ak.,n tet.pl, keöe41 . . . aereka antllk ~ekerj . . _

ua

"ûerja

Ja !Fan&: rel.tir lta1k. Ha_unpa k.rja -... ,.anC .. a1k.1 kalaD, . .

,

petaait

wan,

Ja"., terlibat Illar! keaellli_ aereka 1Ult\lk salill&:

telenc-.eaeleac lil &al.. pekerjaaa pertaaiaa - alaala1_ pekerjaaa

t_c ua -rIl1 . .

ctut

paai. Beat_ Je.rja . . . . 7aBC . . . 1k1aa ü., .... t

mja,... (pt ... , ra1_cl. 8elMrapa petui lI ... prjÛ&JI ... t. pelter- jaaa lteraaa ___ .ecar. ltercllir. Bi • ...,.. Eaj.,_ tultuk a.lÛa-

"ea.tlIk kerja . . . . ,...C tetap .1f.~.. Daaar perlU tunpa ,.aIl&,

.1-

paka1 ltukaal.b lUd tuah .t.a l-..ya ltekerja, tetapi . . . . t ... -

t.

atas ~aar aeti.

uw...

C1r1 1aia 1anl k.ropkal1 t.rllhat U Ul.aII k.h1 .... paa aran, Java, aà.l.al, aiicap beraat 4aa •• pa.a aaat1Ul. Sikap b.eraat 4aa

tue-

kah lalm JanC •• paa t.lah .ul.a.1 tiajarkaa •• jak . . ak . . . ih "er."

4i ial_ tindt;unpa ruaab. tancp eru, tua,. •• Anale ,.ana: . . . lb ... - la. b.rurur 41 .tae ll.aa tahu.a iianIPP unan,

J.... 6

("elua Java) tlan pa . . llereka ".1u 4ikenakaa •• suata uo . . . . hukuaan apapwa terha4. p pelul'pZ'an pra81p.pr1asip etika eranc Java.7 S1k.ap ur- .at 4an . . pan aantua .rane Java terlihat pa" aet1ap ke •• ~t . . :

~

_._-

(18)

pa4a waktll bertellU .1 perjalanaa, pa .... vaktu hen4.ak .asuk ke A- ftah .raDl; IuD., patl:a ... aktu ~erlalll 41 .uk • • ralle ,.anC a.iana: 4\l- àk ataJl beriiri, "ablcaa pa ... vakt;_ aeneriaa ejekaa .t •• hin_ .. - r i oranc: I.in.

Pa4a ,,&ktu. \erteJla. 111 perjalanaa aerek. saline aene&'lr • • 1- aal..J:l:ra 4enpB aenaa,..akan iari ... t •• hea4&k ke uaa. 'fecaraa see&c" 1 tll cillaklûcan .leb erde

,.aD,

le.lh av. •• terha"p erUle ,.allC le.ih tua uslan,-a, atau. .leb erane ,.anc le.ih reDiah terha-

up

eranC ,.anC lebib

tincel

at.tt •••• i.al.aya, .tut .leh eran, pe- rel!pUaJl terbaup erane laltl-1ald.. Pert&llJ"_ se •• c . . itu hanyalah sekeàar baaa-~ •• i . . ja, a •••• Wa. tl4lû: 41lakU._ -.kali 4.1~­

.anc tlUk: . . paa. Saline tepr-tletlel'lr Jue 4Mikhn .e . . . . hk ..

-ad.

seerde pellut .. , ant1lk \erp..a.l aecara «kr.à lienc;u. er . . , Ja •

....

Sal. ... pert . . . ,.an, Illucapku eleb eeeranc

t _ ,. .. ,

aka.a ...-.k ke l'Ul«h eraae la1D., aUl.ah btl..

_wa haakau4A1.t

aa:ra u-

tUI 'enp.a. IMrenUhkaa iiri), Jane tij.va'" .leb yatle P'lD7a naaal&

•• ncaB .capaa

..a,,.

(-.ri ailakaa). 811& hen4ak \erlalu 41 .uka eree ,.atLC" 8eUn&: h.uk .tau \ertl1ri, aaka llcap.. aat.-aattlJl.1a ,.aDe keluar tlari .uutD3'a a4alah

!!.!!.

(penia1), J&DIS jup. tUja-

va~ .eapn

.onJC!.

Pa •• vaktu \er.lcara _ereka saacat .eruaaha ant.x tl&ak ae- IQ'UlC(lUl& peraaaaa

.rue

laia Janc: 4tajalr: •• r_lcua. Untlilk aeau.- jukk:an .ah",. ::ran« "1mak.-ucikaa ajalah .ran, A.ceh

.isaln,..,

mere-

ka lIIel17.i~utk . . . rane kit. A.ceh, iaD untllk aenWljukkaD iiriny. 8 •• - iiri, .ereka .enye\utkan kitp. Kep. •• aetiap t.-u J&nC èatanC .er- kunjm5 ke ntaalul:Ta, \iall&l1Y& aka.n tl1auCUhi 'eDpll .. inlUId. Ber.l-

(19)

14

cara lIenpn

taMI.,

aereka bersikap merenUh

Un,

aeakiplQl ,. . . , 41-

in (pihak ketipJ. Mereka GenaI1~ 'beroel_re ti.opa Dau .Tua: titlak

penpruh On t14ak terlalu aeDUJIllC&" ketenteraap jlwa . r e u . Me-

reka .eruaaha bersikap t14ak aeraea terh1na ae&klpan 41h1Aa

(~

ril.,).

Kereka .erae41a untuk .en,alab karena ,.alda akan .e.~~

leb ke.enancaa Ic.lak

4i

kettUlli . . bart (vani Dl!lab luhur wek.aane).

ApÜl1l..a terja4..1 pereel1elhaa ,.an, lliap.at aeaju.n.s kepa4a perkelIJd- .... aereka ekaD. berusaha lIen,] akt.n_la 4enpa

aerkat.t

"It.napa Jd-

ta

ban. aerteu&kar, kura kaR .üaa lavaa aa:ta".

D Der1 eUt.ap .... tlndcah l.û:1l araDe Java ter11hat k.e1nebaa

. . . _ Itea ...

1bdND_

\aJQ'aIt _ _ aata . . roka _tak _ j ....

Itaa keiDcbu ter •• \ut. P.ràohu oituul· pel1t11t . . . per_U . .

. . . 1atnllltaa kee~ . t •• ketl4ak .,.... • . . .

pa" ..

r.Ka, tetapl

u.-

.eajai!

priza;r!.

aekolah &i.ik sia, er_rp

ae.ap.

"11" . . iJ.

prlz&i.

terjoa1.a..

kit lUC aenccan&l'l h · . · · . 4_ k ••• bat . . . u.a1a, ~rt. s •• ap1

(20)

pern:tataaa. teriaa kaalb kepa •• ~ual ,.anC' telah .el!l'lerikaa huil ke- patia Ull\l.81a. Perj ••• haD kerapkall .14asark.an kepau IUlsehat erane na ,.anc lÜ.anccap aeacetahai u.nt1ut .... ~ailc: ke .... cal •• _ _ i-tateri .... riuarI<o.a perhitllapa harl p ... kelo.h1r~.

Saat pert . . . kali . . tane .toaetap

.1

Sar •• t \IJDllIDl1a lIer.u Ul ... koa""" .101dJ1. 1III ... pa p.r . . uUr... ,. ... , tiperl1hatJcaa .leh arpe Java Jue telah le\lh 1... aeaetap.l Sara • • e8Uàabku aereka . . nupatkaa

t.-pat

tlnual Ua pekerj_. Orde Java 7_,;:

tinccol ti

Sar ••

aUlall pekerj .. -pekerj .. 7--' roj1o. . . .

ta'a11

1le11C'"

heup! ~en.p.i ketRÛltaa. . . . taatu,. ... Mea.aMlt .ereka, t!1ka, aa- l u "xerja

"pat

~G . .

taadtaa

pellJ'akit. kar . . . kerincat ti.ak ke- luar. 1>1

Ul.aa

keluarp. J.",. terllhat • •

1lIlcaa

àerja . . . .

ut.k ....

u::releea1kan eesuatu pek:erjaaa, . . h1nua ... t nllt 41t .... l pnlh.-

c1an

kerja 7"'" jelae ... tara laki-laki ... per . . ,... loo1l1nko.n lakl-laki ~ .... k.rj .. rolatl! l .... ik ... ~ak 41 ... o.n4ind<aa 4enco.a k •• l ... nko.n pe~.

Di _pine rajia .ekerja, IIZ'aIl' Java jap beaat, •• b.inep

.... c1aB

ütrl peniapatan a.rek.

upat

4isiaihkaJl _t1lk a •••• l1 per- hilU&.ll, 1teII • • U üat-alat perleackapaa l"UIah taDe . . Ua aea.anp.&

ruaah 7&11, 1 .... lb "'aik.

!te ...

i ... in"';lI&Itaa 41 v ... c .. 4alab .... t tere.la ial.d panUnPil .rane Ja"'., karena seakan-akan tiUk per_

nah 4.Uqu1 tI.apA •• ik tiir'laahnJ'a •• IUUr!.

""'puIl

sfkap ra.jin aekerja tIaD. he ... t .anpak . . takt.r ut .... ,.anc aeaunckiAkaa eereD eeuja.i plenpa au,.arakat ,.anc t . . pU:JQr& rel.atlt Ie.lh aerha.l1

4.i

àalaa

kehiiupan .konoei 41

Saree.

(21)

16

Oranc Aceh

Oran, Aceh "anc tinual .1 Saree kelibatallDJ'a . . . . aa.ja 4e- np,n oran&: Aceh :rant: een411ami kewld.man la.i.J:ulJ'a.1 claerab &..cetl1

bekerja utult kepentlnpa ~raaaa. kerapkali .er . . . tiUlr: pua.e: u -

.eDjua.

ta..,

kecual.1 t _

:ras c

k!DaS1l. 411UlUJlC ke n.aall. Di .... - ... kpi _ . . . btirahat (_el.pook . . 1.lah) •• ba_ia Hkorja. Di

reka ~ t .... ali Ju naaah apa.u... . h s.~t. ,.anc: perl.u tikerja- kan lIi1 NDa. Laki-lald 1anc rel.tir .aD1~ aenCp.·ku waktu IUd&,""

zqa llieJlCRJl lterk:tüipQl. aersalla keluarp. .1 n1JUlh U.&Dgap lül-l.akl

that

DI!!

ureueac laon" artinya keaanja-aanjaaa •• nca- pere~.

aeabata..l eekeeti INl1cld.a 8ikap raaah taaah

u.n

bU"UD~ ÜJ'a • .n-

tara aeaaaa an~t. keluarca.

e

Di ial&a keluarca Aceh pea •• liaa kerja antara laki-laki 4 . . pereepuan rel&tif le.t11 jelas terlihat. titaaniin"' . . lieD.", pea.-

(22)

c1aa

k~rj. 4i 4alaJI keluarp. .1 .... a. Lazimnya, pekerjae ,.anc •• ha-

Z"\lBD1& i.1.kerjakaa perellpuan tUak altan lliikerjakan .leh lakt-lakt,

4 •• 1Id"" pula •• \alilal.7a. Di 4alaa kehUup&ll •• har1-hari u.polalTa kaRa pereepuan rel.tit l.~ih &1\.& •• ncan ~er\Bca1 . . c . . pekerjaaa .1bantiaCkaa 'on~ k •• 1bukaD \ekorja kaua laki-1ak1.Pekerjaan-pe-

kerj_ yanl .erh.juaa .ntuk aenliapatku pencbaeilaa - ~ias&a7. pe-

kerjaaa yanC 4.aikiaa r.lati~ _aQ1ak aeaerlukaD kekuat.. ~ ke.e- raDiaD - laz~a U k e r j _ .leh lUi-lak1. Se'anCkaa pek.rj .... - perkerj . . . yU& .ertajUAll ant.k le.lh menpllbanc;kaa ha.aU ,.anc: te-

l&h 41perupet . . h1Dcp .... ja41 1.\1h \erDilai Ua 1.\1h HraeIaoa

kecnn··~. - .1~ pekerjaaa J«ne: ••• 1klan ~lperlukaa ket~­

. . . k.tel1t1u 7UC relati! 1.\1h ha,ralt - lu;~a likorjaltu .leh per . . pua.

Bac1_ tert.eMr tar1

peJlu,.t...

)'&, reut1t tihk • ..,.ak jWllaha:ta, «1per . . ··k ... ~tu::

. .

eaû1 ba.rat 1r. . . 1, . . aakia tiDcc1 penupetea aItu _ _ ia h .... Ua . . . aith 1teruek& r _ ken.uaa1n7a_ Uotu:: .",.1qat .pacara-v.pacara TG, 4i •• leReprUaa- -ra - aepertl keaiar!, ke.ati . . . tau perkawiaaa - .1...-:_ a.reka

cenlienlD, antu aeDC,-altu kekq . . . laDe .... (tia-a.n..,), •• per- ti Ileajual. savah/ke . . . . teraak

.ta.

perhi-.-.

Di ü.laa ... perti.ka1 . . , .ranc Aceh rel.til _tlah tercu.-

ph ".si..a1a .... .areka ealiD~ .e.perlibatkaa e1ltap seti.

0"-,. •.

Rv.llunca:a peraaball.tllJl kerapkall 4.1uk1lr lIerUs.arkan keseti .... _ese- .raRe untuk .e.lle1& ke»eatlncaa temannya, ya1ta aepert1 7&ag

taka:D. .leb pepatab 1an, _erikutJ .e!J'. t . . . .

,uwe.

!!laltl aiwau.,!!.- UDZ. taJIe\ll'akaa van, t. aelUlalee, art~a: _Ua benUk kav1a carilah y&nl' senh (ae4erajat), 1111. hemiak lIertemaa carUah 1-C

(23)

18

berseài. menut.pl kea1~... AkaD tetap1 .1kap se ti. kawaa terae •• t jaraJll' 41 teINt lIii ~al..u kep.at . . -kec1atan ptelte r.,._C utuk ke- poataP'" .... r _ .

Erat hu..UJl~ 4enpD sika, , ..

me

telah üaen.tlt . . . ;ra.1t1l

8üta, eaa;aa .. erkerj ... 1llltuk Ilepenthp.a .er _ _ • •

'.'u

.:Uta~

keenepaaa untü t1p1.llpb. .leb .ranK lah. 8e"ap.i aac . . al ...

po ... HUk p i l " terha"'p _iapia fel'llU 1"'~ ... P.rt1ltaiaa yan, seakaa-akan seapja 1I.1eari-ca.r1, ce:et .. ceret&ll IÜ. jal..aa at . .

tl1 t.apat-tdpat :ran, auclah tlUihat uaa, .Ula.b cara

,Uc

lad ..

tllpakal tultuk lteD.j.tuhku. JCep.ala M&ka, JanC aenpaku at.tas ke-

peciapiaaa

ro ...

U 1aa~ tertinui ü Ulaa ..."arû:.t

s..r. ••

Dol .. ba..."pa lIaAlaJo iahrû:a1 _ l a l '.apa _

loaa_

•• ...". ltar..,&kal1

_ t . . Ut "'pat üpb.hku ' . . pa po .. plaa- n aejarall 7u.c peraall .1_1 • 181& .. jak lIa8a Ulml- ,-..a.C t.lah C1l-

ka,

jaü •• rWw, . . le),11d ",&ka w&kt.u yanc: lIUll&kiD muib ii,1Dpt oleb aranC-0ranC

pa'"

u.aa

ui,

UA a ••

a1kn,..

tilpanàu.C •• ~.p.1 ra.n&kalaa anal1_ ,.ans: .aliBi .erkai t . . 4aD saline eUaDC __

BJ'1-

lane u.ri suatu .ikap ,.an&: .e.perll~tka.a 8eaac . . kerin.uaa akaa kejqaan aa.aa lUlpu*lr:etakat . . . kehi.aaa lteaiAcp.lku. traüei sert. keceslaaan aen,ba4api lla.Ba k1al.9

B.rsemiJlya peruaan keri.D.~ àan kehi~aan yanl' .e.iklu llUDr;kin •• pe.t tiicari 4enca.R jeliU1 ae.pel. jari aejarab pau.nC""6Cl'"

rutn:a kej.,. .... -.rang Aceh. Dal ... easa-maaa KejA1aan.ftYa. ke.uliqa- . . Aceh ee.perlihatkaa ciri-ciri " dy, .... t aaa:t.llatif lil. ter ...

(24)

seke111incnya. 10 PenaklukaB 7anC eilih

aereantl

a.cara

.eruntun.

6e-

jak akhir abatl ke-19 8a1Spai lIlenpn pert~nphaD üa. ke-20, eleh \anC"'"

sa asin, 4an sulat \anpa laU. terhaup lteJtuaa.ean t.rail ö. Ac.hl te- lab •• lee.hk·. altat ~1. ke •• ~... Aceh.

Dal..

kea4aaa tlAak

lQ'a untuk ti4ak: 4.ir&8llld. unBUr-u.a.8llr ke.u4.,. . . . asin,. eert . . . . ac ...

I I

•• ae.pertahaakan kelNrlll ... unnr-tmBlU' keDuQ.yaltll aeDUrf.

Pera.6~ ke-rintiOlall

'aD

keM ... el"anc .\ceh terse.ut Je.tlan&-

aiellall . . . ). ka ....

c-I<a ....

C Ulu )entul< per ... ke4aerahall ( _ 1 0 -

IN). ka .... C-kd ... ' Ulu hntDk pera_ ba.U .... ).rpeli tik (pel1- t1ki_) ... ka ....

c-I<a4aJlc

û l _ hntDk per ... k ••• U . . . _erap- .... Latar belakanC penU41ken keqall&all - A_

r.üm -

iar1 hci-

(25)

!NT,.1lAKSI SOSlAL DI SAREE

s.1ah a.tu cara 7a.D.r u pat '1pak.! un.tuk lIen«PII_arku iater- akei aesial antara .ranl!: Java lIlaD .rane Aceh 41 Sar •• , aialah 'eapa jalu lleelt.t..,l ruanC l1nej<ap peraasala/tann;1. kepen l1l1c1<araa-l1l1c- karU bD._lUlpJl s •• lal ,.ane tertenta. ~er'.8arkaa t.juan-tu.1uu. •• si- al

1ue

tertenh. pul ... Hu_uncan_lnt~uncu Bosta! i.al. . .

...,.arakat

Sa- ree, .er'aaarku tllj1l8.D. seeialrlya. eiapat tllltetlalc:an aellja.ü lt._era,.

jeala, aatara laia Jm..1Ulpa a.eia! ,.anc ilel!lentb.&kaa Ir:e_t~ kebi- '1lpaa kekera.at . . , !m~caa .,.sial ,.aD~ .eaentinlkaa kent1lhan et..- n_l, àD. hultUJlf\:_ s8s1&1 )'anC .e9.entlDcka». keltlltuhaa ke_tu . . hi- up sete.pat. Di Ulo .asyarakat Saree, hultunpa-hulnmpll Nsial tersent eeltell.&.l'1Q'a aalin, pen~e.penp.nah1. aehinaa . . . t 1:11.- Ut .... tuk 4iperlihatltaa k e t o _

-cooai

tuj ... 1ahJ' •• lIeelti-

paIl èeaikian, lterU:u.t hi akaa l1keINkllk·· au.tu

ca-..

ara.a .enpaai 1incltar&ll-linct<aran Imltun_ . . . lal 4&10 ••• tak perkawln&ll cupoor- an, mat. pencabari_ hiliup Ua. ke6&tuan Mhp aet •• pat yanl' ter .... - pat t i èal..a ...,.-arakat

s.r..,

aatara .ranc Ja",.

'aD

eranC Aceh.

later_ei Bestal Dal.1! Perk.v1naa

c..J)!lr".

Dal . . ~atal5-.. ata:J tertentll. perka .... inaD c_pu.raJl a.".Zlar1I1.

"'pat IIcllper.uliah ten.ruju4n,.. hIl~unpD ,.anc akra~ antara eraDe Java ia.a. ctra.J1e A.eeh. l:etapl perkav1n.aJl yang 4em1klan 11a81h jarec terj.-

4i 41

s..reo.

Dar1 • b_aIe 278 kel"arp :ran~

pan ...

inl tin&-

I*l

i i Saree, 4ikptahui ai. semDilan keluarca

,.aD ;

me1an~sualkaa

perka .... inanay. l:ter41asarkalt p~rkawinaJl cllllpUl'aIl. Perkaw1.na:rl. caapuraa terse_ut ke~llI1yake.a bc-rlangc.une antara laki-lak! Aceh iaIl perempuaa

,

,

(26)

Java clan utINJIUl,Ya telah terjatli ... jak eebelUl! _eren tlna;al .11 Sa- re •• ,.anc tertliri .tae para pene:1UZl.Ul &D.c;kata..D. ~erseD.j .. t. (tatera .... pel1aiJ.

Kecentlerunean kntuk k.v1n 'en~ colencan aentliri terllbat,

"la1k

pa"

vanc Ja.". _apQa

pau.

erane Aceb.

ou...

petlupa VIUlC

Jan. lakl-1aki Aceb. aalae ~ekerj . . .

".r •••

enpluarkaD - C , •• - iaDck-.n per_paan .\eeb kuran« cekatan

.al.. ..Dj-ca

keteratur-

. . Qn keàersihu. raaah tUlP. .. erta kurenC uapa lleft'orenc suui- ray. untuk aekerja keras. Seu.c . . ajekan serin, IUIUJI.Û" erue Ja- ya terhadap lakt-lak! Java laDe kuranl ~t .ekerja: "IalaD tlCak . . . aekerja kvu kaw1.nl.ah tienpa per8'8pU&D Ac.h".MaekawiD (Itahar) 7aJ1C relatit tiDccl 7aJ1'; 4i11iat_ p e r _ Ac.h. j~p ... poIwl salah eata faktor 70e

weachM ••

t terja'1aJ'a perkavi.nu c_paraa aatara lald-lül Java ÛZl pe~ Aceh.

Se"la11.ka1a

t paCa

ora,

~.h

au .... c..

pr&8aD.&ka 7&DC

INDe-

hoa~.t kelan-..can perbviDaa _ _ aa t.realnlt. lIè ... t ... _ _ vane A.c:eh. perewpa.u. JalM. lnlraDC setia kepatl. RaId, ti4ak i1k.ta- hui asal Ul!I1llnt.. çen.el"W2~ UIltuk .enptur tiDckab 1alcu auaa1 ...

perp.al . . laki-lakl Java ter •• ta •• PanUDpa. praaancka t •• tane ke- titak setiun pereapUan Ja"a ... p i ieterl 'Ûl1atakaa 1IIa.laa u . _ - pa ,.anc: Hr1kut: tueuka".Jl DJ!! iDen, Java, wat. kaz& 4itinem

lakoe~ taJlleukaven JlEOIl iDonl Ac.h. !laD' baJla ~areh cit .et1l"lmeh

t&l18P.. artin1'.' kal.u kavin 1II • .npll perUipaaa Java, jtlta suUll.

kqa per&i . . niDl'pliaa 1S1Iamb,.-a (aaklJU~aJ ~er •• '1a lIIie.jak per-

ei

ole~ lok1-1ak1 laial; kaviD •• npn pere"PuaJI Aç.h 70J1~ t i . . terurua

ban1-

ruaah t&D.t:p..

Perk."inaD. yanF ieleal Ul.aa panUnpJl orue Aceh .tlalah per-

(27)

22

kavina.a yan.: berlangsunc iengan &Olon~a sen.iri. "Ilit ... aatara seoranc la1d-laki "ceh tlenpn aeoranC pere_puan Acah, a.part! 1uI terair.t 41 ~a1ik unckapan kata-kat.

yane

berikut:

.u, •••

1t. le.

le .1 t, lnon" !.non,. .\ceb, mak5U4nya: oranc: •• lWl lIerasa ke1Q'uc.

Asal. u.nl .taa. keturuua te~ aa1ah 8.tU unau.r "ang 4.1- pertiJIbanckaB oranC kah Ul..a.c hulnmr,aJl .c.ncan perjoàohaa. OranC J .... 7'""C tinepl ij.

s.r ...

t sulit 41k.tahui aaal-llSlÜ _ 1.-

tar ~ol.k . . C kehiàpoa 101uh1lr11:f.

pau ....

laIIp . . . llaàII

_-&-

va Aalt. UA Java lontrak. Java. Aa11 sulit ticari, ...

paa

,.aDC ltanyu terhpat aUl.ah Jawa X_trek. Derajat .rallC .1 .... A8li 4apat

"ipers . . . kam

""pa

4eraja4 Vane keb, tlan

tlikatákaa

.iva . . . (a8- tleraja4) 12 antuk perjotlohu. Ak.u. tet.pi.

orde

Ja . .

I . t r .

1.~i1l

perkavinaa 1aDi tlUk aiw&4aa tlan tercolonC renllab.

Slfat rajia .ekerja ian heeat sert. ti&ak jelaaa7a ~.ac1- all kerja lUltara l.a.k:l-1akl UJt perellpuan ':1 àal. . . keluarca Jawa_

sehiuj'p ka4anC-kau.nl lakt-lakt aelaklllcan pekerj .... a.pert! IDen~

uikUt air. a.netel, meB.carl ka,-. api, a •• oera1.hkan halaaan ruaa1I.

l p keluorp. Aceb=) iitare1rka.n oranC Aceh. Nh",. pereapuan Ja",.

tiiak suka ~ekerja ~aD cen ••

rune

untuk memperku . . auaml

(!nOD! peu

cuu

lakoe). Ke~1.aa&a:a oralll' J.v. untuk .ertru..pal

.ers.aaa

keluarp

(28)

pa •• vaktu-waktu luanCt oleb orane Aeeh ~1tarairk . . . ahwa per&apl ••

orue Java ter •• taa lil .&lalt liAckwlpll keluarp.a,. • • -.ja. Panlla.ncaa ::ranC 4e.Ucian kiraIl1'a lIerupakan f'akt.r penchu'il.t.a.c1 perkaviAaa campuraa 111 Sare ••

lDteraka1 &o.1al

Do1oa

Kata Poncabar1.. Hl •• p.

Da.aar kehi"pu aeslal -elteaoai )te1l4uOJr:

Sar..

.à.lah .erta-

ni. lealiaaa t~ ,.anC

.u.u

cuP" •••• eri kewnsld .... utllk

.ena-

naa pa"i. japal. ket.la UA 'ilellp;...n,. Preeee p~&l 41 UJ.u

.1-

eba,

pertaniaa 6aliA, • • perllhatkaA perc . . pW"aa. kebaàJ . . . aa.tara era.nc: Ja..,.

u.n

.rul' 4c.~. Si.tt.. p.a.aQ . . . a patli 41

_"ah - alat-

alat pr •• ukal pertan1 . . . 1st1l&ll-1etilah 1an" öpull:u petaai-

"leh iikatakaa aeapkl&tl cara •• rtaai ar . . , Ac.h. Si.-Ua pe . . . . jqu", ll:etola Ua ~e.9<Ua", "l.~ 4111:atakan ~.rlan_" •• n&1J<utl cara .ertaai ar ... , J ." ••

S10tia per ... - qarat pell10rahaa Ua qarat peàqar-

.. - japna,

kotela . . . ~ ••

a:n"a,

"le~ .1II:atakan ~orlaa_" . b •

.... ar

salin" percq . . . .

peN07&1 antar. petani. !!!!.I! (po . . . " per- antar.) Ua. p8nj.ü. tu.pa .elibat per . . . nktt. ~upa. Pataal

.1-

~ .onjual ha.il t ... aereka ••• erapa baz:i - aàkalmqa ••• u- laa - ae.elUII ti •• ea.t.aya teap . . a ter8.~\lt "'pat d.aa~il haaillqa.

Pene.tv.an harp. petud ltia.AD7a IIl"'arkaa kepau jualah haal1D7a.

tet.pi lterll.eark.au Iu.. areal

taa...

AU. lt.lterapa . . eu uklu'aa

JaD&: ài&WWtaa u.t1lk .elleataku 1" ... areal

tanaaaa.

Taiba:

!!=.

"en, (O,lto x ~ HZ), rente (~x ~ HZ), petalt (~x 50 HZ),hek-

~ (100 x 100 HZ). tJntult peajualaa haaU tanaaaa. ukuran yaDl" 1 ••

d .. tlicunakaa .~alah petak. Ua t1lk .engetabui ~tu haail hit •• ••

(29)

24

,.anl àilleli,!!!.E. halQ'a .enu.s.arkan kap"'... .oaGter (c.nteh) ,.anC .1 .... U aecara ... aranpa IlIari petak. yang hen.ale lii •• 1:Ûl1a. I.e- .-np:iIlaa •• pat 418U:pu laaa ,.anc rel.tir xecU, tlàk lealh à.rl

tip. hari, aerupakaa aalah aan alaBaJl menppa peaJual·.w7a 4i1.akw.- kan cI.apA cu- ieaikian (sea.lu ha.U .. ,.. tipetikJ.

r . . pat p'"I:erahQ torpJltunc kepa'" porj0Dj1an :ran, tolall.

li1aetujû •• reu. - . . tar .. petani u

.!!!I!. -

ae.elUlll:Jl7&, .pû:ü

• .rane

tersp ...

t 41serahkd 41 ke.ua petani

.tau ...

1 pasar

s..r •••

Pe- neAtuaD te.pet peay.rahan ini pentiDc, karena akan. èerJmnnpa ....

DpJl

.nettos anckut

DaraD& ke pasar. Italau peD.1"8rahaJl 4ilalntkan 41- ,..

_ . aaka

e"'oe ..,,,,,,t itt..,,,,,,,, ""taai. P .... hart-h.r! tert . .

- tu

_I. . ...

araac MpDp.IlIQ'a ke s..reu.auen . . . Paiallc ~ljl

(Pitie). Ir.. Snl.1ae . . Ua Stàrelt. (Aeeh Beaar), ua k. B ... J..ceh.

P ••• aJ'ar . . harp lazieqa .ara .1teriaa oleb petaa.1 apaaU. ~c

t.lah terjual el.h!!!!.e.' Den"",

iaikian. ltu~lU\_ . . t .... potaai UIl

.ce •• rlaD.cnac ••

:riasaritaa aieU.

lj_-ere.1t.

Mellb&t kelQ'ataaa ial, setiap .raDe . . . eDU!l1a

.1 ...

--.ja .ea- j . t i _ p at •• penJual. . . . 11 taD"··· ja&'IDC. ketela

ua •• ndcuu "

kar.Da

ti • •

lIHIerluk . . . . Ul, . . laia kejujuru utuk .~.~ar bar- canJ'a. Altaa tetapl •••• rapa orane Java Ult.

.rane

qeh 1.ltlll nka

"ekerja ee.api p8DpAdatt

aaru,

lee pa.sar $are., kar . . . pen&b •• l1-

all Iq. rel.til le.lh tUlP, rata-rata a.hari lII.rek. opat ."pero- leb peniapataa se •• aar kira-k.ira

lp.

(50,-

Int_raks1 5081&1 Dal . . KeaatuaD

Hi.up

Beteapat.

Interak&i soaia! antar. oran, J ...

aan

oran. Aceh à1 Sare.

jup. . . pat .Uihat .1 .al . . keaatuan hi.u.p setempat, aeperU 41-

(30)

• ran& A.ceh. K.4u1lll1lltaJl se~.p.i khat1" 11.0 1 . . . aj1" "era'"

pa"

el"aIl& A.ceh, 6.lIiaDckU k.lllluÀkaD

""&pi

aekretar1 . . . . ~il..al. . e r . "

patia orane Java. Opacara &ka4 DiJtah til1akQn.ku ~11 •• pa. 1 . . . 11-

jlti, 6elaku pecava1 pencat.t ~1kah, 4encaa à1aakaikan "ereaaa .leb eranc J • ..,. clan eranlS .leeh. Akaa tetapi.

pau _pacar.

kea4url utw.)[

perkawinaD, ke . . tian, . t u ADatu., palla u.ue:;ra ~a tihailri .lela.

Sahua YaJlg

«1 ...

UD 4.1 h l _ percaltapaa •• hart-hari . . tar.

an, 6e~aciaJ1 "Ite8ar àari a.reka salin& _e.ahaJll Ua upat . . . percuna- kan

àeDcan "aik,

"aU:: ~ahua J .. va aaa.pD \ahaea Ac.la.. lahk.. ö.

a-

l . . percakapaa .ehart-bart pa . . . t.c--a.iD. ple.npa kerapIta.U.

ter4en~ 1at1~1.tilah tarteat. 1aaE .eäeDArW1a peaaka1aa ~.r-

asal ... 1 1.tilah ",lonpn l~ ••

j\U\lah .urU. Selt.lah Dasar jal ... bal ia1 Doleh IIIftatakaa IleBcilmti paraanà1DpIl jualah peaiu4o.k . . . tar. eraD, Ja.a

u.n

orant A.ceh.13 Tempat lIIIutuk .ereka eelama .elajar 1III1teatukan ae4.a1k1aa rupa sehinC-

ca tiàak aenndtinkm terj.4i.a1a penplo.pok . . aAtar. aaak Java UIl a-

(31)

26

maainc_ HaslnC-1Ul8111C 1Q1oDpll lZIf'nyerahkan anale-anale: lIerek. ke t e .

pat pencajl . . ,.len~a Beailr!.

Tellpat t1nepl ,.an~ '-ertlek_tu a."eaarJQ'& "pat .~talt.aa lm."upa kerja . . . 1 antara aereka. s.pertl 41 i&1 . . kec1at . . p-

t e , I"07-C- Taaall a.web ,.anc terl.tak 41 41al . . aatu kMplek ia . . rab persavahaa se"e11aTDY& ••

pat

aenacld..nk.. .ereka uttak aal.1nC

"ekerja&.U& .epert! aevaktu ••••• raihkaa tali air atau. . . tak aea- ee,h p.Jl~aJ1

_.:ai

terhalllap tans •• " •• reka. N~ hal 1a1 . . . t ja- rans: iih-.1 d Sar • • • • • unp.n kerja

IS'"

haa,Ja ter.at.. t i ialaa lindmnpn ce1enpa aereka .... 1nc-.aau:.

Iaterakri s.&lal 4aD. Kaaal.b-Maaal eImZ_.

Maaa' .,. ut.rakel . . sial d. Sar.a pa" àaa~ • • WÛ . . . . _ lab bD..&Ilpa . . . 1al . . tar. eran.g Java ....

erue

Ac.h, ,.aD&, t1U.tar-

""lak.nct

el.h pan4aDpa Ua .1kap p ...

&k ••

p .... 4aD_ Ua.~

pruan&lta

eree keh t.ràa"'~ er_" Ja.a _.~ _Uh-.lal terlihat •• jak

l1&li&...

per.ll ... oreka hi'uJI "r... 4i ...

P.ne~ .CI.~.ca.

.. pa'"

vut_ aenpjl. ka'da.'· . . . , Java

tiliak .erpuaea pa4a .. ul . . Raaallihaa, )( ... t ••••• vane Java ..a. ...

kan ke.a.èurl •• asan tlU:ertu •• &&je . . . aeap ae.,... ke~h.··.

erus Java .np.eap t"ekek aelQ'd. . . . cara per . . puaa Ja..,. ~er . . -

cl,

.erupakaa ae~.ci" tlarl fakt.r ,,&!lll aea,-•• aWtaa kese!ljanpa hD.-

~unp.a s.eial 4.1 . . tua

.er.ka.

Ucapaal'lt.ac . . . eran" Java pali •. vaktu lDent;aji ~er ... ("aren) patla. aalaa-ttalaa ~1ll . . llaaaibart. JaD&" terasa. j eep]. patla peluleagar-

all

.rane

Aceh, •• ni.a~alkan

c . . .

h.an . . . . ereka liiper8allaltaa 4 ••

caa

(32)

Ciaa lIUl.lah (Cina ,.an:: .aru aasuk .&Ula lel . . ). Menupat ejeltu 4e-

.1k1aa. .raDe Java aeml.abkan 41T!

iar! k~c1.taa

iar.lh

terse.ut.

Apa.il. terlibat orllllC Jawa JaDe: aakan pa •• a1anC har! _ul . . a..a4- baa., .areka üpersaNkau àeD.pll 1 ••• u

:rall«

ceRk

u.n

aesar pera.bQ'a.

A4aD7a .eaaJ . . . aaap aeJQ'AJl

pa"

.etiap ken.uri

.rane

J • ..,a,

....t.-

aulltu. aJleppaIL

pa"

.rane .\ceb

.ah".

kentluri tersebut àlpenu1tak- kaa .ap. arvah, à.a el.eh kueaa 1 tu •• reka eD.&Pll .eJlchatir~. Ie- tika aelibat laId-lakl Ja",a aenc1"p rek_ aeD:7&D .tau per •• pQU. Ja- wa •• rauc1. ae-reka lle&per11hatkaa UJ1&kah lakv. aeperti eraDe heaMk

Seperti tel.ah àiae'inatku,

pa'" ...

Jepa.aC .raDe koh ...

Ii.aa.c

erall' Java ••• ap1 lteka. ka.li k_trak ,.aDe tijaükan ~aba.

letika terjd1 periaU,.. Tj . . . reka 41takut-takut1 4 ... U r _

hart.

kek~a.aJ1Jl,1 •• ~ keh1.hl~. pa.a ... l_pa'. 1H.ap.1 •• _ ndl pau perk:e.ua.aa Bel.aD.tia, -.ka 4a.laa

.&.8.-...

Acre_i B.l . . . .

Pertua

Un Apo.aai ~l8D'a

I.à.

aeHk. 41sanpika.a ke •• tia&U1a

kepa" perjuancaa

.e~rtab·akpD

ke.er4ekaan 10..00.851&.

Sikap utia menpl.ah

'aJl

j1llll.ah orant; J • ..,. )"anC relatit

.e-

l u ~a.DJak pau . . . . itu, kiraJl.,J'& .erupakaa f.uter

,,-.0.,

aell~at ... 1

tia.lÜ..IQ'.a perti.ka10 .tau ketepnplt ••• 1al antar& .ranS Ja . . . . .

• ranC A.c.)a • .\kan tet.pi, 4eDp.Il aeaakla. ~ert . . . . ll lte;yakJtya jualah Mreka tl1

sana.,

e1lcap eelli • • ea.ealah terseltut aecar • • eranCSQr-&DC'-

a. oran, Java.

Menchatil.ap1 pantlanpa 4u a1kap prasanOca erane: A.ceb, teruta- . . tlalaa eeal-eeal ke.~aD, ~e"er.pa .ran~ Ja",. perp belajar pa- ... pesantrea 41 areat;-Greng (Pi.ie). Pada tahua 1963 .ran, Jawa 11\1.-

(33)

28 la!

~.pertecuh peraatuan meTeKa èencan menj •• i penc1kat

Partai Na-

ei.nu Inieneau (PHI). Oranc Java 1an, tl41ak

.erse.i.

aenjaö

De-

pt.

PKl UA tetap .ersaha •• t ".Jlpll

.rane

Aceb, èla1aibkaa 4.ari lin&karu. . . . pa e.sial .ereka. Mellhat keJQ'ataaa W. ,.a1b. !kut aertUQ'a .:taal Ja" • • eaj.'i

euet.

PtfI. keH.a7akaa Url pa'" N".I keil -.._~ ....

p.a

41rl ""JaU pe"&ikut aUr .... pel1Uk Partd S,a- rikat 1.1 . . In'.ne.ia (PSU). PaO. _ _ ltu, "efta. partal ters."ut

" l . b 4.1katokaa . . ""pak . . pertd ~""r; k1Iat pe,,~a 41

s.reo.

Partd ~allr; laill • • eprti NaIo.4.tul 1ll ... (~1I) 4aa Partd

1:_.

la-

4.oneela (PC:). peraab jup. _ic __ ke •• aackaa 41 ... tet.,! ~.t

...

I q . tiUk .erhaaU aeai •• ulltan penpr1Ül :rUl'; cüv.p •• rart!.

Hal

1ai utara laia terl1lo.at tlarl baail Poa1l1bu U . . talma l m . 7dt • . -

perti tortera

pa4a ta~.l 2.

Dar1 ta.el 2 terse.ut terlihat

.ah".

Gel_.-

x....-,..

(Gelltar)

NrhaaU, MOera ~p aeQak1 -" •• , ••• per.leh saara ,...C ter~ak

j,,",1ob"1" (66.~) U

s.reo.

Partd P.l1Uk ~ ... la1.a. ~ ... ~ j-ca ~.~

buil •• lOper.leh j.-lalt ... 7'" .pIt ~aIQ'aIr. • • 4alab PSU, ~dtu 6e • • ear ~.~ 4a.ri jumlah 8\lara selun.lutJ'a; ketnuU.aJl iiikutl .leb P ... l (".~) 4aD NU

(1."").

Serikut...,a

1.&1. "dt. PI

Porti.

"","-

.at PHI . . . IPD:.

hM.:1. _.pa

.en~p1llkaD j.alah e.ara. t i ~&vah

1%

tlari jum1a1o. _ _ .elUMÛlJl]'a. Se4aD&kaa partd ltatel..1k 4aa Par- kintio tiUk . . . :.-releh 4ukuDp.a. &alD& • • kali.

Per)e4aan a11ran politik ke11batannya semakiR .e.pele~ar ke- aenjaDp.D. hu)unp.D eoeial ü . . tar • • ereka Ua ltaian~kaclaD& lIumju- rws kepatia ketecaaeaa

5081&1,

8eprti ketika aD,cet.

PH1

pa«a ta- bun 1964 lIlenp~akaJl rapat lUIllm .. e~aII"ut ke4at&npn Mr. Ali Saatro-

(34)

T, BEL 2

IlASIL PDlILlHAN UIIl1M DI SAREE.

5

JULI 1971

Part&! JlIIIà.h Soar. Untak

- - .. _ .. -

.

DPII DPII 'no. I DPJ '!'k. I l

1.

CIolkar

308 m :505

Z.

PSU

119

121

U3

}.

Parma.81 20 20 22

4.

NU

7 7 6

5. PI Perti

" ..

"

6. Mar ••

1 2

-

7.

PIII 1 1

8.

IKI 1

-

9.

htel:1.k

-

10.

Parkin4...

JU81.h

461 461

&.ta~er: I.aD.tor lCeeaaah.D Beull.eu_, Aceb Besar.

aaij_,._, e •• ran~ tekM PHI eer . . " Ja."..) 41pukull .rane A.ceh (anc - pt. PSII). Pe.,..le_id le.lh l_jut jul pert1ka1u 1111

.it.·

up

s ••

ran, Ac:eh Ct.oh PSU)

:rane

iit1liuh 1ku.t .ertaD.CJWlcjawû terbaàap pertikai . . terse.ut.

Pa" waktu terja41 kerlouhaA pelltik 41 In4on •• i. aki.at pe- rist!",. Geraluul Tip.ptlub Se.,te •• er (~30-S) patia tahwa 1965 •••• e-

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

ga beMuMha MIDan1'aatkaD kesellpitan ;yang tidak akan eelalu a4a 1- tu. kebijakNDsan penerimaan pegawai dan bur.lb atau penentuan pe~alur bahan baku ko

barctll8A:1itaa MIIa.. A rt1JQ'à diaciaJr;aa peIIi.aj.. lJ&lt;lnoft dladak. tet spl karena kMd. cIà benanq&amp; h:Jl. tere.but dM dÛlW!)'avarablwll.. bIlt lIarua

kan masaalah io1. Tetapi dalam masyarakat manapun juga ma- salah io1 selalu menarik untuk diketahui baik di kota mau- pun di desa. Para remaja mengetahui soal sex

bila perkawinan putera atau putr~a berlangsung aecara w&amp;;lar dan m~lI7enangkan keduabaleh pihak orang tua, diada- kan peeta peream1an atau wal1aeh ;rang oleh

peNen.l .... huus aenplah, urapallaD7&amp; percJ. jika t1dak Gangg.p. Ini IIUdah dltahald lt4rena pert. , iehrl terpeka berachon lID. tuk diceraikan ateu.. U- _ttap

llaJarital1 Mroka terdiri dor1 koloçok atau SOlOllp.a potaai.. poranpi

rapkan adanya kontinuitas dengan tersedianya tebu sebagai bahan baku, sehingga tidak rug! akibat under capacity. Dasar pertimbangan menentukan desa Blang r·1ancung

Pada zaman peQcrintahan Jepang usaha industri keeil arang kayu tctap berjalan. Kasil produksi arang dimonopoli oleh pemerintah Je - pang. Pengusaha industri keeil