Vraag nr. 262 van 26 januari 2005
van de heer RUDI DAEMS
Noordzuidverbinding Kempen – Parallelweg Ten Aard-Geel
De minister maakte op 29 oktober 2004 een rondrit langs verkeersknooppunten in de Zuiderkempen. Hij kon in de praktijk aanvoelen dat er zich dui-delijk enkele verkeersknelpunten voordoen in de Kempen, zoals de verkeersonveilige situatie in de dorpskom van Herselt en de verkeersopstoppingen ter hoogte van Geel-Punt en Kasterlee-centrum. De minister beloofde snel maatregelen voor een veiliger doortocht in Herselt, wat een goede zaak is. Ook de bouw van een fly-over aan Geel-Punt, het wegwerken van de congestieproblemen aan de rotonde ter hoogte van de Antwerpsesteenweg in Geel en de aanleg van een ringweg ter hoogte van Kasterlee kwamen ter sprake.
Over al deze geplande ingrepen bestaat in de Kempen in het algemeen een vrij ruime maat-schappelijke en politieke consensus, uiteraard op voorwaarde dat alle flankerende maatregelen naar beperking van geluidsoverlast voor de bewoners en bescherming van natuurgebieden worden nage-leefd. Het is ook de verwachting dat deze infra-structuuringrepen de verkeersdoorstroming sterk zullen verbeteren, hopelijk zonder nieuwe verkeers-stromen aan te trekken.
Over de eventuele aanleg van een parallelweg tus-sen Ten Aard en Geel is deze contus-sensus duidelijk minder groot. En daarvoor zijn goede redenen op te sommen :
– bij de aanleg van deze parallelweg wordt een waardevol openruimtegebied en landbouw-gebied opgeofferd. Afhankelijk van de geplande breedte van de weg, kan er tot 300 ha landbouwge-bied verloren gaan ;
– het westelijk gelegen deel van de woonzone Ten Aard zal gekneld raken tussen twee wegen ; – deze woonzone zal ongetwijfeld hinder
onder-vinden van het snelverkeer over de – hoger gele-gen – brug die ten westen van het dorp ligt ; – de aanleg van deze parallelweg zou wel eens
nieuwe verkeersstromen kunnen genereren
(aanzuigeffect), bijvoorbeeld Nederlands trans-port dat een kortere weg zoekt naar Leuven en Brussel ;
– deze geplande weg zou rakelings naast het natuurreservaat "De Zegge"scheren, één van de mooiste stukjes natuur van de Zuiderkempen ; – het is absurd een weg aan te leggen op naar
schatting 200 à 300 meter van de bestaande weg Ten Aard – Geel ;
– de kostprijs voor de aanleg van deze parallelweg is zeer hoog ;
– een drukke weg zal de bestaande en populaire fietsrecreatie langs kanaaldijk en Hanestrik minder aantrekkelijk maken ;
– het risico bestaat dat er in de toekomst bijko-mende KMO-zones komen langs het nieuwe tracé ;
– er gaat behoorlijk wat landbouwverkeer door Hanestrik, de Roerdompstraat en de Drossaardhoevedreef. Deze wegen worden doorgesneden door het eventuele paralleltracé. Concrete alternatieve routes voor het land-bouwverkeer zijn er nog niet geformuleerd ; – hoe zal de bereikbaarheid van het
dorpscen-trum voor bewoners van Zegge en Rundsvoort gegarandeerd worden ?
Tijdens het bezoek van de minister aan de Kempen kreeg een delegatie van lokale Groen!-mandataris-sen de gelegenheid met de minister een gesprek te hebben. Daarbij maakte Groen! haar standpunt bekend m.b.t. de geplande noordzuidverbinding. Samengevat is de visie dat infrastructuurwerken die de doorstroming kunnen verbeteren, moeten wor-den uitgevoerd, op voorwaarde dat de flankerende maatregelen m.b.t. de bewoners, de landbouw en de natuur worden gegarandeerd. De aanleg van de zogenaamde parallelweg steunt Groen! om boven-vermelde redenen duidelijk niet.
Ook werd aan de minister gevraagd of – in beves-tigend geval – het aanleggen van een tunnel onder het kanaal, die aansluit op de bestaande weg naar Geel, geen beter en minder kostelijk alternatief zou zijn dan de aanleg van een parallelweg. De minis-ter beloofde dit te onderzoeken en elk voorstel in overweging te nemen dat niet zou leiden tot bui-tensporig hoge kosten.
1. Hoe is de huidige situatie voor de passerende automobilist ?
Hoeveel wagens passeren er dagelijks over Ten Aard ?
Verloopt dit verkeer vlot, of zijn er duide-lijk opstoppingen ? Zo ja, zijn deze opstop-pingen van eenzelfde grootteorde als deze bijvoorbeeld in Kasterlee-centrum en Geel-Antwerpsesteenweg ?
2. Indien de huidige toestand zorgwekkend is en er de laatste jaren een gevoelige verkeerstoename is, wat is dan de verklaring daarvoor ?
Zijn er alternatieven onderzocht (bv. meer openbaar vervoer noord-zuid, carpool voor studenten Hogeschool Kempen, bedrijfsver-voersplannen, …) om de verkeerstoename af te remmen ?
3. Hoe is de huidige situatie voor de bewoners van Ten Aard zelf ? Is er gepeild naar hun mening ? Zijn zij vragende partij voor de wijziging van de situatie ?
4. Welke beleidsvisie hanteert de minister m.b.t. een eerder gemaakt milieueffectrapport, dat zich eveneens uitsprak tegen een nieuwe paral-lelweg tussen Ten Aard en Geel, gelet op de barrièrewerking van de nieuwe weg en de te ver-wachten visuele en geluidshinder ?
5. Heeft de minister alternatieven voor deze parallelweg naar haalbaarheid en kostprijs, zoals extra verkeersveiligheidsingrepen op de bestaande weg (aanpassing doortocht) of de aanleg van een tunnel die aansluit op de bestaande weg ?
Zo neen, worden deze alternatieven alsnog grondig onderzocht ?
Antwoord
Alvorens in te gaan op de beleidsvisie, wordt het dossier op ruimtelijk en verkeerstechnisch vlak toe-gelicht.
Het basistracé
De lengte van de nieuwe verbinding tussen de N123 Lichtaartsebaan in Kasterlee en de R14 ring Geel, bedraagt 6,5 kilometer met een breedte op het gewestplan van 50 meter. Het eigenlijke wegent-racé van 2x1 rijstroken is slechts ongeveer 20 meter breed, met plaatselijk enkele verbredingen tot 25 meter. Uitgaande van een 30 meter breedte, betreft de feitelijke inname dus 20 ha landbouwgebied. Het nieuwe tracé ligt op ongeveer 750 meter ten westen van de bestaande weg en op 1,6 kilo-meter ten oosten het natuurgebied de Zegge (Vogelrichtlijngebied).
Het Breeven, een natuurgebied in privébezit en eveneens onderdeel van de Vallei van de Kleine Nete, ligt rakelings langs de bestaande N19, maar is (nog) niet tot speciale beschermingszone uitge-roepen.
Ter hoogte van Kasterlee gaat het tracé eveneens door het provinciaal domein de Hoge Mouw/ Koningsbossen. Om dit typische Kempische stuif-duinenlandschap niet verloren te laten gaan, voor-zien de plannen in een tunnel van 500 meter onder dit natuurgebied. Deze oplossing kan rekenen op een brede maatschappelijke consensus.
Het is een spijtige misvatting dat dit tracé rakelings langs het natuurgebied de Zegge gaat. Zoals boven reeds gesteld, ligt het tracé van de lange omleiding op 1600 meter van dit natuurgebied. De voor dit tracé uitgevoerde MER-studie zegt dat "naar het natuurgebied de Zegge geen significante invloed te verwachten is" (MER: milieueffectrapport – red.). De totale kostprijs van het traject wordt geraamd op 20 miljoen euro. De helft hiervan gaat naar de bouw van de tunnel onder de Hoge Mouw.
De impact op Ten Aard
laterale wegen en enkele bruggen over of onder-doorgangen onder de primaire weg. Het landbouw- en fietsverkeer zal goed worden opgevangen. De Hanestrik wordt verbonden met laterale wegen naar het jaagpad van het kanaal.
Aangaande de aansluiting van de Roerdompstraat of de Drossaardhoevedreef zijn er verschillende mogelijkheden zeer concreet uitgewerkt, die op hun voor- en nadelen zullen moeten afgewogen worden voor de opmaak van de definitieve plannen. Eén van deze twee straten zal tegelijk ook funge-ren als toegang tot Ten Aard vanop de N19 en als verbinding tussen Ten Aard met Rundsvoort en Zegge. De andere straat zal niet over de gewestweg verbonden worden, hetgeen mogelijk is vermits zij onderling verbonden zijn door de Wolkenstraat. Er valt op te merken dat er consensus heerst over de noodzaak tot het afremmen van het sluipverkeer via de Roerdompstraat naar Bobbejaanland. Het plan van de weg bevat bomenrijen langs de pri-maire weg zodat deze even goed in het landschap is ingepast als de bestaande N19. Het gebied zal zijn attractiviteit voor fietsers niet verliezen. Men kan bovendien opmerken dat de fietsroute langs de bestaande Geelse Baan aan attractiviteit zal win-nen doordat zij verkeersarmer wordt.
Zoals de Vlaamse volksvertegenwoordiger zelf aanhaalt, is er reeds een MER-studie uitgevoerd aangaande dit traject, die ook het effect op Ten Aard onderzocht. De verkeersveiligheid en de ver-keersleefbaarheid worden er duidelijk verhoogd. "Aangaande de geluidshinder stelt de studie dat de omleidingsweg een gevoelige verbetering is voor de bewoning in de kern van Ten Aard en langs-heen de bestaande gewestweg. Een aantal huizen ter hoogte van het basistracé zouden bij aanleg van dit tracé wel hinder kunnen ondervinden. Dit aantal bedraagt ongeveer 10 a 15% van het aantal gehinderde woningen bij aanleg van het alternatief tracé" (MER-rapport).
De impact op Ten Aard van de omleidingsweg zal dus globaal genomen positief zijn. De door de Vlaamse volksvertegenwoordiger gesuggereerde nadelen zullen niet opwegen tegen de voordelen voor deze woonkern.
Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen
De kans dat er langs dit tracé nieuwe bedrijventer-reinen komen, is onbestaande. Ten eerste omdat er duidelijk consensus over is in alle ruimtelijke plannen (Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, provinciaal ruimtelijkstructuurplan, gemeente-lijk structuurplan) dat dit landbouwgebied niet in aanmerking komt voor dergelijke ruimtelijke ontwikkeling. Ten tweede omdat de industriële en ambachtelijke dynamiek van de stad Geel zich vol-ledig ten zuiden van de stad, in het Economisch Netwerk Albertkanaal (ENA), bevindt.
De Vlaamse overheid en de stad Geel zijn het ermee eens dat er geen nieuwe ruimtelijke ontwik-keling mag komen langs de nieuwe verbinding in dit landbouwgebied.
De aanleg van het parallel tracé zal ervoor zorgen dat de bestaande weg zal functioneren als een weg voor plaatselijk verkeer tussen de woonkernen. Visie van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)
In het RSV heeft de N19 Turnhout-Geel als pri-maire weg II een ontsluitende functie om het verkeer te verzamelen naar het hoofdwegennet (snelwegen E34 en E313) en als aanvullende func-tie verbinden op Vlaams niveau.
De vrees aangaande een structurele stroom Nederlands vrachtvervoer op de N19 richting Brussel of Leuven is ongegrond indien het wegen-net in Vlaanderen en in het Nederlands grensgebied wordt uitgebouwd conform de inrichtingsprincipes en de categorisering van het RSV.
Het vrachtvervoer tussen Zuid-Nederland en het oosten van Vlaams-Brabant loopt in het RSV via de E19 over Antwerpen of via de N74 Eindhoven-Hasselt/E314 Hasselt-Brussel. Vandaar ook het belang om de doorstroming op de Ring van Antwerpen te garanderen en de noordzuidverbin-ding in Limburg uit te bouwen tot een volwaardige verbinding primaire weg I.
Aarschot, die op dit wegvak gecategoriseerd is als secundaire weg I, zijnde verbindend op regionaal niveau. Bijvoorbeeld de door de Vlaamse volks-vertegenwoordiger aangehaalde doortocht van Herselt zal dan ook dienen als een weerstand op deze route.
Verkeersscijfers
Naar aanleiding van de opmaak van het verkeers- en vervoersplan Boven-Netegebied heeft men op de N19 ter hoogte van Ten Aard in 2003 zo’n 1.732 voertuigen per uur gemeten. Bij de opmaak van het MER-rapport in 1997 heeft men 1.413 voertuigen gemeten.
Er is geen bijzonder doorstromingsprobleem op dit kruispunt te melden. Enerzijds is het dwarsende verkeer op dit kruispunt zeer beperkt. Anderzijds is dit zeer goed te verklaren door het feit dat Ten Aard zich bevindt tussen twee grotere flessenhal-zen op de route, zijnde het centrum van Kasterlee uit de ene richting en de rotonde in Geel tussen de R14 en de N19 Antwerpseweg. Het verbeteren van de doorstroming op deze twee punten zal zich ver-talen in grotere verkeersdruk op Ten Aard.
Er is geen specifieke verklaring voor de stijging met 22% van de verkeersintensiteit. Deze kan deels verklaard worden door de algehele stijging van het autobezit. Men zou een correlatie kunnen zoeken met bepaalde economische tendensen in de regio (de groei van de economische activiteit in het ENA), maar mijn administratie wil zich niet wagen aan een dergelijke interpretatie van de feiten. Voor nieuwe ontwikkelingen aangaande open-baar vervoer in de regio wil ik doorverwijzen naar de Vlaamse Vervoermaatschappij VVM De Lijn en haar bevoegde minister. Dergelijke maatrege-len zulmaatrege-len nog uitgewerkt moeten worden in de opmaak van het beleidsplan Boven-Netegebied. Behoud van de bestaande situatie
Het met verkeerslichten geregelde kruispunt van de N19 met de Vaartstraat is een gevaarlijk kruispunt. De bestaande verkeerssituatie op dit kruispunt behouden met de flitspaal als beveiliging voor de oversteek ter hoogte van de school is geen duur-zame, verkeersveilige en verkeersleefbare oplos-sing.
Het RSV stelt dat primaire wegen dienen heraan-gelegd te worden met als doel de scheiding van de verkeerssoorten (lokaal traag verkeer versus door-gaand snel verkeer). Dit betekent dat de aangelan-den en de omliggende straten woraangelan-den ontsloten via laterale wegen die met de hoofdweg verbonden zijn door een knooppunt (bv. een rotonde).
De bestaande situatie voldoet niet aan dit belang-rijk inrichtingsprincipe van primaire wegen, zijnde de scheiding van de verkeerssoorten, en is dus geen langetermijnoptie.
Ook een klassieke doortochtheraanleg zoals op tal van secundaire en lokale wegen, die remt op door-stroming ten voordele van verkeersleefbaarheid, is hier niet aangewezen of haalbaar, gezien de speci-fieke terreinsituatie, de brede rooilijn en de aanwe-zigheid van de brug in het dorpscentrum.
Beleid
Wens van de bewoners
Er is recentelijk geen rechtstreekse bevraging geweest van de bevolking. Er wordt van uitgegaan dat het gemeentebestuur representatief is voor de bevolking.
De onteigeningen naar aanleiding van de verbre-ding van het bestaande tracé in de jaren ‘80 hebben veel kwaad bloed gezet. Er zijn geen tekenen dat de publieke opinie ondertussen gewijzigd is.
Lokale overheid
De stad Geel is vragende partij voor de lange omleiding met 2x2 rijstroken en heeft dit bevestigd naar aanleiding van de recente voltooiing van de mobiliteitsstudie Boven-Netegebied.
Het behoud van de bestaande situatie in Ten Aard is niet gewenst door de stad Geel.
Beleidsvisie
tracé) zoals zij voorkwam op het ontwerpgewest-plan van 1974.
De hierboven reeds aangehaalde mobiliteitsstudie Boven-Netegebied geeft duidelijk uitsluitsel over de noodzaak tot uitbouw van de N19 als cruciale maatregel voor de mobiliteit in de ganse regio. Het niet vervolledigen van dit primaire wegvak vertaalt zich in sluipverkeer en verkeersonveiligheid op de andere parallel-, secundaire en lokale wegen tussen Herentals en Mol.
Ik zal dan ook gevolg geven aan de vraag van het Kempens streekplatform om de noordzuidverbin-ding te realiseren.
De administratie werd gevraagd dit Kempense dos-sier opnieuw op te starten en een rapport met de stand van zaken op te maken. Het uitgangspunt daarbij is het basistracé zoals boven reeds beschre-ven.
Verschillende tracés, zowel het basistracé als ver-schillende alternatieve oplossingen (zie verder) con-form de inrichtingsprincipes van het RSV, worden door de administratie Wegen en Verkeer (AWV) bestudeerd. Per tracé worden de raming, de bouw-technische haalbaarheid, de eigendomsstructuur, de juridische en de beleidsmatige randvoorwaarden geanalyseerd. De alternatieve tracés zullen objec-tief worden beoordeeld.
Verwacht wordt dat de administratie Wegen en Verkeer mij één dezer dagen het rapport zal over-handigen. Voorlopig houd ik mijn standpunt dus nog in beraad.
Tunnel
De idee van een tunnel is ook reeds door ingenieurs binnen de administratie geopperd en wordt, zoals boven aangegeven, door AWV reeds onderzocht op zijn haalbaarheid. Een dergelijke "inkluizing"
