De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en Stichting C3 organiseren in het kader van het Jaar van de Chemie 2011
Een Chemiedialoog: chemische technologie en de maatschappij
met Rutger van Santen en Appy Sluijsdatum: dinsdag 8 november 2011 tijd: 19.30 – 20.30 uur plaats: Isendoorn College, Warnsveld
Twee topwetenschappers, een lid van de KNAW en een lid van De Jonge Akademie, zullen elk vanuit hun eigen vakgebied chemie koppelen aan maatschappelijke vraagstukken en deze onder de aandacht brengen van leerlingen, docenten en ouders.
Programma
- Opening (……door iemand van de school)
- Voordracht Rutger van Santen: Zelf denkende pillen en andere technologie die ons leven zal veranderen
- Voordracht Appy Sluijs: Boorkernen uit de oceaanbodem, fossielen en
klimaatveranderingen in het verleden - Discussie met de zaal
- Sluiting …..(door iemand van de school)
Dr. Appy Sluijs is docent biomariene wetenschappen aan de Universiteit Utrecht en lid van De Jonge Akademie, een platform van jonge topwetenschappers en zelfstandig onderdeel van de KNAW. Appy doet onderzoek naar de relatie tussen CO2 en het klimaat op aarde op geologische tijdschalen.
Boorkernen uit de oceaanbodem, fossielen en klimaatveranderingen in het verleden
Stel je voor, je bent een alg, 55 miljoen jaar geleden, die op de zeebodem neerdwarrelt. Licht is er niet dus je ziet niks, op een van die bizarre lichtgevende vissen na. Duizend jaar later ligt er een centimeter of 2
sediment op je, zie je die ook niet meer. 55 miljoen jaar later is er zo’n 400 meter sediment op je neergevallen. Lekker rustig is het wel, totdat je een enorm stalen gevaarte op je af ziet komen. Voor je het weet wordt je omhooggetrokken en kijk je recht in het gezicht van een Filippino, gewapend met helm, veiligheidsbril en handschoenen (al heb je geen idee wat dat zijn; die bestonden nog niet in jouw tijd). De rust is voor altijd verstoord. Je bent zojuist in een boorkern terecht gekomen.
Ongeveer 55 miljoen jaar geleden resulteerde een klimaatkettingreactie in een broeikasramp. Migratie en evolutie van soorten op land en in zee zorgde zelfs voor het uitsterven van soorten op de zeebodem.
We weten dit door sedimenten die toen op het land en in zee werden afgezet te bestuderen. Fossielen vertellen ons waar welke organismen voorkwamen en hoe ecosystemen werkten. Uit de chemische
samenstelling van die fossielen kunnen we herleiden hoe warm het vroegere zeewater was, hoeveel ijs er op de polen lag en waar het hard regende of juist droger werd. Omdat de aarde al 4.6 miljard jaar oud is en er in die tijd best veel gebeurd is, kunnen we op deze manier begrijpen hoe het klimaat werkt. In het verleden was de CO2 concentratie door natuurlijke oorzaak wel eens hoog. Wij onderzoeken hoe het klimaat toen
veranderde.
Prof.dr. Rutger van Santen is hoogleraar katalyse aan Technische Universiteit Eindhoven. Hij onderzoekt materialen die worden toegepast in chemische processen als katalysator. Een katalysator is een materiaal dat chemische reakties mogelijk maakt bij lage temperatuur en een gewenst product oplevert met minimaal verlies aan grondstof. Hij bracht de helft van zijn loopbaan door bij Shell Research. De tweede helft aan de Technische Universiteit Eindhoven. Hij was daarvan rector magnificus van 2001-2005. Zelf denkende pillen en andere technologie die ons leven zal veranderen
Hebben we nieuwe technologie nodig of is er al zoveel mogelijk dat we vooral na moeten denken over mens vriendelijk gebruik van bestaande techniek?
In de voordracht zal blijken hoe verschillend hierover in onze maatschappij wordt gedacht . Wij zullen vooral aspecten bespreken die te maken hebben met het scheppen van een duurzame samenleving en laten zien wat hiertoe technologische noodzakelijk is. Wij zullen dit doen vanuit een aantal stellingen over medische wetenschappelijke vooruitgang en nieuwe energie technologie, die duidelijk maken dat moderne technologie samenwerking van veel onderzoekers met heel verschillende achtergrond noodzakelijk maakt. Ook zullen we laten zien dat nieuwsgierigheid gedreven vragen maar ogenschijnlijk weinig bijdragen aan noodzakelijke oplossingen. Echte nieuwe oplossingen komen vaak juist voort uit het stellen van onverwachte vragen. Technologie en wetenschap nu verandert snel onder invloed van de enorme ontwikkelingen die we allemaal om eens heen zien van de toepassing van communicatie en computer gebaseerde technologie.
Ontwikkelingen in de scheikunde en natuurkunde kunnen hiertoe veel beter processen die begrepen worden op microschaal, het niveau van de atomen en moleculen, verbinden met materialen en systemen die we in ons dagelijks leven toepassen. Het betekent grote verbeteringen in toepassingen om deze mens vriendelijk en energie zuinig te doen. Voorbeelden hiervan zullen mede in de voordracht betrokken worden.
MEER INFORMATIE OVER DE KNAW EN DE JONGE AKADEMIE:
www.knaw.nl
