6
Door Marion de Boo
Jonge Academies uit de hele wereld
treffen elkaar in Amsterdam
Hun uitdagingen zijn zo divers als hun landen van oorsprong, maar wereldwijd vinden Jonge
Academies elkaar in hun ambitie om een jonge generatie onderzoekers een stem te geven. Het
Trippenhuis van de KNAW was het toneel van een eerste, historische bijeenkomst van Jonge
Academies uit bijna dertig landen.
In navolging van landen als Duitsland (2000) en Nederland (2005) richten steeds meer landen hun eigen Jonge Academies op. Op 31 oktober en 1 no-vember 2012 kwamen zo’n zestig jonge topwetenschappers in Amsterdam bij elkaar voor het congres Shaping the Future
of Young Academies. Op uitnodiging
van De Jonge Akademie van de KNAW en de Global Young Academy kwamen vertegenwoordigers van zeventien Jonge Academies en twaalf landen met plannen in die richting bijeen in het Trippenhuis van de KNAW om te praten over hun activiteiten en uitdagingen. Bernard Slippers van de Global Young Academy sprak van een historisch moment. ‘Wetenschapsacademies bestaan al eeu-wenlang, maar dit is de allereerste bijeen-komst van alle Young Academies!’
Aan ambities geen gebrek. Terwijl de Nederlanders eropuit zijn om de balans tussen alfa-, bèta- en gammawetenschap te bewaken, noemt de Senegalese delega-tie als eerste speerpunt het willen bijdra-gen aan de vrede in Senegal en de rest van Afrika. De delegatie uit Montenegro zet in op digitale media en alternatieve energie-bronnen. De Council of Young Scientists at the Foundation of the First President of the Republic of Kazakhstan zou graag een database van eigen en buitenlandse on-derzoekers maken en dan samen congres-sen organiseren. Rondom onderwerpen als wetenschapscommunicatie, funding, loopbaanbeleid, wetenschapsbeleid, het oprichten van een Jonge Academie, inter-nationaal netwerken en de relatie met de
senior wetenschapsacademie, zijn ideeën uitgewisseld en soms zelfs concrete actie-punten opgesteld.
Nederland heeft al zeven jaar een Jonge Akademie. De vijftig leden worden voor vijf jaar benoemd, elk jaar stromen tien leden in en uit. De jonge toptalenten spelen een actieve rol in het maatschappelijk debat. Zo voerden ze in de recente discussies over kennisbenutting van wetenschap een mediaoffensief om het belang van funda-menteel onderzoek te onderstrepen, en met succes. ‘Wij zijn heel trots op onze Jonge Akademie. Die heeft haar eigen onafhankelijke positie in het wetenschaps-debat verworven en zichzelf als zelfstandig
platform helemaal bewezen’, zegt KNAW-president Hans Clevers. ‘Leden van de klassieke Akademie worden benoemd voor het leven. Ze representeren het
“establishment” van het onderzoek. De Jonge Akademie is meer toekomstgericht en meer uitgesproken. En als ze té uitge-sproken worden, dan kunnen wij altijd zeggen: “Tja, zo klinkt de jongere genera-tie…”.’
In Japan ligt dat anders. ‘Wij moeten ons strikt aan de regels van de oude Academie houden’, zegt Mitsunobu Kano van de Young Academy of Japan, die eind 2011 werd opgericht en leden heeft in de leeftijd van 30 tot 45 jaar. ‘Wij willen beter
Sharon Aronson-Lehavi (Israel) en Mitsunobu Kano (Japan)
7
Akademie Nieuws december 2012
gebruikmaken van jong talent, ons on-derzoek inzetten voor de maatschappij en meer samenwerking zoeken met de industrie.’ De Japanse delegatie hoopt haar onafhankelijkheid te versterken door nieuwe financieringsbronnen aan te boren en wil daar van andere delegaties alles over horen.
Dexter Tagwireyi van de vorig jaar op-gerichte Zimbabwe Young Academy of Science kijkt stomverbaasd als blijkt dat Duitse leden van die Junge Akademie een extra beurs van 12.000 euro per jaar krijgen. Ze mogen het geld besteden aan extra laboratoriumspullen, meer kinderopvang of andere zaken om hun loopbaan te stimuleren. ‘Bij ons is hele-maal nergens geld voor’, aldus Tagwireyi. ‘Zimbabwe heeft bovendien weinig gepromoveerde onderzoekers. Daarom hadden wij onze toelatingscriteria liever wat ruimer gesteld. Maar de gevestigde Academie vond dat ondenkbaar.’ Een land als Thailand heeft evenmin een grote wetenschapsgemeenschap. Toch telt de Thai Young Science Academy 250 leden. Jongeren krijgen tijdelijke lid-maatschappen van drie jaar aangeboden, op voordracht van wetenschappers.
De Egyptian Young Academy of Sciences onderscheidt drie soorten lid-maatschap. Naast 63 reguliere leden uit de wetenschap zijn ook elf studenten en elf scholieren lid.
‘Onze belangrijkste uitdagingen zijn de politieke instabiliteit in Egypte en de insti-tutionele fondsenwerving’, zegt Sherien Elagroudy. ‘Het helpt beslist als je de wereldkaart van Young Academies aan je overheid kunt laten zien en zeggen: “Kijk, zij zijn al zo ver en wij lopen achter!”.’ Haar organisatie hoopt tegenwicht te kun-nen bieden aan de brain drain. ‘We willen bijvoorbeeld thematische congressen gaan organiseren, waarbij we een beroep doen op de vele Egyptische specialisten die naar het buitenland zijn vertrokken – dat betreft naar schatting 60 tot 90 pro-cent van de wetenschappers. Zij kunnen jonge Egyptische wetenschappers steu-nen met hun expertise én met geld. Veel van die expats zijn best bereid om zich in te zetten voor hun vaderland. We willen veel geld binnenhalen om betere facilitei-ten te creëren en meer banen te scheppen voor jonge onderzoekers.’
Ook Peter Ngure uit Kenia noemt brain
drain een groot knelpunt. ‘Veel toptalent
vertrekt naar het buitenland. Bovendien verlaten veel jongeren de wetenschap zo-dra ze hun bachelordiploma hebben, want in het zakenleven kunnen ze veel meer verdienen. Ze gaan in de accountancy of in de communicatie. Het probleem begint al op de basisschool, waar de onderwij-zers vaak niet voldoende gekwalificeerd zijn. Hoe kun je dan later met de rest van de wereld concurreren om onderzoeks-beurzen? Veel middelbare scholieren laten fysica als vak vallen; wij hebben nu al een acuut tekort aan ingenieurs. En wie wil promoveren moet vaak wel vijf jaar wachten totdat ergens een plekje vrijkomt. Wij willen onderzoekers nieuwe energie geven en ons inzetten voor meer onderzoeksbanen en betere salarissen.’
Veel Jonge Academies willen zich sterk maken voor betere wetenschapscommu-nicatie. ‘Ik ben erg onder de indruk van de manier waarop De Jonge Akademie in Nederland aan de weg timmert’, zegt Emmanuel Iyayi Unuabonah van de Nigerian Young Academy, die in 2010 werd opgericht en nu zesendertig leden telt. ‘Nigeriaanse universiteiten doen maar heel beperkt aan communicatie. Veel interessante onderzoeksresultaten worden door niemand opgepakt. Onze Young Academy wil allerlei communi-catie-initiatieven gaan ontplooien. We willen ook meer interdisciplinaire projec-ten opzetprojec-ten en belangstelling voor de wetenschap wekken bij jongeren. Jonge wetenschappers weten ons goed te vin-den. Alleen hebben we nauwelijks budget om de vele initiatieven uit te voeren.’ Ook John Muyonga uit Oeganda onderstreept de noodzaak van betere communicatie. ‘Discussies binnen de wetenschap moe-ten beter doordringen tot de buimoe-tenwe- buitenwe-reld.’ Aan deze jonge generatie onderzoe-kers zal het niet liggen.
www.dejongeakademie.nl
www.globalyoungacademy.net
Sherien Elagroudy (Egypte) en Jeff Murugan (Zuid-Afrika)
