bogaerts handout

Lessen voor de XXI

_Eeuw

Nucleaire Technologie in de 21

eeuw: Zijn onze kerncentrales

aangetast? Wat met onze nucleaire afvalstoffen?

Walter Bogaerts

Deze lezing wil enerzijds een algemeen beeld schetsen van het verschijnsel “radioactiviteit”, met zijn aard en oorsprong, zijn toepassingsmogelijkheden ook, vnl. in het technische domein van de energie-opwekking, en anderzijds de diverse problemen en vragen die daarmee gepaard gaan toelichten. Voornamelijk de nucleaire afvalstoffen en de recente technische problematiek rond de zgn. “scheurtjescentrales” Doel 3 en Tihange 2 springen daarbij in het oog. Deze les geeft daaromtrent enige duiding en nodigt uit tot discussie.

Een direct antwoord op de gestelde vragen in de titel en het hoofdthema van dit exposé kan daarbij zeer bondig als volgt worden samengevat :

Zijn onze kerncentrales aangetast ?

Ja, alleszins de grondig onderzochte reactorvaten van Doel 3 en Tihange 2. Deze vertonen eigenlijk onherstelbare schade en zouden, mits verdere bedrijfsvoering, minstens moeten voorzien worden van een permanent bewakingssysteem voor opvolging van eventuele verdere scheurgroei; of simpelweg uit dienst genomen en vervangen worden.

Een zelfde vraag en problematiek stelt zich waarschijnlijk voor vele gelijkaardige reactoren wereldwijd.

Wat met onze nucleaire afvalstoffen?

De problematiek van laagactieve afvalstromen is redelijk onschuldig en kan makkelijk technisch worden beheerst.

Middel- en hoogactieve afvalstoffen geven een totaal andere problematiek, met totaal andere technische en ethische vragen.

Vanuit dit perspectief is “ondergrondse berging” misschien niet de weg om verder te gaan. ‘Scheiding en Transmutatie’ – met finaal een gesloten nucleaire cyclus – (of alternatieve nucleaire cycli, cfr. Thorium) zijn alleszins het exploreren waard.

Inhoudstafel begeleidende lestekst :

1. Inleiding: Radioactiviteit

1.1. Wat, waar?

1.2. De oorsprong van radioactiviteit: atoomopbouw 1.3. Isotopen, radioactiviteit en halveringstijd

1.4. Kernreacties: massa wordt omgezet in energie – Over bindingsenergie, fissie en fusie 1.5. Radio-isotopen in geneeskunde, landbouw en techniek

1.6. Kernenergie en splijtingsreacties

2. Kerncentrales en Reactoren

2.1. Inleiding

2.2. De Reactor: het hart van de kerncentrale

2.3. De diverse families reactoren van de huidige generatie

3. Problematiek van de nucleaire afvalstoffen

3.1. De splijtstofcyclus en het afval: van erts tot tablet 3.2. Voor zo’n drie jaar de reactor in

3.3. Het probleem: radioactief afval

4. Problemen met onze verouderende centrales

4.1. Inleiding: ‘Ageing’

4.2. Constructiematerialen: van stralingsschade tot waterstofproblemen 4.3. Concreet in België: De reactoren Doel 3 en Tihange 2