Wetgevende maatregelen van de lidstaten

In België zijn eind juli 2000 drie wetten over de euro verschenen. Zij hebben betrekking op de afronding van de prijzen van de overheidsdiensten, het aantal decimalen dat moet worden gebruikt bij de invoering van de euro in de computerprogramma’s van de overheidssector en

de prijsvermelding op weegtoestellen. Eind augustus werd ter uitvoering van deze wetten een eerste reeks van 24 Koninklijke Besluiten gepubliceerd. In november 2000 heeft de overheid een algemeen scenario voor de definitieve overgang naar de girale euro aangenomen. De aanpassing van de wetgeving is dus grotendeels verwezenlijkt. Overigens wordt het wetgevend werk voortgezet in alle ministeries van de gemeenschappen en gewesten. Op 13 juli 2001 werd een tweede reeks van 16 Koninklijke Besluiten goedgekeurd waardoor de wetgeving over de euro werd afgerond, reeks die werd gepubliceerd in augustus. De toegepaste omrekening valt in het algemeen in het voordeel uit van de burger. Ten slotte heeft de ministerraad op 19 juli 2001 een voorontwerp van wet betreffende de definitieve omschakeling naar de euro goedgekeurd. Dit ontwerp zal begin oktober aan het parlement worden voorgelegd. Het bevat maatregelen op drie terreinen: de monetaire vraagstukken in verband met het innemen van de Belgische munten en biljetten en het uitgeven van euromuntstukken en -biljetten (dus het ontnemen van de status van wettig betaalmiddel aan de Belgische frank aan het einde van de periode van dubbele omloop en de bescherming van de euro), vraagstukken van economische en commerciële aard (dubbele prijsaanduiding, koopjesperiode) en vraagstukken van fiscale aard (afschaffing van de mogelijkheid tot betaling van beurstaks en BTW door middel van zegels).

In Duitsland is de wetgeving op de aanpassing van de referentiebedragen aangevuld door de wet van 19 december 2000 over de omzetting en afronding van de bedragen in euro (Steuer-Euroglättungsgesetz). Meer dan een dozijn ontwerpwetten (Artikelgesetze) zijn op federaal niveau door de regering aangenomen en sommige daarvan zijn reeds door het parlement goedgekeurd en in het Staatsblad verschenen. Ook de 16 deelstaten leggen de laatste hand aan hun wetgeving. Sommige stellen besluiten van algemene aard vast, andere nemen specifieke maatregelen op bepaalde terreinen (Einzelgesetze). Ook moet een wet worden aangenomen ter vergemakkelijking van de introductie van de eurobiljetten en het innemen van de Duitse mark. De werktijd van de bankbedienden en andere loontrekkenden kan in de weken voor en na 1 januari 2002 tot 70 uur per week worden verlengd (afwijking van de wetgeving op de arbeidstijd - Arbeitszeitverordnung). De waardetransporteurs zullen tijdens een bepaalde periode in voetgangerszones mogen rijden (afwijking van de regelgeving op het autoverkeer).

Griekenland heeft in september 2000 een basiswet over de introductie van de euro aangenomen (nr. 2842/2000), die onder meer de omrekening en afronding regelt, alsook het probleem van het aandelenkapitaal, en de modaliteiten vaststelt wat betreft dubbele prijsaanduiding, kapitaalmarkt en omrekening van geldboeten. Dubbele prijsaanduiding is verplicht van 1 maart 2001 tot in februari 2002. Deze verplichting geldt ook voor de kleine bedrijven (minder dan 10 personeelsleden). Samen met deze basiswet werden drie besluiten gepubliceerd: een gezamenlijk decreet van de Ministeries van Financiën en Ontwikkeling over de dubbele prijsaanduiding, een rondzendbrief van het eerste ministerie over fiscale vraagstukken tijdens de overgangsperiode en een andere van het tweede ministerie tot oprichting van een waarnemingscentrum voor de euro. De omzetting van de titels van de overheidsschuld in euro is beëindigd. Het Ministerie van Financiën heeft een rondzendbrief laten uitgaan over de douanevraagstukken en het Ministerie van Ontwikkeling een andere over de omrekening van het vermogen van de bedrijven in euro. Het Ministerie van Financiën werkt momenteel aan twee rondzendbrieven over de betaalbaarstelling van de uitgaven en de omrekening van de lonen van het overheidspersoneel in euro. Het Ministerie van Economische Zaken heeft een rondzendbrief uitgebracht waarin verhoging van de prijzen, belastingen, boeten enz. door overheidsdiensten bij de introductie van de euro wordt verboden. Dezelfde tekst voorziet in de omrekening van de bestaande waarden en de afronding ervan in het voordeel van de consument. Een wetsontwerp over de vraagstukken in

verband met de introductie van de eurobiljetten en -muntstukken en het inleveren van de huidige nationale munt, alsook fiscale vraagstukken (omrekening in euro van de bedragen in de belastingwetgeving en aanverwante voorschriften), is in september door het parlement goedgekeurd. Ten slotte heeft het Ministerie van Ontwikkeling met de handelsorganisaties een akkoord gesloten om verhoging van de prijzen van goederen en diensten te voorkomen door ze naar beneden af te ronden.

Spanje heeft een wet aangenomen tot wijziging van wet nr. 46/1998 over de invoering van de euro en de bevoorrading vooraf. De periode van dubbele omloop is thans vastgesteld op twee maanden. De peseta zal tot eind 2002 kosteloos worden omgewisseld in de handelsbanken en voor onbeperkte duur bij de centrale bank. De wet op de introductie van de euro is overigens gewijzigd bij wet nr. 9/2001 die het gebruik van zes decimalen voorschrijft bij tussenberekeningen.

Frankrijk heeft zijn wetgeving op afrondingen aangenomen in juni 2000 (wet nr. 2000-517) en september 2000 (ordonnantie nr. 2000-916). Ongeveer 600 drempelwaarden en bedragen, de meeste op het gebied van de belastingen, zijn omgerekend in euro. Bovendien zijn in februari vier decreten verschenen over de omrekening in euro en de aanpassing van ongeveer 200 bedragen die voorkomen in de wetgeving inzake belastingen, financiën, douane, verzekeringen, consumentenbescherming en het spaarwezen. Ook zijn decreten gepubliceerd over de bepaling van drempelwaarden met een administratief karakter. Op 3 juni 2001 is een speciaal decreet verschenen dat de wijze van omrekening van het aandelenkapitaal in euro vereenvoudigt en de kosten daarvan vermindert. Alle andere bedragen en drempelwaarden moeten vóór 1 oktober 2001 zijn omgerekend. De wet- en regelgeving zal dan voltooid zijn.

In Ierland regelt de wet op de overgang naar de euro de aanpassing op 1 januari 2002, als dat nodig is, van de monetaire bedragen die in de wetten voorkomen. De bedragen in de wetboeken van belastingen en sociale zekerheid zijn reeds behandeld in de financiewet (2001) en de wet op de sociale bescherming (2001). De wet op de motorvoertuigen (2001) stelt de belastingen en heffingen op motorvoertuigen in euro vast. Alle aanpassingen in de zin van meer praktische bedragen in euro zijn uitgevoerd in het voordeel van de burger. Op 11 juli 2001 is een decreet aangenomen om de status van wettig betaalmiddel te ontnemen aan het Iers pond op 9 februari 2002, datum die door het Iers parlement is goedgekeurd. In juli zijn nog decreten aangenomen over het innemen van de muntstukken, de bevoegdheden van de minister voor het uitgeven van de euromuntstukken en de tekening aan de Ierse kant van de euro.

Italië heeft een begrotingswet aangenomen met de voornaamste bepalingen die nodig zijn voor de introductie van de euro (wet nr. 388 van 23 december 2000, artikel 155). Deze wet stelt onder meer de datum vast waarop de lire geen wettig betaalmiddel meer zal zijn, alsook de technische bijzonderheden voor het terugnemen van de Italiaanse munt. Voorts bevat het omwisselingsplan een aantal aanwijzingen voor het afronden van de monetaire bedragen die in de overheidsdiensten worden gebruikt. Het parlement heeft een wet aangenomen over bankvraagstukken. De wet bepaalt dat de banken en postkantoren op 31 december 2001 worden gesloten en dat hun dienstverlening op 29 december wordt onderbroken; voorts zullen de bankrekeningen in euro worden omgezet zonder dat de klant daarom moet verzoeken (hij kan echter op uitdrukkelijk verzoek een rekening in lire behouden) en voorziet de wet in maatregelen ter bestrijding van namaak van de euro in de voorbereidingsfase (tot 31 december 2001) en in verschillende sancties. Aan alle ministeries is een rondzendbrief van de regering gezonden over het aanpassen van de bedragen die in de wetgeving voorkomen.

Regelgeving ter vereenvoudiging van de omrekening van het aandelenkapitaal van de naamloze vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid is in onderzoek. Voorts worden

maatregelen onderzocht betreffende de omzetting van de drempelbedragen en de belastingen (ten voordele van de belastingplichtige) en de verplichting de belastingaangiften vanaf 1 januari 2002 in euro in te vullen.

In Luxemburg zijn 250 bedragen in de wetgeving bij de wet van 1 augustus 2001 aan de euro aangepast. Voorts zijn op dezelfde dag ongeveer 800 bedragen die in de regelgeving voorkomen bij Groothertogelijke verordening aangepast. Alle wijzigingen vallen in het voordeel van de burger uit. Deze besluiten bevatten ook bepalingen betreffende afronding, aanpassing van boeten, administratieve lasten, fiscale, historische of sociale bedragen, zegels, drempelwaarden, douanerechten ... De wet beveelt tevens aan bij tussenberekeningen het aantal decimalen tot vier te beperken, met name voor de aanpassing van de lonen. Ten slotte verlengt de wet van 1 augustus 2001 de bij de wet van 10 december 1998 gecreëerde vereenvoudigde procedure voor de omrekening van het maatschappelijk kapitaal in euro tot 30 juni 2002.

In Nederland heeft de regering haar muntvervangingsplan goedgekeurd op 8 december 1998.

Het parlement bespreekt momenteel een wetsontwerp over de omrekening in euro van de bedragen in de wetgeving, met als basisprincipe dat de omrekening neutraal moet zijn. Het parlement behandelt voorts een wetsontwerp over de munt, waarin bepaald is dat de gulden op 28 januari 2002 (middernacht) geen wettig betaalmiddel meer is. Deze twee besluiten zijn goedgekeurd door de tweede kamer van het parlement, maar moeten nog de zegen krijgen van de eerste kamer. Ten slotte zal binnenkort een besluit worden goedgekeurd waardoor de gemeenten parkeergeld in een andere vorm dan contant mogen innen.

In Oostenrijk heeft het bijgewerkte omschakelingsplan voor de overheidssector betrekking op de wet- en regelgeving, de informatie over de omwisseling van geld, de boekhoudkundige en fiscale aspecten van de omschakeling en de elektronische toepassingen in de overheidssector. Verschillende wetten zijn gewijzigd en aangepast aan de regelgeving van de EU. De Eurogesetz (Staatsblad nr. 72/2000) bevat de regels voor de periode van dubbele omloop, terwijl de bepalingen betreffende de dubbele prijsaanduiding zijn vastgesteld in de Euro-Währungsangabengesetz (Staatsblad nr. 110/1999) en die betreffende de aanpassing van de overeenkomsten en contracten op lange termijn in de Euro-Justiz-Begleitgesetz (Staatsblad nr. 125/1998). Vóór de zomer is een wet aangenomen om de nog resterende problemen in verband met de overgang naar de euro te regelen. De aanpassingen van de bedragen in de belastingwetgeving zijn aangevuld op 6 juli, toen de Euro-Steuerumstellungsgesetz werd goedgekeurd door het parlement. Alle aanpassingen zijn neutraal of vallen in het voordeel uit van de burger.

De ministerraad van Portugal heeft zijn plan ter vervanging van de munt goedgekeurd op 16 november 2000. Dit plan bepaalt dat contracten voor onbeperkte duur met de overheid en contracten voor beperkte duur met vervaldag na 1 januari 2002 in euro moeten worden uitgedrukt. Voorts heeft het Ministerie van Financiën op 7 februari 2001 de definitieve versie van zijn omschakelingsplan voor de administratie van financiën goedgekeurd. De centrale bank van Portugal heeft in februari 2001 een nota over het gebruik van cheques gepubliceerd.

Cheques in escudo die vóór 31 december 2001 worden uitgegeven zullen tot 28 februari 2002 door de banken worden aanvaard. Op 15 maart 2001 heeft de regering twee wetten goedgekeurd: de eerste stelt de periode van dubbele omloop vast op twee maanden, bepaalt dat de escudo tot eind juni 2002 kosteloos door de handelsbanken moet worden omgewisseld en gedurende een periode van 20 jaar door de centrale bank van Portugal en staat de handelsbanken die dat wensen toe de bankrekeningen vervroegd in euro om te zetten na oktober 2001, waarbij het principe wordt gehanteerd dat stilzwijgen vanwege de klant aanvaarding betekent. Alle op 31 december 2001 nog bestaande deposito’s in escudo zullen

op 1 januari 2002 automatisch in euro worden omgerekend. Deze operaties zijn gratis. De tweede wet regelt de dubbele prijsaanduiding, die verplicht is van 1 oktober 2001 tot 28 februari 2002. Deze wet geldt voor alle detailhandelaren en voorziet in enkele uitzonderingen, vooral voor de vrije beroepen en bedrijven of eenheden met een personeelsbestand van maximaal negen personen, alsmede voor goederen of diensten waarvoor dubbele prijsaanduiding materieel onmogelijk of te duur is. Dit zijn echter slechts mogelijke uitzonderingen en momenteel wordt er nog geen enkele van toegepast. Voorts is een wet aangenomen die de detailhandelaren en de banken aanbeveelt wisselgeld alleen in euro terug te geven. Gemengde betalingen zijn niet uitdrukkelijk verboden, maar de wet geeft de raad alle facturen slechts in één munt te vereffenen. De organieke wet van de centrale bank van Portugal is gewijzigd om rekening te houden met de veranderingen die het gevolg zijn van de introductie van de eurobiljetten en -muntstukken. Ten slotte werd begin mei de definitieve versie van het omschakelingsplan van de financiële diensten van de overheidssector goedgekeurd. Dit plan behandelt verschillende punten die onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Financiën vallen, somt de vragen op die nog moeten worden beantwoord en doet de nodige voorstellen. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de wetgeving op het afronden en het aandelenkapitaal.

In Finland is het muntvervangingsplan gepubliceerd in oktober 2000 en herzien in april 2001.

Dit plan bevat de voornaamste regelingen van de omschakelingsplannen van de overheidssector. De resterende wetgevende inspanning betrof de omrekening in euro, vooral op het gebied van de sociale zekerheid. Het wetgevende werk is thans voltooid.