3. Marokkaanse ouders
3.1 Boskoop
3.1.3 Werving van Marokkaanse moeders voor opvoedingsondersteuning
Voorlichtingsboodschap
Om ervoor te zorgen dat ouders in staat zijn vroegtijdig advies en ondersteuning te vragen bij vragen rondom de opvoeding en ontwikkeling van hun kinderen en zich verantwoordelijk gedragen als het gaat om de opvoedsituatie in het gezin, is het zaak om dergelijke vragen bespreekbaar te maken en daarover de uitwisseling hierover tussen ouders te stimuleren. De groepsbijeenkomsten voor ouders richten zich daarop.
De voorlichtingsboodschap is dat je als ouder invloed kunt uitoefenen op de situatie en ontwikkeling van kinderen, variërend van verbetering van het opvoed-klimaat tot versterking van opvoedvaardigheden tot acceptatie van problemen en het scheppen van de meest optimale randvoorwaarden.
De voorlichtingsboodschap balanceert tussen verschillende opvoedstijlen, geloofs-overtuigingen, culturele achtergronden en ervaringen van ouders. In de Marokkaanse gemeenschap zijn ouders bijvoorbeeld minder gericht op de individuele ontplooiing van kinderen dan in de westerse cultuur. De verschillen maken dat de begeleidster van de themabijeenkomsten ruimte moet bieden met de normen en waarden van de doelgroep en de boodschap kan vertalen naar de doelgroep.
In Nederland zijn we gewend voor iedere activiteit een folder, een uitnodiging of brochure te maken. Dat is een manier om informatie over te brengen, die over het algemeen goed werkt. Bekend is echter dat schriftelijke informatie bij een groot deel van de allochtone gemeenschap niet goed wordt ontvangen.17 Deze communicatievorm is onderdeel van de Nederlandse (westerse) cultuur en sluit niet goed aan bij de ontvangers van de boodschap, die gevormd zijn door de Marok-kaanse cultuur. Manieren van communiceren zijn cultureel bepaald. Vandaar dat we gezocht hebben naar vormen en netwerken, die aansluiten bij de cultuur van de Marokkaanse vrouwen in Boskoop.
In het algemeen geldt dat bij niet-westerse culturen de mondelinge communicatie het beste werkt om mensen te informeren. Hoe de boodschap en door wie de boodschap wordt overgebracht, is immers zeer belangrijk om mensen te motiveren zich in de informatie te verdiepen. Om die reden hebben we ervoor gekozen Marokkaanse ouders te informeren over de groepsactiviteiten tijdens hun bezoek aan het consultatiebureau, door medewerkers van het consultatiebureau. Via sleutelfiguren te werken die bekend is met de doelgroep zoals coördinator Spel aan Huis, docent taalschool, Marokkaanse medewerker opvoedbureau Midden-Holland, sleutelfiguren uit de Marokkaanse gemeenschap van Boskoop.
Er is een beeldende uitnodiging gemaakt voor de moeders met weinig tekst ter ondersteuning (zie bijlage) om een link te leggen.
Moeders zullen de informatie gaan lezen, als bekende sleutelfiguren en vertrouwde personen duidelijk kunnen maken dat zij als ouder er belang bij hebben om de bijeenkomsten bij te wonen. Als de informatie aansluit bij de leefwereld en verwachtingen van de ouders, en er geen praktische belemmeringen zijn om te komen, is de kans groot dat ouders zich aanmelden.
Samenwerking met andere organisaties
In Boskoop is een inventarisatie gemaakt welke organisaties/sleutelfiguren een rol kunnen spelen bij de werving naast het consultatiebureau. Hierbij is contact gezocht met diverse organisaties:
• Meander(een ondersteuningsorganisatie voor allochtonen in de regio)
• Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Midden-Holland, met een Marokkaanse medewerkster die diverse activiteiten regelt voor de Marokkaanse vrouwen, waaronder de kinderopvang bij de basiseducatie
• een docent van de taalschool van het ID-College
• de pedagogisch medewerkster van het opvoedbureau van Marokkaanse origine
• een cultureel werker van het praathuis (Snijdelwijk)
• twee sleutelfiguren uit de Marokkaanse gemeenschap
• het netwerk 0-12 jaar, waarvan de Afdeling Welzijn van de Gemeente Boskoop, het programma Spel aan Huis, het Opvoedbureau Midden-Holland van JSO en peuterspeelzalen deel uit maken.
Deze contacten leverden de volgende informatie op. Het bestuur van de Moskee bestaat uit Marokkaanse mannen die allen géén Nederlands spreken. Het lukte niet om met hun contact te leggen. Wel zijn ze via een contactpersoon op de hoogte gesteld dat er activiteiten voor moeder en kind plaatsvinden op het consultatiebureau. De moskee wil geen rol spelen in de werving. De Marokkaanse groep die in Boskoop woont, komt voornamelijk uit drie dorpen in het noorden van Marokko. Binnen de gemeenschap zijn veel leden met elkaar getrouwd. Van de vrouwen is bekend dat zij weinig of geen onderwijs in hun geboorteland hebben genoten. De basiseducatie bevestigt dat de groep die deelneemt aan Nederlandse les weinig of geen onderwijs heeft genoten. Hun Nederlands is beperkt. Er is veel sociale controle binnen de gemeenschap. Dit kan een reden zijn waarom veel vrouwen zich terugtrekken in hun eigen familie/huis. De medewerkster van de Stichting Jeugd- en Jongerenwerk bevestigde de bevindingen.
Op koninginnedag 2005 hebben verschillende organisaties in Boskoop (SOCS Stichting Ontmoetings Centrum Snijdelwijk, de Tunnel, Gemeente Boskoop, Vluchtelingwerk, Oranje vereniging, Moskee en enkele Marokkaanse burgers) het initiatief genomen om in het kader van 400 jaar handelsrelatie Nederland en Marokko, een multiculturele dag te organiseren. Dit heeft geresulteerd in een zeer positieve koninginnedag. Zowel allochtone als autochtone Boskopers konden een bezoek brengen aan de Moskee, er traden in de connexcion hallen twee Marokkaanse stand up comedians op en men kon in het Praathuis kennismaken met Marakesh (Marokkaans eetcafé). Inzet van heel veel organisaties en vrijwilligers.
Tijdens Koninginnedag werd er in de vrouweneetzaal veel kookervaring uitgewisseld en tevens gesproken over het opzetten van activiteiten voor allochtonen maar ook voor autochtone vrouwen. De jeugd- en jongerenwerker van de STJJMH, werkzaam in het praathuis (socs) heeft deze werkgroep vrouwen opgestart. Inmiddels zijn er fietslessen opgestart, is er nieuw leven geblazen in de gymlessen en staan er meerdere activiteiten op het programma.
De groep bestaat uit vier Marokkaanse vrouwen en de jeugd- en jongerenwerker.
Zij zijn de contactpersonen voor andere vrouwen. Het doel is een basis leggen tussen vrouwen van buitenlandse afkomst en Nederlandse afkomst en met verschillende instanties. Integratie tussen alle vrouwen is een speerpunt; er zal dus in de toekomst gezocht worden naar andere vrouwenorganisaties.
JSO heeft de taken op het gebied van de werving verdeeld met het
consultatie-Organisatie en uitvoering van de werving
Wie Actie Wanneer
Consultatiebureau wijkverpleegkundige/
Zorgconsulent
Afleggen van huis-bezoeken en moeders werven voor deze bijeenkomsten (dit kan in combinatie met het reguliere werk waar al huisbezoeken voor worden afgelegd).
Tijdens het consultatie-bureaubezoek aan moeders en vaders vertellen over de groepsbijeenkomsten die starten in het najaar en of ze hier aan deel willen nemen.
mei- september, november en december
JSO Huisbezoek en beeldende
uitnodiging.
JSO Benaderen Marokkaanse
sleutelfiguren
eind augustus
Marokkaanse sleutelfiguren Benaderen vrouwen, die zij kennen en tot de doelgroep behoren.
september - december
Educatie en Taalschool Besteedt aandacht in de taallessen voor en na de bijeenkomsten. vrouwen via de leidsters die de kinderopvang verzorgen tijdens de Nederlandse les
augustus/september
Medewerkster praathuis Benadert de bezoekers die in het pand komen.
augustus/september, november, december
Spel aan Huis Benadert zes gezinnen die
deelgenomen hebben aan het programma of die het
komende jaar gaan deelnemen.
september, november en december
Er is een beeldende uitnodiging gemaakt. Die vindt u ook in deze map op pagina 111. De voorlichtingsboodschap is groepsgewijze gegeven, tijdens de Nederlandse les (door JSO-consulent) en individueel (door diverse sleutelfiguren).
Welke informatie is aan de ouder gegeven?
Bij het groot brengen van kinderen is het leuk om hier ook met andere moeders over kinderen te praten. Loopt hij al, wanneer was dat, praat die van jou al? Zijn er soms
familie of bij buren. In Nederland ga je niet zo gauw bij elkaar op bezoek en kun je deze vragen niet zo makkelijk stellen. Bovendien denk je als ouder, het hoort allemaal bij het groot brengen van kinderen. Op het consultatiebureau willen we een plek creëren dat we praten over de kinderen, maar ook over jezelf. Doe je wel eens iets voor jezelf, wat zou je willen doen? etc. Dit gaan we bespreken met elkaar aan de hand van de dagbesteding. Wat wordt er verwacht van u als moeder/opvoeder of echtgenote? Daarnaast gaan we met de moeders en kinderen een aantal spelactiviteiten doen in de groep.
De bijeenkomsten zijn eenmaal in de maand, behalve in de Ramadan en worden geleid door de zorgconsulent van het consultatiebureau en een medewerker van JSO. De kinderopvang wordt gedaan door een studente van Spel aan Huis.
De bijeenkomsten zijn gratis en de kinderen die niet naar school gaan, kunt u meenemen. Als moeder nog een vriendin/ familielid heeft met kleine kinderen of oma wil meekomen dan kan dit.
Aangezien Boskoop een langgerekt dorp is en de moeders niet zo mobiel zijn, is in de werving nagegaan: hoe kan de moeder bij het consultatiebureau komen?
Bijlagen
Tips en adviezen voor het werven van Marokkaanse moeders
Succesfactoren in de werving
• Een actieve benadering van de moeders via intermediairen. Benader lokaal de sleutelfiguren, die rechtstreeks contact hebben met de moeders, zoals medewerkers van het consultatiebureau (in dit geval de Marokkaanse zorgconsulent), taaldocenten, jeugd-jongerenwerkers met een goed contact met de Marokkaanse moeders. Oftewel: werk vooral met inzet van sleutelfiguren uit de Marokkaanse gemeenschap.
• Besteed veel aandacht aan het winnen van vertrouwen van de moeders/vaders.
• Laat groepsvoorlichting en moeder- en kinderactiviteiten geven door mede-werkers van Marokkaanse origine, die de taal spreken van de moeders en die niet in het dorp zelf wonen. De voorlichtingsboodschap moet helder zijn.
• Werk aan een goede samenwerkingsrelatie met andere instellingen in het dorp.
Alle betrokken organisaties die met de doelgroep te maken hebben waren op de hoogte van de bijeenkomsten en hadden een aandeel in de werving.
• Kinderen tot 4 jaar kunnen meekomen.
• Vraag geen financiële bijdrage.
Valkuilen in de werving
• Doelgroep was niet duidelijk. Er is geworven onder alle Marokkaanse moeders, zowel Nederlands sprekend en nauwelijks Nederlands sprekende ouders.
• Er was geen kinderopvang geregeld. Kinderen konden in dezelfde ruimte verblijven als de moeder, in een aparte speelhoek. Belangrijk is om dit toch te regelen, ook al is er een kans dat ouders er geen gebruik van maken.
• Het is voor de moeders een hele stap om buiten de deur over opvoeding te praten met andere moeders. Veel voorwerk is nodig om het aanbod bekend te maken en het vertrouwen van ouders te winnen. In het reguliere werk wordt hiervoor vaak onvoldoende tijd gemaakt.
Tips en adviezen bij de werving
Voor je start in beeld brengen van de groep. De volgende vragen kunnen hierbij helpen:
1. Waar woont de doelgroep (Marokkaanse ouders met jonge kinderen 0-4 jaar) en aantal? Hoe gespreid of dicht op elkaar wonen zij?
2. Hoe is de mobiliteit?
3. Hoe zijn de omstandigheden op het gebied van wonen, werk en bereikbare voor-zieningen, verenigingen en recreatie?
4. Wat is bekend over de integratie, netwerk en aard van onderlinge contacten en sociale binding?
5. Wat is er aan georganiseerde activiteiten voor Marokkaanse geïsoleerde moeders met jonge kinderen; door wie, hoe groot is de deelname hieraan?
6. Welke activiteiten zijn er voor deze doelgroep gepland en door wie?
7. Is er een beleid ten aanzien van voorzieningen in dit dorp voor de Marokkaans geïsoleerde groep? Zo ja, hoe kan ik hier op inhaken?
8. Welke instellingen kunnen een bijdrage leveren aan de werving?
9. Welke sleutelfiguren uit de eigen doelgroep kunnen ingezet worden?
Uitnodiging (VOORBEELD)
Moederbijeenkomst voor Marokkaanse vrouwen
‘Praten over het dagelijkse leven en de kinderen’
Datum: Dinsdag 27 september
Tijd: 08.30 - 09.00 uur inloop, er is koffie en thee 09.00 - 11.15 uur bijeenkomst
Plaats: Consultatiebureau Boskoop Mendelweg 22d
U kunt uw kinderen tot 4 jaar meenemen.
Komt u ook?
3.1.4 Sociale kaart instellingen/activiteiten voor Marokkaanse ouders in en