kortste weg naar werk te vinden.
Achtergrond en ontwikkelingen
Participatiewet
De Participatiewet vervangt per 1-1-2015 de Wet Werk en Bijstand. Deze wet plaatst ‘werk’ nog sterker boven ‘inkomen’ en prikkelt gemeenten om zich maximaal in te spannen om de bijstand als vangnet te gebruiken. We zetten het participatiebudget in om uitkeringsgerechtigden op weg naar werk te helpen. Met de maatregelenverordening bewaken we de doelmatige verstrekking van uitkeringen.
Met de inzet minimabeleid doen we het maximale om te voorkomen dat uitkeringsgerechtigden in de knel komen en buiten de maatschappij komen te staan. Daarbij hebben we extra aandacht voor jeugdigen. Daar waar inwoners financieel door het ijs (dreigen te) zakken is er schuldhulpverlening mensen met een arbeidshandicap de kans op een aangepaste werkplek (3 eruit, 1 erin). Ergon voert deze regeling uit voor de gemeente Valkenswaard.
Nieuw c.q. aanpassing beleid
Vanaf 2015 krijgt Werk & Inkomen te maken met de aangekondigde veranderingen. Dit gaan we merken. Het gaat om:
1. Samenvoeging van WWB, WSW en Wajong tot de Participatiewet
2. Wijzigingen in de WWB (o.a. uniformering arbeidsverplichtingen, kostendelersnorm, verruiming individuele bijzondere bijstand).
3. Hervorming kindregelingen (o.a.
overheveling toeslag alleenstaande ouder naar kindgebonden budget)
4. Intensivering armoedebeleid
1. Samenvoeging WWB, WSW, Wajong
Per 1 januari 2015 worden de WWB, WSW en een deel van de Wajong samengevoegd tot de Participatiewet. Per regeling ziet dat er als volgt uit:
• Personen met een WWB-uitkering vallen automatisch onder de Participatiewet en hebben te maken met de gewijzigde
voorwaarden (zoals de
kostendelersnorm). Op een aantal punten is overgangsrecht van toepassing.
• Er is geen nieuwe instroom meer mogelijk in de WSW. Personen met een WSW-indicatie op de wachtlijst vallen onder de Participatiewet. Personen met een WSW-indicatie en een dienstbetrekking behouden deze.
• Instroom in de Wajong blijft alleen mogelijk voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikte jongeren.
Jonggehandicapten met
arbeidsmogelijkheden stromen in de Participatiewet in. Personen die al een Wajong-uitkering ontvangen gaan niet over naar de Participatiewet, maar blijven bij het UWV.
De gemeente krijgt de verantwoordelijkheid voor een grotere doelgroep. Gemeenten moeten meer
mensen gaan ondersteunen bij
arbeidsinschakeling. Hiervoor zijn verschillende instrumenten beschikbaar. Voor een deel (zoals de no-risk polis, loonwaardesystematiek en beschut werk) worden regionale afspraken gemaakt onder regie van het nieuwe Werkbedrijf.
2. Wijzigingen in de WWB
Uniformering arbeidsverplichtingen en verzwaring sanctieregime
In artikel 9 WWB staan de arbeidsverplichtingen genoemd, zoals die gelden vanaf de datum van melding. Voorheen werden deze nader ingevuld in de afstemmingsverordening. Vanaf 1 januari 2015 zijn meer arbeidsverplichtingen concreet opgenomen in de wet. Het niet nakomen van deze verplichtingen wordt strenger bestraft.
Tegenprestatie
Sinds 1 januari 2012 heeft het college de bevoegdheid om een tegenprestatie te verlangen voor de uitkering. Per 1 januari 2015 zijn gemeenten verplicht om in een verordening invulling te geven aan de tegenprestatie naar vermogen. Het college zal met voorstellen naar de gemeenteraad gaan hoe dat ze invulling wil geven aan de tegenprestatie.
Zeer ernstig misdragen
Voorheen kon iemand alleen een maatregel krijgen voor zeer ernstige misdragingen, als er een relatie was met een overtreding van één van de overige verplichtingen van de WWB. Per 1 januari 2015 wordt het ‘onthouden van zeer ernstige misdragingen’ een zelfstandige verplichting die gesanctioneerd kan worden. De regering acht een maatregel van 100% gedurende maximaal 3 maanden proportioneel.
Kostendelersnorm
De regering acht het ongewenst dat er binnen één huishouden meerdere bijstandsuitkeringen worden toegekend. Omdat de personen binnen een huishouden kosten kunnen delen, zijn de noodzakelijke kosten van bestaan per persoon lager. Om hier recht aan te doen wordt de kostendelersnorm geïntroduceerd.
Door de introductie van de kostendelersnorm zijn de toeslagen en verlagingen overbodig geworden.
Personen die op of na 1 januari 2015 bijstand aanvragen, hebben meteen te maken met de kostendelersnorm. Het zittend bestand zal beoordeeld worden, om te bekijken wie onder de kostendelersnorm komt te vallen.
Nederlandse taaleis
Onlangs heeft de staatssecretaris een wetsvoorstel ingediend, genaamd ‘Wet taaleis WWB’. Het is nog niet duidelijk of het wetsvoorstel een meerderheid kan halen in de Tweede en Eerste Kamer, en wat dan de ingangsdatum zou moeten worden. Voor het geval het wetsvoorstel
een toets af. Als hieruit blijkt dat het niveau inderdaad onvoldoende is, kan de bijstand worden verlaagd. Er is expliciet ruimte opgenomen voor individualisering.
3. Aanvulling alleenstaande ouders naar kindgebonden budget
In het wetsvoorstel ‘Hervorming kindregelingen’ is geregeld dat er per 1 januari 2015 van de bestaande 10 kindregelingen er nog 4 over zijn.
Eén van de regelingen die komt te vervallen is de hogere WWB-norm voor alleenstaande ouders.
Vanaf 1 januari 2015 krijgen alleenstaande ouders de alleenstaande-norm (50%) en een eventuele toeslag. De 20% die zij in inkomen achteruit gaan, wordt deels gecompenseerd via het kindgebonden budget (loopt via de Belastingdienst).
Voor een deel van de doelgroep (bijvoorbeeld personen die door gemeenten als alleenstaande ouder worden beschouwd, maar door een ander partnerbegrip van de Belastingdienst geen recht hebben op het kindgebonden budget) is overgangsrecht van toepassing. De wijziging gaat voor hen pas op 1 januari 2016 in.
De klanten uit het zittend bestand die hier mogelijk mee te maken krijgen zijn vóór 1 juli 2014 aangeschreven door de gemeente om ze te informeren over de mogelijke verlaging. De gemeente moet vóór 1 januari 2015 de betrokkenen per beschikking informeren over de nieuwe situatie.
4. Intensivering armoedebeleid
Onder intensivering van het armoedebeleid vallen een aantal maatregelen:
• Er wordt extra geld (€ 100 miljoen structureel) beschikbaar gesteld voor armoedebestrijding. Dit komt in het Gemeentefonds. Het is niet geoormerkt, maar is bij voorkeur bedoeld voor gezinnen met kinderen.
• Categoriale bijzondere bijstand is bijna niet meer mogelijk, bijzondere bijstand
Nieuw Financieel verdeelmodel
Vanaf 2015 komt er een ander verdeelmodel van het landelijke budget BUIG over de gemeenten.
Omdat het nieuwe verdeelmodel gebaseerd is op andere verdelingsgrondslagen zal dit echter ook leiden tot een andere verdeling van het budget
De implementatie van de Participatiewet wordt vormgegeven in nauwe afstemming met beide andere decentralisaties. Op A2-niveau hebben we daartoe een regie- en stuurgroep ingericht. In 2015 zullen we deze structuur - al dan niet aangepast -
voortzetten. Hierin bezien we o.a. hoe op een effectieve manier invulling kan worden gegeven aan integrale klantbegeleiding.
Beleidsplan en verordeningen
De implementatie van de Participatiewet wordt geborgd door het vaststellen van een contourennota en verordeningen. De gemeenteraad beslist daarover ultimo 2014.
Kaderstellende nota’s
Handhavingsplan 2010-2014
Kadernota “Een andere manier van werken”
Nota “Tegengaan niet gebruik van inkomensvoorzieningen”
Kadernota “Onderweg naar een nieuwe Sociale Zekerheid” 2012-2015
Beleidsnota Schuldhulpverlening 2012
Nota Schuldpreventie 2014
Wat willen we bereiken:
Alle burgers participeren vanuit hun eigen verantwoordelijkheid naar vermogen in de samenleving.
Uitkeringsgerechtigden worden primair naar de arbeidsmarkt begeleid en pas als dat niet reëel haalbaar is naar maatschappelijk nuttige activiteiten.
Tijdige implementatie van de Participatiewet.
Wat gaan we ervoor doen: Toelichting
Versterken van de poortwachtersrol Door samenwerking met het regionale WerkLeerBedrijf willen wij onze poortwachtersrol versterken. Het WerkLeerBedrijf is een geïntegreerde aanpak van re-integratie, handhaving en inkomen. Waar mogelijk wordt de burger geprikkeld om zelf betaald werk te bereiken.
Organiseren van re-integratieprojecten, mede in samenwerking met de regio
Naast afronding van A2 Op weg naar Werk zetten we het project Zittend Bestand voort. Dat geldt ook voor het Clean Team. Ook participeren we in het regionale project werkgeversdienstverlening. Daarnaast bieden we individuele maatwerktrajecten. In samenspel met Economische Zaken bezien we projectmogelijkheden in de leisurebranche. In samenwerking met Ergon bieden we o.a. diensten aan mensen die geen beroep meer kunnen doen op Wsw en/of Wajong.
Heroverwegen van het minimabeleid De effecten van de heroverweging minimabeleid (ultimo 2014) worden verwerkt. Aandacht hierbij voor het beperken van armoede effecten voor jeugdigen.
Wat gaan we ervoor doen: Toelichting Voortzetten inkomensverstrekking en actieve
handhaving
We bieden bestaanszekerheid voor diegenen die daarvan afhankelijk zijn. Tegelijkertijd toetsen we aan de poort en onderweg scherp of het beroep op ondersteuning (nog steeds) terecht is.
Voortzetten schuldhulpverlening en uitvoeren preventie schuldhulpverlening
We zetten schuldhulpverlening en schuldpreventie onverkort voort. Zoeken daarbij samenwerking met partners in het veld voor snelle doorverwijzing.
Projecten
Project arbeidsmakelaar
De arbeidsmakelaar is gestart in 2014 en het project kent een looptijd t/m 2015. In samenspel met de accountmanager Economische Zaken bemiddelt de arbeidsmakelaar mensen met een Participatie-uitkering naar Valkenswaardse ondernemers.
Prestatie-indicatoren
Omschrijving Bron Realisatie 2013 Doelstelling
2015 Inkomen
Afgewezen/ingetrokken aanvragen t.o.v. totaal aanvragen bedraagt 40%
(poortwachtersquote)
W&I % (wordt opgenomen bij
jaarrekening 2014)
40%
1.6% Uitkeringen wordt teruggevorderd t.o.v. totaal uitkeringsbedrag
W&I % (wordt opgenomen bij
jaarrekening 2014)
1.6%
Gemiddelde uitkeringsduur per klant
Doel: mensen met een Participatie-uitkering maximaal begeleiden naar primair arbeidsparticipatie en secundair maatschappelijke participatie
Uitstroom totaal per ultimo jaar W&I Aantal klanten (wordt
opgenomen bij
jaarrekening 2014)
249
Volledige uitstroom naar werk bedraagt minimaal 36% van de
inburgeringcursussen voldoet
aan de wettelijke
inburgeringsnorm Minimaregelingen
Doel: verzorgen van inkomensondersteuning aan mensen met een inkomen tot max. 110% van het wettelijk minimum loon opdat zij minimaal een volwaardig bestaan kunnen leiden
Het % toekenningen bijzondere bijstand (prestatienorm:
minimaal 80% van het aantal aanvragen)
W&I % (wordt opgenomen bij
jaarrekening 2014)
> 80%
Schuldhulpverlening (prestatienormen)
Doel: iedereen die ervoor in aanmerking komt, krijgt een adequaat aanbod schuldhulpverlening Minimaal 80% van de klanten is
geholpen met de aanpak van hun schulden met een adviesgesprek, schuldregeling en/of budgetbeheer
W&I % (wordt opgenomen bij
jaarrekening 2014)
> 80%
Minimaal 90% van de aangemelde klanten is geholpen met de aanpak van budgetbegeleiding en kan verantwoord met zijn budget omgaan
W&I % (wordt opgenomen bij
jaarrekening 2014)
> 90%